1. Gorputzaren garapenak
Bizitzaren etapak
Haurtzaroa jaiotean hasi eta,gitxigorabehera, 12 urtegaz amaitzen da.
Nerabezaroa haurtzaroaren eta helduaroaren arteko trantsizino aroa da.
Helduaroa hiru etapa nagusitan banatxen da: gaztaroa, helduaroa eta zartzaroa:
Gaztaroa 25 urte arteko aldia da, gitxi gorabera.
Heduaroa etaparik luzeena da eta, gitxi gorabera, pertsonak 60 urte inguru benetakoan
amaitzen da.
Zahartzaroa bizitzako azkenengo etapea da.
Karaktere sexuala
Bi karakter sexual dagoz: karakter sexual primarioa eta karakter sexuak sekundarioa:
Karakter sexual primarioa: jaiotetik daukagun organo sexualak dira.
Karakter sexual sekundarioa: gorputzean gertatzen diran aldaketak dira.
Karaktere honeek ez dira ugalketa aparatuaren parte, berez, eta pubertaroa deitutako
nerabezaroko etapan garatzen dira.
Ugalketa aparatua
emakumeskoena eta
gizoneskoena
Emakumeskoen ugalketa aparatua
Obulutegiak arbendol formako organo txiki bi dira. Organo horretan obulu izeneko sexu
zerula femeninoak sortu eta, pubertarotik aurrera, heldu egiten dira.
Falopioren tronpak obulutegiak eta umetokia lotzen dabezan hodi bi dira.
Umetokiak buruz beherako madari formako organo hutsa eta giartsua da.
Bulbea emakumeskoen ugalketa aparatuaren kanpoaldeko organo bakarra da. Ezpain
izeneko azalaren tolestura batzuk osotzen dabe, ezpainek baginearen sarrerea babesten dabe.
Gizonezkoen ugalketa aparatua
Testikuluak edo barrabilak arrautza itxurako organo bi dira. Pubertaroan,
espermatozoideak, sexu zerula maskulinoak, sotzen hasten dira.eskroto izeneko boltsa batez
babeztuta.
Hodi deferenteek testikuluak eta uretrea lotzen dabez, eta gizoneskoen gorputz barruan
dagoz.
Seme bezikulak prostateagaz batera seme jariakina ekoizten daben guruin bi dira.
Zakila kanpoko organo gihartsua da, eta barruan uretrea dago. Zakilaren muturra glande
dauka izena eta eztaltzen dauan azala prepusio du izena.
Uretrea gernua eta semena, hau da, semen jariakinen eta espermatozoideen arteko
nahaturea, kanporatzen dauzan hodia da.
Giza ugalketea
Giza ugalketa sexuala da eta bibiparoak gara eta ugaztunak ere bai.
2. Ernartzea
Ernartzea emakumeskoen gorputzaren barruan gertatzen da, espermatozoide bat eta obulu
bat alkartzean.Obulu ernaldua, zigoto deitutakoa, zatitzen hasten da.
Haurdunaldia
Haurdunaldiaren lehenengo hiru hilabeteetan, izaki barriari enbrioi deitzen jako.
Hirugarren hilabetetik aurrera, ordura arte enbrioi zanari umeki deitzen jako.
Egilea:Leire