1. SURİYELİ GÖÇMEN AİLELERİN ÇOCUKLARININ EĞİTİMİNDE
TÜRK VE SURİYELİ EĞİTİMCİLER ARASINDA DİYALOG
ATÖLYE ÇALIŞMASI RAPOR SUNUMU
14-15 Haziran 2016
2. Öncelikle, hem genel çerçevede hem de özellikle eğitim alanında
Suriyelilere sağladıkları destekten dolayı Türk halkına ve hükümetine
teşekkürlerimizi sunuyoruz.
Bu çalıştay, çok etkili yaşlardaki öğrencilerin davranışsal bozuklukları
önlemeye yardımcı olmak ve öğrencilerin herhangi bir radikal örgüte
katılmalarını engellemek için hedeflenmiştir.
Özü itibarıyla hedefimiz, her seviyede verilen eğitimleri tüm
açılarından iyileştirmek ve okul çağındaki (18 yaş altı) bütün
çocukların eğitim görmelerini sağlamaktır. Türkiye’de yaklaşık 3
milyon Suriyeli yaşamaktadır, bunların 1,5 Milyonu okul çağında olup
sadece 350 bin adedi okula gidebilmektedir (1/4’ü Devlet okullarına
kayıtlıdır). Eğitim sisteminde yönetimin belirgin değeri ve uluslararası
örgütleri destekleme en önemli konulardandır. Buradaki hedefimiz,
bu sorunların biri olarak yönetimi göz önüne alarak eğitim sürecini
engelleyen sorunları belirlemektir. Bu çalışmada Türkiye’deki Suriyeli
göçmenlerin çocuklarına sunulan eğitim sistemin üç ana baslık
altında inceledik.
Bunlar;
1) Eğitim Sisteminin Yönetimi
2) Suriyeli Eğitmenler
3) Geçici Eğitim Merkezlerinde ki Müfredat (GEM)
GİRİŞ
3. 1/ YÖNETİM
YÖNETİMLE İLGİLİ BU ÇALIŞTAYDA ELE ALINAN ASIL KONULAR ŞUNLARDIR:
1) Genel yönetim ve çeşitli branşlar
2) Eğitim yönetimi
3) Okul yönetimi
4) Sınıf yönetimi
5) Başarılı yönetimin özellikleri
4. EĞİTİM SÜRECİNİ ENGELLEYEN ANA SORUNLAR:
1) Suriye geçici hükümetinde Eğitim Bakanlığı gibi resmi eğitim temsilcilerinin yokluğu.
2) Suriyeliler için eğitim sistemi ile ilgili karar verme sürecine katılımda Suriyeli rolünün kısıtlanması ve yetkisinin yalnızca
emirleri yerine getirme olarak daraltılması.
3) Yüksek vasıflı, tecrübeli uzmanlara ve eğitim sürecini denetleme ve karar verme sürecinde rol alma tecrübesine sahip olan
eğitim merkezlerinin yokluğu.
4) Sermayeye sahip olduklarından dolayı karar vermede yöneticileri tarafından kontrol edilen özel Suriyeli okullarına sahip
olunması.
5) Tecrübe veya vasıf eksiklikleri gözetilmeksizin eğitmen alımı.
6) Deneyimsiz bir yönetim türüne yol açan sponsorların tanıdıklarını ve akrabalarını işe almak için yetkiyi elinde
bulundurduğu mali sponsorluğa istinaden bazı okullar için özel mülkiyet gibi kullanmak.
7) Bazı organizasyonlar tarafından gösterilen (sınırlı) çabalara rağmen eğitmen ve eğitimciler için herhangi bir eğitim
sisteminin olmaması.
8) Sınavların (yazılı, soruların seçimi) hazırlanmasında vasıflı katılımcıların ve Suriyeli eğitim uzmanlarının yokluğu.
