education

1. Tuklasin
Basahin mo muna ang ilang bahagi ng maikling
kuwento at suriin kung ano ang binibigyang-
pansin dito. Tauhan ba, lugar, o pangyayari?
GAWAIN 1. Kuwento ay Suriin
Tukuyin ang nais bigyang-pansin sa
sumusunod na bahagi ng kuwento. Gamitin mo
ang mga simbolo na nasa ibaba at ilagay sa patlang
bago ang bawat bilang. Isulat sa papel ang iyong
sagot.

2. Tauhan
Lugar
Pangyayari

3. __________1. Unti- unti, sa paningin ko’y
nagkakahugis ang isang mapanglaw at dahop
na kapaligiran. Ang mga bahay na malalayo
ang agwat, nagliliitan, ang iba’y nakagiray na,
pulos na yari sa kugon at kawayan, ay waring
nagsisipagbantang lumupasay sa anumang
sandali. Sa malayang hangin ay nagsasanib-
sanib ang kahol ng mga aso, kakak ng mga
manok at itik, unga ng mga kalabaw, langitngit
ng nagtatayugang kawayan at pagaspas ng
dahon.
(mula sa Lugmok Na Ang Nayon ni Edgardo
Reyes)

4. __________2. Dinalaw siya mula noon
ng pag-aagam-agam sa kaniyang pag-
aanluwage. Hinahanap-hanap niya mula
noon ang bagay na dapat niyang malikha;
at sa palagay niya’y waring nagkukulang at
hindi tumpak ang bawat gawin at likhain
niya. Dumaan ang mga taon at siya’y
nakaramdam ng panghihina. Mabilis ang
pagtanda niya, ngunit ang kanyang
alalahanin ay hindi nababawasan. (mula sa
Anluwage ni Hilario L. Coronel)

5. _________3. May luha siya sa
mata ngunit may galak siyang
nadama. Luwalhati. Hinagud-hagod
niya ang mga kamao. Nadama niya
ang bagong tuklas na lakas niyon.
Ang tibay. Ang tatag. Ang
kapangyarihan. Muli niyang tiningnan
ang nakabulagtang si Ogor.
Pagkaraa’y nakapikit at buka ang
labing nag-angat siya ng mukha. (mula
sa Impeng Negro ni Rogelio Sikat)

6. _________4. Tunay ngang isang malaking
pangyayari ang nakaakit sa pansin ng San
Joaquin. Hindi sila magkasundo sa
pagtinging ibibigay nila kay Lea. Sa isang
banda, siya ang anak ni Aling Clara na
magpapaahon sa kanya pamilya mula sa
kahirapan; kaiinggitan, kamumuhian,
masarap siraan. Subalit siya rin ang anak
ng San Joaquin na kapupulutan ng pag-asa;
pupurihin, tatangkilin, gagawing pangunahing
tauhan sa kwentong isasalaysay sa ilang
henerasyon ng kabataan .(mula sa Bagong
Bayani ni Joseph Salazar)

7. _________5. Kung takipsilim ay isinusuot
na lahat ni Marcos ang pulinas, ang gora, at
ang suwiter, saka dala ang latigong katulad
ng aasbaran ng palo ang kalabaw hanggang
ito’y umungol na angpamalo ni Don Teong .
Pagdating niya sa pook na kinapupugalan ay
saka alingawngaw ay ano’t hanggang sa
kalagitnaan ng bayan. Kung di niya makita
na halos apoy na ang lumalabas sa dalawang
mata ng hayop ay hindi pa niya ito titigilan.
Sa gayon ay matulin siyang nagtatago upang
umuwi na siya sa bayan. (mula sa Walang
Panginoon ni Deogracias Rosario)

