Buku panduan pengurusan_pentaksiran_berasaskan_sekolahpbs2012

PANDUAN PENGURUSAN
PENTAKSIRAN BERASASKAN SEKOLAH (PBS)

LEMBAGA PEPERIKSAAN
KEMENTERIAN PELAJARAN MALAYSIA

Cetakan 2012
© Hak Cipta Lembaga Peperiksaan
Hak Cipta Terpelihara. Tidak dibenarkan mengeluar ulang mana-mana bahagian artikel,
ilustrasi, isi kandungan buku ini dalam apa jua bentuk dan dengan apa cara pun sama
ada secara elektronik, fotokopi, mekanikal, rakaman atau lain-lain sebelum mendapat
izin daripada Pengarah Peperiksaan, Lembaga Peperiksaan, Kementerian Pelajaran
Malaysia.

Pengarah Peperiksaan berhak mengubah mana-mana maklumat yang terkandung
dalam buku Panduan Pengurusan Pentaksiran Berasaskan Sekolah (PBS) dari semasa
ke semasa mengikut keperluan.
Segala pertanyaan berkaitan dalam buku Panduan
Berasaskan Sekolah (PBS) ini hendaklah dirujuk kepada:
PENGARAH PEPERIKSAAN
LEMBAGA PEPERIKSAAN
MELALUI
PENGARAH PELAJARAN
JABATAN PELAJARAN NEGERI

Pengurusan

Pentaksiran

KANDUNGAN

HALAMAN
AKRONIM
PRAKATA
BAB 1

vi
ix

DASAR DAN PELAKSANAAN PENTAKSIRAN BERASASKAN
SEKOLAH
1.0

2

1.1

Punca Kuasa

2

1.2

Komponen Pentaksiran Berasaskan Sekolah

4

1.3

Peraturan-Peraturan Am Pentaksiran Berasaskan
Sekolah

9

1.4
BAB 2

Dasar Pelaksanaan Pentaksiran Berasaskan Sekolah

Dokumen Rujukan

13

PENGOPERASIAN PENTAKSIRAN BERASASKAN SEKOLAH
2.0

Pengoperasian Pentaksiran Berasaskan Sekolah

16

2.1

Jawatankuasa Pentaksiran Berasaskan
Sekolah
- Peringkat Kementerian Pelajaran Malaysia
- Peringkat Negeri
- Peringkat Daerah
- Peringkat Sekolah

16

2.2

Jadual Pengoperasian Pentaksiran Berasaskan Sekolah

23

2.3

Penjaminan Kualiti
- Pementoran
- Penyelarasan
- Pemantauan
- Pengesanan

24

2.4

Pengurusan Evidens Pentaksiran
Berasaskan Sekolah
Definisi Evidens
Evidens Pentaksiran Sekolah
Evidens Pentaksiran Pusat
Evidens Pentaksiran Aktiviti Jasmani, Sukan dan
Kokurikulum
Evidens Pentaksiran Psikometrik

39

ii

BAB 3

PENTAKSIRAN SEKOLAH
3.0

Pentaksiran Sekolah

52

3.1

Mata Pelajaran Pentaksiran Sekolah Peringkat Sekolah
Rendah dan Menengah Rendah

53

3.2

Pentaksiran Rujukan Standard

55

3.3

Standard Prestasi

56

3.4

Kerangka Standard Prestasi

57

3.5

Penggunaan Standard Prestasi Dalam
Pentaksiran Sekolah

59

Instrumen Pentaksiran
Jenis-jenis Instrumen
Prosedur Pembinaan Instrumen Pentaksiran

61

Kaedah Perekodan dan Pelaporan
Perekodan
Pelaporan

62

3.6

3.7

BAB 4

-

PENTAKSIRAN PUSAT
4.0

Pentaksiran Pusat

64

4.1

Objektif Pentaksiran Pusat

64

4.2

Mata Pelajaran Pentaksiran Pusat Peringkat Sekolah
Rendah dan Peringkat Menengah Rendah

65

4.3

Prinsip Pentaksiran Pusat

67

4.4

Jenis Instrumen

68

4.5

Tugasan Pentaksiran Pusat

69

4.6

Pelaksanaan Pentaksiran Pusat

71

4.7

Peranan Pihak yang Terlibat

73

iii

BAB 5

PENTAKSIRAN AKTIVITI JASMANI, SUKAN DAN
KOKURIKULUM
5.0

76

5.1

Komponen Pentaksiran Aktiviti Jasmani, Sukan
dan Kokurikulum

76

5.2

Pentaksiran SEGAK

77

5.3

Pentaksiran BMI

78

5.4

Pentaksiran Sukan Dan Kokurikulum

79

5.5

Pentaksiran Aktiviti Ekstrakurikulum

81

5.6
BAB 6

Pentaksiran Aktiviti Jasmani, Sukan dan
Kokurikulum

Borang - Borang PAJSK

82

PENTAKSIRAN PSIKOMETRIK
6.0

88

6.1

Komponen Pentaksiran Psikometrik

88

6.2

Ujian Aptitud Khusus

89

6.3
BAB 7

Pentaksiran Psikometrik

Ujian Personaliti

90

SISTEM PENGURUSAN PENTAKSIRAN BERASASKAN
SEKOLAH (SPPBS)
7.0

Sistem Pengurusan Pentaksiran Berasaskan Sekolah
(SPPBS)

iv

LAMPIRAN
LAMPIRAN 1

-

Pindaan Surat Pekeliling Lembaga Peperiksaan Bil. 1 Tahun
2011 : Penambahbaikan Sistem Pentaksiran Kebangsaan Bagi
Ujian Pencapaian Sekolah Rendah (UPSR) Mulai Tahun 2011
KP.LP.003.07.14 (3) Bertarikh 22 Febuari 2011

LAMPIRAN 2

-

Pekeliling Lembaga Peperiksaan Bil. 2 Tahun 2011:
Penambahbaikan Sistem Pentaksiran Kebangsaan Bagi
Penilaian Menengah Rendah (PMR) Mulai Tahun 2012
KP.LP.003.07.14 (2) Bertarikh 14 Febuari 2011

LAMPIRAN 3

-

Surat Siaran Lembaga Peperiksaan Bil. 3 Tahun 2011:
Pemakluman Pentaksiran Berasaskan Sekolah (PBS) Di Sekolah
Rendah
Dan
Menengah
Rendah
KP.LP.003.07.14.05 (1) Bertarikh 29 Julai 2011

LAMPIRAN 4

-

Surat Siaran Lembaga Peperiksaan Bil. 6 Tahun 2011:
Penggunaan Buku Pengurusan Dan Pengendalian Pentaksiran
Berasaskan
Sekolah
(PBS)
Sekolah
Rendah
KP.LP.003.07.14.05 (3) Bertarikh 15 September 2011

v

AKRONIM

ADD

:

Attention Deficit Disorder

ADHA

:

Attention Deficit Hyperactivity Disorder

BMI

:

Body Mass Index

BPK

:

Bahagian Pembangunan Kurikulum

BPKhas

:

Bahagian Pendidikan Khas

BPSH

:

Bahagian Pengurusan Sekolah Harian

BTP

:

Bahagian Teknologi Pendidikan

DSP

:

Dokumen Standard Prestasi

FPK

:

Falsafah Pendidikan Kebangsaan

FPM

:

Fail Perkembangan Murid

FS

:

Fail Showcase

GKMP

:

Guru Kanan Mata Pelajaran

HEM

:

Hal Ehwal Murid

ICT

:

Informasi Komunikasi dan Teknologi

IPGM

:

Institusi Pendidikan Guru Malaysia

JERI

:

Jasmani, Emosi, Rohani dan Intelek

JK PBS

:

Jawatankuasa Pentaksiran Berasaskan Sekolah

JNJK

:

Jemaah Nazir dan Jaminan Kualiti

JPN

:

Jabatan Pelajaran Negeri

KSSR

:

Kurikulum Standard Sekolah Rendah

KBSM

:

Kurikulum Bersepadu Sekolah Menengah

vi

KSSM

:

Kurikulum Standard Sekolah Menengah

KPM

:

Kementerian Pelajaran Malaysia

LD

:

Learning Disabilities

LP

:

Lembaga Peperiksaan

OKU

:

Orang Kurang Upaya

P&P

:

Pengajaran dan Pembelajaran

PAJSK

:

Pentaksiran Aktiviti Jasmani, Sukan dan Kokurkulum

PBS

:

Pentaksiran Berasaskan Sekolah

PIBG

:

Persatuan Ibu Bapa dan Guru

PK

:

Penjaminan Kualiti

PMR

:

Penilaian Menengah Rendah

PP

:

Pentaksiran Pusat

PPD

:

Pejabat Pelajaran Daerah

PPsi

:


PS

:

Pentaksiran Sekolah

SABK

:

Sekolah Agama Bantuan Kerajaan

SEGAK

:

Standard Kecergasan Fizikal Kebangsaan

SMAN

:

Sekolah Menengah Agama Negeri

SMAR

:

Sekolah Menengah Agama Rakyat

SPP

:

Sektor Penilaian dan Peperiksaan

SPPBS

:

Sistem Pengurusan Pentaksiran Berasaskan Sekolah

SPPK

:

Sistem Pentaksiran Pendidikan Kebangsaan

Vii

TJPg

:

Tugasan Jangka Panjang

TJPk

:

Tugasan Jangka Pendek

UPSR

:

Ujian Pencapaian Sekolah Rendah

YDP

:

Yang Dipertua

viii

PRAKATA
Syukur dipanjatkan ke hadrat Allah SWT kerana dengan izin dan limpah kurnia-Nya,
Lembaga Peperiksaan, Kementerian Pelajaran Malaysia dapat menerbitkan
Panduan Pentaksiran Berasaskan Sekolah (PBS). Justeru, saya mengambil
kesempatan ini untuk mengucapkan setinggi-tinggi tahniah dan terima kasih kepada
semua pihak yang terlibat secara langsung dalam melaksanakan penerbitan
Panduan Pentaksiran Berasaskan Sekolah (PBS).
Penghasilan Panduan Pentaksiran Berasaskan Sekolah (PBS) ini ialah usaha
Lembaga Peperiksaan untuk memastikan pelaksanaan Pentaksiran Berasaskan
Sekolah (PBS) yang terdiri daripada 4 Komponen PBS iaitu Pentaksiran Sekolah
(PS), Pentaksiran Pusat (PP), Pentaksiran Aktiviti Jasmani, Sukan dan Kokurikulum
(PAJSK) dan Pentaksiran Psikometrik (PPsi) seperti yang diperuntukkan dalam Akta
Pendidikan 1996 (Akta 550) Seksyen 67, Seksyen 68, Seksyen 69 dan PeraturanPeraturan Pendidikan (Penilaian dan Peperiksaan) 1997 dapat dilaksanakan
mengikut prinsip dan prosedur yang ditetapkan demi keadilan kepada calon serta
menjamin kesahan dan kebolehpercayaan skor pentaksiran.
Dokumen ini juga dapat membantu semua pihak yang terlibat dengan Pentaksiran
Berasaskan Sekolah (PBS) iaitu pentadbir sekolah dan guru-guru sebagai pentaksir,
pegawai-pegawai Bahagian di Kementerian Pelajaran Malaysia, Jabatan Pelajaran
Negeri (JPN) dan Pejabat Pelajaran Daerah (PPD) yang menjalankan tugas
penataran dan pemeriksaan. Manakala ibu bapa boleh menggunakan dokumen ini
sebagai rujukan.
Kejayaan Pentaksiran Berasaskan Sekolah amat bergantung kepada kerjasama dan
komitmen yang berterusan daripada semua pihak. Kerjasama dan komitmen ini
amat diperlukan bagi mempertingkatkan tahap pelaksanaan Pentaksiran
Berasaskan Sekolah demi menjaga integriti negara di mata dunia. Saya berharap
budaya kerja ini berterusan demi merealisasikan moto Lembaga Peperiksaan iaitu
Adil, Sahih dan Amanah.

Terima kasih.

DR. NA’IMAH BINTI ISHAK
Pengarah Peperiksaan
Lembaga Peperiksaan
Kementerian Pelajaran Malaysia

vi ix

BAB 1
DASAR DAN PELAKSANAAN
PENTAKSIRAN BERASASKAN SEKOLAH (PBS)

Dasar dan Pelaksanaan Pentaksiran Berasaskan Sekolah (PBS)

1.0

BAB 1

DASAR PELAKSANAAN PENTAKSIRAN BERASASKAN SEKOLAH (PBS)

Empat perkara asas kepada dasar pelaksanaan PBS ialah:
1.1
1.2
1.3
1.4

Punca Kuasa
Komponen Pentaksiran Berasaskan Sekolah
Peraturan-Peraturan Am Pentaksiran Berasaskan Sekolah
Dokumen Rujukan

1.1

PUNCA KUASA

Pelaksanaan Pentaksiran Berasaskan Sekolah (PBS) sekolah rendah mulai tahun 2011 dan
peringkat menengah rendah mulai tahun 2012 berdasarkan:
1.1.1 Akta Pendidikan
Akta Pendidikan 1996 (Akta 550) dan Peraturan-Peraturan Pendidikan (Penilaian dan
Peperiksaan) 1997, Bahagian II, Perkara 3 yang menggariskan fungsi Lembaga Peperiksaan
adalah:
a.

Perkara 3 (a): untuk memberi nasihat, memantau dan membuat analisis tentang
penilaian berasaskan sekolah;

b.

Perkara 3 (b): untuk mengendalikan semua peperiksaan mengikut peraturanperaturan, garis panduan dan arahan tentang peperiksaan; dan

c.

Perkara 3 (c): untuk mengadakan peperiksaan, untuk mengendalikan pemantauan
peperiksaan dan menguatkuasakan peraturan-peraturan, garis panduan dan arahan
tentang peperiksaan.

2


BAB 1

1.1.2 Mesyuarat Jemaah Menteri
Mesyuarat Jemaah Menteri bertarikh 17 Disember 2010 telah bersetuju supaya
penambahbaikan Sistem Pentaksiran Pendidikan Kebangsaan (SPPK) bagi Ujian
Pencapaian Sekolah Rendah (UPSR) dan Penilaian Menengah Rendah (PMR) dilaksanakan
dengan memberikan penekanan kepada pentaksiran untuk pembelajaran (assessment for
learning) dan pentaksiran tentang pembelajaran (assessment of learning).
Selaras dengan arahan itu, Lembaga Peperiksaan (LP), Kementerian Pelajaran Malaysia
(KPM) telah mengeluarkan:
a.

Pindaan Surat Pekeliling Lembaga Peperiksaan Bil. 1 Tahun 2011: Penambahbaikan
Sistem Pentaksiran Kebangsaan Bagi Ujian Pencapaian Sekolah Rendah Mulai
Tahun 2011 - KP.LP.003.07.14 (3) bertarikh 22 Februari 2011.

b.

Pindaan Surat Pekeliling Lembaga Peperiksaan Bil. 2 Tahun 2011: Penambahbaikan
Sistem Pentaksiran Kebangsaan Bagi Penilaian Menengah Rendah (PMR) Mulai
Tahun 2012 - KP.LP.003.07.14 (2) bertarikh 14 Februari 2011.

c.

Surat Siaran Lembaga Peperiksaan Bil. 3 Tahun 2011: Pemakluman Pentaksiran
Berasaskan Sekolah (PBS) di Sekolah Rendah dan Menengah Rendah KP.LP.003.07.14.05 (1) bertarikh 29 Julai 2011.

d.

Surat Siaran Lembaga Peperiksaan Bil. 6 Tahun 2011: Penggunaan Buku
Pengurusan dan Pengendalian Pentaksiran Berasaskan Sekolah (PBS) Sekolah
Rendah -KP.LP.003.07.14.05 (3) Bertarikh 15 September 2011.

