1. 0

3. ที่ตั้ง(แหล่งกำ เนิด) : ลุ่มแม่น้ำสินธุ ทำงตะวันตกเฉียงเหนือของอินเดียโบรำณ
(ปัจจุบันส่วนใหญ่อยู่ที่ประเทศปำกีสถำน)
ชื่อสินธุ: ภำษำสันสกฤต เป็นท่มีำของคำ ว่ำอินเดีย

4. - ที่รำบลุ่มกว้ำงใหญ่
- เกิดจำกเทือกเขำในทิเบตทำงเหนือ
- มีแม่น้ำสำขำจำ นวนมำกไหลลงทะเลอำหรับ
- อุดมสมบูรณ์
- ติดต่อกับดินแดนเมโสโปเตเมีย

5. Group A Group B
Class 1 82 95
Class 2 76 88
Class 3 84 90
• First bullet point here
• Second bullet point here
• Third bullet point here
-อุดมสมบูรณ์ไปด้วยแร่โลหะจำ พวกทองคำ และสำ ริด
- เป็นแบบลมมรสุม
- ฤดูร้อน : มีลมที่พัดตำมมหำสมุทรอินเดียทำ ให้ฝนตกทำงเหนือ
- ฤดูหนำว : มีลมที่พัดผ่ำนมหำสมุทรอินเดียทำ ให้ที่รำบลุ่มแม่น้ำคงคำมีฝนตกชุก
ที่รำบลุ่มแม่น้ำสินธุและที่รำบสูงภำคกลำงแห้งแล้ง
*กำรเกษตรใช้น้ำจำกแม่น้ำเป็นหลัก

6. TWO CONTENT LAYOUT
WITH SMARTART
มีผลต่อควำมเป็นมำของประวัตศิำสตร์และอำรยธรรม
• First bullet point here
- • Second ทิศเหนือ : bullet มีเทือกpoint เขำหิมำhere
ลัยขนำนยำวเป็นพGroup
รมแดน
• Task 1
• Task 2
- • Third ทิศตะวัbullet นตกเฉียpoint งเหนือ here
: ที่รำบลุ่มแม่น้ำสินธุและA
ทะเลทรำยธำร์ที่แห้งแล้ง
- ทิศตะวันออกเฉียงเหนือ : ที่รำบลุ่มแม่น้ำคงคำและแม่น้ำGroup
สำขำ
• Task 1
- ทิศใต้: ลุ่มแม่น้ำสินธุ ที่รำบสูงเดกกันที่ขนำบข้ำงด้วยเทือกเขำB
ฆำตฝั่งตะ• วัTask นตกและ
2
Group
C
ตะวันออก ซึ่งขนำนกับชำยฝั่งทะเล
*ปัจจัยทั้งหมดนี้ทำ ให้อินเดียแบ่งออกเป็นส่วนเพรำะติดต่อกันลำ บำก
*อินเดียมักถูกรุกรำนจำกชำติอื่นทำงงช่องเขำไคเบอร์(Kyber)และช่องเขำโบลัน(Bolan)ตั้งแต่สมัยโบรำณ

7. สองฝั่งของแม่น้ำสินธุ พบแหล่งโบรำณคดีกว่ำ60แห่ง เมืองที่สำ คัญและเป็นสูนย์กลำงของอำรยธรรมคือ
เมืองฮำรัปปำ(Harappa)ในแคว้นปัญจำบ และ เมืองโมเฮนโจดำโร(Mohen jodaro)ในแคว้นซินด์
โดยที่เมืองทำ สองเมืองนี้ได้แสดงถึงควำมเจริญของชำวสินธุเนื่องจำกมีกำรแบ่งพื้นที่อย่ำงเป็นสัดส่วนพบ
อำคำรบ้ำนเรือน ป้อมปรำกำรที่ประกอบพิธีทำงศำสนำ ถนน ห้องน้ำแบบยืนอำบ(ไม่พบในที่อื่น) รูปปั้นดินเผำ ฯ
ชนเผ่ำพื้นเมือง : ชำวทรำวิฑ หรือ ดรำวิเดียน(Dravidian)(อยู่ก่อนที่ชำวอำรยันจะอพยพเข้ำมำ)

8. - ทำ จำกเขำสัตว์ กระดูกสัตว์ หินและสำ ริด
- พบดวงตรำกับเครื่องประดับต่ำงๆคล้ำยกับดินแดนเมโสโปเตเมีย จึงเชื่อว่ำทั้ง2ดินแดนติดต่อ
ค้ำขำยกัน
- พบดวงตรำที่เป็นรูปพระศิวะท่ถีูกล้อมรอบด้วย เสือ สิงห์ กระทิง แรด และพบศิวลึงค์
*ทั้งหมดนี้แสดงถึงศิลปกรรมต่ำงๆที่มีควำมละเอียดและประณีต
*พบแผ่นประทับตรำลวดลำยคนและสัตว์ และจำรึกตัวอักษรท่ยีังไม่มีใครอ่ำนออก

9. - แสดงถึงควำมเจริญ
- มีกำรนำฝ้ำยมำทำ เป็นเครื่องนุ่งห่ม
- มีเครื่องประดับหลำยชนิดที่ทำ ด้วย ทองคำ เงิน งำช้ำง ทองแดง หินที่มีค่ำ เช่น
สร้อยคอ ต่ำงหู แหวน กำ ไลแขน กำ ไลข้อเท้ำ

10. มี 2 สำเหตุสำ คัญคือ 1.น้ำท่วมและพำยุทรำย 2.กำรรุกรำนของชนเผ่ำอินโด-อำรยันชนเผ่ำอำรยัน
- เดิมอยู่ที่ทะเลสำบแคสเปียน
- มีรูปร่ำงสูงใหญ่ ผิวขำว จมูกโด่ง
- เป็นพวกกึ่งเร่ร่อนเลี้ยงสัตว์
- เมื่อเข้ำมำรุกรำนทำ ให้ชำวดรำวิเดียนต้องอพยพไปทำงใต้ บำงส่วนแต่งงำนกับชำวอำรยัน หรือไม่ก็กลำยเป็น
ทำส เป็นเหตุให้เกิดกำรแบ่งชนชั้นวรรณะในอินเดียในเวลำต่อมำ
- อำชีพสำ คัญคือกำรเลี้ยงปศุสัตว์ วัวเป็นสิ่งที่แสดงถึงควำมมัง่มี

