çoklu zeka kuramına göre çözeltiler konusu ders planı

1. İÇSEL ZEKAİÇSEL ZEKA
Canan KILINÇ
2003204031
Ayça DEMİR
2003204012

2. Çoklu Zeka KuramıÇoklu Zeka Kuramı
Çoklu zeka kuramına göre, insan beyni,
• Sözel-dilsel
• Mantıksal-matematiksel
• Müziksel-ritmik
• Görsel-uzamsal
• içsel
• Kişiler arası
• Doğa
• Bedensel-kinestetik zeka
alanlarını içermektedir.
Geleneksel eğitim sayısal ve sözel alanı dikkate
almaktadır.

3. Howard Gardner’a göre
• Her insan kendi zekasını arttırma ve
geliştirme yeteneğine sahiptir.
• Zeka sadece değişmekle kalmaz aynı
zamanda başkalarına da öğretilebilir.
• Zeka insandaki beyin ve zihin sistemlerinin
birbiri ile etkileşimi sonucu ortaya çıkan
çok yönlü bir olgudur.
• Her insan, çeşitli zeka alanlarının tümüne
sahiptir, zeka alanlarından her birini belli
bir düzeyde geliştirebilir.

4. İçsel Zekaİçsel Zeka
İçsel zekanın 3 temel öğesi vardır:
• Kişinin kendi iç dünyasının ve sahip
olduğu kaynakların farkında olmak.
• Düşünce ve duyguları ayırt etmek.
• Bütün bunları davranışları anlama ve
yönlendirme amacıyla kullanmak.

5. İçsel zekası gelişmiş bir bireyin;
• Bağımsızlık duygusu güçlüdür.
• Güçlü ve zayıf yönlerini tanır.
• Kendini iyi motive eder.
• Hobileri vardır.
• Kendi başına çalışmayı tercih eder.
• Ne hissettiğini doğru bir şekilde söyler.
• Hatalarından ve başarılarından öğrenebilir.
• Özsaygısı yüksektir.

6. ÇÖZELTİLERÇÖZELTİLER
VEVE
ÇÖZÜNMEÇÖZÜNME

7. • ÖNTEST

8. İİçindekilerçindekiler
• Çözünme, çözücü, çözünen, çözelti
kavramları
• Çözeltilerin sınıflandırılması
• Çözünürlük, çözünürlüğü etkileyen
faktörler
• Çözeltilerin özellikleri

9. Çözeltiler Her YerdeÇözeltiler Her Yerde
Çevremizde sürekli çözeltilerle
karşılaşmaktayız. Hava bir gaz çözeltisi , içtiğimiz
su saf değil; kalsiyum, magnezyum gibi birçok
iyon içermekte ve çözelti oluşturmakta. Deniz
suyu da bir çözelti ki, o da Na ve Cl gibi iyonları
içermekte.
Birçok ticari ürün de çözelti halinde;
meşrubatlar, gargara, öksürük şurubu, kolonya,
temizlik malzemeleri, sirke, böcek ilaçları…
Bu örnekler bize gösteriyor ki; çözeltiler
hayatımız için gerekli.

10. Merak ettiklerimiz…Merak ettiklerimiz…
• Denizlerde, tatlı sularda yaşayan
bitki ve balıklar solunumları için
gerekli oksijeni nereden sağlarlar?
• Kışın arabanın radyatörüne neden
antifriz konulduğunu biliyor
musunuz?
• Ojeyi neden su ile değil de aseton ile
çıkarabiliriz?

11. ÇözeltilerÇözeltiler
Bir miktar toz ya da küp şeklindeki çay
şekerini bardaktaki çaya atıp karıştırdığımızda
şekerin yavaş yavaş çay içinde dağıldığını ve bir
süre sonra gözden kaybolduğunu gözlemleriz.
Çayın tadından da anlayacağımız gibi gözden
kaybolan çay şekeri yok olmamış, çayın içinde
homojen olarak dağılmıştır. Bu olayda şeker
çayda çözünmüştür.
Bir maddenin başka bir madde içinde homojen
olarak(atom, iyon ya da molekül boyutunda)
dağılmasına çözünme denir. Oluşan homojen
karışım da çözeltidir.

