© Colt International
Richtlijnen voor robuuste en doelmatige tunnelventilatie
De meeste voertuigen stoten gassen uit die
schadelijk zijn voor de mens, vooral in tunnels
vormt dat een probleem. Onze regelgever
heeft dit probleem onderkend en eist dat
tunnels met een lengte vanaf 500 meter –
soms zelfs al vanaf 250 meter – gebruik
maken van mechanische ventilatie. Maar
deze systemen moeten wel optimaal
functioneren om onze veiligheid en
gezondheid te garanderen.
Mechanische ventilatie in ‘korte’ tunnels plaatsen
Mechanische ventilatie is op verschillende manieren te realiseren: dwarsventilatie, semi-
dwarsventilatie en langsventilatie. In Nederland is er veelal sprake van ‘korte’ tunnels. Deze
tunnels zijn volgens het langsventilatieprincipe met behulp van stuwdrukventilatoren uitstekend te
ventileren. Stuwdrukventilatoren worden veelal in de doorsnede van de tunnel geplaatst. Omdat
er vaak grote stuwkrachten benodigd zijn, is er automatisch ook sprake van grote ventilatoren,
grote opgestelde vermogens en hoge geluidsniveaus. De ventilatoren zijn dus hinderlijk
aanwezig. Het is belangrijk om de ventilator op te hangen buiten de profielvrije ruimte. Hierdoor
komt de ventilator helaas niet altijd op de meest ideale positie uit. Dit resulteert in verlaagde
opstellingsrendementen. Hierdoor zijn er weer grotere stuwkrachten – en dus grotere vermogens
of grotere aantallen ventilatoren benodigd.
Het ontwerpen van ventilatiesystemen
Het ontwerpen van ventilatiesystemen voor tunnels gebeurt vaak met behulp van ProTuVem. Dit
is een probabilistische berekening die Rijkswaterstaat* voorschrijft voor wegtunnels. Deze
berekening zegt iets over de te verwachten ventilatie, maar houdt onvoldoende rekening met de
wijze van montage van de ventilatoren. Met behulp van zogeheten CFD-simulaties (Computation

© Colt International
Fluid Dynamics) is een nauwkeurigere voorspelling mogelijk en kunnen verbeteringen of
systeemoptimalisaties worden onderzocht.
Geen omkijken naar tunnelventilatie?
Nadat het systeem is geplaatst, wil je er eigenlijk zo min mogelijk omkijken naar hebben. Zeker
op locatie. Een inspectie of reparatie betekent nu eenmaal het voor langere tijd afsluiten van één
of meerdere rijbanen. Robuuste componenten zijn dus een must, bij voorkeur met enige
overcapaciteit. Hetzij in de ventilator, hetzij in het systeem. Verder is het aan te bevelen om voor
systemen te gaan, waarmee de status van de betreffende stuwdrukventilator op afstand te
beoordelen is (middels trillingssensoren en temperatuursensoren). Zo is het mogelijk om
voorspellingen te doen. Maar denk ook goed na over de bereikbaarheid en de uitwisselbaarheid.
Dit alles om overlast op locatie tot een minimum te beperken. Ook hierbij biedt CFD uitkomst.
Tunnelventilatie is specialistenwerk
Je hebt het misschien al door… het ontwerpen van een onderhoudsvrije / -vriendelijke, robuuste
en doelmatige tunnelventilatie installatie is specialistenwerk. Wil je hier meer over lezen?
Download dan onderstaande white paper.
* Zie ook: “Aanbevelingen ventilatie in verkeerstunnels”, december 2005, ISBN 90-369-0001-8,
uitgegeven door het Steunpunt Tunnelveiligheid (www.tunnelsafety.nl).