‫با‬ ‫یزدانی‬ ‫علیرضا‬ ‫گوی‬ ‫و‬ ‫گفت‬‫سمیع‬ ‫علیرضا‬ ‫دکتر‬‫آذر‬
‫عرصه‬ ‫در‬ ‫تحوالتی‬ ‫شاهد‬ ،‫ایران‬ ‫معاصر‬ ‫هنر‬ ‫تاریخ‬ ‫از‬ ‫کوتاهی‬ ‫مقطع‬ ‫در‬‫سیاست‬ ‫و‬ ‫هنری‬ ‫مدیریت‬ ‫که‬ ‫بودیم‬ ‫تجسمی‬ ‫هنرهای‬ ‫ی‬‫از‬ ‫شده‬ ‫اعمال‬ ‫های‬
‫مربوطه‬ ‫نهادهای‬ ‫سوی‬‫ن‬‫رهیافت‬ ‫و‬ ‫رویدادها‬ .‫نمود‬ ‫ایفا‬ ‫آن‬ ‫در‬ ‫را‬ ‫بارزی‬ ‫قش‬‫این‬ ‫هنری‬ ‫های‬‫سال‬‫سمیع‬ ‫علیرضا‬ ‫نام‬ ‫با‬ ‫کسی‬ ‫هر‬ ‫از‬ ‫بیش‬ ‫ها‬‫گره‬ ‫آذر‬
.‫است‬ ‫خورده‬
‫سمیع‬ ‫علیرضا‬ ‫دکتر‬‫موزه‬ ‫مدیریت‬ ‫و‬ ‫تجسمی‬ ‫هنرهای‬ ‫امور‬ ‫در‬ ‫خود‬ ‫مسئولیت‬ ‫دوران‬ ‫از‬ ‫پس‬ ‫آذر‬‫ادامه‬ ‫از‬ ،‫تهران‬ ‫معاصر‬ ‫هنرهای‬ ‫ی‬‫نه‬ ‫باز‬ ‫راه‬ ‫ی‬‫و‬ ‫ایستاد‬
‫رویکردهای‬ ‫آخرین‬ ‫و‬ ‫ایران‬ ‫معاصر‬ ‫هنرمندان‬ ‫آثار‬ ‫معرفی‬ ‫در‬ ‫را‬ ‫خود‬ ‫تالش‬‫جنبش‬.‫داد‬ ‫ادامه‬ ‫جهان‬ ‫هنری‬ ‫های‬
‫سال‬ ‫در‬ ‫فوق‬ ‫مباحث‬ ‫تدریس‬ ‫و‬ ‫تجارب‬ ‫این‬ ‫پی‬ ‫در‬‫سمیع‬ ‫علیرضا‬ ‫دکتر‬ ،‫اخیر‬ ‫های‬‫بررسی‬ ‫حاصل‬ ‫آذر‬‫دریافت‬ ‫و‬ ‫ها‬‫مجموعه‬ ‫در‬ ‫را‬ ‫خود‬ ‫های‬‫تحت‬ ‫ای‬
‫نام‬ ‫با‬ ‫نظر‬ ‫نشر‬ ‫و‬ ‫چاپ‬ ‫توسط‬ ‫آن‬ ‫نخست‬ ‫جلد‬ ‫که‬ ‫نمود‬ ‫ارائه‬ ‫جهان‬ ‫معاصر‬ ‫هنر‬ ‫تاریخ‬ ‫عنوان‬«‫مدرنیسم‬ ‫افول‬ ‫و‬ ‫اوج‬»‫در‬‫سال‬8811‫به‬ .‫شد‬ ‫منتشر‬
‫گفت‬ ‫مناسبت‬ ‫همین‬‫و‬.‫خوانید‬ ‫می‬ ‫که‬ ‫است‬ ‫شده‬ ‫انجام‬ ‫یزدانی‬ ‫علیرضا‬ ‫توسط‬ ‫گویی‬
‫تاریخی‬ ‫تحوالت‬ ‫قطار‬ ‫در‬ ‫مسافری‬ ‫همچون‬ ‫هنر‬
‫سال‬ ‫در‬ ‫سیاست‬ ‫و‬ ‫هنر‬ ‫تنیدگی‬ ‫درهم‬ ‫به‬ ‫و‬ ‫اجتماعی‬ ‫تحوالت‬ ‫با‬ ‫مدرن‬ ‫هنر‬ ‫ارتباط‬ ‫به‬ ‫ابتدا‬ ‫همان‬ ‫از‬ ‫خود‬ ‫کتاب‬ ‫در‬‫دهه‬ ‫های‬‫ی‬0491
‫تأ‬ ‫امریکا‬‫کرده‬ ‫کید‬‫جامعه‬ ‫رویکرد‬ ‫چرا‬ ‫بفرمایید‬ً‫لطفا‬ .‫اید‬‫اکسپرسیونیسم‬ ‫جنبش‬ ‫با‬ ‫ارتباط‬ ‫در‬ ‫خود‬ ‫اصلی‬ ‫رویکرد‬ ‫عنوان‬‫به‬ ‫را‬ ‫شناسانه‬
‫کرده‬ ‫انتخاب‬ ‫انتزاعی‬‫اید؟‬
‫پس‬ ‫در‬ ‫هنری‬ ‫تحوالت‬ ‫و‬ ‫هنر‬ ‫به‬ ‫نگاه‬ ‫نوع‬ ‫این‬‫زمینه‬‫ا‬ .‫نیست‬ ‫انتزاعی‬ ‫اکسپرسیونیسم‬ ‫به‬ ‫منحصر‬ ‫تاریخی‬ ‫و‬ ‫سیاسی‬ ،‫اجتماعی‬ ‫رخدادهای‬ ‫ی‬‫در‬ ‫گر‬
‫دوره‬ ‫هر‬ ‫مورد‬‫می‬ ‫هم‬ ‫هنر‬ ‫تاریخ‬ ‫از‬ ‫دیگری‬ ‫ی‬‫می‬ ‫تالش‬ ًَ‫حتما‬ ‫نوشتم‬‫که‬ ‫چرا‬ .‫نکنم‬ ‫توصیف‬ ‫خأل‬ ‫در‬ ‫و‬ ‫اجتماعی‬ ‫فضای‬ ‫از‬ ‫مستقل‬ ‫را‬ ‫هنر‬ ‫آن‬ ‫که‬ ‫کردم‬
ً‫احتماال‬ ‫و‬ ‫برگرفته‬ ‫آن‬ ‫از‬ ‫تأثیراتی‬ً‫قطعا‬ ‫و‬ ‫آمده‬ ‫پدید‬ ‫خاص‬ ‫اجتماعی‬ ،‫فرهنگی‬ ‫شرایط‬ ‫یک‬ ‫تحت‬ ‫و‬ ‫مردمی‬ ‫میان‬ ‫در‬ً‫حتما‬ ‫هنری‬ ‫جریان‬ ‫یک‬‫بعضی‬ ‫منشأ‬
.‫است‬ ‫شده‬ ‫جامعه‬ ‫آن‬ ‫بر‬ ‫هم‬ ‫تأثیرات‬
‫سال‬ ‫در‬ ‫که‬ ‫است‬ ‫این‬ ‫من‬ ‫اعتقاد‬‫شکل‬ ‫در‬ ‫خصوص‬ ‫به‬ ‫و‬ ‫دوم‬ ‫جهانی‬ ‫جنگ‬ ‫از‬ ‫بعد‬ ‫های‬‫خیلی‬ ‫تأثیرپذیری‬ ‫این‬ ،‫انتزاعی‬ ‫اکسپرسیونیسم‬ ‫جنبش‬ ‫گیری‬
‫جریان‬ ‫سپس‬ .‫بود‬ ‫دیده‬ ‫خود‬ ‫به‬ ‫هنر‬ ‫تاریخ‬ ‫آن‬ ‫از‬ ‫پیش‬ ‫که‬ ‫بوده‬ ‫تحوالتی‬ ‫از‬ ‫بیشتر‬‫برابر‬ ‫در‬ ‫که‬ ‫هم‬ ‫هایی‬‫به‬ ،‫افراشتند‬ ‫بر‬ ‫قد‬ ‫انتزاعی‬ ‫اکسپرسیونیسم‬
‫سیاسی‬ ‫خاستگاه‬ ‫یک‬ ‫از‬ ‫هم‬ ،‫کشیدند‬ ‫چالش‬ ‫به‬ ‫را‬ ‫آن‬ ‫شناختی‬ ‫زیبایی‬ ‫و‬ ‫ساختاری‬ ‫مبانی‬ ‫مواردی‬ ‫در‬ ‫حتی‬ ‫و‬ ‫پرداختند‬ ‫آن‬ ‫نقد‬‫ـ‬‫و‬ ‫مشخص‬ ‫اجتماعی‬
