SlideShare une entreprise Scribd logo
1  sur  21
Монгол хэл  5-р анги
Эхийн тухай юу мэдэх вэ?
-Эх нь хэлний хамгийн том нэгж -Эх нь эхлэл, гол, төгсгөл хэсэгтэй байна. -Эхийн хэв маягаар нь хүүрнэмж, тоочимж, тайлбарламж, эргэцүүлэмж -Эх нь цогцолбороос бүтдэг
1. Ээждээ бэлэг сонго гэвэл юу авах вэ? Яагаад а.Амттан б.зураг  в. цэцэг г.дурсгалтай зүйл
Сэдэв: Цээний цэцэг
Эхийн тухай бататгана Зорилго
Зорилт   - Эхийг уншиж утгыг мэдэх   -Эхийн эхлэл,гол,төгсгөл хэсгийг олох   -Эхийн гол санааг хэлц үгээр    тайлбарлах   -Өгүүлбэрийг хураах   -Нийлмэл үгийг олж тайлбарлах   - Зөв бичгийн дүрмийг тайлбарла   -Үгийг утгын зүйлчлэлээр ангилах
Цээнэ бол олон өнгийн гоёмсог цэцэгс, тансаг сайхан үнэрээрээ олон хүний анхаарлыг байнга татдаг бутлаг олон наст ургамал. Энэхүү гоёмсог бутыг хүмүүс 600 гаруй жилийн өмнөөс гаршуулан цэцэрлэгт хүрээлэнд тарьдаг болжээ. Модлог болон бутлаг гэж хоёр төрөлтэй. Шаварлаг хөрсөнд тарих нь тохиромжтой. 2м орчим өндөр ургадаг. Зөв арчилж ургуулж чадсан тохиолдолд 50-70 жил наслах боломжтой. Цэцгийг нь 3 см орчимтой тайрч цэцгийн баглаа хийж баяр ёслолоор хүнд бэлэглэх, баярын ширээг чимэхэд тун гоёмсог харагддаг.
Халгай нь хавар эрт 5-р сарын дунд үеэс ургаж намар 8-р сарын эцсээр хагдардаг. Халгайг 7-р сард хадахад нэг бутнаас дунджаар 4-5 кг ургац өгөх бөгөөд ургалтын хугацаанд 2-3 удаа дахин хадаж ашиглана. Халгайн 1.0 кг үнэмлэхүй хуурай бодист 103.2-166.3 мг, навчинд 259.6 мг каротин агуулагдахаас гадна 400 мг хүртэл витамин К, В- гийн төрлийн витамин 1.7- 32 мг хүртэл түүнчилэн Д, Е, С витаминуудаар баялаг байна.
а. Ам түргэн б. Ам булаадах в.Дураараа дургиж, дунд чөмгөөрөө жиргэх г. Мэднэ, мэднэ гээд мэлхий олж ганзагалах д. Том толгой гаргах Эхийн гол санааг илэрхийлэх  хэлц үгийг ол
г. Мэднэ, мэднэ гээд мэлхий алж ганзагалах
Өгүүлбэрийг бичээд цөм өгүүлбэр болго  1.Эх нь өглөө цээний цэцэг түүлгэхээр хүүгээ явуулав.  2.Хүү явсаар тариан талбай өнгөрч уулын бэлд хүрэв.  3.Тэнд халгай зөндөө ургасан байв. 4.Надмид халгай тасалж авахдаа гараа түлэв.
Эх нь хүүгээ явуулав. Хүү хүрэв. Халгай ургасан байв. Надмид гараа түлэв.
Дараах үгсийг тайлбарла. Цээний цэцэг, тариан талбай, уулын бэлд, миний хүү
Угсарсан нийлмэл үг: Цээний цэцэг, тариан талбай Холбоо үг: Миний хүү, уулын бэлд
Зөв бичгийн дүрмийг тайлбарла түүлгэхээр түлчхээд
Түүлгэхээр Түлчхээд эгшигжүүлэх ялгах “И” балархай эгшиг  үүрэггүй учир гээгдсэн
Эхээс хүний зүйл, ургамлын зүйл нэрлэсэн үгийг ол
Хүний зүйл: хүү, эх Ургамлын зүйл: цээний цэцэг, халгай
1. Тэнд халгай зөндөө ургасан байхыг хараад “Энд цээний  цэцэг элбэг ургадаг гэж дуулсан.  Энэ лав мөн  дөө” гэж баярлан халгай  тасалж  авахдаа гараа түлчхээд уйлсаар ирэв. Өгүүлбэрээс юуг ухаарч  ойлгосноо 2-3 өгүүлбэрээр тайлбарлан бич. 2. “Мэднэ ээ, мэднэ, Мэдэлгүй яах вэ?  Өгүүлбэрээр         Надмид хүүгийн ямар зан чанарыг илэрхийлсэн бэ? Гэрийн даалгавар
Хичээлд идэвхтэй оролцсонд баярлалаа

