14. Światowe Badanie Nadużyć Gospodarczych EY

Firmowe nadużycia –
indywidualne
konsekwencje
14. Światowe Badanie Nadużyć Gospodarczych
Kwiecień 2016

Spis treści
Walka z korupcją globalnym priorytetem
Podsumowanie
Załącznik
Usprawiedliwianie nieprawidłowości
i zachowań nieetycznych

3
Podejście do badania i profil uczestników
► Między październikiem 2015 a styczniem 2016 roku, nasi ankieterzy przeprowadzili łącznie 2825 rozmów z menedżerami z 62 państw oraz regionów.
► Rozmowy przeprowadzono z przedstawicielami największych firm w każdym kraju. Wśród respondentów byli liderzy w swojej branży – dyrektorzy generalni,
dyrektorzy finansowi, dyrektorzy ds. zgodności (compliance), dyrektorzy prawni oraz szefowie audytu wewnętrznego. Rozmowy prowadzono telefonicznie
lub bezpośrednio, w lokalnym języku respondentów oraz z zapewnieniem anonimowości. Szczegóły dotyczące respondentów zostały przedstawione poniżej:
* Szczegóły dotyczące państw sklasyfikowanych jako „rynki rozwinięte” i „rynki rozwijające się” znajdują się w Załączniku.
► W Polsce przeprowadzonych zostało 50 rozmów
► Wyniki zostały porównane z rezultatami dla Europy Środkowej i Wschodniej („CEE”)*, rynkami rozwiniętymi*, rynkami rozwijającymi się* oraz wszystkich
respondentów
► Ze względu na zaokrąglenia lub pominięcia niektórych wyników w celu lepszego porównania odpowiedzi, nie wszystkie wyniki sumują się do 100%
Przychody % respondentów
Powyżej 5 mld $ 6%
1 mld – 5 mld $ 19%
500 mln – 0,99 mld $ 13%
100 mln – 499 mln $ 31%
Poniżej 100 mln $ 29%
Pozycja w organizacji % respondentów
Dyrektor finansowy 23%
Inny pracownik działu finansowego 27%
Szef audytu wewnętrznego 8%
Inny pracownik audytu/działu ds. ryzyka 12%
Dyrektor ds. zgodności (compliance) 3%
Dyrektor prawny 5%
Inna 21%

Walka z korupcją
globalnym
priorytetem

5
88
87
94
89
91
Polska
CEE
Rynki rozwinięte
Rynki rozwijające się
Wszyscy respondenci
Pytanie: Jak ważna jest Pana/i zdaniem wiedza na temat tego, kto jest rzeczywistym beneficjentem podmiotu, z którym Pana/i firma prowadzi interesy?
Próba: Polska (50); CEE (650); Rynki rozwinięte (1100); Rynki rozwijające się (1725); Wszyscy respondenci (2825)
Kto stoi za tym biznesem? % bardzo / dość ważne
Rzecz o identyfikacji beneficjentów rzeczywistych

6
Kto stoi za tym biznesem?
Zamrożenie
aktywów
i restrykcje
handlowe
Raporty o
podejrzanej
aktywności klientów
Rzecz o identyfikacji beneficjentów rzeczywistych
Identyfikacja beneficjenta
rzeczywistego dostarcza wiedzy
o rzeczywistym właścicielu
przepływającego kapitału.
Kluczowa rola w ograniczaniu nadużyć
oraz korupcji w polityce i biznesie.
Trudności? Ograniczony dostęp do
szczegółowych danych dot. struktury
kapitałowej spółek i ich właścicieli,
szczególnie w przypadku rajów
podatkowych.
Regulacje z obszaru przeciwdziałania
praniu pieniędzy i finansowania
terroryzmu (AML / CT) – narzędzia
zwiększenia transparentności
informacji na temat beneficjentów
rzeczywistych.
► Wypracowanie skutecznych rozwiązań
w zakresie pozyskiwania informacji
► Procedury Poznaj Swojego Klienta (KYC)
oraz Poznaj Swojego Dostawcę (KYS)
Rekomendacje EY
Oszukańcza
działalność finansowa

