Sa araling ito, tatalakayin natin ang mga pamamaraang ginamit ng mga Espanyol upang maipatupad ang Kolonisasyon. Pangunahin sa mga patakarang ito ang kristiyanisasyon, reduccion, tributo, encommienda, at polo y servicio o sapilitang paggawa. Tatalakayin din dito ang naging epekto ng mga patakaran sa mga katutubo at naging reaksiyon nila rito.
1. Mga Paraan sa Pagsasailalimsa
Pilipinas
Aralin 8
Junriel L. Daug
Bugwak Elementary School
Yunit II
2. Sa matagumpay na pagkakatatag ng
kolonyang Espanyol sa Pilipinas sa
pamumuno ni Miguel Lopez de Legazpi
noong 1565, nagsimulang magbago
ang kinagisnang pamumuhay ng mga
katutubong Filipino na napasailalim
sa kapangyarihang Espanyol.
Panimula
3. Sinasabing malaki ang papel
na ginampanan ng Simbahan o ang
relihiyong dala ng mga mananakop
sa tagumpay ng kolonyalismo.
Gayundin, nagpatupad ng iba’t
ibang patakaran ang pamahalaang
Espanyol upang maging mas
epektibo ang kolonyalismo.
Panimula
4. Magsagawa ng isang dula-dulaan sa
klase. May gaganap na panginoong
maylupa o taong nagmamay-ari ng lupa
at ang iba ay gaganap bilang magsasaka.
Magpapatupad ng kautusan ang
panginoong maylupa upang magtrabaho
ang mga magsasaka sa kaniyang bukid
nang walang bayad. Bukod pa dito ay
kailangan pang magbayad ng buwis ang
magsasaka sa panginoong maylupa.
Subukin Natin
5. Para sa gumanap ng panginoong maylupa:
1. Anong pakinabang ang makukuha mo
mula sa pagpapatrabaho sa mga
magsasaka sa iyong lupain nang walang
bayad?
2. Bakit kailangan mong maningil ng buwis
sa mga magsasaka gayong hindi mo na
nga sila binabayaran?
Pamprosesong Tanong
6. Para sa gumanap na magsasaka:
1. Ano ang naramdaman ninyo nang
pinagtrabaho kayo nang walang bayad at
sinisingil pa kayo ng buwis?
2. Sa inyong palagay, makatarungan ba ito?
Bakit? Bakit hindi?
3. Mayroon ba kayong binabalak gawin
tungkol sa inyong sitwasyon? Kung oo,
ano ito at paano ninyo ito isasagawa?
Pamprosesong Tanong
7. Nagpatupad ng iba’t ibang
pamamaraan ang mga Espanyol upang
maging matagumpay ang pananakop gaya
ng Kristiyanismo, reduccion, tributo,
encomienda, at sapilitang paggawa. Malaki
ang naging epekto ng mga patakarang ito
sa pamumuhay ng mga katutubo. Bagama’t
naging instrumento ito sa pagsakop sa
Pilipinas, nagsilbing daan naman ito upang
magkaroon ng kamalayan ang mga
katutubo para ipagtanggol ang sarili at
pagbubuo ng bayan.
Unawain Natin
8. KRISTIYANISMO
Malaki ang papel na ginampanan ng
Simbahan sa pagpapatupad ng kolonyalismo.
Isa sa mga layunin na ito ay paigtingin ang
paglaganap ng relihiyon. Naging
pakipakinabang ang ideyang ito sa mga
Espanyol sapagkat nagkaroon sila ng dakilang
dahilan ng kolonisasyon. Sa pamamagitan ng
kolonisasyon ay maililigtas ang kaluluwa ng
mga katutubo sa pamamagitan ng pagtanggap
nila sa bagong relihiyon at pilit ipinaunawa
na di dapat ipagpatuloy ang katutubong
relihiyon na paganismo.
9. Ang Unang Misyon
Ang mga pinadala ng Spain sa paglaganap
ng Kristiyanismo sa isang misyon.
PRAYLE
KRISTIYANISASYON
Tawag sa pagmimisyon ng mga prayle.
