HRseminar Sociale Verkiezingen 23 MEI 2019

1. Sociale verkiezingen strategisch voorbereiden.
Meer dan de moeite waard!
Olivier Wouters – Advocaat-vennoot
HR Magazine, 23 mei 2019

2. Vijf strategische vragen
1. Wie moet sociale verkiezingen organiseren?
2. Wat als u met uitzendkrachten werkt?
3. Wie behoort tot het leidinggevend personeel?
4. Gaan we elektronisch stemmen?
5. Hoeveel kandidaten en mandaten?
2www.socialelections.be

3. 1 Wie moet sociale verkiezingen organiseren?
www.socialelections.be 3

4. START VAN DE PROCEDURE SV 2020?
• Verkiezingen 2020: tussen 11 en 24 mei 2020
• Start procedure: tussen 13 en 26 december 2019
Dag Y 11-05 12-05 13-05 14-05 15-05 16-05 17-05 18-05 19-05 20-05 21-05 22-05 23-05 24-05
Dag X 11-02 12-02 13-02 14-02 15-02 16-02 17-02 18-02 19-02 20-02 21-02 22-02 23-02 24-02
Dag X-60 13-12 14-12 15-12 16-12 17-12 18-12 19-12 20-12 21-12 22-12 23-12 24-12 25-12 26-12
Dag X: aanplakking van verkiezingsdatum en andere verrichtingen,
o.m. aantal mandaten, voorlopige kiezerslijsten, leidinggevend personeel, …
Dag Y: verkiezingsdatum
Dag X-60 (start) Dag X Dag Y
www.socialelections.be 4

5. 5www.socialelections.be
DE KALENDER
www.socialelections.be 5

6. HOE ZIET MIJN TBE ER UIT?
ONDERNEMING (TBE)
Technische bedrijfseenheid (TBE)
• Economische criteria
• Sociale criteria (primeren in geval van twijfel)
• Belang van de werknemers
• Waarde van precedenten?
‘Het verleden bindt de toekomst niet’
VOORBEREIDING:
checklist economische en sociale criteria
www.socialelections.be 6

7. Sociale criteria Economische criteria
• Samenhorigheidsgevoel
• Gemeenschappelijke organisatie van het
werk
• Dezelfde personeelspolitiek
• Dezelfde toepasselijke reglementen
• Dezelfde voordelen
• Nabijheid en gemeenschappelijke
voorzieningen
• Taal?
• Geografische spreiding
• Overplaatsingen
• Intranet, personeelstijdschrift, feest,
vacatures
• Aantal werknemers?
• …
• Economische zelfstandigheid
• Zelfde economisch beleid
• Geen autonome directie
• Eenmaking van het commercieel beheer
en van de administratie
• Gemeenschappelijke marketing
• Volkomen gelijkheid activiteiten
• …
www.socialelections.be
HOE ZIET MIJN TBE ER UIT?
7

8. VOORBEREIDINGSTOOL VIA VERGELIJKENDE EXCEL-LIJST
Criteria
Vennootschap A vs.
Vennootschap B
I. Human resources-beleid
Worden de beslissingen inzake HR-beleid gemeenschappelijk
genomen?
Ja
Een gemeenschappelijk aanwervingsbeleid? Ja
Een gemeenschappelijk ontslagbeleid? Ja
Dezelfde persoon beslist over aanwervingen en ontslagen? Neen
Dezelfde persoon controleert het personeelsbeleid? ...
Arbeidsovereenkomsten worden ondertekend door dezelfde persoon?
Ontslagbrieven worden ondertekend door dezelfde persoon?
Dezelfde vertrouwenspersonen voor pesterijen?
Dezelfde personen leiden het sociaal overleg?
...
www.socialelections.be 8

9. www.socialelections.be 9
HOE ZIET MIJN TBE ER UIT?
ONDERNEMING (TBE)
TBE kan anders worden afgebakend voor OR en CPBW
• Toepassing door de rechtspraak: belang van de
werknemers
• Voorbeelden

10. Strategisch belang van de afbakening van de TBE?
• Aantal overlegorganen
• Aantal mandaten
• Aantal kandidaten
• Samenstelling lijst leidinggevend personeel
• Samenstelling kiescolleges
• Kwaliteit sociaal overleg?
• ...
www.socialelections.be 10
HOE ZIET MIJN TBE ER UIT?

11. (1) TBE = juridische entiteit (JE)
TBE = JE
www.socialelections.be 11
HOE ZIET MIJN TBE ER UIT?

