εθιμα από όλη την Ελλάδα

1. ΟΙ ΜΑΘΗΤΕΣ ΓΡΑΦΟΥΝ ΓΙΑ ΤΑ ΕΘΙΜΑ
ΤΟΥ ΠΑΣΧΑ
ΠΡΟΣΦΟΡΟ- ΤΣΟΥΡΟΥΦΛΙΣΜΑ-ΣΤΡΩΣΙΜΟ-
ΚΟΥΤΑΛΑ ΑΡΝΙΟΥ
Το Πάσχα είναι η μεγαλύτερη γιορτή της ορθοδοξίας όπου
γιορτάζεται η Ανάσταση του Χριστού, μετά τη μεγάλη εβδομάδα των
Παθών. Τα έθιμα του Πάσχα είναι από τα πιο ωραία της Ελλάδας.
Υπάρχουν και έθιμα που δεν είναι τόσο γνωστά, όπως το μυστήριο του
Ευχέλαιου της Μεγάλης Τετάρτης. Οι γυναίκες παίρνουν μαζί τους στην
εκκλησία αλεύρι το οποίο μετά τη λειτουργία το κάνουν πρόσφορο.
Τη Μεγάλη Παρασκευή κανείς δεν στρώνει το κρεβάτι του πριν
την εκκλησία, ώστε «να μην στρωθεί κρεβάτι πριν στρωθεί το κρεβάτι
του Χριστού».
Στα άγνωστα έθιμα του Πάσχα περιλαμβάνεται το
«τσουρούφλισμα» των ζώων που δεν γεννάνε με το Άγιο Φώς, ώστε να
γεννήσουν καθώς και η φύλαξη μιας από τις κουλούρες του Πάσχα για
να καταναλωθεί την Πρωτομαγιά.
Τέλος ένα έθιμο που έρχεται από τα αρχαία χρόνια, πριν την
γέννηση του Χριστού, είναι το «διάβασμα» της κουτάλας του αρνιού που
σουβλιζόταν την ημέρα του Πάσχα γιατί λεγόταν παλιά ότι μπορεί να
προβλέψει το μέλλον.
1

2. ΚΟΚΚΙΝΑ ΑΥΓΑ
Ένα έθιμο από αυτά που μου αρέσουν το Πάσχα είναι ο βάψιμο
των αυγών. Το βράδυ της Ανάστασης τσουγκρίζουμε τα αυγά.
ΤΣΟΥΡΕΚΙΑ
Τη Μεγάλη Πέμπτη διαβάζουμε τα δώδεκα ευαγγέλια ενώ στο
σπίτι φτιάχνουν τα γλυκά του Πάσχα, τα τσουρέκια. Επίσης βάφουμε τα
κόκκινα αυγά.
2

3. ΑΡΝΙ ΣΤΗ ΣΟΥΒΛΑ
Κάθε χρόνο την Κυριακή του Πάσχα ο μπαμπάς μου σουβλίζει
ένα αρνί. Το περνάει στη σούβλα , το λαδώνει, το αλατίζει και του ράβει
την κοιλιά. Το βάζει στη φωτιά και το ψήνει. Θέλει περίπου 3 ώρες. Μου
αρέσει πάρα πολύ το Πάσχα γιατί είναι όλη η οικογένεια.
ΣΤΑΥΡΟΣ-ΧΟΡΟΣ
Τον σταυρό τον κάνουμε πάνω από την πόρτα με τη λαμπάδα που
είναι αναμμένη από το Άγιο Φως. Τη Μεγάλη Παρασκευή στολίζουν τον
επιτάφιο και τον γυρίζουν γύρω γύρω από όλες τις γειτονιές. Το
Σάββατο το βράδυ και την Κυριακή του Πάσχα τσουγκρίζουμε τα αυγά.
Σε πολλές χωριά στήνουν χορό έξω από την εκκλησία.
3