11. - กำรรวมกลุ่มเริ่มจำก ครอบครัว ญำติ และชนเผ่ำ
- สินค้ำส่งออกที่สำ คัญที่ส่งไปยังอียิปต์และเมโสโปเตเมียคือ ผ้ำไหม เครื่องเทศ น้ำหอม
- นิยมจัดงำนเลี้ยง มีกำรดื่มของมึนเมำ และมีกำรเล่นดนตรี
- เชี่ยวชำญกำรรบ กำรผลิตอำวุธโดยเฉพำะธนู
- สร้ำงรถม้ำที่เบำและเคลื่อนที่ได้เร็วได้
*นับจำกสมัยอำรยันจะปรำกฏหลักฐำนที่ทำ ให้สำมำรถศึกษำอำรยธรรมต่ำงๆของอินเดียได้มำกขึ้น

12. คัมภีร์พระเวท (เก่ำแก่ท่สีุดของอินเดีย) กล่ำวว่ำ แต่ละชนเผ่ำเป็นอิสระ ไม่ขึ้นต่อกัน
แต่ละเผ่ำมีรำชำเป็นผู้ปกครองแต่ไม่ได้มีสิทฺธ์ิขำด อำ นำจกำรปกครองจะขึ้นอยู่กับท่ปีระชุมเผ่ำซึ่ง
ประกอบด้วยสภำกับสมติิ และผู้ท่จีะดำ รงตำ แหน่งรำชำก็จะต้องผ่ำนควำมเห็นชอบจำกท่ปีระชุมนี้ก่อน
ต่อมำเมื่อชนเผ่ำอำรยันขยำยตัวออกไปทำง
ตะวันออก ทำงเหนือ และลุ่มแม่น้ำคงคำ จึงมีกำร
รวมตัวกันเป็นเมือง ดำเนินกำรปกครองแบบรำชำธิป
ไตย กษัตริย์เปรียบเหมือนสมมุติเทพเป็นดั่งสมมุติ
เทพ สภำกับสมิติจึงหมดควำมสำ คัญไป

13. คัมภีร์พระเวทกล่ำวว่ำพวกอำรยันมพีิธีกำรสมรสชำยมักมีภรรยำเพียงคนเดยีว สตรีสำมำรถรับ
กำรศึกษำและประกอบพิธีทำงศำสนำได้ แต่จะไม่มีสิทธิรับมรดกและต้องเสียสินสมรสให้ชำยท่เีป็นสำมี
ในสมัยนี้เริ่มมีกำรแบ่งวรรณะแล้วคือ
พรำหมณ์ = ประกอบพิธีทำงศำสนำ
กษัตริย์ = นักรบ
ไวศยะ/แพศย์ = พ่อค้ำ ช่ำงฝีมือ
ศูทร/ชำวดรำวิเดียนจะถูกมองว่ำเป็นคนชั้นต่ำ
ซ่งึกำรแต่งงำนระหว่ำง 3วรรณะแรกสำมำรถทำ ได้แตห่้ำมชำวอำรยันแตง่งำนกับชำวดรำวิเดยีน
ซ่งึกำรแบ่งชนชั้นแบบนี้เป็นพื้นฐำนของกำรแบ่งชนชั้นในเวลำต่อมำของอินเดีย

14. แบ่งเป็น 3 สมัย ดังนี้

15. 1.สมัยมหำกำพย์(900-600B.C.)
มีอยู่2 เรื่องคือ
1. รำมำยณะ หรือ รำมเกียรต์ิ(ของไทย) แต่งโดย ฤำษีวำลมิกิ
2.มหำภำรตะ แต่งโดย ฤำษีวยำสะ เป็นวรรณคดีที่สะท้อนสภำพกำรปกครอง สังคม เศรษฐกิจ
ของชำวอำรยันในสมัยนั้นได้เป็นอย่ำงดี รวมถึงยังแสดงให้เห็นถึงอำรยธรรมอันรุ่งเรืองที่
สืบทอดมำถึงปัจจุบัน
ศำสนำของชำวอำรยันในสมัยแรกๆคือ กำรบูชำยัน บูชำภูตผีปีศำจ และอำ นำจทำง
ธรรมชำติ ต่อมำจึงบูชำรูปปั้นของเทวะและเทวี โดยที่มีเทพเจ้ำสูงสุดคือพระอินทร์ ซ่งึต่อมำได้
กลำยมำเป็นต้นแบบของศำสนำฮินดู

16. 2.สมัยจักรวรรด(ิ600B.C.-ปลำยคริสต์ศตวรรษท่1ี0)
แบ่งออกได้เป็น 5 สมัยดังนี้

17. 1.สมัยจักรวรรดมิคธ (600B.C.)
อยู่บริเวรตะวันออกของลุ่มน้ำคงคำ เป็นแคว้นที่มีอำ นำจมำกที่สุดในศตวรรษที่6
ก่อนคริสต์ศักรำช กษัตริย์ที่มีชื่อเสียง 2 พระองค์คือ
1. พระเจ้ำพิมพิสำร 2. พระเจ้ำอชำตศูตร
ทั้งสองพระองค์ได้อุปถัมภ์พระพุทธศำสนำเป็นอยำ่งมำกจนเผยแผ่พระพุทธศำสนำไปได้
อย่ำงกว้ำงไกกล และยังขยำยอำณำจักรอย่ำงกว้ำงขวำง จนปรำกฏเป็นอำณำจักรใหญ่ครั้งแรก
ของอินเดีย ในกำรปกครองกษัตริย์มีอำ นำจสูงสุด มีผู้ช่วย 3ฝ่ำย คือ ฝ่ำยบริหำร ฝ่ำยตุลำกำร
และฝ่ำยกำรทหำร รวมเรียกว่ำ มหำมำตระ กำรเกษตรเป็นอำชีพหลักของประชำชน

