1. UNIVERSITETI PUBLIK “HAXHI ZEKA”
FAKULLTETI JURIDIK
Lënda: OrganizatatNderkombtare
Viti akademik: 2017/2018
(Anëtarësimi në OKB-Rastii Shqipërisë)
Mentori:Prof.Ass.Dr.Sabiha Shala. Kandidatët: Durim Krasniqi.
2. Përmbajtja
1.) Hyrje……………………………………………………………………………………………2
2.) Historiku i OKB-së……………………………………………………………………….3
3.) Shqipëria në Lidhjen e Kombeve………………………………………………..4
4.) Shqipëria gjatë dy luftërave botërore………………………………………….5
5.) Vështirësitë dhe antarësimi i Shqipërisë në OKB…………………………6
6.) Pytsori………………………………………………………………………………………..7
7.) Konkluzionet dhe rekomandimet……………………………………………….8
8.) Biblografia………………………………………………………………………………….9
3. Hyrje
Vendosja e sistemit demokratik në Shqipëri i dha fund periudhës afro gjysmë shekullore të
regjimit komunist. Në ketë mënyre vendi hyri në rrugën e demokracisë. Në bazë të këtij sistemi
Shqipëria natyrshëm do të orientohet në vendosjen e marrëdhënieve diplomatike me vendet
perëndimore dhe rrjedhimisht duke u bërë anëtare e shumë organizatave ndërkombëtare e në
raste të tjera duke shprehur aspiratat për të qenë pjesë e tyre. Por lidhjet e Shqipërisë me
organizatat e huaja janë shfaqur që para viteve 1990.
Shqipëria është anëtare e Organizatës së Kombeve të Bashkuara që në vitin e largët 1955. 10
vjet më vonë se data e themelimit të saj. Vonesë e cila nuk ndodhi si rezultat i izolimit të
Shqipërisë apo mohimit të saj për tu anëtarësuar në organizatat ndërkombëtare, por më së
tepërmi ishte një vendim i fuqive demokratike të kohës që nuk donin të njihnin regjimin
diktatorial. Edhe pse kjo vonesë në pranimin e Shqipërisë rrezikonte ekzistencën e shtetit
shqiptar, prapëseprapë pavarësisht këtyre efekteve kjo masë përpiqej të ndikonte në frenimin e
shtypjes dhe mohimit të së drejtave të njeriut në Shqipëri. Mirëpo gjeopolitika e kohës dhe
interesat Bashkimit Sovjetik bënë të mundur që Shqipëria të pranohej pa i respektuar këto të
drejta që ishin të sanksionuara dhe në Kartën Themeluese të OKB dhe rrjedhimisht regjimi
komunist të konsiderohej partner i shteteve të tjerë sipas së drejtës ndërkombëtare. Mirëpo,
regjimi komunist duke e konsideruar OKB-në vetëm si një organizëm të nevojshëm për
afirmimin e vet në arenën ndërkombëtare dhe jo si një organizëm ombrellë të shteteve të lira
dhe të pavarura, nuk mënoi që të vinte sërish në funksion logjikën e vet të izolimit
4. Historiku i OKB-së
Organizata e Kombeve të Bashkuara1, është themeluar pas Luftës së Dytë Botërore me qëllim
forcimin e bashkëpunimit midis shteteve të botës, zhvillimin ekonomik dhe ruajtjen e paqes në
botë. Qendra e OKB-së është në Gjenevë, ndërsa aktivitetet i zhvillon në qendrën e selisë në Nju
Jork, SHBA.