3


1.2

BAB 1

KOMPONEN PENTAKSIRAN BERASASKAN SEKOLAH

PBS merupakan satu pentaksiran yang bersifat holistik iaitu menilai aspek kognitif, afektif
dan psikomotor selaras dengan Falsafah Pendidikan Kebangsaan dan kurikulum
kebangsaan. Komponen PBS terdiri daripada dua kategori iaitu akademik dan bukan
akademik seperti yang ditunjukkan dalam Rajah 1. Kategori akademik terdiri daripada
Pentaksiran Sekolah (PS) dan Pentaksiran Pusat (PP), manakala kategori bukan akademik
terdiri daripada Pentaksiran Psikometrik (PPsi) dan Pentaksiran Aktiviti Jasmani, Sukan dan
Kokurikulum (PAJSK). Kedua-dua kategori ini memberi pengiktirafan dan autonomi kepada
guru untuk melaksanakan pentaksiran formatif dan sumatif yang berasaskan sekolah.

PENTAKSIRAN BERASASKAN SEKOLAH

AKADEMIK

Pentaksiran
Pusat

BUKAN AKADEMIK

Pentaksiran
Sekolah

Pentaksiran
Aktiviti
Jasmani,
Sukan dan
Kokurikulum

Rajah 1: Komponen PBS

4

Pentaksiran
Psikometrik


BAB 1

1.2.1 Pentaksiran Sekolah
Pentaksiran yang dirancang, dibina, ditadbir, diperiksa, direkod dan dilapor oleh guru
sekolah yang berkenaan.
a.

Pentaksiran formatif dijalankan seiring dengan proses pengajaran dan pembelajaran
(P&P). Contoh instrumen yang boleh digunakan ialah lembaran kerja, pemerhatian,
kuiz, senarai semak, laporan tugasan, tugasan rumah dan ujian.

b.

Pentaksiran sumatif dijalankan pada akhir setiap unit pembelajaran, penggal, bulan
dan tahun.

PS berfungsi sebagai pentaksiran untuk pembelajaran (assessment for learning) dan
pentaksiran tentang pembelajaran (assessment of learning).
1.2.2 Pentaksiran Pusat
Pentaksiran yang ditadbir, diperiksa, direkod di peringkat sekolah oleh guru berdasarkan
peraturan pentaksiran, instrumen pentaksiran, tugasan, garis panduan, peraturan penskoran
dan penggredan dikeluarkan oleh LP dalam tempoh yang ditetapkan mengikut mata
pelajaran. Pelaporan dikeluarkan LP.
1.2.3 Pentaksiran Aktiviti Jasmani, Sukan dan Kokurikulum
Pentaksiran yang ditadbir, direkod dan dilaporkan di peringkat sekolah oleh guru
berdasarkan penyertaan, penglibatan dan pencapaian murid dalam aktiviti sukan,
kokurikulum dan ekstrakurikulum. Standard Kecergasan Fizikal Kebangsaan (SEGAK) dan
Body Mass Index (BMI) dilaksanakan untuk menilai dan melaporkan aktiviti fizikal murid.
1.2.4 Pentaksiran Psikometrik
Pentaksiran yang dilaksanakan di peringkat sekolah dan / atau pusat untuk mengukur
kebolehan (innate ability dan acquired ability), kemahiran berfikir, kemahiran menyelesaikan
masalah, minat, kecenderungan, sikap dan personaliti murid. Pentaksiran ini tidak
berasaskan kurikulum dan proses pengajaran dan pembelajaran.

5


BAB 1

1.2.5 Jadual Pelaksanaan Komponen PBS
PBS dilaksanakan mengikut jadual yang ditetapkan oleh Lembaga Peperiksaan. Jadual
di bawah menunjukkan komponen PBS yang perlu dilaksanakan di peringkat rendah mulai
tahun 2011 dan peringkat menengah rendah mulai tahun 2012.
Jadual 1 menunjukkan pelaksanaan PBS pada Tahap 1 (Tahun 1, Tahun 2, Tahun 3).
BIL

KOMPONEN PBS

PERKARA
Dilaksanakan bagi mata pelajaran berikut :
 Pendidikan Seni Visual
 Bahasa Malaysia
 Bahasa Inggeris
 Pendidikan Muzik
 Bahasa Cina
 Dunia Sains dan Teknologi
 Bahasa Tamil
 Bahasa Arab
 Matematik
 Bahasa Cina SK
 Pendidikan Jasmani
 Bahasa Tamil SK
 Pendidikan Kesihatan
 Bahasa Kadazandusun
 Pendidikan Islam
 Bahasa Iban
 Pendidikan Moral
 Bahasa Melayu SJK
 Bahasa Inggeris SJK

a.

Pentaksiran Sekolah

b.

Pentaksiran Aktiviti Jasmani,
Sukan dan Kokurikulum

Tiada

c.


Tiada

d.

Pentaksiran Pusat

Tiada

Jadual 1 : Pelaksanaan Tahap 1 (Tahun 1, Tahun 2, Tahun 3)

6


BAB 1

Jadual 2 menunjukkan pelaksanaan PBS pada Tahap 2 (Tahun 4, Tahun 5, Tahun 6).
BIL

KOMPONEN PBS

a.

Pentaksiran Sekolah

b.
c.


d.

Pentaksiran Pusat

PERKARA
 Bahasa Malaysia
 Bahasa Inggeris
 Bahasa Cina
 Bahasa Tamil
 Matematik
 Sejarah
 Sains
 Bahasa Arab
 Reka Bentuk dan
 Bahasa Cina SK
Teknologi
 Bahasa Tamil SK
 Teknologi Maklumat dan  Bahasa Kadazandusun
Komunikasi
 Bahasa Iban
 Pendidikan Jasmani
 Bahasa Semai
 Pendidikan Kesihatan
Aktiviti Jasmani, Sukan, Kokurikulum dan Ekstrakurikulum
Ujian Aptitud Am dan Ujian Personaliti
Dilaksanakan bagi mata pelajaran yang ditetapkan oleh
Lembaga Peperiksaan.

Jadual 2 : Pelaksanaan pada Tahap 2 (Tahun 4, Tahun 5, Tahun 6)

7


BAB 1

Jadual 3 menunjukkan pelaksanaan PBS pada Tingkatan 1, 2 dan 3.
BIL

KOMPONEN PBS

PERKARA
 Bahasa Melayu
 Bahasa Inggeris
 Pendidikan Sivik dan
 Bahasa Arab
Kewarganegaraan
 Bahasa Cina
 Pendidikan Jasmani dan
 Bahasa Tamil
Kesihatan
 Bahasa Iban
 Kemahiran Hidup
Bersepadu Kemahiran
 Mathematics
Teknikal
 Science
 Kemahiran Hidup
Bersepadu Ekonomi
Rumah Tangga
 Sejarah
 Kemahiran Hidup
 Geografi
Bersepadu Pertanian
 Kemahiran Hidup
Bersepadu Perdagangan
dan Keusahawanan

a.

Pentaksiran Sekolah

b.


Mulai tingkatan 1 tahun 2012

c.


Ujian Aptitud Khusus dan Ujian Personaliti

d.

Pentaksiran Pusat

Dilaksanakan bagi mata pelajaran berikut pada tingkatan
2 dan tingkatan 3 :
 Bahasa Melayu
 Bahasa Inggeris
 Pendidikan Sivik dan
 Bahasa Arab
Kewarganegaraan
 Bahasa Cina
 Pendidikan Jasmani dan
 Bahasa Tamil
Kesihatan
 Bahasa Iban
 Kemahiran Hidup
Bersepadu Kemahiran
 Mathematics
Teknikal
 Science
 Kemahiran Hidup
Bersepadu Ekonomi
Rumah Tangga
 Sejarah
 Kemahiran Hidup
 Geografi
Bersepadu Pertanian
 Kemahiran Hidup
Bersepadu Perdagangan
dan Keusahawanan

Jadual 3 : Pelaksanaan PBS Tingkatan 1, 2 dan 3

8


1.3

BAB 1

PERATURAN-PERATURAN AM PENTAKSIRAN BERASASKAN SEKOLAH

1.3.1 Syarat Pelaksanaan
a.

Semua murid di sekolah kebangsaan / sekolah jenis kebangsaan / sekolah swasta
hendaklah melaksanakan PBS di sekolah rendah.

b.

Semua murid sekolah kerajaan / sekolah bantuan kerajaan / Sekolah Agama Bantuan
Kerajaan (SABK) / sekolah di bawah agensi kerajaan / Sekolah Menengah Agama
Negeri (SMAN) / Sekolah Menengah Agama Rakyat (SMAR) dan sekolah swasta
yang berdaftar dengan KPM hendaklah melaksanakan PBS di peringkat menengah
rendah.

c.

Semua murid hendaklah didaftarkan dalam Sistem Pengurusan PBS (SPPBS).

1.3.2 Pengurusan Kes Khas
Pihak sekolah hendaklah membuka fail Kes Khas Sekolah. Fail ini hendaklah mengandungi
maklumat berkaitan semua jenis kes khas.
a.

Kes Disiplin (ponteng dan buang sekolah).
Pentadbir sekolah hendaklah mengambil tindakan seperti berikut:
i.

memfailkan senarai nama murid beserta dengan surat amaran dan laporan
tindakan dari unit disiplin sekolah dan keputusan JK PBS sekolah berkaitan kes
dalam fail Kes Khas Sekolah.

ii.

melaksanakan PBS sepanjang murid hadir di sekolah. Sekiranya tempoh
pelaksanaan dan penilaian PBS telah tamat, murid tidak perlu melaksanakan PBS
tersebut.

iii.

melaksanakan PBS mengikut kaedah yang diputuskan oleh JK PBS sekolah.

iv.

memastikan skor bagi komponen PBS direkodkan berdasarkan hasil kerja semasa
yang dilakukan oleh murid berkenaan.

9


b.

BAB 1

Murid tidak hadir ke sekolah dalam tempoh masa yang panjang atas sebab kesihatan.
i.
ii.

memastikan semua kes disokong dengan laporan perubatan yang mengesahkan
murid berkenaan sakit.

iii.

melaksanakan PBS sepanjang murid hadir ke sekolah. Sekiranya tempoh
pelaksanaan dan penilaian PBS telah tamat, murid tidak perlu melaksanakan PBS
tersebut.

iv.


v.

c.

memfailkan semua kes, laporan perubatan dan keputusan JK PBS berkaitan kes
dalam fail Kes Khas Sekolah.

memastikan skor bagi komponen PBS direkodkan berdasarkan hasil kerja semasa
yang dilakukan oleh murid berkenaan.

Murid Orang Kurang Upaya (OKU).
i.

mengenal pasti kategori murid dari golongan OKU.
Kategori murid OKU adalah seperti berikut:
 Terencat Akal / Sindrom Down
 Buta
 Pelbagai Kecacatan / Ketidakupayaan lain / Disleksia / Attention Deficit
Hyperactivity Disorder (ADHD) / Attention Deficit Disorder (ADD) / Autisme /
Learning Disabilities (LD)
 Bisu
 Pekak
 Rabun
 Spastik/Cerebral Palsy

ii.

mendapatkan dokumen rasmi sebelum mengkategorikan murid sebagai OKU.
Murid perlu mengemukakan satu daripada dokumen berikut:
 Laporan Perubatan yang mengesahkan murid adalah OKU; atau
 Kad OKU bagi murid yang telah mendaftar dengan Jabatan Kebajikan
Masyarakat sebagai OKU

iii.

memfailkan semua kes, laporan perubatan/Kad OKU dan keputusan JK PBS
berkaitan kes dalam fail Kes Khas Sekolah.

10


iv.

BAB 1

mematuhi prosedur permohonan keperluan khas berikut:
 Memastikan murid yang tidak dapat melaksanakan PBS seperti murid biasa
membuat permohonan kepada pihak sekolah. Murid yang tidak membuat
permohonan akan dianggap sebagai murid biasa.
 Mengemukakan salinan dengan menggunakan Borang Maklumat Murid Dari
Golongan Orang Kurang Upaya (OKU) yang disediakan oleh LP berserta
dokumen sokongan seperti laporan perubatan atau kad OKU kepada Pengarah
Pelajaran Negeri untuk kelulusan melaksanakan PBS menggunakan
mekanisme yang ditetapkan untuk calon OKU.

v.

vi.


vii

d.

melaksanakan PBS kepada semua murid OKU kerana tiada sebarang
pengecualian diberikan kepada murid berkenaan. Murid berkenaan akan ditaksir
dan dinilai menggunakan mekanisme yang sesuai.

menyediakan keperluan khas yang diperlukan oleh murid berkenaan seperti
perkhidmatan, peralatan atau perisian khas dalam pentaksiran PBS.

Murid bertukar sekolah.
Pentadbir sekolah asal hendaklah mengambil tindakan seperti berikut:
i.

mengemas kini skor PBS murid berkenaan dalam SPPBS sebelum proses
perpindahan tersebut.

ii.

memaklumkan pertukaran tersebut kepada Pegawai PBS PPD dan Pegawai PBS
JPN.

iii.

memastikan evidens PBS murid berkenaan diserahkan kepada sekolah baharu.

Pentadbir sekolah baharu hendaklah mengambil tindakan seperti berikut:
i.

memastikan evidens murid dari sekolah asal diterima.

ii.

mendapatkan surat rasmi dari sekolah asal murid sekiranya dia tidak
melaksanakan PBS sebelum berpindah ke sekolah baharu.

iii.

melaksanakan PBS untuk murid berkenaan bagi komponen PS, PP, PAJSK dan
PPsi sepanjang tempoh murid berada di sekolah baharu.
Bagi komponen PP, sekiranya tempoh pelaksanaan dan penilaian telah tamat,
murid tidak perlu melaksanakan PP.

11


e.

Murid di bawah pengawasan Kementerian Dalam Negeri
Masyarakat.

BAB 1

dan Jabatan Kebajikan

Pentadbir sekolah berkenaan hendaklah mengambil tindakan seperti berikut:
i.

ii.


iii.

f.

memastikan semua murid melaksanakan PBS kerana tiada sebarang
pengecualian diberikan kepada murid berkenaan. Murid berkenaan akan ditaksir
dan dinilai menggunakan mekanisme yang sesuai.

merujuk kepada Pengarah Peperiksaan untuk mendapatkan maklumat dan
tindakan selanjutnya bagi melaksanakan PP untuk murid berkenaan.

Atlet yang terlibat dalam kejohanan peringkat negeri dan / atau kebangsaan /
antarabangsa.
i.

ii.


iii.
g.

memastikan PBS dilaksanakan sepanjang murid hadir di sekolah. Sekiranya
tempoh pelaksanaan dan penilaian PBS telah tamat, murid tidak perlu
melaksanakan PBS tersebut.

merujuk kepada Pengarah Peperiksaan untuk mendapatkan maklumat dan
tindakan selanjutnya bagi melaksanakan PP untuk murid berkenaan.

Murid baru pulang dari bermastautin di luar negara.
i.

memastikan PBS hanya dilaksanakan semasa murid hadir di sekolah. Pelaksanaan
PBS hanya dilakukan semasa murid berada di sekolah.

ii.


12


1.4

BAB 1

DOKUMEN RUJUKAN

Pelaksanaan PBS hendaklah berpandukan Panduan Pentaksiran Berasaskan Sekolah
(PBS), Dokumen Standard Prestasi (DSP) dan Manual SPPBS yang disediakan oleh LP.
a.

Panduan Pentaksiran Berasaskan Sekolah (PBS)
i.

LP menghantar buku kepada JPN / PPD.

ii.

