Sytuacja gospodarcza w Polsce pozostaje zróżnicowana w poszczególnych sektorach. Po zeszłorocznej recesji coraz bardziej widoczne staje się ożywienie gospodarcze. Najlepsze nastroje panowały w kwietniu wśród firm z branży ICT. Odmienną atmosferę można było zauważyć w branżach, które zostały dotknięte zarówno pandemią COVID-19, jak i obowiązującymi na terenie kraju restrykcjami. Mowa tu przede wszystkim o przedsiębiorstwach zajmujących się zakwaterowaniem oraz gastronomią.
2. 02
Aktualności Ekonomiczne
| Kwiecień 2021 r.
Inflacja 4
Rynek pracy 6
Koniunktura konsumencka 7
Sytuacja w sektorach 9
Koniunktura gospodarcza w sektorach 9
Produkcja sprzedana przemysłu i PMI 11
Sektor bankowy 14
Handel zagraniczny 17
Bezpośrednie skutki pandemii COVID-19 20
Mobilność i przemieszczanie się 20
Szczepienia przeciw COVID-19 25
3. 03
Aktualności Ekonomiczne
| Kwiecień 2021 r.
Wzrost gospodarczy
• PKB Polski w 2021 roku przebije
poziom sprzed pandemii, ale nie
powróci do poprzedniego trendu.
Według aktualnej, kwietniowej
prognozy MFW w 2021 roku PKB Polski
ma wzrosnąć o 3,5%, co pozwoli z
nawiązką nadrobić zeszłoroczny spadek
szacowany na -2,7%. Sam powrót
do przedkryzysowego poziomu PKB
nie oznacza odrobienia wszystkich
strat, w tym przede wszystkim
utraconego wzrostu. Według ostatniej
przedpandemicznej prognozy MFW
z października 2019 łącznie w latach
2020-2021 PKB Polski miał urosnąć o
5,9%, natomiast aktualna prognoza
zakłada wzrost o 0,6%. Jest to bardziej
optymistyczna prognoza od edycji z
kwietnia 2020, kiedy w trakcie pierwszej
fali pandemii MFW zakładał, że w 2021
roku nasza gospodarka będzie o 0,5%
mniejsza niż w 2019 roku (wykres 1.).
Wciąż jednak oznacza to, że PKB będzie
w tym roku istotnie niższe niż wynikałoby
z przedpandemicznego trendu. W
kolejnych latach luka między poprzednim
trendem a aktualną prognozą maleje,
jednak nawet w 2024 roku będzie
przekraczać 1%.
• MFW szacuje, że średnio PKB państw
UE będzie w 2024 roku o 2,5% niższe
niż prognozował przed pandemią.
Straty będą bardzo zróżnicowane
między krajami, przy czym bardziej mają
ucierpieć kraje, które bardziej zależą od
turystyki i silniej ucierpiały w samym 2020
roku, co odciśnie na ich gospodarkach
trwały ślad (scarring effects). Jedynym
krajem, którego PKB w 2024 roku ma
być wyższe niż prognozowano przed
pandemią jest Irlandia, jednak w jej
przypadku rachunki narodowe często
są zniekształcane przez operacje
międzynarodowych koncernów. Polska
będzie wśród krajów o najmniejszych
stratach (wykres 2.). Patrząc szerzej, w
skali światowej gospodarki, odwrotnie
niż po globalnym kryzysie finansowym,
MFW spodziewa się mniejszych
średniookresowych kosztów pandemii w
krajach rozwiniętych niż w rozwijających.
Obok większego pola manewru w polityce
gospodarczej kraje wysoko rozwinięte
stać na znacznie szybsze zaszczepienie
wystarczającej liczby osób by gospodarka
mogła normalnie funkcjonować.
PKB
Źródło: MFW, kolejne edycje World Economic Outlook
Wykres 1 Porównanie kolejnych edycji prognoz MFW PKB dla Polski
85%
90%
95%
100%
105%
110%
115%
2016 2017 2018 2019 2020 2021 2022 2023 2024
aktualna prognoza utraconego PKB X 2019 IV 2020 X 2020 IV 2021
4. 04
Aktualności Ekonomiczne
| Kwiecień 2021 r.
• Stopniowa normalizacja polityki
gospodarczej będzie wyzwaniem.
MFW w raporcie wskazuje na zmieniające
się wraz z wychodzeniem z kryzysu
priorytety dla polityki gospodarczej.
Obecnie najważniejszym zadaniem są
programy szczepień i szerzej inwestycje
w ochronę zdrowia, które są kluczowe
dla normalnego funkcjonowania
gospodarki. Jednocześnie MFW zaleca
dalsze wspieranie najbardziej dotkniętych
pandemią firm i ich pracowników. Jednak
wraz z poprawą sytuacji pandemicznej
dodatkowe wsparcie musi być stopniowo
wycofywane, by z jednej strony nie
obciążać finansów publicznych, a z
drugiej nie opóźniać potrzebnych
dostosowań. Dlatego też znaczenia
będą nabierały działające wspierające
przekwalifikowanie pracowników i
restrukturyzacje firm. W średniej i
dłuższej perspektywie obok trwałych
strat spowodowanych przez pandemię
rosnącym wyzwaniem są zmiany
klimatyczne, dlatego MFW rekomenduje
nie tylko na działania wspierające wzrost
produktywności, ale także działania i
inwestycje ograniczające emisje gazów
cieplarnianych.
Wykres 2 Luka między aktualną i przedpandemiczną prognozą PKB w 2021 i 2024 roku
Źródło: MFW, kolejne edycje World Economic Outlook
-12%
-10%
-8%
-6%
-4%
-2%
0%
2%
4%
Malta
Cypr
W.
Brytania
Hiszpania
Chorwacja
Czechy
Grecja
Słowenia
Austria
Słowacja
Estonia
Bułgaria
Belgia
Włochy
Dania
Finlandia
Francja
Łotwa
Portugalia
Szwecja
Holandia
Niemcy
Węgry
Rumunia
Luksemburg
Polska
Litwa
Irlandia
2024 2021
5. Aktualności Ekonomiczne
| Kwiecień 2021 r.
05
Inflacja
• Ceny towarów i usług konsumpcyjnych
zdrożały w marcu 2021 r. o 3,2 proc. w
skali roku. To najszybszy wzrost cen od
września ubiegłego roku. Inflacja wyraźnie
zwiększyła się w porównaniu z lutym, kiedy
ceny rosły w tempie 2,4 proc. rok do roku.
Podobnie jak w poprzednich miesiącach, w
marcu br. największy wzrost cen dotyczył
usług (o 7,3 proc. w ujęciu rocznym),
natomiast towary zdrożały o 1,9 proc w skali
roku. Odnotowany w marcu wzrost cen
oznacza, że wskaźnik inflacji konsumenckiej
(CPI) znajduje się blisko górnej granicy
3,5 proc. – a celem inflacyjnym NBP jest
utrzymywanie wskaźnika inflacji CPI
możliwie blisko 2,5 proc. z dopuszczalnym
pasmem wahań 1 pkt. proc. (a więc od 1,5
proc. do 3,5 proc.).
• Wskaźniki inflacji bazowej również
wskazują na wzrost presji inflacyjnej
w marcu br. NBP publikuje 4 różne miary
inflacji bazowej i każdy z tych wskaźników
wzrósł w porównaniu do lutego br. Wartości
dwóch z nich są szczególnie istotne,
gdyż pokazują że inflacja rośnie nie tylko
ze względu na czynniki będące poza
kontrolą banku centralnego jak np. ceny
administrowane czy zmiany cen surowców
na światowych rynkach:
– inflacja bazowa po wyłączeniu cen
administrowanych wyniosła 2,6 proc. w
marcu wobec 1,7 proc. w lutym;
– inflacja bazowa po wyłączeniu cen
żywności i energii wzrosła do 3,9 proc. z
3,7 proc. miesiąc wcześniej.