‫جنبش‬ ‫مبانی‬ ،‫تحقیق‬ ‫قابل‬‫سازمان‬ ‫را‬ ‫خودشان‬ ‫نظری‬ ‫های‬.‫کردند‬ ‫دهی‬
‫انت‬ ‫انتزاعی‬ ‫اکسپرسیونیسم‬ ‫جنبش‬ ‫در‬‫هیچ‬ ‫بدون‬ ‫آن‬ ‫بیان‬ ‫و‬ ‫هنرمند‬ ‫خود‬ ‫درون‬ ‫از‬ ‫هنری‬ ‫کار‬ ‫موضوع‬ ‫خاب‬‫زیبایی‬ ‫محدودیت‬ ‫گونه‬
‫دانسته‬ ‫مرتبط‬ ‫لیبرالیسم‬ ‫و‬ ‫فردگرایی‬ ‫یعنی‬ ،‫روزگار‬ ‫آن‬ ‫امریکایی‬ ‫ایدئولوژی‬ ‫با‬ ‫را‬ ‫شناختی‬‫و‬ ‫هنری‬ ‫رویکرد‬ ‫میان‬ ‫توازی‬ ‫این‬ ‫آیا‬ .‫اید‬
‫می‬ ‫را‬ ‫جامعه‬ ‫اقتصادی‬ ‫و‬ ‫ایدئولوژیکی‬ ‫ساختار‬‫جنبش‬ ‫به‬ ‫توان‬‫ه‬ ‫های‬‫داد؟‬ ‫تعمیم‬ ‫هم‬ ‫دیگر‬ ‫نری‬
‫در‬ ،‫بگذارد‬ ‫قدم‬ ‫هم‬ ‫قطار‬ ‫این‬ ‫حرکت‬ ‫با‬ ‫معکوس‬ ‫اگر‬ ‫حتی‬ ‫و‬ ‫است‬ ‫سوار‬ ‫تاریخی‬ ‫تحوالت‬ ‫قطار‬ ‫بر‬ ‫که‬ ‫است‬ ‫مسافری‬ ‫همچون‬ ‫نهایی‬ ‫تحلیل‬ ‫در‬ ‫هنر‬
‫می‬ ‫تأثیر‬ ‫آن‬ ‫حرکت‬ ‫برآیند‬ ‫بر‬ ‫قطار‬ ‫کلی‬ ‫حرکت‬ ‫مجموع‬‫دوره‬ ‫هر‬ ‫در‬ ‫بنابراین‬ .‫گذارد‬‫دوره‬ً‫مثال‬ ‫تاریخی‬ ‫ی‬‫نو‬ ‫قرن‬ ‫یا‬ ‫رنسانس‬ ‫ی‬‫تحوالت‬ ‫تأثیر‬ً‫قطعا‬ ،‫زدهم‬
‫می‬ ‫هنر‬ ‫بر‬ ‫را‬ ‫اجتماعی‬‫شکل‬ ،‫خصوص‬ ‫به‬ ‫بیستم‬ ‫قرن‬ ‫در‬ ‫و‬ ‫بکنیم‬ ‫مشاهده‬ ‫توانیم‬‫جریان‬ ‫شروع‬ ‫و‬ ‫اروپا‬ ‫در‬ ‫مدرنیسم‬ ‫گیری‬‫مثل‬ ‫مدرنیستی‬ ‫های‬
،‫کنستراکتیویسم‬ ‫یا‬ ‫کوبیسم‬‫ج‬ ‫جنگ‬ ‫از‬ ‫بعد‬ ،‫سیاق‬ ‫همین‬ ‫به‬ .‫بود‬ ‫گرفته‬ ‫تأثیر‬ ‫اروپا‬ ‫وقت‬ ‫اجتماعی‬ ‫و‬ ‫فرهنگی‬ ‫فضای‬ ‫از‬ً‫قطعا‬‫شکل‬ ،‫دوم‬ ‫هانی‬‫گیری‬
‫جریان‬ ‫از‬ ‫تاریخ‬ ‫طول‬ ‫در‬ ‫هنر‬ ‫که‬ ‫تأثیری‬ ‫اما‬ .‫است‬ ‫داده‬ ‫نشان‬ ‫خود‬ ‫از‬ ‫را‬ ‫تاریخی‬ ‫شرایط‬ ‫از‬ ‫تأثیرپذیری‬ ‫این‬ ‫انتزاعی‬ ‫اکسپرسیونیسم‬ ‫جریان‬‫فکری‬ ‫های‬-
‫می‬ ‫فرهنگی‬ ‫و‬ ‫اجتماعی‬‫می‬ ‫پیدا‬ ‫شدت‬ ‫گاه‬ ‫نیست؛‬ ‫یکسان‬ ‫گیرد‬‫کمرنگ‬ ‫گاه‬ ‫و‬ ‫کند‬‫می‬ ‫تر‬‫نمی‬ ‫صفر‬ ‫به‬ ‫وقت‬ ‫هیچ‬ ‫اما‬ ،‫شود‬‫از‬ ‫هنرمند‬ ‫گاه‬ ‫هیچ‬ .‫رسد‬
‫مجموعه‬ ‫که‬ ‫جامعه‬ ‫شرایط‬.‫نیست‬ ‫مستقل‬ ‫فرهنگی‬ ‫و‬ ‫سیاسی‬ ،‫اجتماعی‬ ‫پارامترهای‬ ‫از‬ ‫است‬ ‫ای‬
‫جنبش‬ ‫میان‬ ‫در‬‫ست‬ُ‫پ‬ ‫به‬ ‫موسوم‬ ‫های‬‫دریافت‬ ‫و‬ ‫علمی‬ ‫نگاه‬ ‫از‬ ‫زیاد‬ ‫خیلی‬ ‫کوبیسم‬ ،‫اروپا‬ ‫در‬ ‫امیرسیونیسم‬،‫زمان‬ ‫و‬ ‫فضا‬ ‫به‬ ‫نسبت‬ ‫جدید‬ ‫های‬‫کشف‬
‫هندسه‬‫جایگ‬ ‫عنوان‬ ‫به‬ ‫ریمانی‬ ‫ی‬‫هندسه‬ ‫زین‬‫نظریه‬ ،‫اقلیدسی‬ ‫ی‬‫بنابراین‬ .‫بود‬ ‫پذیرفته‬ ‫تأثیر‬ ،‫نور‬ ‫فیزیک‬ ‫در‬ ‫تازه‬ ‫کشفیات‬ ‫و‬ ‫انشتاین‬ ‫نسبیت‬ ‫ی‬
‫می‬‫علم‬ ‫از‬ ‫متأثر‬ ‫زیاد‬ ‫خیلی‬ ‫کوبیسم‬ ‫که‬ ‫بگوییم‬ ‫توانیم‬‫تکنیکی‬ ‫نگاهی‬ ‫لذا‬ ‫و‬ ‫بود‬ ‫جدید‬ ‫گرایی‬‫می‬ ‫بصری‬ ‫ادراک‬ ‫و‬ ‫نقاشی‬ ‫به‬ ‫تر‬‫که‬ ‫حالی‬ ‫در‬ .‫کرد‬
‫کنستراکتیوی‬ ‫آن‬ ‫مشابه‬ ‫و‬ ‫کوبیسم‬‫پیشرفت‬ ‫از‬ ‫فوتوریسم‬ ‫و‬ ‫سم‬‫نگاه‬ ‫زیاد‬ ‫خیلی‬ ‫اکسپرسیونیسم‬ ‫و‬ ‫سوررئالیسم‬ ،‫بودند‬ ‫متأثر‬ ‫علمی‬ ‫های‬
‫اجتماعی‬‫آن‬ ‫از‬ ‫تاثیرپذیری‬ ‫اما‬ ،‫است‬ ‫متنوع‬ ‫فرهنگی‬ ‫محیط‬ ‫و‬ ‫اجتماعی‬ ‫شرایط‬ ‫با‬ ‫شدن‬ ‫درگیر‬ ‫کیفیت‬ ‫بنابراین‬ .‫رساندند‬ ‫ظهور‬ ‫به‬ ‫هنر‬ ‫در‬ ‫را‬ ‫تری‬
.‫است‬ ‫قطعی‬
