Ce diaporama a bien été signalé.
Le téléchargement de votre SlideShare est en cours. ×

chuong 6.pdf

Publicité
Publicité
Publicité
Publicité
Publicité
Publicité
Publicité
Publicité
Publicité
Publicité
Publicité
Publicité
Prochain SlideShare
chuong 5.pdf
chuong 5.pdf
Chargement dans…3
×

Consultez-les par la suite

1 sur 45 Publicité

Plus De Contenu Connexe

Similaire à chuong 6.pdf (20)

Plus récents (20)

Publicité

chuong 6.pdf

  1. 1. Ch−¬ng 6 1
  2. 2. 1 1. . C¹nh C¹nh tranh tranh hoµn hoµn h¶o h¶o 2 2. . ThÞ ThÞ tr−êng tr−êng ®éc ®éc quyÒn quyÒn thuÇn thuÇn tuý tuý 2 3 3. . C¹nh C¹nh tranh tranh cã cã tÝnh tÝnh ®éc ®éc quyÒn quyÒn 4 4. . § §éc éc quyÒn quyÒn tËp tËp ®oµn ®oµn
  3. 3. Kh¸i niÖm 1. c¹nh tranh hoµn h¶o 1. c¹nh tranh hoµn h¶o C¹nh tranh hoµn h¶o lµ thÞ tr−êng trong ®ã cã nhiÒu ng−êi mua vµ nhiÒu ng−êi b¸n vµ kh«ng ng−êi mua vµ ng−êi b¸n nµo cã thÓ ¶nh h−ëng ®Õn gi¸ c¶ thÞ tr−êng. §Æc ®iÓm cña thÞ tr−êng c¹nh tranh hoµn h¶o Cã rÊt nhiÒu ng−êi mua vµ rÊt nhiÒu ng−êi b¸n trªn thÞ tr−êng. 3 Cã rÊt nhiÒu ng−êi mua vµ rÊt nhiÒu ng−êi b¸n trªn thÞ tr−êng. S¶n phÈm ®ång nhÊt. Th«ng tin ®Çy ®ñ. Kh«ng cã trë ng¹i ®èi víi viÖc gia nhËp hay rót lui khái thÞ tr−êng. §Æc ®iÓm cña doanh nghiÖp c¹nh tranh hoµn h¶o Doanh nghiÖp lµ ng−êi chÊp nhËn gi¸ trªn thÞ tr−êng. §−êng cÇu cña doanh nghiÖp co gi4n hoµn toµn §−êng doanh thu cËn biªn cña doanh nghiÖp co gi4n hoµn toµn., và trùng với đường cầu
  4. 4. Nguyªn t¾c tèi ®a ho¸ lîi nhuËn Nguyªn t¾c chung: Doanh thu cËn biªn b»ng chi phÝ cËn biªn: MR = MC Trong CTHH: Doanh thu cËn biªn kh«ng ®æi vµ b»ng gi¸ b¸n: MR = P. == > Gi¸ b¸n b»ng chi phÝ cËn biªn: P =MC. P MC 4 P0 B O Q0 C ATC Q D TPMAX Lùa chän s¶n l−îng tèi −u cña doanh nghiÖp c¹nh tranh hoµn h¶o
  5. 5. C¸c tr−êng hîp x¶y ra trong kinh doanh Doanh nghiÖp cã lîi nhuËn P > ATCmin (®· nghiªn cøu ë phÇn trªn) Doanh nghiÖp hoµ vèn (a) P = ATCmin Doanh nghiÖp chän s¶n l−îng ®Ó tèi thiÓu ho¸ thua lç (b) AVCmin< P<ATCmin Doanh nghiÖp ®ãng cöa s¶n xuÊt (c) P < AVCmin P 5 (a) Q4 AVC Q Lç ATC P4 P Q3 Q2 P E B D MC AVC Lç P3 F ATC C P P2 Q2 MC ATC Q (b) (c)
  6. 6. §−êng cung ng¾n h¹n cña doanh nghiÖp 1. c¹nh 1. c¹nh tranh tranh hoµn hoµn h¶o h¶o §−êng cung ng¾n h¹n cña doanh nghiÖp lµ ®−êng biÓu diÔn møc s¶n l−îng mµ doanh nghiÖp s½n sµng cung øng ë mçi møc gi¸. §−êng cung ng¾n h¹n cña doanh nghiÖp c¹nh tranh hoµn h¶o 6 §−êng cung ng¾n h¹n cña doanh nghiÖp c¹nh tranh hoµn h¶o trïng víi ®−êng chi phÝ cËn biªn MC tÝnh tõ ®iÓm AVCmin trë lªn. §−êng cung ng¾n h¹n cña thÞ tr−êng L−îng cung cña thÞ tr−êng lµ tæng l−îng cung cña tÊt c¶ doanh nghiÖp tham gia thÞ tr−êng. §−êng cung cña thÞ tr−êng lµ ®−êng tæng hîp theo chiÒu ngang c¸c ®−êng cung cña tÊt c¶ c¸c doanh nghiÖp tham gia thÞ tr−êng.