JPN / PPD mengedarkan buku ke sekolah.

iii.

Pihak sekolah memperbanyakkan dan mengedarkan buku kepada semua
guru yang terlibat dalam PBS.
Sebuah naskhah hendaklah disimpan di Bilik Pengetua / Guru Besar.

b.

Dokumen Standard Prestasi (DSP)
i.

LP menghasilkan DSP.

ii.

Pihak sekolah memperbanyakkan dan mengedarkan DSP kepada guru mata
pelajaran yang terlibat dalam PBS.
Guru mata pelajaran mesti memiliki dan menggunakan DSP yang disediakan
oleh LP. Pelaksanaan pentaksiran hendaklah mematuhi sepenuhnya
kandungan DSP.
Sebuah naskhah hendaklah disimpan di bilik Pengetua / Guru Besar.

iii.
c.

DSP boleh dimuat turun dari laman sesawang LP.

Manual Sistem Pengurusan Pentaksiran Berasaskan Sekolah (SPPBS)
i.

LP menyediakan Manual SPPBS.

ii.

Pihak sekolah memuat turun Manual SPPBS dari laman sesawang LP dan
mengedarkan kepada guru-guru. Sebuah naskhah hendaklah disimpan
di bilik Pengetua / Guru Besar.

13

BAB 2
PENGOPERASIAN
PENTAKSIRAN BERASASKAN SEKOLAH

Pengoperasian Pentaksiran Berasaskan Sekolah (PBS)

2.0

PENGOPERASIAN PENTAKSIRAN BERASASKAN SEKOLAH

Empat perkara asas pengoperasian PBS ialah:
2.1
2.2
2.3
2.4

Jawatankuasa PBS
Jadual Pelaksanaan PBS
Penjaminan Kualiti PBS
Penyimpanan Evidens PBS

2.1

JAWATANKUASA PENTAKSIRAN BERASASKAN SEKOLAH

2.1.1 Peringkat Kementerian Pelajaran Malaysia
a. Senarai Jawatankuasa
Pengerusi

:

Ketua Pengarah Pelajaran Malaysia (KPPM)

Naib Pengerusi

:

Timbalan Ketua Pengarah Pelajaran Malaysia
(Sektor Dasar dan Pembangunan Pendidikan)

Setiausaha

:

Pengarah Lembaga Peperiksaan

Ahli

:

Pengarah Bahagian Buku Teks
Setiausaha Bahagian Khidmat Pengurusan
Pengarah Bahagian Kokurikulum dan Kesenian
Pengarah Bahagian Pembangunan Kurikulum
Pengarah Bahagian Pendidikan Guru
Pengarah Bahagian Pendidikan Islam
Pengarah Bahagian Pendidikan Khas
Pengarah Bahagian Pendidikan Swasta
Pengarah Bahagian Pendididkan Teknik dan Vokasional
Setiausaha Bahagian Pengurusan Maklumat
Pengarah Bahagian Sekolah Berasrama Penuh dan Sekolah
Kecemerlangan
Pengarah Bahagian Pengurusan Sumber Manusia
Pengarah Bahagian Perancangan dan Penyelidikan Dasar
Pendidikan
Pengarah Bahagian Psikologi dan Kaunseling
Pengarah Bahagian Sukan
Pengarah Bahagian Teknologi Pendidikan
Pengarah Institut Aminuddin Baki
Pengarah Institut Pendidikan Guru Malaysia
Ketua Nazir Jemaah Nazir dan Jaminan Kualiti

16

BAB 2


BAB 2

b. Senarai Tugas
i.

Mengadakan mesyuarat jawatankuasa peringkat kementerian;

ii.

Mengadakan mesyuarat penataran peringkat kementerian;

iii.

Memastikan aktiviti penjaminan kualiti pengendalian PBS dilaksanakan; dan

iv.

Menyediakan laporan pelaksanaan peringkat kementerian untuk dihantar kepada
Menteri Pelajaran.

2.1.2 Peringkat Negeri
Pengerusi

:

Pengarah Pelajaran Negeri

Naib Pengerusi

:

Timbalan Pengarah Pelajaran Negeri

Setiausaha

:

Ketua Sektor, Sektor Penilaian dan Peperiksaan (SPP), JPN

Ahli

:

Semua Ketua Sektor JPN
Pengarah Institut Pendidikan Guru Malaysia (IPGM)
Ketua Nazir, Jemaah Nazir dan Jaminan Kualiti Negeri (JNJK)
Ketua Penolong Pengarah, Bahagian Teknologi Pendidikan Negeri
(BTPN)
Semua Ketua Penolong Pengarah, JPN
Semua Pegawai Pelajaran Daerah
YDP Majlis Pengetua
YDP Majlis Guru Besar
YDP Majlis Guru Cemerlang

b. Senarai Tugas
i.

Memastikan pengoperasian PBS di negeri mengikut garis panduan yang
ditetapkan.

ii.

Mengadakan empat kali mesyuarat jawatankuasa peringkat negeri;

iii.

Mengadakan mesyuarat penataran peringkat negeri;

iii.


iv.

Menyediakan laporan pelaksanaan peringkat negeri untuk dihantar kepada LP
dan Ketua Pengarah Pelajaran Malaysia.

17


BAB 2

2.1.3 Peringkat Daerah
Pengerusi

:

Pegawai Pelajaran Daerah

Naib Pengerusi

:

Timbalan Pegawai Pelajaran Daerah

Setiausaha

:

Penolong PPD (Peperiksaan / PBS)

Ahli

:

Semua Pengetua
Semua Guru Besar
Semua Penolong PPD
Semua Penyelaras Pusat Kegiatan Guru

b. Senarai Tugas
i.

Memastikan pengoperasian PBS di daerah mengikut garis panduan yang
ditetapkan.

ii.

Mengadakan empat kali mesyuarat jawatankuasa peringkat daerah;

iii.

Mengadakan mesyuarat penataran peringkat daerah;

iv.


v.

Menyediakan laporan pelaksanaan peringkat daerah untuk dihantar ke JPN.

18


2.1.4 Peringkat Sekolah
a. Senarai Jawatankuasa Induk PBS
i.

Sekolah Rendah

Pengerusi

:

Guru Besar

Naib Pengerusi

:

Penolong Kanan Pentadbiran (PS dan PP)
Penolong Kanan HEM (PPsi / Pembudayaan PBS)
Penolong Kanan Ko-Kurikulum (PAJSK)
Penyelia Petang (jika berkenaan)
Penolong Kanan Pendidikan Khas (jika berkenaan)

Setiausaha

:

Setiausaha Peperiksaan / Setiausaha PBS

Ahli

:

Ketua Panitia yang dilantik (Latihan / Penataran)
Ketua Panitia yang dilantik (Penyelarasan)
Ketua Panitia yang dilantik (Pementoran)
Ketua Panitia yang dilantik (Pemantauan)
Ketua Panitia yang dilantik (Pengesanan)
Ketua Panitia yang dilantik (PS dan PP)
Guru Cemerlang
Guru Disiplin
Guru Bimbingan dan Kaunseling (PPsi)
Guru Penolong yang dilantik (PAJSK)
Jurulatih Utama (Setiap mata pelajaran)

ii.

Sekolah Menengah (Gred A)

Pengerusi

:

Pengetua

Naib Pengerusi

:


Setiausaha

:


Ahli

:

Guru Kanan Mata Pelajaran (GKMP) yang dilantik
(Latihan / Penataran)
GKMP yang dilantik (Penyelarasan)
GKMP yang dilantik (Pementoran)
GKMP yang dilantik (Pemantauan)
GKMP yang dilantik (Pengesanan)
Semua Ketua Panitia (PS dan PP)
Guru Cemerlang
Guru Disiplin

19

BAB 2


BAB 2

iii. Sekolah Menengah (Gred B)
Pengerusi

:

Pengetua

Naib Pengerusi

:


Setiausaha

:


Ahli

:

GKMP / Ketua Panitia yang dilantik (Latihan / Penataran)
GKMP / Ketua Panitia yang dilantik (Penyelarasan)
GKMP / Ketua Panitia yang dilantik (Pementoran)
GKMP / Ketua Panitia yang dilantik (Pemantauan)
GKMP / Ketua Panitia yang dilantik (Pengesanan)
Semua Ketua Panitia (PS dan PP)
Guru Cemerlang
Guru Disiplin

Nota: Pelantikan JK PBS ini tertakluk kepada keperluan sekolah dan bergantung kepada
keperluan pihak lain. Seorang guru boleh memegang lebih daripada satu portfolio.
b.

Senarai Tugas
i.

Memastikan pengoperasian PBS di sekolah mengikut garis panduan yang ditetapkan.

ii.

Mengadakan mesyuarat sekurang- kurangnya empat kali setahun.
Agenda mesyuarat adalah seperti berikut:
•

Agenda Mesyuarat Pertama (Awal Tahun):
-

Menjelaskan konsep, dasar pelaksanaan dan komponen PBS.

-

Menyediakan agihan tugas jawatankuasa dan carta organisasi JK PBS.

-

Melantik Pentaksir Sekolah.

-

Menetapkan sistem fail PBS.

-

Mengedarkan surat pekeliling / surat siaran pelaksanaan PBS.

-

Memaklumkan peraturan-peraturan am pelaksanaan PBS.

20


-

BAB 2

Menetapkan Jadual Kerja Pelaksanaan (Carta Gantt)
PS / PP / PAJSK / PPsi
Program Pembudayaan PBS (Murid / Guru / Ibu bapa / Jalinan dan
Jaringan)
Latihan / Penataran
Penyelarasan
Pementoran
Pemantauan
Pelaporan Prestasi Murid dalam SPPBS

-

Pengurusan pelaksanaan PBS bagi kes-kes khas.

•

Pengurusan evidens di tempat yang selamat dan bersistematik.

Hal-hal lain.

Agenda Mesyuarat Kedua (Suku Tahun Pertama):
-

Pengesahan Minit Mesyuarat Pertama.

-

Isu-Isu Pelaksanaan dan kes-kes khas PBS.

-

Laporan Jawatankuasa PBS:
Jaringan)
Latihan / Penataran
Penyelarasan
Pementoran
Pemantauan

•

Hal-hal lain.

Agenda Mesyuarat Ketiga (Suku Tahun Kedua):
-

Pengesahan Minit Mesyuarat Kedua.

-

Isu-Isu Pelaksanaan dan Kes-kes Khas PBS.

-

Laporan Jawatankuasa PBS:
Jaringan)
Latihan / Penataran
Penyelarasan
Pementoran
Pemantauan

-

Hal-hal lain.
21


•

BAB 2

Agenda Mesyuarat Keempat (Post Mortem)
-

Pengesahan Minit Mesyuarat Ketiga.

-

Post Mortem Pelaksanaan PBS.

-

Tindakan Susulan dan Penambahbaikan Pelaksanaan PBS.

-

Perancangan Pelaksanaan PBS Tahun Hadapan.

-

Hal-hal lain.

iii.

Semua keputusan mesyuarat hendaklah diminitkan dan menjadi dasar atau punca
kuasa kepada pengoperasian / pelaksanaan PBS di sekolah.

iv.

Pentadbir sekolah bertanggungjawab mengeluarkan surat pelantikan pentaksir sekolah,
login dan kata laluan SPPBS.

22


BAB 2

2.2

JADUAL PENGOPERASIAN PENTAKSIRAN BERASASKAN SEKOLAH

a.

Pelaksanaan PBS hendaklah mematuhi Jadual Pengoperasian PBS yang disediakan
oleh LP.

b.

Semua isu berkaitan pengoperasian PBS hendaklah dijadikan agenda Mesyuarat
Jawatankuasa Kurikulum peringkat negeri, daerah dan sekolah.

Jadual 4 menunjukkan jadual pengoperasian PBS yang perlu dilaksanakan di sekolah
rendah mulai tahun 2011 dan peringkat menengah rendah mulai tahun 2012.
BIL

PERKARA

TEMPOH

TINDAKAN

i.

Mengedarkan Surat Pekeliling
ke JPN.

Mengikut Keperluan

LP

ii.

Mengedarkan Surat Pekeliling
ke PPD dan Sekolah.

Mengikut Keperluan

JPN

iii.

Mengedarkan Surat Arahan
Pelaksanaan PBS
ke JPN.

Disember

LP

iv.

Mengedarkan Surat Arahan
Pelaksanaan PBS
ke PPD dan Sekolah.

Disember

JPN

v.

Mesyuarat Jawatankuasa PBS

Januari - Mac,
April - Jun,
Julai - September
Oktober - Disember

JPN / PPD /

Sekolah

Sekolah

vi.

Pendaftaran SPPBS.

Januari - Februari

vii.

Tempoh pelaksanaan PBS.

Mengikut jadual
Sekolah
yang ditetapkan oleh
LP

viii.

Penjaminan Kualiti:

Sepanjang tahun
mengikut keperluan

Sekolah / PPD /
JPN / LP /
Bahagian KPM

Pementoran, Pemantauan,
Penyelarasan dan Pengesanan.
ix.

Pengumpulan penguasaan murid
dalam SPPBS.

Sehingga hari
terakhir sesi
persekolahan tahun
semasa

Sekolah

x.

Pelaporan murid.

Mengikut keperluan

Sekolah

Jadual 4 : Jadual Pengoperasian PBS

23


2.3

BAB 2

PENJAMINAN KUALITI

Penjaminan kualiti merupakan piawaian untuk menentukan kualiti pelaksanaan PBS
mengikut garis panduan yang ditetapkan. Kualiti hendaklah menjadi keutamaan dalam
semua aspek dan peringkat pentaksiran. Pentaksiran yang berkualiti akan menghasilkan
maklumat yang tepat dan menunjukkan keadaan sebenar tentang tahap pembelajaran
murid. Maklumat yang tepat boleh membantu pembuat dan penentu dasar melakukan
perubahan bagi tujuan meningkatkan pengajaran dan pembelajaran. Indikator atau petunjuk
utama bagi penjaminan kualiti dalam pentaksiran ialah kesahan dan kebolehpercayaan skor,
kebolehtadbiran instrumen dan keadilan kepada calon.
Penjaminan kualiti dalam pelaksanaan PBS dilakukan melalui:
2.3.1 Pementoran
2.3.2 Penyelarasan
2.3.3 Pemantauan
2.3.4 Pengesanan
2.3.1 Pementoran
Pementoran adalah proses membantu, memudah cara dan membimbing guru. Pementoran
dalam konteks Pentaksiran Berasaskan Sekolah (PBS) adalah satu proses yang dijalankan
untuk penjaminan kualiti bagi membantu, memudah cara, membimbing, meningkatkan
pengetahuan dan kefahaman guru untuk melaksanakan PBS mengikut prosedur dan garis
panduan yang ditetapkan.
a.

Tempoh Pelaksanaan:
Aktiviti pementoran dijalankan sebelum, semasa dan / atau selepas pelaksanaan
pentaksiran berasaskan sekolah.

b.

Objektif Pementoran:
i.

Memberi bimbingan, khidmat bantu dan nasihat mengenai pelaksanaan dan
pengurusan PBS.

ii.

Meningkatkan kemahiran pelaksanaan pentaksiran dalam kalangan guru yang
dibimbing.

iii.

Meningkatkan kompetensi dan keyakinan guru yang dibimbing.

iv.

Membantu guru menyelesaikan masalah pelaksanaan PBS.

v.

Membina rangkaian kerja dan hubungan profesional antara mentor dan guru
yang dibimbing.

24


c.

BAB 2

Jenis Pementoran:
i.

Formal
Pementoran formal dijalankan oleh JK PBS secara berjadual dalam mesyuarat
atau sesi peningkatan profesionalisme guru.

ii.