7
Regulatorzy i organy ścigania
nieskuteczne w walce z korupcją?
Pytanie: Które z następujących stwierdzeń najlepiej oddaje podejście organów regulacyjnych lub organów ścigania do zjawiska korupcji / łapownictwa?
Są chętni do ścigania przypadków korupcji / łapownictwa, ale ich działania wobec sprawców tego typu przestępstw są nieskuteczne
58
56
40
51
47
Polska
CEE
Rynki rozwinięte
Rynki rozwijające się
Wszyscy respondenci
Zdaniem respondentów regulatorzy
i organy ścigania starają się walczyć
z korupcją, ale ich działania pozostają
nieskuteczne.
Zaledwie 12% respondentów w Polsce
uważa działania regulatorów i organów
ścigania w walce z korupcją za skuteczne
- to zdecydowanie niżej niż średnia
(33%) odpowiedzi udzielonych przez
wszystkich respondentów.
% respondentów

8
Regulatorzy i organy ścigania
nieskuteczne w walce z korupcją?
► Stopień skomplikowania spraw gospodarczych
► Zniesienie odrębności postępowania gospodarczego – sprawy
gospodarcze toczą się według ogólnych zasad dla spraw cywilnych
► Przewlekłość postępowań
► Ograniczone zachęty promujące przeciwdziałanie nadużyciom
9,5
8,1
7,5
8,3 8,4
9,7
11,0
12,6
13,5
0,0
2,0
4,0
6,0
8,0
10,0
12,0
14,0
16,0
2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013 2014 2015
Źródło: isws.ms.gov.pl
Różne aspekty braku efektywnościŚredni czas trwania spraw gospodarczych (w miesiącach)
w I instancji w sądach rejonowych w latach 2007 - 2015
Firma będąca stroną postępowania może się
w nie aktywnie włączyć. Przygotowanie rzetelnych
materiałów i kompleksowej dokumentacji pomaga
skrócić czas jego trwania.
Rekomendacje EY

9
Łapownictwo w biznesie
Pytanie: Dla każdego z następujących stwierdzeń proszę powiedzieć, czy według Pana/i dotyczy ono Polski, Pana/i sektora lub czy nie zna Pan/i odpowiedzi?
Przekupstwo/praktyki korupcyjne są szeroko rozpowszechnione w polskim biznesie
Wręczanie łapówek w celu zdobycia kontraktu jest powszechną praktyką w naszym sektorze
34
46
21
51
39
16
13
4
15
11
Polska CEE Rynki rozwinięte Rynki rozwijające się Wszyscy respondenci
Polska w pół drogi
Praktyki korupcyjne:
są szeroko rozpowszechnione
w polskim biznesie
w celu zdobycia kontraktu są
powszechną praktyką
w naszym sektorze

10
Łapownictwo w biznesie
Obszary
Polska w pół drogi. Obszary i branże podatne na korupcję
Branże
Przetargi /
Zakupy
Inwestycje
Tran-
sakcje
kapita-
łowe
Usługi
Decyzje
administra-
cyjne
Budownictwo
Przemysł
Informatyka Handel
Rynki finansowe
Zdrowie
Sport

Usprawiedliwianie
nieprawidłowości
i zachowań
nieetycznych

12
Skłonność do zachowań
nieetycznych
16
14
8
2
26
Oferowanie prezentów
Oferowanie rozrywki
Oferowanie gotówki
Fałszowanie wyników finansowych
Co najmniej jedno z powyższych
CEE
Rynki
rozwinięte
Rynki
rozwijające się
Wszyscy
respondenci
17 8 15 12
29 22 25 24
14 9 16 13
2 2 6 4
40 30 40 36
Polska
1
% odpowiedzi „dotyczy”
Pytanie: Proszę powiedzieć, które z poniższych działań mogą być uzasadnione, jeżeli mają na celu pomoc firmie w przetrwaniu kryzysu gospodarczego.