  7. 7. X¸c ®Þnh ThÆng d− s¶n xuÊt 1. c¹nh 1. c¹nh tranh tranh hoµn hoµn h¶o h¶o P D P0 PS S P MC PS P0 F A AVC 7 ThÆng d− s¶n xuÊt cña doanh nghiÖp Q0 Q Q0 Q E A ThÆng d− s¶n xuÊt cña thÞ tr−êng Ng¾n h¹n, FC kh«ng ®æi khi Q thay ®æi, do ®ã møc gia t¨ng chi phÝ ë mçi møc s¶n l−îng lµm t¨ng MC lµ do AVC, do vËy PS = TR – VC lµ diÖn tÝch h×nh ch÷ nhËt: AEFP0
  8. 8. P MC LATC P1 LMC ATC E C B F A P = MR = LMR = D 8 Lùa chän s¶n l−îng cña doanh nghiÖp c¹nh tranh hoµn h¶o trong dµi h¹n Q2 Q P2 Q1 F Q3 G ë møc s¶n l−îng Q2 doanh nghiÖp cã lîi nhuËn kinh tÕ b»ng 0
  9. 9. §−êng cung dµi h¹n cña doanh nghiÖp lµ mét phÇn ®−êng LMC víi ®iÒu kiÖn P ≥ LATCmin (tõ ®iÓm LATCmin trë lªn) 1.6. 1.6. C©n C©n b»ng b»ng dµi dµi h¹n h¹n Cân bằng dài hạn đạt được khi TPkinh tế = 0 DN CTHH đạt cân bằng dài hạn tại: P = LATCmin P P S 9 S2 q1 q q0 P LMC LATC P0 P1 E P P1 S1 Q E0 E1 D Q0 C©n b»ng dµi h¹n Q2
  10. 10. 1. c¹nh tranh hoµn h¶o 1. c¹nh tranh hoµn h¶o T¸c ®éng cña thuÕ MC2=MC1+ t ATC2=ATC1+ t P P1 MC1 10 T¸c ®éng cña thuÕ ®Õn s¶n l−îng cña doanh nghiÖp P1 ATC1 Q Q1 Q2
  11. 11. 2. thÞ tr−êng ®éc quyÒn thuÇn tuý 2. thÞ tr−êng ®éc quyÒn thuÇn tuý Kh¸i niÖm:ThÞ tr−êng ®éc quyÒn b¸n lµ thÞ tr−êng chØ cã mét ng−êi b¸n nh−ng cã nhiÒu ng−êi mua. §Æc ®iÓm cña thÞ tr−êng ®éc quyÒn: ChØ cã mét ng−êi b¸n duy nhÊt mét lo¹i hµng ho¸ hay dÞch vô nµo ®ã. 2.1.1. Kh¸i niÖm, ®Æc ®iÓm cña thÞ tr−êng vµ doanh nghiÖp ®éc quyÒn b¸n 11 S¶n phÈm s¶n xuÊt ra kh«ng cã s¶n phÈm thay thÕ. Rµo c¶n gia nhËp vµ rót lui khái thÞ tr−êng lín. §Æc ®iÓm cña doanh nghiÖp ®éc quyÒn b¸n: Trªn thÞ tr−êng ®éc quyÒn b¸n, søc m¹nh thÞ tr−êng thuéc vÒ ng−êi b¸n. Doanh nghiÖp cã thÓ ®iÒu hµnh ®−îc gi¸ c¶ ®Ó ®¹t ®−îc môc tiªu, hay doanh nghiÖp ®éc quyÒn lµ ng−êi “ Ên ®Þnh gi¸”. Cung cña doanh nghiÖp lµ cung cña thÞ tr−êng, ®ång thêi nhu cÇu cña thÞ tr−êng còng chÝnh lµ nhu cÇu ®èi víi doanh nghiÖp.
  12. 12. 2. thÞ tr−êng ®éc quyÒn thuÇn tuý 2. thÞ tr−êng ®éc quyÒn thuÇn tuý Do ®¹t ®−îc tÝnh kinh tÕ theo quy m«. B¶n quyÒn. 2.1.2. Nguyªn nh©n dÉn ®Õn ®éc quyÒn b¸n 12 B¶n quyÒn. Sù kiÓm so¸t c¸c yÕu tè ®Çu vµo. Do quy ®Þnh cña chÝnh phñ .
  13. 13. 2. 2. thÞ thÞ tr−êng tr−êng ® ®éc éc quyÒn quyÒn thuÇn thuÇn tuý tuý §−êng cÇu cña doanh nghiÖp lµ mét ®−êng dèc xuèng phÝa d−íi, hay khi doanh nghiÖp t¨ng hµng ho¸ b¸n ra sÏ lµm cho gi¸ b¸n gi¶m xuèng. Do vËy ®−êng doanh thu cËn biªn lu«n n»m d−íi 2.1.3. §−êng cÇu vµ doanh thu cËn biªn 13 Do vËy ®−êng doanh thu cËn biªn lu«n n»m d−íi ®−êng cÇu, hay doanh thu cËn biªn lu«n nhá h¬n gi¸ b¸n ( P > MR) CM: Gi¶ sö ®−êng cÇu cña dn ®éc quyÒn cã d¹ng: P = b0 - b1Q TR = P.Q = b0Q – b1Q2 == > MR = b0 – 2b1Q
  14. 14. P ATC MC P* A Nguyªn t¾c chung: MR = MC 14 Q D MR Q* B C
  15. 15. 2. thÞ tr−êng ®éc quyÒn thuÇn tuý 2. thÞ tr−êng ®éc quyÒn thuÇn tuý 2.1.5. Quy t¾c ®Þnh gi¸ MR = ∆TR/∆Q = ∆(P.Q)/∆Q = ( P.∆Q + Q.∆P)/∆Q = P + P.(Q/P ).(∆P/∆Q) = P (1 + 1/EP D) S¶n l−îng vµ gi¸ b¸n cña doanh nghiÖp cã thÓ vËn dông quy t¾c ®Þnh gi¸ nh− sau: 15 = P + P.(Q/P ).(∆P/∆Q) = P (1 + 1/EP D) Møc s¶n l−îng tèi −u ®−îc x¸c ®Þnh theo nguyªn t¾c : MR = MC. Do ®ã: MC = P (1 + 1/EP D) ⇒ P = MC/(1+ 1/EP D) CÇu cµng co gi4n, gi¸ c¶ cµng gÇn víi chi phÝ cËn biªn th× cµng kh«ng cã lîi cho nhµ ®éc quyÒn. Ng−îc l¹i, cÇu cµng Ýt co gi4n, gi¸ c¶ cµng cao h¬n chi phÝ cËn biªn, cµng cã lîi cho nhµ ®éc quyÒn.