18. 2.สมัยจักรวรรดเิมำรยะ(กลำงศตวรรษที่4 ก่อนคริสต์ศักรำช)
ขึ้นปกครองหลังจำกรำชวงศ์นันทะของมคธเสื่อมอำ นำจลง ครอบคลุมพื้นที่ภำคเหนือของ
อินเดียในปัจจุบันจัดระเบียบกำรปกครองโดยกำรรวมอำ นำจไว้ที่กษัตริย์และเมืองหลวง กษัตริย์มี
อำ นำจสูงสุดในกำรบริหำร มีเสนำบดี(ข้ำรำชกำรระดับสูง)และสภำแห่งรัฐ(สภำที่ปรึกษำ) ช่วยในเรื่อง
ของกำรตรำกฎหมำย กำรศำล และกำรทหำร และสมำชิกทั้งสองสภำนี้กษัตริย์จะเป็นผู้แต่งตั้ง
และจะควบคุมเมืองต่ำงๆด้วยกำรตั้งหน่วยงำนกระจำยอยุ่ทัว่ไป ควำมเจริญเห็นได้จำกกำรสร้ำงถนน
เชื่อมหัวเมือง กำรสำ รวจสำ มะโนประชำกร กองทัพขนำดใหญ่ ระบบชลประทำน หน่วยสืบรำชกำรลับ
ใบผ่ำนทำงคนต่ำงชำติ และกำรสร้ำงมหำวิทยำลัยหลำยแห่ง กษัตริย์ที่มีชื่อเสียงคือ พระเจ้ำอโศก
มหำรำช ทรงนับถือ ทำ นุบำ รุงพระพุทธศำสนำ ทรงนำหลักธรรมมำใช้บริหำรบ้ำนเมือง ให้สิทธิในกำร
นับถือศำสนำของประชำชน และปลดข้อห้ำมบำงอย่ำงในศำสนำพรำหมณ์ แต่เมื่อสิ้นสมัยของ
พระองค์ สมัยของจักรวรรดิเมำรยะก็สิ้นสุดลงอย่ำงรวดเร็ว

19. 3.สมัยกำรแบ่งแยกและกำรรุกรำนจำกภำยนอก (ประมำณ 183 ปีก่อนคริสต์ศักรำช-ค.ศ.300)
กำรเสื่อมของรำชวงศ์เมำรยะ มีผลกระทบต่ออินเดีย 2 ประกำร คือ
1.อำณำจักรน้อยใหญ่แยกตัวไปอย่ำงอิสระ 2.เกิดกำรรุกรำนจำกภำยนอก
แต่กำรรุกรำนจำกภำยนอกนี้กำรส่งผลให้เกิดกำรขยำยตัวทำงกำรค้ำ และควำม
หลำกหลำยทำงวัฒนธรรม โดยชนต่ำงชำติจะเข้ำมำทำงภำคตะวันตกเฉียงเหนือและภำคเหนือ
ชนชำติเหล่ำนี้ได้แก่ กรีก อิหร่ำน(เปอร์เซีย) ศกะ และกุษำณะ ทั้งหมดนี้ถึงจะเป็นชนชำติ
ปกครองแต่ก็ได้รับวัฒนธรรมอินเดยีมำเป็นของตนเอง และเกิดกำรถ่ำยทอดวัฒนธรรมของ
ตนเองให้ โดยเฉพำะ ปรัชญำ วิทยำกำร ศิลปกรรมบำงแขนง ได้แก่ สถำปัตยกรรมและ
ประติมำกรรม ในสมัยนี้แคว้นที่มีอำ นำจคือ คันธำระ กษัตริย์ที่มีชื่อเสียงคือ พระเจ้ำกนิษกะ ทรง
นับถือพระพุทธศำสนำนิกำยมหำยำน และเผยแผ่ศำสนำไปยังจีน ทิเบต และญ่ปีุ่น

20. 4.สมัยจักรวรรดคิุปตะ(ค.ศ.320-535)
กำรแบ่งแยกทำงกำรเมอืงทำงภำคเหนือยุติลง(คริสต์ศตวรรษที่2) เมื่อพระเจ้ำจันทรคุปต์ที่1
แห่งรำชวงศ์คุปตะปรำบปรำมและรวบให้เข้ำมำอยู่ใต้กำรปกครองเดียวกัน และตั้งกรุงปำฏลีบุตรเป็น
รำชธำนี ยุคนี้ได้รับกำรยกย่องว่ำเป็นยุคทองของอินเดีย เนื่องจำกพระเจ้ำจันทรคุปต์ท่1ี ทรงพยำยำมที่
จะฟื้นฟูอำณำจักรวรรดิมคธให้รุ่งเรื่องอีกครั้งหนึ่ง นอกจำกศิลปะและวรรณคดีแล้ว ยุคนี้ยังเป็น
ศูนย์กลำงทำงกำรศึกษำ มีมหำวิทยำลัยมำกมำย เช่น มหำวิทยำลัยนำลันทำ มหำวิทยำลัยพำรำณสี
มหำวิทยำลัยอะชันตำ มีเมืองสำญจี เป็นศูนย์กลำงกำรศึกษำพระพุทธศำสนำ มีกำรทำ สบู่และซีเมนต์
กำรแพทย์มีวิธีละเทคนิคในกำรรักษำสูงโดยเฉพำะกำรผ่ำตัด ซ่งึชำวยุโรปได้นำไปใช้ด้วย ในสมัยนี้ถึงแม้
กษัตริย์จะนับถือศำสนำพรำหมณ์แต่ก็อุปถัมภ์พุทธศำสนำเป็นอย่ำงดีมีกำรเผยแผ่และรับเอำศำสนำพุทธ
เข้ำมำด้วย หลังสิ้นสมัยพระเจ้ำจันทรคุปต์ที่2 รำชวงศ์คุปตะกับเสื่อมอำ นำจและสิ้นสดุลงในท่สีุด