Wykres 3. Wskaźniki inflacji w Polsce na tle celu inflacyjnego NBP (100 = wartość dla miesiąca roku poprzedniego)
100,0
100,5
101,0
101,5
102,0
102,5
103,0
103,5
104,0
104,5
105,0
Wskaźnik cen towarów i usług konsumpcyjnych Inflacja bazowa po wyłączeniu cen administrowanych
Inflacja bazowa po wyłączeniu cen żywności i energii Cel inflacyjny NBP
Dolna granica dopuszczalnego pasma wahań Górna granica dopuszczalnego pasma wahań
6. 06
Aktualności Ekonomiczne
| Kwiecień 2021 r.
• Ceny produkcji sprzedanej w polskim
przemyśle wzrosły w marcu br. o
3,9 proc. w skali roku, najwięcej
od kwietnia 2017 r. W przemyśle
przetwórczym ceny wzrosły o 3,3 proc.
w tym samym okresie, a w górnictwie i
wydobywaniu o 23,3 proc. W przypadku
przetwórstwa przemysłowego jest to
największa dynamika od października
2018 r. Przegląd danych na przestrzeni
kilkunastu wskazuje, że wzrost cen
w przetwórstwie przemysłowym
jest skorelowany ze wzrostem cen,
jaki odczuwają konsumenci, często
poprzedzając go (tzn. najpierw rosną ceny
sprzedanej produkcji, a następnie towarów
i usług na rynku detalicznym).
Wykres 4. Wskaźniki cen towarów i usług konsumpcyjnych oraz produkcji sprzedanej w przetwórstwie przemysłowym
(100 = wartość dla miesiąca roku poprzedniego)
Komentarz:
Coraz więcej danych skłania do hipotezy, że w najbliższych kwartałach inflacja w Polsce będzie wysoka, znacznie przekraczając
cel inflacyjny NBP. Również najnowsza Ankieta Makroekonomiczna NBP wskazuje, że według scenariusza centralnego
opracowanego na podstawie prognoz analityków spoza NBP inflacja CPI wyniesie 3,4 proc. w 2021 r. oraz 2,9 proc. w 2022 r.
Rosnącą presję inflacyjną widać nie tylko w krajowej gospodarce (np. w postaci szybko rosnących wynagrodzeń czy
przedstawionych różnych wskaźników inflacji), ale także globalnie. Drożeją m.in. surowce rolne, mineralne i niektóre metale.
Część ekonomistów wskazuje również na oszczędności, jakie mają niektóre gospodarstwa domowe ze względu na trudności w
wydawaniu pieniędzy w czasie lockdownów. W USA wskaźnik CPI w marcu br. wyniósł 2,6 proc w skali roku, czyli najwięcej od
blisko 8 lat. Wzrost oczekiwań inflacyjnych jest jedną z głównych przyczyn wzrostu rentowności obligacji skarbowych w
ostatnich miesiącach, pomimo silnego zaangażowania najważniejszych banków centralnych po stronie kupujących obligacje
(co obniża ich rentowości, gdyż podnosi ceny papierów dłużnych).
94
96
98
100
102
104
106
108
110
2006M1
2006M4
2006M7
2006M10
2007M1
2007M4
2007M7
2007M10
2008M1
2008M4
2008M7
2008M10
2009M1
2009M4
2009M7
2009M10
2010M1
2010M4
2010M7
2010M10
2011M1
2011M4
2011M7
2011M10
2012M1
2012M4
2012M7
2012M10
2013M1
2013M4
2013M7
2013M10
2014M1
2014M4
2014M7
2014M10
2015M1
2015M4
2015M7
2015M10
2016M1
2016M4
2016M7
2016M10
2017M1
2017M4
2017M7
2017M10
2018M1
2018M4
2018M7
2018M10
2019M1
2019M4
2019M7
2019M10
2020M1
2020M4
2020M7
2020M10
2021M1
Wskaźniki cen produkcji sprzedanej w przetwórstwie przemysłowym Wskaźnik cen towarów i usług konsumpcyjnych
7. Aktualności Ekonomiczne
| Kwiecień 2021 r.
07
• Wynagrodzenia rosną i rosnąć
będą. Przeciętne wynagrodzenie w
sektorze przedsiębiorstw1
w marcu
wzrosło o 8% w porównaniu do marca
2020 i wyniosło 5929,05 zł (brutto).
Marcowy wzrost był największy od 9
lat i był wyższy prognoz ekspertów na
potrzeby Ankieta Makroekonomiczna
NBP2
(medianowy wzrost 5%). W
porównaniu z lutym 2021 odnotowano
wzrost 6.5%. Stoją za tym między
innymi premie i nagrody kwartalne
oraz większa liczba dni roboczych w
marcu b.r. W ujęciu kwartalnym (1Q2021
vs. 1Q2020) przeciętne miesięczne
wynagrodzenie wzrosło o 5.7%. Wzrosty
odnotowano we wszystkich sekcjach
PKD. Najniższy, równy 0.1%, odnotowano
w sekcji „Działalność związana z kulturą,
rozrywką i rekreacją” gdzie działalność
była znacząco ograniczona w związku
z polityka rządu w trakcie pandemii.
Najwyższy wzrost, równy 6.9%,
odnotowano w sekcji „Administrowanie i
działalność wspierająca” oraz „Pozostała
działalność usługowa”. W kolejnych
miesiącach należy spodziewać się
wzrostów wynagrodzeń w ujęciu r/r przed
wszystkim ze względu na efekt bazy
(niskie wynagrodzenia w kwietniu i maju
2020) oraz odroczoną konsumpcję.
• Zatrudnienie nadal niższe niż przed
pandemią. W marcu 2021 r. przeciętne
zatrudnienie w sektorze przedsiębiorstw
było niższe o 1,3% w porównaniu do
marca 2020 i wyniosło 6330,3 tys. Poziom
był zbliżony do odczytu z lutego 2021
(spadek o 0.1%). Na odczyt negatywnie
wpłynęła większa liczba zachorowań na
COVID-19 i związane z tym kwarantanny.
W kolejnych miesiącach będziemy
obserwowali wzrosty zatrudnienia w
ujęciu rocznym. Po pierwsze, będzie
to pochodna efektu bazy – niskiego
zatrudnienia w kwietniu, maju i czerwcu
2020. Po drugie, wzrósł odsetek
przedsiębiorstw planujących zwiększenie
zatrudnienia3
, również po uwzględnieniu
wzorców sezonowych. Wyniki badań
koniunktury GUS potwierdzają ten
optymizm. Po trzecie, postępujący proces
szczepień może ograniczyć restrykcje
związane z pandemią.
1 Dane ni obejmują osób samozatrudnionych i osób pracujących w firmach w których zatrudnienie nie przekracza 9 osób.
2 Prognozy makroekonomiczne profesjonalnych prognostów (nbp.pl), Ankieta była przeprowadzona pomiędzy 18 marca i 2 kwietnia. Zdecydowana większość prognoz została przekazana w ostatnich dwóch dniach badania.
3 Barometr_ManpowerGroup_Perspektyw_Zatrudnienia_Q2_21_ENG_WWW.pdf
Wykres 5 Liczba zatrudnionych w sektorze przedsiębiorstw w tys.
Źródło: Dane GUS
Rynek pracy
6000
6050
6100
6150
6200
6250
6300
6350
6400
6450
6500
2019M1
2019M2
2019M3
2019M4
2019M5
2019M6
2019M7
2019M8
2019M9
2019M10
2019M11
2019M12
2020M1
2020M2
2020M3
2020M4
2020M5
2020M6
2020M7
2020M8
2020M9
2020M10
2020M11
2020M12
2021M1
2021M2
2021M3
8. 08
Aktualności Ekonomiczne
| Kwiecień 2021 r.
Koniunktura
konsumencka
• Nastroje wśród konsumentów powoli
się poprawiają. Jak podaje GUS, Bieżący
Wskaźnik Ufności Konsumenckiej (BWUK)
wyniósł w kwietniu -22,5 i był o 0,5 p.p.
wyższy w porównaniu do poprzedniego
miesiąca. Konsumenci coraz pozytywniej
oceniają obecną sytuację finansową
własnego gospodarstwa domowego
oraz sytuację ekonomiczną kraju.
Jednocześnie jednak pogorszeniu uległa
ocena przyszłej sytuacji finansowej
gospodarstwa domowego.