Informal
Pementoran informal dijalankan oleh JK PBS sebelum, semasa atau selepas
pelaksanaan PBS tanpa jadual yang ditetapkan.

d.

Mentor:
i.

Mentor dalaman terdiri daripada:
•
•

Ketua Panitia

•

Guru Cemerlang

•

Jurulatih Utama

•
ii.

GKMP / Ketua Bidang

Mana-mana guru yang dilantik oleh Pengetua / Guru Besar / JK PBS

Mentor luaran terdiri daripada:
•
•

Petugas yang dilantik oleh JPN

•
e.

Petugas yang dilantik oleh LP

Petugas yang dilantik oleh PPD

Peranan Mentor:
i.

Membimbing guru menggunakan standard prestasi dan aplikasi SPPBS.

ii.

Membantu guru menyediakan instrumen pentaksiran.

iii.

Memberi pendedahan pelbagai jenis instrumen pentaksiran.

iv.

Memastikan pelaksanaan pentaksiran seiring dengan P&P.

v.

Mendapatkan maklum balas untuk penambahbaikan pengajaran.

vi.

Membantu menyelesaikan masalah yang dihadapi oleh guru yang dibimbing.

25


BAB 2

Rajah 2 menunjukkan carta alir pementoran.
MULA

JK PBS merancang pelaksanaan
pementoran

Memberi
bimbingan

Menjalankan pementoran

Guru faham mengenai pelaksanaan PBS

Tidak

Ya
Menghantar laporan pementoran kepada
JK PBS PPD/JPN/LP

TAMAT

Rajah 2 : Carta Alir Pementoran

26


BAB 2

2.3.2 Penyelarasan
Penyelarasan adalah satu proses penjaminan kualiti untuk memastikan keseragaman
pelaksanaan tugasan dan penskoran demi keadilan kepada calon serta kesahan dan
kebolehpercayaan skor pentaksiran.
a.

Tempoh Pelaksanaan:
Kekerapan aktiviti penyelarasan adalah sepanjang tempoh pelaksanaan PBS dan
mengikut jadual yang ditentukan oleh JK PBS.

b.

Objektif Penyelarasan:
i.
ii.

Menyeragamkan skor pentaksiran sekolah yang diberikan oleh guru
berdasarkan pernyataan standard, deskriptor dan evidens dalam dokumen
standard prestasi.

iii.

Menyeragamkan skor pentaksiran pusat yang diberikan oleh
berdasarkan kriteria penskoran sesuatu tugasan yang ditetapkan.

iv.

Menyeragamkan alat, bahan dan situasi mengikut kriteria yang telah
ditetapkan untuk menghasilkan skor yang terlaras.

v.

Memastikan kesahan dan kebolehpercayaan skor dalam pelaksanaan PBS
oleh guru di sekolah.

vi.

Memastikan skor yang diberikan menepati keupayaan dan prestasi murid.

vii.
c.

Menyeragamkan kefahaman terhadap kehendak tugasan dan kriteria
penskoran.

Memastikan skor yang diberikan adalah adil bagi semua murid.

guru

Jenis Penyelarasan:
i.

Penyelarasan dalaman dijalankan bagi menyelaraskan kefahaman mengenai
tugasan dan penskoran pentaksiran pusat antara guru-guru mata pelajaran
dalam sekolah yang sama.

ii.

Penyelarasan luaran dijalankan bagi menyelaraskan kefahaman mengenai
tugasan dan penskoran pentaksiran pusat antara guru-guru mata pelajaran
di seluruh negara.

27


d.

Personal
i.

Penyelaras dalaman
•

Guru Cemerlang

•

Ketua Panitia

•

Jurulatih Utama

•
ii.

GKMP

•

Guru yang dilantik oleh Pengetua / Guru Besar / JK PBS

Penyelaras luaran
•


•

Petugas yang dilantik oleh JPN

•
e.

BAB 2

Petugas yang dilantik oleh PPD

Pelaksanaan Penyelarasan:
i.

Sebelum Penyelarasan:
•

JK PBS peringkat JPN, PPD dan sekolah menentukan tarikh, tempat dan
masa penyelarasan.

•

Mengadakan perbincangan mengenai

-

Kesesuaian instrumen yang digunakan.

-

Kefahaman tentang penskoran.

ii.

Kefahaman tentang standard prestasi atau tugasan.

Pemilihan evidens murid untuk penyelarasan skor.

Semasa Penyelarasan:
•
•

Membanding skor yang diberikan oleh guru.

•
iii.

Memilih evidens murid mengikut aras pencapaian.

Menyelaras pemberian skor.

Selepas Penyelarasan:
•

Menyediakan laporan penyelarasan.

•

Menyelaras skor murid, jika perlu.
28


BAB 2

Rajah 3 menunjukkan carta alir penyelarasan dalaman.

MULA

Pengetua / Guru Besar Melantik
Penyelaras

Mengadakan Taklimat Penyelarasan

Guru menilai
semula hasil kerja
murid

Menjalankan penyelarasan bersama guru
mata pelajaran

Menyelaraskan skor guru dengan skor
yang telah ditetapkan oleh LP

Tidak

Skor yang dberikan oleh guru selaras
dengan skor LP
Ya
JK PBS mengesahkan skor

Setiausaha Peperiksaan menghantar
skor ke LP

JK PBS menyediakan laporan
penyelarasan

TAMAT

Rajah 3: Carta Alir Penyelarasan Dalaman
29


BAB 2

Rajah 4 menunjukkan carta alir penyelarasan luaran.

MULA

LP/JPN melantik Penyelaras

Mengadakan Taklimat Penyelarasan

Guru menilai
semula hasil kerja
murid

Menjalankan penyelarasan bersama guru
mata pelajaran

Menyelaraskan skor guru dengan skor
yang telah ditetapkan oleh LP

Tidak

Skor yang dberikan oleh guru selaras
dengan skor LP
Ya
Penyelaras Luaran mengesahkan skor

Setiausaha Peperiksaan menghantar
skor ke LP

Penyelaras Luaran menyediakan
laporan penyelarasan unuk dihantar
kepada LP

TAMAT

Rajah 4 : Carta Alir Penyelarasan Luaran
30


BAB 2

2.3.3 Pemantauan
Pemantauan adalah satu proses penjaminan kualiti bagi memastikan pelaksanaan PBS
mengikut prosedur dan garis panduan yang ditetapkan oleh LP.
Kekerapan aktiviti pemantauan adalah sepanjang tempoh pelaksanaan PBS dan mengikut
jadual yang ditentukan oleh JK PBS.
a.

Objektif Pemantauan :
i.

Memastikan arahan pelaksanaan PBS dipatuhi

ii.

Mengenal pasti masalah pelaksanaan PBS oleh guru di sekolah.

iiii. Membantu menyelesaikan masalah pelaksanaan PBS oleh guru.
iv.
v.
b.

Mengelakkan berlakunya penyelewengan dan ketidakakuran.
Menyediakan laporan pelaksanaan PBS untuk tujuan penambahbaikan.

Pemantau:
i.

Pemantau dalaman:
Pemantauan dalaman dilaksanakan oleh pihak sekolah. Pemantau dalaman
ialah :
•
•

Guru Penolong Kanan

•

GKMP

•

Guru Cemerlang

•

Ketua Panitia

•
ii.

Pengetua / Guru Besar

Jurulatih Utama

• Guru yang dilantik oleh Pengetua / Guru Besar
Pemantau luaran :
Pemantauan luaran dilaksanakan oleh pegawai yang dilantik oleh PPD, JPN,
LP dan pegawai dari bahagian-bahagian lain dalam KPM. Pemantau luaran
ialah:
•

Pegawai LP

•

Pegawai JPN

•

Pegawai PPD

•

Pegawai dari Bahagian-bahagian lain Kementerian Pelajaran Malaysia
(KPM)

•

Pegawai yang dilantik oleh PPD, JPN dan LP

31


c.

BAB 2

Pelaksanaan Pemantauan:
i.

Sebelum Pemantauan:
•
•

ii.

JK PBS peringkat JPN, PPD dan sekolah merancang pemantauan PBS.
Menyediakan instrumen pemantauan.

Semasa pemantauan:
•
•

Membuat pemerhatian pelaksanaan PBS.

•
iii.

Menyemak bahan dan maklumat yang dipantau.

Menggunakan instrumen pemantauan yang telah dilengkapkan untuk
memberi khidmat nasihat.

Selepas pemantauan:
•

Melaporkan dapatan pemantauan.

•

Menyenaraikan kekuatan dan kelemahan pelaksanaan PBS.

•

Memberi cadangan tindakan susulan mengenai pelaksanaan PBS.

32


BAB 2

Rajah 5 menunjukkan carta alir pemantauan dalaman.

MULA

Pengetua / Guru Besar melantik
Pemantau

Mengadakan Taklimat Pemantauan

Memberi bimbingan

Menjalankan Pemantauan PBS

Menyediakan laporan Pemantauan

Tidak

PBS dilaksanakan mengikut prosedur LP

Ya
Pengetua / Guru Besar menghantar
laporan pemantauan sekolah ke PPD

PPD menghantar laporan pemantauan
daerah ke JPN

JPN menghantar laporan
pemantauan negeri ke LP

TAMAT

Rajah 5: Carta Alir Pemantauan Dalaman
33


BAB 2

Rajah 6 menunjukkan carta alir pemantauan luaran.
MULA

LP/JPN/PPD menyediakan jadual
pemantauan

Memberi bimbingan

Menjalankan pemantauan di sekolah

Menyemak dokumen pelaksanaan PBS

Menyediakan laporan pemantauan

Membincangkan hasil dapatan dengan
Pengetua/Guru Besar

Tidak

PBS dilaksanakan mengikut prosedur LP

Ya
Membuat analisis dan laporan dapatan
pemantauan

Menghantar laporan pemantauan ke LP

TAMAT

Rajah 6: Carta Alir Pemantauan Luaran
34


BAB 2

2.3.4 Pengesanan
Pengesanan ialah satu proses penjaminan kualiti bagi memastikan instrumen pentaksiran
yang digunakan mampu menghasilkan skor yang sah dan boleh dipercayai.
Oleh kerana PBS ialah satu proses pentaksiran yang dilakukan secara berterusan maka
kekerapan aktiviti pengesanan adalah sepanjang tempoh pelaksanaan PBS.
a.

Objektif Pengesanan :
i.
ii.

Memastikan skor yang diperoleh mempunyai kesahan dan kebolehpercayaan
yang tinggi.

iii.

Mencadangkan penambahbaikan instrumen pentaksiran.

iv.
b.

Mengenal pasti kekuatan, kelemahan dan kebolehlaksanaan instrumen
pentaksiran.

Mencadangkan kepelbagaian instrumen pentaksiran

Pengesanan:
i.

Pengesanan Dalaman
Pengesanan dalaman dijalankan bagi menilai kesesuaian, kekuatan dan
kelemahan instrumen pentaksiran yang digunakan dalam pelaksanaan PS
untuk mendapatkan evidens tentang penguasaan murid. Instrumen
pentaksiran ini adalah tugasan dan penskoran yang diberikan oleh guru untuk
mentaksir murid. Pegawai pengesanan dalaman:
•
•

Guru Cemerlang

•

Ketua Panitia

•

Jurulatih Utama

•
ii.

GKMP

Guru yang dilantik oleh Pengetua / Guru besar / JK PBS

Pengesanan Luar
Pengesanan luar dijalankan bagi menilai kesesuaian, kekuatan dan kelemahan
instrumen pentaksiran yang digunakan dalam pelaksanaan PP. Instrumen
pentaksiran ini adalah tugasan dan penskoran yang dibina oleh Lembaga
Peperiksaan. Pegawai pengesanan luaran:
•


35


c.

BAB 2

Pelaksanaan Pengesanan:
i.

Sebelum pengesanan:
•
•

ii.

Pegawai LP menentukan tarikh, tempat, masa pengesanan.
Menyemak Dokumen Standard Prestasi dan instrumen pentaksiran pusat
yang berkenaan.

Semasa pengesanan:
•
•

iii.

Menyenaraikan
pentaksiran.

isu

kebolehtadbiran

dan

kesesuaian

Mencadangkan penyelesaian.

Selepas pengesanan:
•

Memastikan cadangan penyelesaian dilaksanakan.

•

Membuat penambaikan instrumen pentaksiran.

•

Melaksanakan program pengesanan semula.

36

instrumen


BAB 2

Rajah 7 menunjukkan carta alir pengesanan.
MULA

LP Melantik Pegawai Pengesanan

Mengadakan Taklimat Pengesanan

Menjalankan pengesanan instrumen

Penambahbaikan
instrumen

Tidak

Instrumen disediakan mengikut prinsip
pembinaan instrumen LP

Ya
Menyediakan laporan

Menghantar laporan :
- Pengesanan dalaman
Pegawai Pengesanan kepada
Pengetua / Guru Besar
- Pengesanan Luaran
Pegawai Pengesanan kepada
Pengarah Peperiksaan LP

TAMAT

Rajah 7 : Carta Alir Pengesanan

37


BAB 2

Jadual 5 dibawah menunjukkan jadual kerja Penjaminan Kualiti dalam pelaksanaan PBS.
Aspek Penjaminan
Kualiti
Pementoran

Penyelarasan

Tempoh

JPN / PPD /
Sekolah

Mengikut keperluan
Pentaksiran Sekolah:
Sepanjang tempoh pelaksanaan PBS
mengikut jadual yang ditentukan oleh JK
PBS
Pentaksiran Pusat:
Setelah murid selesai melaksanakan
tugasan.

Pemantauan

Pengesanan

Tindakan

Sepanjang tempoh pelaksanaan PBS
mengikut jadual yang ditentukan oleh
JK PBS.

Semasa dan / atau selepas satu kitaran
pelaksanaan PBS.

LP/JPN / PPD /
Sekolah

JPN / PPD /
Sekolah

JPN / PPD

Jadual 5 : Jadual Kerja Penjaminan Kualiti Pelaksanaan PBS

38


BAB 2

2.4 PENGURUSAN EVIDENS PENTAKSIRAN BERASASKAN SEKOLAH
2.4.1 Definisi Evidens
Evidens ialah bahan bukti yang perlu diuruskan secara sistematik mengikut keputusan
JK PBS. Evidens terbahagi kepada dua iaitu evidens murid dan evidens bahan.
Evidens murid merujuk kepada keupayaan sebenar murid tentang apa yang dia tahu dan
boleh buat secara lisan atau perlakuan.
Evidens bahan merujuk kepada apa-apa bukti produk atau proses seperti foto, grafik, artifak,
laporan dan lain-lain yang dihasilkan oleh murid dalam melaksanakan sesuatu tugasan.
Evidens bahan boleh disediakan secara individu atau berkumpulan.
Ciri-ciri evidens adalah:
a.

Sah

- evidens yang dikemukakan hendaklah relevan dan menggambarkan
penguasaan / pencapaian standard yang telah ditetapkan.

b.

Autentik

- murid dapat membuktikan evidens yang dikutip adalah hasil
kerjanya sendiri.

c.

Kecukupan

- evidens yang dikumpul mencukupi untuk menunjukkan kemampuan
murid.

d.

Semasa

- evidens dapat membuktikan murid dapat membuat tugasan
mengikut piawaian semasa.

e.

Tekal

- evidens yang dikumpul dapat membuktikan ketekalan perlakuan dan
membuktikan keputusan yang sama diberi oleh pentaksir yang
berlainan.

39


BAB 2

2.4.2 Evidens Pentaksiran Sekolah
a.

Jenis-jenis Evidens PS
i.

Penulisan
-

ii.