21. 5.หลังสมัยจักรวรรดิคุปตะ(ปลำยคริสต์ศตวรรษที่5 เป็นต้นมำ)
หลังจำกที่รำชวงศ์คุปตะเสื่อมอำ นำจลงไปต่ำงชำติก็เข้ำมำรุกรำน อินเดียทำงเหนือ
แบ่งเป็นแคว้นเล็กแคว้นน้อย มีรำชวงศ์ต่ำงๆเข้ำมำปกครอง เช่น รำชวงศ์ปำละ และ รำชวงศ์
ซ่งึเป็นรำชวงศ์สุดท้ำยก่อนท่มีุสลิมจะยึดครอง
ชนต่ำงชำติท่เีข้ำมำในอินเดียทำงเหนือส่วนใหญ่นับถือศำสนำ พรำหมณ์-ฮนิดู ทำ ให้สิ่ง
ที่เกี่ยวข้อกับพระพุทธศำสนำถูกทำ ลำย แต่ทำงตอนใต้นั้นพระพุทธศำสนำยังคงร่งุเรือง จนถึง
คริสต์ศตวรรษที่4-9 ซึ่งเป็นช่วงที่เรืองอำ นำจของรำชวงศ์ปัลลวะ(เริ่มท่คีริสต์ศตวรรษที่3)
ชำวปัลลวะนับถือศำสนำพรำหมณ์-ฮินดู ศำสนำพุทธและศำสนำเชนจึงค่อยๆเสื่อมลง

22. หลังอำณำจักรปัลลวะเสื่อมสิ้นลง อำณำจักรโจฬะ ก็ขึ้นมำแทนโดยมีศูนย์กลำงอยู่ท่ทีมฬินำดู
และพูดภำษำทมิฬ
พวกนี้จะนับถือศำสนำพรำหมณ์-ฮินดู และได้เผยผ่ไปยังเอเชียตอนใต้ครอบคลุมไปถึง พม่ำ
เกำะสุมำตรำ แหลมมลำยู เกำะชวำ และเกำะบอร์เนียว กษัตริย์ของโจฬะแสดงต่อควำมอันยิ่งใหญ่
โดยกำรสร้ำงเทวลัยที่ใหญ่ที่สุดในอินเดียที่โคปุระ อำณำจักรโจฬะเสื่อมอำ นำจลงไปรำวคริสต์ศตรรษ
ท่1ี2 เนื่องจำกกษัตริย์อ่อนแอ

23. 3.สมัยมุสลิม(ปลำยคริสต์ศตวรรษที่10-คริสต์ศตวรรษที่19)
มุสลิมที่เข้ำมำรุกรำนอินเดีย คือมุสลิมเชื้อสำยเติร์กจำกเอเชียกลำง ซึ่งเข้ำมำปกครองลุ่ม
น้ำสินธุในตอนปลำยคริสต์ศตวรรษที่10 โดยใช้อัฟกำนิสถำนเป็นฐำนท่ขียำยอำ นำจเข้ำไปใน
อินเดีย พวกเติร์กตั้งรำชวงศ์ปกครองอินเดียภำคเหนือ โดยมีเมืองเดลีเป็นเมืองหลวง
(ตั้งแต่คริสต์ศตวรรษที่13 เป็นต้นมำ)
พวกเติร์กเผยแผ่ศำสนำอิสลำมโดยกำรปรำบปรำมและบังคับให้คนอินดียเปลี่ยนศำสนำ
ทำ ลำยศำสนสถำนของศำสนำอื่น ประกำศให้อิสลำมเป็นศำสนำประจำ ชำติ และเก็บภำษีจำก
รำษฎรท่ไีม่ใช่มุสลิมในอัตรำสูง เรียกว่ำ ภำษีจิซยำ(jizya) ส่งผลให้สังคมแตกแยก เป็นควำม
ขัดแย้งรุนแรงระหว่ำงฮินดูและมุสลิมมำจนถึงปัจจุบัน

24. กำรเข้ำมำของศำสนำอิสลำมทำ ลำยพระพุทธศำสนำและศำสนำพรำหมณ์-ฮินดูอย่ำงมำก เช่น กำร
ทำ ลำยมหำวิทยำลัยนำลันทำ และเพรำะเหตุนี้จึงทำ ให้เกิดศำสนำใหม่ที่เป็นกำรผสมระหว่ำงศำสนำพรำหมณ์-
ฮินดูและศำสนำอิสลำม เรียกศำสนำใหม่นี้ว่ำ ศำสนำสิข (ค.ศ.1469)โดยมีผู้ก่อตั้งคือ ท่ำนคุรุนำนัก และมี
ศูนย์กลำงอยู่ที่แคว้นปัญจำบ
ในต้นคริสต์ศตวรรษที่16 พวกมุคัลล้มอำ นำจของสุลต่ำนแห่งและสถำปนำรำชวงศ์มุคัลขึ้นมำ ปกครอง
อินเดียระหว่ำงค.ศ.1526-1857 จนตกเป็นอำณำนิคมของอังกฤษในปลำยคริสต์ศวรรษที่19
กษัตริย์ที่มีชื่อเสียงในรำชวงศ์มุคัลคือ พระเจ้ำอักบำร์มหำรำช(Akbar the Great ค.ศ.1556-1605) ทรงได้รับ
กำรยกย่องจำกประชำชนว่ำเป็นมหำรำช ถึงแม้ว่ำพระองค์จะเป็นมุสลิมแต่ทรงให้สิทธิในกำรนับถือศำสนำและให้
ควำมเสมอภำคต่อชำวฮินดู เช่น กำรยกเลิกภำษีจิซยำ รวมถึงให้เข้ำรับรำชกำรในรำชสำ นักได้อีกด้วย

25. กำรเข้ำมำของศำสนำอิสลำมได้ฝังรำกลึกในอินเดียเห็นได้จำกกำรที่ประเทศปำกีสถำนที่ในอดีตเคย
เป็นส่วนหนึ่งของอินเดียได้ใช้ศำสนำอิสลำมเป็นศำสนำประจำ ชำติ
แต่ถึงศำสนำอิสลำมจะมีข้อดีในกำรให้ควำมเสมอภำคอย่ำงเท่ำเทียมของทุกคนแต่ว่ำส่วนใหญ่แล้วชำวฮินดูก็ยัง
นับถือศำสนำฮินดูอยู่ดีเพรำะเชื่อว่ำกำรปฏิบัติหน้ำที่ตำมวรรณจะทำ ให้ได้เกิดในสถำนะที่ดียิ่งขึ้นในชำติหน้ำ
ต่อมำในสมัยพระเจ้ำออรังเซบ(Aurangzeb ค.ศ.1658-1707) ได้กลับมำบีบคั้นคนที่นับถือศำสนำ
ฮินดูอีกครั้งเช่น มีกำรเก็บภำษีจิซยำ และปลดข้ำรำชกำรชำวฮินดูออก เป็นกำรจุดชนวนให้เกิดกำรกบฏหลำย
ครั้ง จนหลังหมดสมัยพระเจ้ำออรังเซบ รำชวงศ์มุคัลอ่อนแอลงเรื่อยๆ เมื่ออังกฤษเข้ำมำในอินเดียในยุค
จักรวรรดินิยม รำชวงศ์มุคัลทำ สงครำมแพ้เรื่อยมำจนสุดท้ำยก็ตกอยู่ภำยใต้กำรปกครองขององักฤษ
โดยตรงในค.ศ.1858