‫بهره‬ ‫به‬ ‫خود‬ ‫کتاب‬ ‫در‬‫امریک‬ ‫برداری‬‫جنبش‬ ‫از‬ ‫ا‬‫کرده‬ ‫اشاره‬ ‫شوروی‬ ‫جماهیر‬ ‫اتحاد‬ ‫با‬ ‫سرد‬ ‫جنگ‬ ‫در‬ ‫انتزاعی‬ ‫اکسپرسیونیسم‬،‫اید‬
‫بهره‬ ‫بفرمایید‬ ‫است‬ ‫ممکن‬‫می‬ ‫صورت‬ ‫چگونه‬ ‫ابعادی‬ ‫چنین‬ ‫در‬ ‫سیاسی‬ ‫برداری‬‫دارد؟‬ ‫سابقه‬ ‫هم‬ ‫دیگر‬ ‫جاهای‬ ‫در‬ ‫آیا‬ ‫و‬ ‫گیرد‬
‫امریکایی‬ ‫برای‬ ‫انتزاعی‬ ‫اکسپرسیونیسم‬.‫بود‬ ‫موقع‬ ‫به‬ ‫بسیار‬ ‫و‬ ‫مبارک‬ ‫تولدی‬ ‫ها‬‫آن‬‫فرهنگی‬ ‫نبرد‬ ‫در‬ ‫وقت‬ ‫هیچ‬ ‫ها‬‫سیاسی‬ ‫بلوک‬ ‫بعد‬ ‫و‬ ‫اروپا‬ ‫با‬ ‫شان‬
‫ارزش‬ ‫از‬ ‫شرق‬‫استفاده‬ ‫قابل‬ ‫شناختی‬ ‫زیبایی‬ ‫های‬‫هنری‬ ‫جریان‬ ‫با‬ ‫همین‬ ‫خاطر‬ ‫به‬ .‫نبودند‬ ‫برخوردار‬ ‫ای‬‫چپ‬ً‫نوعا‬ ‫هنرمندان‬ ‫از‬ ‫برآمده‬ ‫که‬ ‫ای‬‫منتقد‬ ‫و‬ ‫گرا‬
‫رابطه‬ ‫و‬ ‫مشتاقانه‬ ،‫بود‬ ‫آمریکا‬ ‫حاکمیت‬‫کرد‬ ‫برقرار‬ ‫کننده‬ ‫حمایت‬ ‫ی‬‫سرمایه‬ ،‫ند‬‫هنر‬ ‫این‬ ‫جهانی‬ ‫معرفی‬ ‫و‬ ‫هنرمندان‬ ‫این‬ ‫از‬ ‫حمایت‬ ‫برای‬ ‫را‬ ‫زیادی‬ ‫های‬
‫فکری‬ ‫مبانی‬ ‫با‬ ‫را‬ ‫آنان‬ ،‫معترض‬ ‫هنرمندان‬ ‫با‬ ‫شدن‬ ‫درگیر‬ ‫جای‬ ‫به‬ً‫عمال‬ ‫و‬ ‫کردند‬ ‫صرف‬‫اکسپرسیونیسم‬ .‫ساختند‬ ‫همراه‬ ‫بود‬ ‫حاکم‬ ‫امریکایی‬ ‫در‬ ‫که‬ ‫ای‬
‫سرمایه‬ ‫ضد‬ ً‫الزاما‬ ‫جریان‬ ‫یک‬ ‫انتزاعی‬‫تفوق‬ ‫مخل‬ ‫و‬ ‫داری‬‫طل‬‫خبر‬ ‫هنرمند‬ ‫افسردگی‬ ‫و‬ ‫یاس‬ ‫نوعی‬ ‫از‬ ‫و‬ ‫داشت‬ ‫تراژیک‬ ‫لحنی‬ ‫اگرچه‬ ،‫نبود‬ ‫امریکا‬ ‫بی‬
‫می‬.‫داد‬
‫نوعی‬ ‫بنابراین‬ .‫کمونیستی‬ ‫احزاب‬ ‫و‬ ‫شرق‬ ‫بلوک‬ ‫حمایت‬ ‫مورد‬ ‫رئالیستی‬ ‫نقاشی‬ ‫نفی‬ ‫هم‬ ‫و‬ ‫بود‬ ‫اروپایی‬ ‫مدرنیسم‬ ‫هنری‬ ‫قواعد‬ ‫نقد‬ ‫هم‬ ‫هنر‬ ‫این‬
‫بی‬ ،‫آزادی‬‫توصیف‬ ‫هنرمند‬ ‫برای‬ ‫را‬ ‫لیبرالی‬ ‫فضای‬ ‫و‬ ‫قیدی‬‫می‬‫می‬ ‫رو‬ ‫این‬ ‫از‬ ‫و‬ ‫کرد‬‫هسته‬ ‫توانست‬،‫بعضی‬ ‫زعم‬ ‫به‬ ‫و‬ ‫جدید‬ ‫هنر‬ ‫یک‬ ‫مرکزی‬ ‫ی‬
‫قلم‬ ‫یک‬ ‫در‬ ‫راکفلر‬ ‫نلسون‬ ‫نمونه‬ ‫عنوان‬ ‫به‬ .‫گرفت‬ ‫قرار‬ ‫امریکایی‬ ‫مقامات‬ ‫استقبال‬ ‫مورد‬ ‫بنابراین‬ .‫بگذارد‬ ‫بنیاد‬ ‫را‬ ،‫امریکایی‬0022‫برای‬ ‫را‬ ‫هنری‬ ‫اثر‬
‫سفارش‬ ‫جنبش‬ ‫این‬ ‫هنرمندان‬ ‫به‬ ‫بانک‬ ‫مانهتن‬ ‫مختلف‬ ‫شعبات‬‫موزه‬ ‫و‬ ،‫است‬ ‫هنر‬ ‫تاریخ‬ ‫در‬ ‫هنری‬ ‫اثر‬ ‫سفارش‬ ‫بزرگترین‬ ‫که‬ ‫داد‬‫مدرن‬ ‫هنرهای‬ ‫ی‬
‫وظیفه‬ ‫نیویورک‬.‫گرفت‬ ‫عهده‬ ‫به‬ ‫را‬ ‫اروپا‬ ‫به‬ ‫خصوص‬ ‫به‬ ‫دنیا‬ ‫نقاط‬ ‫سایر‬ ‫به‬ ‫انتزاعی‬ ‫اکسپرسیونیسم‬ ‫جنبش‬ ‫معرفی‬ ‫ی‬

‫تجربه‬ ‫و‬ ‫سابقه‬ ‫ابعادی‬ ‫چنین‬ ‫در‬ ‫آیا‬ ‫که‬ ‫بود‬ ‫این‬ ‫من‬ ‫سؤال‬ ‫دیگر‬ ‫بخش‬‫بهره‬ ‫ی‬‫جریا‬ ‫یک‬ ‫از‬ ‫برداری‬‫دارد؟‬ ‫وجود‬ ‫هنری‬ ‫ن‬
‫آن‬ .‫داشت‬ ‫قرار‬ ‫حمایت‬ ‫مورد‬ ‫شدت‬ ‫همین‬ ‫به‬ ‫شرق‬ ‫بلوک‬ ‫توسط‬ ‫زمان‬ ‫همین‬ ‫در‬ً‫تقریبا‬ ‫سوسیالیستی‬ ‫رئالیسم‬ .‫بله‬‫مقیاس‬ ‫در‬ ‫کردند‬ ‫سعی‬ ‫هم‬ ‫ها‬
‫شکل‬ ‫ظاهری‬‫نظر‬ ‫از‬ ‫که‬ ‫رئالیستی‬ ‫نقاشی‬ ‫نوع‬ ‫یک‬ ‫از‬ ‫حمایت‬ ‫برای‬ ‫حکومتی‬ ‫امکانات‬ ‫از‬ ‫وسیعی‬‫طبقاتی‬‫مبارزات‬ ‫به‬ ‫مضمون‬ ‫حیث‬ ‫از‬ ‫و‬ ‫گرا‬‫توده‬‫ها‬
‫سرمایه‬ ‫حاکمیت‬ ‫علیه‬‫می‬ ‫داری‬.‫بود‬ ‫آمرانه‬ ‫حتی‬ ‫و‬ ‫صریح‬ ،‫علنی‬ ‫بسیار‬ ‫حمایت‬ ‫این‬ .‫کنند‬ ‫استفاده‬ ،‫پرداخت‬