  16. 16. 2.1.6. Trong ®éc quyÒn b¸n kh«ng cã ®−êng cung P P1 MC P2 P P1=P2 MC D2 16 Mèi quan hÖ gi÷a gi¸ c¶ vµ s¶n l−îng cña doanh nghiÖp ®éc quyÒn b¸n -Kh«ng cã quan hÖ 1-1 gi÷a gi¸ vµ l−îng - Q kh«ng chØ phô thuéc vµo MC mµ cßn phô thuéc vµo ®é dèc cña ®−êng D Q D2 MR2 Q1= Q2 D1 MR1 P2 Q MR2 Q1 D1 MR1 Q2
  17. 17. 2. thÞ tr−êng ®éc quyÒn thuÇn tuý 2. thÞ tr−êng ®éc quyÒn thuÇn tuý 2.1.7. T¸c ®éng cña chÝnh s¸ch thuÕ P MCt=MC+t MC P1 P0 - Thuế đơn vị t/đvsp: MCt = MC + t ⇒Quyết định sản xuất của DN thay đổi. (P 17 Trong tr−êng hîp chÝnh phñ ®¸nh mét kho¶n thuÕ cè ®Þnh T vµo nhµ ®éc quyÒn, th× s¶n l−îng vµ gi¸ b¸n sÏ kh«ng thay ®æi, chØ cã lîi nhuËn gi¶m ®i mét l−îng ®óng b»ng sè thuÕ ®ã, v× sè thuÕ nµy kh«ng lµm thay ®æi ®é dèc ®−êng MC Q Q0 Q1 MR D của DN thay đổi. (P tăng, Q giảm)
  18. 18. 2.1.8. Søc m¹nh ®éc quyÒn b¸n Søc m¹nh ®éc quyÒn ®−îc ®o b»ng chØ sè Lerner : ( 0 ≤ L ≤ 1) ChØ sè Lerner còng cã thÓ biÓu thÞ b»ng hÖ sè co gi4n cña cÇu ®èi víi doanh nghiÖp: L = -1/ EP D P MC P L − = Søc m¹nh ®éc quyÒn b¸n 18 L = -1/ EP Nguån gèc cña søc m¹nh ®éc quyÒn b¸n YÕu tè quyÕt ®Þnh thÕ lùc ®éc quyÒn b¸n lµ ®é co gi n cña cÇu theo gi¸ cña doanh nghiÖp §é co gi4n cña cÇu theo gi¸ cña doanh nghiÖp lµ do ba yÕu tè quyÕt ®Þnh: ®é co gi n cña cÇu trªn thÞ tr−êng; sè l−îng c¸c doanh nghiÖp trªn thÞ tr−êng; t¸c ®éng qua l¹i gi÷a c¸c doanh nghiÖp
  19. 19. 2. thÞ tr−êng ®éc quyÒn thuÇn tuý 2. thÞ tr−êng ®éc quyÒn thuÇn tuý Nguån gèc cña søc m¹nh ®éc quyÒn b¸n P MC P*-MC P MC P* P*-MC 2.1.8. Søc m¹nh ®éc quyÒn b¸n 19 Q MR D P* Q* Q MR D Q* Co gi_n cña cÇu víi søc m¹nh ®éc quyÒn CÇu co gi4n CÇu Ýt co gi4n
  20. 20. 2. thÞ tr−êng ®éc quyÒn thuÇn tuý 2. thÞ tr−êng ®éc quyÒn thuÇn tuý Chi phÝ x_ héi cho søc m¹nh ®éc quyÒn b¸n 2.1.8. Søc m¹nh ®éc quyÒn b¸n MC DWL P 20 MÊt kh«ng tõ søc m¹nh ®éc quyÒn Q MR D Q* QC P* PC
  21. 21. ChÝnh phñ th−êng ®−a ra mét sè gi¶i ph¸p ®iÒu chØnh ®éc quyÒn nh− sau : §−a ra c¸c luËt lÖ chèng ®éc quyÒn nh− 2.1.9. §iÒu chØnh ®éc quyÒn MC ATC P P* P1 PC P2 21 chèng ®éc quyÒn nh− luËt c¹nh tranh, luËt doanh nghiÖp, luËt ®Çu t−… §iÒu tiÕt s¶n l−îng. §iÒu tiÕt gi¸ c¶. §iÒu tiÕt gi¸ c¶ cña doanh nghiÖp ®éc quyÒn b¸n Q QC Q1 Q2 Q* P2 D Q3
  22. 22. 2. 2. thÞ thÞ tr−êng tr−êng ® ®éc éc quyÒn quyÒn thuÇn thuÇn tuý tuý 2.1.9. §iÒu chØnh ®éc quyÒn (thÞ tr−êng §Q tù nhiªn) P* D P 22 §iÒu tiÕt gi¸ c¶ cña doanh nghiÖp ®éc quyÒn tù nhiªn Q P* ATC MC PG MR Q* QG
  23. 23. 2. thÞ tr−êng ®éc quyÒn thuÇn tuý 2. thÞ tr−êng ®éc quyÒn thuÇn tuý 2.1.10. Ph©n biÖt gi¸ khi cã thÕ lùc thÞ tr−êng 2.1.10.1.Ph©n biÖt gi¸ cÊp mét – ph©n biÖt gi¸ hoµn h¶o P E §©y lµ chiÕn l−îc mµ DN ®éc quyÒn b¸n ¸p ®Æt cho mçi Khi ph©n biÖt gi¸ cÊp 1, TP lµ diÖn tÝch 23 Ph©n biÖt gi¸ hoµn h¶o P1 P0 Q1 Q Q0 D MR B C A MC F b¸n ¸p ®Æt cho mçi kh¸ch hµng mét gi¸ b»ng møc gi¸ tèi ®a mµ kh¸ch hµng ®ã s½n sµng tr¶ cho mçi ®¬n vÞ mua cÊp 1, TP lµ diÖn tÝch h×nh EFC vµ lîi nhuËn t¨ng thªm lµ diÖn tÝch h×nh ECB