Wykres 6 Bieżący wskaźnik ufności konsumenckiej
Źródło: Macrobond, Deloitte, GUS
-40
-30
-20
-10
0
10
20
01.01.2019
01.02.2019
01.03.2019
01.04.2019
01.05.2019
01.06.2019
01.07.2019
01.08.2019
01.09.2019
01.10.2019
01.11.2019
01.12.2019
01.01.2020
01.02.2020
01.03.2020
01.04.2020
01.05.2020
01.06.2020
01.07.2020
01.08.2020
01.09.2020
01.10.2020
01.11.2020
01.12.2020
01.01.2021
01.02.2021
01.03.2021
01.04.2021
9. Aktualności Ekonomiczne
| Kwiecień 2021 r.
09
• Obecne nastroje wśród
konsumentów i przedsiębiorców
w Polsce są wyraźnie gorsze niż
średnia dla Unii Europejskiej.
Marcowy europejski wskaźnik nastrojów
w gospodarce (Economic Sentiment
Indicator - ESI) obliczany przez Komisję
Europejską na podstawie ankiety
przeprowadzanej wśród konsumentów
oraz menedżerów przedsiębiorstw
pokazuje, że nastroje w strefie euro
osiągnęły już poziom zbliżony do tego
sprzed pandemii. Wzrost optymizmu
widać szczególnie w Niemczech. Dużo
gorzej wygląda sytuacja w Europie
Środkowo-Wschodniej, w tym w Polsce.
Może być to spowodowane faktem, że
region ten ucierpiał znacznie mocnej
niż kraje Europy Zachodniej w związku z
trzecią falą pandemii.
Wykres 7
55
65
75
85
95
105
115
01.01.2019
01.02.2019
01.03.2019
01.04.2019
01.05.2019
01.06.2019
01.07.2019
01.08.2019
01.09.2019
01.10.2019
01.11.2019
01.12.2019
01.01.2020
01.02.2020
01.03.2020
01.04.2020
01.05.2020
01.06.2020
01.07.2020
01.08.2020
01.09.2020
01.10.2020
01.11.2020
01.12.2020
01.01.2021
01.02.2021
01.03.2021
Czechy Niemcy EU Polska
10. Aktualności Ekonomiczne
| Kwiecień 2021 r.
10
Sytuacja w sektorach
Koniunktura gospodarcza w sektorach
• W kwietniu 2021 r. polepszyła
się ocena koniunktury m.in. w
przetwórstwie przemysłowym,
budownictwie, handlu hurtowym, i
transporcie. Mimo minimalnego spadku
ocen w ostatnim miesiącu, najbardziej
korzystne oceny koniunktury utrzymują
się w sektorze informacji i komunikacji
(ICT). Wynik tego sektora zdecydowanie
pozytywnie odstaje od pozostałych
sektorów gospodarki, gdzie poziom oceny
koniunktury pozostaje ciągle poniżej
poziomu sprzed pandemii. Najgorsze
oceny utrzymują się w zakwaterowaniu
i gastronomii (HoReCa). Po odbiciu
w drugiej połowie 2020 r, podmioty
prowadzące działalność w tym sektorze
ocenią koniunkturę zdecydowanie
niekorzystnie.
• Sytuacja sektora zakwaterowania i
gastronomi jest znacznie gorsza od
pozostałych sektorów gospodarki.
Według danych ankietowych GUS z
pierwszych dwóch tygodni kwietnia,
sektor HoReCa szacuje spadek zamówień
w kwietniu na poziomie -50,5 proc. Dla
porównania drugi największy oszacowany
spadek zamówień jest przy sektorze
transportu i wynosi -12,6 proc. Tak samo
istotna różnica jest przy przewidywalnym
poziomie inwestycji w 2021 r. – podmioty
z sektora HoReCa oczekują spadek
w inwestycji na poziomie -47,6 proc.
r/r. Drugie najgorsze oszacowanie
podchodzi od podmiotów działający w
sektorze handlu detalicznego i wynosi
-3,2 proc r/r. Przy sytuacji, w której
obecne działania związane z lockdownem
będą kontynuowane, tylko 12,4 proc.
podmiotów z sektora HoReCa uważa,
że przetrwa dłuższej niż sześć miesięcy.
Jedyny pozostały sektor, w którym
ponad połowa podmiotów twierdzi, że
nie przetrwa ponad sześć miesięcy to
budownictwo (42,6 proc.)
Wskaźnik ogólnego klimatu koniunktury (niewyrównany sezonowo), GUS
(na bazie danych ankietowych; wskaźnik większy od zera = „dobry”, poniżej zera = „zły”)
Sektor Marzec 2021 Kwiecień 2021
Przetwórstwo przemysłowe - 6,6 - 4,0
Budownictwo - 15,5 -13,7
Handel hurtowy -2,3 +1,3
Handel detaliczny -6,7 -8,3
Transport i gospodarka magazynowa -2,9 -0,8
Informacja i komunikacja +12,5 +11,7
Finanse i ubezpieczenia -1,7 +0,2
Zakwaterowanie i gastronomia -34,4 -39,2
Dane ankietowe GUS – 1 – 10 kwietnia 2021 r.
Przetwórstwo
przemysłowo
Budownictwo
Handel
hurtowy
Handel
detaliczny
Transport
i
gospodarka
magazynowa
Zakwaterowanie
i
gastronomia
Szacowana zmiana zamówień na
kwiecień
(%)
-2,8 -9,0 -5,7 -8,2 -12,6 -50,5
Poziom inwestycji w 2021, r/r
(%)
-37,9 -1,6 -1,1 -3,2 15,5 -47,6
Odsetek podmiotów, które przy obecnych
działaniach dot. lockdownu twierdzą, że
przetrwają więcej niż 6 miesięcy
(%)
56,1 42,6 59,7 50,7 59,6 12,4
Źródło:
GUS, Koniunktura w przetwórstwie przemysłowym, budownictwie, handlu i usługach – kwiecień 2021 r.
22.04.2021 r.
https://stat.gov.pl/obszary-tematyczne/koniunktura/koniunktura/koniunktura-w-przetworstwie-przemyslowym-budownictwie-handlu-i-uslugach-
kwiecien-2021-roku,3,101.html
11. Aktualności Ekonomiczne
| Kwiecień 2021 r.
11
Produkcja sprzedana
przemysłu i PMI
• W marcu 2021 r. produkcja sprzedana
przemysłu wzrosła aż o 18,9%
w porównaniu do tego samego
miesiąca w zeszłym roku. Po
wyrównaniu sezonowym ten wzrost był
niższy i wyniósł 15,7% w skali roku.
– Największe wzrosty zanotowały takie
kategorie jak produkcja urządzeń
elektrycznych (57,5% w porównaniu
do marca 2020 r.), produkcja
komputerów, wyrobów elektronicznych
i optycznych (wzrost o 54,9%), pojazdów
samochodowych, przyczep i naczep
(wzrost o 51,1%), mebli (wzrost o 35,1%),
wyrobów z gumy i tworzyw sztucznych
(wzrost o 31,4%), wyrobów z drewna,
korka, słomy i wikliny (wzrost o 28,3%),
wyrobów z metali (wzrost o 20,3%),
maszyn i urządzeń (wzrost o 16,3%),
wyrobów z pozostałych mineralnych
surowców niemetalicznych (wzrost o
16,1%)
– Największe spadki zanotowano w
przypadku produkcji pozostałego
sprzętu transportowego (spadek o
17,1%), wyrobów farmaceutycznych
(spadek o 16,9%), koksu i produktów
rafinacji ropy naftowej (spadek o
11,1%).
Wykres 8 Zmiana produkcji sprzedanej przemysłu w latach 2019-2021
Zmiana %, r/r
Źródło: GUS
6 6,9
5,6
9,2
7,7
-2,6
5,8
-1,5
5,6
3,7
1,4
3,8
1,1
4,8
-2,5
-24,6
-16,9
0,5 1,1 1,5
5,7
1
5,4
11,1
0,9
2,7
18,9
-30
-25
-20
-15
-10
-5
0
5
10
15
20
25
2019m1
2019m2
2019m3
2019m4
2019m5
2019m6
2019m7
2019m8
2019m9
2019m10
2019m11
2019m12
2020m1
2020m2
2020m3
2020m4
2020m5
2020m6
2020m7
2020m8
2020m9
2020m10
2020m11
2020m12
2021m1
2021m2
2021m3
12. Aktualności Ekonomiczne
| Kwiecień 2021 r.
