Аялал жуулчлалын үндэс Хичээл-5

1. Жуулчдын
зорих
газар
Лекц 5 багш Г.Ариунаа

2. Аялал жуулчлалын зорих газрын
тухай
Жуулчдын зорих газрыг
тодорхойлох нь
Жуулчдын зорих газруудын
ялгаа
Жуулчдын зорих газрын
өвөрмөц дүр төрх


3.  Аялал жуулчлалын чухал нэг үндсэн
ухагдахуун нь “Жуулчдын зорих газрын” тухай
ойлголт юм. Энэ тухай АНУ-гийн эрдэмтэн
Гунн” жуулчдын зорих газар гэдэг нь
аялагчдын амралт чөлөөт цагаа ая тухтай
өнгөрүүлэхэд зориулагдсан үйлчилгээнүүд
төвлөрсөн газрыг хэлнэ“ хэмээн
тодорхойлжээ.

5.  Аялал жуулчлалын зорих газарыг зарчимын хувьд
ялгаатай 3 аргачиллаар тодорхойлсон байдаг.
 Уламжилалт онолын тодорхойлолт
 Энэ нь зорих газар гэдэг нь жуулчдын амралт чөлөөт
цагаа өнгөрүүлдэг газар бөгөөд дараах гол элементүүд
багтсан байдаг. Үүнд тодорхой газар нутаг /place/
 Аялал жуулчлалын үйлчилгээний байгууламжууд
/service facilities/ аялалын сэдэл шалтгаан үзмэр
болохуйц хүчин зүйлс /tourist attractions/
 Амралт чөлөөт цаг, аялалын идвэхтэй үйл
ажиллагаа/leisure and travel activities/

6.  Орчин үеийн онолоор:
 Хүмүүсийн амралт чөлөөт цагаа идвэхтэй хэлбэрээр
өнгөрөөхөөр сонгогдсон газар бөгөөд дараах
элементүүдийг багтаажээ.
 Аялах бүс /area/
 Сонголтууд /choice/ үүнд аялагчдыг татах хүчин зүйлс,
үйлчилгээ аялах газрууд болон аялал хийх явцад хийх
боломжтой үйл ажиллагаанууд сонголттой байх ёстой.
 Аялал жуулчлалын нөлөөлүүд /effects or impacts/
аялал жуулчлалаас эдийн засаг, нийгэм,соёл
байгалийн хүрээлэн буй орчинд үзүүлэх эерэг болон
сөрөг нөлөөлөлүүд багтана. Мөн дээрх хүрээнд “
жуулчдын эрэлт хэрэгцээг судалж түүнд тулгууралан
зорих газарыг зохион байгуулах” нь чухал гэсэн үзэл
тархасан байдаг.

7.  Үүний гол элемэнтүүдэд
 -Эрэлт хэрэгцээг судлах
 -зорих газарт хүрэх боломж, бүтээгдэхүүн
үйлчилгээний чанарын хяналтыг бий болгох , үр
ашгийг нь нэмэгдүүлэх , өөрийн гэсэн өвөрмөц
дүр төрхийг сурталчилах.
 -аялал жуулчлалын хөгжлийн зорилтуудыг
тодорхойлох нөлөөллүүдийг тооцоолох,
бүсчилэн хөгжүүлэх

9.  3. Сонгодог онолын тодорхойлолт ёсоор:
 Аялал жуулчлалын зорих газар гэдэгт дараах
элементүүдийг багтаадаг Үүнд:
 -Хүмүүсийн нийтлэг сонирхол, хэрэгцээг судлан
тодорхойлох
 -Тухайн газар нутаг дахь аялал жуулчлалын нөөц
боломж, даац хүчин чадлыг тодорхойлох
 -Аялал жуулчлалын дэлхий нийтийн болон бүс нутгийн
хөгжилийн чиг хандалгыг судлаж, үүнтэй уялдуулан
тухайн нутгийн онцлогт нийцүүлж зорих газар болгон
хөгжүүлэх
 -Аялал жуулчлалын хувийн болон олон нийтийн
салбарын үйл ажиллагааг харьцуулах, хослуулан
зохион байгуулах

10.  Жуулчдын эрэлт хэрэгцээг хангах үйлчилгээ болон
үйлчилгээний байгууламжийг үе шаттай хөгжүүлэх –
Аялал жуулчлалаас үзүүлэх нөлөөлүүдийг судлах,
зохицуулах арга замыг тодорхойлох
 -Жуулчдад зориулагдсан үйлчилгээний чанарыг
сайжруулах хөгжүүлэх
 -Бүс нутгийн сурталчилгааг үр дүнтэй болгон онцлог
дүр төрхийг нийтэд таниулах зэрэг олон асуудалыг
“Жуулчдын зорих газар” хэмээх ойлголтод
хамааруулан авч үздэг. Жуулчдын зорих газар нь
аялал жуулчлалын үйл ажиллагаа, бүтээгдэхүүний гол
төв нь болдог