26. 1.ระบบวรรณะ
เป็นบทบัญญัติสำ คัญท่ทีุกคนต้องปฏิบัติตำมอย่ำงเคร่งครัด คัมภีร์พระเวท
แบ่งคนออกเป็น 4 วรรณะคือ
1.พรำหมณ์ = ผู้นำกำรประกอบพิธีทำงศำสนำ
2.กษัตริย์ = นักรบ ผู้นำรัฐ
3.ไวศยะ/แพศย์ = พ่อค้ำ ช่ำงฝีมือ เกษตรกร
4.ศูทร = ชนพื้นเมืองผิวดำ (ดรำวิเดียน) เป็นทำส กรรมกร มีหน้ำท่รีับใช้วรรณะอื่น

27. 2.ปรัชญำและลัทธิศำสนำของสังคมอินเดีย
อินเดียเป็นแหล่งกำ เนิดศำสนำสำ คัญหลำยๆศำสนำในโลกตะวันออก โดยท่หีลัก
คำ สอนของพุทธศำสนำและศำสนำเชน เป็นผลมำจำกกำรไตร่ตรองอย่ำงลึกซึ้งทำง
ปรัชญำ เพื่อหำสัจจะกำรดำ เนินชีวิต และหลุดพ้นจำกกำรเวียนว่ำยตำยเกิด ส่วนหลัก
ของศำสนำพรำหมณ์-ฮินดู เป็นกำรคิดค้นสร้ำงระบบปรัชญำเพื่อสนับสนุนควำมเชื่อ
และควำมศรัทธำท่มีีตอ่พระเจ้ำ เป็นกำรอธิบำยอุดมคตทิำงจริยธรรม และถือว่ำกำร
บวงสรวงเทพเจ้ำเป็นศำสนกิจท่สีำ คัญท่ตี้องปฏิบัติ

28. 3.เทพเจ้ำของอินเดีย
ชำวอำรยันก่อนท่จีะอพยพเข้ำมำในอินเดียก็นับถือเทพเจ้ำท่เีกี่ยวข้องกับธรรมำตทิ่มีี
ผลต่อมนุษย์อยู่แล้ว ซึ่งต่อมำได้มีกำรนับถือเทพเจ้ำมำกขึ้น เช่น พระศิวะ พระนำรำยณ์
พระพรหม(ตรีมูรต)ิพรำหมณ์จะทำ หน้ำท่ใีนกำรประกอบพิธีทำงศำสนำและติดต่อกับเทพเจ้ำ
จึงถูกยกย่องให้เป็นวรรณะท่สีูงที่สุด และก็ยังเป็นผู้ท่มีีควำมรู้ในศำสตร์ตำ่งๆ จึงทำ หน้ำท่เีป็นที่
ปรึกษำของพระเจ้ำแผ่นดินอีกด้วย

29. ควำมเกี่ยวข้อง : ควำมเชื่อศำสนำ
เริ่มปรำกฏหลักฐำน : อำรยธรรมลุ่มน้ำสินธุ 2500 B.C ต่อมำชำวอำรยันเข้ำมำ แต่ไม่ได้ปรำกฏ
หลักฐำนงำนทำงศิลปะ วิวัฒนำกำรทำงศิลปจึงขำดหำยไปเป็นเวลำเกือบ 1000 ปี
จนถึงสมัยพุทธกำลจึงได้ ปรำกฏหลักฐำนทำงศิลปะที่ชัดเจนขึ้นทำงภำคตะวันตกเฉียงเหนือ
แถบลุ่มน้ำสินธุ ได้รับอิทธิพล จำกจักรวรรดิเปอร์เชียและศิลปะแบบเฮลเลนิสติกของกรีท
ศิลปะภำยนอก : - สมัยแรกรำชวงศ์เมำรยะ พระพุทธศำสนำเป็นแรงบันดำลใจ
- รำชวงศ์คุปตะ เป็นช่วงที่เป็นยุคทองทำงศิลปะของอินเดีย จนกระทั้งหลังจำก
คริสต์ศตวรรษที่ 12-13 แบบอย่ำงของอิสลำมได้เข้ำมำแพร่ขยำย

30. กำรขุดพบซำกเมืองฮำรัปปำ และโมเฮนโจดำโรสมัยอำรยธรรมลุ่มน้ำสินธุ
มีกำรวำงผังเมืองกำรก่อสร้ำงเน้นประโยชน์มำกกว่ำควำมสวยงำม
รำชวงศ์เมำรยะ : อิทธิพลมำจำกจักรวรรดิเปอร์เซีย ตลอดจนรำชวังมักเกี่ยวกับพระพุทธศำสนำ
เพื่อแสดงควำมศักอ์ิสิทธ์ิของสถำนที่ และเป็นอนุสรณ์ถึงเหตุกำรณ์สำ คัญ
เช่น เสำหิน พระสถูปท่สีำญจี และพระรำชวังพระเจ้ำอโศก
รำชวงศ์กุษำณะ และรำชวงศ์มธุรำ : เกิดศิลปะสำ คัญ 3 แบบ
1. ศิลปะแบบคันธำระ 2. แบบมถุรำ 3.แบบอมรำวดี
ซึงทั้งหมดเป็นศิลปะในสมัยพระพุทธศำสนำ