12. HOE ZIET MIJN TBE ER UIT?
(2) JE = TBE1 + TBE 2 + ...
Vestiging
Winkel/ Fabriek
...
In Gent
> 100 WN
TBE 1
1 NV
Vestiging
Winkel/ Fabriek
...
In Luik
> 100 WN
TBE 2
Vestiging
Winkel/ Fabriek
...
In Brussel
> 100 WN
TBE 3
= 3 OR + 3 CPBW
www.socialelections.be 12

13. (3) JE1 + JE2 + ... = TBE
Samenvoeging verschillende JE’s tot 1 TBE
• Weerlegbaar vermoeden: 1 economisch criterium +
bepaalde sociale criteria
− Zelfde economische groep of beheer door
eenzelfde persoon of economische band of
eenzelfde of op elkaar afgestemde activiteit
− Sociale samenhang: mensengemeenschap,
gemeenschappelijk personeelsbeleid,
arbeidsreglement, paritair comité
www.socialelections.be 13
HOE ZIET MIJN TBE ER UIT?

14. ONDERNEMING (TBE)
Vermoeden tot samenvoeging
• Sinds 2004: enkel WN of WN-organisaties kunnen zich op
vermoeden beroepen
• Weerlegbaarheid (tegenbewijs dat er geen sociale
samenhang is)
Werkgever kan wel zelf samenhang bewijzen
www.socialelections.be 14
HOE ZIET MIJN TBE ER UIT?
(3) JE1 + JE2 + ... = TBE

15. JE1 + JE2 + ... = TBE
?
www.socialelections.be 15
HOE ZIET MIJN TBE ER UIT?

16. Maar … wat als?
Alle TBE’s < 50 werknemers en/of < 100 werknemers
TBE’s samenvoegen
= 1 OR + 1 of 2 CPBW
D 30
A 30
C 40
B 20
www.socialelections.be 16
HOE ZIET MIJN TBE ER UIT?

17. 2 Wat als u met uitzendkrachten werkt?
www.socialelections.be 17

18. Referteperiode: 1 april 2019 tot 30 juni 2019 (nieuw!)
Dimona + bijzonder register voor uitzendkrachten tijdens Q2 2019 (quid vrijstelling? →
uiterlijk 30 mei 2019)
Berekening: aantal dagen tijdens Q2 delen door 92 (ook al telt Q2 91 dagen…)
www.socialelections.be 18
UITZENDKRACHTEN

19. Stemrecht bij de gebruiker indien de uitzendkracht voldoet aan een dubbele
anciënniteitsvoorwaarde:
• Tussen 1 augustus 2019 en dag X tewerkgesteld gedurende ofwel 3 ononderbroken maanden ofwel 65
arbeidsdagen indien onderbroken, én
• Tussen dag X en dag X+77 minstens 26 arbeidsdagen tewerkgesteld
• Dit wordt telkens bekeken in de juridische entiteit of de TBE van de gebruiker indien deze bestaat uit meerdere
juridische entiteiten
Uitzendkracht ≠ kandidaat bij de gebruiker
www.socialelections.be 19
UITZENDKRACHTEN

20. 3 Wie behoort tot het leidinggevend personeel?
www.socialelections.be 20

21. LEIDINGGEVEND PERSONEEL
= Personen die het dagelijks ‘bestuur’ van de
onderneming voeren en de werkgever kunnen
verbinden en vertegenwoordigen alsmede
personeelsleden onmiddellijk ondergeschikt aan
deze personen voor zover zij ook opdrachten van
dagelijks ‘bestuur’ vervullen
• Dus twee niveaus
• Belang van deze lijst?
www.socialelections.be 21

22. LEIDINGGEVEND PERSONEEL
1e NIVEAU: persoon of comité
• Arbeidsovereenkomst is niet vereist
• Wat met het directiecomité?
2e NIVEAU
• Direct ondergeschikt + deel bevoegdheid dagelijks ‘bestuur’
• Wel arbeidsovereenkomst vereist
• Geen hiërarchie binnen de niveaus
• Waarde van precedenten?
• Ook vacante functies?
Voorbereiding: check functiebeschrijvingen, organogram, verslagen
vergaderingen directiecomité, taalwetgeving, …
www.socialelections.be 22

23. 4 Gaan we elektronisch stemmen?
www.socialelections.be 23

24. ELEKTRONISCH STEMMEN / E-VOTING
Voorwaarden:
• Conform wettelijke bepalingen (‘fysiek’ stembureau of ‘gebruikelijke werkpost’)
(nieuw!)
• Verplichte registratie van een aantal gegevens
• Ongeldige stemmen niet toegelaten
• Waarborg inzake betrouwbaarheid en veiligheid (geheime stemming)
• Verzegeling systeem
• Orgaan moet (unaniem) beslissen tegen dag X (nieuw!)
• Passende opleiding leden stembureau
www.socialelections.be 24