13
Skłonność do zachowań nieetycznych
1. Czechy 42
2. Arabia Saudyjska 34
3. Węgry 34
4. Słowacja 32
5. Indie 24
6. Nigeria 24
7. Malezja 22
8. Filipiny 22
9. Wietnam 22
10. Portugalia 20
11. Singapur 18
12. Hongkong 16
13. Indonezja 16
14. Kenia 16
15. Polska 16
16. Bułgaria 42
17. Luksemburg 34
18. Kraje bałtyckie 34
19. Australia 32
20. Hiszpania 24
21. Turcja 24
22. Średnia dla wszystkich krajów 22
23. Ukraina 22
24. Tajwan 22
25. Rosja 20
26. Japonia 18
27. Tajlandia 16
28. Austria 16
29. Bliski Wschód 16
1. Słowacja 68
2. Japonia 60
3. Malezja 56
4. Hongkong 56
5. Czechy 52
6. Singapur 50
7. Szwecja 48
8. Serbia 46
9. Kenia 42
10. Indonezja 38
11. Turcja 36
12. Chorwacja 36
13. Słowenia 34
14. Filipiny 32
15. Tajlandia 32
16. Holandia 32
17. Wielka Brytania 32
18. Australia 30
19. Irlandia 30
20. Arabia Saudyjska 28
21. Indie 28
22. Wietnam 28
23. Węgry 26
24. Średnia dla wszystkich krajów 24
25. Hiszpania 24
26. Dania 22
27. RPA 22
28. Nigeria 20
29. Luksemburg 18
42. Polska 14
Kraje z najwyższymi wynikami (w %) Kraje z najwyższymi wynikami (w %)
Oferowanie prezentów Oferowanie rozrywki

14
► Analiza danych z systemów finansowo-księgowych
lub innych systemów IT wspierających prowadzenie
firmy pozwala na wczesne wykrywanie
i zapobieganie nieprawidłowościom
► Stosowana dotychczas głównie przez organy
ścigania, wkracza także do biznesu, stając się
podstawowym narzędziem w walce z nadużyciami
Gotówka Umowy zlecenia Fikcyjne faktury
Mechanizmy korupcji
Usługi InneRzeczowe
Nie każdy prezent jest łapówką:
► Wdrożenie regulacji wewnętrznych to wsparcie
pracowników w interpretacji bieżących działań
operacyjnych
► Wiedza na temat systemu i regulacji musi iść
w parze z aktywnym wpływaniem na postawy
i przykładem dawanym przez zarządzających
Rekomendacje EY
Śledcza analiza danych

15
► Zachowania nieetyczne wiążą się z ryzykiem poważnych konsekwencji finansowych, prawnych i reputacyjnych
► By ograniczyć zachowania nieetyczne nie wystarczy „papierowa etyka” - niezbędna jest silna kultura organizacyjna
oparta na wartościach, jasnych zasadach i narzędziach takich jak rejestry, analiza danych, systemy zgłaszania
nadużyć, szkolenia itp.
► Kadra zarządzająca odgrywa kluczową rolę w promowaniu standardów etycznych w organizacji i praktycznym ich
stosowaniu – niewłaściwy przykład z góry może zniweczyć nawet najlepszy program etyczny
Konflikt interesów Zmowy
Fałszowanie wyników
finansowych
Oszustwa Karuzele VAT Szpiegostwo gospodarcze
Działania nieetyczne to nie tylko korupcja

16
Większość organizacji zauważa
ryzyko cyberprzestępczości
% bardzo / dość wysokie ryzyko
Pytanie: Na ile poważnym ryzykiem jest cyberprzestępczość dla organizacji takich jak Pana/i firma?
Próba: Polska (50); CEE (650); Rynki rozwinięte (1100); Rynki rozwijające się (1725); Wszyscy respondenci (2825); Dyrektorzy finansowi (655);
Inni pracownicy działów finansowych (769)
54
42
53
43
47
41 39
Polska CEE Rynki rozwinięte Rynki rozwijające się Wszyscy
respondenci
Dyrektorzy finansowi Inni pracownicy
działów finansowych