31. รำชวงศ์คุปตะ และหลังจำกนั้น : เป็นแบบควบคู่ พระพุทธศำสนำ ละพรำหมณ์-ฮินดู
สมัยมุสลิม : กำรผสมระหว่ำงศิลปะฮินดู และเปอรร์เซีย เช่น สุสำนตำชมะฮัล
เป็นสถำปัตยกรรมหินอ่อนที่มีชื่อเสียงมำก สร้ำงในสมัยพระเจ้ำชำห์จะฮำน

32. รำชวงศ์เมำรยะ (ประติมำกรรมรุ่นแรกๆ) : ประติมำกรรมลอยตัวขนำดใหญ่ สลักจำกหิน มีรูปร่ำงหนักแข็ง
กระด้ำง แสดงท่ำหยุดนิ่ง ส่วนประติมำกรรมภำพเป็น
ลักษณะสลักนูนต่ำ ส่วนเนื้อหำ เกี่ยวกับทำงด้ำนศำสนำ
.
พระพุทธรูปสมัยแรก : แบบคันธำระรับอิทธิพลจำกศิลปะกรีทพบมำกในที่รำชวงศ์กุษำณะปกครอง
.
ศิลปะมถุรำ : ผสมแบบคันธำระกับลักษณะพื้นเมือง
.
ศิลปะแบบอมรำวดี : แบบผสมของกรีท
สมัยคุปตะ : แสดงลักษณะอินเดียที่แท้จริง มีทั้งพระพุทธรูปเทวรูปในศำสนำพรำหมณ์-ฮินดู มักมีขนำดใหญ่โต
.
หลังจำกสมัยคุปตะ : เริ่มสร้ำงตำมกฏเกณฑ์มำกขึ้นไม่ค่อยเป็นธรรมชำติ

33. รำชวงศ์เมำรยะ : ส่วนใหญ่สูญหำยไปหมดเพรำะเป็นจิตกรรมเก่ำท่สีุดปัจจุบันที่ยังเหลือพบ
ท่เีพดำนถ้ำ โยคีมำรำ วำดขึ้นด้วยสีดำ ขำว และแดงเป็นภำพเขียนอย่ำงง่ำย
สมัยศิลปะอมรำวดี : ภำพจิตกรรมฝำผนังถ้ำ ที่อชันตะ แสดงให้ดห็นถึงควำมงดงำมของลำยเส้น
สมัยคุปตะ – หลังสมัยคุปตะ : เป็นสมัยที่ร่งุเรืองท่สีุด ภำพจิตกรรมฝำผนังถ้ำ ที่อชันตะเล่ำเรื่อง
ชำดกต่ำงๆ รำว 30 และภำพเกี่ยวกับประเพณีชีวิตประจำ วัน
ของประชำชนและกำรใช้ชีวิตในรำชสำ นัก

34. ถือเป็นศิลปะชั้นสูง และเป็นส่วนหนึ่งของพิธีกรรมเพื่อบูชำเทพเจ้ำตำมคัมภีร์พระเวทอัน
ศักด์ิสิทธ์ิ เกี่ยวข้องกับชีวิตของชำวอินเดีย ทำงด้ำนศำสนำ และชีวิตประจำ วัน
นำฏศิลป์กับกำรฟ้อนรำ : กำ เนิดจำกวัด รำชสำ นัก และท้องถิ่นพื้นบ้ำน นำฏศิลป์ในอินเดยีเป็น
แบบแผน เพรำะในตำ รำนำฏยศำสตร์ เรียบเรียงโดย ภรตมุนี
กำรดนตรีหรือสังคีตศิลป์ : สมัยพระเวท บทสวดสรรเสริญเทพเจ้ำทั้งหลำยถือเป็นแบบแผนกำรร้อง
ท่เีก่ำแก่ท่สีุดในสังคีตศิลป์ ของอินเดีย แบ่งเป็นดนตรีศำสนำ
ดนตรีรำชสำ นัก ดนตรีท้องถิ่น นิยมบรรเลงประกอบกำรแสดงละคร

35. เริ่มจำกกำรเป็นบทสวดในพิธีบูชำเทพเจ้ำซึ่งเป็นกำรทอ่งจำ แล้วถ่ำยทอดกันนำน
เป็น1000ปีวรรณกรรมส่วนใหญ่เน้นไปทำงด้ำนศำสนำ
วรรณกรรมอินเดียแบง่ตำมพัฒนำกำรทำงภำษำออกเป็น 4 กลุ่ม
1. วรรณกรรมภำษำพระเวท = ภำษำสันสกฤตโบรำณของอำรยัน ประกอบด้วย
- ฤคเวท = ร้อยกรองสำ หรับสรรเสริญพระเจ้ำ วรรณกรรมเริ่มแรก
- ยชุรเวท = ร้อยแก้วกำรประกอบพิธียัญกรรมและกำรบวงสรวง
- อำถรรพเวท = รวบรวมเวทมนตร์คำถำอำคม

36. 2. วรรณกรรมตันติสันสกฤต(วรรณกรรมสันสกฤตแบบแผน)
วรรณกรรมซ่งึใช้ภำษำสันสกฤตท่พีัฒนำมำจำกพระเวท รูปแบบคำ ประพันธ์มักเป็น
ร้อยกรองท่เีรียกวำ่ โศลก งำนสำ คัญคือ มหำภำรตะ และ รำมำยณะ คอืมหำกำพย์สำ คัญท่สีุด
ของสังคมและสะท้อนให้เห็นสังคม 1000 – 500 B.C ซ่งึเรียกว่ำ ยุคมหำกำพย์ แต่ถ้ำเป็นบท
ละครเรื่องที่มีชื่อเสียงมำก ได้แก่
เรื่อง ศกุนตลำ แต่งโดยกำลิทำส กวีเอกสมัยคุปตะ
3. วรรณกรรมสันสกฤตผสม
เป็นภำษำสันสกฤตท่ตีำ่งจำกภำษำพระเวท และตันติสันสกฤต ใช้เขียนหลักธรรม
เรื่องรำวพระพุทธศำสนำ เป็นประเภท ร้อยแก้ว
งำนสำ คัญ ได้แก่ พุทธจริต ของอัศวโฆษ