.‫است‬ ‫ندیده‬ ‫خود‬ ‫به‬ ‫هنر‬ ‫تاریخ‬ ‫را‬ ‫آن‬ ‫مصداق‬ ‫هرگز‬ ‫که‬ ‫بود‬ ‫دنیا‬ ‫بزرگ‬ ‫قدرت‬ ‫دو‬ ‫حمایت‬ ‫مورد‬ ‫هنری‬ ‫جریان‬ ‫دو‬ ‫سیاسی‬ ‫نبرد‬ ‫بزرگترین‬ ‫تقابل‬ ‫این‬‫این‬
‫پدیده‬‫هنر‬ ‫که‬ ‫بیستمی‬ ‫قرن‬ ‫ی‬‫سال‬ ‫در‬ ‫مشخص‬ ‫طور‬ ‫به‬ ،‫کرد‬ ‫سیاسی‬ ‫ابزار‬ ‫یک‬ ‫به‬ ‫تبدیل‬ ‫را‬‫دهه‬ ‫های‬.‫رسید‬ ‫خود‬ ‫اوج‬ ‫به‬ ‫شصت‬ ‫و‬ ‫پنجاه‬ ‫ی‬
‫آن‬‫داده‬ ‫توضیح‬ ‫خود‬ ‫کتاب‬ ‫در‬ ‫که‬ ‫طور‬‫البته‬ .‫است‬ ‫داشته‬ ‫سوسیالیستی‬ ‫و‬ ‫چپ‬ ‫خاستگاهی‬ ‫انتزاعی‬ ‫اکسپرسیونیسم‬ ‫جنبش‬ ،‫اید‬
‫روحیه‬ ‫کاستن‬ ‫فرو‬ ‫و‬ ‫خود‬ ‫درون‬ ‫در‬ ‫هنرمندان‬ ‫رفتن‬ ‫فرو‬ ‫علل‬‫اعترا‬ ‫ی‬‫داده‬ ‫توضیح‬ ‫هم‬ ‫را‬ ‫آنان‬ ‫انتقادی‬ ‫و‬ ‫ضی‬‫تجربه‬ ‫چنین‬ ‫آیا‬ .‫اید‬‫یا‬ ‫ای‬
‫دارد؟‬ ‫سابقه‬ ‫ایران‬ ‫جمله‬ ‫از‬ ‫دیگر‬ ‫جوامع‬ ‫در‬ ‫آن‬ ‫مشابه‬
‫نمی‬ ‫شرق‬ ‫در‬ ‫چه‬ ‫و‬ ‫غرب‬ ‫در‬ ‫چه‬ ‫انتزاعی‬ ‫اکسپرسیونیسم‬ ‫از‬ ‫پیش‬ ‫هنری‬ ‫هیچ‬ ،‫هنر‬ ‫تاریخ‬ ‫در‬ ‫من‬ً‫اساسا‬ .‫نه‬‫این‬ ‫که‬ ‫شناسم‬‫به‬ ‫منتهی‬ ‫قدر‬
‫استحاله‬‫شده‬ ‫هنرش‬ ‫در‬ ‫هنرمند‬ ‫ی‬‫درونی‬ ‫بیان‬ ‫به‬ ‫را‬ ‫خویش‬ ‫هنری‬ ‫آفرینش‬ ‫هنرمند‬ ‫که‬ ‫معنا‬ ‫این‬ ‫به‬ .‫باشد‬‫عمیق‬ ‫و‬ ‫ترین‬‫الیه‬ ‫ترین‬‫و‬ ‫شخصی‬ ‫های‬
.‫کند‬ ‫تبدیل‬ ‫خود‬ ‫فردی‬
‫هیچ‬ ‫هنر‬‫پیچیده‬ ‫توی‬ ‫هزار‬ ‫سطح‬ ‫این‬ ‫تا‬ ‫گاه‬‫بنابراین‬ ‫و‬ .‫کرد‬ ‫پیدا‬ ‫تجلی‬ ‫انتزاعی‬ ‫اکسپرسیونیسم‬ ‫در‬ ‫که‬ ‫چنان‬ ‫آن‬ ‫نبوده‬ ‫هنرمند‬ ‫احساسی‬ ‫و‬ ‫روانی‬ ‫ی‬
‫ا‬ ‫در‬ ‫فقط‬ ‫نه‬،‫یران‬‫این‬ ‫که‬ ‫ندارم‬ ‫سراغ‬ ‫دنیا‬ ‫جای‬ ‫هیچ‬ ‫در‬‫احساسات‬ ‫با‬ ‫را‬ ‫آن‬ ‫و‬ ‫درگیر‬ ‫خودش‬ ‫هنری‬ ‫اثر‬ ‫با‬ ‫هنرمند‬ ‫قدر‬.‫باشد‬ ‫تنیده‬ ‫هم‬ ‫در‬ ‫اش‬
‫روحی‬ ‫وضعیت‬ ‫از‬ ‫که‬ ‫توصیفی‬-‫می‬ ‫نظر‬ ‫به‬ ،‫دادید‬ ‫ارائه‬ ‫هنرمندان‬ ‫این‬ ‫روانی‬‫جامعه‬ ‫تند‬ ‫ضرباهنگ‬ ‫با‬ ‫که‬ ‫رسد‬.‫است‬ ‫نداشته‬ ‫همخوانی‬ ‫امریکا‬ ‫روز‬ ‫آن‬ ‫ی‬
‫می‬ ‫امریکا‬ ‫در‬ ‫قاعدتا‬ .‫بود‬ ‫جنگ‬ ‫از‬ ‫بعد‬ ‫پیروزی‬ ‫از‬ ‫سرمست‬ ‫و‬ ‫پرشور‬ ‫بسیار‬ ‫امریکا‬ ‫فضای‬ .‫بله‬‫و‬ ‫پویایی‬ ‫نوعی‬ ‫اجتماعی‬ ‫و‬ ‫سیاسی‬ ‫لحاظ‬ ‫از‬ ‫توانیم‬
‫سال‬ ‫آن‬ ‫در‬ ‫را‬ ‫بالندگی‬‫ره‬ ‫ها‬‫فزاینده‬ ‫احساس‬ ،‫نویسندگان‬ ‫و‬ ‫هنرمندان‬ ‫جمله‬ ‫از‬ ‫امریکایی‬ ‫روشنفکران‬ ‫نزد‬ ‫اما‬ .‫بکنیم‬ ‫گیری‬‫سرعت‬ ‫به‬ ‫یأس‬ ‫از‬ ‫ای‬‫شکل‬
‫آرمان‬ ‫تمامی‬ ‫از‬ ‫سرخوردگی‬ ‫و‬ ‫ناامیدی‬ ‫نوعی‬ ‫و‬ ‫گرفت‬‫ایسم‬ ‫که‬ ‫هایی‬‫ایدئولوژی‬ ‫و‬ ‫ها‬‫این‬ ‫منشأ‬ ‫یک‬ .‫شد‬ ‫پدیدار‬ ‫بودند‬ ‫داده‬ ‫وعده‬ ‫مختلف‬ ‫های‬
،‫دیگر‬ ‫سوی‬ ‫از‬ .‫ویتنام‬ ‫در‬ ‫گسترده‬ ‫بمباران‬ ‫آن‬ ‫از‬ ‫بعد‬ ‫و‬ ‫هیروشیما‬ ‫بمباران‬ ‫جمله‬ ‫از‬ ،‫بود‬ ‫آن‬ ‫از‬ ‫بعد‬ ‫و‬ ‫جهانی‬ ‫جنگ‬ ‫وسیع‬ ‫کشتارهای‬ ‫افسردگی‬
‫هنرم‬،‫بود‬ ‫کرده‬ ‫بیشتر‬ ‫را‬ ‫ناامنی‬ ‫و‬ ‫جنگ‬ ‫و‬ ‫کشتار‬ ‫عکس‬ ‫بر‬ ‫و‬ ‫نیاورده‬ ‫ارمغان‬ ‫به‬ ‫امنیت‬ ‫و‬ ‫آسایش‬ ‫بشر‬ ‫برای‬ ‫اقتصاد‬ ‫و‬ ‫سیاست‬ ،‫علم‬ ‫که‬ ‫این‬ ‫از‬ ‫ندان‬
‫همه‬ ‫بر‬ ‫عالوه‬ .‫بودند‬ ‫خاطر‬ ‫آزرده‬‫این‬ ‫ی‬‫سال‬ ‫در‬ ‫ها‬‫دهه‬ ‫های‬‫راست‬ ‫شدت‬ ‫به‬ ‫امریکا‬ ‫در‬ ‫حاکم‬ ‫سیاسی‬ ‫فضای‬ ‫پنجاه‬ ‫ی‬‫یک‬ ‫حاکمیت‬ ‫و‬ ‫بود‬ ‫گرایانه‬