Contenu connexe

Tendances

ариунчимэгжинхэнэ нэр
ариунчимэгжинхэнэ нэрариунчимэгжинхэнэ нэр
ариунчимэгжинхэнэ нэрariuun55
 
Монгол хэл
Монгол хэлМонгол хэл
Монгол хэлonhonoo
 
жишиг даалгавар 1
жишиг даалгавар 1жишиг даалгавар 1
жишиг даалгавар 1nayna-1
 
Zuunaa3 01.11
Zuunaa3 01.11Zuunaa3 01.11
Zuunaa3 01.11Zuunaa
 
Tiin yalgal 77
Tiin yalgal 77Tiin yalgal 77
Tiin yalgal 77pvsa_8990
 
судалгаа 3д
судалгаа 3дсудалгаа 3д
судалгаа 3дneegii
 

Tendances (8)

ариунчимэгжинхэнэ нэр
ариунчимэгжинхэнэ нэрариунчимэгжинхэнэ нэр
ариунчимэгжинхэнэ нэр
 
Монгол хэл
Монгол хэлМонгол хэл
Монгол хэл
 
жишиг даалгавар 1
жишиг даалгавар 1жишиг даалгавар 1
жишиг даалгавар 1
 
т үсэг
т үсэгт үсэг
т үсэг
 
Zuunaa3 01.11
Zuunaa3 01.11Zuunaa3 01.11
Zuunaa3 01.11
 
Tiin yalgal 77
Tiin yalgal 77Tiin yalgal 77
Tiin yalgal 77
 
судалгаа 3д
судалгаа 3дсудалгаа 3д
судалгаа 3д
 
Enxtuya
EnxtuyaEnxtuya
Enxtuya
 

En vedette

үзүүлэх хичээл
үзүүлэх хичээлүзүүлэх хичээл
үзүүлэх хичээлdoljio
 
сэтгэл судлалын шинжлэх ухааны судалгааны аргууд
сэтгэл судлалын шинжлэх ухааны судалгааны аргуудсэтгэл судлалын шинжлэх ухааны судалгааны аргууд
сэтгэл судлалын шинжлэх ухааны судалгааны аргуудBayasaa Хөгжилтэй амьдрал
 
холбоо үг
холбоо үг холбоо үг
холбоо үг jiguurten
 

En vedette (8)

хичээл2
хичээл2хичээл2
хичээл2
 
Chimeg
ChimegChimeg
Chimeg
 
үзүүлэх хичээл
үзүүлэх хичээлүзүүлэх хичээл
үзүүлэх хичээл
 
сэтгэл судлалын шинжлэх ухааны судалгааны аргууд
сэтгэл судлалын шинжлэх ухааны судалгааны аргуудсэтгэл судлалын шинжлэх ухааны судалгааны аргууд
сэтгэл судлалын шинжлэх ухааны судалгааны аргууд
 
хичээл 5
хичээл 5хичээл 5
хичээл 5
 
Holboo ug
Holboo ugHolboo ug
Holboo ug
 
Лекц 2
Лекц  2Лекц  2
Лекц 2
 
холбоо үг
холбоо үг холбоо үг
холбоо үг
 

Similaire à Bar

хувилбарт дасгал
хувилбарт дасгалхувилбарт дасгал
хувилбарт дасгалjobshig
 
шалгалтын асуулт
шалгалтын асуулт шалгалтын асуулт
шалгалтын асуулт bilegt53
 
шалгалтын асуулт
шалгалтын асуулт шалгалтын асуулт
шалгалтын асуулт bilegt53
 
хичээл 21
хичээл 21хичээл 21
хичээл 21nayna-1
 
800.mn - 2011 Монгол хэл ЭЕШ by byambaa avirmed
800.mn - 2011 Монгол хэл ЭЕШ by byambaa avirmed800.mn - 2011 Монгол хэл ЭЕШ by byambaa avirmed
800.mn - 2011 Монгол хэл ЭЕШ by byambaa avirmedБямбаа Авирмэд
 
