2. Kader van de opdracht
• opdrachtgever: VVD Bestuurdersvereniging
• doel: schrijven van de paragraaf ‘bestuurlijke vernieuwing’
van het nieuwe verkiezingsprogramma
• inhoudelijk carte blanche, maar:
• geen politiek suïcidale voorstellen
• denk in korte (4 jaar) en lange termijn
• begin niet opnieuw: VVD Beginselprogramma, Liberaal
Manifest, TK-verkiezingsprogramma
• betrek de partij!
• resultaat opleveren aan bestuurdersvereniging en Stef Blok;
• breed samengestelde werkgroep.
• voorzitter: Ina Adema
• secretaris: Christophe van der Maat
3. Proces
• 28 januari startbijeenkomst werkgroep: opstellen gedeelde
probleemanalyse en aanzet ontwerpprincipes
• vandaag! in gesprek met de partij over aanscherping
probleemanalyse en ontwerpprincipes
• 14 april bijeenkomst werkgroep: concrete voorstellen,
volgend uit de probleemanalyse en ontwerpprincipes
• medio mei bijeenkomst werkgroep: voorbereiden 8 juni
• 8 juni voorjaarscongres VVD BV: bespreken eerste resultaten
• medio september concept eindrapportage gereed
• najaarscongres VVD BV (2-3 nov.): bespreking eindproduct
• mei 2012: bespreking eindproduct partijcongres.
4. Uitdaging!
• rapportage Raad voor het openbaar bestuur: Het einde van
het blauwdruk-denken
• Hoe komen we voorbij de al eerder gedefinieerde problemen
en de al eerder gedefinieerde oplossingen?
• creatieve slag nodig om tot een ander proces / product te
komen dat verandering brengt
• het eindproduct van de werkgroep is geen einddoel
5. Denklijn van de werkgroep
• Waarom?
• probleemstelling
• context van de 21e eeuw
• Hoe?
• ontwerpprincipes voor de overheid van de Werksessie I
21e eeuw
• opheffen bestaande knelpunten
• Wat?
• Welke concrete voorstellen doen we in ons
verkiezingsprogramma? Werksessie II
• voor de korte (4 jaar) en voor de lange termijn
• Bespreking vandaag: gesprek over ‘waarom’ en ‘hoe’.
6. Waarom is bestuurlijke herinrichting
noodzakelijk? Wat zou het bestuur moeten
kunnen?
Probleemanalyse I:
• onvoldoende slagkracht!: economie & welvaart zijn in
gedrang door stagnatie van besluitvorming;
• rolverwarring: het is onvoldoende duidelijk wie waar
over gaat;
• er zijn te veel overheden en overheidsinstanties tegelijk bij
besluitvorming en uitvoering betrokken;
• de schaal waarop vraagstukken om aanpak vragen (in
toenemende mate regionaal) past niet bij de huidige
bestuurlijke schaalniveaus;
7. Waarom is bestuurlijke herinrichting
noodzakelijk? Wat zou het bestuur moeten
kunnen?
Probleemanalyse II :
• onvoldoende flexibel door verplichte uniformiteit, maak
meer verschil mogelijk voor maatwerk;
• een te grote overheid die zich met te veel bemoeit en
daarmee de vrijheid van de burger te zeer beperkt;
• waarom mogen mensen hun eigen problemen niet oplossen?
• burgers hebben te hoge verwachtingen van de overheid en
worden daarin door politici gesterkt
• straks onvoldoende arbeidspotentieel om beleid te vormen en
uit te voeren
8. Waarom is bestuurlijke herinrichting
noodzakelijk? Wat zou het bestuur moeten
kunnen?
Probleemanalyse III:
Legitimiteit & vertrouwen: het vertrouwen van veel burgers
in politiek en overheid staan onder druk. Daarom meer
inzetten op:
• een bestuur dat herkenbaar is, voldoende aandacht heeft
voor maatschappelijke problemen en in de
samenleving
levende opvattingen;
• een bestuur waardoor de bevolking zich op een
goede manier vertegenwoordigd voelt en waar
mogelijk burgers betrekt bij wilsvorming;
• een bestuur dat ‘klantvriendelijk’ is, diensten van
voldoende kwaliteit efficiënt en snel levert,
resultaten bereikt;
• een bestuur dat op een zorgvuldige en transparante
manier te werk gaat in overeenstemming met
rechtsstatelijke waarden en de beginselen van
behoorlijk bestuur
9. Waarom is bestuurlijke herinrichting
noodzakelijk?
Relevante context 21e eeuw:
• glokalisering: de wereld en de eigen buurt als relevante
beleving / als podium waarop activiteiten plaatsvinden;
• rol van de media;
• nieuwe ICT;
• juridisering en hang naar uniformiteit;
• geëmancipeerde samenleving / mondige burger;
• sociale paradox: persoonlijk gaat het goed, maar
tegelijkertijd het gevoel van maatschappelijke onvrede;
• reguleringsparadox: regels voor anderen, maar niet voor
jezelf;
• horizontalisering: participatie van burgers en rol van
bedrijven en maatschappelijke instellingen;
• de toenemende invloed van Europa;
• overheidsfinanciën stevig onder druk (onbetaalbaarheid
van huidige verzorgingsstaat)
• ...
11. Hoe moeten we de bestuurlijke
organisatie herinrichten?
Ontwerpprincipes voor het openbaar bestuur (1):
• eerst de taak dan de schaal;
• keuze schaalgrote afhankelijk van effectiviteit en legitimiteit;
• eerst inhoud van vraagstuk, dan taak, dan schaal met
verantwoordelijkheden, bevoegdheden en budgetten in één
overheidshand;
• decentralisatie kan en moet, maar doe het dan wel goed;
• eenheid in de hoofdstructuur, differentiatie in taken;
• de Europese Unie is een van de betrokken bestuurslagen;
• liefst één bestuurslaag betrokken bij de taak, max. twee;
• financiering: zo dicht mogelijk bij de uitvoering van de
verantwoordelijke brengen, als je verantwoordelijk bent voor
de taak dan ligt daar ook de financieringsvraag. Dus ook:
lokale afwegingen worden lokaal gefinancierd.
12. Hoe moeten we de bestuurlijke
organisatie herinrichten?
Ontwerpprincipes voor het openbaar bestuur (2):
• iedere bestuursmacht vraagt om democratisch
georganiseerde wilsvorming en om democratische controle;
• taken en bevoegdheden liggen waar democratische
verantwoording en controle mogelijk zijn;
• voldoende garanties tegen willekeur en voor een zo groot
mogelijke individuele vrijheid (bijvoorbeeld door het
organiseren van tegenmacht en rechtsbescherming).
•Gedecentraliseerde eenheidsstaat: wie bepaalt wat + waar?
14. Bespreekpunt III
concrete voorstellen
In de volgende bijeenkomst van de werkgroep
wordt vanuit de probleemanalyse en de
ontwerpprincipes gesproken over concrete
voorstellen voor bestuurlijke herinrichting.
Wat staat concreet op uw ‘wensenlijstje’ en wilt u
meegeven aan de werkgroep? Wat zou zeker
moeten veranderen? En wat niet?
15. Vervolg
• input vandaag en input van andere gesprekken in de partij
komt samen bij de volgende bespreking van de werkgroep
• dan staat de vraag centraal: ‘wat stellen we voor om tot een
herinrichting van de bestuurlijke organisatie te komen?
• contact?
• Ina Adema: ina.adema@veghel.nl
• Christophe van der Maat:
vandermaat@vvdbrabant.net / 06-47004966