12
• W marcu wskaźnik PMI przemysłu
dla Polski wyniósł 54,3, co oznacza
wzrost z poziomu 53,4 w lutym.
Przemysłowy PMI wzrastał w ubiegłym
miesiącu czwarty raz z rzędu i osiągnął
najwyższy poziom od czerwca 2018
roku. Po załamaniu w czasie pierwszej
fali pandemii i późniejszym odbiciu
w okresie wrzesień – listopad 2020 r.
mieliśmy do czynienia ze stagnacją
wskaźnika PMI. Wskaźnik obliczany przez
IHS Markit jest złożonym miernikiem
wydajności produkcji. Oblicza się go ze
wskaźników nowych zamówień, produkcji,
zatrudnienia, czasów dostaw i zapasów.
Wartości powyżej 50 oznaczają wzrost
aktywności gospodarczej, a poniżej
spadek. Dla porównania, w innych krajach
wskaźnik PMI przemysłu wyniósł:
– Dla USA 59,1, wzrost z 58,6;
– Dla Chin 50,6, spadek z 50,9;
– Dla Strefy euro 62,5, wzrost z 57,9;
– Dla Niemiec 66,6, wzrost z 60,7;
– Dla Czech 58,0, wzrost z 56,5.
• Nowe zamówienia wynikające ze
wzmożonego popytu zagranicznego.
Wg. badań IHS Markit za rosnącymi
zamówieniami przede wszystkim
stały zamówienia eksportowe, które
rosły w tempie najwyższym od 2013 r.
Równocześnie ze względu na obniżoną
podaż surowców, zwiększały się
zaległości w produkcji. Z kolei czas
dostaw wydłużył się m/m w największym
stopniu od rozpoczęcia badania w 1998
r. Badanie wskazuje, że w odpowiedzi na
te problemy, producenci zmuszeni byli
zwiększyć zakupy materiałów, zatrudniać
dodatkowych pracowników, a także
wykorzystywać zgromadzone dotąd
zapasy.
• IHS Markit zaznacza duży optymizm
producentów, co do najbliższego
roku. W marcu wielu respondentów
badania oczekuje znacznych wzrostów
sprzedaży do 2022 roku, w oparciu o
spodziewane ożywienie po globalnej
pandemii. Mimo to, optymizm ochłodził
się nieco w porównaniu do zeszłego
miesiąca.
Wykres 9 Wskaźniki PMI przemysłu
Indeks
Źródło: Macrobond, Deloitte
Komentarz:
W marcu odnotowano wzrost miernika o 0,9 punktu do poziomu 54,3, co może wskazywać
na zdecydowaną poprawę nastrojów producentów oraz oczekiwany wzrost produkcji
przemysłowej. Po ubiegłorocznym rekordowym spadku oraz późniejszej odbudowie
wskaźnika do poziomów wyższych niż przed pandemią koronawirusa, PMI od ośmiu
miesięcy utrzymuje się na poziomie powyżej neutralnego stanu 50,0 punktów. Sytuacja
jednak dużo lepiej prezentuje się w Niemczech (wzrost o 5,9 punktu do poziomu 66,6),
Czechach (wzrost o 1,5 punktu do poziomu 58,0) czy całokształcie strefy euro (wzrost o 4,6
punktu do poziomu 62,5).
Mimo utrzymującej się pandemii, w ubiegłym miesiącu sytuacja polskich firm
przemysłowych poprawiała się. Rósł popyt rodzimy i zagraniczny, a wraz z nim produkcja.
Niemniej IHS Markit wskazuje też na liczne problemy dotykające przemysł. Niedobory w
podaży surowców skutkowały opóźnieniami w dostawach. Rosnący popyt wpłynął na
konieczność tworzenia dodatkowych etatów oraz wzmożonej aktywności zakupowej
przedsiębiorców. Wspomniane jednak wcześniej ograniczone możliwości podażowe
przekładały się na konieczność korzystania z zapasów, których poziom spadł w najszybszym
tempie od początku 2018 r.
Podsumowując, mimo licznych problemów w sektorze przemysłowym, nastroje firm są
najbardziej optymistyczne od ponad dwóch lat. Optymizm ten, choć budujący, może zostać
zweryfikowany przez obserwowany w marcu i kwietniu gwałtowny wzrost zachorowań na
koronawirusa oraz wynikające z tego problemu dodatkowe restrykcje wprowadzane przez
rząd.
Źródło:
IHS Markit, https://www.markiteconomics.com/Public/Home/PressRelease/88c2d1a92ca0493b80afe63a6b39cbe7
30
35
40
45
50
55
60
65
2017m12
2018m2
2018m4
2018m6
2018m8
2018m10
2018m12
2019m2
2019m4
2019m6
2019m8
2019m10
2019m12
2020m2
2020m4
2020m6
2020m8
2020m10
2020m12
2021m2
Polska Strefa euro USA Chiny
13. Aktualności Ekonomiczne
| Kwiecień 2021 r.
13
Sektor bankowy
• W ciągu roku wartość kredytów
mieszkaniowych wzrosła o ponad
24 mld zł. Według danych NBP o ile
należności banków od przedsiębiorstw
niefinansowych w lutym 2021 roku
były o 19,5 mld zł niższe niż w lutym
2020 roku, to za sprawą kredytów
mieszkaniowych wciąż rosły należności
od gospodarstw domowych. O ile wzrost
łącznych należności od gospodarstw
domowych był ograniczony (1% w ujęciu
rok do roku), to znacznie szybciej rosły
kredyty mieszkaniowe (wzrost o 24 mld
zł/5% w ujęciu rok do roku). Co więcej
dane BIK wskazują na duży wzrost
popytu na kredyty mieszkaniowe w
marcu 2021, który był wyższy o 37%
względem tego samego miesiąca rok
temu. Kolejne publikacje danych NBP
powinny odzwierciedlić ten popyt w
swoich bilansach. Rekordowy marzec to
wypadkowa niskich stóp procentowych
na rynku, czyli najtańszego kredytu w
historii Polski, chęć ochrony oszczędności
przed inflacją oraz ożywienie rynku po
pierwszych falach pandemii COVID-19.
• W oczekiwaniu na wyrok Sądu
Najwyższego istotnym zagrożeniem
dla sektora bankowego pozostają
kredyty frankowe. W Polsce 23,3%
wśród wszystkich spłacanych kredytów
mieszkaniowych stanowią kredyty
frankowe (102,83 mld zł) według
danych Biura Informacji Kredytowej na
dzień 30.06.2019. Prezes NBP Adam
Glapiński na otwarciu 21. Banking
Forum powiedział, że obecna sytuacja
z kredytami frankowymi, jest zupełnie
inna jak w przypadkach innych kredytów,
gdzie głównym ryzykiem jest ryzyko
ekonomiczne, a tutaj pojawia się jako
główne i największe ryzyko prawne.
KNF zaleca bankom zawieranie ugód z
kredytobiorcami, co jest kosztownym
rozwiązaniem. Według szacunków KNF
może to kosztować sektor około 35
mld zł., a brak ugód może być jeszcze
kosztowniejszy. Kredytobiorcy jak i
banki wciąż czekają na uchwałę Sądu
Najwyższego w sprawie kredytów
frankowych. Orzeczenie w tej sprawię
zostało po raz kolejny przełożone z
zaplanowanego 13 kwietnia 2021 na
11 maja 2021. KNF szacuje, że jeżeli
SN zajmie korzystne stanowisko dla
frankowiczów, może to w skrajnym
scenariuszu może to kosztować banki
nawet 200 mld zł. Banki już od jakiegoś
czasy tworzą rezerwy na ryzyko prawne
związane z kredytami hipotecznymi
to efekt orzeczenia TSUE z 2019 roku,
który dał kredytobiorcom argumenty do
prowadzenia spraw sądowych z bankami
– według szacunków Bloomberga
na początku bieżącego roku kwota
rezerw przekraczała już 4 mld zł. Sektor
ewidentnie widzi rosnącą ilość nowych
spraw sądowych, przez co można się
spodziewać, że te rezerwy będą jeszcze
rosnąć.
