Αρχές Οργάνωσης και Διοίκησης Γ΄Λυκείου.

1. Αρχές οργάνωσης και διοίκησης
Σημειώσεις θεωρίας
1/22/2017
1ο ΓΕΛ Σπάτων
ΓΕΩΡΓΙΑ ΚΑΖΑΚΟΥ, ΠΕ09 Οικονομολόγος

2. 1
Κεφάλαιο 1ο
1.1 Η έννοια της επιχείρησης
Επιχείρηση είναι μια οικονομική μονάδα που:
 Παράγει αγαθά και υπηρεσίες.
 Προσφέρει απασχόληση και εισόδημα.
 Συμβάλλει στην ανάπτυξη της οικονομίας.
 Στοχεύει στη μεγιστοποίηση του κέρδους της (είναι η αμοιβή για το ρίσκο που αναλαμβάνει)
Κριτήρια ταξινόμησης
1. Ιδιοκτησιακό καθεστώς
2. Νομική μορφή
3. Τομέας δραστηριότητας
4. Μέγεθος
5. Γεωγραφική έκταση δραστηριοτήτων
Με βάση το ιδιοκτησιακό καθεστώς
Α. δημόσιες: ΝΠΔΔ-κεντρική διοίκηση, ΝΠΙΔ-δημόσιες επιχειρήσεις, ευρύτερος δημόσιος τομέας
Β. ιδιωτικές: βασίζονται στο ιδιωτικό δίκαιο και είναι κερδοσκοπικές
Γ. μεικτές: προέρχονται είτε από μερική ιδιωτικοποίηση είτε από μερική κρατικοποίηση.
Με βάση τη νομική μορφή
Α. ατομικές
Β. εταιρείες: προσωπικές (ομόρρυθμη, ετερόρρυθμη, αφανής,), κεφαλαιουχικές (ανώνυμη, ΕΠΕ), συλλογικές
Με βάση τον τομέα δραστηριότητας
Α. πρωτογενούς τομέα
Β. δευτερογενούς τομέα
Γ. τριτογενούς τομέα
Με βάση τη γεωγραφική περιοχή
Α. εθνικές: αυτές που δραστηριοποιούνται σε μία χώρα.
Β. πολυεθνικές: αυτές που δραστηριοποιούνται σε πολλές χώρες. Έχουν μεγάλα κεφάλαια, διαθέτουν υψηλή τεχνολογία,
πετυχαίνουν μεγάλο όγκο παραγωγής με πολύ χαμηλό κόστος.
1.2 Οι λειτουργίες της επιχείρησης
Οι λειτουργίες της επιχείρησης χωρίζονται σε κύριες και δευτερεύουσες.
Κύριες λειτουργίες
Παραγωγική:
 Η πιο βασική λειτουργία

3. 2
 Περιλαμβάνει τις ενέργειες που πρέπει να γίνουν για να συνδυαστούν οι ΠΣ ώστε να παραχθούν αγαθά και
υπηρεσίες
 πχ επεξεργασία υλικών, συντήρηση μηχανημάτων.
Εμπορική:
 Περιλαμβάνει τις ενέργειες που πρέπει να γίνουν για να διατεθεί ένα προϊόν στην αγορά.
 Πχ σχεδιασμός προϊόντων, τεχνικές προώθησης, πώληση και διανομή.
Οικονομική:
 Απόκτηση και χρήση χρηματικού κεφαλαίου.
 Οικονομικές συναλλαγές, λογιστικές διαδικασίες.
 Πχ έσοδα, φορολογία
Άλλες λειτουργίες
Θεσμική: η σχέση της επιχείρησης με τους νόμους
Διοικητική: προγραμματισμός, οργάνωση, διεύθυνση, έλεγχος.
Συστημική: η επιχείρηση λειτουργεί ως σύστημα (εισροές-επεξεργασία-εκροές).
