4. Термодинамикалық процессТермодинамикалық процесс – ең болмағанда– ең болмағанда
термодинамикалық параметрлердіңтермодинамикалық параметрлердің
біреуінің өзгеруімен байланысты болатынбіреуінің өзгеруімен байланысты болатын
термодинамикалық жүйедегі өзгерістермодинамикалық жүйедегі өзгеріс
Күй параметрлеріКүй параметрлері –– термодинамикалықтермодинамикалық
жүйенің қасиеттерін сипаттайтынжүйенің қасиеттерін сипаттайтын
физикалық шамалар жиынтығы: қысым,физикалық шамалар жиынтығы: қысым,
көлем, температура (көлем, температура (P,V,TP,V,T)
5. Изотермиялық процесс ( Бойля-Мариот заңы) –
газдың берілген массасы үшін тұрақты
температурада өтетін процесс .
Изотермиялық процесс кезінде Т=const, m=
const.
6. Изобаралық процесс(Гей-Люссак заңы) – газдың
берілген массасының көлемі тұрақты
қысымда температураға қатысты сызықты
өзгеруі.
Изобаралық процесс кесінде: p=const, m= const.
7. Изохоралық процесс (Шарль заңы) –газдың
берілген массасының қысымы тұрақты
көлемде температураға қатысты сызықты
өзгеруі. .
Изохоралық процесс кезінде: V=const, m= const.
9. Назар аударыңыз
• Есеп шарты бойынша газды сипаттайтын күй параметрлері
өзгермесе, Менделеев-Клапейрон теңдеуінен белгісіз мәнді табыңыз
• Есеп шарты бойынша газдың екі немесе бірнеше газ күй берілсе,
тиісінше формулаларды жазыңыз:
1. Поршен үстіне жүк қойылмай жатқан кездегі шамалар:
2. Жүк қойылғаннан кейінгі күй параметрлерінің формуласы:
1 газ күйі m1=… p1=… V1=… T1=…
2 газа күйі m2=… p2=… V2=… T2=…
10. бастау
Р
S0
P0
?
?
Беті поршенмен жабылған
цилиндр ішіне ауа
толтырылған. Поршеннің
салмағы Р=60 Н,
цилиндрдің табанының
ауданы S0=20см2,
атмосфералық қысым
р0=105
Па. Цилиндр ішіндегі
ауа көлемі екі есе азаю үшін
саламағы қандай денені
поршен үстіне қою керек?
Үйкелісті ескермеңіз,
температура тұрақты
болып қалады.
есеп.1
11. 1 газ күйі
m1=m p1=p0+(P/S0) V1 T1=T
2 газ күйі
m2=m p2=p0+(P/S0)+(P1/S0) V2=V1/2 T2=T
P1-?
есеп.1
Беті поршенмен жабылған цилиндр ішіне ауа толтырылған.
Поршеннің салмағы Р=60 Н, цилиндрдің табанының ауданы S0=20см2,
атмосфералық қысым р0=105
Па. Цилиндр ішіндегі ауа көлемі екі есе
азаю үшін саламағы қандай денені поршен үстіне қою керек?
Үйкелісті ескермеңіз, температура тұрақты болып қалады.
12. 1 состо-
яние
газа
m1=m p1=p0+(P/S0) V1 T1=T
2 состо-
яние
газа
m2=m p2=p0+(P/S0)+(P1/S0) V2=V1/2 T2=T
P1-?
Есепті талдау:
P/S0- поршен қысымы; P1/S0-жүк қысымы.
Бойль-Мариот заңына сәйкес p1V1=p2V2;
(p0+P/S0)V1=(p0+P/S0+P1/S0)(V1/2).
Осыдан
P1=p0S0+P=260(Н).
Жауабы: P1=260Н.
есеп.1
13. есеп.2
1
m1= p1= V1= T1=
2
h-?
m2= p2= V2= T2=
3m m/3 p0 pж V 3V V/3 3/V 3/T T/33m p0 V/3 3/V 3/T T/3
++ ****
mm pa
+
pж TT
Көл түбінен бетіне қарай көтерілген газ көпіршігінің көлемі
үш есе артады. Көл тереңдігі қандай?
---
3VVpam/3m
15. Идеал газдың температурасымен көлеміИдеал газдың температурасымен көлемі
4 есе артса қысым қалай өзгереді?4 есе артса қысым қалай өзгереді?
А. 4 есе артадыА. 4 есе артады
Б. 4 есе кемидіБ. 4 есе кемиді
С. өзгермейдіС. өзгермейді
№1
бастау
17. Егер поршеньді L/3 солға қарай
жылжытса, цилиндр ішіндегі ауа
қалай өзгереді?
№4
L
бастау
А. 1,5 есе артадыА. 1,5 есе артады
Б. 1,5 есе кемидіБ. 1,5 есе кемиді
С. өзгермейдіС. өзгермейді