Miguel Lopez de Legazpi
Dumating noong 1565 sa Pilipinas at
kasama niya si Andres de Urdaneta at
limang paring Augustinian. Sinundan pa
ito ng iba pang paring Augustinian para
italaga sa partikular na lugar na
magmimisyonan.
10. Ang Unang Misyon
Paring namumuno sa parokya.
KURA PAROKO
CEBU
Unang lugar na pinagmisyonan ng mga prayle
kung saan unang tumanggap ng
Kristiyanismo ang pamangkin ni Rajah Tupas
na si Isabel. Sinundan ng pagbibinyag sa pito
o walong batang malapit nang mamatay, at
ilan pang nagpalit ng paniniwala noong 1566
kasama rito ang isang muslim mula sa
Borneo na si Camotuan, kasama ang kanyang
anak, manugang, at apo.
11. Ang Unang Misyon
CEBU
Kalaunay, nagpabinyag din si Rajah
Tupas at ang kanyang anak na si
Pisuncan at iba pang pinuno, noong
Marso 1568.
12. Ang Pagpapatuloy ng Misyon
Lugar na pinagmisyonan
Maynila (Tondo at Pasig)
Gitnang Luzon
Timog Luzon
Ilocos
Bahagi ng Visayas
Misyonerong Prayle
1. Augustinian (1565)
2. Franciscan (1577)
3. Jesuit (1581)
4. Dominican (1587)
5. Recollect (1606)
14. Mga Pagbabago at Pagpapatuloy
sa Paniniwalang Panrelihiyon
1. Kung dati ay marami silang
mga espiritung sinasamba, sa
Kristiyanismo ay isa na lamang
ang diyos na dapat sambahin.
2. Kung dati ay nasa kababaihan
ang pamumuno sa larangan ng
espirituwal, sa Kristiyanismo ay
nasa kapangyarihan ng
kalalakihan ang pagiging pari at
walang karapatang humawak ng
kapangyarihang panrelihiyon
ang kababaihan.
15. Mga Pagbabago at Pagpapatuloy
sa Paniniwalang Panrelihiyon
3. Kung dati ay walang tiyak na
lugar na sambahan ng mga
espiritu, sa Kristiyanismo ay
mahalaga ang pagpapatayo ng
simbahan bilang banal na
espasyo ng pagsamba ng mga
mananampalataya.
16. Mga Pagbabago at Pagpapatuloy
sa Paniniwalang Panrelihiyon
Pinili ng mga prayle na
panatilihin ang sinaunang
paniniwala ng mga katutubo para
maging katanggap-tanggap ang
nagong relihiyon.
1. Ang rituwal upang
pasalamatan ang mga espiritu ay
pinalitan ng PIYESTA kung saan
ang itinatanghal ay ang mga
santo.
17. Mga Pagbabago at Pagpapatuloy
sa Paniniwalang Panrelihiyon
2. Ang paniniwala sa espiritu ay
pinalitan din ng paniniwala sa
santo na may kani-kaniyang
larangan ding pinangangasiwaan.
3. Ang paggamit ng holy water ay
tila pagpapatuloy lamang ng
kinagisnang pagpapahalaga sa
tubig sa paglilinis ng katawan at
kaluluwa ng mga katutubo upang
makamtan ang ginhawa.
18. Mga Pagbabago at Pagpapatuloy
sa Paniniwalang Panrelihiyon
Malinaw ang naging pamamaraan
ng mga prayle sa paglaganap ng
Kristiyanismo at tanggap ito
maging ng pamahalaang kolonyal
na malaki ang papel na
ginampanan ng mga prayle sa
paglaganap ng kolonyalismo,
kung kung nabihag ng mga
conquistador ang pisikal na
katawan ng mga katutubo ay
nabihag naman ng mga prayle ang
kanilang mga paniniwala.
19. Mga Pagbabago at Pagpapatuloy
sa Paniniwalang Panrelihiyon
Ipinalabas ng mga Espanyol na dapat
tanggapin ang kolonisasyon dahil
kaakibat nito ang kaligtasan ng
kaluluwa dahil kung hindi nila
sinakop ang Pilipinas ay patuloy pa
ring nasa panahon ng kadiliman ang
mga katutubo kung saan sumasamba
diumano ang mga katutubo sa mga
demonyo at hindi sa kinikilalang
tunay na diyos.
