1.
PROJEKT

2.
LENDA:KIMI
Tema:
Elementet kimik
ne organizmin e
njeriut.

3.
 Trupi yne eshte nje makine tejet e nderlikuar.Ka me mijra vjet qe njerezit perpiqen te
kuptojne si funksionon trupi yne e megjithate shume mistere nuk jane zgjidhur si
pershembull si punon trupi yne,perse na ze lemza.
 Po nje gje tashme e dime me siguri:trupi yne perbehet nga uji,karboni,dhe disa elemente te
thjeshta kimike, qe munde te gjenden ngado.Ne te vertete,te gjithe atomet e domosdoshme
per ndertimin e trupit te njeriut,mund ti gjeni ne oborrin e shtepise suaj.Imagjinoni sikur te
ndertoni nga fillimi nje trupe njeriu duke perdorur perberesit me te thjeshte te
mundeshem.Per kete do ju duheshin vetem 13 elemente kimike.

4.
Oksigjen
Karbon
Hidrogjen
Azot
Kalcium
Fosfor
Te tjera

5.
65%Oksigjen.Elmenti oksigjenze dy te tretat
e trupit tone,kryersisht ne formen e ujit(H2O)
Trupi I njeriut gjithashtuthithoksigjennga
ajri sa hereqe merr fryme.

6.
. 18% Karbon.Pothuajse nje e pesta e trupit tone eshte
karbon,I njejti element nga I cili perbehet
qymyri,diamanti,dhe grafiti lapsit.Atomet e karbonit krijojne
zinxhire te gjate,duke formuar boshtin e te gjitha molekulave
me komplekse brenda trupit.karbon ka secila molekul e
trupit.

7.
10 % Hidrogjen.Hidrogjeni eshte
elementi me I zakonshem ne gjithesi e
njekohesishte ka edhe atomet me te
vogela

8.
3% Azot.Nje thes me pleh kimik permban
thuajse te njejten sasi azoti sa nje trupe
mesatar njeriu.Azoti eshte nje nga perberesit
kryesore te muskujve tone.Ai eshte edhe
perberesi kryesor I ajrit.

9.
1,6%Kalcium.Kalciumi eshte elementi qe I
bene guaskat e detit, shkumesin dhe
mermerin.Ai bene te njejten gje me dhembet
dhe kockat e njeriut dhe gjithashtu , mbane
me pune zemren dhe muskujt e njerzve.

10.
1%Fosfor.Fosfori bene qe te ndizen flake kunjat e
shkrepseve.Ai gjithashtu forcon dhembet tuaj dhe kockat
tuaja , formon membranat e qelizave dhe ndihmon ne
transmetimin e energjise.fosfor ka ne berthamat e seciles
qelize.Ai eshte pjese e acideve berthamore,perberes energjitik
dhe zbutes.

11.
0,35% Kalium.Sapuni i tualetit perbehet nga
kaliumi. Kaliumi gjithashtu I mbane levizjet e
trupit tuaj te baraspeshuara kimikisht.kaliumi
eshte elementi me I bollshem ne qelize,joni I
kaliumit eshte gjetur ne citoplazmen e qelizave

12.
0,15% Klor. Klori eshte nje gaz I gjelber
vdekjeprures, qe perdoret per te prodhuar
zbardhuesit. Ne trupin e njeriut, ai lidhet me
natriumin duke formuar kripen e gjelles (klorurin
e natriumit).Ai eshte anion I rendesishem ne
lengjet e trupit.

13.
0,15% Natrium. Natriumi eshte nje metal I cili gjendet
ne natyre.Ky element kimik ne trupin e njeriut se
bashku me klorin formojne kripen e gjelles me te cilen
arrihet kriposja e lengjeve te njeriut.
Eshte elementi me I bollshem ne likuidin (lengun)e
jashtem te qelizave

14.
0,05% Magnez.Drita e bardhe ndricuese e
fishekzjarreve vjene nga djegja e magnezit.Ne
trupin e njeriut magnezi forcone sistemin
imunitar dhe ndihmon ne gjallerimin e nervave
dhe tkurrjen e muskujve.pa magnez nuk ka
klorofil dhe pa klorofil nuk ka jete.

15.
0,25% Squfur. Squfuri eshte nje pjese e
zevendesueshme e proteinave dhe ndihmon ne
mpiksjen e gjakut.Eshte gjithashtu shkaktari I eres se
keqe te gazrave trupore ,vezeve te prishura apo pellgjeve
me uje te ndenjur.eshte perberes I shume aminoacideve
dhe I proteinave.

16.
0,008% Hekur. Ne gjakun tuaj ka hekur te
mjaftueshem sa per nje gozhde. Hekuri kur lidhet me
oksigjenin behet I kuq si ngjyra e gjakut dhe kjo eshte
arsyeja pse gjaku dhe ndryshku jane te kuqe.hekuri
transporton oksigjen te mjaftueshem per frymrmarrje
dhe gaz karbonik nga qelizat ne mushkeri.

17.
0,00004% Jod. Ne trupin tuaj ka me
pake se nje maje luge jod, megjithate , pa
te do te vdisni. Jepini jod larvave dhe ato
kthehen ne bretkosa.

18.
PERVEC ELEMENTEVE QE JANE TE NEVOJSHEM KA EDHE
ELEMENTE TE DEMSHME PER ORGANIZMIN E NJERIUT.
Arseniku
Kromi
Plumbi Kadiumi
Beriliumi
Zinku

19.
Per nje trup te perkryer ju nevojiten gjithashtu nje sasi e vogel
bakri, zinku, mangani, kobalti, litiumi, stonciumi, alumini,
sicili, plumbi, dhe arseniku.Nje trupe mesatar permbane edhe
rreth 90 miligram uran.Trupin e njeriut nuk do te mund ta
ndertojme kurre vetem duke perzier elementet kimike.Kjo do
te ishte njesoje si te prisje nje stuhi ne nje fushe mbeturinash .

20.
FUND
Fund