1. GJERGJ FISHTA

2. ARSIMI
 Gjergj Fishta lindi me 23.10 1871 ne Fishte te
Zadrimes. Shkollen fllore e mbaroi ne
vendlindje,ndersa pas ai vazhdoi kolegjin ne
Troshan. Ai mbaron kolegjen dhe ne 1886
shkon ne Bosnje, ku studioi per filozofi dhe
teologji.

3. VEPRIMTARIA ATDHETARE
 Fishta u kthye ne kolegjin(Troshan) dhe nisi punen si
mesues.Ai e nderpreu mesuesine dhe u dergua si
famulltar ne Gomisqe te Mirdites.Ai u kthye ne vitin
1894 neTroshan, por si famulltar, ku mbajti meshen
e pare ne gjuhen shqipe. Fishta themeloi ne 1899
shoqerine letrare “Bashkimi” me Preng Doçin, qe ka
gjalleruar jeten artistike ne veri. Po ne kete vit ai
bashkpunoi me F. Konicen e filloi te bashkepunonte
me organin “Albania”, qe dilte ne Bruksel. Ne 1902 u
kthye ne Shkoder dhe u be drejtori I pare I shkolles
fillore franceskane, ku futi me guxim mesimin e
gjuhes shqipe, kurse ne 1908, I njohur tashme si nje
nga personalitetet me te shquar u zgjodh kryetar i
Kongresit te Manastirit.

4. AKTIVITETET E FISHTES
Fishta ne vitin 1913 themeloi revisten “Hylli i Drites”, te cilen e
drejtoi deri me 1940, e cila ka lene shume mbressa. Ne vitin
1916 hapI shtypshkronjen franceskane ne Shkoder dhe po ne
kete vit me Luigj Gurakuqin, themeloi “Komisinine letrare”, nje
shoqeri gjuhesore-letrare qe synonte propagandimin e vlerave
te letersise shqiptare. Fishta perfaqesoi Shqiperine ne
Konferencen e Paqes ne Paris( 1919), ku mbrojti te drejtat e
shqiptareve te neperkembura nga Fuqite e Medha. Me 1921 u
zgjodh nga populli I Shkodres deputet opozitar ne parlament,
nenkryetar dhe kryetar i komisionit per arsimin dhe bilancin
shteteror. Mori pjese ne revolucionin demokratiko-
borgjeze(’24) qe u quajt Rev. i Qershorit. Pas deshtimit ai shkoi
ne Rome ku mori dhe cmimi “Honoris Causa”. Gjergj Fishta ka
perfaqesuar Shqiperine ne Athine e Stamboll (‘31) dhe ka qene
lider i franceskaneve te Shqiperise. Gjergj Fishta vdiqe me 30
Dhjetor 1940 ne Shkoder dhe u varros po aty me nderime te
jashtezakonshme nga populli qe e kthyen ate ne legjende
bashke me emrin e tij.

5. VEPRAT ME TE MEDHA
Publicitika e Fishtes eshte botuar ne pjesen me te
madhe ne faqet e “Hyllit te drites”. Fishta ka shkruar
edhe mjaft vepra dramatike si melodramat “
Shqyptari i qyteterum” ose “Shqyptarja e qytetme,
tragjedite “Juda Makabe”, “Ifigjenia n’Aulide” etj. Ka
shkruar edhe vepra satire si poezia “Anzat e
Parnasit” dhe “Gomari i Babatasit”.Ka bere dhe
berkthime, duke bere te flasin shqip Homeri dhe
Molieri.
Por, pa asnje dyshim, ai se pari mbetet nje nga
poetet me te madh te let. Shqipe me dy veprat
madhore: vellimi “Mrizi i zanavet” dhe poema
“Lahuta e malcis”. Pasqyre e mendimeve, idealeve
dhe aspiratave te tij eshte vellimi “Mrizi i zanavet”.

