Publicité
Check these out next
SINAUNANG_APRIKA.pptx
1 Apr 2023•0 j'aime•8 vues
0 j'aime
Soyez le premier à aimer ceci
afficher plus
vues
Nombre de vues
0
Sur Slideshare
0
À partir des intégrations
0
Nombre d'intégrations
0
Télécharger pour lire hors ligne
Signaler
Formation
Pagtalakay sa mga sinaunang sibilisasyong umusbong sa mundo
ELSAPENIQUITO3Suivre
Publicité
Publicité
Publicité
SINAUNANG_APRIKA.pptx
- SINAUNANG APRIKA
- ◦ ANG HEOGRAPIYA Naniniwala ang maraming iskolar na ang simula at pag-unlad ng sinaunang Aprika ay impluwensya ng heograpiya. Ang malaking bahagi ng kontinente ay binubuo ng disyerto – sa timog ay matatagpuan ang Kalahari Desert at hilagang bahagi naman ay Sahara Desert. Ang oasis ay lugar sa disyerto kung saan may matatagpuang mga bukal ng tubig. Sa gitna ng kontinente ay isang tropical rainforest na kadalasan ay umuulan mula lima hanggang walong pulgada sa isang taon. Sa pagitan ng gubat at malawak na disyerto ay ang savanna. Ang savanna ay kapatagan kung saan maraming talahib at damo na tumutubo . Marami sa taga Aprika ay naninirahan rito.
- ANG GHANA
- ◦ Ang mga tao sa Ghana ay tinawag na Soninke. ◦ Sila ay masisipag na negosyante at mahuhusay na panday. ◦ Ang kanilang paninda ay asin, ginto at bakal na kanilang ipinapalit sa garing (ivory) at mga alipin. ◦ Saklaw ng teritoryo ng Ghana ang rutang daanan ng kalakalan ng mga caravan ng ginto mula sa mali, at asin naman mula sa hilagang disyerto. ◦ Mula sa mga dumaraang caravan ay nagpapataw ng buwis, na nagging salik sa paglago ng kabang yaman ng imperyo. ◦ Ang paggamit ng bakal ay nakatulong nang Malaki sa pagpapaunlad ng imperyo ng Ghana.
- ANG MALI
- Ang Imperyong Mali ang ikalawang pinakamalaking imperyo sa daigdig noong panahon ng Ghana. Pinamunuan ito ng mga Aprikanong Itim o Maiitim na mga Aprikano sa loob lamang ng 25 taon. Naging kabisera ng imperyo ang Niani na siyang naging sentro ng pag- aaral sa nasabing imperyo. Ito ay naging bantog sa Morocco, Ehipto at iba pang bansang Europeo.
- ◦Napailalim sa control ng mga pinuno ng Mali ang ruta at caravan at ng lungsod ng Ghana.
- ◦Si Sundiata,ang isang itim na Muslim ang unang mansa o emperador ng Mali.Nasakop nya ang kaharian ng Ghana sa pamamagitan ng digmaan.
- ◦Muling pinasigla ni Sundiata ang kalakalan ng asin at ginto sa Niani,ang kabiserang imperyo.Ginawa nya rin itong sentro ng pagaaral
- ◦Isa pa sa pinakadakilang pinuno ng Mali ay si Mansa Musa. ◦Nagtatag ng mas epektibong pamahalaan.
- Nagpatayo rin siya ng mga moske at mga lungsod-estado tulad ng Timbuktu
- ◦Naglakbay ito patungong Mecca hanggang sa itoy naging bantog . Sa pagkamatay ni Mansa Musa , na siyang naging dahilan ng pag bagsak nito.
- ANG SONGHAI
- Ang Imperyong Songhai (isinasalintitik din bilang Songhay) ay isang estado na nangibabaw sa kanluraning Sabel. Sa tugatog nito, ito ay naging isa sa mga pinakamalaking estado sa Aprikanong kasaysayan.
- Ang estado ay nakilala sa historyograpikal na pangalan nito, na nagmula sa nangungunang pangkat etniko at mga namumunong mga piling tao nito, ang Songhai.
- Ang mga Songhai ay kilala sa kanilang lakas at galing sa pakikidigma.
- Ang bayan ng Ghana ang naging kabisera nila at naging pinuno nila ang ilang maharlikang Dia sa Ghana.Dia na tumutukoy sa kanilang kinikilalang bayani o tsampiyon.
- Naging pinuno nila si Sunni Ali noong 1464 CE. Kilala rin siyang Ali the Great o Ali Ber.