‫م‬ ‫فضای‬‫حافظ‬‫می‬ ‫ناراضی‬ ‫حاکمیت‬ ‫از‬ ‫را‬ ‫نویسندگان‬ ‫و‬ ‫هنرمندان‬ ‫جمله‬ ‫از‬ ‫روشنفکرها‬ ‫از‬ ‫بسیاری‬ ،‫ناسیونالیسم‬ ‫لوای‬ ‫تحت‬ ‫کارانه‬.‫کرد‬
‫سال‬ ‫همین‬ ‫در‬ ‫درست‬‫حوزه‬ ‫در‬ ‫سانسور‬ ‫اعمال‬ ‫و‬ ‫هنرمندان‬ ‫بر‬ ‫فشار‬ ‫که‬ ‫بود‬ ‫ها‬‫می‬ ‫صورت‬ ،‫هنری‬ ‫و‬ ‫سینمایی‬ ،‫ادبی‬ ‫مختلف‬ ‫های‬‫همین‬ ‫در‬ .‫گرفت‬
‫سال‬‫را‬ ‫سناتور‬ ‫که‬ ‫بود‬ ‫ها‬‫ست‬‫بین‬ ‫و‬ ‫اقتصادی‬ ‫حیث‬ ‫از‬ ‫امریکا‬ ‫واقع‬ ‫در‬ .‫کرد‬ ‫تهیه‬ ‫روشنفکرها‬ ‫از‬ ‫سیاهی‬ ‫لیست‬ ،‫کارتی‬ ‫مک‬ ‫رابرت‬ ‫امریکا‬ ‫گرای‬‫المللی‬
‫می‬ ‫سپری‬ ‫اروپا‬ ‫برخالف‬ ‫درست‬ ‫را‬ ‫پررونقی‬ ‫روزهای‬‫فزاینده‬ ‫نارضایتی‬ ‫هنرمندان‬ ‫و‬ ‫روشنفکران‬ ‫بین‬ ‫ولی‬ ،‫کرد‬.‫بود‬ ‫حاکم‬ ‫ای‬
‫اج‬ ‫هنر‬ ‫از‬ ‫گرفتن‬ ‫فاصله‬ ‫و‬ ‫درونگرایی‬ ‫بخش‬ ‫آن‬‫کتاب‬ ‫در‬ ‫را‬ ‫انتزاعی‬ ‫اکسپرسیونیسم‬ ‫جنبش‬ ‫در‬ ‫تماعی‬«‫مدرنیسم‬ ‫افول‬ ‫و‬ ‫اوج‬»‫به‬
‫توده‬ ‫سطحی‬ ‫و‬ ‫غالب‬‫فرهنگ‬ ‫با‬ ‫مقابله‬ ‫نوعی‬ ‫عنوان‬‫می‬ ‫زده‬ ‫دامن‬ ‫هم‬ ‫حاکمیت‬ ‫سوی‬ ‫از‬ ‫که‬ ‫مردم‬ ‫ی‬‫کرده‬ ‫توصیف‬ ،‫شد‬‫ممکن‬ .‫اید‬
‫بدهید؟‬ ‫بیشتری‬ ‫توضیح‬ ‫باره‬ ‫این‬ ‫در‬ ‫است‬
‫نظریه‬ ‫و‬ ‫برجسته‬ ‫منتقد‬ ‫که‬ ‫است‬ ‫چیزی‬ ‫همان‬ ‫این‬‫مه‬ ‫امریکایی‬ ‫پرداز‬‫می‬ ‫مطرح‬ ‫شاپیرو‬ ‫یر‬‫از‬ ‫هنرمندان‬ ‫سرخوردگی‬ ‫که‬ ‫است‬ ‫باور‬ ‫این‬ ‫بر‬ ‫او‬ .‫کند‬
‫همه‬‫ایسم‬ ‫ی‬‫ایدئولوژی‬ ‫از‬ ‫آنها‬ ‫گرفتن‬ ‫فاصله‬ ‫باعث‬ ‫سوسیالیسم‬ ‫جمله‬ ‫از‬ ‫ها‬‫درونی‬ ‫دنیای‬ ‫به‬ ‫اجتماعی‬ ‫مسائل‬ ‫طرح‬ ‫جای‬ ‫به‬ ‫لذا‬ .‫شد‬ ‫اجتماعی‬ ‫های‬
‫مه‬ .‫شدند‬ ‫معطوف‬ ‫خودشان‬ ‫خصوصی‬ ‫و‬‫آن‬ ‫در‬ ‫شاپیرو‬ ‫یر‬‫می‬ ‫زمان‬‫درونیات‬ ‫به‬ ‫فقط‬ ‫را‬ ‫هنرمند‬ ‫که‬ ‫هنری‬ .‫است‬ ‫انتزاعی‬ ‫هنر‬ ‫رهایی؛‬ ‫ره‬ ‫تنها‬ ‫گفت‬
‫می‬ ‫محدود‬ ‫خودش‬.‫بپردازیم‬ ‫خودمان‬ ‫از‬ ‫غیر‬ ‫به‬ ‫دیگری‬ ‫چیز‬ ‫هیچ‬ ‫به‬ ‫نباید‬ ‫دیگر‬ ‫که‬ ‫خوشحالیم‬ ‫ما‬ ‫که‬ ‫این‬ ‫بر‬ ‫مبنی‬ ‫پوالک‬ ‫جکسون‬ ‫اعتراف‬ ‫این‬ ‫و‬ ‫کند‬
‫خود‬ ‫متعالی‬ ‫اهداف‬ ‫انتزاعی‬ ‫اکسپرسیونیسم‬ ‫زمان‬ ‫همین‬ ‫در‬‫می‬ ‫تعارض‬ ‫در‬ ‫بود‬ ‫امریکایی‬ ‫نهادهای‬ ‫تبلیغ‬ ‫مورد‬ ‫که‬ ‫عوامانه‬ ‫فرهنگ‬ ‫با‬ ‫را‬‫را‬ ‫این‬ .‫دید‬
‫کلمنت‬‫مقاله‬ ‫در‬ ‫گرینبرگ‬‫معروف‬ ‫ی‬‫عنوان‬ ‫با‬ ‫اش‬«‫کیچ‬ ‫و‬ ‫آوانگارد‬»‫می‬ ‫تشریح‬‫فیلم‬ ‫در‬ ‫را‬ ‫مبتذل‬ ‫هنر‬ ‫یا‬ ‫کیچ‬ ‫مصداق‬ ‫که‬ ‫کند‬‫تئاترهای‬ ،‫هالیوودی‬ ‫های‬
‫م‬ ‫بر‬ ‫حاکم‬ ‫ژورنالیستی‬ ‫فرهنگ‬ ،‫برادوی‬ ‫موزیکال‬‫همین‬ ‫و‬ ‫امریکا‬ ‫طبوعات‬‫نقاشی‬ ‫طور‬‫رمان‬ ‫و‬ ‫رئالیستی‬ ‫های‬‫اشتاین‬ ‫جان‬ ‫آثار‬ ‫مشابه‬ ‫هایی‬‫می‬ ‫بک‬‫داند‬
‫عنوان‬ ‫تحت‬ ‫آن‬ ‫از‬ ‫که‬ ‫متعالی‬ ‫فرهنگ‬ ،‫برعکس‬ ‫و‬«‫آرت‬ ‫های‬»‫می‬ ‫یاد‬ ‫واال‬ ‫هنر‬ ‫یا‬‫می‬ ‫متبلور‬ ‫انتزاعی‬ ‫اکسپرسیونیسم‬ ‫در‬ ‫را‬ ‫کند‬.‫داند‬
‫وسیله‬ ‫را‬ ‫انتزاعی‬ ‫اکسپرسیونیسم‬ ‫چرا‬ ‫امریکا‬ ‫حاکمیت‬‫ای‬‫برگزید؟‬ ‫کشورها‬ ‫سایر‬ ‫در‬ ‫خود‬ ‫فرهنگی‬ ‫تبلیغ‬ ‫برای‬