17
Cyberprzestępczość jednym z głównych
ryzyk większości organizacji
57%
62%
32%
56% Zdefiniowało wyciek danych / utratę danych
jako jedną z najważniejszych kwestii
w nadchodzących 12 miesiącach
Jest zdania, że brak właściwych kompetencji
jest największym wyzwaniem dla zapewnienia
bezpieczeństwa
Wskazało, że głównym ograniczeniem jest brak
świadomości lub wsparcia ze strony zarządu
Twierdzi, że główną przeszkodą w realizowaniu
skutecznej polityki bezpieczeństwa informacji
są ograniczenia budżetowe
44%
Liczba komputerów w Polsce w
2015 roku zagrożonych infekcją
Źródło: Creating trust in the digital world, EY’s Global Information Security Survey 2015
Opracowanie i wdrożenie kompleksowego planu
zapobiegania incydentom jest niezbędne w obliczu
dynamicznie rosnącej liczby cyberataków oraz ich
postępującej profesjonalizacji.
Rekomendacje EY

18
Okoliczności powstrzymujące od zgłaszania
nadużyć i nieprawidłowości
Lojalność wobec pracodawcy Lojalność wobec współpracowników
Pytanie: Które z poniższych okoliczności mogłyby ewentualnie powstrzymać Pana/ią przed osobistym zgłoszeniem przypadku nadużycia
lub korupcji organom regulacyjnym lub organom ścigania?
20 21
13
24
19
Polska CEE Rynki
rozwinięte
Rynki
rozwijające się
Wszyscy
respondenci
18
19
11
22
18
Polska CEE Rynki
rozwinięte
Rynki
rozwijające się
Wszyscy
respondenci
% respondentów

19
Pozostałe główne tezy raportu
Fałszowanie sprawozdań finansowych jest w dalszym ciągu akceptowane przez wielu menedżerów -
aż 30% z nich zaakceptowałoby jedną lub kilka form manipulacji danymi finansowymi, aby sprostać
presji związanej z realizacją zakładanych wyników. Wśród stosowanych sposobów wymienia się
wsteczne datowanie kontraktów, zmianę założeń kalkulacji rezerw, a także manipulację okresami
sprawozdawczymi.
Niektórzy polscy menedżerowie (14%) mogą nie doceniać ryzyka związanego ze współpracą ze
stronami trzecimi (dostawcami, agentami, dystrybutorami), gdyż nie biorą go pod uwagę podczas
prowadzonych w ich firmach audytach dochodzeniowych lub przeglądach antykorupcyjnych.
Badanie wskazuje ponadto, że istotna część menedżerów w tego typu przeglądach nie uwzględnia
ryzyk charakterystycznych dla danego kraju (46%) lub dla danej branży (28%).
Departament Sprawiedliwości USA ogłosił ostatnio wytyczne, w których podkreślił,
że w sprawach nadużyć i korupcji oskarżenia będą wysuwane zarówno wobec przedsiębiorstw,
jak i indywidualnych menedżerów. Większość badanych w Polsce popiera zaostrzenie kar wobec
tzw. „białych kołnierzyków” – aż 80% respondentów jest zdania, że pociąganie do odpowiedzialności
indywidualnych menedżerów pomogłoby ograniczyć nadużycia i korupcję w biznesie.

21
Główne tezy raportu dla Polski
Znaczenie przejrzystości rośnie – 9 na 10 polskich firm zdaje sobie sprawę
z wagi identyfikacji beneficjentów rzeczywistych w tym podmiotów, z którymi współpracują.
58%
54%
Blisko co piąty polski ankietowany traktuje lojalność wobec pracodawcy lub współpracownika
jako okoliczność, która mogłaby go powstrzymać przed osobistym zgłoszeniem przypadku
nadużycia lub korupcji.
Przekonanie o powszechności korupcji w polskim biznesie podziela co trzeci respondent –
to mniej niż w innych krajach naszego regionu (46%), ale wciąż o wiele więcej niż w krajach
rozwiniętych (21%).
Większość przebadanych organizacji docenia wysiłki organów ścigania
w walce z korupcją, jednak przeważa (58%) opinia o braku skuteczności tych działań.
Coraz więcej firm (54%) zdaje sobie sprawę z ryzyka cyberprzestępczości – to dobrze wobec
rosnącej lawinowo liczby cyberataków i postępującej profesjonalizacji cyberprzestępców.