Πολιτισμική: η ανάπτυξη κουλτούρας (σύστημα ιδεών, πιστεύω, συμβόλων, κανόνων και προτύπων)
Παρατηρήσεις
 Όλες οι λειτουργίες είναι απαραίτητες.
 Οι λειτουργίες αλληλεπιδρούν.
1.3 Η επιχείρηση ως κοινωνική οργάνωση
Η επιχείρηση είναι μια κοινωνική οργάνωση με τα εξής χαρακτηριστικά:
 Αναπτύσσονται κοινωνικές, εργασιακές, συναδερφικές σχέσεις.
 Αναπτύσσεται συλλογική και συνδικαλιστική δράση.
 Συγκρούονται ομάδες με διαφορετικά συμφέροντα.
 Αναπτύσσονται σχέσεις εξουσίας μεταξύ υφισταμένων και προϊσταμένων.
Κοινωνική ευθύνη των επιχειρήσεων
Τι είναι;
Είναι η πολιτική και ευαισθησία της επιχείρησης σε θέματα που αφορούν στο κοινωνικό σύνολο.
Τι περιλαμβάνει;
1. Παραγωγή προϊόντων που ανακυκλώνονται ή χρήση ανακυκλωμένων υλικών.
2. Παραγωγή με τη χρήση τεχνικών που δε μολύνουν το περιβάλλον πχ φίλτρα που ελέγχουν τους ρύπους.
3. Εκπαίδευση στελεχών με προσανατολισμό στον σεβασμό του περιβάλλοντος (green managers).
4. Κοινωνικές παροχές προς τους εργαζόμενους πχ εκδρομές, κουπόνια.
5. Παροχές στο κοινωνικό σύνολο πχ αιμοδοσία, φιλανθρωπίες.
1.4 Το περιβάλλον της επιχείρησης
Το επιχειρησιακό περιβάλλον της επιχείρησης διακρίνεται σε εσωτερικό και εξωτερικό.

4. 3
Εσωτερικό περιβάλλον
Οτιδήποτε υπάρχει και γίνεται μέσα στην επιχείρηση. Περιλαμβάνει άτομα, μηχανές, πρώτες ύλες, μεθόδους παραγωγής,
γνώσεις, δομή, κεφάλαια, μετόχους, σκοπούς, στόχους κά.
Εξωτερικό περιβάλλον
Οτιδήποτε συμβαίνει στο ευρύτερο περιβάλλον της επιχείρησης από το οποίο επηρεάζεται. Περιλαμβάνει το οικονομικό,
το τεχνολογικό, το πολιτικό, το νομικό, το διεθνές, το κοινωνικό και το πολιτισμικό.
Οικονομικό
Προκύπτει από την οικονομική κατάσταση της χώρας πχ ρυθμός ανάπτυξης, δείκτης ανεργίας, φορολογικό σύστημα.
Τεχνολογικό
Οι τεχνικές παραγωγής και η τεχνολογία μιας χώρας.
Πολιτικό
Το γενικό πολιτικό κλίμα μιας χώρας πχ πολιτική σταθερότητα ή πολιτική αστάθεια.
Νομικό
Οι νόμοι με τους οποίους λειτουργεί η επιχείρηση πχ εργατική νομοθεσία.
Διεθνές
Το γενικό οικονομικό κλίμα, οι διμερείς σχέσεις της χώρας , η συμμετοχή της χώρας σε οργανισμούς.
Κοινωνικό
Η κοινωνική οργάνωση, τα δημογραφικά χαρακτηριστικά της χώρας.
Πολιτισμικό
Τα εθνολογικά, λαογραφικά, παραδοσιακά, θρησκευτικά στοιχεία, το σύστημα αξιών μιας χώρας.
1.5 Οι επιδιώξεις της επιχείρησης
Οι βασικές επιδιώξεις της επιχείρησης είναι: η αποτελεσματικότητα, η αποδοτικότητα, η παραγωγικότητα και η
ανταγωνιστικότητα.