4. ΚΑΛΙΤΣΟΥΝΙΑ –ΛΑΜΠΑΔΕΣ
Τη Μεγάλη Πέμπτη οι γυναίκες ζυμώνουν καλιτσούνια, τσουρέκια
και λαμπροκουλούρες. Οι νονοί φέρνουν το κερί της Ανάστασης και
δώρα στους βαφτισιμιούς. Φυσικά τη Μεγάλη Παρασκευή στολίζουμε
τον Επιτάφιο και τον περιφέρουν στις γειτονιές για ευλογία. Το Μ.
Σάββατο πάμε στην εκκλησία για να ακούσουμε το Χριστός Ανέστη.
Παίρνουμε το Άγιο Φως με το φαναράκι μας. Η Κυριακή του Πάσχα
είναι μέρα αγάπης και γιορτής.
4

5. ΛΑΖΑΡΟΣ – ΛΑΖΑΡΑΚΙΑ
Το Σάββατο του Λαζάρου τα παιδιά γυρίζουν από πόρτα σε πόρτα
και τραγουδούν το Λάζαρο, συγκεντρώνοντας χρήματα και αυγά για τους
ιερείς. Παλαιοτέρα αυτή την ημέρα κανένας γεωργός δεν πήγαινε στο
χωράφι του να εργαστεί, γιατί όπως πίστευαν ότι έπιαναν θα μαραινόταν.
Επιτρέπονταν μόνο η συγκέντρωση ξερών κλαδιών για το άναμμα των
φούρνων τη Μεγάλη Εβδομάδα για το ψήσιμο των κουλουριών.
Την ημέρα αυτή επίσης σε όλα τα σπίτια οι νοικοκυρές φτιάχνουν
στριφτά κουλουράκια «τα Λαζαράκια» συμβολίζοντας με αυτόν τον
τρόπο αυτό το σώμα του Λαζάρου που ήταν τυλιγμένο στο σάβανο.
Το πρωί της Μεγάλης Πέμπτης παρέες παιδιών γυρίζουν σε όλες
τις γειτονιές τραγουδούν και κρατώντας πανέρια συγκεντρώνουν
διάφορα λουλούδια για το στολισμό του Επιταφίου που θα γίνει αργά τις
πρώτες πρωινές ώρες μετά την τέλεση της Σταύρωσης. Επίσης μετά την
Σταύρωση θα μείνουν στο Ναό γυναίκες που θα ψάλουν τα παραδοσιακά
Μοιρολόγια.
5

6. ΦΟΥΝΑΡΑ- ΦΙΛΙ ΤΗΣ ΑΓΑΠΗΣ
Η γιαγιά μου μου είπε πως τα παλιά χρόνια το βράδυ του Μεγάλου
Σαββάτου πήγαιναν με τους γονείς τους στην εκκλησία για να ακούσουν
το Χαρμόσυνο μήνυμα της Αναστάσεως του Κυρίου μας.
Μόλις ο παπάς έλεγε το Χριστός Ανέστη τα παιδιά του χωριού
άναβαν τη «φουνάρα»
που ήταν ένας μεγάλος σωρός με ξύλα που στην κορυφή είχε
κρεμασμένο σε ένα μεγάλο κλαδί αθανάτου το ομοίωμα του Ιούδα. Οι
μεγαλύτεροι έστηναν σχάρες με κρέας για να γιορτάσουν του Χριστού
την Ανάσταση.
Στην εκκλησία παρέμεναν όσοι ήθελαν να κοινωνήσουν. Όσοι
είχαν χάσει αγαπημένα τους πρόσωπα πήγαιναν το άγιο φως στο
κοιμητήριο μετά πήγαιναν στο σπίτι τσούγκριζαν τα κόκκινα αυγά έλεγα
«χρόνια πολλά» και έδιναν το φιλί της αγάπης.
Μετά καθόταν στο τραπέζι και έτρωγαν μια ζεστή σούπα με κρέας
και πολλά άλλα πασχαλινά καλούδια.
6

