SlideShare a Scribd company logo
1 of 6
Монгол хэлний зөв бичих дүрэм Монгол хэл Чихний чимэг болсон аялгуу сайхан монгол хэл Чин зоригт өвгөд дээдсийн минь өв их эрдэнэ Сонсох бүр яруу баялгийг гайхан баясч Сод их билигт түмэн юүгээн бишрэн магтаму би
Зөв бичих тодорхой дүрэм I. Эр /-ын/ эм үгийн /-ий/-г зөв бичих    дүрэм II. Гээгдэх эгшгийн дүрэм  III. Эгшиг гээгдэхгүй тохиолдлууд IV. Зөөлний тэмдэг/ь/ и болох эсэх
I. -ы, -ий -г зөв бичих дүрэм ,[object Object],Жишээлбэл: анхны, хоолны, улсын, яамны, юмыг, оёдлын ,[object Object],I. -ы, -ий -г зөв бичих дүрэм Жишээлбэл: эхний, өвөөгийн, үеийн, Юүдэнгийн
II.Гээгдэх эгшгийн дүрэм II. Гээгдэх эгшгийн дүрэм 1. Өмнөө балархай эгшигтэй гийгүүлэгчээр төгссөн үгэнд урт эгшгээр эхэлсэн залгавар залгахад эцсийн гийгүүлэгчийн өмнөх балархай эгшиг гээгдэнэ Жишээлбэл: эгшиг + ийн = эгшгийн дүрэм + ээ = дүрмээ зураг + ийн = зургийн 2. Богино эгшгээр төгссөн үгэнд урт эгшгээр эхэлсэн залгавар залгахад эцсийн богино эгшиг нь гээгдэнэ. Жишээлбэл: арга + ыг = аргыг 3 . Өмнөө балархай эгшигтэй гийгүүлэгчээр төгссөн үгэнд гийгүүлэгчээр эхэлсэн залгавар залгахад эцсийн гийгүүлэгчийн өмнөх балархай эгшиг гээгдэж, хоёр гийгүүлэгчийн хооронд эгшийг жийрэглэнэ. Жишээлбэл: дөрөв + н = дөрвөн
III. Эгшиг гээгдэхгүй тохиолдлууд 1. Оноосон нэрийн балархай эгшгийг гээхгүй. Жишээлбэл: Баатар + ын = Баатарын Дэлгэр + ээс = Дэлгэрээс Орхон + ы = Орхоны 2. Эгшигт гийгүүлэгч эгшиггүйд хүрвэл балархай эгшгийг нь гээхгүй. Жишээлбэл: шийдвэр + ийг = шийдвэрийг онцлог + оос = онцлогоос урлаг + ийн = урлагийн 3. Заримдаг гийгүүлэгчийн дараа орсон заримдаг гийгүүлэгчийн балархай эгшгийг гээхгүй. Жишээлбэл: нөхцөл + ийн = нөхцөлийн сонссон + оо = сонссоноо ачтан + ыг = ачтаныг 4. Үйлт нэрийн -х /ирээдүй цагаар тодотгон холбох нөхцөл/ -ийн өмнөх балархай эгшгийг гээхгүй. Жишээлбэл: бодох +оор = бодохоор нэмэх + ийг = нэмэхийг явах + аас = явахаас 5. Ялгах эгшгийг гээхгүй. Жишээлбэл: ургац + аа = ургацаа үнэн +ийг = үнэнийг онгоц + оор = онгоцоор 6. Ж, Ч, Ш-ээс бусад гийгүүлэгчийн дараа орсон и эгшгийг урт эгшгээр эхэлсэн залгавар залгахад гээхгүй. Жишээлбэл: тамир +ын охин + оос= охиноос тохир + оод = тохироод 7. Галав, төлөв хэмээх үгсийн балйрхй эгшгийг гээхгүй. Жишээлбэл: галав + ын = галавын төлөв + ийн = төлөвийн
IV. Зөөлний тэмдэг/ь/ и болох эсэх 1. Зөөлөрсөн эгшигт гийгүүлэгчээр төгссөн үгэнд заридаг гийгүүлэгчээр эхэлсэн залгавар залгахайд зөөлний тэмдэг хэвээрээ байна. 7ь + 9 = 7ь9 Жишээлбэл: зорь + ж = зорьж тарь + сан = тарьсан хумь + жээ = хумьжээ 2. Зөөлөрсөн эгшигт гийгүүлэгчээр төгссөн үгэнд эгшигт гийгүүлэгчээр эхэлсэн залгавар залгахад зөөлний тэмдэг И болно. 7ь + 7 = 7и7 Жишээлбэл: зорь + но = зорино тарь + лаа = тарилаа хумь + в = хумив 3. Зөөлөрсөн заримдаг гийгүүлэгчээр төгссөн үгэнд заримдаг гийгүүлэгчээр эхэлсэн залгавар залгахад зөөлний тэмдэг И болно.  9ь + 9 = 9и9 Жишээлбэл: захь + дал = захидал ахь + ц = ахиц сахь + сугай= сахисугай 4. Зөөлөрсөн заримдаг гийгүүлэгчээр төгссөн үгэнд эгшигт гийгүүлэгчээр эхэлсэн залгавар залгахад зөөлний тэмдэг И болно. 9ь + 7 = 9и7 Жишээлбэл: захь + на = захина ахь + лаа = ахилаа сахь + в = сахив 5. Зөөлөрсөн эгшигт гийгүүлэгчээр төгссөн үгэнд үйлт нэрийн - х нөхцөлийг залгахад ь нь и үсэг болно. 7ь + х = 7их Жишээлбэл: зорь + х = зорих  тарь + х = тарих хумь + х = хумих