12. ETKİNLİK: Görsel materyal
• ÇÖZÜNME OLAYI
• SORULAR

13. • Atomik dağılma:
• 18 ayar altın Cu(k) + Au(k)
• İyonik dağılma:
• NaCl(k) Na+
(suda) + Cl-
(suda)
• Moleküler dağılma
• C6H12O6(k) C6H12O6(suda)

14. • Çözeltiler çözücü ve çözünen
maddelerden oluşur.
• Çözücü: Çözeltinin fiziksel halini
belirleyen ve genelde miktarı fazla
olan bileşendir.
• Çözünen: Genelde kütlece az olan
bileşendir.
Çözelti= çözücü + çözünen

15. • ÇALIŞMA YAPRAĞI

16. çözünen çözücü çözelti örnek
Gaz (O2) Gaz (N2) Gaz Hava
Gaz (CO2) Sıvı (H2O) Sıvı Gazoz
Sıvı
(alkol)
Sıvı (su) Sıvı Kolonya
Katı (tuz) Sıvı (su) Sıvı Tuzlu su
Katı
(altın)
Katı
(bakır)
Katı 18 ayar
altın

17. Çözeltiler,
1) Çözünmüş madde miktarına göre;
2) Doygunluğuna göre;
3) Elektrik iletkenliğine göre;
üç gruba ayrılır.
ÇözeltilerinÇözeltilerin
sınıflandırılmasısınıflandırılması

18. Çözeltiler çözünmüş madde miktarına
göre ikiye ayrılır:
• Seyreltik çözelti
• Derişik çözelti
• İki çözeltiden birim hacimdeki
çözüneni fazla olana derişik, az
olana seyreltik çözelti denir.

19. Çözeltiler doygunluğuna göre üçe
ayrılır:
• Doymamış çözelti: Belirli bir
sıcaklık ve basınçta çözebileceğinden
daha az çözünen içeren çözeltidir.
• 20 0
C’ta 100ml su en fazla 36 gram
NaCl (sodyum klorür) çözebilir. Bu
sıcaklıkta 100ml suya 36 gramdan
daha az NaCl ekleyerek elde ettiğimiz
çözelti doymamıştır.

20. • Doymuş çözelti: Belirli bir sıcaklık
ve basınçta çözücünün çözebileceği
en fazla miktarda çözünen içeren
çözeltidir.
• 20 0
C’ta 100ml su en fazla 36 gram
NaCl (sodyum klorür) çözebilir. Bu
sıcaklıkta 100ml suya 36 gram NaCl
ekleyerek elde ettiğimiz çözelti
doymuştur.

21. • Aşırı doymuş çözelti: Belirli bir
sıcaklıkta, belirli bir miktar
çözücünün çözebileceğinden daha
fazla çözünen madde içeren
çözeltisidir.
• Çözünürlüğü sıcaklıkla artan bir
katının, yüksek sıcaklıkta hazırlanan
doygun çözeltisinin aniden
soğutulmasıyla (çökme olmadan)
elde edilir.
• Kararsız çözeltidir.

22. Çözeltiler elektrik iletkenliğine göre ikiye
ayrılırlar:
• Elektrolit çözeltiler: Elektrik akımını
ileten çözeltilerdir.
• Çözelti iyon içerir.
• Asit, baz, tuz çözeltileri
• Elektrolit olmayan çözeltiler: Elektrik
akımını iletmeyen çözeltilerdir.
• Moleküler çözünen maddelerin çözeltileri
• Şeker ve alkol çözeltileri

23. • Deney 1:
• ÇALIŞMA YAPRAĞI

24. Bir bardak suya bir çay kaşığı şeker
koyularak karıştırılırsa şekerin tamamı
suda çözünür. Bu bardaktaki suya azar
azar şeker eklemeye devam edilirse bir
süre sonra ne kadar karıştırılırsa
karıştırılsın artık eklenen şeker çözünmez
ve dibe çöker. Demek ki belirli sıcaklıkta
belirli miktardaki suyun çözebileceği şeker
miktarı bellidir.
ÇözünürlükÇözünürlük

25. • Belirli bir sıcaklık ve basınçta belirli
miktar çözücü ya da çözeltiyi doygun
hale getiren madde miktarına
çözünürlük denir.
• Çözünürlük: en fazla çözünen (g)
100 g su

26. ????????????
• Mum lekesini nasıl çıkarırsınız?
• Glikoz suda çok çözünürken,
benzende çözünmez. Sizce bunun
sebebi nedir?

27. • Çözünürlüğe;
1. Çözünen-çözücünün etkisi
Polar sıvılar polar katıları iyi
çözerken, apolar katıları iyi
çözmezler.(benzer benzeri çözer)
Su içinde HCl iyi çözünür.
sıvı yağ çözünmez.

28. • ETKİNLİK

29. Etkinlik: Beyin fırtınasıEtkinlik: Beyin fırtınası
• Yaz günlerinde sığ deniz ve göllerde
balıkların zaman zaman kafalarını
suyun dışına çıkardıklarını
görmüşsünüzdür. Hatta çok sığ
sularda sıcak günlerde balıkların
toplu olarak öldüklerine bile rastlanır.
• Sizce bunun nedeni nedir?