Αποτελεσματικότητα
Τι είναι;
Εννοούμε το βαθμό επίτευξης των στόχων
Πώς υπολογίζεται;
Αποτελεσματικότητα = επιτευχθείσες μονάδες
επιδιωκόμενες μονάδες
Παράδειγμα
Οι στόχοι μας επιτεύχθηκαν κατά 90%.
Αποδοτικότητα
Τι είναι;
Είναι η θυσία που απαιτείται για την επίτευξη του αποτελέσματος. Μετράει αξίες ή χρηματικά μεγέθη.

5. 4
Πώς υπολογίζεται;
Με δείκτες: αποδοτικότητα = αποτέλεσμα (εκροή)
κόστος (εισροή)
Παράδειγμα
Η οικονομική αποδοτικότητα = κέρδος ή ζημιά
χρησιμοποιηθέν κεφάλαιο
Παραγωγικότητα
Τι είναι;
Μετράει τις ποσότητες των προϊόντων σε σχέση με τον αριθμό των εργατών ή τον τεχνολογικό εξοπλισμό.
Πώς υπολογίζεται;
Παραγωγικότητα = τελικά προϊόντα ή υπηρεσίες
παραγωγικά μέσα που χρησιμοποιήθηκαν
Παράδειγμα
Η παραγωγικότητα της εργασίας = τελικά προϊόντα
αριθμός εργατών ή εργατοωρών
Παρατηρήσεις:
 Η υψηλή παραγωγικότητα δε συμβαδίζει αναγκαστικά με την αποτελεσματικότητα.
 Η παραγωγικότητα αποτελεί ένα σημαντικό μέγεθος σύγκρισης μεταξύ των χωρών.
Ανταγωνιστικότητα
Τι είναι;
Σημαίνει να προτιμούν οι πελάτες τα δικά μας προϊόντα και όχι των ανταγωνιστών.
Πώς το πετυχαίνουμε;
Α. Παραγωγή με χαμηλό κόστος.
Β. Διάθεση των προϊόντων σε χαμηλή τιμή.
Γ. Ποιότητα.
Παρατηρήσεις
 Η παραγωγικότητα οδηγεί στην ανταγωνιστικότητα.
 Το γεγονός ότι κάποια προϊόντα προτιμώνται σε σχέση με άλλα δε σημαίνει απαραίτητα ότι είναι καλύτερα.
Αρκεί οι καταναλωτές να θεωρούν καλύτερα.

6. 5
Κεφαλαιο 2ο
2.2 Η έννοια της Διοίκησης
Οι ομάδες έχουν στόχους άρα χρειάζεται να διοικηθούν.
Σημασία Διοίκησης:
 Αρχαία Ελλάδα (Πλάτωνας)
 Αναφορές σε αιγυπτιακούς παπύρους
 Αναφορές στην αρχαία Κίνα
 Αρχαία Ελληνική Δημοκρατία (δικαστήρια, συμβούλιο στρατηγών)
 Σωκράτης: η διοίκηση είναι μια ξεχωριστή επιδεξιότητα (δεν είναι η τεχνική γνώση και η εμπειρία)
Τι είναι η Διοίκηση;
Έχει ως αντικείμενο τους οργανισμούς. Είναι το σύνολο των διαδικασιών που εξασφαλίζουν σε μία ομάδα ανθρώπων την
οργανωτική τους συνοχή και τον προσανατολισμό προς τον στόχο.
Πού εφαρμόζεται;
Εφαρμόζεται σε κάθε μορφή οργανωμένης συνεργασίας. Εφαρμόζει Γνώσεις και δεξιότητες για να επιτευχθεί ο
επιθυμητός στόχος.