OKB është organizata më e madhe në botë e cila ka për qëllimsigurinë ndërkombëtare,
zhvillimin ekonomik dhe barazinë sociale. Ajo u formua në vitin 1945 me iniciativën e shteteve
fituese të Luftës së Dytë Botërore (ShBA, Kina, Anglia, Bashkimi Sovjetik dhe Franca) dhe
zëvendësoi Lidhjen e Kombeve e cila ishte formuar në vitin 1919, por nuk ishte treguar efektive
për mënjanimin e Luftës së Dytë Botërore. Në fillimnë OKB u anëtarësuan vetëm shtetet
fituese dhe neutrale të Luftës së Dytë Botërore, por më pas u anëtarësuan edhe shtetet e tjera
si Gjermania e Japonia. Fluksi më i madh i anëtarësimit në OKB ishte gjatë viteve 1950-60 kur
kolonitë e vjetra u çliruan dhe formuan shtete të pavarura. Sot OKB ka 192 shtete anëtare.
Është e strukturuar nga:
– Asambleja e Përgjithshme me seli në Nju Jork, ku të gjitha shtetet anëtare të OKB-së janë të
përfaqësuara në Asamblenë e Përgjithshme. Ky organ seancat i mban të rregullta nga shtatori
deri në dhjetor dhe në të diskutohen problemet e ndryshme globale. Vendimet e rëndësishme
të cilat merren në Asamblenë e Përgjithshme duhet të vendosen nga 2/3 e shumicës kurse ato
më pak të rëndësishme vendosen me sistemin 50%+1 dhe çdo anëtar ka të drejtën e një vote.
Të gjitha vendimet e këtij organi njihen si Rezoluta.
– Këshilli i Sigurimit (Gjenevë), i cili është ndër organet më të rëndësishme të Organizatës së
Kombeve të Bashkuara, që ka për detyrë mirëmbajtjen e paqes dhe sigurisë në mes të
kombeve. Vendimet e këtij organi quhen rezoluta dhe janë të obligueshme. Këshilli i Sigurimit
ka pasur takimin e parë në janar 1946.
– Këshilli i Sigurimit mund të përdor edhe forcë në konflikte të armatosura, por të gjitha shtetet
permanente duhet të jenë dakord.
– Këshilli Ekonomik dhe Social, është përgjegjës për problemet ekonomike, sociale, kulturore,
humanitare për të gjithë komunitetin botëror. Veprimtaria e tij zhvillohet për vendet më pak të
zhvilluara përmes organeve të specializuara të OKB, si: UNDP (Program për Zhvillimin e
Kombeve të Bashkuara), UNHCR (Komisioni i Lartë i Kombeve të Bashkuara për Refugjatët),
UNICEF (Fondacioni Ndërkombëtar i Fëmijëve në nevojë), UNESCO (Organizata e Kombeve të
Bashkuara për Arsimin, Shkencë e Kulturën).
1 Në vijimreferuar shkurtOKB
5. – Këshilli i Kujdestarisë, është një organ i suprimuar në kuadrin e OKB-së. Ai konsiderohej si tepër
efektiv në vitet 60 - 70 gjatë kalimit nga sistemi i kolonizimit në fitimin e pavarësisë në vendet e
Afrikës dhe Azisë.
– Sekretariati, i cili përbëhet nga Sekretari i Përgjithshëm dhe sekretarët e tjerë. Ai ndjek
veprimtarinë e gjithë organeve të tjera.
Sekretariati zgjidhet një herë në çdo pesë vjet nga Asambleja mbi bazën e propozimit të
Këshillit të Sigurimit; dhe Gjykata Ndërkombëtare e Drejtësisë që ndodhet në Hagë, që
përbëhet nga 15 gjyqtarë që zgjidhen nga Asambleja. Si organ juridik, OKB ka detyrë të vendosë
për probleme te ndjeshme.
6. Shqipëria në Lidhjen e Kombeve
Me përfundimin e Luftës së Parë Botërore, Shqipëria2 në mënyrë që të arrinte njohjen dhe
ekzistencën e shtetit te pavarur shqiptar, bëri përpjekje për tu anëtarësuar në Lidhjen e
Kombeve ku u përfaqësua nga një delegacion shqiptar i cili dha informacione mbi aspekte të
ndryshme në lidhje me formën e qeverisjes.