25. 5 Hoeveel kandidaten en mandaten?
www.socialelections.be 25

26. KANDIDATEN & MANDATEN
DRAAGWIJDTE BESCHERMING
• Vanaf X-30 : bescherming van de wet van 19 maart 1991
• Retroactieve werking: kandidaten zijn nog niet gekend
→ Opgelet met ontslag na 31 december 2019!
Dag Y* 11-05 12-05 13-05 14-05 15-05 16-05 17-05 18-05 19-05 20-05 21-05 22-05 23-05 24-05
Dag X+76 27-04 28-04 29-04 30-04 01-05 02-05 03-05 04-05 05-05 06-05 07-05 08-05 09-05 10-05
Dag X+35 17-03 18-03 19-03 20-03 21-03 22-03 23-03 24-03 25-03 26-03 27-03 28-03 29-03 30-03
Dag X-30 12-01 13-01 14-01 15-01 16-01 17-01 18-01 19-01 20-01 21-01 22-01 23-01 24-01 25-01
Dag X-60 Dag X-30 Dag X+35 Dag X+76 Dag Y
www.socialelections.be 26

27. KANDIDATEN & MANDATEN
INDIENEN KANDIDATENLIJSTEN
• X + 35 = uiterste datum indienen kandidatenlijsten
• Geen verkiezingen:
– Geen kandidatenlijst
– Eén kandidatenlijst en één kandidaat
– Eén kandidatenlijst en meerdere kandidaten maar
aantal kandidaten ≤ aantal effectieve mandaten
• Statistieken 2016 (FOD WASO):
– 6.953 procedures (binnen TBE) opgestart CPBW:
1.505 stopgezet omwille van geen enkele kandidatenlijst (22%)
– 3.782 procedures (binnen TBE) opgestart OR:
632 stopgezet omwille van geen enkele kandidatenlijst (17%)
www.socialelections.be 27

28. KANDIDATEN & MANDATEN
WIE KAN ZICH KANDIDAAT STELLEN?
• Verkiesbaarheidsvoorwaarden:
– Arbeidsovereenkomst (ook huisarbeiders maar geen leidinggevend personeel)
– Leeftijdsvoorwaarde: min. 18 jaar, max. 65 jaar (jeugdige WN: 16 - 25 jaar)
– Anciënniteitsvoorwaarde: 6 maanden (of 9 maanden onderbroken in TBE)
– Behoren tot werknemerscategorie
– Behoren tot TBE
– Niet de preventieadviseur / vertrouwenspersoon
– Bijzondere categorieën: langdurig zieken, opgezegden, gedetacheerden,
vervangingsovereenkomsten, tijdskrediet
• Ogenblik waarop aan de voorwaarden moet voldaan zijn: DAG Y
www.socialelections.be 28

29. KANDIDATEN & MANDATEN
Aantal werknemers Aantal personeelsafgevaardigden
en plaatsvervangende leden
Aantal mogelijke
kandidaten CPBW
Aantal mogelijke
kandidaten OR
Totaal aantal
kandidaten
< 100 4 + 4 24 - 24
100 4 + 4 24 24 48
101 tot 500 6 + 6 36 36 72
501 tot 1000 8 + 8 48 48 96
1001 tot 2000 10 + 10 60 60 120
2001 tot 3000 12 + 12 72 72 144
3001 tot 4000 14 + 14 84 84 168
4001 tot 5000 16 + 16 96 96 192
5001 tot 6000 18 + 18 108 108 216
6001 tot 8000 20 + 20 120 120 240
> 8000 22 + 22 132 132 264
* Te verhogen met 1 of 2 mandaten voor de kaderleden
www.socialelections.be 29

30. KANDIDATEN & MANDATEN
MISBRUIK VAN KANDIDATUUR? Toepassingsgevallen
• Voorafgaande verwittigingen
• Langdurige arbeidsongeschiktheid
• Tijdelijke schorsing uitvoering arbeidsovereenkomst
• Ontslag tijdens de occulte periode
• Ontslag wegens dringende reden
• Kandidatuur met oog op vermijden ontslag
• Herstructurering
www.socialelections.be 30

31. KANDIDATEN & MANDATEN
SANCTIES
• Vaste vergoeding
– < 10 jaar anciënniteit: 2 jaar loon
– 10-20 jaar anciënniteit: 3 jaar loon
– ≧ 20 jaar anciënniteit: 4 jaar loon
• ‘Variabele’ vergoeding:
– Loon tot de installatie van de volgende OR/CPBW
! Enige kandidaat geniet bescherming als verkozen personeelsafgevaardigde
www.socialelections.be 31

32. WWW.SOCIALELECTIONS.BE
BEZOEK ONS OP
www.socialelections.be 32

33. Contact
Olivier Wouters
Advocaat – Vennoot
T +32 2 761 46 24
olivier.wouters@claeysengels.be
www.socialelections.be 33

34. GOOD LUCK...!
www.socialelections.be 34

35. www.socialelections.be 35