22
Jak się bronić?
► Compliance to nie tylko weryfikacja zgodności z prawem i regulacjami wewnętrznymi. To także budowanie etycznych
postaw, przykład płynący z góry, a także skuteczniejsze zarządzania ryzykiem i wsparcie dla biznesu w rozstrzyganiu
bieżących dylematów
► System zgłaszania nieprawidłowości jest jednym z najskuteczniejszych narzędzi pozyskiwania informacji
o nadużyciach mających miejsce w organizacji
► Śledcza analiza danych zapewnia narzędzia nie tylko do wykrywania i badania nadużyć, ale także do zapobiegania
nadużyciom. Przykładem takich zastosowań może być bieżące monitorowanie najbardziej ryzykownych obszarów (np.
wydatków pracowniczych lub kosztów projektowych), dzięki któremu zespoły audytowe i compliance mogą wychwycić
nieprawidłowości na wczesnym etapie i tym samym znacznie ograniczyć straty
► Weryfikacja kontrahentów i innych stron trzecich jest kluczowa nie tylko ze względu na
potencjał strat finansowych, ale także ryzyko wizerunkowe i prawne. Narzędziami szczególnie
przydatnymi w tym zakresie mogą być procedury Poznaj Swojego Klienta i Poznaj Swojego
Dostawcę oraz normy etycznego zarządzania w łańcuchach dostaw
► Cyberprzestępczość może dotknąć każdego, w tym nawet największe organizacje.
Rozwiązaniem jest opracowanie i wdrożenie kompleksowych planów zapobiegania incydentom,
które mogą uchronić przed stratami finansowymi i reputacyjnymi

24
Profil próby badawczej
Kategoria: Rynki rozwinięte
Australia, Austria, Belgia, Kanada, Dania, Finlandia, Francja, Niemcy, Grecja, Irlandia, Włochy, Japonia, Luksemburg, Holandia, Nowa
Zelandia, Norwegia, Portugalia, Singapur, Hiszpania, Szwecja, Szwajcaria, Wielka Brytania oraz USA
Kategoria: Rynki rozwijające się
Argentyna, Brazylia, Bułgaria, Chile, Chiny, Kolumbia, Chorwacja, Czechy, Egipt, Hongkong, Węgry, Indie, Indonezja, Izrael, Kenia,
Malezja, Meksyk, Jordania, Oman, Zjednoczone Emiraty Arabskie, Nigeria, Filipiny, Polska, Rumunia, Rosja, Arabia Saudyjska, Serbia,
Słowacja, Słowenia, RPA, Korea Południowa, Tajwan, Tajlandia, Kraje bałtyckie (Estonia, Litwa, Łotwa), Turcja, Ukraina oraz Wietnam
Kategoria: Bliski Wschód
Jordania, Oman oraz Zjednoczone Emiraty Arabskie
Kategoria: Kraje bałtyckie
Estonia, Łotwa i Litwa
Bułgaria, Oman, Tajwan oraz Tajlandia to państwa wzięte pod uwagę po raz pierwszy podczas
14. Światowego Badania Nadużyć Gospodarczych. Z tegorocznego badania wyłączona została Namibia.

25
Dane kontaktowe
Zespół Zarządzania Ryzykiem Nadużyć
Jakub Kraszkiewicz
Partner EY
+48 (22) 557 87 29
Jakub.Kraszkiewicz@pl.ey.com
Mariusz Witalis
Partner EY
+48 (22) 557 79 50
Mariusz.Witalis@pl.ey.com
Tomasz Dyrda
Dyrektor EY
+48 (22) 557 87 46
Tomasz.Dyrda@pl.ey.com

14. Światowe Badanie Nadużyć Gospodarczych EY

Recommended

Recommended

More Related Content

What's hot

What's hot (12)

Similar to 14. Światowe Badanie Nadużyć Gospodarczych EY

Similar to 14. Światowe Badanie Nadużyć Gospodarczych EY (20)

More from EYPoland

More from EYPoland (20)

14. Światowe Badanie Nadużyć Gospodarczych EY