5. TÜRKİYE’DE EĞİTİMİ ENGELLEYEN SORUNLARA YÖNELİK ÖNERİ VE ÇÖZÜMLER:
Birincisi: Yönetim bölümü, eğitmenler bölümü, öğrenciler bölümü (müşterek olaylar için çözümler)
1) Suriyeliler için eğitim alanındaki sorunların çözümünden sorumlu olmak ve aynı zamanda uygulanacak kuralları
uygulamak yerine karar vermeye yardımcı olmak için yasal haklara sahip bir yüksek komite veya komisyon (özellikle
üniversite öncesi eğitim sisteminde) oluşturulmalı.
Bu yüksek komite aşağıdakilerin tümünün temsilcileri içermelidir:
• Türkiye Cumhuriyeti Milli Eğitim Bakanlığı
• Geçici Suriye Hükümeti Eğitim Bakanlığı
• Destek örgütleri
• Sivil toplum örgütlerinin uzmanları
Sorumlulukları
• Suriyeli yönetici ve Türk koordinatör, eğitmenlerden başlayarak geri kalan personele kadar eğitim sürecini bir bütün
olarak kontrol eden bir sistemin oluşturulması üzerine çalışmak. Türkiye’deki resmi eğitim merkezi ile ilişkileri yürütmek.
• Tüm eğitim öğretim yılı için ders programlarını birleştirmek. Sınav tarihlerini, eğitim öğretim yılının başlangıç ve bitiş
tarihlerin ve resmi tatilleri belirlemek.
• Deneyim süresini, yeterlilikleri ve yönetici pozisyonlarını göz önüne alarak tüm okullarda maaşları standartlaştırmak
ve yaşamlarını normal bir şekilde sürdürebilmelerini için gereken maaşları belirlemek.
6. 2) İdari merkezler, yönetim merkezleri ve kesintisiz eğitim merkezlerinden oluşan ve doğrudan Türkiye’deki ortak
yüksek komite ve Milli Eğitim Bakanlığı’ndan gelen sivil toplum kuruluşları ve örgütleri dâhil olmak üzere şehirlerde
eğitim merkezleri oluşturmak
Sorumlulukları
• Eğitim sürecini takip etmek üzere okullardaki denetimleri yönetmek.
• Eğitim uzmanları tarafından eğitmen performansını gözlemlemek ve takip etmek.
• Okullar için istatistikler toplamak ve bir veri tabanı oluşturmak
• Sahte sertifika ve belgeleri belirlemek üzere bir denetim sistemi uygulamak.
• Eğitmenlerin eğitim seviyeleri ve yeterliliklerini belirlemek üzere bir sınav sistemi oluşturmak.
• Eğitmenleri eğitmek, becerilerini geliştirmek ve yeni teknolojilerin kapsamında tutmak için planlar geliştirmek.
• Okula gitmek isteyen çocukları kapsayacak kapasiteye sahip yeni okullar açmak. Her şehirde coğrafi dağılım durumu göz
önünde bulundurmak.
• Geçici eğitim merkezleri üzerinde denetim sağlamak ve takip etmek.
• Eğitim programını denetlemek ve destekçinin rolünün ilgili eğitimden ziyade idari sorumluluklar tarafından belirlendiği
okullar ve kurumlar dâhil olmak üzere eğitim programının birleştirilmesi için çalışmak.
7. • Doğrudan yüksek eğitim komisyonundan gelen kuralların uygulanmasını onaylamak.
• Zanaat ve Mesleki eğitim okulları açmak, var olan okullara Suriyeli öğrencileri yerleştirmek. Mesleki eğitim okulları
açılmasıyla öğrencilerin ailelerine ek gelir sağlanırken hem Suriye’de hem de Türkiye’de kullanabilecekleri vasıflara sahip
olmalarını sağlayabilir.
• Suriyeli eğitmenlerin Türkçe öğrenmeleri için bazı teknikler oluşturmak.
• Eğitim Fakültesinden mezun olan Suriyeli gençlerin Türk okullarında da istihdam edilmeleri için özel eğitim
programları hazırlamak.
• 18 yaş ve altı Suriyeliler için dil kursları, meslek kursları ve hazırlık sınıfları vermek.