Η επιστήμη της Διοίκησης
Είναι οικονομική επιστήμη. Εξελίχθηκε και αναπτύχθηκε παράλληλα με τις οικονομικές επιστήμες. Σχετίζεται με τη
Νομική, την Πληροφορική, την Επιχειρησιακή Έρευνα, τις επιστήμες της Συμπεριφοράς, την Κοινωνιολογία και την
Ψυχολογία.
Κλάδοι της Διοίκησης είναι:
1. Η οργάνωση και διοίκηση
2. Η Διοίκηση Πωλήσεων
3. Η Διοίκηση Παραγωγής
4. Η Χρηματοοικονομική Διοίκηση
5. Η Διοίκηση Ανθρώπινων Πόρων
6. Η Διαχείριση Πληροφοριών
2.3 Οι γνώσεις, οι ικανότητες και τα χαρακτηριστικά των σύγχρονων διοικητικών
στελεχών
Από τα διοικητικά στελέχη απαιτούμε την επιτυχία.
Για να γίνει αυτό πρέπει τα στελέχη να διαθέτουν:
1. Γνώσεις: τι πρέπει να κάνει
2. Προσωπικότητα: να μπορεί να το κάνει
3. Ικανότητες: να μπορεί να το κάνει
Γνώσεις
Στη διοικητική ιεραρχία η αναλογία γνώσεων γίνεται ως εξής:

7. 6
1. Από τα κατώτερα στελέχη απαιτούμε ειδικές γνώσεις
2. Από τα ανώτερα στελέχη απαιτούμε γενικές γνώσεις
Από ένα διοικητικό στέλεχος ζητάμε να έχει γνώσεις:
1. Πάνω σε θέματα διοίκησης
2. Πάνω στην εργασία του
3. Πάνω στη γενική δραστηριότητα της επιχείρησης
Χαρακτηριστικά προσωπικότητας
Το ενδιαφέρον για τους ανθρώπους, η πρωτοβουλία, οι φιλοδοξίες, η αυτοπεποίθηση, η εντιμότητα, η ψυχραιμία.
Ικανότητες
Διανοητικές: σύλληψη φαινομένων, καταστάσεων και αντικειμένων, σύγκριση, αξιολόγηση, ταξινόμηση, ιεράρχηση π.χ.
λήψη αποφάσεων, ανάπτυξη καινοτομιών.
Ανθρώπινες: να επικοινωνεί, να εμπνέει, να ενθαρρύνει, να επιλύει διαφορές π.χ. προφορική και γραπτή επικοινωνία,
διαχείριση κρίσεων, ηγεσία.
Τεχνικές: χρήση εργαλείων, τεχνικών, διαδικασιών π.χ. χρήση Η/Υ, διαχείριση χρόνου
2.4 Οργάνωση και Διοίκηση (Management)
Η διοίκηση ή management έχει πολλούς ορισμούς. Εξαρτάται από το παρελθόν, την πείρα και την ευρύτητα
δραστηριοτήτων του καθενός . Ένας γενικός ορισμός είναι ο εξής:
Είναι η διαδικασία του προγραμματισμού, της οργάνωσης, της διεύθυνσης και του ελέγχου που ασκούνται σε μία
επιχείρηση ή έναν οργανισμό ώστε να επιτευχθούν οι στόχοι τους.