  24. 24. 2. thÞ tr−êng ®éc quyÒn thuÇn tuý 2. thÞ tr−êng ®éc quyÒn thuÇn tuý 2.1.10. Ph©n biÖt gi¸ khi cã thÕ lùc thÞ tr−êng 2.1.10.2. Ph©n biÖt gi¸ cÊp hai – ph©n biÖt gi¸ theo khèi l−îng P P1 D MR 24 Ph©n biÖt gi¸ theo khèi l−îng P0 Q1 Q Q0 P3 Q3 Q2 P2 AC MC Khèi 1 Khèi 2 Khèi 3 MR
  25. 25. 2.1.10. Ph©n biÖt gi¸ khi cã thÕ lùc thÞ tr−êng 2.1.10.3. Ph©n biÖt gi¸ cÊp ba – ph©n biÖt gi¸ theo ®èi t−îng (kh¸ch hµng) P P Nguyªn t¾c: MR mçi nhãm ph¶i b»ng nhau vµ = MC: MR1=MR2 =… = MC D ®¹i diÖn nhãm tiªu dïng 1 Ýt 25 Ph©n biÖt gi¸ theo ®èi t−îng P2 Q1 Q QT Q2 P1 MR2 D2 MR1 MRT MC D1 D1 ®¹i diÖn nhãm tiªu dïng 1 Ýt co gi4n, D2 ®¹i diÖn nhãm tiªu dïng 2 co gi4n h¬n … QT = Q1+Q2 … t×m ra b»ng c¸ch MRT = MR1+MR2…= MC Tæng QT chia ra cho nhãm t /d cã ®−êng cÇu D1 lµ P1 vµ nhãm cã ®−êng cÇu D2 lµ P2
  26. 26. 2.1.10. Ph©n biÖt gi¸ khi cã thÕ lùc thÞ tr−êng 2.1.10.4. Ph©n biÖt gi¸ theo thêi kú P P1 P2 D2 D1 lµ ®−êng cÇu cña mét sè nh÷ng ng−êi t/d ®¸nh gi¸ cao vÒ s¶n phÈm, kh«ng muèn chê ®îi l©u ®Ó mua. D2 lµ ®−êng cÇu cña nhãm ng−êi ®«ng ®¶o h¬n s½n sµng bá s¶n phÈm nÕu gi¸ cao. 26 Ph©n biÖt gi¸ theo thêi kú Q1 Q Q2 MR2 MR1 D1 ATC= MC gi¸ cao. ChiÕn l−îc lóc ®Çu DN míi ®−a sp ra thÞ tr−êng hä ®éc quyÒn ban víi møc gi¸ P1, sau khi nhãm thø nhÊt ®4 mua sp råi, nhµ ®q míi hË gi¸ xuèng P2 ®Ó b¸n cho nhãm ng−êi ®«ng ®ao h¬n øng víi ®−êng cÇu D2
  27. 27. 2.1.10. Ph©n biÖt gi¸ khi cã thÕ lùc thÞ tr−êng 2.1.10.5 Ph©n biÖt gi¸ theo thêi ®iÓm P P1 MC D1 lµ ®−êng cÇu trong thêi 27 Ph©n biÖt gi¸ theo thêi ®iÓm Q2 Q Q1 P2 MR1 D1 MR2 D2 gian cao ®iÓm vµ D2 lµ ®−êng cÇu kh«ng ph¶i trong thêi gian cao ®iÓm
  28. 28. 2.1.10. Ph©n biÖt gi¸ khi cã thÕ lùc thÞ tr−êng 2.1.10.6. §Æt gi¸ hai phÇn P T* = CS 28 Gi¸ c¶ hai phÇn víi mét ng−êi tiªu dïng duy nhÊt P* 0 Q D MC
  29. 29. 2. thÞ tr−êng ®éc quyÒn thuÇn tuý 2. thÞ tr−êng ®éc quyÒn thuÇn tuý 2.2.1. §Æc ®iÓm cña thÞ tr−êng vµ doanh nghiÖp ®éc quyÒn mua §Æc ®iÓm cña thÞ tr−êng ThÞ tr−êng ®éc quyÒn mua lµ thÞ tr−êng chØ cã mét ng−êi mua duy nhÊt mét lo¹i Kh¸i niÖm: ThÞ tr−êng ®éc quyÒn mua lµ thÞ tr−êng chØ cã mét ng−êi mua nh−ng cã nhiÒu ng−êi b¸n. 29 ThÞ tr−êng ®éc quyÒn mua lµ thÞ tr−êng chØ cã mét ng−êi mua duy nhÊt mét lo¹i hµng ho¸, dÞch vô nµo ®ã. §Æc ®iÓm cña doanh nghiÖp ®éc quyÒn mua: Trªn thÞ tr−êng ®éc quyÒn mua, søc m¹nh thÞ tr−êng thuéc vÒ ng−êi mua. Do ®ã doanh nghiÖp ®éc quyÒn cã thÓ mua hµng ho¸ hoÆc dÞch vô víi møc gi¸ thÊp h¬n trong ®iÒu kiÖn c¹nh tranh. Nhu cÇu cña doanh nghiÖp còng chÝnh lµ nhu cÇu cña thÞ tr−êng.