8. Ipanood ang video clip na
naglalaman ng buod ng
maikling kuwentong
“Niyebeng Itim”
Linangin

9. Kaisipang Hango sa Kuwento Paliwanag
1. Kailangang palakasin niya ang kanyang loob; kung
ididilat lamang niya ang kanyang mata, paaandarin ang
utak, at matatakot magtrabaho, maaayos ang lahat.
2. Saanman siya magpunta, laging may nagsasabi sa
kaniya kung ano ang dapat at di-dapat gawin; sa
pagtingin sa kaniya nang mababa, umaangat ang
kanilang sarili.
3. Gusto niyang lumaban, pero wala siyang lakas. Kaya
magpapanggap siyang tanga, umiiwas sa mga
nagmamasid at nagmamatyag.
4. Isa siyang basurahan o isang pirasong basahan na nais
magtago sa isang butas.
5. Mas mabuting maghintay kaysa umayaw, dahil walang
nakakaalam kung kailan kakatok ang oportunidad.
GAWAIN 3. Pagpapalawak ng Kaisipan
Ipaliwanag ang sumusunod na kaisipang hango sa kuwentong binasa.

10. Sagutin ang mga sumusunod na tanong:
1. Sino ang mga tauhan sa kuwento ? Ipakilala.
2. Ilarawan ang tagpuan ng kuwento. Sa iyong
palagay, anong panahon naganap ito ? Patunayan.
3. Ano ang tema ng kuwentong binasa ?
4. a. Paano sinimulan ng may-akda ang kuwento ?
b. Ano ang suliraning taglay ng pangunahing
tauhan ?
c. Paano hinarap ni Hiuquan ang kaniyang
problema ?
d. Paano sinikap ni Huiquan na malutas ang
kanyang suliranin ?
e. Ano ang mga hakbang na kanyang isinagawa ?
f. Ano ang kinalabasan ng mga hakbang na ito ?
5. Paano winakasan ng may-akda ang kuwento ?

11. MAIKLING
KUWENTO

12. Ano ang maikling kuwento?
Ito ay isang akdang pampanitikan sa
tuluyan na sa pamamagitan ng mga
pangungusap at talata’y binubuo ng may-
akda upang sa kanyang kapangyarihan at
kakayahan bilang isang alagad ng panitikan,
ailahad niya ang isang pangyayari sa
buhay ng pangunahing tauhan,
makapagkintal ng isang bisa sa puso at
diwa ng mga mambabasa.

13. Ano ang maikling kuwento?
Ito ay likha ng bungang-isip na hango sa isang
bahagi ng buhay na tunay na nangyari o maaaring
mangyari.
Sapagkat ito’y may makitid na larangan, mabilis na
galaw kaya’t tuluy- tuloy ang pagsasalaysay, matipid at
payak ang mga pangungusap, kakaunti
ang mga tauhan na lagi nang may pangunahing
tauhan,payak o karaniwan ang paksa, maikli ang
panahong sinasakop…ang maikling kuwento ay
madaling maunawaan, kaya’t masasabing angkop sa
lahat, lalo na sa mga taong mahilig magbasa ngunit
kapos sa panahon.

14. Mga Salik / Sangkap
ng
Maikling Kuwento
.

15. Tagpuan
Tumutukoy ito sa pook
at panahong pinangyarihan
ng mga tagpo sa akda,
naglalarawan ito ng
ginagalawan o kapaligiran
ng mga tauhan. Inilalarawan
ito nang buong linaw, pati
na ang kaugalian ng mga
nasa kapaligiran ay
masisinag sa mabisang
pamamaraan.

16.  Tauhan
Kaunti lamang ang mga tauhan ng
maikling katha bagama’t laging may
pangunahing tauhan. Ang iba pa sa
kuwento ay tumutulong lamang sa
lalong ikatitingkad ng pagganap ng
pangunahing tauhan sa akda. Sa
kanyang galaw at ugali nakasalalay
nang malaki ang kagandahan ng
akda.

17.  Tauhan
Kailangang siya’y maging tunay at
buhay. Siya at ang iba pang
tauhan ay inilalarawan nang di-
tuwiran. Makikilala sila sa
pamamagitan ng kanilang panlabas
na kaanyuan – pisikal at
pananamit, kilos na
magpapahiwatig ng kanilang ugali
at pili ng mga salita.