Ιστορική εξέλιξη του management
Α. Frederick Taylor (1856-1915)
 Είναι ο θεμελιωτής της Διοίκησης
 Έδωσε έμφαση στην παραγωγικότητα
 Μεγαλύτερα κέρδη άρα μεγαλύτεροι μισθοί
 Πρότεινε τη χρήση επιστημονικών μεθόδων
Β. Henry Fayol (1841-1920)
 Είναι ο πατέρας της Θεωρίας της Διοίκησης
 Έδωσε έμφαση στα υψηλά ιεραρχικά επίπεδα της οργανωτικής και διοικητικής πυραμίδας
 Ανέλυσε τα καθήκοντα των στελεχών
 Ανέλυσε τις λειτουργίες της επιχείρησης (τεχνική, εμπορική, χρηματοοικονομική, ασφάλεια, λογιστική, εργασίες
διεύθυνσης)
Γ. Max Weber (1864-1920)
 Ασχολήθηκε με τις μεθόδους έρευνας
 Υποστήριξε τη γραφειοκρατία (θεωρία οργάνωσης): στενά καθορισμένες αρμοδιότητες, αυστηροί κανόνες,
εφαρμογή ιεραρχικού συστήματος οργάνωσης)
Δ. Henry Gantt
 Συνεργάτης του Taylor

8. 7
 Εργάστηκε ως σύμβουλος επιχειρήσεων
 Υποστήριξε την ανάγκη για ανάπτυξη συνεργασίας μεταξύ διοίκησης και εργαζομένων
 Τόνισε τη σημασία της εκπαίδευσης του προσωπικού
Ε. Κίνημα των ανθρωπίνων σχέσεων Elton Mayo και F. Roethlisberger (1920)
 Αμφισβήτησαν τη θεωρία του Taylor
 Οι επιχειρήσεις να επιτρέπουν στους εργαζόμενους να έχουν ενεργό συμμετοχή σε θέματα που τους αφορούν
όπως οι συνθήκες και οι μέθοδοι εργασίας
Στ. Σήμερα
 Το management αντλεί το επιστημονικό τους υπόβαθρο και από άλλες επιστήμες όπως τα μαθηματικά, η
οικονομία, η κοινωνιολογία, η ανθρωπολογία, η ψυχολογία κά.
Αποτελεσματική διοίκηση σημαίνει σωστή εκτέλεση των λειτουργιών της δηλαδή του προγραμματισμού, της οργάνωσης,
της διεύθυνσης και του ελέγχου.
Κεφάλαιο 3ο
3.1 Η λειτουργία του Προγραμματισμού
Προγραμματισμός «είναι ό,τι πρέπει να γίνει σήμερα για να δικαιούμαστε το αύριο» P. Drucker.
Περιλαμβάνει την πρόβλεψη, τη λήψη αποφάσεων, τον σχεδιασμό και την υλοποίηση του:
 Τι θα γίνει
 Πώς θα γίνει
 Πότε θα γίνει
 Πού θα γίνει
 Ποιος θα γίνει
 Γιατί θα γίνει
Ο ρόλος του Προγραμματισμού είναι να βοηθήσει την επιχείρηση να εκμεταλλευτεί τις ευκαιρίες που παρουσιάστηκαν
με τη μεγαλύτερη δυνατή ελαχιστοποίηση του κινδύνου.
Είναι μία διαρκής λειτουργία.
Γεφυρώνει την απόσταση ανάμεσα στο σήμερα και στο μέλλον.
3.2 Η λειτουργία της Οργάνωσης
Οργάνωση είναι ο καταμερισμός της δραστηριότητας της επιχείρησης σε επιμέρους εργασίες μεταξύ τμημάτων,
διευθύνσεων ώστε να υλοποιούνται οι στόχοι της. Συνδέεται στενά με τον Προγραμματισμό.
3.3 Η λειτουργία της Διεύθυνσης
Συστατικά της Διεύθυνσης
 Ηγεσία
 Υποκίνηση

9. 8
 Εξουσιοδότηση
 Συντονισμός
 Επικοινωνία
Ηγέτης
 Το άτομο που ηγείται μιας ομάδας με τέτοιο τρόπο που κάνει τους άλλους να τον ακολουθούν εθελοντικά και
πρόθυμα.
 Μπορεί να είναι οποιοσδήποτε ανεξάρτητα από τη θέση που έχει στην ιεραρχία.
 Αναζητεί καινοτομίες, ανοίγει ορίζοντες, δημιουργεί προοπτικές.