Menulis aksara pada perantara dengan tujuan untuk membentuk perkataan
dan gagasan lain yang mewakili bahasa atau maklumat.
Penciptaan bahan-bahan yang disampaikan melalui tulisan.

Bahan cetakan
Hasil kerja murid yang menggunakan pelbagai medium cetakan.

iii.

Persembahan
Pembentangan atau penglibatan murid dalam mempamerkan bakat melalui
pelbagai aktiviti.
Catatan :
Gerak kerja / aktiviti semasa melakukan tugasan juga adalah satu evidens
murid.

iv.

Foto
Gambar yang mempunyai persamaan dengan suatu subjek.

v.

Grafik
-

-

vi.

Merupakan persembahan visual yang ditunjukkan pada permukaan seperti
dinding, kanvas, skrin komputer, kertas, papan untuk tujuan jenama,
pemberitahuan, ilustrasi atau hiburan. Contoh grafik ialah gambar, foto,
lukisan, seni tanpa ton, graf, tipografi, nombor, simbol, reka bentuk
geometri, peta, lukisan kejuruteraan atau imej lain. Grafik selalunya
menggabungkan teks, ilustrasi dan warna.
Grafik boleh wujud sebagai grafik berfungsi atau berseni. Grafik juga boleh
merupakan bayangan atau menggambarkan perkara yang wujud dalam
dunia sebenar.

Artifak
-

vii.

Bahan yang dihasilkan dan salinan yang dicatatkan sebagai satu tinggalan
sejarah atau telah dibuat sekian lama.
Bahan yang dihasilkan seperti arca.

Laporan
Penulisan berformat untuk melaporkan sesuatu tugasan.

viii.

Model
Bentuk fizikal objek yang tidak berdasarkan skala sebenar.
40


xi.

Produk
Barang atau perkhidmatan yang dihasilkan.

x.

Rakaman
Perekodan / pelaporan dalam bentuk audio visual.

xi.

Bahan Informasi Komunikasi dan Teknologi (ICT)
Sebarang bentuk penyimpanan evidens yang menggunakan ICT.

xii.

Proses
Gerak kerja / aktiviti semasa melakukan tugasan.

41

BAB 2


b

BAB 2

Penyimpanan dan pelupusan evidens
i.

Penyimpanan
Evidens murid disimpan dalam dua jenis fail seperti berikut:
. Fail Perkembangan Murid
•

Fail Perkembangan Murid (FPM) ialah fail yang menyimpan evidens
perkembangan pembelajaran murid.

•

Seorang murid mempunyai satu FPM yang mengandungi evidens
semua mata pelajaran.

•

Setiap evidens hendaklah direkodkan dalam Rekod Perkembangan
Murid (RPM). RPM diletakkan dihadapan evidens setiap mata
pelajaran.

•

Fail ini menyimpan evidens terkini bagi setiap deskriptor dan evidens
terdahulu dikembalikan kepada murid.

. Fail Showcase


Fail Showcase (FS) ialah fail yang menyimpan setiap evidens terbaik
bagi semua deskriptor untuk semua mata pelajaran.



FS hendaklah dijadikan rujukan piawaian evidens.



FS hendaklah disediakan mengikut tahun/tingkatan atau kelas.

Nota:
Pihak sekolah dikehendaki menyediakan FPM dan FS seperti di atas.
Kaedah penyediaan tertakluk kepada keputusan JK PBS sekolah.
ii.

Pelupusan
•

Evidens hendaklah diserah semula kepada murid setelah direkod
dalam aplikasi SPPBS.

•

Evidens yang tidak dituntut oleh murid boleh dilupuskan selepas dua
minggu daripada tempoh direkod dalam aplikasi SPPBS.

42


BAB 2

Rajah 8 menunjukkan carta alir FPM.
MULA

Guru menyediakan intrumen pentaksiran

Murid
mengulangi
semula

Guru mentaksir murid

Guru memeriksa evidens murid

Tidak

Evidens murid mencapai tahap
penguasaan
Ya
Guru merekodkan penguasaan murid
dalam SPPBS / Rekod Perkembangan
Murid

Guru menyimpan evidens terkini bagi
setiap deskriptor dan evidens terdahulu
dikembalikan kepada murid.

TAMAT

Rajah 8 : Carta Alir Fail Perkembangan Murid

43


BAB 2

Rajah 9 menunjukkan carta alir FS.
MULA

JK PBS sekolah membuat penetapan
kaedah pengurusan FS

Panitia membuat pemilihan evidens yang
terbaik bagi setiap deskriptor dalam
semua band

Panitia menyimpan setiap evidens terbaik
bagi semua deskriptor untuk semua mata
pelajaran

TAMAT

Rajah 9 : Carta Alir Fail Showcase

44


BAB 2

PENTAKSIRAN SEKOLAH
REKOD PERKEMBANGAN MURID
TAHUN/TINGKATAN
MATA PELAJARAN

BAND

DESKRIPTOR

1

1

EVIDENS
1

2

3

4

5

√

Buku
Latihan

√

Lisan

√

45

6

7

8

9


BAB 2

CONTOH MATRIK DESKRIPTOR DAN EVIDENS TAHUN 1
BIL

MATA PELAJARAN

TAWAR DESKRIPTOR

EVIDENS

BACA/
LISAN

TULIS

1.

Bahasa Malaysia

√

21

32

15

17

2.

Bahasa Inggeris

√

29

30

21

23

3.

Bahasa Cina

4.

Bahasa Tamil

5.

Matematik

√

19

28

1

29

6.

Pendidikan Jasmani

√

12

24

22

5

7.

Pendidikan Kesihatan

√

25

37

12

29

8.

Pendidikan Islam

√

48

52

41

11

9.

Pendidikan Moral

√

84

93

0

93

10.

Dunia Seni Visual

√

28

81

20

8

11.

Dunia Muzik

√

16

66

55

0

12.

Dunia Sains & Teknologi

√

28

28

0

28

13.

Bahasa Arab

√

25

38

26

12

14.

Bahasa Cina SK

15.

Bahasa Tamil SK

16.

Bahasa Kadazandusun

17.

Bahasa Iban

18.

Bahasa Malaysia SJK

19.

Bahasa Malaysia SJK
335

509

213

255

JUMLAH

46


BAB 2

2.4.3 Evidens Pentaksiran Pusat
a.

Jenis-jenis Evidens PP:
i.

Penulisan
-

ii.

Menulis aksara pada perantara dengan tujuan untuk membentuk
perkataan dan gagasan lain yang mewakili bahasa atau maklumat.
Penciptaan bahan-bahan yang disampaikan melalui tulisan.

Bahan cetakan
Hasil kerja murid yang menggunakan pelbagai medium cetakan.

iii.

Persembahan
Pembentangan atau penglibatan murid dalam mempamerkan bakat melalui
pelbagai aktiviti.

iv.

Foto
Gambar yang mempunyai persamaan dengan suatu subjek.

v.

Grafik
-

-

vi.

Merupakan persembahan visual yang ditunjukkan pada permukaan
seperti dinding, kanvas, skrin komputer, kertas, papan untuk tujuan
jenama, pemberitahuan, ilustrasi atau hiburan. Contoh grafik ialah
gambar, foto, lukisan, seni tanpa ton, graf, tipografi, nombor, simbol, reka
bentuk geometri, peta, lukisan kejuruteraan atau imej lain. Grafik
selalunya menggabungkan teks, ilustrasi dan warna.
Grafik boleh wujud sebagai grafik berfungsi atau berseni. Grafik juga
boleh merupakan bayangan atau menggambarkan perkara yang wujud
dalam dunia sebenar.

Artifak
-

vii.

Bahan yang dihasilkan dan salinan yang dicatatkan sebagai satu
tinggalan sejarah atau telah dibuat sekian lama.
Bahan yang dihasilkan seperti arca.

Laporan
Penulisan berformat untuk melaporkan sesuatu tugasan.

viii.

Produk
Barang atau perkhidmatan yang dihasilkan.

ix.

Rakaman
Perekodan / pelaporan dalam bentuk audio visual.
47


x.

BAB 2

Bahan Informasi Komunikasi danTeknologi (ICT)
Sebarang bentuk penyimpanan evidens yang menggunakan ICT.

xii.

Proses
Gerak kerja / aktiviti semasa melakukan tugasan.

b.

Penyimpanan dan Pelupusan Evidens
i.

Penyimpanan.
-

ii.

Evidens disimpan dalam bentuk hardcopy, softcopy atau dalam bentuk apa
sekalipun sebagai bahan bukti.
Evidens disimpan di tempat yang selamat, bersistematik dan mematuhi
prosedur keselamatan sebagai bahan bukti bagi tujuan penjaminan kualiti.

Pelupusan
-

Evidens diserahkan kepada murid selepas enam minggu dari tarikh tamat
pelaksanaan tugasan.

-

Evidens yang tidak dituntut oleh calon boleh dilupuskan selepas dua
minggu daripada tempoh penyimpanan tamat.

2.4.4 Evidens Pentaksiran Aktiviti Jasmani, Sukan dan Kokurikulum
a.

Evidens PAJSK adalah seperti berikut:
i.
ii.

Borang Rekod Kehadiran

iii.

Borang Rumusan Aktiviti Sukan / Kokurikulum

iv.
b.

Borang Rekod SEGAK dan BMI

Borang Rumusan Aktiviti Ekstrakurikulum

Penyimpanan dan pelupusan evidens :
i.

Penyimpanan
-

ii.

Evidens murid disimpan dalam Fail Perkembangan Murid sebelum direkod
dalam aplikasi SPPBS.

Pelupusan
-

Evidens hendaklah diserah semula kepada murid setelah direkod dalam
aplikasi SPPBS.

-

Evidens yang tidak dituntut oleh murid boleh dilupuskan selepas dua
minggu daripada tempoh direkod dalam aplikasi SPPBS

48


BAB 2

2.4.5 Evidens Pentaksiran Psikometrik
a.

Evidens PPsi adalah Borang Profil Psikometrik (BPP) murid.

b.

Penyimpanan dan pelupusan evidens :
i.

Penyimpanan
-

ii.

BPP adalah TERHAD. Evidens murid disimpan dalam Fail Pentaksiran
Psikometrik oleh guru bimbingan dan kaunseling.
Fail disimpan di tempat yang selamat secara sistematik mengikut prosedur
yang telah ditetapkan oleh LP.

Pelupusan
-

Evidens murid yang telah direkodkan boleh dilupuskan selepas dua minggu.

49

Pentaksiran Sekolah

3.0

BAB 3

PENTAKSIRAN SEKOLAH

PS ialah komponen utama dalam proses P&P kerana pentaksiran ini berperanan
mengukuhkan pembelajaran murid, meningkatkan keberkesanan pengajaran guru serta
mampu memberi maklumat yang sah tentang apa yang telah dilaksanakan atau dicapai
dalam satu-satu proses P&P.
PS dilaksanakan oleh guru dan pihak sekolah sepenuhnya bermula dari aspek perancangan,
pembinaan item dan instrumen pentaksiran, pentadbiran, pemeriksaan atau penskoran,
perekodan dan pelaporannya.
PS amat penting untuk menentukan keberkesanan guru dan pihak sekolah dalam usaha
menghasilkan insan yang harmoni dan seimbang. PS merupakan aktiviti yang berterusan
yang menuntut komitmen yang tinggi serta hala tuju yang jelas daripada guru dan pihak
sekolah untuk memperkembangkan potensi setiap murid ke tahap maksimum.
PS berfungsi sebagai pentaksiran untuk pembelajaran (assessment for learning) dan
pentaksiran tentang pembelajaran (assessment of learning).
PS mempunyai ciri-ciri berikut:
a.

Holistik iaitu mampu memberikan maklumat keseluruhan tentang pengetahuan dan
kemahiran yang dicapai oleh murid.

b.

Berterusan iaitu aktiviti pentaksiran berjalan seiring dengan P&P.

c.

Fleksibel iaitu kaedah pentaksiran yang pelbagai mengikut kesesuaian dan kesediaan
murid.

d.

Merujuk standard prestasi yang dibina berdasarkan standard kurikulum.

PS dilaksanakan secara:
a.

Pentaksiran formatif yang dijalankan seiring dengan proses P&P.

b.

Pentaksiran sumatif yang dijalankan pada akhir unit pembelajaran, penggal, bulan atau
tahun.

52

Pentaksiran Sekolah

3.1

BAB 3

Mata Pelajaran Pentaksiran Sekolah Peringkat Sekolah Rendah dan Menengah
Rendah

Jadual 6 menunjukkan mata pelajaran Kurikulum Standard Sekolah Rendah (KSSR).
BIL
1
2
3
4
5
6
7
8
9
10
11
12
13
14
15
16
17
18
19

MATA PELAJARAN
Bahasa Malaysia SK
Bahasa Malaysia SJK
Bahasa Inggeris SK
Bahasa Inggeris SJK
Bahasa Arab
Bahasa Cina SK
Bahasa Cina SJK
Bahasa Tamil SK
Bahasa Tamil SJK
Bahasa Iban
Bahasa Kadazandusun
Matematik
Dunia Sains Dan Teknologi
Pendidikan Islam
Pendidikan Moral
Dunia Seni Visual
Dunia Muzik
Pendidikan Jasmani
Jadual 6 : Mata Pelajaran KSSR

53

Pentaksiran Sekolah

BAB 3

Jadual 7 menunjukkan mata pelajaran Kurikulum Bersepadu Sekolah Menengah (KBSM) .
BIL
1
2
3
4
5
6
7
8
9
10
11
12
13
14
15
16
17
18
19
20
21

MATA PELAJARAN
Bahasa Melayu
Bahasa Inggeris
Bahasa Arab
Bahasa Cina
Bahasa Tamil
Bahasa Iban
Bahasa Kadazandusun
Mathematics
Science
Pendidikan Islam
Pendidikan Moral
Sejarah
Geografi
Pendidikan Seni Visual
Pendidikan Muzik
Pendidikan Sivik dan Kewarganegaraan
Pendidikan Jasmani dan Kesihatan
Kemahiran Hidup Bersepadu Kemahiran Teknikal
Kemahiran Hidup Bersepadu Ekonomi Rumah Tangga
Kemahiran Hidup Bersepadu Pertanian
Kemahiran Hidup Bersepadu Perdagangan dan Keusahawanan
Jadual 7 : Mata Pelajaran KBSM

54

Pentaksiran Sekolah

3.2

BAB 3

Pentaksiran Rujukan Standard

Dalam usaha penambahbaikan kepada pentaksiran sekolah sedia ada, Pentaksiran Rujukan
Standard diperkenalkan. Pentaksiran Rujukan Standard tidak membandingkan pencapaian
seseorang murid dengan murid lain tetapi melaporkan prestasi atau tahap penguasaan
murid dalam pembelajaran.
Dalam pentaksiran ini, standard prestasi digunakan untuk melihat kemajuan dan
pertumbuhan (growth) pembelajaran serta pencapaian prestasi seseorang murid. Dalam hal
ini, pentaksiran berperanan sebagai proses untuk mendapatkan maklumat tentang sejauh
mana murid tahu, faham dan boleh buat atau telah menguasai apa yang dipelajari
berdasarkan pernyataan standard prestasi. Pernyataan standard prestasi ini ditetapkan
mengikut tahap-tahap penguasaan seperti yang dihasratkan dalam dokumen kurikulum.
Murid dinilai secara adil dan saksama sebagai individu berdasarkan keupayaan, kebolehan,
bakat, kemahiran dan potensi diri tanpa dibandingkan dengan orang lain. Pihak sekolah
mampu mendapatkan maklum balas yang lengkap dalam bentuk data kualitatif dan
kuantitatif yang merangkumi segala aspek tentang diri seseorang murid itu. Ini bertujuan
untuk membolehkan semua pihak yang berkepentingan mengenali, memahami, menghargai,
mengiktiraf dan memuliakan anak didik mereka sebagai insan yang berguna, penting dan
mempunyai potensi untuk menyumbang kepada pembinaan negara bangsa mengikut
keupayaan dan kebolehan masing-masing.
Rajah 10 menunjukkan hubung kait antara dokumen kurikulum dengan dokumen standard
prestasi.
FALSAFAH PENDIDIKAN
KEBANGSAAN

DOKUMEN
KURIKULUM

Matlamat
Objektif
Standard Kandungan
Standard Pembelajaran

DOKUMEN
STANDARD PRESTASI

PENTAKSIRAN

Hasil Pembelajaran

Pernyataan Standard
Deskriptor
Evidens

Laporan Penguasaan Murid

Rajah 10 : Hubung Kait antara Dokumen Kurikulum dengan Dokumen Standard
Prestasi

55

Pentaksiran Sekolah

BAB 3

Dokumen kurikulum dibangunkan oleh Bahagian Pembangunan Kurikulum (BPK), KPM.
Dokumen ini mengandungi perkara-perkara yang patut dipelajari dan perlu disampaikan
dalam proses P&P.
Dokumen Standard Prestasi (DSP) dibangunkan oleh LP. Dokumen ini mengandungi
panduan untuk mentaksir dan melapor penguasaan murid mengikut tahap-tahap pencapaian
seperti yang dihasratkan dalam dokumen kurikulum.
3.3

Standard Prestasi

Standard prestasi merupakan satu pernyataan yang menerangkan tentang tahap-tahap
penguasaan seseorang murid dalam sesuatu bidang atau mata pelajaran yang dipelajari.
Dalam satu tempoh pembelajaran, murid ditaksir berdasarkan penanda aras (benchmark)
yang terdapat dalam standard prestasi. Guru menggunakan standard prestasi sebagai
rujukan untuk menentukan aktiviti pentaksiran dilaksanakan secara adil dan berfokus.
Standard Prestasi juga menjadi sumber rujukan oleh semua pihak yang terlibat dalam
pendidikan secara langsung dan tidak langsung seperti murid, guru, ibu bapa serta pihak
yang berkepentingan untuk menunjukkan dengan jelas matlamat yang ingin dicapai dalam
sistem pendidikan.
Dengan menggunakan Standard Prestasi:
a.

