2.  Formulimi i rregullave për huadhënie
◦ Rregullat përcaktojnë filozofin bankare të
kreditimit, specifikon procedurat dhe mjetet për
monitorimin e aktevitetit të
◦ Rregullat e huadhënies nuk janë statike:
Rregullat e huadhënies ndryshojnë gjatë kohës
(p.sh. Kredi konsumuese apo hipotekare)
Rregullat e huadhënies ndryshojnë gjatë ciklit
së kredis.

3.  Detyrat e analistit të kredive:
◦ Të bëj analiza të thellsishme financiare të
aplikacioneve të kredisë
◦ Të menaxhojë dhe monitorojë portfolion e klientëve
të tij/saj
◦ Të marrë pjesë në mënyrë aktive në zhvillimin e
produkteve të reja/procedurave për kredidhënie
◦ Të tërheq klientë të rinj
◦ Të përmbledh analizat/raportet e aktiviteteve të
kredidhënies
◦ Të jetë në pajtueshmëri me rregullat dhe
përgjegjësitë për parandalimin e pastrimit të parave

4.  Pse është i rëndësishëm roli i analistit:
◦ Klientët potencial dhe të rijë bëhen pjesë e
portfolios së bankës nëpërmjet analistit.
◦ Ndihmon në ndërtimin e produkteve të reja
financiare
◦ Monitoron klientët ekzistues
◦ Kujdeset që klientët të jenë të informuar për
shërbimet që ofron banka dhe jap alternativat më të
mira për klient

5. Çështja: Problemet e agjencionit
 Analisti i kredive nuk e ka çdo herë interesin e institucionit si
çështje parësore. Më shumë mund ti interesoj “bërja biznesit”
se sa vlerësimi i riskut të kredive:
shpërblimet mund të jenë të lidhura më volume (natyrisht edhe
humbjet mund të jenë të lidhura me të-mund të pretendoj në pafatësi
apo mund ta ndrojë departamentin apo edhe institucionin!)
Nëse shpërblehet sipas profitit- kjo duhet bërë duke
llogaritur profitin të rregulluar sipas riskut. Zakonisht duke
krahasuar fitimet nga borxhi me disa kosto të financimit. Por
çka është më profitabile, borxhe me risk apo aktivitete me
risk të ulët?

6. Bankat zakonisht kanë komitet të kredive, të ngarkur ti evaluojn kredit e reja,
rishikojnë ato ekzistuese në kohë të caktuara.
Dy qëllime:
Centralizimi dhe standardizimi I procedurave – ndihmon objektivitetin
Kontrollon problemet potenciale te agjencionit me analistët e kredive!
Vlerëson ndikimin e përgjithshëm
Ndryshe nga analisti i kredive, komiteti I kredive e ka për obligim me matë dhe
me iu shmang riskut të kreditit. Nëse institucioni ka humbje, ata (komiteti)
jap përgjegjësin. Komiteti nuk mund të ik, dhe nuk shpërblehen me anë të
profitit.
 Kujt duhet ti raportoi komiteti? (CEO- Drejtorit ekzekutiv)

7.  Problemet kryesore në analizën e kredive:
i. Gjykimet e analistit të kredive për kredi të reja është subjektive dhe
mund ti thyejnë kriteret objektive analistet nuk e mund ta
parashohin riskun e kredive mirë kur ata nuk dijn mirë ta merren me
normën mesatare të dështimeve. Nëse norma mesatare e dështimeve
dihet atëherë analistet do të jenë më të mirë në këtë vlerësim.
ii. Problemet e agjencionit: në veçanti, tendenca me injorua informatat
e reja, p.sh. me vonu raportimin apo me njoftua për problemet.
Prandaj:
i. Nevojitet komitet të kredive dhe departament i rishikimit të
kredive.
ii. Nevojë për objektiva shtesë (?) metodat e skanimit.