 Διαφορές ηγέτη/προϊσταμένου
Τύποι ηγέτη
1. Εξουσιαστικός
2. Γραφειοκρατικός
3. Δημοκρατικός
4. Χαλαρός
Ο καθένας μπορεί να είναι αποτελεσματικός ανάλογα με τα άτομα στα οποία απευθύνεται.
Προσανατολισμός στο έργο ή στους ανθρώπους.
Προσόντα ηγέτη
Α. γνώσεις:
 Management πχ τύποι ηγεσίας
 Ειδικές γνώσεις πχ λογιστική
 Γενικές γνώσεις πχ γνώσεις πάνω στον κλάδο
Β. ικανότητες:
 Διανοητικές πχ λήψη αποφάσεων
 Ανθρώπινες πχ διαχείριση κρίσεων
 Τεχνικές πχ ανάλυση κόστους-οφέλους
3.3.3 Ισχύς – εξουσία
Το διοικητικό στέλεχος έχει ισχύ, δηλαδή:
 Τη δυνατότητα να επιβάλει σε άλλους αυτό που επιθυμεί
 Την ικανότητα να επηρεάζει τη συμπεριφορά των άλλων
Λόγοι για τους οποίους κάποιος υπακούει
1. Η θέση που έχει ο ηγέτης
2. Το χάρισμα που έχει ο ηγέτης
3. Η πείρα του
4. Η δυνατότητα κάποιου να επιβάλει τιμωρία
5. Η δυνατότητα κάποιου να επιβάλλεται
6. Η κατοχή πόρων
7. Οι γνωριμίες με ισχυρά άτομα

10. 9
Το διοικητικό στέλεχος ασκεί εξουσία γιατί:
 Είναι το νόμιμο δικαίωμά του να ασκεί την επιρροή τους ή να διατάζει τους άλλους.
Σύμφωνα με τον Weber υπάρχουν τρεις μορφές εξουσίας:
1. Χαρισματική: στηρίζεται στην αφοσίωση των ανθρώπων σε έναν ηγέτη που εμπνέει.
2. Παραδοσιακή: στηρίζεται στις παραδόσεις και τους θεσμούς.
3. Νόμιμη: στηρίζεται και αντλείται από τους νόμους.
3.3.4 Παρακίνηση
Παρακίνηση είναι η ικανότητα ενός στελέχους να αντιλαμβάνεται πώς μπορεί να παρακινεί τους υφισταμένους του.
Πορεία της παρακίνησης
1. Εντοπισμός ανθρώπινων αναγκών
2. Μετουσίωση σε κίνητρα
3. Τα οποία δραστηριοποιούν τα στελέχη ώστε να παρουσιάζουν ενδιαφέρον για το έργο τους
4. Έτσι επιτυγχάνονται οι στόχοι οι οποίοι δίνουν νέα δεδομένα για τον εντοπισμό νέων αναγκών
Θεωρίες κινήτρων
1. Maslow
2. Herzberg
Θεωρία ιεράρχησης των αναγκών του Maslow
Παρατηρήσεις:
 Όλο και λιγότεροι άνθρωποι καταφέρνουν να ικανοποιήσουν τις ανάγκες όσο πλησιάζουμε στην κορυφή της
πυραμίδας.
 Μόνο ικανοποιώντας μια ανάγκη, περνάμε σε επόμενη ανώτερη ανάγκη.
ανάγκες αυτοπραγμάτωσης πχ
υλοποίηση των επιθυμιών
ανάγκες εκτίμησης πχ δύναμη,
γόητρο, κύρος, εμπιστοσύνη
κοινωνικές ανάγκες πχ
επικοινωνία, φιλία, μέλος ομάδας
ανάγκες ασφάλειας πχ
μονιμότητα, περίθαλψη
φυσιολογικές ανάγκες πχ μισθός

11. 10
Θεωρία των δύο παραγόντων του Herzberg
Η συμπεριφορά των ανθρώπων επηρεάζεται από τους:
 Παράγοντες υγιεινής: σχετίζονται με το περιβάλλον της εργασίας πχ συνθήκες εργασίας, αμοιβή, ασφάλιση,
θέση μέσα στην επιχείρηση. Συντελούν σε μικρή απόδοση.
