Buitenland 4H: water. paragraaf 2,3 & 6.

1. H.4 water.notebook May 19, 2015
PullPull
PullPull
04 Nederland ‐ wateroverlast
Is Nederland wel goed beschermd tegen het water?

2. H.4 water.notebook May 19, 2015

3. H.4 water.notebook May 19, 2015
§ 2 Hoe rivieren werken
Verval: hoogteverschil dat een rivier moet overbruggen.
Verhang: het gemiddelde verval van een rivier per kilometer.
Wist je dat ... ?
­ 70% van de wereldbevolking langs een rivier woont
vanwege de zoetwatervoorziening en transport.
­ De Rijn de langste rivier van Nederland is: 280 km.
­ De Wolga de langste rivier van Europa is: 3688 km.
­ De Nijl de langste rivier van de Wereld is: 6650 km.

4. H.4 water.notebook May 19, 2015
Water zonder grenzen: de Rijn
Een rivier:
­ vervoert veel water naar zee (afwatering).
­ trekt zich niets aan van landsgrenzen.
I. regenrivier: de waterstand in de rivier wordt bepaald
door de hoeveelheid neerslag (Maas)
II. gletsjerrivier: deze rivieren vangen smeltwater van
gletsjers op (Rijn)
Regiem van een rivier: de schommelingen in de
waterafvoer.
Figuur 8

5. H.4 water.notebook May 19, 2015
Stroomgebied: het gebied dat afwatert op de
Rijn of één van de zijrivieren.
Waterscheiding: de grens van een stromgebied.

6. H.4 water.notebook May 19, 2015
Hoe ontstaan de verschillen in het regiem (denk aan piek­afvoer) gedurende een jaar?
Maas bij
Venlo
Overstromingen: het buiten de oevers treden van een rivier.
I. natuurlijke oorzaak: de schommelingen in de waterafvoer van een rivier (=regiem)
II. menselijke oorzaak:
a. ontbossing → parapluwerking van bomen vervalt/water wordt niet opgenomen in de bodem, door de bomen → water stroom
b. door bestrating en riolering stroomt water te snel in de rivier.

7. H.4 water.notebook May 19, 2015
Zijaanzicht rivier
Bovenloop:
­ hoge stroomsnelheid
­ weinig water
­ veel erosie
­ weinig tot geen sedimentatie
Benedenloop:
­ lage stroomsnelheid
­ veel water
­ weinig tot geen erosie
­ veel sedimentatie
­ groot verval
­ klein verval

8. H.4 water.notebook May 19, 2015
Ongetemde rivier: In de benedenloop stroomt de rivier zo langzaam
dat de rivier zelf zijn loop kan kiezen en gaat 'meanderen'.
lage stroomsnelheid
sedimentatie
hoge stroomsnelheid
erosie

9. H.4 water.notebook May 19, 2015
Waterproblemen in Nederland:
Kwantiteit
­ Te veel water = overstroming.
In de benedenloop vervoeren de rivieren heel veel water, zowel de Rijn als de Maas
vervoeren een hoop regenwater. In de natte seizoenen (herfst/winter) vervoeren de rivieren
meer dan zij kunnen. Het resultaat is overstromingen en dijkdoorbraak in het rivierengebied.
­ Te weinig water = verdroging.
Er wordt meer water opgepompt dan er op natuurlijke wijze wordt aangevuld. Het
resultaat is een daling van het grondwaterpeil en verdroging. Planten kunnen dan niet meer
met hun wortels bij het water en sterven.
a. te snelle afwatering in de landbouw (kanalisering)
b. winning van grondwater voor drinkwater
c. door bestrating en straatputten komt regen direct in het riool

10. H.4 water.notebook May 19, 2015

11. H.4 water.notebook May 19, 2015
Watermanagement: omgaan met
waterproblemen.
Waterschappen: watermanagement­
organisaties die (kwalitatieve en
kwantitatieve) waterproblemen oplossen.
bijvoorbeeld: droog houden van Nederland
met dijken en gemalen.
Waterafvoer neemt toe (door meer stortbuien, smeltend landijs en stijging van de zeespiegel).
Watermanagement door:
­ water vast houden in spaarbekkens (o.a. uiterwaarden)
­ dijken landinwaarts leggen
­ rivierloop weer verlengen door bochten aan te leggen
­ herbegruik regenwater in de steden (o.a. grijs water)

12. H.4 water.notebook May 19, 2015
Afkalven!

13. H.4 water.notebook May 19, 2015
§ 5 Grootschalige maatregelen in de rivieren§ 5 Grootschalige maatregelen in de rivieren
Waarom?Waarom?
Hoe?Hoe?
dijkdoorbraak voorkomen
afkalven / meanderen voorkomen
Overstromingen voorkomen
Water Management door waterschappen.
­ dijk verzwaring / verhoging
­ kribben/kanaliseren
­ onderhoud aan dijken

14. H.4 water.notebook May 19, 2015
Waterschapsbelasting
Waterschappen
PullPull

15. H.4 water.notebook May 19, 2015
http://www.schooltv.nl/beeldbank/clip/t20080930_kinderdijk01
http://www.schooltv.nl/beeldbank/clip/t20080930_beemster03

16. H.4 water.notebook May 19, 2015
Maatregelen in het verleden
• dijkverzwaringen
• noodoverloopgebieden (retentiegebieden)
• stuwen