7. ΑΕΡΟΣΤΑΤΑ - ΣΑΪΤΟΠΟΛΕΜΟΣ
Μοναδικός είναι ο εορτασμός του Πάσχα στην Τσακωνιά. Με το
φαντασμαγορικό έθιμο να εκτοξεύονται χιλιάδες πολύχρωμα αερόστατα
με το αναστάσιμο φως από τον Τυρό και τον Λεωνίδιο και ταξιδεύουν
πάνω από το Μυρτώο πέλαγος φτάνοντας όταν ο καιρός το επιτρέπει, ως
την Ύδρα και τις Σπέτσες.
Στο Λεωνίδιο η νύχτα της Ανάστασης είναι η νύχτα των
αεροστάτων. Με το Χριστός Ανέστης παίρνουν φωτιά οι «κολλημάρες»
και τα αερόστατα απογειώνονται. Ανεβαίνουν ψηλά και για τριάντα με
σαράντα λεπτά , κεντούν τον ουρανό της ανοιξιάτικης αναστάσιμης
νύκτας.
Την Κυριακή του Πάσχα τελετή της Αγάπης τελείται στην
πλατεία του χωριού και η ανάγνωση του Ευαγγελίου γίνεται και εδώ
στην τσακώνικη διάλεκτο. Αμέσως μετά ξεκινά παραδοσιακό τσακώνικο
γλέντι με σούβλες , ντόπιο κρασί και βέβαια χορεύουν τον ιστορικό,
τσακώνικο χορό.
Την Κυριακή του Πάσχα, αναβιώνει στην Καλαμάτα το έθιμο του
σαϊτοπόλεμου. Πρόκειται για ένα λαοφιλές ξεχωριστό τοπικό έθιμο, του
οποίου οι ρίζες βρίσκονται αρκετά πίσω στο χρόνο, στους
απελευθερωτικούς αγώνες του 1821. Οι συμμετέχοντες- αρκετοί από
αυτούς ντυμένοι με παραδοσιακές στολές –οπλισμένοι με σαΐτες που
έχουν κατασκευάσει μόνοι τους από χάρτινους σωλήνες γεμισμένους με
μπαρούτι, αρχίζουν την εκτόξευση και «ξεσηκώνουν» το πλήθος που
παρακολουθεί. Τα «μπουλούκια» - όπως ονομάζονται οι ομάδες των
σαϊτολόγων –αναβιώνουν το έθιμο που δίνει έμφαση στην
εφευρετικότητα των Ελλήνων και θυμίζει τον ηρωισμό τους επί
Τουρκοκρατίας. Σύμφωνα με τον θρύλο , οι Μεσσήνιοι ,
χρησιμοποιούσαν σαΐτες γεμάτες εκρηκτικά και αναχαίτισαν το ιππικό
των Τούρκων, αποδεικνύοντας ότι η νίκη σε μια μάχη δεν αποκτιέται
μόνο μέσα από την αριθμητική υπεροχή.
7

8. 8

9. ΠΙΚΡΑΜΥΓΔΑΛΑ
Σε κάποια χωριά της Κρήτης συνήθιζαν οι γυναίκες να
τρώνε την Μεγάλη Παρασκευή που είναι νηστεία πικρά αμύγδαλα για
να συμπαρασταθούν στη μητέρα του Χριστού που είναι πικραμένη από
το θάνατο του Γιου της.
9

10. ΠΙΚΡΑΜΥΓΔΑΛΑ
Σε κάποια χωριά της Κρήτης συνήθιζαν οι γυναίκες να
τρώνε την Μεγάλη Παρασκευή που είναι νηστεία πικρά αμύγδαλα για
να συμπαρασταθούν στη μητέρα του Χριστού που είναι πικραμένη από
το θάνατο του Γιου της.
9