монгол хэл хувилбар
монгол хэл хувилбармонгол хэл хувилбар
монгол хэл хувилбарBuujaa
 
87 s.monxtsetseg унших эхэд задлал хийх нь шинэлэг
87 s.monxtsetseg унших эхэд задлал хийх нь шинэлэг87 s.monxtsetseg унших эхэд задлал хийх нь шинэлэг
87 s.monxtsetseg унших эхэд задлал хийх нь шинэлэгZoogii
 
монгол хэл жишиг даалгавар
монгол хэл жишиг даалгавармонгол хэл жишиг даалгавар
монгол хэл жишиг даалгаварDash Oogii
 
амьд биеийн бүтэц
амьд биеийн бүтэцамьд биеийн бүтэц
амьд биеийн бүтэцsumka79
 
цахим хичээл бадам арилд
цахим хичээл бадам арилдцахим хичээл бадам арилд
цахим хичээл бадам арилдtogs99
 
Ehiin golsanaa
Ehiin golsanaaEhiin golsanaa
Ehiin golsanaabileg84
 
бие даалт
бие даалтбие даалт
бие даалтhoianseku
 
бие даалт ту
бие даалт тубие даалт ту
бие даалт туBayasgalan Re
 
“Мөнгө” цахим хичээл
“Мөнгө” цахим хичээл“Мөнгө” цахим хичээл
“Мөнгө” цахим хичээлМ. Цэнд-Аюуш
 
зайн сургалт
зайн сургалт зайн сургалт
зайн сургалт Erka3d
 

Similaire à Bar (20)

Shijirtuya
ShijirtuyaShijirtuya
Shijirtuya
 
хувилбарт дасгал
хувилбарт дасгалхувилбарт дасгал
хувилбарт дасгал
 
шалгалтын асуулт
шалгалтын асуулт шалгалтын асуулт
шалгалтын асуулт
 
шалгалтын асуулт
шалгалтын асуулт шалгалтын асуулт
шалгалтын асуулт
 
хичээл 21
хичээл 21хичээл 21
хичээл 21
 
800.mn - 2011 Монгол хэл ЭЕШ by byambaa avirmed
800.mn - 2011 Монгол хэл ЭЕШ by byambaa avirmed800.mn - 2011 Монгол хэл ЭЕШ by byambaa avirmed
800.mn - 2011 Монгол хэл ЭЕШ by byambaa avirmed
 
монгол хэл хувилбар
монгол хэл хувилбармонгол хэл хувилбар
монгол хэл хувилбар
 
Mongol hel 5
Mongol hel 5Mongol hel 5
Mongol hel 5
 
87 s.monxtsetseg унших эхэд задлал хийх нь шинэлэг
87 s.monxtsetseg унших эхэд задлал хийх нь шинэлэг87 s.monxtsetseg унших эхэд задлал хийх нь шинэлэг
87 s.monxtsetseg унших эхэд задлал хийх нь шинэлэг
 
монгол хэл жишиг даалгавар
монгол хэл жишиг даалгавармонгол хэл жишиг даалгавар
монгол хэл жишиг даалгавар
 
Jaag tsahim2
Jaag tsahim2Jaag tsahim2
Jaag tsahim2
 
амьд биеийн бүтэц
амьд биеийн бүтэцамьд биеийн бүтэц
амьд биеийн бүтэц
 
цахим хичээл бадам арилд
цахим хичээл бадам арилдцахим хичээл бадам арилд
цахим хичээл бадам арилд
 
Ehiin golsanaa
Ehiin golsanaaEhiin golsanaa
Ehiin golsanaa
 
Pdf 1
Pdf 1Pdf 1
Pdf 1
 
бие даалт
бие даалтбие даалт
бие даалт
 
бие даалт ту
бие даалт тубие даалт ту
бие даалт ту
 
“Мөнгө” цахим хичээл
“Мөнгө” цахим хичээл“Мөнгө” цахим хичээл
“Мөнгө” цахим хичээл
 