• Niskie stopy procentowe zagrażają
dochodowości banków, które
zaczynają rozważać ujemne
oprocentowanie depozytów.
Obok kredytów frankowych drugim
zagrożeniem dla dochodowości banków
jest obecna sytuacja stóp procentowych.
Stopa referencyjna od 28 maja 2020
roku wynosi 0,10%, a komentarze RPP
i Prezesa NBP, nie wskazują ze stopy
zostaną podniesione do końca obecnej
kadencji Rady (2022 rok). Ta sytuacja
powoduje, że banki w Polsce zaczęły
poważnie dyskutować nad pomysłem
wprowadzenia ujemnego oprocentowania
lokat lub prowizji od depozytów dla
klientów indywidulanych. Eksperci są
zgodni, że dla banków wpłynęłoby to
pozytywnie na dochodowość, jednak
pojawia się wiele obaw o wycofanie się
wielu klientów indywidualnych z banków
i powrotu do obrotu gotówkowego.
Związek Banków Polskich potwierdza,
że decyzja o wprowadzaniu ujemnego
oprocentowania depozytów klientów
indywidualnych należy do decyzji
każdego banku z osobna. Potwierdzają
również, że będzie to proces ewolucyjny
bazując na tym co widzimy w innych
krajach członkowskich, gdzie ujemne
oprocentowani takich depozytów już
są obecne. Wprowadzenie ujemnego
oprocentowania depozytów dla klientów
indywidualnych według ekspertów,
musi się liczyć z reakcją Urzedy Ochrony
Konkurencji i Konsumentów, taka
praktyka teoretycznie może zostać
uznana za naruszającą interesy zbiorowe
konsumentów i urząd mógłby nakazać
zaniechania jej stosowania.
14. Aktualności Ekonomiczne
| Kwiecień 2021 r.
14
• Pomimo wspomnianych zagrożeń
Indeks WIG-BANKI od początku
urósł o 15% (do 15 kwietnia 2021)
rośnie częściowo odrabiając straty z
pandemii. Po zeszło rocznych spadkach
notowań banków z powodu obniżenia
stóp procentowych przez Radę Polityki
Pieniężnej oraz sytuacji związanej z
pandemią COVID-19, widać, że w tym
roku banki odrabiają straty. Notowania
największych pięciu polskich banków w tym
okresie, potwierdzają lepsze oczekiwania
inwestorów PKO Bank Polski (+ 14,06%),
Bank Pekao (+ 23,58%), Santander Bank
(+12,98%) ING Bank Śląski (+5,85%) oraz
mBank(+ 19,93%). Jednocześnie jednak
Citi Handlowy dnia 15.04.2021 ogłosił, że
wychodzi z obsługi klientów detalicznych
w 13 krajach, w tym w Polsce. Citigroup
ogłosiło aktualizację swojej strategii, w
której przewiduje „dążenie do wyjścia z
działalności obsługi klientów detalicznych”
w 13 krajach: Australia, Chiny, Indie,
Indonezja, Kora, Malezja, Filipiny, Taiwan,
Tajlandia, Wietnam, Bahrajn, Rosja oraz
Polska.
Wykres 10
Źródło: Macrobond
3000
4000
5000
6000
7000
8000
9000
01.01.2019
01.03.2019
01.05.2019
01.07.2019
01.09.2019
01.11.2019
01.01.2020
01.03.2020
01.05.2020
01.07.2020
01.09.2020
01.11.2020
01.01.2021
01.03.2021
15. Aktualności Ekonomiczne
| Kwiecień 2021 r.
15
Handel zagraniczny
• Dodatnie saldo handlu zagranicznego
w okresie styczeń-luty 2021
r. wyniosło 8,8 mld PLN4
. W
analogicznym okresie 2020 r. saldo
wyniosło 4,3 mld PLN. W porównaniu
z okresem styczeń-luty 2020 r. eksport
wzrósł o 7,2% (do poziomu 185,6 mld
PLN), natomiast import o 4,7% (do
poziomu 176,8 mld PLN).
• Dalej rośnie znaczenie eksportu do
Niemiec. Niemcy od lat są największym
partnerem handlowym Polski - ich udział
w eksporcie wyniósł w analizowanym
okresie 29% i był wyższy o 2 p.p. w
stosunku do analogicznego okresu w
2020 r. Udział Niemiec w imporcie wyniósł
21,2% i był niższy o 0,5 p.p. w stosunku do
analogicznego okresu w 2020 r. Kolejnymi
największymi rynkami eksportowymi w
tym okresie były Francja (udział 6,2%),
Czechy (udział 5,5%), Włochy (udział 4,9%)
oraz Wielka Brytania (udział 4,8%). Z
kolei najwięcej importu, poza Niemcami,
pochodziło z Chin (udział 15,2%), Włoch
(udział 5,2%), Rosji (udział 5,2%) i Holandii
(udział 4%).
• W strukturze eksportu dominującą
kategorią są maszyny, urządzenia i
sprzęt transportowy – udział 38,4%.
Następnymi istotnymi kategoriami są
towary przemysłowe sklasyfikowane
głównie według surowca (udział 18%),
różne wyroby przemysłowe (udział 17,7%),
żywność i zwierzęta żywe (udział 10,5%)
oraz chemikalia i produkty pokrewne
(udział 9,4%).
• Struktura importu jest bardzo
zbliżona do struktury eksportu
pod względem głównych kategorii.
Największy udział miały maszyny,
urządzenia i sprzęt transportowy – udział
34,9%. Następnie towary przemysłowe
sklasyfikowane głównie według surowca
(udział 17,3%), chemikalia i produkty
pokrewne (udział 14,9%), różne wyroby
przemysłowe (udział 14,4%) oraz żywność
i zwierzęta żywe (udział 7,1%).
4 Informacje sygnalne GUS Obroty towarowe handlu zagranicznego ogółem i według krajów w okresie styczeń – luty 2021 r.
Wykres 17. Eksport w okresie I-II 2021 r. według krajów docelowych
Źródło: Informacje sygnalne GUS Obroty towarowe handlu zagranicznego ogółem i według krajów w okresie styczeń – luty 2021 r.
53,9
11,5 10,3 9,1 8,9 8,1
5,3 5 5 4,7
0
10
20
30
40
50
60
Niemcy
Francja
Czechy
Włochy
W.
Brytania
Holandia
Szwecja
Hiszpania
Rosja
Stany
Zjednoczone
16. Aktualności Ekonomiczne
| Kwiecień 2021 r.
16
• Polski eksport do krajów UE wyniósł
w okresie styczeń-luty 2021 r. 31 mld
euro zgodnie z danymi Eurostatu5
.
Wartość eksportu poza Unię Europejską
wyniosła w tym okresie 10,2 mld euro,
natomiast całkowita wartość eksportu
wyniosła 41,1 mld euro, zgodnie z
metodyką unijną. Wzrost eksportu
wyrażonego w euro wyniósł 1% r/r
(całkowity eksport), wartość eksportu do
innych krajów wspólnoty wzrosła o 2% r/r,
natomiast poza UE zmniejszyła się o 1% r/r.
• Polski eksport jest w lepszej
kondycji niż w innych krajach Unii
Europejskiej, w których znajduje się
on wciąż istotnie poniżej poziomów
notowanych w 2021 r. Wartość
eksportu całej Unii Europejskiej w okresie
styczeń-luty 2021 r. wyniosła 313,5 mld
euro (dane niewyrównane sezonowo), co
oznaczało spadek o 6,9% w stosunku do
analogicznego okresu w 2020 r. W tym
samym okresie wartość importu wyniosła
283,7 mld euro (dane niewyrównane
sezonowo), co oznaczało spadek o 10,3%
w stosunku rocznym. Po wyrównaniu
sezonowym wartość eksportu UE w
analizowanym okresie wyniosła 343,1 mld
euro, natomiast wartość importu 293,4 mld
euro.