  30. 30. 2.2.2. §−êng cung vµ ®−êng chi tiªu cËn biªn Chi tiªu cËn biªn (ME): lµ møc thay ®æi cña tæng chi tiªu do thay ®æi mét ®¬n vÞ s¶n l−îng hµng ho¸ ®−îc ME S P DN lµ ng−êi mua duy nhÊt ®øng tr−íc ®−êng cung cña thÞ tr−êng. §−êng cung nµy ph¶n ¸nh c¸c møc gi¸ mµ ng−êi b¸n s½n sµng b¸n ë c¸c møc s¶n l−îng kh¸c nhau, lµ hµm cña møc gi¸ mµ ng−êi tiªu dïng tr¶. V× vËy ®−êng cung cña thÞ tr−êng lµ ®−êng chi tiªu b×nh qu©n. S = AE 30 s¶n l−îng hµng ho¸ ®−îc mua. PC P1 Q MV≡ ≡ ≡ ≡ D S A C B DWL §éc quyÒn mua Do chØ cã mét ng−êi mua duy nhÊt nªn ®−êng cÇu cña nhµ §Q mua chÝnh lµ ®−êng tæng gi¸ trÞ ®èi víi ng−êi mua. Hay ®−êng cÇu trïng víi ®−êng gi¸ trÞ cËn biªn cña DN (MV) Q1
  31. 31. 2. thÞ tr−êng ®éc quyÒn thuÇn tuý 2. thÞ tr−êng ®éc quyÒn thuÇn tuý 2.2.3. Lùa chän s¶n l−îng cña doanh nghiÖp ®éc quyÒn mua Nhµ ®éc quyÒn mua sÏ mua sè l−îng hµng ho¸, dÞch vô cho ®Õn khi ®¬n vÞ s¶n l−îng ®em l¹i gi¸ trÞ cËn biªn b»ng víi chi tiªu cËn biªn ®Ó tr¶ cho ®¬n vÞ mua cuèi cïng, tøc 31 víi chi tiªu cËn biªn ®Ó tr¶ cho ®¬n vÞ mua cuèi cïng, tøc lµ MV=ME. Gi¸ trÞ rßng cña viÖc mua hµng ®−îc x¸c ®Þnh theo c«ng thøc: NB = TV – TE Trong ®ã: TV lµ tæng gi¸ trÞ thu ®−îc ®èi víi ng−êi mua hµng, TE lµ tæng chi tiªu. Lîi Ých rßng ®−îc tèi ®a ho¸ khi NB’ = 0 NB’ = (TV – TE)’ = MV – ME = 0 V× vËy: MV = ME
  32. 32. 2. thÞ tr−êng ®éc quyÒn thuÇn tuý 2. thÞ tr−êng ®éc quyÒn thuÇn tuý 2.2.4. Søc m¹nh ®éc quyÒn mua ChØ sè ®¸nh gi¸ søc m¹nh ®éc quyÒn vµ chØ sè Lerner: Søc m¹nh ®éc quyÒn mua P - MV L = 1 L = hay 32 P P - MV L = s E L = hay Chi phÝ x_ héi cña søc m¹nh ®éc quyÒn mua §éc quyÒn mua lµm cho s¶n l−îng thÊp h¬n vµ gi¸ b¸n thÊp h¬n trong ®iÒu kiÖn c¹nh tranh. §éc quyÒn mua lµm gi¶m thÆng d− s¶n xuÊt vµ thÆng d− tiªu dïng cña x4 héi.
  33. 33. 3. C¹nh tranh cã tÝnh ®éc quyÒn 3. C¹nh tranh cã tÝnh ®éc quyÒn Kh¸i niÖm ThÞ tr−êng c¹nh tranh ®éc quyÒn lµ thÞ tr−êng trong ®ã cã nhiÒu ng−êi b¸n mét s¶n phÈm nhÊt ®Þnh nh−ng s¶n phÈm cña mçi ng−êi b¸n Ýt nhiÒu cã sù ph©n biÖt ®èi víi ng−êi tiªu dïng. §Æc ®iÓm cña thÞ tr−êng Cã nhiÒu ng−êi mua vµ nhiÒu ng−êi b¸n, 33 SÈn phÈm cã sù ph©n biÖt Tù do gia nhËp hoÆc rót lui khái thÞ tr−êng. §Æc ®iÓm cña doanh nghiÖp Doanh nghiÖp cã søc m¹nh ®éc quyÒn nh−ng lu«n bÞ ®e däa bëi søc Ðp c¹nh tranh tiÒm tµng cña c¸c doanh nghiÖp kh¸c cung øng nh÷ng s¶n phÈm t−¬ng ®ång. C¸c doanh nghiÖp c¹nh tranh víi nhau do b¸n c¸c s¶n phÈm kh¸c biÖt, cã thÓ thay thÕ ®−îc cho nhau nh−ng kh«ng ph¶i thay thÕ hoµn toµn. Doanh nghiÖp lµ ng−êi chÊp nhËn mÆt b»ng gi¸ chung cña thÞ tr−êng, nh−ng doanh nghiÖp còng cã quyÒn chi phèi ®Õn gi¸ c¶ cña riªng m×nh.
  34. 34. 3. C¹nh tranh cã tÝnh ®éc quyÒn 3. C¹nh tranh cã tÝnh ®éc quyÒn P* P ATC MC Mçi DN c¹nh tranh cã tÝnh ®éc quyÒn sx ra mét lo¹i s¶n phÈm kh¸c biÖt, v× vËy mçi DN cã mét ®−êng cÇu riªng. Do ®ã, ®−êng cÇu cña DN c¹nh tranh cã tÝnh ®éc quyÒn lµ ®−êng 34 §−êng cÇu vµ doanh thu cËn biªn cña doanh nghiÖp c¹nh tranh ®éc quyÒn Q* Q MR D tranh cã tÝnh ®éc quyÒn lµ ®−êng nghiªng xuèng d−íi gièng nh− doanh nghiÖp ®éc quyÒn nh−ng co gi4n h¬n. §−êng MR còng dèc xuèng vµ n»m bªn d−íi ®−êng cÇu (MR < P).