6. MRIZI I ZANAVET
 “Mrizi i Zanavet” konsiderohet si kryevepra e lirikes se Fishtes.
Vellimi i pare u botua ne 1913 ne Shkoder dhe permbante 8
lirika. Botimi i dyte u be ne vitin 1924 dhe Fishta perfshiu
melodramen “Shqiptari i qytetnuem” si dhe tragjedine “Juda
Makabe”. Me 1930 doli botimi i trete. 1871-1940.Vellimi hapet
me poezine “Shqypnia”, nje nga me te njohurat ne letersine
shqipe.Tema e atdheut, tema e pasqyrimit te bukurive te tij, e
forcimit te ndjenjes se krenarise dhe atdhedashurise eshte
teper e njohur dhe e trajtuar, por Fishta, pa perseritur ato qe
kane thene paraardhesit e tij, gjen elemente te tjera te
fuqishme nga ana poetike, detaje qe krijojne emocione, dhe
me to krijon nje poezi madhore, pasqyre e atdhedashurise,
frymezuese e popullit ne luften per liri. Mbi kete motiv, poeti
shkruan edhe nje poezi tjeter me te njejtin titull “Shqypnia”.
Ndersa poezia e pare ka ritem marcial, ne te dyten, qe eshte
nje tingellime e shkruar ne monokolone, poeti, me nje
intonacion te dukshem krenarie e malli, paraqet
atdhedashurine si ndjenjen me te qenesishme e me te bukur
te shpirtit te shqiptarit.

7. Vargje nga “Mrizi i Zanavet”
 Edhe hana do ta dije
Edhe dielli do t’kete pa
Se perqark kesaj rrokullie
Si Shqypnia’i vend nuk ka

8.  Gjergj Fishta gjithashtu ka mbeshtetur
patriotizmin ne qender te poezise “Gjuha
Shqipe”, e cila eshte nje pergjigje e ashper
kunder propagandes antishqiptare. Synimi I
kesaj poezie eshte te paraqese bukurite e kesaj
gjuhe, forcen e saj shprehese, por edhe te
mbjelle dashuri te te gjitha zemrat e shqiptareve
per te. Fishta duke qene prift dhe poet nuk i
lejohet te mallkoje, po zemerimi beri te tijen ne
keto vargje:
Pra, mallkue, njai bir shqiptari
Qi kete gjuhe te Perendise,
Trashegim qe na e la i pari
Trashegim s’ia le ai femise

9. LAHUTA E MALCIS
 Lahuta e Malcís konsiderohet si kryevepra e Át Gjergj
Fishtës të cilën autori filloi të e shkruante nga vitit 1905
duke e përfunduar në vitin 1937. Lahuta e malcise eshte
poeme epiko-lirike per Shqiperine, shqiptaret dhe luften e
tyre per liri. Ajo merr per teme nje epoke te gjere, dramatike
dhe ne te njejten kohe me rendesi vendimtare per fatin e
Shqiperise nga 1878, koha kur mblidhet dhe deshton pa
arritur te plotesoje detyrat e veta Lidhja e Prizrenit,deri me
1912, kur shpallet Pavaresia. Autori ka patur 3 synime:
 Te tregonte pavaresisht nga humbjet e disfatat e
herepashershme qe populli shqiptar nuk qe gjunjezuar, por
duke nxjerre mesime prej tyre, perpiqej te pergatitej per
cfare do i vinte me pas.
 Te tregonte se nga njeri shekull ne tjetrin historia e popullit
tone pasurohej me ngjarje e heroizma te rinj qe deshmonin
se ne gjirin e tij ishte e gjalle dhe e pavdekshme per ta pare
Shqiperine “Zonje brenda cakut te vet”.
 Duke marre si piknisje Lidhjen e Priznit dhe vitet ne vazhdim
te tregonte se historia ishte nje dhe e pandare dhe Ludja
nuk ishte ngjarje e shkeputur, por deshmi e pjekurise
luftarake dhe morale te popullit tone..

10.  Qellim tjeter eshte i qarte te tregoje qe
historine nuk e ben nje njeri i vetem dhe ajo
nuk perbehet nga nje ngjarje e vetme, po
historine e ben I gjithe populli i prire nga bijte
e tij te shquar. Autori ka misheruar tiparet me
te mira te popullit tone duke I gdhendur e
perjetesuar ne fig. te besueshme,
jashtezakonisht te gjalla dhe te plotfuqishme
ne kohen ku jetojne. Kjo veper eshte e
vecante se ngjall kureshtje nga studiuesit qe
mendojne se Fishta ka pasur perpara shembuj
ku eshte bazuar dhe te kjo veper.

11. PJESE NGA LAHUTA E MALCIS

12. PUNOI: ELIO MEMA