KANDIDOZA eshte nje semundje mykotike
siperfaqesore e lekures, mukozave dhe
thonjve.
** Candida albicans
EPIDEMIOLOGJIA:
Kandidoza eshte nje semundje e shpeshte ne
mbare boten. Shfaqet ne te dy sekset njelloj.
Me te predispozuar jane moshat e reja dhe
pleqte.
ETIOLOGJIA:
* Candida albicans eshte specia me frekuente
pergjegjese per patologjine humane.
* Ne mukozen orale, siperfaqen vulvo-vaginale,
traktin gastrointestinal, regionin perianal C.
albicans jeton si saprofite, pa dhene
ndryshime te dukshme.
* C. Albicans mund te kolonizoje lekuren ne
menyre te heshtur, por nuk eshte nje flore
permanente dhe shpeh eleminohet nga lekura
e individeve normal.
FAKTORET FAVORIZUES:
C. Albicans behet pergjegjese per patologjite humane kur kalon
nga gjendja saprofite ne ate patogjene. Kjo favorizohet nga
faktore te ndryshem duke nderhyre ne raportin qe ekziston
midis virulences se mykut dhe aftesive mbrojtese te
organizmit.
- FAKTORET LOKAL: hiperhidroza, nxehtesia kutane,
maceracionet, irritimi kronik kutan, okluzionet lokale, protezat
e dhembeve.
- GJENDJA FIZIOLOGJIKE: Semundja vihet re me teper
ne te porsalindurit, shtatezenat, pleqte, obezet.
- SEMUNDJET ENDOKRINE+METABOLIKE: Diabeti (ne
rastet e lokalizimeve genitale apo orale), Sindroma Cushing,
Hypovitaminoza, mungesa e Fe, Malnutricioni.
- DEFICIENA IMUNITARE: hemopatite, HIV, semundjet
maligne, semundjet kronike, semundjet infektive, nderhyrjet
kirurgjikale.
- MEDIKAMENTET: Perdorimi I zgjatur I antibiotikevee,
kortizonikeve, imunosupresoreve.
- FAKTORET IMUNOLOGJIKE: Defektet e neutrofileve
dhe funksioneve te makrofageve jane faktore ne kandidozen
invazive.
Diagnostifikimi i kandidozave duhet te jete gjithmone i
konfirmuar me ekzaminimin mykologjik.
Duhen kerkuar gjithashtu faktoret ekologjik qe favorizojne
zhvillimin e kerpudhes.
LLOJI VENDI KLINIKA
Vendet e
okluduara
Plikat e
trupit
Aksilare, inframamare, femorale,
intergluteale, panikuli abdominal.
Hapesirat ndermjet gishtave ne duar dhe
kembe.
Keilit angular, shpesh i shoqeruar me
kandidoze orofaringeale.
Genitalet Balanit
Vulvit, vulvo-vaginit
Lekura e
okluduar
Nen veshje okluzive, nen allci, ne shpine
ne pacientet e hospitalizuar
Folliculitis Ne shpine ne pacientet e hospitalizuar
Zona e
pelenave
Dermatiti nga pelenat
KLASIFIKIMI
LLOJI VENDI KLINIKA
Aparati I thonjve Paronychium Paronychia kronike
Pllaka e thoit Onychia
Hyponychium Onycholysis
LLOJI VENDI KLINIKA
Muko-
kutane
kronike
Ekstensive,
prekje multiple
ose e te 20
thonjve.
Individet me crregullime kongenitale te
imunitetit (defekte te qelizave T) ose
endokrine (hipoparatiroidizem,
hipoadrenalizem, hipotiroidizem, diabetes
mellitus) zhvillojne infeksione persistente
ose rekurente mukozale, kutane dhe/ose
paronychiale/thonjve.
Genitale Vulva, vagina,
sulkusi prepucial
Eriteme, erozione, pllaka te bardha te
kolonive te kandidas
Mukozale Orofaring Kandidoza atrofike, kandidoza hiperplazike
Ezofagu Pllaka te inflamuara, te erozionuara
Trakea, bronket Pllaka te inflamuara, te erozionuara
Kandidemia Lekura, viscera Lekure: papula eritematoze, +/- hemoragji
KLINIKA
* KANDIDOZA INTERTRIGINOZE: vihet re ne hapesirat midis
gishtave, ne regionin submamar, aksilar, femoral, perineal,
intergluteal. Lageshtia, nxehtesia dhe avullimi I dobet I ketyre
siperfaqeve krijon kushte te favorshme per zhvillimin e
infeksionit.
Shenjat klinike te intertrigos kandidozike jane pustulat filestare
ne periferi (pustula satelite) mbi nje baze eritematoze, qe
erozionohen dhe konfluojne.
Kjo simptomatologji shoqerohet me prurit dhe djegie.
DERMATITI I PELENAVE:
Te foshnjat kandida e siperfaqeve perigenitale,
perianale, pjeses se brendshme te kofsheve
dhe regioneve gluteale paraqitet klinikisht me
skuqje, edeme, elemente papulo-pustuloze te
cilet erozionohen, shoqerohen me lengesim
dhe deskuamim.
KANDIDOZA ORALE:
• Klinikisht paraqitet si nje njolle e bardhe e tipit
psudomembranoz qe te jep pamjen e qumeshtit te
koaguluar.
• Perbehet nga qeliza epiteliale, fibrine, leukocite, pseudohife
te ngjitur me epitelin dhe qe mund te hiqen me lehtesi me
ane te nje spatule duke lene nje siperfaqe roze.
• Me teper preket mukoza e gjuhes, gingives, faqeve, dhe ne
raste te renda per shkak te imunodeficiences (HIV) patologjia
mund te perhapet ne farinks dhe ezofag.
• Kandidoza orofaringeale ne latante sidomos ne javet e para
te lindjes shkaktohet nga vaginiti kandidozik i nenes.
KANDIDOZA E KENDEVE TE GOJES
(candidosis angularis, perleche)
Kjo forme e kandidiozes eshte mjaft e shpeshte,
sidomos tek te rriturit.
Faktoret nxites: protezat e dhembeve, crregullimet
gastrointestinale, anemia pernicioze etj.
Shenjat klinike: shtresa te bardha ne kendet e buzeve,
nje skuqje e lehte qe shoqerohet me plasaritje,
macerime, gjakosje te herepashershme.
Te semuret ankohen per dhimbje dhe djegie gjate
ushqyerjes.
KANDIDOZA GENITALE
Kandidozat genitale jane shkaku kryesor i vulvovaginiteve dhe
balanopostiteve.
FAKTORET E RISKUT: zakonisht nuk ka, por permendet
shtatezania, aktiviteti seksual, meshkujt pa circumcizio.
TRANSMETIMI: nepermjet mardhenieve seksuale, ne neonatet
nepermjet traktit genital te nenes.
KLINIKA:
• Vulvitis/Vulvovaginitis: fillimi I menjehershem (1jave para
mens), simptomat mund te perseriten para cdo cikli mens.
Semptomat: prurit, sekrecione vaginale te bardha, dhimbje
vaginale, djegie vulvare, dispareuni, dizuri, eriteme+edeme
vaginale+pllaka te bardha.
• Balanopostitis/Balanitis: shfaqet ne glans dhe ne sulkusin
prepucial me eriteme difuze, papula, pustula, pllaka te
bardha.