  35. 35. 3. C¹nh tranh cã tÝnh ®éc quyÒn 3. C¹nh tranh cã tÝnh ®éc quyÒn Møc s¶n l−îng tèi ®a ho¸ lîi nhuËn Q* cña doanh nghiÖp c¹nh tranh cã tÝnh ®éc quyÒn ®−îc x¸c ®Þnh theo nguyªn t¾c doanh thu cËn biªn b»ng chi phÝ cËn biªn. MR = MC 35 MR = MC Do doanh thu cËn biªn lu«n nhá h¬n gi¸ b¸n MR < P, nªn doanh nghiÖp c¹nh tranh cã tÝnh ®éc quyÒn còng ®Æt gi¸ cao h¬n chi phÝ cËn biªn gièng nh− doanh nghiÖp ®éc quyÒn. Kho¶ng c¸ch gi÷a P vµ MC ®o søc m¹nh ®éc quyÒn cña doanh nghiÖp vµ ®−îc x¸c ®Þnh theo chØ sè Lerner.
  36. 36. 3. C¹nh tranh cã tÝnh ®éc quyÒn 3. C¹nh tranh cã tÝnh ®éc quyÒn PLR P LATC LMC E PSR P ATC MC 36 QSR Q O QLR Q LMR DLR MR DSR C©n b»ng ng¾n h¹n vµ dµi h¹n trong c¹nh tranh ®éc quyÒn - Cân bằng ngắn hạn: MR = MC - Cân bằng dài hạn: LMR = LMC và P = LATC (# LATCmin)
  37. 37. Gièng Gièng nhau nhau: : - - § §Òu Òu cã cã lîi lîi nhuËn nhuËn kinh kinh tÕ tÕ b»ng b»ng 0. 0. - - Kh«ng Kh«ng cã cã ® ®éng éng c¬ c¬ gia gia nhËp nhËp vµ vµ rót rót khái khái ngµnh ngµnh. . Kh¸c Kh¸c nhau nhau: : - - D− D− thõa thõa n n¨ ¨ng ng lùc lùc s¶n s¶n xuÊt xuÊt: : Trong Trong dµi dµi h¹n h¹n c¸c c¸c DNCTHH DNCTHH sx sx t¹i t¹i møc møc s¶n s¶n l−îng l−îng hiÖu hiÖu qu qu¶, ¶, trong trong khi khi c¸c c¸c DNCT DNCT§ §Q Q s¶n s¶n xuÊt xuÊt ë ë møc møc s¶n s¶n l−îng l−îng thÊp thÊp h¬n h¬n, , cho cho thÊy thÊy c¸c c¸c DNCT DNCT§ §Q Q cã cã thÓ thÓ t t¨ ¨ng ng sx sx vµ vµ gi¶m gi¶m møc møc chi chi phÝ phÝ sx sx trung trung b b× ×nh nh. . chi chi phÝ phÝ sx sx trung trung b b× ×nh nh. . - - Quan Quan hÖ hÖ gi gi÷ ÷a a MC vµ P: MC vµ P: DNCTHH: P = MC DNCTHH: P = MC DNCT DNCT§ §Q: P > MC Q: P > MC Thùc Thùc tÕ tÕ cho cho thÊy thÊy DNCT DNCT§ §Q ho¹t ® Q ho¹t ®éng éng trªn trªn ®o¹n ®o¹n dèc dèc xuèng xuèng cña cña ®− ®−êng êng ATC, do ATC, do vËy vËy MC < ATC. MC < ATC. Nh Nh− − vËy vËy, P = ATC , P = ATC th th× × P > MC. P > MC. § §iÒu iÒu nµy nµy dÉn dÉn ® ®Õn Õn thÞ thÞ tr−êng tr−êng CT CT§ §Q Q cã cã mét mét kho¶n kho¶n phóc phóc lîi lîi mÊt mÊt kh«ng kh«ng. . 37
  38. 38. Gièng Gièng nhau nhau: : P > MC v P > MC v× × viÖc viÖc tèi tèi ®a ho¸ ®a ho¸ lîi lîi nhuËn nhuËn ® ®ßi ßi hái hái MR = MC. Do MR = MC. Do ®− ®−êng êng cÇu cÇu dèc dèc xuèng xuèng, MR < P. , MR < P. Kh¸c Kh¸c nhau nhau: : Nh Nhµ µ § §Q lµ Q lµ ng−êi ng−êi b¸n b¸n duy duy nhÊt nhÊt ® ®èi èi víi víi s¶n s¶n phÈm phÈm kh«ng kh«ng cã cã Nh Nhµ µ § §Q lµ Q lµ ng−êi ng−êi b¸n b¸n duy duy nhÊt nhÊt ® ®èi èi víi víi s¶n s¶n phÈm phÈm kh«ng kh«ng cã cã hµng hµng ho¸ ho¸ thay thay thÕ thÕ gÇn gÇn gòi gòi, , nªn nªn nã nã cã cã thÓ thÓ kiÕm kiÕm lîi lîi nhuËn nhuËn kinh kinh tÕ tÕ d−¬ng d−¬ng ngay ngay c¶ c¶ trong trong dµi dµi h¹n. h¹n. CT CT§ §Q, do Q, do cã cã sù sù tù tù do do vµo vµo thÞ thÞ tr−êng tr−êng, , lîi lîi nhuËn nhuËn kinh kinh tÕ tÕ cña cña DN DN trong trong thÞ thÞ tr−êng tr−êng nµy nµy bÞ bÞ Ðp Ðp xuèng xuèng 0. 0. 38