20. REDUCCION
Ito ay sapilitang
pagpapatira sa mga katutubo
mula sa orihinal nilang
tirahan gaya na lamang sa
tabing-ilog o kabundukan
tungo sa bayan na tinatawag
na pueblo.
21. Layunin ng Reduccion
1. Pagpapatupad ng mga batas sa
mga katutubo.
2. Paglaganap ng Kristiyanismo
3. Madali ang pangongolekta ng
buwis
4. Pagbabantay sa kanila
5. Paghuli sa mga lumabag sa
batas.
22. Pueblo bilang Bagong Kaayusang Bayan
Sentro ng pueblo na siyang nagsilbing
himpilan ng Kristiyanisasyon sa tiyak
na pook. Kalapit nito ay ang paaralan,
ospital, at pulisya. Sa tapat naman nito
ang plaza, isang hugis-parisukat na
bukas na espasyo at mula rito ay
nagsasanga-sanga ang mga daan.
SIMBAHAN
bajo el son de le campana
Dito ibinatay sa paninirahan sa pueblo
na ibig sabihin ay sa ilalim ng tunog ng
kampana.
23. Pueblo bilang Bagong Kaayusang Bayan
Tawag sa tirahang nasa
ilalim ng tunog ng kampana.
CABECERA
Ang mga nayon o baryo na
nakapaligid sa cabecera.
VISITA
24. Negatibong Epekto ng Reduccion sa mga Katutubo
1. Nalayo sila sa kanilang pinagkukunan
ng kabuhayan.
2. Nawalay sila sa kanilang kamag-anakan.
3. Napilitan sa pagbayad ng buwis.
4. Sumunod sa patarang Espanyol kahit
labag sa kanilang kalooban.
TULISANES
Tawag ng mga Espanyol/Prayle sa taong-
labas na minabuting manirahan sa mga
kabundukan upang doon mamuhay nang
malaya. Ayaw nilang sumailalim sa
patakan ng Espanyol.
25. Iguhit sa papel ang mga gusali
malapit at sa paligid ng inyong
plaza. Pagkatapos, itala ang
kaugnayan ng iginuhit na plaza sa
patakarang reduccion ng mga
Espanyol.
Gawin at Matuto
26. 1. Bakit nagkaroon ng ibayong
kapangyarihan ang mga prayle sa
panahon ng kolonyalismo?
2. Bakit mas madaling maipatupad ang
kolonyalismo kung pagsasama-
samahin ang mga tao sa isang lugar
gaya ng pueblo?
Gabay na Tanong
27. Isang buwis na kung saan
layunin ng mga Espanyol na
lumikom ng pondo mula sa
kolonya upang matustusan ang
pangangailangan nito.
TRIBUTO
EXTRACTIVE
Ang patakarang ipinatupad ng
mga Espanyol sa Pilipinas sa larangan
ng ekonomiya na nakabatay sa pagkuha
ng lakas-paggawa at likas na yaman ng
bansa.
28. Tulong na salapi na galing
Mexico kung saan dito umasa
ang isang bansa upang
matugunan ang pangangailangan
sa kolonya.
Real Situado
Sa usaping pagbubuwis,
sinasabing hindi naman talaga ang
Spain ang kumita mula sa
pananakop sa Pilipinas kundi ang
mga Espanyol na ipinadala rito.
29. Ang pagbabayad ng
buwis ay simbolo ng pagkilala
sa kapangyarihan ng hari ng
Spain
Halaga ng Tributo
1571 - 8 reales
1589 - 10 reales
1851 - 12 reales
Taon ng pangongolekta ng tributo
30. Cedula Personal
Isang kapirasong papel na
tinatanggap mula sa pamahalaan
bilang katibayan ng pagbabayad
ng buwis.
Doble ang pahirap na dulot
ng cedula personal sapagkat
kailangang dala niya ito lagi ng
katutubo saan man siya
magpaunta.
Nagpapatunay ng kanyang
pagkakakilanlan at ng kanyang
lugar ng paniraha.