- Nasakop nya ang Timbuktu,Gao,Djenne sa Africa
- Naging kahalili nya sa pamumuno ang kanyang anak pinatalsik ito ni Askia Mohammad na may higit na kakayahan sa pamamahala kaya hindi siya nagtagal.
- Bumagsak ang Songhai dahil sa kakulangan ng makabagong armas.Sinalakay ito ng mga Moroccan gamit ang pulbura at kanyon.Nagapi ang Songhai gamit gamit lamang ang sibat at espada.
- Nanirahan sila sa mga bahay na yari sa luwad na ang mga bubong ay mga damo.Sila ay marunong gumamit ng bakal,tanso,at bronse sa paggawa ng mga kasangkapan.
- Mga kamelyo,kabayo,at aso ang ginagamit ng mga Songhai sa paglalakbay at gumamit sila ng bangka sa mga ilog.
- Sila ay nakipagtalastasan sa wikang Arabic.Malaki ang kanilang paggalang sa mga taong nakapag-aral at ang kanilang edukasyon ay nakatuon sa relihiyon
- ◦Ang kanilang lupain ay maputik kayat hindi angkop sa mga kongkretong gusali kaya hindi sila gaano umunlad sa sining.
- SINAUNANG AMERIKA
- • Ang kontinente ng north at south amerika ay nasa pagitan ng dalwang malalawak na karagatan:ang karagatang Pasipiko at Atlantiko. Nagmistulang hadlang ang mga karagatang ito upang makipag-ugnayan ang mga kabishasnan sa Amerika sa ibang kabihasnan sa Asya , Aprika,at Europe. • Noong ika 13 siglo BCE,umunlad ang kauna- unahang kabihasnan sa Amerika. Ito ay ang Olmec at Toltec na ngayon ay tinatawag na Mexico. • Pinaniniwalaaan na sa Panahon ng Yelo (Ice Age)may isang tulay na nagdurugtong sa Asya at Amerika na maaaaring totoo batay sa mga labi na naiwan ng mga tao
- • Tinawag na Olmec o mga taong goma (rubber people) ang pamayanang nanirarahan sa baybayin ng Gulf of Mexico noong 1200 BCE • Ang Olmec ay pinaniniwalaang nagbibigay ng masaganang ani sa kanila.Parehong gumagamit ng alahas tulad ng pulseras,kuwintas,at hikaw ang mga kababaihan at kalalakihan • Ang Carvings na natagpuan sa mga tirahan ng mga olmec at pinaniniwalaang nagbibigay ng masaganang ani sa kanila • Binubuo ng tatlong simbolo ang kanilang sistema ng pamilang ang dot na katumbas ay 1,ang bar naman ay 5,at ang 0.Ginamit ng mga olmec ang sistema ng pagbilang ng pagtala ng mga eklipse at paggalaw ng mga planeta Olmec
- T O L T E C Pagkaraang bumagsak ng Teotihuacan, nagtungo ang mga Toltec sa Central Mexico mula sa hilaga at nagtatag doon ng isang estado.
- LIPUNAN AT PAMAHALAAN (MAYA)
- • Maya 1000 bce-900 BCE nakatira sa rehiyon na ngayon ay bahagi ng silangan at timog ng Mexico, Guatemala, Belize, El Salbador, at kanlurang Honduras. • Ah Kin MaiI (The Highest One of the sun).nagsasagawa sila ng seremonya,pag-aalay,at ritwal para sa mabuting ani o kaya ay tagumpay sa digmaan. • Ang mga magsasaka naman ay bumubuo sa ikatlong antas ng lipunang maya,sila ay nagtatanim ng mga mais,butil,kalabasa at mga bulak • Halach uinic(tunay na tao) ang pinuno ng lungsod na siya rin ang pinuno ng hukbo
- SINING
- • Nagtayo sila ng ng malaki at matibay na templo na yari sa bato na ginamitan ng maraming bagay na tungkol sa matematika. • Nalinang ng mga maya ang komlikadong sistema ng hiroglipiko o hieroglyphics na kanilang ginamit sa pagtatala ng kanilang mga obserbasyon at kalkulasyon sa mga impormasyong pangkasaysayan
- KABUHAYAN
- • Gumagamit sila ng pinatulis na patpat sa pagtatanim. • Pangingisda ay isa rin sa kanilang ikinabubuhay. • Gumagawa ng kasangkapan na yari sa mga bato,mga piguring gawa sa luwad,mga nililok mula sa jade,mga panali,basket,at banig sa kababaihan naman ay poncho,bahag,at palda mula sa bulak o sa mga dahon na manguey
- RELIHIYON
- • Politeistiko ang mga maya. • Ang pangunahing diyos ay sina Hunab Ku,ang tagagawa sa daigdig,at si Itzamna ang diyos ng langit ito ay sinasamba ng mga pari at pinaniniwalaang patron ng mga taong may dugong maharlika. • Sinasamba naman ng mga babae si Ix Chel ang diyos ng bahag hari na may kauganayan sa pagbibigay lunas.