• Największymi eksporterami w Unii
Europejskiej pozostają Niemcy,
które w okresie styczeń-luty 2021
r. eksportowały poza UE towary o
wartości 94 mld euro, co stanowiło
prawie 30% eksportu całej UE.
Następnymi w kolejności największymi
eksporterami były Włochy (33 mld euro),
Francja (32,3 mld euro), Holandia (31
mld euro) oraz Belgia (21,2 mld euro).
Wartość polskiego eksportu poza Unię
Europejską wg danych Eurostatu wyniosła
10,2 mld euro, co uplasowało nasz kraj na
9. miejscu wśród największych unijnych
eksporterów (pod względem wartości
produktów wysyłanych poza granice UE).
W analizowanym okresie największy wzrost
eksportu poza UE zanotowała Estonia (19%
w porównaniu do 2020 r.), Litwa (wzrost o
8%) i Słowenia (wzrost o 6%). Najmocniej
zmniejszył się eksport Cypru (spadek o
32%), Holandii (spadek o 12%) i Bułgarii
(spadek o 11%).
Wykres 18. Eksport w okresie I-II 2021 r. według krajów pochodzenia
Źródło: Informacje sygnalne GUS Obroty towarowe handlu zagranicznego ogółem i według krajów w okresie styczeń – luty 2021 r.
Komentarz:
Polski eksport, w szczególności eksport wyrobów przemysłowych, okazał się
wyjątkowo odporny na wpływ pandemii, w przeciwieństwie do wielu innych
gospodarek unijnych. Dobrą kondycję polskiego eksportu można tłumaczyć
rosnącą rolą polskich firm w łańcuchu dostaw przemysłu niemieckiego, dla
którego Polska staje się coraz bardziej istotnym dostawcą. Stosunkowo dobra
kondycja niemieckiego przemysłu ma wpływ na wzrost zamówień w polskich
firmach. Dane dotyczące wielkości i kierunków eksportu wyraźnie pokazują
model, w którym polskie firmy znaczną część swojego eksportu kierują do
Niemiec (prawie 30% polskiego eksportu przypada na Niemcy, a ok. ¾ jest
kierowana łącznie do innych krajów UE), skąd następnie są one eksportowane
dalej (np. jako części innych produktów), w tym w znacznej mierze poza granice
UE (niecałe 50% eksportu Niemiec kierowane jest poza Unię Europejską).
5 Euro area international trade in goods surplus €17.7 bn, Eurostat 16.04.2021
37,5
26,9
9,2 9,2
7,1
6 5,7 4,8 4,4 4,1
0
5
10
15
20
25
30
35
40
Niemcy
Chiny
Włochy
Rosja
Holandia
Francja
Czechy
Stany
Zjednoczone
Korea
Południowa
Belgia
17. Aktualności Ekonomiczne
| Kwiecień 2021 r.
17
Bezpośrednie skutki
pandemii COVID-19
Mobilność i przemieszczanie się
• Mobilność po przerwie wielkanocnej
zaczęła wracać do poziomów sprzed
świąt, ale jej poziom jest wciąż niższy
niż przed pandemią i przed świętami.
Dane o mobilności przedstawiają
tendencje oraz trendy w przemieszczaniu
się w podziale na różne kategorie: miejsca
związane z handlem i rozrywką, sklepy
spożywcze i apteki, stacje i przystanki (w
tym porty morskie, postoje taksówek,
wypożyczalnie samochodów czy miejsca
postojów na autostradzie), miejsca pracy,
miejsca zamieszkania oraz parki (w tym
ogrody publiczne, lasy państwowe, zamki,
pola namiotowe, tarasy widokowe i inne).
Poziomem odniesienia jest mediana
wartości z 5-tygodniowego okresu od
3 stycznia do 6 lutego 2020 roku dla
odpowiedniego dnia tygodnia. Szeregi
zostały wygładzone 10-dniową średnią
ruchomą. W obecnych danych (poniżej
zaprezentowano średnie ruchome)
można już zauważyć tendencję powrotu
do poziomów mobilności sprzed świąt
Wielkanocy:
– Liczba odwiedzin w miejscach
związanych z handlem i rozrywką
(restauracje, kawiarnie, centra handlowe,
parki rozrywki, muzea, biblioteki i kina)
na dzień 14.04 (środa) jest niższa o
39,6% względem punktu odniesienia.
To mniej niż przed miesiącem (środa
17.03: -25,2%), ale więcej niż w okresie
wielkanocnym, gdy spadek względem
okresu odniesienia wynosił prawie 50%.
– W przypadku sklepów spożywczych,
targowisk, drogerii i aptek mobilność
była niższa o 8,6%, a miesiąc temu
(17.03) wskaźnik ten był na tym samym
poziomie co przed pandemią.
– Stacje i przystanki transportu
publicznego zanotowały mobilność
niższą o 38,1%. Dla porównania na dzień
17.03 była ona niższa o 33%. Natomiast
w okresie wielkanocnym mobilność
kształtowała się na poziomie od 35% do
prawie 45% niższym.
– Liczba odwiedzin miejsc pracy jest
niższa o 28,2% w porównaniu do 17,2%
mniej na dzień 17.03. Długość pobytu
w miejscach zamieszkania wzrosła o
9,8% w porównaniu do 6,9% więcej na
dzień 17.03.
Wykres 11 Natężenie ruchu w obiektach sprzedaży detalicznej i rekreacji
Natężenie ruchu w porównaniu do okresu odniesienia (3 I – 6 II 2020), wygładzone średnią
ruchomą
Źródło: Macrobond, Google Mobility
-80
-70
-60
-50
-40
-30
-20
-10
0
10
20
24.02.2020
16.03.2020
06.04.2020
27.04.2020
18.05.2020
08.06.2020
29.06.2020
20.07.2020
10.08.2020
31.08.2020
21.09.2020
12.10.2020
02.11.2020
23.11.2020
14.12.2020
04.01.2021
25.01.2021
15.02.2021
08.03.2021
29.03.2021
18. Aktualności Ekonomiczne
| Kwiecień 2021 r.
18
• Nowo ogłoszone restrykcje, znaczny
wzrost liczby zakażeń oraz święta
wielkanocne spowodowały ponowny
spadek mobilności. Wybuch pandemii
i wprowadzenie pierwszych ograniczeń w
marcu 2020 r. doprowadziło do ostrego
spadku mobilności w miejscach sprzedaży
detalicznej i rekreacji. Po przejściu
pierwszej fali pandemii oraz poluzowaniu
restrykcji ruch wzrósł, przekraczając
poziom odniesienia. Jednak wraz powrotem
drugiej fali pandemii nastąpił kolejny
spadek, z krótką przerwą na zakupy przed
świętami Bożego Narodzenia. Stopniowe
luzowanie restrykcji na początku 2021 roku
wiązało się ze wzrostem ruchu, jednak w
ostatnich tygodniach tendencja ta uległa
zahamowaniu. Rosnąca liczba zarażeń,
nowo ogłoszone restrykcje oraz święta
wielkanocne przyczyniły się ponownego
spadku mobilności. W tygodniach po
świętach obserwowane jest lekkie odbicie
mobilności, jednak jest ona dalej na
poziomie około 30% niższym niż w okresie
odniesienia.
• Mobilność w miejscach pracy
pozostaje poniżej poziomu sprzed
pandemii, co można łączyć z pracą
zdalną w wielu przedsiębiorstwach.
W przypadku przemieszczania się
w związku z miejscem pracy można
zauważyć spadek mobilności w soboty
i niedziele (brak niedziel handlowych
oraz ograniczone godziny pracy w
soboty). Pod koniec grudnia mobilność
w miejscach pracy jest znacznie niższa
niż w okresie bazowym – nawet o 50%,
co jest związane ze świętami oraz
dniami wolnymi od pracy. W okresie
wielkanocnym zanotowano ponowny
spadek natężenia ruchu w miejscach
pracy z powodu dni wolnych od pracy. Po
świętach mobilność ta wzrasta, jednak
dalej jest na poziomie około 30% niższym
niż w okresie bazowym.