‫وقت‬ ‫خیلی‬ ‫و‬ ‫داشت‬ ‫داخلی‬ ‫مصرف‬ً‫عمدتا‬ ‫امریکا‬ ‫کیچ‬ ‫یا‬ ‫و‬ ‫عامیانه‬ ‫فرهنگ‬‫می‬ ‫دنبال‬ ‫را‬ ‫ناسیونالیستی‬ ‫اهداف‬ ‫ها‬‫امریکا‬ ‫که‬ ‫نبود‬ ‫چیزی‬ ‫این‬ ‫ولی‬ .‫کرد‬
.‫شود‬ ‫وارد‬ ‫جهانی‬ ‫فرهنگی‬ ‫کارزار‬ ‫یک‬ ‫به‬ ‫آن‬ ‫با‬ ‫بتواند‬
‫امکان‬ ‫این‬ ‫انتزاعی‬ ‫اکسپرسیونیسم‬‫حاکمیت‬ ‫که‬ ‫داشت‬ ‫خوبی‬ ‫به‬ ‫را‬‫همه‬ ‫به‬ ‫را‬ ‫آن‬ ‫و‬ ‫مطرح‬ ‫مدرن‬ ‫هنر‬ ‫در‬ ‫پیشرو‬ ‫جایگاه‬ ‫یک‬ ‫در‬ ‫را‬ ‫خودش‬ ‫بتواند‬ ‫امریکا‬
‫بخش‬ ‫امریکا‬ ‫داخل‬ ‫در‬ ‫که‬ ‫حالی‬ ‫در‬ ‫بنابراین‬ .‫بکند‬ ‫صادر‬ ‫دنیا‬ ‫جای‬‫می‬ ‫حمایت‬ ‫کیچ‬ ‫هنر‬ ‫انواع‬ ‫از‬ ‫امریکایی‬ ‫فرهنگی‬ ‫ماشین‬ ‫از‬ ‫عظیمی‬ ‫های‬‫در‬ ،‫کرد‬
‫بز‬ ‫تابلوهای‬ ‫این‬ ‫امریکا‬ ‫خارج‬‫سازمان‬ ‫با‬ً‫عمدتا‬ ،‫کشتی‬ ‫بر‬ ‫سوار‬ ‫که‬ ‫بود‬ ‫انتزاعی‬ ‫اکسپرسیونیسم‬ ‫هنرمندان‬ ‫رگ‬‫موزه‬ ‫دهی‬،‫نیویورک‬ ‫مدرن‬ ‫هنرهای‬ ‫ی‬
‫حرکت‬ ‫ژاپن‬ ‫و‬ ‫کانادا‬ ،‫استرالیا‬ ،‫اروپایی‬ ‫مختلف‬ ‫کشورهای‬ ‫به‬‫درمی‬ ‫نمایش‬ ‫به‬ ‫و‬ ‫کرده‬.‫آمد‬
‫می‬ ‫چگونه‬‫می‬ ‫هنرمندان‬ ‫که‬ ‫آثاری‬ ‫طریق‬ ‫از‬ ‫توانیم‬‫محدوده‬ ‫از‬ ،‫آفرینند‬‫شناخت‬ ‫ی‬‫واقعیت‬ ‫به‬ ‫و‬ ‫برویم‬ ‫فراتر‬ ‫هنرمند‬ ‫خود‬ ‫هویت‬‫های‬
‫سلیقه‬ ‫ساختن‬ ‫برآورده‬ ‫با‬ ‫چگونه‬ ‫روتکو‬ ‫از‬ ‫اثری‬ً‫مثال‬ ‫بیابیم؟‬ ‫دست‬ ‫جامعه‬ ‫بیرونی‬‫دیگر‬ ‫عوامل‬ ‫یا‬ ‫و‬ ‫مردم‬ ‫از‬ ‫طیفی‬ ‫شناختی‬ ‫زیبا‬ ‫ی‬
‫می‬‫باشد؟‬ ‫تأثیرگذار‬ ‫جامعه‬ ‫در‬ ‫تواند‬
‫و‬ ‫است‬ ‫هنرمند‬ ‫فردی‬ ‫درونیات‬ ‫بازتاب‬ً‫صرفا‬ ‫انتزاعی‬ ‫اکسپرسیونیسم‬‫نمی‬ ‫مال‬ ‫بر‬ ‫را‬ ‫آن‬ ‫از‬ ‫فراتر‬ ‫چیزی‬‫نمی‬ ‫بنابراین‬ .‫کند‬‫آن‬ ‫از‬ ‫شود‬‫اجتماعی‬ ‫توجهی‬
‫خصلت‬ .‫است‬ ‫اجتماعی‬ ‫خاص‬ ‫شرایط‬ ‫بازتاب‬ ،‫جنبش‬ ‫کلیت‬ ‫اما‬ .‫داشت‬ ‫انتظار‬ ‫را‬‫جامعه‬ ‫های‬‫بوده‬ ‫مؤثر‬ ‫جنبش‬ ‫این‬ ‫آمدن‬ ‫پدید‬ ‫در‬ ‫که‬ ‫را‬ ‫امریکایی‬ ‫ی‬
‫می‬ ‫است‬.‫کرد‬ ‫بازخوانی‬ ً‫کامال‬ ‫شود‬
‫فردگر‬ ‫هنرمند‬ ‫دوره‬ ‫این‬ ‫در‬‫می‬ ‫سیر‬ ‫خویش‬ ‫شخصی‬ ‫دنیای‬ ‫در‬ ‫و‬ ‫شده‬ ‫ا‬‫می‬ ‫را‬ ‫همین‬ .‫کند‬‫خصلت‬ ‫از‬ ‫یکی‬ ‫عنوان‬ ‫به‬ ‫توانیم‬‫زمان‬ ‫اجتماعی‬ ‫و‬ ‫فکری‬ ‫های‬
‫زمینه‬ ‫از‬ ‫یکی‬ .‫دارد‬ ‫آفریدن‬ ‫مدرن‬ ‫نیز‬ ‫و‬ ‫زیستن‬ ‫مدرن‬ ‫به‬ ‫عمیقی‬ ‫میل‬ ‫زمان‬ ‫این‬ ‫در‬ ‫هنرمند‬ ‫که‬ ‫این‬ ‫یا‬ .‫بکنیم‬ ‫بازشناسی‬‫شکل‬ ‫مهم‬ ‫های‬‫گیری‬
‫ه‬ ‫وسیع‬ ‫میل‬ ‫انتزاعی‬ ‫اکسپرسیونیسم‬‫می‬ ‫مترادف‬ ‫مطلق‬ ‫انتزاع‬ ‫یک‬ ‫با‬ ‫را‬ ‫این‬ ‫آنها‬ ‫که‬ ‫بود‬ ‫کردن‬ ‫نقاشی‬ ‫مدرن‬ ‫به‬ ‫امریکایی‬ ‫نرمندان‬.‫دانستند‬
،‫پوالک‬ ‫جکسون‬ ‫تالش‬‫نقاشی‬ ‫خلق‬ ‫شک‬ ‫بدون‬ ‫دکونینگ‬ ‫ویلم‬ ‫و‬ ‫روتکو‬ ‫مارک‬‫مرحله‬ ‫در‬ ‫که‬ ‫بود‬ ‫ای‬‫کلمنت‬ ‫که‬ ‫جایی‬ ‫تا‬ .‫باشد‬ ‫مدرن‬ ‫بسیار‬ ‫اول‬ ‫ی‬
‫مساوی‬ ‫را‬ ‫زمان‬ ‫این‬ ‫در‬ ‫بودن‬ ‫آوانگارد‬ ‫گرینبرگ‬‫می‬ ‫قلمداد‬ ‫بودن‬ ‫مدرن‬ ‫با‬‫می‬ ‫سعی‬ ‫ترتیب‬ ‫بدین‬ ‫هنر‬ .‫کرد‬‫پیشرفت‬ ‫موازات‬ ‫به‬ ‫کند‬‫صنعتی‬ ،‫علمی‬ ‫های‬
.‫بدهد‬ ‫توضیح‬ ‫مدرن‬ ‫و‬ ‫پیشرفته‬ ‫بسیار‬ ‫خاستگاه‬ ‫یک‬ ‫از‬ ‫را‬ ‫خودش‬ ‫اجتماعی‬ ‫و‬