  39. 39. 3. C¹nh 3. C¹nh tranh tranh cã cã tÝnh tÝnh ® ®éc éc quyÒn quyÒn Ph©n biÖt theo ®èi t−îng. Ph©n biÖt theo s¶n phÈm 39 Ph©n biÖt theo khèi l−îng Ph©n biÖt theo h×nh thøc thanh to¸n
  40. 40. 4. ®éc quyÒn tËp ®oµn (nhãm) 4. ®éc quyÒn tËp ®oµn (nhãm) Kh¸i niÖm ThÞ tr−êng ®éc quyÒn tËp ®oµn lµ thÞ tr−êng trong ®ã cã mét vµi doanh nghiÖp s¶n xuÊt toµn bé hay hÇu hÕt møc cung cña thÞ tr−êng vÒ mét lo¹i s¶n phÈm hay dÞch vô nµo ®ã §Æc ®iÓm cña thÞ tr−êng Sè l−îng ng−êi b¸n tham gia thÞ tr−êng t−¬ng ®èi Ýt : do vËy mçi ng−êi b¸n sÏ cung øng mét møc s¶n l−îng rÊt lín. 40 øng mét møc s¶n l−îng rÊt lín. S¶n phÈm cã thÓ ph©n biÖt hoÆc kh«ng ph©n biÖt. C¸c doanh nghiÖp míi khã hoÆc kh«ng thÓ ®i vµo thÞ tr−êng do c¸c hµng rµo ch¾n lèi, hoÆc c¸c doanh nghiÖp trong ngµnh tiÕn hµnh c¸c hµnh ®éng chiÕn l−îc §Æc ®iÓm cña doanh nghiÖp Cã sù phô thuéc rÊt lín gi÷a c¸c doanh nghiÖp tham gia thÞ tr−êng. Mçi doanh nghiÖp khi ®−a ra quyÕt ®Þnh cho m×nh ®Òu ph¶i c©n nh¾c ®Õn ph¶n øng cña c¸c doanh nghiÖp ®èi thñ c¹nh tranh víi m×nh. ¸p lùc c¹nh tranh ®èi víi doanh nghiÖp tuú thuéc vµo chiÕn l−îc mµ doanh nghiÖp lùa chän..
  41. 41. P Pm C¸c DN §Q nhãm sÏ tèi ®a ho¸ TP chung nÕu hä øng xö nh− mét nhµ §Q gåm nhiÒu c¬ së. Trong tr−êng hîp nµy c¸c DN trong ngµnh cÊu kÕt víi nhau ®Ó tèi ®a ho¸ TP. CÊu kÕt lµ mét tho¶ thuËn c«ng khai hoÆc ngÇm gi÷a c¸c DN nh»m tr¸ch c¹nh tranh víi nhau. Sau khi x¸c ®Þnh tæng TP c¸c DN sÏ ph©n chia theo tû träng thÞ tr−êng mµ hä tho¶ 41 CÊu kÕt so víi c¹nh tranh Qm Q Qc Pc MR D ATC= MC chia theo tû träng thÞ tr−êng mµ hä tho¶ thuËn. Thùc tÕ rÊt khã ng¨n c¶n c¸c DN vi ph¹m tho¶ thuËn chung, dÉn ®Õn DN nµo ®ã sÏ t¨ng TP nh−ng DN kh¸c l¹i gi¶m. CÊu kÕt gi÷a c¸c DN khi ®−îc chÊp nhËn vÒ mÆt ph¸p lý ®−îc gäi lµ Cartel (OPEC)
  42. 42. P P0 A MC2 MC1 B §−êng cÇu gÉy khóc lµ sù hîp thµnh cña hai ®−êng cÇu riªng biÖt, nªn sÏ cã hai ®−êng MR t−¬ng øng. Gi÷a hai ®−êng MR cã mét kho¶ng c¸ch, nªn MC cã thÓ thay ®æi nh−ng vÉn b»ng MR ë mét møc ®Çu ra – Q0. V× vËy gi¸ c¶ vÉn ë møc P0. C¸c DN trong thÞ tr−êng nµy kh«ng muèn thay ®æi P v× viÖc ®ã cã thÓ göi 42 §−êng cÇu g_y khóc Q Q0 0 MR1 E D’ MR2 MC1 F muèn thay ®æi P v× viÖc ®ã cã thÓ göi mét th«ng ®iÖp sai lÖch ®Õn ®èi thñ c¹nh tranh, dÉn tíi cuéc chiÕn vÒ gi¸. M« h×nh nµy gi¶i thÝch tÝnh cøng nh¾c vÒ gi¸ nh−ng kh«ng gi¶i thÝch v× P0 l¹i h×nh thµnh nh− vËy. Kh¾c phôc t×nh tr¹ng nµy, thÞ tr−êng xuÊt hiÖn ng−êi l·nh ®¹o gi¸ (thay phiªn hoÆc DN cã uy tÝn lín).