Wykres 12 Natężenie ruchu w miejscach pracy
Natężenie ruchu w porównaniu do okresu odniesienia (3 I – 6 II 2020), wygładzone średnią
ruchomą
Źródło: Macrobond, Google Mobility
Wykres 13 Natężenie ruchu w sklepach spożywczych i aptekach
Natężenie ruchu w porównaniu do okresu odniesienia (3 I – 6 II 2020), wygładzone średnią
ruchomą
Źródło: Macrobond, Google Mobility
-60
-50
-40
-30
-20
-10
0
10
20
24.02.2020
16.03.2020
06.04.2020
27.04.2020
18.05.2020
08.06.2020
29.06.2020
20.07.2020
10.08.2020
31.08.2020
21.09.2020
12.10.2020
02.11.2020
23.11.2020
14.12.2020
04.01.2021
25.01.2021
15.02.2021
08.03.2021
29.03.2021
-60
-50
-40
-30
-20
-10
0
10
20
30
40
24.02.2020
16.03.2020
06.04.2020
27.04.2020
18.05.2020
08.06.2020
29.06.2020
20.07.2020
10.08.2020
31.08.2020
21.09.2020
12.10.2020
02.11.2020
23.11.2020
14.12.2020
04.01.2021
25.01.2021
15.02.2021
08.03.2021
29.03.2021
19. Aktualności Ekonomiczne
| Kwiecień 2021 r.
19
• Sklepy spożywcze i apteki
odnotowały wysoki wzrost
mobilności w sobotę przed niedzielą
wielkanocną. Sprzedaż podstawowych
dóbr podlega znacznie mniejszym
wahaniom, dlatego poza początkowym
spadkiem mobilności w pierwszej fali ruch
w sklepach i aptekach pozostaje w miarę
stały. Pewnym wyjątkiem był bardzo
duży wzrost ruchu w czwartym tygodniu
grudnia – był to tydzień po niedzieli
handlowej oraz okres przedświąteczny,
kiedy niezależnie od pandemii można
spodziewać się większego ruchu niż w
okresie odniesienia, czyli stycznia. Po
nowym roku mobilność powoli wraca
do poziomu równego mobilności w
okresie referencyjnym. W okresie przed
Wielkanocą mobilność w tych miejscach
wróciła do poziomu sprzed pandemii,
a w sobotę 3.04 była o 14% wyższa. Po
tym czasie natężenie ruchu w sklepach
spożywczych i aptekach spadło, jednak
nie spada poniżej 17% względem okresu
bazowego.
• Wciąż więcej czasu spędzamy w
domach. Mobilność, czy raczej w tym
przypadku czas pobytu, związana z
miejscem zamieszkania przez większość
okresu była na wyższym poziomie w
porównaniu do poziomu odniesienia.
W związku z pandemią przebywamy
więcej w domu z powodu pracy zdalnej
oraz zamknięcia wielu miejsc. W grudniu
zauważyć można znaczną różnicę
w przemieszczaniu się związaną ze
świętami. Po nowym roku czas pobytu
w miejscach zamieszkania spadł, jednak
wciąż jest na poziomie około 5% wyższym
niż w okresie bazowym. Natomiast w
okresie wielkanocnym czas pobytu w
miejscach zamieszkania był na poziomie
około 10% wyższym niż w okresie
bazowym.
Wykres 14 Czas pobytu w miejscach zamieszkania
Czas pobytu w porównaniu do okresu odniesienia (3 I – 6 II 2020), wygładzone średnią
ruchomą)
Źródło: Macrobond, Google Mobility
Komentarz:
Widoczne spadki w mobilności ludzi są związane m.in. z nakładanymi
obostrzeniami – zamykane są siłownie, baseny, kina czy teatry, stąd mniejsza
liczba odwiedzin. Z tego powodu zwiększona była mobilność w miesiącach
letnich w obszarach, które mogą zastępować dotychczasowe miejsca rekreacji
– parki, plaże czy lasy, natomiast wraz z pogorszeniem się warunków
pogodowych, mobilność ta spada. Dodatkowo na mobilność wpływają obawy o
zdrowie własne oraz bliskich – wiele osób poddaje się samoizolacji, niezależnie
od wprowadzonych ograniczeń. Sklepy spożywcze i apteki odnotowują podobny
poziom liczby odwiedzin w porównaniu do okresu bazowego sprzed pandemii, z
momentami większych spadków lub wzrostów. W okresie świątecznym (Boże
Narodzenie 2020) mobilność w większości kategorii spadła, natomiast po
nowym roku zaczęła wracać do poziomów sprzed świąt. Jednak poza czasem
pobytu w miejscach zamieszkania, poziomy te są dalej niższe niż w okresach
referencyjnych. W okresie wielkanocnym (2021) zanotowano spadki mobilności
w miejscach sprzedaży detalicznej i rekreacji oraz miejscach pracy. Natomiast
sklepy spożywcze oraz apteki zanotowały zwiększone natężenie m.in. z powodu
chęci zrobienia zakupów na święta. Mimo zwiększonej liczby zakażeń, która
sięgała nawet 30 000 zakażeń dziennie oraz nowo nakładanych restrykcji nie
zanotowano dużych spadków mobilności poza okresami świątecznych.
-10
-5
0
5
10
15
20
25
24.02.2020
16.03.2020
06.04.2020
27.04.2020
18.05.2020
08.06.2020
29.06.2020
20.07.2020
10.08.2020
31.08.2020
21.09.2020
12.10.2020
02.11.2020
23.11.2020
14.12.2020
04.01.2021
25.01.2021
15.02.2021
08.03.2021
29.03.2021
20. Aktualności Ekonomiczne
| Kwiecień 2021 r.
20
Szczepienia przeciw COVID-19
• Obecnie tempo szczepień przeciw
Covid-19 dyktowane jest dostępnością
szczepionek. Do 22 kwietnia wykonano
już ponad 9 mln szczepień, z czego ponad
7mln pierwsza dawką. Oznacza to, że
minimum pierwszą dawkę otrzymało 18%
Polaków6
. Odsetek ten wygląda podobnie
w pozostałych krajach EU7
(średnia 19%)
ze względu na skoordynowaną strategię
szczepień. Warto jednak zaznaczyć, że
szczepienia w Polsce przebiegają relatywnie
wolniej niż w pozostałych krajach UE. Tylko
6 krajów miało niższy odczyt. W skali globu
minimum jedną dawkę otrzymało 6%
ludności, a niekwestionowanymi liderami
szczepień są Izrael (62%) i Wielka Brytania
(49%). Zgodnie z deklaracjami Premiera w
maju i czerwcu do Polski ma trafić blisko
21 mln szczepionek. Narodowy Program
Szczepień (NPS) zakłada, że do końca
sierpnia pierwszą dawkę mają otrzymać
wszyscy chętni. Cel ten wydaje się bardzo
realistyczny.
• Efekty szczepień zaczynają być
widoczne w statystykach zgonów
COVID-owych8
. Udział zgonów wśród
osób najstarszych (70+), które najwcześniej
miały dostęp do szczepień, spada. W
grudniu 2020 i pierwszym kwartale 2021
zgony w tej grupie wieku odpowiadały
za 70% zgonów ogółem. Odsetek zaczął
spadać w marcu. Odczyt dla kwietnia
to 60%. Zgodnie z raportem ECD9
do
18 kwietnia, co najmniej jedną dawkę
szczepionki otrzymało 60% osób w wieku
70-79 i 54% osób w wieku 80+.
Wykres 15 Struktura zgonów z powodu COVID-19 według wieku
Źródło: basiw (mz.gov.pl), Dane dla kwietnia obejmują pierwsze dwa tygodnie
Wykres 16 Odsetek osób zaszczepionych co najmniej jedną dawką według wieku
Źródło: Key figures on the vaccine rollout in the EU/EEA as of week 15, 2021 (18 April 2021) Week 15, 2021 (europa.eu), stan na 18.04
6 Coronavirus (COVID-19) Vaccinations - Statistics and Research - Our World in Data
7 EU Vaccines Strategy | European Commission (europa.eu)
8 basiw (mz.gov.pl)
9 Key figures on the vaccine rollout in the EU/EEA as of week 15, 2021 (18 April 2021) Week 15, 2021 (europa.eu)
32% 29% 30%
34%
39%
68% 71% 70%
66%
61%
2 0 2 0 M 1 2 2 0 2 1 M 1 2 0 2 1 M 2 2 0 2 1 M 3 2 0 2 1 M 4
0-69 70+
0%
10%
20%
30%
40%
50%
60%
70%
18-24 25-49 50-59 60-69 70-79 80+
21. Aktualności Ekonomiczne
| Kwiecień 2021 r.