More Related Content

What's hot

дуурайн зохиох (хуулбар)
дуурайн зохиох (хуулбар)дуурайн зохиох (хуулбар)
дуурайн зохиох (хуулбар)
Erdenetuya Galbadrah
 
цагаан идээ
цагаан идээцагаан идээ
цагаан идээ
Shidten
 
Dursleh urlag tsahim1
Dursleh urlag tsahim1Dursleh urlag tsahim1
Dursleh urlag tsahim1
Oyungerel07
 
хөдөлгөөний бодлого
хөдөлгөөний бодлогохөдөлгөөний бодлого
хөдөлгөөний бодлого
Ц Батхуяг
 
эртний грекийн урлаг
эртний грекийн урлагэртний грекийн урлаг
эртний грекийн урлаг
Dashnanjid Saihansuvd
 
цаг агаар шинжих монгол арга
цаг агаар шинжих монгол аргацаг агаар шинжих монгол арга
цаг агаар шинжих монгол арга
bayaraatugsuu
 
түүхийн тест
түүхийн тесттүүхийн тест
түүхийн тест
erdenesuren06
 
дэлхийг газарзүйн зурагт дүрслэх нь
дэлхийг газарзүйн зурагт дүрслэх ньдэлхийг газарзүйн зурагт дүрслэх нь
дэлхийг газарзүйн зурагт дүрслэх нь
tungalag
 
лекц 2, 3
лекц 2, 3лекц 2, 3
лекц 2, 3
ariunubu
 
хэрэглэгдэхүүн 3
хэрэглэгдэхүүн 3хэрэглэгдэхүүн 3
хэрэглэгдэхүүн 3
tsewegmed
 
Altaa hicheel
Altaa hicheelAltaa hicheel
Altaa hicheel
atuya68
 
8ш статистик характеристик
8ш статистик характеристик8ш статистик характеристик
8ш статистик характеристик
naraa_0714
 
Lekts 2. nen ertnii ueiin mongol oron
Lekts 2. nen ertnii ueiin mongol oronLekts 2. nen ertnii ueiin mongol oron
Lekts 2. nen ertnii ueiin mongol oron
school14
 
нийгмийн хичээл
нийгмийн хичээлнийгмийн хичээл
нийгмийн хичээл
Oyunungrakh Oyuka
 

What's hot (20)

конус
конусконус
конус
 
дуурайн зохиох (хуулбар)
дуурайн зохиох (хуулбар)дуурайн зохиох (хуулбар)
дуурайн зохиох (хуулбар)
 
цагаан идээ
цагаан идээцагаан идээ
цагаан идээ
 
Dursleh urlag tsahim1
Dursleh urlag tsahim1Dursleh urlag tsahim1
Dursleh urlag tsahim1
 
хөдөлгөөний бодлого
хөдөлгөөний бодлогохөдөлгөөний бодлого
хөдөлгөөний бодлого
 
эртний грекийн урлаг
эртний грекийн урлагэртний грекийн урлаг
эртний грекийн урлаг
 
философи 1
философи 1философи 1
философи 1
 
Орчин цагийн маркетинг
Орчин цагийн маркетингОрчин цагийн маркетинг
Орчин цагийн маркетинг
 
цаг агаар шинжих монгол арга
цаг агаар шинжих монгол аргацаг агаар шинжих монгол арга
цаг агаар шинжих монгол арга
 