31. Cedula Personal
Kung wala siya nito, maari
siyang pagbintangan na tulisan.
Sinumang mahuli na
walang dalang cedula personal ay
pagmumultahin.
Kung walang pangmulta ay
ikukulong.
32. Buwis na binabayaran na katumbas ng 1/10 na kita ng
kanilang lupa.
Diezmos Pedriales
Mga Buwis na Ipinataw
Donativo de Zamboanga
Buwis para sa pagsuporta sa hukbong militar para sa pagsakop
ng Jolo.
Vinta
Buwis na binabayaran ng mga katutubo sa may kanlurang
Luzon para sa pagsuporta sa hukbong militar sa pananalakay
ng mga piratang Muslim na nambibihag ng katutubo para
ibenta bilang alipin.
33. Nagsimula sa panahon ni Gobernador-
Heneral Sebastian Hurtado de
Corcuera noong ika-17 siglo.
Nagtalaga ang pamahalaan sa taunang
quota ng produkto sa mga lalawigan
na kailangan nilang ibenta sa
pamahalaan. Dahil hindi naman sila
nababayaran ng pamahalaan ay
kadalasang kinukumpiska na lamang
ang kanilang mga produkto.
Bandala
Mga Buwis na Ipinataw
34. 1.Nabawasan ang mataas na pagtingin
ng mga katutubo sa kanilang mga
sarili.
2. Pagkamkam (Korupsiyon) ng pera
ng mga tiwaling Espanyol na walang
hangad kundi ang magpayaman bago
bumalik sa Spain.
3. Lalong nagsadlak sa kahirapan ang
mga katutubo sa pagbabayad ng buwis.
Negatibong Epekto ng Tributo
35. Magsaliksik tungkol sa iba’t ibang
uri ng buwis na ipinatutupad ng
pamahalaan sa kasalukuyan.
Tukuyin kung nakabubuti o hindi
ang mga naturang buwis sa
mamamayan.
Gawin at Matuto
36. Isang sistema kung saan
ipinagkatiwala sa mga conquistador
ang isang teritoryo.
ENCOMIENDA
Ang paggawad ng sistemang
ito ay nagsilbing pabuya o
gantimpala sa mga Espanyol na
nakatulong sa paglaganap ng
Kolonyalismo.
Administratibong yunit para
sa koleksiyon ng buwis.
37. Sundalong Espanyol na
nakatulong sa pagpapatupad at
paglalaganap ng kolonyalismo.
Conquistador
Itinalaga sa kanya ang
pagmamahala ng encomienda.
38. Encomendero
Tawag sa taong ginawaran ng
Encomienda na may karapatang
maningil ng buwis sa mga
mamamayang sakop niya o
sakop ng encomienda.
Encomienda bilang pabuya sa Conquistador
Maaari niyang gawin sa loob ng
tatlong henerasyon at
pagkatapos ay kailangan na
niyang ibalik sa pamahalaan ang
encomienda.
39. Cabeza de Barangay
Pinuno ng barangay sa panahon
ng kolonyalismong Espanyol sa
Pilipinas na itinalaga ng
encomendero na tagasingil ng
buwis.
Encomienda bilang pabuya sa Conquistador
Pagbabayad ng 8 reales sa loob ng isang taon.
Sa anyo ng ani
Sapilitang paggawa
Paraan sa pagbabayad ng buwis.
40. 1. Mabigat sa katutubo ang
pagbabayad ng buwis na walong
reales.
2. Nakadepende sa encomedero
kung anong paraan ng
pagbabayad ng buwis ang
ipapataw.
3. Ginamit ang cabeza de
barangay sa paniningil ng buwis
kung kayat galit ang kapuwa
katutubo sa naniningil.
Mga Pang-aabuso ng Encomendero
41. SAPILITANG PAGGAWA
Hango ito sa polo y servicio na
nangangahulugang “gawaing
pampamayanan”.
Ipinatupad noong 1580 sa
lahat ng kalalakihan na may
gulang na 16 hanggang 60.
Ang pagtatrabaho ay nasa 40
na araw sa loob ng isang taon.