- LIPUNAN AT PAMAHALAAN (AZTEC)
- ◦ Nagmula sa hilagang Mexico ang mga Aztec. Noong 1200, nagsilbi ang mga Aztec bilang mga sundalo sa maliliit na lungsod-estado. Ang kabuuan ng Gitnang Mexico ay napasailalim ang Imperyong Aztec. • Ang mga Calpulli ay kanilang batayan na nagpapatakbo ng paaralan kung saan kalalakihan ay tinuturuan ng pagkamamamayan , kasasaysayan, sining at relihiyon. ◦ Nahahati sa tatlong antas ang lipunang aztec • Ang una ay ang mga maharlika na kinabi bilangan ng pamilya at hari,kaparian,at mga pinuno ng hukbo. • Ikalawa naman ay binubuo ng ordinaryong mamamayan tulad ng mga magsasaka,mangangalakal,sundalo,at artisano. • Pangatlo naman ay pinakamababang antas ng lipunang Aztec-ang mga alipin. • Binubuo ng mga ordinaryong mamamayan tulad ng mga magsasaka,mangangalakal,sundalo,at artisano.
- SINING
- ◦Ang kanilang talino sa larangan ng paglililok ay makikita sa kanilang mga templong pramide,produktong eskultura at ang kaledaryong bato nay may bigat na 22 metricton.
- KABUHAYAN
- • Pagsasaka ang batayan ng kanilang kabuhayan • Chimampa o isang artipisyal na latian na higit na kilala sa tawag na “floating gardens”. • Ang mga yaring produkto tulad ng palayok,Iba’t ibang kagamitan,alahas,pigurin,basket, tela at mga mamahaling produkto gaya ng asin at mga palamuting yari sa ginto na ibinebenta sa lokal na pamilihan.
- RELIHIYON
- • Umaasa ang aztec sa puwersa ng kalikasan sa kanilang sinasamba. • Pianakamahalaga ang diyos ng araw na tinawag nilang Huitzilopochtli,na siya ring tinawag na diyos ng digmaan. • Sina Tlaloc,ag diyos ng ulan,at Quetzalcoatl ang diyos ng hangin at karunungan.
- LIPUNAN AT PAMAHALAAN (INCA)
- • Sa Timog America , sumibol ang isang kabihasnan at imperyo na sinakop sa malaking bahagi ng Andis Mountains.Umabot ang teritoryong ito sa Peru,Bolivia,Ekwador,at mga bahagi ng Chile at Argentina.Tinawag itong Imperyong Inca • Sa ilalim ng aristokrata at sa mga kaanak ng emperador nagmula ang mahahalagang opisyal sa gobyerno , relihiyon, at militar. • Hinati sa mga rehiyong kilala sa daigdig bilang “Apat na Suyus”at Cuzko ang nasa sentro.Tinawag ng mga inca ang oimperyo na Tahuantinsuyu, na ang kahulugan ay”lamd of the four Quarters”. • Ang batayan ng lipunang inca ay ayllu,Ito ay binubuo ng mga pamilyang sama-samang gumagamit ng bukid,hayop,at ani.
- SINING
- •Itinago ang mga tala sa pamamagitan ng quipu o isang hilera ng binuhol na tali na nakasabit mula sa mahabang panali. •Ang kanilang insrumento ay kinabibilangan ng wind instrument tulad ng horns,flutes,at percussion.
- KABUHAYAN
- • Sama-sama ang pamilya sa pag tatanim at pag aani • Ang kababaihan ay gumagawa ng chih<ang giniling na mais at patatas na ginawa nilang harina.gumawa din sila ng tela sa papamagitan ng ikid at paghahabi ng bulak o lana(wool). • Ang pananim na nagmula sa inca ay binubuo ng mais,patatas,kalabasa,sitaw,sili, mani,at kamoteng kahoy(cassava)
- RELIHIYON
- • Sumasamba sa maraming Diyos • Ang pangunahing diyos nila ay si virasocha,tagalikha ng mundo,sinasamba din nila ang diyos ng araw,si Inti na pinaniniwalaan nilang maharlika na pamilya • Ang bawat pamilya ay may huaca na ibigsabihin ay katawan ng kanialng pinatay.
Publicité