11. Àÿëàã÷, æóóë÷äûí çî ðèõ á¿ñ í óòàã
Хєгжиж буй орнууд руу
аялах
Хєгжсєн орны жуулчид
ихэвчлэн энэ бүс
нутгууд руу аялдаг.
Голлох аялал нь байгаль,
түүх соёлтой танилцах
зорилготой.
Дотооддоо хийх
аялал
Аялагч єєрийн улс
дотроо аялал
жуулчлал хийх
Хєгжсєн орнууд руу аялах
Хєгжиж буй болон хєгжсєн
орны аялагчид бүгд аялах
боловч голчлон аж
үйлдвэржилт, эдийн засаг,
худалдаа, амралт зугаалга,
боловсрол, сургалтын
зорилготой.
Соёллын аяллын бүс
Хотжилт єндєр
хєгжсєн бүсүүд. Хот,
музей, урлаг, цирк,
фестивал гэх мэтийг
үзэж сонирхох аялал
єндєр хєгжсєн. Жишээ
нь Европын улсууд,
Америк гэх мэт.
Байгаль аяллын
бүс
Тусгай
хамгаалалттай
газар нутаг,
байгалийн
үзэсгэлэнт
газруудад олон
хүний хєлєєс зайдуу
байх байгальд
аялах
Байгаль, түүх
соёлын хослосон бүс
Байгаль түүх соёлыг
бүгдийг хамруулан
үзүүлэх боломжтой
улс орон, мужууд. Хот
улсаас бусад орнууд
энэ бүсийг дэмжиж
хєгжүүлдэг.

12.  Аливаа зорих газарууд нь жуулчдын аялан ирэх
шалтгаан бологч хүчин зүйлсүүдээрээ өөр хоорондоо
ялгагдадаг Жуулчдын зорих газарууд нь газар нутгийн
хамрах хэмжээ даац хүчин чадлаараа
ялгагдана.Өөрөөр хэлбэл том хотуудаас эхлээд жижиг
амралтын газарууд хүртэл, амралтын газараас эхлээд
том том үндэсний паркууд хүртэл бүх л газарууд
жуулчдын зорих газар болж чадна.
 *дэд бүтэц аялагч жуулчдад зориулсан үйлчилгээ
 Аялал жуулчлалын томоохон хөлийн газаруудад зам,
тээвэр , харилцаа холбоо. Байр сууц. Хоол ундаа гэх
мэт жуулчдад шаардагдах бүхий л үйлчилгээ өндөр
хөгжисөн байхад жижиг буурай орнууд, алслагдмал
газар нутгийн хувьд эдгээр нь дутмаг байх жишээтэй.

13.  Жуулчдад үзүүлэх үр ашиг өгөөж
 Зорих газаруудыг нөөц болоцоонд нь тулгуурлан
тодорхой чиглэлээр хөгжүүлэх нь ач холбогдолтой
байдаг тул тэнд хүрэлцэн очих жуулчдын зах зээлүүд
нь мөн ялгаатай. Өөрөөр хэлбэл хүн өөрийн хүссэн
газартаа зорин очиж аялал хийснээр үр өгөөжийг нь
олж авдаг.
 Түүнчилэн зорих газаруудын дотоодод нь
төрөлжүүлэн ангилсан нь байдаг. Ингэж ангилахад
газарзүйн байршил уур амьсгал, аялал жуулчлалын
идвэхтэй үйл ажиллагаа гэх мэт олонхүчин зүйлсийг
шалгуур болгон авч үзэхболомжтой ч гол шалгуур нь
тухайн зорих газар дахь “жуулчдын сэтгэл татах
үзмэр” юм.

14.  Эцэст нь хэлэхэд “Жуулчдын зорих газар “
гэдэг нь зүгээр нэг оршин тогтнож байгаа
газарын нэр биш, харин оршин тогтнохын
тулд юу хийх хэрэгтэйг үргэлж тооцож,
жуулчдын хүсэл сонирхолыг хэрхэн яаж
татах талаар байнга шинийг санаачилахыг
шаардаж байдаг оюун ухаан, сэтгэл зүйн
ойлголт төсөөлөл юм хэмээн судлаач Эрни
Хеаф тодорхойлсон байдаг.Энэ нь аливаа
“зорих газар” –ын хувьд нийтэд танигдсан
онцлог “дүр төрх” ихээхэн чухал үүрэгтэй
болохыг харуулж байгаа юм.

15.  Өөрөөр хэлбэл тухайн зорих газарын бусдаас
ялгарах онцолгуудыг тодорхойлсон түүгээр
дамжуулан зах зээлдээ хүрэх буюу жуулчдыг
татахад чигэлнэ гэсэн үг юм. Жишээ
монголын ”Нүүдэлчидийн тал нутаг “ Чингис
хааны өлгий нутаг гэх зэргээр сурталчилах
аялал жуулчлалын дүр төрхийг нь
илэрхийлэхийг зоридог байна.

16. АНХААРАЛ ТАВЬСАНД
БАЯРЛАЛАА