Murid tahu dengan jelas apa yang perlu dikuasai atau dicapai, apa yang ditaksir dan
kualiti yang diharapkan dalam sesuatu pentaksiran.

b.

Guru tahu matlamat yang akan dicapai dalam pendidikan murid di sekolah, apa yang
ditaksir dan kualiti yang harus ada pada setiap murid.

c.

Ibu bapa tahu apa yang telah dikuasai atau dicapai oleh anak-anak mereka selepas
melalui proses pendidikan untuk satu tempoh tertentu.

d.

Pihak yang berkepentingan tahu matlamat kurikulum dan kualiti murid yang melalui
sistem pendidikan negara.

Selain itu, standard prestasi juga boleh dijadikan kayu ukur untuk menentukan tahap dan
standard pendidikan negara berbanding negara lain.

56

Pentaksiran Sekolah

3.4

BAB 3

Kerangka Standard Prestasi

Pernyataan Standard ialah pernyataan tentang sesuatu domain merujuk kepada tanda aras
tertentu dan bersifat generik atau umum tentang tahap pertumbuhan dan penguasaan murid
dalam pembelajaran.
Pernyataan Standard diletakkan dalam kategori mengikut band iaitu Band 1, Band 2,
Band 3, Band 4, Band 5 dan Band 6 yang disusun mengikut hierarki. Pernyataan Standard
ini diperjelaskan lagi dengan deskriptor yang menyatakan tentang tingkah laku terperinci
yang boleh diperhati dan diukur dalam menentukan prestasi atau tahap penguasaan murid
dalam pembelajaran
Jadual 8 menunjukkan kerangka utama Pernyataan Standard.
BAND

STANDARD

6

Tahu, Faham dan Boleh Buat dengan Beradab Mithali

5

Tahu, Faham dan Boleh Buat dengan Beradab Terpuji

4

Tahu, Faham dan Boleh Buat dengan Beradab

3

Tahu, Faham dan Boleh Buat

2

Tahu dan Faham

1

Tahu
Jadual 8 : Kerangka Utama Pernyataan Standard

Jadual 9 menunjukkan penerangan terperinci tentang kerangka Pernyataan Standard.
BAND

STANDARD

6

Murid berupaya menggunakan pengetahuan dan kemahiran sedia ada untuk
digunakan pada situasi baru secara sistematik, bersikap positif, kreatif dan
inovatif serta boleh dicontohi.

5

Murid melaksanakan sesuatu kemahiran pada situasi baru, dengan mengikut
prosedur atau secara sistematik, serta tekal dan bersikap positif.

4

Murid melaksanakan sesuatu kemahiran dengan beradab, iaitu mengikut
prosedur atau secara sistematik.

3

Murid boleh menggunakan pengetahuan untuk melaksanakan sesuatu
kemahiran pada suatu situasi.

2

Murid menunjukkan kefahaman untuk menukar bentuk komunikasi atau
menterjemah serta menjelaskan apa yang telah dipelajari.

1

Murid tahu perkara asas, atau boleh melakukan kemahiran asas atau memberi
respons terhadap perkara yang asas.
Jadual 9 : Penerangan Terperinci tentang Kerangka Pernyataan Standard

57

Pentaksiran Sekolah

BAB 3

Jadual 10 menunjukkan pernyataan dalam Standard Prestasi dan tafsirannya.
PERNYATAAN

TAFSIRAN

Band

Satu label yang digunakan untuk menunjukkan tanda aras tertentu
yang disusun secara hierarki digunakan bagi tujuan pelaporan tahap
penguasaan murid.

Standard

Satu penyataan tentang suatu domain merujuk kepada tanda aras
tertentu dan bersifat generik bagi memberi gambaran secara holistik
tentang tahap penguasaan murid.

Pernyataan
Standard

Pernyataan Standard bagi sesuatu mata pelajaran diguna pakai
sepanjang tempoh peringkat pembelajaran (Sekolah rendah : Tahun 1
hingga Tahun 6 dan Sekolah menengah rendah : Tingkatan 1 hingga
Tingkatan 3) dan digubal berdasarkan Objektif Mata Pelajaran
berkenaan.

Deskriptor

Deskriptor merujuk kepada perkara yang murid seharusnya tahu dan
boleh buat berdasarkan standard pembelajaran yang diterakan dalam
Standard Kurikulum bagi mata pelajaran berkenaan. Deskriptor setiap
pernyataan standard adalah berbeza bagi setiap tahun pembelajaran.

Evidens (murid)

Pernyataan yang menerangkan bagaimana murid menunjukkan
perkara yang diketahui dan dikuasai berdasarkan sesuatu deskriptor.

Evidens (bahan)

Bahan atau apa-apa bentuk bukti yang dapat ditunjukkan oleh murid
yang melaksanakan sesuatu tugasan dalam bentuk produk atau
proses.

Jadual 10 : Pernyataan dalam Standard Prestasi dan Tafsirannya
Jadual 11 menunjukkan hubung kait antara Pernyataan Standard, Deskriptor dan Evidens.
BAND

6
5
4
3
2
1

PERNYATAAN STANDARD

DESKRIPTOR

EVIDENS

Penerangan generik / umum APA yang murid tahu BAGAIMANA murid
tentang tahap kemajuan
dan boleh buat
menunjukkan apa
pembelajaran
yang mereka tahu
dan boleh buat
Jadual 11 : Hubung Kait antara Pernyataan Standard, Deskriptor dan Evidens

58

Pentaksiran Sekolah

3.5

BAB 3

Penggunaan Standard Prestasi Dalam Pentaksiran Sekolah

a.

Guru memilih tajuk dan merancang perkara yang akan diajar dengan memilih
kandungan mata pelajaran yang terdapat dalam dokumen kurikulum.

b.

Guru akan menentukan kaedah pengajaran serta mengenalpasti kaedah pentaksiran.
Guru menyediakan bahan-bahan pengajaran dan seterusnya menyampaikan kandungan
mata pelajaran tersebut kepada murid dengan menggunakan pelbagai strategi mengikut
kreativiti guru.

c.

Guru seterusnya akan mentaksir tahap penguasaan murid tentang perkara yang diajar.
Pentaksiran boleh dilaksanakan menggunakan pelbagai strategi dan instrumen
pentaksiran yang bersesuaian bagi perkara yang ditaksir berdasarkan DSP. Guru juga
boleh melakukan pentaksiran secara formal atau tidak formal.

d.

Guru menilai prestasi murid. Guru akan merujuk DSP untuk melaporkan tahap prestasi
murid berdasarkan evidens yang dikemukakan oleh murid, sama ada dalam bentuk
proses, produk atau diri murid itu sendiri.

e.

Murid yang tidak menguasai standard yang ditetapkan, guru akan menjalankan sesi
pemulihan untuk membimbing dan membantu murid tersebut dengan menentukan
strategi pengajaran yang sesuai

f.

Murid yang telah menguasai standard kurikulum yang ditetapkan, guru akan merekod
dan melaporkan tahap penguasaan murid serta meneruskan P&P yang berikutnya
berdasarkan pemeringkatan dalam dokumen kurikulum.

g.

Guru memilih tajuk untuk pengajaran dan pembelajaran yang seterusnya.

59

Pentaksiran Sekolah

BAB 3

Rajah 11 menunjukkan penggunaan Standard Prestasi dalam PS.

Guru memilih tajuk yang perlu diajar

MULA

Guru merancang pengajaran,
pembelajaran dan menyediakan kaedah
pentaksiran

Guru melaksanakan pengajaran dan
pentaksiran

Pemulihan
Murid belum
menguasai tahap
penguasaan

Guru menilai prestasi murid
Murid menguasai
tahap penguasaan
Guru merekod dan melapor tahap
penguasaan murid berdasarkan evidens

Guru memilih tajuk untuk pengajaran
yang seterusnya

TAMAT

Rajah 11 : Penggunaan Standard Prestasi dalam PS.

60

Pentaksiran Sekolah

3.6

BAB 3

Instrumen Pentaksiran

3.6.1 Jenis-Jenis Instrumen
Pelbagai instrumen pentaksiran yang sesuai dengan konstruk yang ditaksir dalam sesuatu
mata pelajaran yang digunakan. Antara instrumen pentaksiran yang digunakan ialah :
a.

Pemerhatian
Instrumen yang memerlukan murid melakukan tugasan dengan cara melihat atau
mengawasi sesuatu perkara secara berterusan, berkala atau berjadual tentang apa
yang dihasratkan.

b.

Soal Jawab

c.

Pensil dan kertas / Ujian Bertulis
Instrumen yang menggunakan item objektif atau subjektif

d.

Persembahan
Instrumen yang bersifat lebih fleksibel melibatkan tugasan menyeluruh yang
merangkumi aspek pengetahuan, kemahiran dan sikap dalam pelbagai situasi dan
konteks. Persembahan meliputi komponen praktikal sesuatu mata pelajaran dengan
menentukan bagaimana murid menggabungkan teori dan amali.

e.

Projek
Projek ialah satu bentuk tugasan yang dilaksanakan dalam aktiviti pembelajaran yang
dijalankan dalam satu tempoh masa yang ditentukan melibatkan aktiviti pengumpulan
maklumat dan penyediaan laporan. Instrumen ini boleh dijalankan secara individu atau
secara kumpulan. Pelaksanaan instrumen ini membolehkan murid mengintegrasikan
pengetahuan serta kemahiran interpersonal dalam melaksanakan tugasan.

f.

Produk
Tugasan yang memerlukan murid melaksanakan atau membuat atau menghasilkan
satu produk berdasarkan tugasan yang diberikan.

g.

Amali
Tugasan yang memerlukan murid mempraktikkan atau melakukan apa yang telah
dipelajari dalam bentuk teori.

h.

Lembaran Kerja

i.

Tugasan bertulis / Karya Penulisan
Instrumen yang memerlukan murid menghasilkan laporan /dokumen /karya kreativiti
dalam bentuk penulisan mengikut spesifikasi atau format yang ditetapkan berpandukan
kepada tugasan yang diberi.

j.

Kuiz

k.

Senarai semak

l.

Tugasan rumah

61

Pentaksiran Sekolah

BAB 3

3.6.2 Prosedur Pembinaan Instrumen Pentaksiran
a.

Guru merujuk kandungan fakta dalam dokumen kurikulum.

b.

Guru merujuk evidens dalam DSP.

c.

Guru bina instrumen pentaksiran mengikut evidens.

d.

Guru menilai instrumen dari aspek sistem 9-poin.

3.7

Kaedah Perekodan dan Pelaporan

3.7.1

Perekodan

Guru mata pelajaran perlu merekodkan setiap evidens yang dikuasai oleh murid dalam
sistem aplikasi SPPBS pada bila-bila masa mengikut kesesuaian.
3.7.2

Pelaporan

Pelaporan ialah proses guru menentukan tahap penguasaan murid dalam mata pelajaran
yang diajar berdasarkan deskriptor dan evidens yang terdapat dalam DSP. Pelaporan boleh
dilakukan secara formatif dan kumulatif.
a.

Pelaporan Formatif
Evidens murid atau evidens bahan yang digunakan sebagai bukti pentaksiran tentang
penguasaan murid.

b.

Pelaporan Kumulatif
Pernyataan deskriptor yang digunakan sebagai pelaporan yang menunjukkan prestasi
murid.

62

Pentaksiran Pusat

4.0

BAB 4

PENTAKSIRAN PUSAT

Pentaksiran Pusat (PP) adalah satu daripada komponen yang terdapat dalam Pentaksiran
Berasaskan Sekolah (PBS) dan ianya penting bagi menilai pengetahuan dan kemahiran
murid secara menyeluruh dalam satu-satu peringkat pembelajaran. PP merupakan suatu
pentaksiran yang dilaksanakan oleh sekolah di mana instrumen pentaksiran, tugasan,
peraturan pentaksiran, garis panduan, peraturan penskoran, penggredan dan pelaporan
dikeluarkan oleh Lembaga Peperiksaan (LP).
Dalam pelaksanaan PP, ianya dijalankan secara one-off sahaja, di mana pentaksiran semula
tidak dibenarkan. Pelaksanaannya berdasarkan Jadual Pentaksiran Pusat yang dikeluarkan
oleh LP. PP bagi peringkat sekolah rendah dilaksanakan pada Tahap 2 manakala PP bagi
peringkat menengah rendah dilaksanakan di Tingkatan 2 dan Tingkatan 3.
Dalam melaksanakan PP di sekolah, ianya bermula selepas guru memuat turun arahan
tugasan dan pelaksanaan yang dikeluarkan oleh LP. Seterusnya pihak sekolah dikehendaki
menjalankan aktiviti merancang, melaksana dan menskor mengikut jadual yang ditetapkan.
4.1

OBJEKTIF PENTAKSIRAN PUSAT

a.

PP menentusahkan pencapaian akademik murid dalam PS.

b.

PP mengukur penguasaan pengetahuan dan kemahiran murid secara autentik.

c.

PP mengukur kemahiran berfikir aras tinggi dan sahsiah dengan kepelbagaian
instrumen.