18. Banghay
Tumutukoy ito sa pagkakasunud-sunod
ng mga pangyayari. Dapat itong maging
maayos at magkakaugnay upang maging
matatag at kapani-paniwala. Gaano man
kapayak o karaniwan ang mga
pangyayari, ang pagiging kawili-wili nito
ay nakasalalay sa makatwirang
pagkakasunud- sunod na “magpapadulas
sa daloy ng salaysay.

19. Mga Bahagi ng
Maikling Kuwento

20. 1.Panimula
Sa bahaging ito paaasahin ng
may-akda ang mga mambabasa
sa isang kawili-wili at kapana-
panabik na akda. Humigit-
kumulang, ang mga sumusunod ay
nakapaloob sa mga unang talata
ng akda.

21. A.pagpapakilala sa mga tauhan
– maipabatid ang kanilang
pagkatao ng pangunahing
tauhan; mapangibabaw ang
katangian ng pangunahing
tauhan upang magkagiliw agad
sa kanya ang mga mambabasa

22. B. pagpapahiwatig ng suliraning
kakahaharapin ng mga tauhan
– kailangang palitawin ang
suliranin ng pangunahing tauhan
upang maitanim sa isipan ng mga
mambabasa na sa kanya iinog ang
mga susu- nod pang pangyayari.

23. C. pagkakintal sa isipan ng mga
mambabasa ng damdaming
palilitawin sa kuwento – ang lahat
ng mga pangyayari at tauhan sa
akda ay kailangang isang damdamin
lamang ang antigin sa mga
mambabasa.

24. D.paglalarawan ng tagpuan – sa di-
tuwirang pama- maraan, magagawa
ng may-akdang madama ng mga
mambabasa ang kapaligirang
gagalawan ng mga tauhan lalo ng ng
pangunahing tauhan sa akda;
mahalaga ito upang madaling matiyak
ng mga mambabasa ang suliraning
kahaharapin ng pangu- nahing
tauhan at ang damdaming nasang
maantig sa mambabasa.

25. 2.Tunggalian
Ito ang nagbibigay daan sa madudulang
tagpo upang lalong maging kawili-wili at ka
pana-panabik ang mga pangyayari kaya’t
si- nasabing ito ang sanliga ng akda.
Nagsisimula ito sa paghahangad ng
pangunahing tauhan na hahadlangan ng
sinuman o anuman sa ka- tuparan. Ang
sagabal o katunggaling lakas ay dapat na
nababagay sa kahalagahan ng layunin; at
dapat na magdulot ng pananabik at
kasiyahan sa mga mambabasa sa dakong
huli.

26. 3. Kasukdulan
Dito nagwawakas ang tunggalian.
Pinaka- masidhing pananabik ang
madarama ng mga mambabasa sa bahaging
ito sapagkat dito pagpapasyahan ang
kapalaran ng pangunahing tauhan o ng
bayani sa kuwento. Subalit bago sumapit
ang pinakarurok na ito ng kasabikan,
kailangang magduyan muna ang pananabik
ng mambabasa sa isang lundo na sa ilang
saglit, mabibitin ang tinurang pananabik sa
kahihi- natnan ng pangunahing tauhan.

27. 4. Wakas
Bagama’t ang isang maikling kuwento
ay maaari nang magwakas sa kasukdulan,
may mga pagkakataong kailangan pa rin
ang isang katuusan upang ipahayag ang
mga pangyaya- ri pagkatapos ng
kasukdulan. Maaari ritong ipaloob ang
paliwanag o pahiwatig sa tiyak na sinapit
ng pangunahing tauhan sa halip na
ipaubaya na lamang sa mga mambabasa.

28. Mga Uri
ng
Maikling Kuwento

29. 1. Kuwento ng Pag-ibig
2. Kuwento ng Maromansang
Pakikipagsapalaran
3. Kuwento ng Madulang pangyayari
4. Kuwento ng katatawanan
5. Kuwento ng Katatakutan
6. Kuwento ng Tauhan
7. Kuwentong Makabanghay
8. Kuwento ng Katutubong
Kulay/Kapaligiran

30. Ipabasa ang lunsarang
teksto na pinamagatang
“Nagmamadali ang
Maynila”