түүхийн тест
түүхийн тесттүүхийн тест
түүхийн тест
 
дэлхийг газарзүйн зурагт дүрслэх нь
дэлхийг газарзүйн зурагт дүрслэх ньдэлхийг газарзүйн зурагт дүрслэх нь
дэлхийг газарзүйн зурагт дүрслэх нь
 
озоны цоорхой
озоны цоорхойозоны цоорхой
озоны цоорхой
 
лекц 2, 3
лекц 2, 3лекц 2, 3
лекц 2, 3
 
хэрэглэгдэхүүн 3
хэрэглэгдэхүүн 3хэрэглэгдэхүүн 3
хэрэглэгдэхүүн 3
 
м.х5
м.х5м.х5
м.х5
 
Altaa hicheel
Altaa hicheelAltaa hicheel
Altaa hicheel
 
8ш статистик характеристик
8ш статистик характеристик8ш статистик характеристик
8ш статистик характеристик
 
Lekts 2. nen ertnii ueiin mongol oron
Lekts 2. nen ertnii ueiin mongol oronLekts 2. nen ertnii ueiin mongol oron
Lekts 2. nen ertnii ueiin mongol oron
 
нийгмийн хичээл
нийгмийн хичээлнийгмийн хичээл
нийгмийн хичээл
 
Лекц 2
Лекц  2Лекц  2
Лекц 2
 

Similar to Tahim hicheel mh

монгол xэлний зөв бичиx дүрэм
монгол xэлний зөв бичиx дүрэммонгол xэлний зөв бичиx дүрэм
монгол xэлний зөв бичиx дүрэм
guest00835cf3
 
зайны сургалт
зайны сургалтзайны сургалт
зайны сургалт
xuu2001
 
монгол хэлний хичээлийн лавлах
монгол хэлний хичээлийн лавлахмонгол хэлний хичээлийн лавлах
монгол хэлний хичээлийн лавлах
Nyamzaya Gerelzaya
 
урт эгшигтэй үгийг тэмдэглэх
урт эгшигтэй үгийг тэмдэглэхурт эгшигтэй үгийг тэмдэглэх
урт эгшигтэй үгийг тэмдэглэх
Altantuya33
 
монгол хэлний дүрэм
монгол хэлний дүрэммонгол хэлний дүрэм
монгол хэлний дүрэм
3-р сургууль
 
монгол хэлний дүрэм
монгол хэлний дүрэммонгол хэлний дүрэм
монгол хэлний дүрэм
3-р сургууль
 
Geegdeh egshig (хуулбар)
Geegdeh egshig (хуулбар)Geegdeh egshig (хуулбар)
Geegdeh egshig (хуулбар)
tseveen_good
 
цэвээн сүрэн
цэвээн сүрэнцэвээн сүрэн
цэвээн сүрэн
tseveen_good
 
цэвээн сүрэн
цэвээн сүрэнцэвээн сүрэн
цэвээн сүрэн
tseveen_good
 
Lecture 13 14
Lecture 13 14Lecture 13 14
Lecture 13 14
Ge Go
 

Similar to Tahim hicheel mh (20)

монгол xэлний зөв бичиx дүрэм
монгол xэлний зөв бичиx дүрэммонгол xэлний зөв бичиx дүрэм
монгол xэлний зөв бичиx дүрэм
 
Лекц №3 Үг зүйн холбогдолтой зөв бичих дүрэм
Лекц №3 Үг зүйн холбогдолтой зөв бичих дүрэмЛекц №3 Үг зүйн холбогдолтой зөв бичих дүрэм
Лекц №3 Үг зүйн холбогдолтой зөв бичих дүрэм
 
зайны сургалт
зайны сургалтзайны сургалт
зайны сургалт
 
Dvrem
DvremDvrem
Dvrem
 
2233
22332233
2233
 
2233
22332233
2233
 
лекц №2
лекц №2лекц №2
лекц №2
 
монгол хэлний хичээлийн лавлах
монгол хэлний хичээлийн лавлахмонгол хэлний хичээлийн лавлах
монгол хэлний хичээлийн лавлах
 
6. ж.н ийн хувилал
6. ж.н ийн хувилал6. ж.н ийн хувилал
6. ж.н ийн хувилал
 
6. ж.н ийн хувилал
6. ж.н ийн хувилал6. ж.н ийн хувилал
6. ж.н ийн хувилал
 
урт эгшигтэй үгийг тэмдэглэх
урт эгшигтэй үгийг тэмдэглэхурт эгшигтэй үгийг тэмдэглэх
урт эгшигтэй үгийг тэмдэглэх
 