Në Konferencën e Versajës, Shqipëria u mbrojt nga Lordi Sesil, i cili kërkonte miratimin e
kërkesës së Shqipërisë duke u shprehur se: “Shqipëria duhej të pranohej, pasi paraqiste të gjitha
karakteret e një kombi krejtësisht të formuar dhe se ajo kishte vuajtur po aq sa kombet e tjerë të
Ballkanit, prandaj duhej që t'i vinin në ndihmë”.
Vetëm pas shumë përpjekjesh e votimesh në asamble, Lordi Sesil arriti që të influenconte në
votimin unanim për pranimin e Shqipërisë në Lidhjen e Kombeve, ku edhe shprehën që
Shqipëria të ishte një faktor mbështetës paqeje dhe stabiliteti në Gadishullin Ballkanik. Kështu,
kërkesa për anëtarësim e Shqipërisë u pranua me 35 vota, pa asnjë kundërshtim.2 Në këtë
mënyrë Shqipëria pranohet në Lidhjen e Kombeve më 17 dhjetor 1920. Ky akt shërbeu si një
moment i kthesës së plotë në të mirë të çështjes së Shqipërisë, mbasi Shqipëria u njoh si një
shtet Sovran dhe i pavarur.
2 Mal Berisha,UDHËTIMI I GJATË I SHTETIT SHQIPËTAR DREJT INTEGRIMIT EUROPIAN,BOTIMI TOENA 2013
7. Shqipëria gjatë dy luftërave botërore
Gjatë luftës së pare botërore3 Shqiperia u shndërrua ne sheshe lufte , territori I saj ishte një
objekt për permbushjen e planeve te fuqive ndërvepruse.
Shumë vendë synonin coptimin e tokavë Shqiptarë ,kështu në fund të luftes Shqipëria eshte ne
kercenim te pushtimit.
Perball të kësaj gjëndje te veshtirë rrethet patriotike u vunë në levizje per ta shpetuar rrezikun
e coptimit.u formua një kongres në Durrës dhe u mblodhe ne vitin “1918 ne dhjetor”.Kongresi
vendosi per formimin e nje qeverie te perkoshme Shqiptarë dhe u shpreh per pavarsin e
Shqipërise dhe rishikimin e kufinjeve .
Per nje varge rrethanash te mbrendshme dhe te jashme Shqiperia ishte vendi I fundit qe u nda
nga Perandoria Osmane dhe e shpalli pavarsin kombtare ne vitin 1912 .
Gjuha dhe kultura matriale e shpirteron e Shqiptarëve e formuar gjate shekujve të pare te
histories se tyre ,deti nje factor I rendesishem I zhvillimit te tyre.
Rilindja solli elemente te reja në Organizimin e drejtimit te rilindjes Clirimtare .Rilindja edhe pse
ishte ne thelb nje levizje ideore karkterizohej nga veprimtaria e armatosor te shtresave me te
gjera te popullsis kunder sundimtareve Osman levizja per clirimin e vendit niset me kryngritjet
kunder reformave te tanzimanit dhe vazhduan deri ne kryegritjen e medha 1910-1912 qe cuan
ne shpalljen e pavarsis se shqipërise.
Shqipëria gjate luftës se dyte boterore- ne Shqipëri filloj me sulmet e Italisë më 7 prill 1939
sulmoi Shqipërinë dhe në tetor të 1940 forcat italiane e përdorën atë si një bazë ushtarake për
të pushtuar Greqinë, të cilët u zmbrapsen shpejt në Shqipëri. Pasi Gjermania naziste pushtoi
Greqinë dhe Jugosllavinë në vitin 1941, krahinat e Kosovës dhe Çamërisë iu bashkëngjitën
Shqipërisë, duke krijuar kështu një shtet shqiptar të bashkuar kombësish, i cili zgjati deri në
nëntor 1944 dhe Kosova iu ritrupëzua pjesës serbe të Jugosllavisë dhe Çamëria Greqisë.