• 1. sınıf ve anaokulu seviyesindeki Suriyeli öğrencilerin doğrudan devlet okullarına kaydını takip etmek.
• 5.sınıf çocuklarının doğrudan devlet okullarına kaydedilmeleri için devlet teşviklerinin yaygınlaştırmak.
• Öğrencilere ulaşım imkânları tanımak ve okul üniformaları temin etmek.
• Türkçe ders kitapları ve temel bilim ekipmanları karşılamak.
• Okullarda Türk ve Suriyeli öğrencilerin ve ailelerinin bir arada barışçıl bir şekilde yaşamasını kolaylaştıracak (uyumu
sağlayacak) iki toplum arasındaki önyargıyı kıracak sürekli etkinlik ve programlar düzenlemek.
• Savaş ve göç travmasına uğramış çocuklara çalışmalar devam etmeli, kendi dillerinde desteklenebilecekleri bir rehber
sistemi kurulmalı.
8. Okul yöneticileri için uygunluk standartları:
• Eğitim alanında lisans derecesi veya diplomasına sahip olmak.
• Yüksek eğitim komisyonu tarafından tahsis edilen özel bir komite tarafından hazırlanan yazılı sınava girmek.
• Sınavı geçenler için eğitim kursları oluşturmak.
Eğitmenler için uygunluk standartları:
• Yazılı sınav ve mülakat.
• Sınavı geçtikten sonra eğitmenler, eğitim alanından diploması ve gerekli öncelikleri göz önünde bulundurularak
deneyimleri ve yeterlilik seviyelerine göre kabul edilmelidir.
9. EĞİTMENLER BÖLÜMÜNDE ELE ALINAN ASIL KONULAR:
1) İş güvenliği
2) Eğitmenlerin eğitimi, denklik belgesi sağlama
3) İç/dış okullardan eğitmenlerin seçilmesi
4) Eğitim sürecini düzenleyen dâhili sistem
2/ EĞİTMENLER
10. EĞİTMENLERİN MARUZ KALDIĞI EN ÖNEMLİ KONU VE SORUNLAR:
1) Kanuni net prosedür olmadan eğitmen alımı: deneyim ve yeterlilik eksiklikleri gözetilmeksizin.
2) Dâhili sistemin yokluğundan dolayı eğitmenler, gerek Türk koordinatör gerekse okul müdürlerinin baskıcı kontrolü altında
eğitim verme çabasındadır.
3) Sahte belgelerle ilçe Milli Eğitim Müdürlüklerine Suriyeli öğretmen başvurusu yapılmış ve bu kişiler şuan GEM’lerde görev
yapmaktadır. (Yaklaşık %30 oranında)
4) Destek örgütleri tarafından belirlenen ve sağlanan düşük teşvikler (Sadece 11 Bin öğretmene 900 TL verilmektedir.)
Türkiye’deki yaşam standartları göre uygun olmadığı için geçinmeyi zor hale getirir ve eğitmenlerin sevkinin kırılmasına yol
açmaktadır.
5) Çalışma izninin olmaması (istikrarsızlık yaratmaktadır).
6) Tüm yaş ve seviye grupları için uygun Türkçe kitapların bulunmaması.
Eğitimde engel olan sorunlar için öneri ve çözümler yönetim için de aynıdır.
11. SORUNLAR:
1) Suriye devrimi sonrası ideolojiye uygun olması için gözden geçirilmeyen ve de düzeltilmemiş çok büyük bir müfredat.
2) Tek partili devlet gibi eski fikirler üzerine kurulu eğitim programı felsefesi.
3) Tarih, Arapça, Dini öğretiler/İslami öğretiler gibi bazı konularda güven eksikliği.
4) Eğitim programının sistematik yapısının zayıflığı.
5) İçeriğe uygun düşmeyen örnekleyici resimler.
6) Öğretim materyallerinin eksikliği.