монгол хэлний дүрэм
монгол хэлний дүрэммонгол хэлний дүрэм
монгол хэлний дүрэм
 
монгол хэлний дүрэм
монгол хэлний дүрэммонгол хэлний дүрэм
монгол хэлний дүрэм
 
Geegdeh egshig (хуулбар)
Geegdeh egshig (хуулбар)Geegdeh egshig (хуулбар)
Geegdeh egshig (хуулбар)
 
цэвээн сүрэн
цэвээн сүрэнцэвээн сүрэн
цэвээн сүрэн
 
цэвээн сүрэн
цэвээн сүрэнцэвээн сүрэн
цэвээн сүрэн
 
Ugzuin zadlal
Ugzuin zadlalUgzuin zadlal
Ugzuin zadlal
 
Ugzuin zadlal
Ugzuin zadlalUgzuin zadlal
Ugzuin zadlal
 
Ugzuin zadlal
Ugzuin zadlalUgzuin zadlal
Ugzuin zadlal
 
Lecture 13 14
Lecture 13 14Lecture 13 14
Lecture 13 14
 

More from Amaraa_A

Tsagaan sar ppp
Tsagaan sar pppTsagaan sar ppp
Tsagaan sar ppp
Amaraa_A
 
Untitled 1
Untitled 1Untitled 1
Untitled 1
Amaraa_A
 
Tsahim test
Tsahim testTsahim test
Tsahim test
Amaraa_A
 
Tsahim sudalgaa.
Tsahim sudalgaa.Tsahim sudalgaa.
Tsahim sudalgaa.
Amaraa_A
 
Mongol hemjuur
Mongol hemjuurMongol hemjuur
Mongol hemjuur
Amaraa_A
 
I hagas jiliin dun
I hagas jiliin dunI hagas jiliin dun
I hagas jiliin dun
Amaraa_A
 
Huuhd.g zodohgui baih 10 shaltgaan
Huuhd.g zodohgui baih 10 shaltgaanHuuhd.g zodohgui baih 10 shaltgaan
Huuhd.g zodohgui baih 10 shaltgaan
Amaraa_A
 
Amjiltiin zarchim
Amjiltiin zarchimAmjiltiin zarchim
Amjiltiin zarchim
Amaraa_A
 
Tsahim test
Tsahim testTsahim test
Tsahim test
Amaraa_A
 
Negj hicheel
Negj hicheelNegj hicheel
Negj hicheel
Amaraa_A
 

More from Amaraa_A (19)

Uwul ppp
Uwul pppUwul ppp
Uwul ppp
 
Tsagaan sar ppp
Tsagaan sar pppTsagaan sar ppp
Tsagaan sar ppp
 
247
247247
247
 
Untitled 1
Untitled 1Untitled 1
Untitled 1
 
Tsahim test
Tsahim testTsahim test
Tsahim test
 
Tsahim sudalgaa.
Tsahim sudalgaa.Tsahim sudalgaa.
Tsahim sudalgaa.
 
Mongol hemjuur
Mongol hemjuurMongol hemjuur
Mongol hemjuur
 
Mat 2
Mat 2Mat 2
Mat 2
 
I hagas jiliin dun
I hagas jiliin dunI hagas jiliin dun
I hagas jiliin dun
 
Huuhd.g zodohgui baih 10 shaltgaan
Huuhd.g zodohgui baih 10 shaltgaanHuuhd.g zodohgui baih 10 shaltgaan
Huuhd.g zodohgui baih 10 shaltgaan
 