Kadalasang ginagawa ay
kalsada, tulay, simbahan, bahay
na bato, munisipyo at galyon.
42. Patakaran ng Sapilitang Paggawa
Batay sa Laws of the Indies, may
partikular na kondisyon sa
pagpapatupad ng sapilitang
paggawa upang maiwasan ang
pang-aabuso ng mga polista.
43. Laws of the Indies
Kalipunan ng mga batas na mula
sa mga mananakop ng Espanyol at
ipinaiiral sa mga kolonya.
Nakasaad sa batas ang sumusunod:
1.Kailangang bayaran ng mga polista sa
kanilang pagtatrabaho.
2.Hindi dapat dalhin sa malayo at doon
magtrabaho
3.Hindi dapat magtrabaho sa panahon ng
pagtatanim o pag-aani.
45. Negatibong Epekto ng Sapilitang Paggawa sa
mga Katutubo
1. Hindi binabayaran ang mga polista.
2. Sila ang nagdadala ng mga materyales
sa mga impraestrukturang gawain.
3. Dinadala sa malayong lugar upang
doon magtrabaho.
4. Bumaba ang produksiyon ng mga
pananim at nagkaroon ng taggutom sa
ibang lugar.
5. Nagbabaon sila ng pagkain dahil walang
libre sa oras ng sapilitang paggawa.
6. Nawawalay sila ng matagal sa pamilya.
46. 1. Ang pagpapatuloy ng piyesta bilang
pagpapasalamat sa mga biyaya at patnubay mula
sa espiritu o diyos.
2. Paggamit ng tubig para sa paglilinis ng
katawan at kaluluwa.
3. Ang pagkilala sa tagapamagitan sa diyos at
tao upang maiparating sa diyos ang kahilingan.
REAKSIYON NG MGA KATUTUBO SA
KRISTIYANISMO AT IBA PANG PAMAMARAAN
NG PAGSASAILALIM
Tinanggap ng mga katutubo ang Kristiyanismo dahil
ipinagpatuloy lang ng mga Espanyol ang kinagisnang paniniwala.
Halimbawa:
47. Dahil sa kaakit-akit ang pangakong
kaligtasan ng relihiyong Kristiyanismo para
sa mga katutubo nagsimula silang
maniwala sa konsepto ng langit at
impiyerno (at purgatoryo pa nga).
Naging matindi ang imposisyon ng
moralidad dahil nakabatay na sa mga
ginawa habang nabubuhay ang
kapupuntahan ng kaluluwa kapag namatay.
Sinusunod ang batas na Diyos upang
maging karapat-dapat. Sa buhay na walang
hanggan.
Reaksiyon sa Kristiyanismo
48. Nangibabaw ang kalalakihan sa
kapangyarihan ng espirituwal.
Ipinagbawal sa kababaihan ang humawak
ng pinakamataas na posisyon sa relihiyon.
Naging tagapaglinis at tagapag-ayos ng
simbahan ang karamihan sa kababaihang
nais pa ring maging aktibo sa relihiyon.
Ang dating babaylan na nais ipagpatuloy
ang dating gawain ay nanirahan sa bundok
Ang nahuli ng mga Espanyol ay
pinarusahan at ang iba ay ipinapatay.
Pagbaba ng Katayuan ng Kababaihan
49. Reaksiyon sa mga Patakarang Kolonyal
Marami ang sumunod na lamang sa bagong
kaayusang-bayan na ipinatupad ng mga
Espanyol.
Ang iba ay hindi nagpasailalim sa
reduccion at nagdesisyong manirahan ng
malaya sa mga kabundukan bilang mga
tulisan.
REDUCCION
ENCOMIENDA
Sumunod sa kagustuhan ng mga
encomendero subalit dumating sa puntong
hindi na nila nakayanan ang mga pang-
aabuso.
50. Reaksiyon sa mga Patakarang Kolonyal
Naging sanhi ng pag-aalsa dahil tutol sila
sa di-makataong patakaran.
Hindi buong pusong tinanggap ang pang-
aabuso sa kanila ng mga Espanyol.
Kumilos sila at nagkaisa upang matigil ang
pang-aabuso.