‫کتاب‬ ‫در‬ ‫شما‬ ‫و‬ ‫داده‬ ‫رخ‬ ‫مدرن‬ ‫هنر‬ ‫در‬ ‫که‬ ‫تحوالتی‬ ‫روند‬ ‫از‬«‫مدرنیسم‬ ‫وافول‬ ‫اوج‬»‫داده‬ ‫توضیح‬ ‫را‬ ‫آن‬‫می‬ ‫آیا‬ ،‫اید‬‫ت‬‫که‬ ‫گرفت‬ ‫نتیجه‬ ‫وان‬
‫محور‬ ‫حول‬ ،‫هنر‬ ‫به‬ ‫نگرش‬ ‫نوع‬ ‫در‬ ‫تحوالت‬ ‫تمامی‬«‫واقعیت‬‫زندگی‬ ‫ملموس‬ ‫های‬»‫شدن‬ ‫نزدیک‬ ‫یا‬ ‫شدن‬ ‫دور‬ ‫نسبت‬ ‫با‬ ‫و‬ ‫گرفته‬ ‫شکل‬
‫شده‬ ‫تبیین‬ ‫محور‬ ‫آن‬ ‫به‬‫می‬ ‫سنجیده‬ ‫و‬ ‫اند‬‫پرداخته‬ ‫جامعه‬ ‫توصیف‬ ‫به‬ ‫یا‬ ‫که‬ ‫این‬ً‫مثال‬ ‫شوند؟‬‫نشان‬ ‫آن‬ ‫به‬ ‫اعتراضی‬ ‫واکنشی‬ ‫یا‬ ،‫اند‬

‫داده‬‫یا‬ ‫و‬ ‫اند‬‫کرده‬ ‫سعی‬ ‫که‬ ‫این‬.‫بروند‬ ‫فرو‬ ‫خود‬ ‫درون‬ ‫به‬ ‫و‬ ‫کنند‬ ‫فراموش‬ ‫را‬ ‫آن‬ ‫اند‬
‫ک‬ ‫تعریف‬ ‫نظر‬ ‫فاقد‬ ‫و‬ ‫تکلیف‬ ‫بال‬ ‫واقعیت‬ ‫به‬ ‫نسبت‬ ‫را‬ ‫خودش‬ ‫که‬ ‫نبوده‬ ‫هنری‬ ‫جریان‬ ‫هیچ‬ .‫است‬ ‫داشته‬ ‫واقعیت‬ ‫با‬ ‫متغیری‬ ‫نسبت‬ ‫تاریخ‬ ‫طول‬ ‫در‬ ‫هنر‬.‫ند‬
‫تعریف‬ ‫بیستم‬ ‫قرن‬ ‫در‬ ‫جمله‬ ‫از‬ ‫هنر‬ ‫تاریخ‬ ‫طول‬‫در‬ ‫البته‬ ‫واقعیت‬ ‫این‬‫های‬‫جنبه‬ ‫گاهی‬ :‫کرده‬ ‫پیدا‬ ‫مختلفی‬‫واقعیت‬ ‫آن‬ ‫از‬ ‫منظور‬ ‫و‬ ‫یافته‬ ‫اجتماعی‬ ‫ی‬
‫جنبه‬ ‫بیشتر‬ ‫گاه‬ ‫و‬ ‫بوده‬ ‫اجتماعی‬ ‫رویدادهای‬‫توده‬ ‫طبقاتی‬‫و‬ ‫سیاسی‬ ‫مبارزات‬ ‫به‬ ‫و‬ ‫کرده‬ ‫پیدا‬ ‫سیاسی‬ ‫ی‬‫نوعی‬ ‫به‬ ‫بنابراین‬ ‫و‬ ‫شده‬ ‫معطوف‬ ‫ها‬
‫واقعیت‬ ‫این‬ ‫گاه‬ .‫است‬ ‫شده‬ ‫تبدیل‬ ‫سوسیالیستی‬ ‫رئالیسم‬ ‫مثل‬ ‫سیاسی‬ ‫رئالیسم‬‫مرتبط‬ ‫فیزیکی‬ ‫جهان‬ ‫از‬ ‫خارج‬ ‫دیگری‬ ‫دنیای‬ ‫یک‬ ‫به‬ ‫را‬ ‫خودش‬
‫متعالی‬ ‫و‬ ‫برتر‬ ‫واقعیت‬ ‫یک‬ ‫از‬ ‫و‬ ‫کرده‬‫وصل‬ ‫واقعیت‬ ‫به‬ ‫نسبتی‬ ‫یک‬ ‫به‬ ‫را‬ ‫خودش‬ ‫هم‬ ‫سوررئالیسم‬ ‫که‬ ‫نکنیم‬ ‫فراموش‬ .‫است‬ ‫آورده‬ ‫میان‬ ‫به‬ ‫سخن‬ ‫تر‬
‫می‬‫سعی‬ ،‫بود‬ ‫دیدن‬ ‫ادراک‬ ‫در‬ ‫پیشرفت‬ ‫برای‬ ‫نقاشانه‬ً‫کامال‬ ‫تالش‬ ‫یک‬ ‫که‬ ‫کوبیسم‬ ‫حتی‬ .‫کرد‬‫ارائه‬ ‫و‬ ‫دیدن‬ ‫باب‬ ‫در‬ ‫را‬ ‫واقعیتی‬ ‫داشت‬‫شی‬ ‫ی‬‫مطرح‬ ‫ء‬
‫دادائیست‬ ‫کارهای‬ .‫کند‬‫آماده‬ ‫حاضر‬ ‫مثل‬ ‫هم‬ ‫ها‬‫می‬ ‫تلقی‬ ‫واقعیت‬ ‫به‬ ‫توجه‬ ‫نوعی‬ ،‫دوشان‬ ‫مارسل‬ ‫های‬‫به‬ ‫را‬ ‫عینی‬ ‫شیء‬ ‫یک‬ ‫که‬ ‫این‬ ‫برای‬ .‫شد‬
‫می‬ ‫ارائه‬ ‫هنری‬ ‫اثر‬ ‫عنوان‬‫ذهنی‬ً‫کامال‬ ‫عمل‬ ‫یک‬ ‫نقاشی‬ ‫که‬ ‫حالی‬ ‫در‬ ،‫کرد‬‫می‬ ‫پنداشته‬.‫شد‬
‫اک‬ ‫در‬‫واقعیت‬ ‫از‬ ‫وقتی‬ ‫انتزاعی‬ ‫سپرسیونیسم‬‫می‬ ‫صحبت‬ ‫ها‬‫ژرف‬ ‫به‬ ‫متصل‬ ‫موهوم‬ ‫و‬ ‫ناشناخته‬ ‫دنیایی‬ ‫به‬ ‫کنیم‬‫الیه‬ ‫ترین‬‫روانی‬ ‫و‬ ‫احساسی‬ ‫های‬
‫می‬ ‫هنرمند‬‫حقیقی‬ ‫از‬ ‫آنان‬ ‫خود‬ ‫زعم‬ ‫به‬ ‫البته‬ ‫دنیا‬ ‫این‬ .‫شویم‬‫می‬ ‫خبر‬ ‫هنرمند‬ ‫درونی‬ ‫ابعاد‬ ‫ترین‬.‫دهد‬
‫آما‬ ‫که‬ ‫هنگامی‬ً‫بعدا‬ ‫انتزاعی‬ ‫اکسپرسیونیسم‬ ‫البته‬‫جریان‬ ‫حمالت‬ ‫ج‬‫می‬ ‫سیر‬ ‫پندار‬ ‫و‬ ‫خیال‬ ‫عالم‬ ‫در‬ً‫صرفا‬ ‫بود‬ ‫متهم‬ ‫گرفت‬ ‫قرار‬ ‫آوانگارد‬ ‫های‬‫لذا‬ ‫و‬ ‫کند‬
‫ماده‬ ‫اشیاء‬ ‫از‬ ‫واقعی‬ ‫نمودهای‬ ‫یا‬ ‫واقعی‬ ‫اشیاء‬ ‫که‬ ‫بود‬ ‫این‬ ‫پیشنهاد‬ ‫یک‬ ‫بنابراین‬ .‫است‬ ‫داده‬ ‫سوق‬ ‫توهم‬ ‫و‬ ‫فریب‬ ‫قلمرو‬ ‫به‬ ‫را‬ ‫هنر‬‫قرار‬ ‫هنری‬ ‫کار‬ ‫ی‬
.‫گیرد‬