эх
эхэх
эх
 
зайн сургалт
зайн сургалт зайн сургалт
зайн сургалт
 

Bar

  • 1. Монгол хэл 5-р анги
  • 2. Эхийн тухай юу мэдэх вэ?
  • 3. -Эх нь хэлний хамгийн том нэгж -Эх нь эхлэл, гол, төгсгөл хэсэгтэй байна. -Эхийн хэв маягаар нь хүүрнэмж, тоочимж, тайлбарламж, эргэцүүлэмж -Эх нь цогцолбороос бүтдэг
  • 4. 1. Ээждээ бэлэг сонго гэвэл юу авах вэ? Яагаад а.Амттан б.зураг в. цэцэг г.дурсгалтай зүйл
  • 7. Зорилт - Эхийг уншиж утгыг мэдэх -Эхийн эхлэл,гол,төгсгөл хэсгийг олох -Эхийн гол санааг хэлц үгээр тайлбарлах -Өгүүлбэрийг хураах -Нийлмэл үгийг олж тайлбарлах - Зөв бичгийн дүрмийг тайлбарла -Үгийг утгын зүйлчлэлээр ангилах
  • 8. Цээнэ бол олон өнгийн гоёмсог цэцэгс, тансаг сайхан үнэрээрээ олон хүний анхаарлыг байнга татдаг бутлаг олон наст ургамал. Энэхүү гоёмсог бутыг хүмүүс 600 гаруй жилийн өмнөөс гаршуулан цэцэрлэгт хүрээлэнд тарьдаг болжээ. Модлог болон бутлаг гэж хоёр төрөлтэй. Шаварлаг хөрсөнд тарих нь тохиромжтой. 2м орчим өндөр ургадаг. Зөв арчилж ургуулж чадсан тохиолдолд 50-70 жил наслах боломжтой. Цэцгийг нь 3 см орчимтой тайрч цэцгийн баглаа хийж баяр ёслолоор хүнд бэлэглэх, баярын ширээг чимэхэд тун гоёмсог харагддаг.
  • 9. Халгай нь хавар эрт 5-р сарын дунд үеэс ургаж намар 8-р сарын эцсээр хагдардаг. Халгайг 7-р сард хадахад нэг бутнаас дунджаар 4-5 кг ургац өгөх бөгөөд ургалтын хугацаанд 2-3 удаа дахин хадаж ашиглана. Халгайн 1.0 кг үнэмлэхүй хуурай бодист 103.2-166.3 мг, навчинд 259.6 мг каротин агуулагдахаас гадна 400 мг хүртэл витамин К, В- гийн төрлийн витамин 1.7- 32 мг хүртэл түүнчилэн Д, Е, С витаминуудаар баялаг байна.
  • 10. а. Ам түргэн б. Ам булаадах в.Дураараа дургиж, дунд чөмгөөрөө жиргэх г. Мэднэ, мэднэ гээд мэлхий олж ганзагалах д. Том толгой гаргах Эхийн гол санааг илэрхийлэх хэлц үгийг ол
  • 11. г. Мэднэ, мэднэ гээд мэлхий алж ганзагалах
  • 12. Өгүүлбэрийг бичээд цөм өгүүлбэр болго 1.Эх нь өглөө цээний цэцэг түүлгэхээр хүүгээ явуулав. 2.Хүү явсаар тариан талбай өнгөрч уулын бэлд хүрэв. 3.Тэнд халгай зөндөө ургасан байв. 4.Надмид халгай тасалж авахдаа гараа түлэв.
  • 13. Эх нь хүүгээ явуулав. Хүү хүрэв. Халгай ургасан байв. Надмид гараа түлэв.
  • 14. Дараах үгсийг тайлбарла. Цээний цэцэг, тариан талбай, уулын бэлд, миний хүү
  • 15. Угсарсан нийлмэл үг: Цээний цэцэг, тариан талбай Холбоо үг: Миний хүү, уулын бэлд
  • 16. Зөв бичгийн дүрмийг тайлбарла түүлгэхээр түлчхээд
  • 17. Түүлгэхээр Түлчхээд эгшигжүүлэх ялгах “И” балархай эгшиг үүрэггүй учир гээгдсэн
  • 18. Эхээс хүний зүйл, ургамлын зүйл нэрлэсэн үгийг ол
  • 19. Хүний зүйл: хүү, эх Ургамлын зүйл: цээний цэцэг, халгай
  • 20. 1. Тэнд халгай зөндөө ургасан байхыг хараад “Энд цээний  цэцэг элбэг ургадаг гэж дуулсан. Энэ лав мөн  дөө” гэж баярлан халгай тасалж авахдаа гараа түлчхээд уйлсаар ирэв. Өгүүлбэрээс юуг ухаарч  ойлгосноо 2-3 өгүүлбэрээр тайлбарлан бич. 2. “Мэднэ ээ, мэднэ, Мэдэлгүй яах вэ?  Өгүүлбэрээр       Надмид хүүгийн ямар зан чанарыг илэрхийлсэн бэ? Гэрийн даалгавар