37. วรรณกรรมภำษำอื่นๆ
- วรรณกรรมภำษำบำลีใช้ในพระพุทธศำสนำนิกำยเถรวำท เขียนเป็นร้อยแก้ว
เช่น พระไตรปิฏก ชำดก
- วรรณกรรมทมิฬ (ส่วนของวรรณกรรมทมิฬเองจริงๆก็ไม่ปรำกฏ)ดัดแปลงมำ
จำกสันสกฤต วรรณกรรมสันสกฤตท่มีีอิธิพลตอ่วรรณกรรมทมิฬมำก
คือ มหำภำรตะ รำมำยณะ และคัมภีร์ปุรำณะ

38. 1. ภำษำศำสตร์
ภำษำสันสกฤตมีควำมสำ คัญตอ่อำรยธรรมอินเดยีเพรำะเป็นภำษำท่ใีช้อยู่ในคัมภีร์เวท
ซึ่งเชื่อว่ำ พระผู้เป็นเจ้ำประทำน
ชำวอินเดียให้ควำมสำ คัญในเรื่องภำษำมำกจึงมีกำรแต่งหนังสือศัพทำนุกรม หรือโกศะ
แต่พอมุสลิมเติร์กเข้ำมำปกครองได้เอำภำษำสันสกฤต ภำษำบิฟ และอินเดียมำผสมกันจึง
เกิดเป็นภำษำใหม่ คือภำษำอูรูด

39. 2. ธรรมศำสตร์และ นิติศำสตร์
.
กฏหมำย ศำสนบัญญัติ จำรีตประเพณี ศีลธรรม และหน้ำที่ ซึ่งมีพื้นฐำนมำ
จำกคัมภีร์พระเวท หนังสือเล่มแรกท่รีวบรวมกฏเกี่ยวกับฆรำวำทคือ มนูสมฤติ
(มำนวธรรมศำสตร์) กล่ำวถึงกฎหมำยแพ่ง-อำญำ หน้ำท่ขีองวรรณะต่ำงๆ ชีวิตของ
คฤหัสถ์กำรออกบวช ชีวิตภพหน้ำ และกำรเข้ำถึงโมกษะเป็นกำรแสดงให้เห็น
ควำมสัมพันธ์ระหว่ำงเทพเจ้ำกับมนุษย์ สังคมมนุษย์ และอุดมคติของมนุษย์ภำยใต้
กฎเกณฑ์และหน้ำท่ที่รีวมกันเรียกว่ำ ธรรมศำสตร์

40. นิติศำสตร์(อรรถศำสตร์)
เรื่องรำวที่เกี่ยวกับกำรเมือง และควำมมัง่คัง่ของสังคมบ้ำนเมือง หน้ำท่ขีองกษัตริย์
กฎหมำยแพ่ง - พำณิชย์ งำนเขียนที่สำ คัญคืออรรถศำสตร์ ของเกำฎิลยะ เป็นกำรวำง
หลักเกณฑ์เกี่ยวกับกำรปกครอง โดยไม่เกี่ยวข้องกับศำสนำ

41. 3. แพทย์ศำสตร์
กำรแพทย์อินเดียมีมำนำนแล้วจำรึกของพระเจ้ำอโศกมหำรำชกล่ำวถึงโรงพยำบำลสำ หรับ
รักษำผู้ป่วยในบันทกึของเมกัสเธนีสก็ได้กลำ่วถึง
นอกจำกนี้ยังมีตำ รำโบรำณทำงอำยุรเวทของอินเดียโบรำณที่สำ คัญเช่น จรกะสงัหิตำ กล่ำวถึง
เรื่องยำรักษำโรค อำหำร กำยวิภำค และชีววิทยำ ส่วนตำ รำสุศรุตสังหิตำ กล่ำวถึงเรื่องศัลยศำสตร์

42. 4. ชโยติษ (ดำรำศำสตร์ โหรำศำสตร์ และคณิตศำสตร์)
ใช้ประกอบกับคัมภีร์ ในระยะแรกหมำยถึงดำรำศำสตร์เพื่อใช้ประกอบพิธีต่ำงๆ
และดวงดำวยังทำ ให้เกิดศำสตร์กำรคำ นวณก็คือคณิตศำสตร์ และชำวอินเดียยังเป็นชนชำติ
แรกที่ประดิษเลขศูนย์ขึ้นมำต่อมำชำวอำหรับได้ไปถ่ำยทอดให้ชำวยุโรป

43. 3.1 กำรแพร่ขยำยและกำรถ่ำยทอดอำรยธรรมจีน
อำรยธรรมจีนแพร่ขยำยอย่ำงกว้ำงขวำงทั้งในเอเชียและยุโรป ดินแดนที่เคยตกอยู่ภำยใต้กำร
ปกครองของจีนมำนำน เช่น เกำหลีและเวียดนำมจะได้รับอำรยธรรมจีนอยำ่งสมบูรณ์
ส่วนดินแดนในเอเชียที่ไม่ได้อยู่ใต้กำรปกครองของจีน จะได้รับอิทธิพลของอำรยธรรมจีน
แตกต่ำงกันไป เช่น ญ่ปีุ่น ซึ่งมีวัฒนธรรมที่ดีอยู่แล้วจะเลือกรับวัฒนธรรมมำผสมกับของตัวเอง เช่น
ลัทธิขงจื๊อ ตัวอักษร กำรออกเสียง วรรณคดี กำรแต่งโคลงกลอน ส่วนในเอเชียตะวันออกเฉียงใต้นั้น
นอกจำกเวียดนำมที่อยู่ใต้อำ นำจของจีนอย่ำงเต็มรูปแบบแล้ว ชำติอื่นจะยอมรับระบบบรรณำกำรของ
จีนเพื่อผลประโยชน์ทำงกำรค้ำ เพรำะจีนจะค้ำขำยกับประเทศที่ยอมรับระบบบรรณำกำรของตน
เท่ำนั้น