21
• W Polsce stosunkowo niewiele osób chce się
zaszczepić i trudno będzie to zmienić. W badaniach
ankietowych ok. 60% osób deklaruje, że planuje się
zaszczepić. W porównaniach międzynarodowych taki
wynik lokuje nas wśród krajów z najniższym odsetkiem
chętnych do zaszczepienia się. Badanie Michała
Krawczyka pokazuje, że opór przed szczepionkami
trudno będzie pokonać. Komunikaty powszechnie
stosowane w kompaniach społecznych nie zwiększają
akceptowalności szczepień, a bodźce finansowe
(np. dopłata 70zł dla zaszczepionych) wydają się
bezskuteczne. Ponadto 2/3 osób niechętnych
szczepieniom nie zmieni zdania nawet gdy po kilku
miesiącach potwierdzi się, że szczepionka jest
bezpieczna. Częściej chcą się szczepić osoby starsze,
co oczywiście może być związane z większym
ryzykiem ciężkiego przebiegu COVID-19. Częściej
chęć do szczepienia deklarują również osoby lepiej
wykształcone i bardziej zamożne. Nie bez znaczenia
są też preferencje polityczne. Odsetek osób chętnym
do szczepienia jest najwyższy wśród zwolenników
Zjednoczonej Prawicy, a najmniejszy wśród osób
popierających Konfederacje.
10 Bezrobocie w styczniu 2021 | Diagnoza Plus
11 Lazarus JV, Ratzan SC, Palayew A, Gostin LO, Larson HJ, Rabin K, Kimball S, El-Mohandes A. A global survey of potential acceptance of a COVID-19 vaccine. Nat Med. 2021 Feb;27(2):225-228. doi: 10.1038/s41591-020-1124-9.
Epub 2020 Oct 20. Erratum in: Nat Med. 2021 Jan 11;: PMID: 33082575; PMCID: PMC7573523. A global survey of potential acceptance of a COVID-19 vaccine - PubMed (nih.gov)
12 DIAGNOZA.plus | raport o szczepieniu Polakow (slideshare.net)
22. 22
Aktualności Ekonomiczne
| Kwiecień 2021 r.
Julia Patorska
Partner Associate
Lider zespołu ds. analiz ekonomicznych
Email: jpatorska@deloittece.com
Kontakt:
23. Aktualności Ekonomiczne
| Kwiecień 2021 r.
Spowolnienie gospodarcze wpłynęło na zmniejszenie budżetów
przeznaczonych na działania proklimatyczne mimo rosnących
obaw związanych ze skutkami zmian klimatu. Jak wskazuje nasz
najnowszy raport o biznesowej perspektywie zmian klimatu, aż 82
proc. członków kadry kierowniczej obawia się zmian klimatu. Mimo
tych obaw, 65 proc. organizacji musiało ograniczyć wydatki na
rzecz zrównoważonego rozwoju, przyznając jednocześnie, że świat
znajduje się w „punkcie zwrotnym”, aby podjęte na rzecz środowiska
działania odniosły skutek.
Raport: Climate Check 2021: Business’ views on
environmental sustainability
Raport „Szacunek kosztu netto selektywnej zbiórki, transportu
i zagospodarowania selektywnie zbieranych odpadów
opakowaniowych pochodzących z gospodarstw domowych” to
do tej pory jedyne opracowanie w Polsce w tym zakresie, oparte
o model kalkulacyjny uwzgledniający wielokierunkowe założenia:
makroekonomiczne, rynkowe, strategiczne, techniczne, operacyjne,
podatkowe i finansowe. Metodyka przyjętych badań, transparentne
dane, możliwość zastosowania wyników do całości kraju, wielość
podmiotów uczestniczących w opracowaniu, świadczą o potencjale
raportu jako narzędzia do dalszych prac. Raport jest bazą do
dalszych szczegółowych analiz i uzgodnień międzysektorowych, co
może wspomóc zrozumienie kluczowych mechanizmów w zakresie
działania dobrze funkcjonującego systemu ROP – rozszerzonej
odpowiedzialności producenta.
Raport: „Szacunek kosztu netto selektywnej zbiórki,
transportu i zagospodarowania selektywnie zbieranych
odpadów opakowaniowych pochodzących z gospodarstw
domowych”
Proporcjonalnie do wzrostu zachorowań na COVID-19 z końcem
marca podniósł się poziom obaw polskich konsumentów. Wzrost
opracowanego przez Deloitte indeksu niepokoju z -1 proc. pod
koniec lutego do 13 proc. w ostatnich dniach pierwszego kwartału
tego roku oznacza największy w ciągu miesiąca skok niepokoju we
wszystkich badanych krajach w Europie. Znacząco spadła liczba
Polaków, którzy czują się bezpiecznie podczas zakupów w sklepach
stacjonarnych. Przybyło za to tych, którzy wolą zapłacić za dostawę
sprawunków do domu. O 13 p.p. więcej jest także konsumentów,
którzy obawiają się powrotu do pracy w biurze. Co ciekawe jednak,
jak pokazują wyniki badania, tylko nieznacznie wzrósł poziom obaw
związanych z utratą zatrudnienia.
Global State of the Consumer Tracker
Jak pokazują dane statystyczne, w 2019 r. w Europie żyło ponad 200
mln osób w wieku 65 lat i więcej. Wraz z wydłużeniem się trwania
życia Europejczyków wydłuża się też okres, w którym doświadczają
problemów zdrowotnych i wymagają bardziej intensywnej opieki
medycznej. Jak wynika z raportu, jakość i zakres dostępnych usług
ochrony zdrowia poprawia się przy jednoczesnym wzroście skali
i złożoności potrzeb systemów opieki medycznej. Pandemia
spowodowała nie tylko konieczność daleko idących zmian w tym
zakresie, ale przyspieszyła przynajmniej o dekadę tempo cyfryzacji
systemu zdrowotnego.
Raport: Digital transformation: Shaping the future of
European healthcare
Zmiany klimatyczne to coś, z czym mierzą się wszyscy, bez
względu na lokalizację, sektor lub status społeczno-ekonomiczny.
Odpowiedzialne zarządzanie ryzykiem klimatycznym a także realne
plany adaptacji do zmian będą kluczowe dla każdej organizacji, która
chce kontynuować swoją działalność w przyszłości. Więcej informacji,
danych i materiałów dotyczących zmian klimatu i ich wpływu na
otoczenie na naszych stronach tematycznych. Zapraszamy na
kolejne webinary!
Klimat na zmiany w biznesie
Zapraszamy do lektury i subskrypcji naszego newslettera
dotyczącego zrównoważonego rozwoju, dzięki któremu będą mogli
Państwo dowiedzieć się, jak stawić czoła lokalnym i globalnym
wyzwaniom społeczno-ekonomicznym. Newsletter Deloitte
Sustainability Insights to źródło wiedzy dla organizacji, które chcą
świadomie budować swoją wartość poprzez aktywne zarządzanie
wpływem gospodarczym, społecznym i środowiskowym oraz
dostosować się do obowiązującego prawa m.in. w zakresie ochrony
środowiska czy raportowania pozafinansowego.
Newsletter Sustainability Insights
Najnowsze badania
i opracowania Deloitte
Warto być na bieżąco z naszymi lokalnymi i globalnymi publikacjami. Począwszy od przekrojowych raportów i badań po artykuły, filmy,
podcasty i webinary – nasi eksperci starają się dostarczać prowokujące do myślenia i działania badania i komentarze, które mają za zadanie
inspirować i pomagać organizacjom na całym świecie w poszerzaniu ich wiedzy i osiąganiu celów. Zachęcamy do rejestracji na nasze
publikacje i wydarzenia na stronie internetowej www.deloitte.com/pl.