  43. 43. Nh Nh÷ ÷ng ng trß trß ch¬i ch¬i trong trong kinh kinh tÕ tÕ mµ mµ c¸c c¸c doanh doanh nghiÖp nghiÖp tiÕn tiÕn hµnh hµnh cã cã thÓ thÓ lµ lµ hîp hîp t¸c t¸c hay hay kh«ng kh«ng hîp hîp t¸c t¸c. . C¸c C¸c DN DN § §Q Q nhãm nhãm còng còng nh nh− − vËy vËy, , hä hä cã cã thÓ thÓ hîp hîp t¸c t¸c hay hay cÊu cÊu kÕt kÕt hoÆc hoÆc cã cã thÓ thÓ kh«ng kh«ng hîp hîp t¸c t¸c hay hay kh«ng kh«ng cÊu cÊu kÕt kÕt. . NÕu NÕu kh«ng kh«ng cÊu cÊu kÕt kÕt th th× × c¸c c¸c DN DN cã cã thÓ thÓ r¬i r¬i vµo vµo “ “t t× ×nh nh thÕ thÕ NÕu NÕu kh«ng kh«ng cÊu cÊu kÕt kÕt th th× × c¸c c¸c DN DN cã cã thÓ thÓ r¬i r¬i vµo vµo “ “t t× ×nh nh thÕ thÕ l−ìng l−ìng nan nan”: ”: T T¨ ¨ng ng gi gi¸ ¸ th th× × c¸c c¸c DN DN kh¸c kh¸c kh«ng kh«ng t t¨ ¨ng ng gi gi¸, ¸, dÉn dÉn ® ®Õn Õn mÊt mÊt thÞ thÞ tr−êng tr−êng. . Gi¶m Gi¶m gi gi¸ ¸ th th× × c¸c c¸c DN c¹nh DN c¹nh tranh tranh kh¸c kh¸c sÏ sÏ gi¶m gi¶m theo theo lµm lµm s¶n s¶n l−îng l−îng t t¨ ¨ng ng kh«ng kh«ng ®¸ ®¸ng ng kÓ kÓ. . T T× ×nh nh tr¹ng tr¹ng nµy nµy gièng gièng nh nh− − t t× ×nh nh thÕ thÕ khã khã xö xö cña cña ng−êi ng−êi tï tï. . 43
  44. 44. T T× ×nh nh thÕ thÕ l−ìng l−ìng nan nan cña cña ng−êi ng−êi tï tï lµ lµ c©u c©u chuyÖn chuyÖn vÒ vÒ hai hai ph¹m ph¹m nh©n nh©n võa võa bÞ bÞ c¶nh c¶nh s¸t s¸t b¾t, b¾t, trong trong cuéc cuéc ch¬i ch¬i gi gi÷ ÷a a hai hai ng−êi ng−êi bÞ bÞ t t× ×nh nh nghi nghi ph¹m ph¹m téi téi. . B¶n B¶n ¸n mµ ¸n mµ mçi mçi ng−êi ng−êi phô phô thuéc thuéc vµo vµo quyÕt quyÕt ® ®Þnh Þnh thó thó nhËn nhËn hay hay im im lÆng lÆng cña cña anh anh ta ta vµ vµ phô phô thuéc thuéc vµo vµo quyÕt quyÕt ® ®Þnh Þnh cña cña ng−êi ng−êi kia kia. . Minh ho¹: Minh ho¹: TÝnh TÝnh thÕ thÕ l−ìng l−ìng nan nan cña cña ng−êi ng−êi tï tï == > DN == > DNĐ ĐQ Q trong trong lý lý thuyÕt thuyÕt trß trß ch¬i ch¬i. . ChiÕn ChiÕn l−îc l−îc tréi tréi hay hay chiÕn chiÕn l−îc l−îc tèi tèi −u: lµ −u: lµ chiÕn chiÕn l−îc l−îc tèt tèt nhÊt nhÊt cho cho mét mét ChiÕn ChiÕn l−îc l−îc tréi tréi hay hay chiÕn chiÕn l−îc l−îc tèi tèi −u: lµ −u: lµ chiÕn chiÕn l−îc l−îc tèt tèt nhÊt nhÊt cho cho mét mét ® ®èi èi thñ thñ cho cho dï dï chiÕn chiÕn l−îc l−îc cña cña ® ®èi èi thñ thñ kia kia lµ g lµ g× ×. . ý ý nghÜa nghÜa ® ®èi èi víi víi § §Q Q nhãm nhãm: : - - Cho Cho thÊy thÊy lîi lîi Ých Ých c¸ c¸ nh©n nh©n cã cã thÓ thÓ ng ng¨ ¨n n c¶n c¶n mäi mäi ng−êi ng−êi duy duy tr tr× × sù sù hîp hîp t¸c t¸c víi víi nhau nhau, , mÆc mÆc dï dï sù sù hîp hîp t¸c t¸c cã cã lîi lîi cho cho c¶ c¶ hai hai bªn bªn. . - - C©u C©u chuyÒn chuyÒn vÒ vÒ t t× ×nh nh thÕ thÕ l−ìng l−ìng nan nan cña cña ng−êi ng−êi tï tï cho cho thÊy thÊy c¸c c¸c nh nhµ µ § §Q Q nhãm nhãm khã khã duy duy tr tr× × sù sù hîp hîp t¸c t¸c, , trong trong khi khi sù sù hîp hîp t¸c t¸c ® ®em em l¹i l¹i lîi lîi Ých Ých lín lín nhÊt nhÊt cho cho hä hä. . 44
  45. 45. B A ĐÆt gi¸ thÊp ĐÆt gi¸ cao 4. ®éc quyÒn tËp ®oµn 4. ®éc quyÒn tËp ®oµn Lý thuyÕt trß ch¬i: §©y lµ lý thuyÕt dïng ®Ó ph©n tÝch viÖc ra quyÕt ®Þnh cña c¸c bªn tham gia thÞ tr−êng trong t×nh huèng võa cã m©u thuÉn võa hîp t¸c víi nhau. Ma trËn sau m« pháng cuéc ch¬i cña 2 doanh nghiÖp. A ĐÆt gi¸ thÊp ĐÆt gi¸ cao ĐÆt gi¸ thÊp 1 0 1 3 ĐÆt gi¸ cao 3 2 0 2 45

×