3/ SURİYE EĞİTİM PROGRAMI
12. EĞİTİM PROGRAMININ UYARLANMASI NELERİ İÇERMELİ?
• Konu sırası ve bağlantısı gibi kitap yapısı
• Kitap kapakları: ülkenin şimdiki ve gelecekteki durumuna uygun
• Standart Yazıları
• Denk konular, tüm konuları içerir
EĞİTİM PROGRAMI HEDEFLERİ:
• Taraf tutmadan veya bir zümre için tekelleştirilmeden tüm Suriye halklarını, yanlış bir görüntü oluşturmadan Suriye halkının
referansını ve genç neslin azmini temsil eden bir eğitim programı.
• Belirli bir grupla herhangi bir bağlılık ve teslimiyet içine girilmemesi.
• İnsani doktrinler ve ilkelere vurgu yapmak.
• Görgü, erdem ve bilgi için bir zemin oluşturmak.
• Kuramı uygulama ile ilişkilendirmek.
• Öğrenmeye odaklanarak performans becerilerini geliştirmek ve bunu uygulama aracılığıyla uygulamak.
• Diğer insanların fikirlerine saygı ve hoşgörü, çocuklar için demokrasinin öğretilmesi.
• Vatan severliği ve yasalara uymanın öneminin anlatılması.
13. EĞİTİM PROGRAMININ STANDARTLARI:
1) İstenilen bilgi seviyesine yönelik eğitim programı hedefleri elde edilmeli
2) Başarı, üniversite ve iş hayatı gibi yüksek eğitim seviyelerini sürdürme hedefi elde edilmeli
3) En son araştırmalarla destekleniyor ve modern teknoloji takip edilmeli
4) Milli hedefleri ve gereklilikleri yansıtmalı
5) Görgü kuralları, ahlak eğitimi ve bunun önemi ne derecede göz önüne alınmalı
6) Eğitim programının esnekliği, bütünleştirmenin uygulanabilirliği yolu açılmalı
7) Modern materyal ve teknikler kullanılmalı.
BİRLİK:
Suriye, toprakları ve halkları ile birleşik bir ülkedir.
Sonuç olarak, Suriye eğitim programı hem dâhili hem de harici olarak her yerde birleştirilmelidir. Türkiye’de bir eğitim
programı kullanırken Lübnan Ürdün ve Suriye içinde başka bir eğitim programı kullanmak doğru değildir. Bunların tamamı ile
aynı eğitim programına sahip olmalıdır.
15. KİMLER KATILDI?
Yasser Dallal
Maritime and Transporting
Management Engineering
HayatSür Yönetim Kurulu Başkanı
Tawfek Hamod
A degree of Education
Management and Planning
MA in Educational Psychology
Dr. Mounzer Kabbani
Phd. Mathematics
Yahya Abdullah
Suriye Geçici Hükümet Tem./
Milli Eğitim Bakanlığından
Rasheed Shekho
PHD in History and
Historical Research
Sercan Taş
IMC
Sanggeet Mithra
European Stability Initiative
Moheddin Bananeh
PHd Civil Engineering
Mohmmed Saleh Al Zaher
French Language Degree,
Teachers Training Institute
Mustafa AlAsaad
English language degree,
Diploma of education
Mohamad Wardeh
Education Degree,
Teachers Training Institute
Kaya Heyse
Açık Toplum Vakfı
Prof. Dr. Mustafa Balcı
AB Delegasyonu Eğitim
Sektörü Yönetici
Mazen Rachid
Arabic and Islamic Studies,
Higher Studies
Prof. Dr. Hasan. Tuğrul
Eskişehir Üniversitesi
Öğretim Görevlisi
Hasan Darwish
Arabic Degree,
Diploma of Education
Abdul Rahman Namous
A director of scientific affairs
in Othman ben Affan Association
Hasan Taifour
Physics and
Chemistry Degree
Amer ALNMR
English language degree,
Diploma of management
Gassan Hamdan
Education Degree,
Teachers Training Institute
Erkut Emcioğlu
European Stability
Initiative