30. 2. Sıcaklığın etkisi
Katıların ve sıvıların çözünürlüğü
genellikle sıcaklık arttıkça artar,
gazların çözünürlüğü sıcaklık arttıkça
her zaman azalır.
Çözünürlük
( g/100g su)
Sıcaklık (o
C)
X
Y
X+ H2O +ısı X(suda)
Y + H2O Y(suda) +ısı

31. 3. Basıncın etkisi
Katıların ve sıvıların çözünürlüğü
basınç değişiminden etkilenmez.
Gazların çözünürlüğü ise kısmi
basıncı ile doğru orantılıdır.
X
Y X: gaz
Y: katı veya sıvı
Basınç (mmHg)
Çözünürlük

32. 4. Ortak iyon etkisi
Çözünen maddeye ait herhangi bir
iyon çözeltide bulunuyorsa o
maddenin çözünürlüğü azalır.
0,1 mol CaCl2
T o
C
0,1 mol KCl
T o
C
NaCl
Arı su
T o
C
Çözünen
NaCl m1 m2 m3

33. ÇÖZELTİLERİN ÖZELLİKLERİÇÖZELTİLERİN ÖZELLİKLERİ
Saf suyun kaynama
noktası
100o
C’dir.Sizce Bu
değer değişebilir
mi?

34. • Deney 2

35. Kaynama Noktası
• Saf bir sıvının belli bir basınçtaki
kaynama noktası sabittir, kaynama
süresince sıcaklığı değişmez.
• Çözeltilerin ise belirli bir kaynama
noktası yoktur. Kaynama noktaları
saf çözücününkinden daha yüksektir,
ve kaynama sırasında sıcaklığı sürekli
artar.

37. • Kaynama noktasındaki artış çözünen
maddenin ortama verdiği tanecik
sayısına bağlı olarak değişir.
1.1M NaCl
2.1M C6H12O6
3.1M AlCl3

38. • Kaynama sırasındaki sıcaklık artışı
çözelti doygun hale gelinceye kadar
devam eder. Çözelti doygun hale
gelince sıcaklık sabit kalır.

39. Kış aylarında kar yağdığında
yollara tuz dökülmesinin sebebi sizce
ne olabilir?
Arabalara antifriz konulmasının ne
gibi bir etkisi vardır?
????????????

40. Donma Noktası
• Saf sıvıların sabit basınçta belirli bir
donma sıcaklıkları olmasına rağmen
çözeltilerin belirli bir donma
sıcaklıkları yoktur.
• Çözeltiler saf çözücülerden daha
düşük sıcaklıklarda donar ve donma
sırasında sıcaklık azalır.

41. 0 Zaman
Sıcaklık (o
C)
• Donma sırasında sıcaklık doymuş
çözelti oluncaya kadar sürekli düşer.

42. ETKİNLİK: BEYİN FIRTINASI
Tuzlu su göllerinin tatlı su göllerine
göre daha yavaş buharlaştığı bilinir.
Sizce bunun sebebi ne olabilir?

43. Buhar Basıncı
• Uçucu olmayan maddenin çözünmesi,
çözücünün buhar basıncını düşürür.
Bunun sebebi;
Çözelti içinde çözünen moleküller
yüzeyin bir kısmını bloke eder ve
çözücü moleküllerin çözeltiden kaçma
hızlarını azaltır. Bundan dolayı buhar
basıncı saf çözücüdekinden daha
düşüktür.

44. • Çözeltilerde kaynama noktasının
yükselmesi ile donma noktasının düşmesi,
çözünen maddenin çözeltide oluşturacağı
tanecik sayısına bağlıdır; maddenin türüne
bağlı değildir.
• Çözelti içindeki tanecik sayısı toplamı
arttıkça kaynama noktası yükselir, donma
noktası düşer.
• Bir çözücüde, uçucu olmayan bir madde
çözündüğünde, çözünen madde
molekülleri birim yüzeydeki çözücü
moleküllerinin sayısını azaltır. Sıvı
moleküllerin azalması da buhar basıncının
düşmesine, kaynama noktasının
yükselmesine sebep olur.

45. • Saf çözücülerin belirli öz kütleleri
olmasına rağmen, çözeltilerin belirli
öz kütleleri yoktur.
• Çözeltilerin öz kütlesi çözünen
madde miktarına bağlıdır. Çözünen
miktarı arttıkça öz kütle de artar.

46. Sıcaklık
Özkütle
(g/cm3
)
K.N
• Saf çözücünün öz kütlesi kaynama
süresince sabit kalır. Çözeltinin öz
kütlesi ise kaynama süresince sürekli
artar.

47. ÇÖZELTİLERİN AYRILMASI
• ÇALIŞMA YAPRAĞI
• ÇALIŞMA YAPRAĞI
• SON TEST