3 Paskal Milo,Shqiptëretnë lufen e pare dhe te dytë e boterore ,fq 145,faqe247,Botimi TOENA.
8. Vështirësitë dhe antarësimi i Shqipërisë në OKB
Në konferencën e mbajtur në San Francisko në fund të prillit të vitit 1945, u ftuan të gjitha ato
shtete që kishin nënshkruar deklaratën e Kombeve të Bashkuara të 1 Janarit 1942, si dhe ato
shtete që i kishin shpallur luftë shteteve fashiste përpara 1 marsit 19454. Shqipëria formalisht
nuk i plotësonte të dy kërkesat e sipërpërmendura dhe për këtë motiv nuk mori asnjë ftesë për
të marrë pjesë në San Francisko. Shqipëria bëri përpjekje për të qenë anëtare e OKB-së, por
rruga e saj drejt OKB-së ka qenë e vështirë dhe madje pak e pamundur për shkak se vendi jonë
në këtë periudhë kohore ishte në drejtimin e regjimit komunist. Kështu që Qeveria komuniste iu
drejtua tre fuqive të mëdha duke i paraqitur kërkesën që Shqipëria të thirrej në konferencën e
San Franciskos dhe vetëm SHBA iu përgjigjën kërkesës, me justifikimin se ajo ishte qeveria e
vendit që organizonte konferencën. Një arsye për mos pranimin e Shqipërisë mund të ishte
druajtja nga ana e ShBA-së nga një zë dhe votë tjetër komuniste në Kombet e Bashkuara.
Më 10 korrik 1952, qeveria e Tiranës e përsëriti përsëri kërkesën për pranimin në OKB, por
qëndrimi perëndimor ishte kundër, pasi në Shqipëri nuk respektoheshin të drejtat dhe liritë
themelore të njeriut. Në vitet 1953, 1954 deri në 14 dhjetor 1955, kërkesa e Shqipërisë për
pranimin e saj në OKB kaloi një etapa të gjata.
Pavarësisht vështirësive të cilat zgjatën 10 vjet u arrit që në vitin 1955 së bashku me 16 shtete
të tjera të pranohej dhe Shqipëria si anëtare e OKB-së, por megjithatë Shqipëria do të kishte
marrëdhënie shumë të kufizuara me OKB-në për shkak të mungesës së marrëdhënieve normale
me ShBA-në dhe Britaninë e Madhe.
4 David Armstrong,lorna,Llojd ,john Redmond,Organizatat nderkombtare politikeBoterore ,2009
9. Konkluzionet dhe rekomandimet
Me antaresimin e Shqiperise ne OKB iu mundesua marredhenie bashkepunimi duke nxitur ne
rend te pare mbrojten e te drejtave dhe lirive te njeriut,arsimimin,kujdesin
shendetesor,zhvillimin ekonomik,kontakte nderkulturore si dhe zgjidhjen e konflikteve.
11. 2.) Sa e ka pasur të veshtirë Shqiperia të anëtarësohet në OKB?
3.} Cila ishte pengesa më e madhe për antarësimin e Shqiperisë në OKB ?
12. 4.) Si ka ndikuar antarësimi i Shqipërise në OKB ?
5.) Si mendoni se do të ishte gjendja e Shqipërisë në qofte së nuk do të ishte antare e OKB-së?
13. Biblografia
- Milo ,P “Shqiptaret ne luften e dyte boterore “Toena,2013
- Berisha ,Mal “Udhetimi I gjate I shtetit shqiptare drejt intergrimit europian,Toena ,2013
- Karta e OKB-së
- Armstrong A, Organizatat nderkombtare politike Boterore ,2009
- Websit
www.wikipedia.org
-