 Παράγοντες παρακίνησης: σχετίζονται με τη φύση της εργασίας πχ αναγνώριση, της προσφοράς, αντικείμενο
της εργασίας, ανάπτυξη πρωτοβουλιών. Οδηγούν σε αύξηση της απόδοσης.
3.3.6 Συντονισμός και επικοινωνία
Συντονισμός
 Όλοι εργάζονται με κοινό προσανατολισμό για την επίτευξη των στόχων.
 Η εκροή της εργασίας του ενός είναι εισροή της εργασίας του άλλου.
 Απαιτείται ένα καλό σύστημα επικοινωνίας.
Επικοινωνία
 Σημαίνει ροή επικοινωνίας.
 Χρειάζονται δομές, δίκτυα πληροφοριών, διαδικασίες επικοινωνίας.
 Παίρνει δύο μορφές: την κάθετη και την οριζόντια
Κάθετη επικοινωνία
Α. η από πάνω προς τα κάτω
 Μεταβίβαση μηνυμάτων με τη μορφή εντολών, οδηγιών, ανακοινώσεων από τον ανώτερο στον κατώτερο.
 Σκοπός είναι να οριστούν τα καθήκοντα και οι υποχρεώσεις των υφισταμένων.
 Αν είναι μοναδική, καθίσταται καταπιεστική.
 Μειονέκτημά της είναι η διαστρέβλωση/αλλοίωση του μηνύματος όταν περνά από πολλά ιεραρχικά επίπεδα.
Β. η από κάτω προς τα πάνω
 Συμπληρώνει την προηγούμενη.
 Οι υφιστάμενοι εκφράζουν τις απόψεις και τα παράπονά τους.
 Τακτικές συναντήσεις, επιστολές, κουτιά παραπόνων, ερωτηματολόγια.
Οριζόντια επικοινωνία
 Πρόκειται για την επικοινωνία μεταξύ εργαζομένων που ανήκουν στο ίδιο ιεραρχικό επίπεδο αλλά σε
διαφορετικά τμήματα.
 Αν υπάρχει ανεπτυγμένη, τότε επιτυγχάνονται πιο εύκολα οι στόχοι της επιχείρησης.
3.4 Η λειτουργία του ελέγχου
Έλεγχος:
1. Η διαδικασία, τα συστήματα και τα μέσα με τα οποία μετράμε τα αποτελέσματα. Η διαδικασία μέτρησης αφορά
σε ανθρώπους, πρώτες ύλες, προϊόντα, κεφάλαια, χώρους παραγωγής και αποθήκευσης, διαδικασία παραγωγής
κά.
2. Η σύγκριση με τους στόχους που τέθηκαν αρχικά.
3. Η διόρθωση των παρεκκλίσεων ώστε να επιτευχθούν οι αρχικοί στόχοι. Καθορισμός νέων στόχων

12. 11
Είναι ο ακρογωνιαίος λίθος της διοίκησης γιατί δίνει περιεχόμενο στις άλλες λειτουργίες και αφορά σε όλα τα επίπεδα
της ιεραρχίας. Κάθε στέλεχος οφείλει να:
 Μετρά την απόδοσή του.
 Συγκρίνει την απόδοσή του.
 Διορθώνει όταν χρειάζεται.
Τύποι ελέγχου
Α. κανονιστικός: επαναφέρει στον κανονικό ρυθμό τη λειτουργία της επιχείρησης.
Β. δημιουργικός: προτρέπει τα στελέχη να βελτιώσουν την απόδοσή τους.
Γ. κυρωτικός: επιβάλλει κυρώσεις.
Δ. εποικοδομητικός: οδηγεί σε καλύτερη καθοδήγηση.