64

Pentaksiran Pusat

4.2

BAB 4

MATA PELAJARAN PENTAKSIRAN PUSAT PERINGKAT SEKOLAH RENDAH
DAN PERINGKAT MENENGAH RENDAH

Jadual 12 menunjukkan mata pelajaran KSSR yang melaksanakan PP pada Tahap 2.
BIL
1
2
3
4
5
6
7
8
9
10
11
12
13
14
15
16
17
18
19
20
21

MATA PELAJARAN
Bahasa Malaysia SK
Bahasa Malaysia SJK
Bahasa Inggeris SK
Bahasa Inggeris SJK
Bahasa Cina
Bahasa Cina SK
Bahasa Tamil
Bahasa Tamil SK
Matematik
Sains
Reka Bentuk Dan Teknologi
Teknologi Maklumat Dan Komunikasi
Pendidikan Jasmani
Pendidikan Muzik
Pendidikan Islam
Pendidikan Moral
Bahasa Arab
Bahasa Iban
Bahasa Kadazandusun
Jadual 12 : Mata Pelajaran KSSR

65

Pentaksiran Pusat

BAB 4

Jadual 13 menunjukkan mata pelajaran KBSM yang melaksanakan PP di Tingkatan 2 dan
Tingkatan 3.
BIL
1
2
3
4
5
6
7
8
9
10
11
12
13
14
15
16
17
18
19
20
21

MATA PELAJARAN
Bahasa Melayu
Bahasa Inggeris
Bahasa Arab
Bahasa Cina
Bahasa Tamil
Bahasa Iban
Bahasa Kadazandusun
Mathematics
Science
Pendidikan Islam
Pendidikan Moral
Sejarah
Geografi
Pendidikan Muzik
Pendidikan Sivik dan Kewarganegaraan
Pendidikan Jasmani dan Kesihatan
Kemahiran Hidup Bersepadu Kemahiran Teknikal
Kemahiran Hidup Bersepadu Ekonomi Rumah Tangga
Kemahiran Hidup Bersepadu Pertanian
Kemahiran Hidup Bersepadu Perdagangan dan Keusahawanan
Jadual 13 : Mata Pelajaran KBSM

66

Pentaksiran Pusat

4.3

BAB 4

PRINSIP PENTAKSIRAN PUSAT

PP bagi peringkat sekolah rendah dan peringkat menengah rendah adalah berdasarkan
kepada prinsip yang dibangunkan oleh LP. Prinsip PP dibangunkan adalah untuk
memastikan pelaksanaan PP mengikut garis panduan dan peraturan yang dikeluarkan oleh
LP.
Rajah 12 menunjukkan prinsip PP.
PRINSIP PENTAKSIRAN PUSAT

Format dan
tugasan
disediakan
oleh LP

Pelaporan
ditentukan
oleh LP

Dilaksanakan
di sekolah

Tugasan
berbeza
setiap
tahun

Ditaksir oleh
pihak sekolah

Tempoh
pelaksanaan
ditentukan
oleh LP

Penskoran
berdasarkan
tugasan yang
diberi

Rajah 12: Prinsip Pentaksiran Pusat

67

Penjaminan Kualiti
dan Standard
dilaksanakan di
pelbagai peringkat

Pentaksiran Pusat

4.4

BAB 4

JENIS INSTRUMEN

Pelbagai instrumen pentaksiran boleh digunakan dalam mentaksir PP bagi sesuatu mata
pelajaran mengikut kesesuaian dan kebolehlaksanaan. Antara instrumen pentaksiran yang
digunakan ialah ;
a.

Tugasan bertulis
Tugasan yang memerlukan murid membuat laporan atau dokumen mengikut spesifikasi
atau format yang ditetapkan, menghasilkan karya kreatif, ciptaan, gubahan dalam bentuk
tulisan.

b.

Kerja amali
Tugasan yang memerlukan murid melakukan suatu proses kerja dan / atau
menghasilkan sesuatu produk.

c.

Projek
Tugasan yang memerlukan murid menghasilkan produk dan membuat pelaporan
tentang produk yang dihasilkan.

d.

Pemerhatian
Tugasan yang memerlukan murid memerhati atau mengawasi sesuatu perkara secara
berterusan, berkala atau berjadual tentang apa yang dihasratkan.

e.

Persembahan
Tugasan yang memerlukan murid menunjukkan / melakukan / beraksi / mempraktikkan
sesuatu aktiviti yang mempamerkan aspek pengetahuan, kemahiran dan sikap secara
lisan dan bukan lisan.

f.

Demonstrasi
Tugasan yang memerlukan murid menunjuk cara dengan melakukan sesuatu aktiviti
yang memberi kefahaman tentang sesuatu perkara secara lisan.

g.

Kajian lapangan
Tugasan yang memerlukan murid membuat kajian di luar bilik darjah atau di makmal
untuk mendapatkan data dan maklumat.

h.

Kajian kes
Tugasan yang memerlukan murid membuat kajian berdasarkan data dan / atau
maklumat yang diperoleh.

i.

Ujian bertulis
Tugasan yang memerlukan murid memberikan respons secara bertulis kepada
instrumen ujian objektif atau subjektif.

j.

Ujian lisan
Tugasan yang memerlukan murid memberi respons secara lisan.

k.

Kuiz
Tugasan yang menguji pengetahuan murid dengan mengemukakan soalansoalan untuk dijawab secara lisan atau bertulis dalam satu sesi khusus yang dirancang.

68

Pentaksiran Pusat

4.5
a.

BAB 4

TUGASAN PENTAKSIRAN PUSAT
Skop Tugasan
Skop tugasan PP merujuk kepada Dokumen Standard Kurikulum (DSK) Kurikulum
Standard Sekolah Rendah (KSSR) untuk peringkat sekolah rendah dan Sukatan
Pelajaran (SP) dan Huraian Sukatan Pelajaran (HSP) Kurikulum Bersepadu Sekolah
Menengah (KBSM) untuk peringkat menengah rendah.

b.

Jenis Tugasan
Jenis tugasan PP terdiri daripada Tugasan Jangka Pendek (TJPk) dan Tugasan Jangka
Panjang (TJPg)

JENIS TUGASAN

Tugasan Jangka Pendek
(Tidak melebihi satu
minggu)

Tugasan Jangka Panjang
(Tidak melebihi tiga
minggu)

Rajah 13 : Jenis Tugasan Pentaksiran Pusat
i.

TJPk
TJPk ialah tugasan yang dibangunkan oleh LP berdasarkan DSK / HSP mengikut
tahun / tingkatan dan dilaksanakan di sekolah dalam tempoh masa yang ditetapkan
iaitu tidak melebihi satu minggu. Konstruk yang ditaksir ialah pengetahuan,
kemahiran dan nilai. TJPk disediakan lengkap dengan peraturan penskoran bagi
membolehkan guru melaksanakan penskoran. Kaedah penskoran bergantung
kepada tugasan yang diberi dan prestasi murid boleh dilaporkan dalam bentuk
markah atau gred. Penskoran juga boleh dilaksanakan merujuk rubrik yang
dibekalkan.
Tugasan mengambil kira kebolehlaksanaan dan kebolehtadbiran di sekolah. Pihak
sekolah dikehendaki menyediakan peralatan dan bahan yang diperlukan untuk
melaksanakan tugasan. Tugasan ini dilaksanakan secara individu.

ii.

TJPg
TJPg ialah tugasan yang dibangunkan oleh LP berdasarkan DSK / HSP mengikut
tahun / tingkatan dan dilaksanakan di sekolah dalam tempoh masa yang ditetapkan
iaitu tidak melebihi tiga minggu. Konstruk yang ditaksir ialah pengetahuan,
kemahiran dan nilai. TJPg juga mengandungi peraturan penskoran bagi
membolehkan guru membuat penskoran. Kaedah penskoran bergantung kepada
tugasan yang diberi dan prestasi murid boleh dilaporkan dalam bentuk markah atau
gred. Penskoran juga boleh dilaksanakan merujuk rubrik yang akan dikeluarkan
oleh LP.
Tugasan mengambil kira kebolehlaksanaan dan kebolehtadbiran di sekolah. Pihak
sekolah dikehendaki menyediakan peralatan dan bahan yang diperlukan untuk
melaksanakan tugasan. Tugasan ini boleh dilaksanakan secara individu atau
berkumpulan. Jika secara berkumpulan penskoran akan diberi secara individu.
69

Pentaksiran Pusat

c.

BAB 4

Skor
Skor yang diberi bergantung kepada tugasan dan berbeza bagi setiap tahun. Skor
yang diperoleh murid bagi sesuatu tugasan menunjukkan prestasi murid untuk sama
ada TJPk atau TJPg.
Pemberian skor adalah berdasarkan kepada pencapaian individu walaupun tugasan
yang dilaksanakan adalah secara berkumpulan.
Penskoran Prestasi
i.

Markah
Angka yang diberi untuk menunjukkan prestasi murid dalam sesuatu mata pelajaran
selepas sesuatu ujian atau pentaksiran dilaksanakan.

ii.

Gred
Huruf atau angka atau kombinasi huruf dan angka bagi menunjukkan ukuran
prestasi murid yang telah dirumuskan berdasarkan markah yang diperoleh.

Jadual 14 menunjukkan istilah dan tafsiran yang digunakan dalam PP.
ISTILAH

TAFSIRAN

Penskoran

Pemberian markah atau gred kepada perkara yang ditaksir
berdasarkan prestasi individu merujuk kepada skema atau
peraturan tertentu.

Pelaporan

Rumusan prestasi individu dalam bentuk gred atau deskriptif.

Pentaksiran semula

Proses melaksanakan pentaksiran kali kedua dan seterusnya.

Autentik

Bukti atau evidens yang tulen yang dihasilkan dalam situasi
sebenar.

Menentusahkan

Mengesahkan / pembuktian kebenaran dan ketepatan sesuatu
pencapaian atau penguasaan.

Rubrik

Rubrik ialah alat penskoran yang secara terang menunjukkan
prestasi yang diharapkan untuk sesuatu tugasan atau sesuatu
kerja. Ia mengandungi set kriteria dan skor yang perlu dicapai.
Jadual 14 : Istilah dan Tafsiran yang digunakan dalam PP

70

Pentaksiran Pusat

4.6

BAB 4

PELAKSANAAN PENTAKSIRAN PUSAT

Pelaksanaan PP melibatkan aktiviti merancang, melaksana dan menskor di peringkat
sekolah manakala penggredan dan pelaporan di LP.
Rajah 14 menunjukkan aktiviti pelaksanaan PP.

MERANCANG
Guru menerima
arahan tugasan
daripada LP,
menyediakan jadual
pelaksanaan dan
bahan

MELAKSANA
Murid melakukan
tugasan
berdasarkan jadual
yang ditetapkan

MENSKOR
Guru mentaksir
pencapaian murid
berdasarkan
peraturan
penskoran yang
dibekalkan oleh LP

Rajah 14 : Aktiviti Pelaksanaan PP
a.

Merancang
Merupakan aktiviti utama dalam pelaksanaan PP. Ia bermula selepas LP mengeluarkan
surat siaran tentang tarikh muat turun tugasan dan jadual pelaksanaan PP bagi tahun itu
untuk setiap mata pelajaran. Pihak sekolah dikehendaki memuat turun tugasan dan
menyediakan jadual pelaksanaan PP. Pihak sekolah juga dikehendaki menyediakan
peralatan, bahan dan tempat bagi tujuan pentaksiran serta memperbanyakkan salinan
tugasan untuk diedarkan kepada setiap murid.
Pihak sekolah bertanggungjawab menyediakan tempat penyimpanan evidens yang
dihasilkan oleh murid.

b.

Melaksana
Guru memberi taklimat atau penerangan kepada murid tentang tarikh, tempoh
pelaksanaan, perkara yang ditaksir, peralatan yang digunakan, persediaan bahan dan
aspek keselamatan sebelum murid melaksanakan tugasan yang diberi.
Guru memastikan pelaksanaan PP merujuk kepada jadual pelaksanaan yang ditetapkan
dan aktiviti pentaksiran.

c.

Menskor
Guru melaksanakan penskoran berdasarkan skema atau peraturan tertentu yang
dikeluarkan oleh LP dalam tempoh yang ditetapkan. Guru dikehendaki menggunakan
borang yang standard (jika ada) supaya keselarasan dapat diwujudkan antara pentaksir.

71

Pentaksiran Pusat

BAB 4

Rajah 15 menunjukkan carta alir pelaksanaan PP di sekolah.
Guru menerima arahan tugasan
dari LP

MULA

Penyelarasan tugasan

Guru menyediakan jadual
pelaksanaan dan bahan

Murid melaksanakan tugasan

Guru memberi skor hasil kerja murid
Penskoran tidak
menepati peraturan
penskoran
Penyelarasan Skor
Penskoran menepati
peraturan penskoran
Guru merekod prestasi murid
berdasarkan skor

TAMAT

Rajah 15 : Carta Alir Pelaksanaan PP di sekolah

72

Pentaksiran Pusat

4.7

BAB 4

PERANAN PIHAK YANG TERLIBAT

PP memberi penekanan terhadap peranan pentadbir sekolah, guru, murid, ibu bapa dan
pihak yang berkepentingan.
a.

Pentadbir Sekolah
i.
ii.

Merancang pelaksanaan PP.

iii.

Menyediakan peralatan, bahan dan jadual pelaksanaan PP.

iv.

Menyediakan kemudahan untuk melaksanakan PP.

v.
b.

Mengadakan program pembangunan staf secara berterusan yang merangkumi
aspek pengetahuan dan kaedah pelaksanaan PP.

Menyediakan ruang dan kaedah penyimpanan evidens.

Guru
i.
ii.

Memberi skor.

iii.
c.

Melaksanakan pentaksiran.

Mengumpul rekod dan data pencapaian murid.

Murid
i.
ii.

Melaksanakan tugasan dalam tempoh yang ditetapkan / dijadualkan.

iii.

d.

Mengetahui dan memahami tugasan.

Menghasilkan evidens.

Ibu Bapa
i.
ii.

e.

Mengetahui dan memahami sistem pentaksiran.
Menggalakkan anak mencapai tahap penguasaan mengikut keupayaan.

Pihak yang berkepentingan contoh PIBG
i.

Memberi pelbagai bentuk sokongan dalam aktiviti pentaksiran.

ii.

Memberi komitmen terhadap usaha bagi menjayakan PP.

73

BAB 5
PENTAKSIRAN AKTIVITI JASMANI, SUKAN
DAN KOKURIKULUM

Pentaksiran Aktiviti Jasmani, Sukan dan Kokurikulum

5.0

BAB 5

PENTAKSIRAN AKTIVITI JASMANI, SUKAN DAN KOKURIKULUM

PAJSK adalah sebagai panduan untuk menilai aktiviti fizikal dan kesihatan serta mengukur
penyertaan, penglibatan dan pencapaian murid dalam pelbagai aktiviti sukan, kokurikulum
dan ekstrakurikulum.
PAJSK memerlukan murid melibatkan diri dalam aktiviti bukan akademik sama ada di dalam
atau di luar bilik darjah mengikut keupayaan murid. PAJSK dibangunkan untuk melengkapi
sistem pentaksiran pendidikan di Malaysia supaya lebih holistik dan bersepadu. Ia juga
sejajar dengan konsep Satu Murid Satu Sukan (1M1S), pembangunan modal insan dan
perkembangan potensi murid dari segi jasmani, emosi, rohani dan intelek (JERI) seperti
yang dihasratkan dalam Falsafah Pendidikan Kebangsaan.
5.1

KOMPONEN PENTAKSIRAN AKTIVITI JASMANI, SUKAN DAN KOKURIKULUM

PAJSK merangkumi lima komponen; SEGAK, BMI, sukan, kokurikulum dan ekstrakurikulum
seperti dalam Rajah 16.
Pentaksiran Aktiviti Jasmani, Sukan &
Kokurikulum

SEGAK

Standard
Kecergasan Fizikal
Kebangsaan
(SEGAK)

Kokurikulum

Sukan /
Permainan

Kelab /
Persatuan

Unit
Uniform

Penyertaan,
Penglibatan
dan
Pencapaian
dalam sukan
dan permainan:
-Sekolah
-Daerah / Zon
-Negeri
-Negara
-Antarabangsa

Penyertaan,
Penglibatan dan
Pencapaian dalam
kelab dan
persatuan:
-Sekolah
-Daerah / Zon
-Negeri
-Negara
-Antarabangsa

Penyertaan,
Penglibatan
dan
Pencapaian
dalam unit
uniform:
-Sekolah
-Daerah / Zon
-Negeri
-Negara
-Antarabangsa

Ektrakurikulum

Mengukur tahap
kecergasan

BMI

Body Mass Index
(BMI)
Merekodkan
tentang ketinggian
dan berat badan
bagi menentukan
tahap jisim badan

Rajah 16 : Komponen PAJSK

76

Penyertaan dan
penglibatan secara
sukarela di sekolah / di
luar sekolah / luar
negara / dalam negara


5.2

BAB 5

PENTAKSIRAN SEGAK

SEGAK dalam PAJSK merupakan aktiviti fizikal yang dilakukan oleh murid sekolah untuk
mengukur kecergasan berdasarkan kepada Standard Kecergasan Fizikal Kebangsaan
(SEGAK) yang ditetapkan. Skor mengikut tahap umur ini ditetapkan dengan menggunakan
indeks skor standard yang telah diperakui di peringkat kebangsaan. SEGAK terdiri daripada
empat aktiviti iaitu "Naik turun bangku", "Tekan tubi", "Ringkuk Tubi Separa" dan "Jangkauan
Melunjur".
a.