TRIBUTO
SAPILITANG
PAGGAWA
51. Folk Catholicism
Katolisimong nakabatay sa
pag-aangkop ng katolisismo
sa katutubong paniniwalang
panrelihiyon.
1. Kung dati ay marami silang mga espiritung sinasamba, sa
Kristiyanismo ay isa na lamang ang diyos na dapat sambahin.
2. Kung dati ay walang tiyak na lugar na sambahan ng mga
espiritu, sa Kristiyanismo ay mahalaga ang pagpapatayo ng
simbahan bilang banal na espasyo ng pagsamba ng mga
mananampalataya.
Halimbawa:
52. Gawin at Matuto
Sumulat ng isang kaugalian na
isinasagawa pa rin sa kasalukuyan
na nagpapatunay ng sinaunang
paniniwala sa espiritu sa kapaligiran
sa kabila ng pagpalaganap ng
Kristiyanismo. Talakayin ito.
53. Isip, Hamunin
__________1. Teritoryong ipinagkatiwala sa mga conquistador o
mga Espanyol na nakatulong sa pagpapalaganap ng kolonyalismo.
__________2. Pagmimisyon ng mga prayle upang mahikayat ang
mga katutubo na tanggapin ang relihiyong Kristiyanismo.
__________3. Pondong nanggagaling sa Mexico bilang pampuno sa
mga gastusin ng Spain sa Pilipinas.
__________4. Paraan ng pagbabayad ng buwis na ipinalit sa tributo
noong 1884.
__________5. Mga sundalong Espanyol na nakatulong sa
pagpapalaganap ng kolonyalismo.
Identipikasyon : Tukuyin ang komseptong isinasaad sa bawat bilang. Isulat ang
sagot sa iyong papel.
54. Isip, Hamunin
1. Ang tawag sa bayang itinatag ng mga Espanyol batay sa
patakarang reduccion ay _____________________.
2. Ang mga nayon o baryo na nakapaligid sa cabecera ay tinatawag
na ________________.
3. Sa pagdating ng mga Espanyol, naabutan nilang karamihan sa
mga katutubo ay nakatira sa ilog at ______________ ang
pagkakaayos ng kanilang komunidad.
4. May pagtatangkang maprotektahan ang kapakanan ng mga
polista batay sa ____________________________.
Punan ang Patlang : Kompletuhin ang pangungusap sa pamamagitan ng pagtukoy
sa tamang salita. Isulat ang sagot sa inyong papel.
55. Isip, Hamunin
5. Ang nagsilbing tagasingil ng buwis ng encomendero ay
_______________.
Punan ang Patlang : Kompletuhin ang pangungusap sa pamamagitan ng pagtukoy
sa tamang salita. Isulat ang sagot sa inyong papel.
56. Isip, Hamunin
1. Nagsimulang dumanas ng krisis o pagbabagong-anyo ang bayang
Filipino noong 1521 sa pagsisimula ng kolonyalismong
Espanyol.
2. Pinangunahan ng mga Dominican ang pagmimisyon sa Pilipinas.
3. Developmental ang patakarang ipinatupad ng mga Espanyol sa
Pilipinas sa larangan ng ekonomiya na nakabantay sa pagkuha
ng lakas-paggawa at likas na yaman ng bansa.
Binagong Tama o Mali: Isulat ang TAMA kung tama ang isinasaad ng
pangungusap. Kung mali, Isulat ang MALI at palitan ang salitang may salungguhitan
upang maitama ang pangungusap. Gawin ito sa iyong kwaderno
57. Isip, Hamunin
4. Ipinaglaban ng mga namumuno sa mga pag-aalsang
panrelihiyon ang pag-agaw sa kapangyarihan ng mga prayle upang
mapamunuan ang simbahan.
5.Falua ang buwis na kailangang bayaran ng mga polista upang
maiwasan ang sapilitang paggawa.
Binagong Tama o Mali: Isulat ang TAMA kung tama ang isinasaad ng
pangungusap. Kung mali, Isulat ang MALI at palitan ang salitang may salungguhitan
upang maitama ang pangungusap. Gawin ito sa iyong kwaderno