8. Qasja „ Detajizume‟ . Qasje „planit të biznesit‟
Tentim që të kuptohet strategjia e
korporatës, ambienti biznesor, gjendja financiare
e tashëm dhe për të ardhmen, operimi dhe
karakteristikat e produktit.
Strategjia e korporatave: misioni i biznesit
(qëllimet, strategjitë për produktet etj)
“Vlerësimi i gjendjes financiare të firmës”, kjo
qasje nënkupton hulumtimin::
i. qëllimet e menagjmentit
ii. Strategjitë për secilin produkt në treg
iii. Parashikimi e reagimeve të konkurrencës, dhe
iv. Konkurrencën, operimin dhe karakteristikat
financiare

9.  Qasja “detajizuar” është më informative dhe
nënkupton përfshirje të analistit në formë
më të madhe
 Nuk është zakonshme për firmat të cilat
kanë krijuar marrëdhënie me bankën. Pse?
kredit e bankës paguhen në formë fikse
kështu që vetëm informatat e brendshme
nevojiten në vlerësimin e mundësis që firma
mund ti bëjë pagesat.

10.  Qasja “Standarde”: Përcjell modelin si
proces I vendimmarrjes se huadhënies
◦ Qasja “Standarde” mund të jetë adekuate kur burimi I
pagesave është më sigurt (p.sh. Pagat)
◦ Zakonisht ku mbules është pagat që merren në baza të
rregullta

11.  Analizat e rrjedhës së parasë
Dallimet kryesore fitimet vs rrjedhës së parasë: shpenzimet pa
„kesh‟
Raportet e fitimeve mund të manipulohen (kurgjo befasi)
Shembull:
 Të ardhurat akruale nga interesi ( mund të vazhdojnë edhe nëse huamarrësi nuk e
ka bërë pagesën)
 Amortizimi (shpenzime jo „kesh‟, metodat dhe perioda subjektive)
 "Big Bath Method", restrukturimi i fshirjeve etj. (lojra të kontabilitetit).
 Kur „ndodhë‟ shpenzimet e zhvillimit, apo realizimi I të ardhurave nën kontrata
afatgjata.
 Vlerësimi i inventarit
 Shitjet më garancion

12.  Përfundimet gjenerale
 Rrjedhën e parasë është më vështir , dhe rrjedha e
parës është për vitin në fjalë
 Determinantat e të ardhurave apo profit kërkon gjykim
subjektiv.
 Mësime për analizën e kredive
 Numrat e rrjedhës së parasë, parashikimi I
shpenzimeve kapitale dhe perspektiva së bashku
krijojnë gjendjen e tërësishme të firmës.
 Për kredi, riskun e poshtëm është faktor I
rëndësishëm.
Prandaj, likuiditeti i vlerës së asetit është I
rëndësishëm po ashtu.
 Pagesa e kredisë duhet të merr në konsideratë
rrjedhën e parasë në kohë të caktuar
“përputhshmërinë"

13. Mjetet tjera për vlerësimin e riskut të kredisë nga ana
analistit
i. Analizat e raporteve I dini të gjithë!!!
Pse nevojiten: Krahason me mesataren e industrisë
Vëren trendët
ii. Rangimi
Zakonisht është e mundshme për korporata të
mëdha
iii. Rangimi i riskut intern:
Basel II

14.  Analizat e kreditit: Faktorët
Tradicionalisht, analistët e kredive përqendrohen në 5 C
të kreditit:
Capacity-Kapaciteti (kapaciteti legal dhe financiar i
huamarrësit)
Character- Karakter (reputacioni i huamarrësit)
Capital- Kapital (ekuiti i huamarrësit)
Collateral-Kolteral (pretendimet e bankës nëse firma
deshton)
Conditions- Kushtet („ardhmja' rrjedha e parasë për
pagesat
Këto zakonisht janë si rregulla paraprake që vijnë më
shumë si rezultat i eksperiencës