Objektif SEGAK ialah menilai dan mengukur tahap kecergasan fizikal murid.

b.

Konstruk yang diukur:
i.
ii.

Kecergasan

iii.
c.

Perkembangan fizikal murid

Senaman

Pelaksanaan Pentaksiran SEGAK:
i.

SEGAK dilaksanakan dua kali setahun iaitu pada pertengahan dan akhir
tahun persekolahan tahun semasa.

ii.

Kemasukan skor SEGAK boleh dilakukan bermula dari awal Januari
sehingga 31 Mac untuk penggal pertama dan dari awal April sehingga 31
Ogos bagi penggal kedua.

iii.

Semua murid sekolah rendah Tahap 2 dan peringkat menengah rendah
diwajibkan terlibat dalam pentaksiran ini.

iv.

Guru Pendidikan Jasmani akan merekod skor murid semasa melaksanakan
aktiviti SEGAK dan guru kelas akan memasukkan skor dalam aplikasi
PAJSK SPPBS yang disediakan oleh LP.

v.

Guru kelas mencetak pelaporan yang dijana oleh aplikasi PAJSK SPPBS.

77


5.3

BAB 5

PENTAKSIRAN BMI

BMI dalam PAJSK tertumpu kepada mengukur berat badan dan ketinggian seseorang murid
menggunakan piawaian ukuran BMI.
a.

Objektif Pentaksiran BMI:
i.
ii.

b.

Mengukur BMI murid.
Menentukan tahap keseimbangan lemak badan dengan ukuran ketinggian dan
berat badan seseorang murid.

i.
ii.

Berat

iii.
c.

Tinggi

Tafsiran BMI

Pelaksanaan Pentaksiran BMI:
i.

Pentaksiran BMI dilaksanakan dua kali setahun iaitu pada pertengahan dan
akhir tahun persekolahan tahun semasa.

ii.

Kemasukan skor BMI boleh dilakukan bermula dari awal Januari sehingga 31
Mac untuk penggal pertama dan dari awal April sehingga 31 Ogos bagi penggal
kedua.

iii.

Semua murid sekolah rendah Tahap 2
diwajibkan terlibat

iv.

Guru Pendidikan Jasmani merekod berat badan dan ketinggian murid serta guru
kelas merekod skor BMI dalam aplikasi PAJSK SPPBS yang disediakan oleh
LP.

v.

Guru kelas mencetak pelaporan tafsiran BMI yang dijana oleh aplikasi PAJSK
SPPBS.

78

dan peringkat menengah rendah


5.4

BAB 5

PENTAKSIRAN SUKAN DAN KOKURIKULUM

Pentaksiran Sukan dan Kokurikulum dalam PAJSK adalah untuk mengukur aktiviti sukan
dan kokurikulum yang ditetapkan oleh KPM yang bertujuan untuk membangunkan modal
insan dalam usaha memupuk nilai, sahsiah serta pembangunan diri seseorang murid.
Konstruk dan pelaksanaan pentaksiran sukan dan pentaksiran kokurikulum dalam PAJSK
adalah serupa.
Aktiviti sukan merangkumi aktiviti permainan dan pertandingan di peringkat sekolah, daerah /
zon, negeri, kebangsaan atau antarabangsa.
Aktiviti kokurikulum merangkumi aktiviti murid dalam persatuan, kelab dan pasukan
beruniform di peringkat sekolah, daerah / zon, negeri, kebangsaan atau antarabangsa.
(Rajah 16 menunjukkan komponen PAJSK)
a.

Objektif Pentaksiran Sukan dan Kokurikulum ialah memberi skor kepada aktiviti sukan
dan kokurikulum murid.
i.
ii.

Penglibatan murid dalam aktiviti sukan dan kokurikulum.

iii.
b.

Penyertaan murid dalam aktiviti sukan dan kokurikulum.

Pencapaian atau prestasi murid dalam aktiviti sukan dan kokurikulum.

Pelaksanaan Pentaksiran Sukan dan Kokurikulum:
iv.

Pentaksiran Sukan dan Kokurikulum dilaksanakan secara berterusan bagi
setiap aktiviti mengikut perancangan dan pelaksanaan yang ditetapkan oleh
sekolah, PPD atau JPN.

v.

Semua murid sekolah rendah Tahap 2 dan
diwajibkan terlibat.

vi.

Guru penasihat aktiviti sukan dan guru penasihat kokurikulum merekod setiap
aktiviti sukan dan kokurikulum menggunakan Borang Rumusan Aktiviti Sukan /
Kokurikulum dan guru kelas akan memasukkan skor dalam aplikasi PAJSK
SPPBS yang disediakan oleh LP.

vii.

Guru kelas mencetak pelaporan yang dijana oleh aplikasi PAJSK SPPBS
apabila diperlukan.

viii.

Pemberatan wajaran aktiviti sukan dan kokurikulum adalah berdasarkan tiga
aspek seperti dalam Jadual 15.

79

peringkat menengah rendah


BAB 5

Aspek Pentaksiran Sukan dan Kokurikulum seperti dalam Jadual 15.
Aspek
(110 Markah)
Penglibatan
(50 Markah)

Prestasi
(20 Markah)

Elemen
Jawatan

Penyertaan
(40 Markah)
Elemen

Elemen

Kehadiran

Pencapaian

Nilai Skor

Nilai Skor

40

20

Peringkat

Khidmat
Komitmen Sumbangan

Nilai Skor
10

20

10

10

Jadual 15 : Aspek Pentaksiran Sukan dan Kokurikulum

80


5.5

BAB 5

PENTAKSIRAN AKTIVITI EKSTRAKURIKULUM

Pentaksiran Aktiviti Ekstrakurikulum merupakan satu usaha untuk mendapatkan maklumat,
membuat penilaian dan memberi skor untuk aktiviti bermanfaat yang dijalankan sama ada di
sekolah atau di luar waktu persekolahan dan mendapat kebenaran ibu bapa/penjaga
dan pengesahan pihak sekolah. Aktiviti ekstrakurikulum merupakan aktiviti yang boleh
membentuk keperibadian yang terpuji, membina sahsiah yang baik, mendorong melakukan
kerja amal untuk kepentingan masyarakat setempat dan umum.
a.

Objektif Pentaksiran Aktiviti Ekstrakurikulum adalah untuk mengumpul maklumat dan
memberi skor kepada aktiviti ekstrakurikulum murid.

b.

i.
ii.

Anugerah daripada badan-badan lain

iii.

Khidmat masyarakat

iv.
c.

Perkhidmatan

Program NILAM

Pelaksanaan Pentaksiran Aktiviti Ekstrakurikulum:
i.

Pentaksiran Aktiviti Ekstrakurikulum dilaksanakan secara berterusan sepanjang
tahun semasa dan pada bila-bila masa di luar waktu persekolahan.

ii.

Penglibatan murid adalah secara sukarela. Penyertaan dan keselamatan
murid dalam aktiviti ekstrakurikulum adalah menjadi tanggungjawab ibu bapa,
waris atau penjaga.

iii.

Pengesahan aktiviti ekstrakurikulum
tandatangan dan cap penganjur.

iv.

Guru kelas merekod aktiviti ekstrakurikulum menggunakan Borang Rumusan
Aktiviti Ekstrakurikulum dan memasukkan skor dalam aplikasi PAJSK SPPBS
yang disediakan oleh LP di hujung persekolahan.

v.

Guru kelas mencetak pelaporan yang dijana oleh aplikasi PAJSK SPPBS
apabila diperlukan.

vi.

Pemberatan wajaran aktiviti ekstrakurikulum adalah berdasarkan empat aspek
iaitu perkhidmatan, anugerah daripada badan-badan lain, khidmat masyarakat
dan program NILAM.

81

murid

hendaklah

dibuat

melalui


Aspek penglibatan murid merangkumi empat elemen seperti dalam Jadual 16.
Aspek

Elemen

Skor

Perkhidmatan

Jawatan

10

Anugerah

Rujuk Dokumen Anugerah

10

Khidmat Masyarakat

Komitmen

10

NILAM

Rujuk Dokumen NILAM

10

Jadual 16 : Jadual Elemen Berdasarkan Aspek Ekstrakurikulum
5.6

BORANG-BORANG PAJSK

5.6.1 Borang Rekod SEGAK dan BMI
5.6.2 Borang Rekod Kehadiran
5.6.3 Borang Rumusan Aktiviti Sukan / Kokurikulum
5.6.4 Borang Rumusan Aktiviti Ekstrakurikulum

82

BAB 5

Pentaksiran Aktiviti Jasmani, Sukan Kokurikulum
Pentaksiran Aktiviti Jasmani, Sukan dan dan Kokurikulum
BAB 5BAB 5

BORANG REKOD SEGAK DAN BMI
BORANG REKOD SEGAK DAN BMI

(BORANG HENDAKLAH DIISI OLEH GURU MATA PELAJARAN PENDIDIKAN
(BORANG HENDAKLAH DIISI OLEH GURU MATA PELAJARAN PENDIDIKAN
JASMANI)
JASMANI)

KELAS

NAMA MURID

NAMA MURID

KELAS

PENGGAL 1

PERKARA

PENGGAL 1

PERKARA

PENGGAL 2

PENGGAL 2

BERAT

BERAT

BADAN (kg)

BODY MASS INDEX
BODY MASS INDEX
(BMI)

BADAN (kg)

BERAT

BERAT

(BMI)

BADAN (kg)

BADAN (kg)

Tarikh:

Tarikh:

Tarikh:

Tarikh:

UJIAN NAIK TURUN
BANGKU

UJIAN NAIK TURUN
BANGKU

Tarikh:

Tarikh:

UJIAN NAIK TURUN
BANGKU

UJIAN NAIK TURUN
BANGKU

Tarikh:

Tarikh:

UJIAN TEKAN TUBI

UJIAN TEKAN TUBI

UJIAN TEKAN TUBI

Tarikh:

UJIAN TEKAN TUBI

Tarikh:

SEGAK

Tarikh:

Tarikh:

UJIAN RINGKUK TUBI
SEPARA

SEGAK

UJIAN RINGKUK TUBI
SEPARA

UJIAN RINGKUK TUBI

UJIAN RINGKUK TUBI

Tarikh:
SEPARA

Tarikh:
SEPARA

UJIAN JANGKAUAN
Tarikh:
MELUNJUR

UJIAN JANGKAUAN
Tarikh:
MELUNJUR

UJIAN
Tarikh: JANGKAUAN

UJIAN JANGKAUAN
Tarikh:

MELUNJUR
Tarikh:

..................................................
Tanda tangan murid
(

..................................................
Nama Murid
Tanda tangan murid
Catatan:
*Murid berkeperluan khas

( * sila tanda jika berkenaan
Nama Murid

Catatan:
*Murid berkeperluan khas

* sila tanda jika berkenaan

Tarikh:

...............................................................
Pengesahan Guru Mata Pelajaran
Jasmani

)

)

MELUNJUR

Pendidikan

(
)
...............................................................
Nama dan Cap Guru

Pengesahan
Jasmani

dikecualikan

Guru

(
Nama dan Cap Guru

83

dikecualikan
83

Mata Pelajaran
)

Pendidikan



BAB 5

BAB 5

BORANG REKOD KEHADIRAN / PENYERTAAN UNTUK SUKAN / KOKURIKULUM / EKSTRAKURIKULUM

BORANG REKOD KEHADIRAN / PENYERTAAN UNTUK SUKAN / KOKURIKULUM / EKSTRAKURIKULUM
TAHUN…………….

TAHUN…………….
NAMA SEKOLAH

NAMA SEKOLAH
KATEGORI
KATEGORI
KEGIATAN
KEGIATAN
JAWATAN
JAWATAN
NAMA MURID

NAMA MURID
Bil

Bil
1
2
3
4
5
6

1

TINGKATAN/KELAS
T.T.Guru
TINGKATAN/KELAS

Aktiviti

Tarikh

Aktiviti

Tarikh

2
3
4
5
6
7
8

7 9
8 10

9 11
10 12
11 13
12 14
13 15
14 16
15 17
16 18
17 19
18

NAMA GURU PENASIHAT

19

1
2

NAMA GURU PENASIHAT
1
2
3

3
4
5

4
5
84

84
84

Penasihat /
T.T.Guru
Penganjur

Penasihat /
Penganjur


85

BAB 5


86

BAB 5


6.0

BAB 6

PENTAKSIRAN PSIKOMETRIK

PPsi ialah suatu kaedah yang digunakan secara sistematik untuk mengumpul maklumat
yang menggambarkan tret psikologi. Tret psikologi yang diukur merangkumi aptitud dan
personaliti murid. Hasil dapatan PPsi dapat digunakan untuk membantu mempertingkatkan
pembelajaran murid.
PPsi menggunakan instrumen pentaksiran yang tidak berasaskan kurikulum dan proses
pengajaran dan pembelajaran. PPsi mengukur kebolehan semula jadi (innate ability) dan
kebolehan yang diperoleh (acquired ability) daripada pengalaman dan persekitaran.
Manual Pentaksiran Psikometrik diedarkan kepada sekolah sebagai panduan melaksanakan
PPsi.
6.1

KOMPONEN PENTAKSIRAN PSIKOMETRIK

Komponen PPsi yang diuji di peringkat menengah rendah terdiri daripada Ujian Aptitud dan
Ujian Personaliti seperti yang ditunjukkan dalam Rajah 17.
Pentaksiran
Psikometrik

Aptitud

Aptitud
Am

Personaliti

Aptitud
Khusus

Tret

Rajah 17: Komponen dalam Pentaksiran Psikometrik

88

Minat
Kerjaya

Buku panduan pengurusan_pentaksiran_berasaskan_sekolah__pbs__2012

Buku panduan pengurusan_pentaksiran_berasaskan_sekolahpbs2012

Recommandé

Recommandé

Contenu connexe

Tendances

Tendances (10)

En vedette

En vedette (20)

Similaire à Buku panduan pengurusan_pentaksiran_berasaskan_sekolahpbs2012

Similaire à Buku panduan pengurusan_pentaksiran_berasaskan_sekolahpbs2012 (20)