Amjiltiin zarchim
Amjiltiin zarchimAmjiltiin zarchim
Amjiltiin zarchim
 
Tsahim test
Tsahim testTsahim test
Tsahim test
 
247
247247
247
 
Biet
BietBiet
Biet
 
247
247247
247
 
Biet
BietBiet
Biet
 
247
247247
247
 
A.amaraa
A.amaraaA.amaraa
A.amaraa
 
Negj hicheel
Negj hicheelNegj hicheel
Negj hicheel
 

Tahim hicheel mh

  • 1. Монгол хэлний зөв бичих дүрэм Монгол хэл Чихний чимэг болсон аялгуу сайхан монгол хэл Чин зоригт өвгөд дээдсийн минь өв их эрдэнэ Сонсох бүр яруу баялгийг гайхан баясч Сод их билигт түмэн юүгээн бишрэн магтаму би
  • 2. Зөв бичих тодорхой дүрэм I. Эр /-ын/ эм үгийн /-ий/-г зөв бичих дүрэм II. Гээгдэх эгшгийн дүрэм III. Эгшиг гээгдэхгүй тохиолдлууд IV. Зөөлний тэмдэг/ь/ и болох эсэх
  • 3.
  • 4. II.Гээгдэх эгшгийн дүрэм II. Гээгдэх эгшгийн дүрэм 1. Өмнөө балархай эгшигтэй гийгүүлэгчээр төгссөн үгэнд урт эгшгээр эхэлсэн залгавар залгахад эцсийн гийгүүлэгчийн өмнөх балархай эгшиг гээгдэнэ Жишээлбэл: эгшиг + ийн = эгшгийн дүрэм + ээ = дүрмээ зураг + ийн = зургийн 2. Богино эгшгээр төгссөн үгэнд урт эгшгээр эхэлсэн залгавар залгахад эцсийн богино эгшиг нь гээгдэнэ. Жишээлбэл: арга + ыг = аргыг 3 . Өмнөө балархай эгшигтэй гийгүүлэгчээр төгссөн үгэнд гийгүүлэгчээр эхэлсэн залгавар залгахад эцсийн гийгүүлэгчийн өмнөх балархай эгшиг гээгдэж, хоёр гийгүүлэгчийн хооронд эгшийг жийрэглэнэ. Жишээлбэл: дөрөв + н = дөрвөн
  • 5. III. Эгшиг гээгдэхгүй тохиолдлууд 1. Оноосон нэрийн балархай эгшгийг гээхгүй. Жишээлбэл: Баатар + ын = Баатарын Дэлгэр + ээс = Дэлгэрээс Орхон + ы = Орхоны 2. Эгшигт гийгүүлэгч эгшиггүйд хүрвэл балархай эгшгийг нь гээхгүй. Жишээлбэл: шийдвэр + ийг = шийдвэрийг онцлог + оос = онцлогоос урлаг + ийн = урлагийн 3. Заримдаг гийгүүлэгчийн дараа орсон заримдаг гийгүүлэгчийн балархай эгшгийг гээхгүй. Жишээлбэл: нөхцөл + ийн = нөхцөлийн сонссон + оо = сонссоноо ачтан + ыг = ачтаныг 4. Үйлт нэрийн -х /ирээдүй цагаар тодотгон холбох нөхцөл/ -ийн өмнөх балархай эгшгийг гээхгүй. Жишээлбэл: бодох +оор = бодохоор нэмэх + ийг = нэмэхийг явах + аас = явахаас 5. Ялгах эгшгийг гээхгүй. Жишээлбэл: ургац + аа = ургацаа үнэн +ийг = үнэнийг онгоц + оор = онгоцоор 6. Ж, Ч, Ш-ээс бусад гийгүүлэгчийн дараа орсон и эгшгийг урт эгшгээр эхэлсэн залгавар залгахад гээхгүй. Жишээлбэл: тамир +ын охин + оос= охиноос тохир + оод = тохироод 7. Галав, төлөв хэмээх үгсийн балйрхй эгшгийг гээхгүй. Жишээлбэл: галав + ын = галавын төлөв + ийн = төлөвийн
  • 6. IV. Зөөлний тэмдэг/ь/ и болох эсэх 1. Зөөлөрсөн эгшигт гийгүүлэгчээр төгссөн үгэнд заридаг гийгүүлэгчээр эхэлсэн залгавар залгахайд зөөлний тэмдэг хэвээрээ байна. 7ь + 9 = 7ь9 Жишээлбэл: зорь + ж = зорьж тарь + сан = тарьсан хумь + жээ = хумьжээ 2. Зөөлөрсөн эгшигт гийгүүлэгчээр төгссөн үгэнд эгшигт гийгүүлэгчээр эхэлсэн залгавар залгахад зөөлний тэмдэг И болно. 7ь + 7 = 7и7 Жишээлбэл: зорь + но = зорино тарь + лаа = тарилаа хумь + в = хумив 3. Зөөлөрсөн заримдаг гийгүүлэгчээр төгссөн үгэнд заримдаг гийгүүлэгчээр эхэлсэн залгавар залгахад зөөлний тэмдэг И болно. 9ь + 9 = 9и9 Жишээлбэл: захь + дал = захидал ахь + ц = ахиц сахь + сугай= сахисугай 4. Зөөлөрсөн заримдаг гийгүүлэгчээр төгссөн үгэнд эгшигт гийгүүлэгчээр эхэлсэн залгавар залгахад зөөлний тэмдэг И болно. 9ь + 7 = 9и7 Жишээлбэл: захь + на = захина ахь + лаа = ахилаа сахь + в = сахив 5. Зөөлөрсөн эгшигт гийгүүлэгчээр төгссөн үгэнд үйлт нэрийн - х нөхцөлийг залгахад ь нь и үсэг болно. 7ь + х = 7их Жишээлбэл: зорь + х = зорих тарь + х = тарих хумь + х = хумих