44. สำ หรับเอเชียใต้ ประเทศที่มีกำรแลกเปลี่ยนวัฒนธรรมกับอินเดียอย่ำงใกล้ชิดคือ อินเดีย
สองประเทศนี้จะมีกำรแลกเปลี่ยนวัฒนธรรมในเรื่องของพระพุทธศำสนำ แต่ส่วนมำกจะเป็นอำรย
ธรรมอินเดียที่ไปปรำกฎในจีน ส่วนวัฒนธรรมจีนที่ปรำกฎในอินเดียนั้นกลับไม่ปรำกฎให้เห็น
เด่นชัด
.
ส่วนในเอเชียกลำงแลัตะวันออกกลำงนั้น จะมีเส้นทำงสำยไหมเป็นสื่อกลำงกำร
แลกเปลี่ยนอำรยธรรมระหว่ำงจีนและตะวันตก โดยในตอนแรกนั้นจะมีพวกมุสลิมเป็นผู้ช่วยใน
กำรแลกเปลี่ยน แต่หลังจำกที่มองโกลชนะจีนและยุโรปก็ทำ ให้เส้นทำงสำยนี้ปลอยภัยขึ้น
จนถึงปลำยคริสต์ศตรรษี่19 มหำอำ นำจตะวันตกหลำยประเทศ ต่ำงพำกันแย่งชิงอำ นำจทำง
กำรเมืองของจีน และแสวงหำผลประโยชน์ทำงเศรษกิจจำกจีน จนให้ท่สีุดจีนก็ไม่สำมำรถต่อต้ำน
ได้ ผลกระทบของกำรรับวัฒนธรรมยุโรปในจีนจึงเพิ่มสูงขึ้น

45. อำรยธรรมอินเดียได้แพร่ขยำยไปสู่ภูมภิำคต่ำงๆทัว่ทวีปเอเชีย ผ่ำนทำง กำรค้ำ ศำสนำ
กำรเมือง กำรทหำร จนกลำยเป็นส่วนหนึ่งของอำรยธรรมในสังคมนั้นๆ
ในเอเชียตะวันออก พระพุทธศำสนำนิกำยมหำยำน มีอิทธิพลลึกซึ้งต่อชำวจีน ทั้งด้ำน
สำสนำและศิลปะ
.
ในเอเชียกลำง มีพัฒนำกำรทำงประวัตศำสตร์ร่วมกับอินเดียมำตั้งแต่สมัยแรกๆ
ท่เีห็นได้ชัดคือ ศำสนสถำน สิ่งก่อสร้ำง ศิลปวัตถุในพระพุทธศำสนำนิกำยมหำยำน แต่นับจำก
คริสต์ศตวรรษที่7 เป็นต้นมำ อิทธิพลของพวกมุสลิมในตะวันออกกลำงขยำยเข้ำมำ อำรยธรรม
อิสลำมจึงเข้ำมำแทนที่และมีอิทธิพลเหนือชนกลุ่มอื่นๆมำจนถึงปัจจุบัน

46. ในตะวันออกกลำง มีกำรติดต่อกับอินเดียมำตั้งแต่อำรยธรรมลุ่มน้ำสินธุ จนกระทัง่ถึง
ศตวรรษท่6ีก่อนคริสต์ศักรำช เปอร์เซียและกรีกได้เข้ำมำมีอำ นำจกำรปกครองลุ่มน้ำสินธุ
ตำมลำ ดับแทน
ต่อมำอินเดียจึงได้รับอำรยธรรมของทั้งเปอร์เซียและกรีกมำ โดยที่เปอร์เซียจะรับในเรื่อง
ของกำรปกครองและสถำปัตยกรรม เช่น วัง กำรเจำะภูเขำป็นถ้ำ เพื่อใช้ประกอบพิธีทำงศำสนำ
ส่วนกรีกจะนับในเรื่องของศิลปกรรม ประติมำกรรม เช่นพระพุทธรูป ศิลปะคันธำระ และใน
เรื่องของคณิตศำสตร์ ได้แก่พีชคณิต ตรีโกณมิติ

47. อำรยธรรมอินเดียที่ถ่ำยทอดให้กับดินแดนในตะวันออกกลำงนั้นเริ่มตั้งแต่คริสต์ศตวรรษท่7ี
โดยที่พวกมุสลิมอำหรับนำวิทยำกำรต่ำงๆของอินเดียไปใช้ ได้แก่ ทำงกำรแพทย์ คณิตศำสตร์ และ
ดำรำศำสตร์
ในเอเชียตะวันออกเฉียงใต้ เป็นภูมิภำคที่ปรำกฏอำรยธรรมอินเดียชัดเจนที่สุด พ่อค้ำ
พรำหมณ์ และพระภิกษุเดินทำงมำสู่เอเชียตะวันออกเฉียงใต้ และนำอำรยธรรมอินเดียมำเผยแพร่
ส่วนคนในเอเชียตะวันออกเฉียงใต้ก็มำท่อีินเดีย(แสวงบุญ/ค้ำขำย)และรับวัฒนธรรมกลับไปเผยแพร่
ในดินแดนของตน โดยที่อำรยธรรมที่ได้รับจำกอินเดียมำปรำกฎชัดอยู่ท่เีอเชียตะวันออกเฉียงใต้มี
แทบทุกด้ำน โดยเฉพำะ ศำสนำ ควำมเชื่อ กำรปกครอง จนถูกหลอมรวมกลำยมำเป็นรำกฐำนที่
สำ คัญที่สุดของประเทศต่ำงๆในภูมิภำคนี้ ศิลปกรรมของอินเดียทุกยุคสมัย ปรำกฏชัดอยู่ตำมศำสน
สถำนและศิลปวัตถุทัว่ดนิแดนเอเชียตะวนออกเฉียงใต้ และตัวอักษรอินเดียก็นับเป็นมรดกสำ คัญที่
ตกทอดมำจนถึงภูมิภำคนี้ด้วย

48. บทสรุป
อารยธรรมตะวันออกท่สีา คัญ คือ อารยธรรมจีนและอินเดยี ซึ่งทั้ง2 อารยธรรมนี้มี
ความเป็นมาท่ยีาวนานตั้งแต่ยุคก่อนประวัติศาสตร์ถึงปัจจุบัน และอารยธรรมทั้ง2 แห่งนี้ไดใ้ห้
อิทธิพลทางดา้น สังคมและวัฒนธรรม ศิลปกรรม ตลอดจนวิทยาการต่างๆใหแ้ก่ภูมิภาคอ่นืใน
โลก