‫دهه‬ ‫در‬ ‫نئودادا‬‫ی‬8692‫آن‬ ‫بر‬‫عکاسانه‬ ‫تصاویر‬ ‫یا‬ ‫راشنبرگ‬ ‫رابرت‬ ‫سازی‬ ‫سرهم‬ ‫کارهای‬ ‫مثل‬ ‫واقعی‬ ‫اشیاء‬ ‫از‬ ‫استفاده‬ ‫با‬ ‫هنری‬ ‫که‬ ‫بود‬‫عکس‬ ‫مثل‬-
‫نقاشی‬‫نشانه‬ ‫یا‬ ‫ریشتر‬ ‫گرهارد‬ ‫های‬‫دست‬ ‫مثل‬ ‫واقعی‬ ‫های‬‫قالب‬ ‫های‬‫این‬ ‫از‬ .‫کند‬ ‫خلق‬ ‫جاسپرجانز‬ ‫کارهای‬ ‫در‬ ‫شده‬ ‫گیری‬‫هنر‬ ‫از‬ ‫بخشی‬ ،‫بعد‬ ‫به‬ ‫جا‬
‫واقعی‬ ‫شیء‬ ‫به‬ ‫را‬ ‫خودش‬ ‫آوانگارد‬‫سوبژکتیویته‬ ‫از‬ ‫پیوسته‬ ‫و‬ ‫کرد‬ ‫معطوف‬ ‫ابژکتیو‬ ‫واقع‬ ‫در‬ ‫و‬‫این‬ ‫در‬ .‫گرفت‬ ‫فاصله‬ ‫انتزاعی‬ ‫اکسپرسیونیسم‬ ‫ی‬‫جا‬
،‫واقعیت‬ ‫از‬ ‫منظور‬.‫است‬ ‫عینیت‬ ‫و‬ ‫شیء‬ ‫فیزیکی‬ ‫واقعیت‬ ‫بلکه‬ ،‫اجتماعی‬ ‫واقعیت‬ ‫نه‬
‫کم‬ ‫که‬.‫داشت‬ ‫همراه‬ ‫به‬ ‫هم‬ ‫را‬ ‫نقاشی‬ ‫شدن‬ ‫رنگ‬
‫این‬ ‫برای‬ .‫است‬ ‫درست‬ ‫بله‬‫آن‬ ‫که‬‫می‬ ‫فکر‬ ‫ها‬‫کردند‬‫چرا‬ .‫است‬ ‫استوار‬ ‫فریب‬ ‫یک‬ ‫بر‬ً‫اساسا‬ ‫نقاشی‬‫می‬ ‫خلق‬ ‫را‬ ‫بعدی‬ ‫سه‬ ‫دنیایی‬ ‫که‬‫که‬ ‫حالی‬ ‫در‬ ‫کند‬
‫مینیمالیست‬ ‫استدالل‬ ‫بزرگترین‬ .‫است‬ ‫بعدی‬ ‫دو‬ ‫شیء‬ ‫یک‬ ‫خودش‬ ،‫واقعیت‬ ‫در‬‫که‬ ‫بود‬ ‫این‬ ‫مجسمه‬ ‫و‬ ‫حجم‬ ‫سمت‬ ‫به‬ ‫رویکرد‬ ‫و‬ ‫نقاشی‬ ‫نقد‬ ‫برای‬ ‫ها‬
‫می‬‫نمی‬ ‫نقاشی‬ ‫گفتند‬.‫شود‬ ‫رها‬ ‫فریب‬ ‫یا‬ ‫توهم‬ ‫از‬ ‫تواند‬
‫گذشته‬ ‫در‬ ‫هنر‬‫می‬ ‫پیدا‬ ‫مستقلی‬ً‫نسبتا‬ ‫جایگاه‬ ‫که‬ ‫است‬ ‫زمان‬ ‫گذر‬ ‫در‬ ‫و‬ ‫بوده‬ ‫آمیخته‬ً‫کامال‬ ‫مردم‬ ‫زندگی‬ ‫با‬ ،‫دور‬ ‫های‬‫به‬ ‫و‬ ‫کند‬
‫خود‬ ‫از‬ ‫مدرن‬ ‫دوران‬ ‫در‬ ‫خصوص‬‫می‬ ‫برخوردار‬ ‫کاملی‬ ‫مختاری‬‫جریان‬ ‫مورد‬ ‫در‬ ‫اآلن‬ ‫که‬ ‫توضیحاتی‬ .‫شود‬‫اکسپرسیونیسم‬ ‫از‬ ‫پس‬ ‫های‬
‫ت‬ ‫گونه‬ ‫این‬ ‫من‬ ‫برای‬ ‫دادید‬ ‫انتزاعی‬‫با‬ ‫انگار‬ ‫و‬ ‫است‬ ‫شده‬ ‫مطرح‬ ‫زندگی‬ ‫و‬ ‫هنر‬ ‫آمیختگی‬ ‫دوران‬ ‫به‬ ‫بازگشت‬ ‫دوباره‬ ‫که‬ ‫شد‬ ‫داعی‬
.‫هستیم‬ ‫هنر‬ ‫تاریخ‬ ‫تکرار‬ ‫شاهد‬ ‫دیگر‬ ‫سبکی‬
،‫واقعیت‬ ‫به‬ ‫نقاشی‬ ‫برگرداندن‬ ‫برای‬ ‫پاسخ‬ ‫یک‬ ‫البته‬‫یا‬ ‫آماده‬ ‫حاضر‬ ‫اشیاء‬ ‫سراغ‬ ‫به‬ ‫و‬ ‫کردند‬ ‫طرد‬ ‫را‬ ‫نقاشی‬ ‫که‬ ‫بود‬ ‫کانسپچوالیسم‬ ‫و‬ ‫مینیمالیسم‬
‫ت‬ ‫شده‬ ‫ساخته‬‫این‬ ‫بدون‬ ‫برگرداند‬ ‫نقاشی‬ ‫به‬ ‫را‬ ‫واقعیت‬ ‫که‬ ‫بود‬ ‫هم‬ ‫دیگری‬ ‫جریان‬ ‫اما‬ .‫رفتند‬ ‫هنرمند‬ ‫وسط‬‫رسانه‬ ‫که‬‫مصداق‬ .‫بکند‬ ‫نفی‬ ‫را‬ ‫نقاشی‬ ‫ی‬
‫رسانه‬ ‫قالب‬ ‫کماکان‬ ‫که‬ ‫است‬ ‫پاپ‬ ‫هنر‬ ‫آن‬.‫کرد‬ ‫حفظ‬ ‫را‬ ‫نقاشی‬ ‫ای‬
‫آرتیست‬ ‫پاپ‬‫نقاش‬ ‫موضوع‬ ‫را‬ ‫واقعی‬ ‫زندگی‬ ‫از‬ ‫اشیایی‬ ‫کردند‬ ‫سعی‬ ‫ولی‬ ،‫بودند‬ ‫نقاش‬ً‫عمدتا‬ ‫ها‬‫چیزهای‬ ‫سراغ‬ً‫اوال‬ ‫آنها‬ .‫بدهند‬ ‫قرار‬ ‫خودشان‬ ‫ی‬
.‫پرداختند‬ ‫بیرونی‬ ‫عینی‬ ‫دنیای‬ ‫بازنمایی‬ ‫به‬ ‫و‬ ‫گرفته‬ ‫پیش‬ ‫در‬ ‫فیگوراتیو‬ ‫بیانی‬ ً‫ثانیا‬ ‫و‬ ‫رفتند‬ ‫عامه‬ ‫فرهنگ‬ ‫از‬ ‫واقعی‬ ‫و‬ ‫ملموس‬
،‫رویکرد‬ ‫دو‬ ‫این‬ ‫با‬‫ب‬ ‫نقاشی‬ ‫به‬ ‫را‬ ‫واقعیت‬ ‫که‬ ‫بود‬ ‫مصمم‬ ‫پاپ‬ ،‫عامه‬ ‫فرهنگ‬ ‫به‬ ‫توجه‬ ‫و‬ ‫فیگوراتیو‬ ‫نقاشی‬ ‫یعنی‬‫که‬ ‫توهمی‬ ‫فضای‬ ‫از‬ ‫را‬ ‫آن‬ ‫و‬ ‫رگرداند‬
.‫نبود‬ ‫نقاشی‬ ‫نفی‬ ،‫واقعیت‬ ‫به‬ ‫بازگشت‬ ‫رویکرد‬ ‫تنها‬ ‫بنابراین‬ .‫بدهد‬ ‫نجات‬ ‫بود‬ ‫کرده‬ ‫حاکم‬ ‫آن‬ ‫به‬ ‫انتزاعی‬ ‫اکسپرسیونیسم‬