2. Η Συνθήκη της Λωζάνης
Η Συνθήκη της Λωζάνης ήταν συνθήκη ειρήνης που έθεσε τα όρια της
σύγχρονης Τουρκίας. Υπογράφηκε στη Λωζάνη της Ελβετίας στις 24
Ιουλίου 1923 από την Ελλάδα, την Τουρκία και τις άλλες χώρες που
πολέμησαν στον Α΄ Παγκόσμιο Πόλεμο και στην Μικρασιατική
εκστρατεία (1919-1922) και συμμετείχαν στην Συνθήκη των Σεβρών
συμπεριλαμβανομένης και της ΕΣΣΔ (που δεν συμμετείχε στην προηγούμενη
συνθήκη).
Κατάργησε την Συνθήκη των Σεβρών που δεν είχε γίνει αποδεκτή από την
νέα κυβέρνηση της Τουρκίας. Μετά την εκδίωξη από την Μ. Ασία του Ελ.
στρατού από τον Τουρκικό υπό την ηγεσία του Μουσταφά Κεμάλ, εμφανίστηκε
η ανάγκη για αναπροσαρμογή της συνθήκης των Σεβρών.
Η Τουρκία ανέκτησε την Ανατολική Θράκη, κάποια νησιά του Αιγαίου,
συγκεκριμένα την Ίμβρο και την Τένεδο, μια λωρίδα γης κατά μήκος των
συνόρων με την Συρία, την περιοχή της Σμύρνης και της Διεθνοποιημένης
Ζώνης των Στενών.
4. Η Συνθήκη της Λωζάνης
Η Ελλάδα υποχρεώθηκε να πληρώσει σε είδος (ελλείψει χρημάτων) τις πολεμικές
επανορθώσεις. Η αποπληρωμή έγινε με επέκταση των τουρκικών εδαφών της Ανατολικής
Θράκης πέρα από τα όρια της συμφωνίας. Τα νησιά Ίμβρος και Τένεδος παραχωρήθηκαν
στην Τουρκία με τον όρο ότι θα διοικούνταν με ευνοϊκούς όρους για τους Έλληνες.
Ο Οικουμενικός Πατριάρχης έχασε την ιδιότητα του Εθνάρχη και το Πατριαρχείο τέθηκε
υπό ειδικό διεθνές νομικό καθεστώς.
Σε αντάλλαγμα, η Τουρκία παραιτήθηκε από όλες τις διεκδικήσεις για τις παλιές
περιοχές της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας εκτός των συνόρων της και εγγυήθηκε τα
δικαιώματα των μειονοτήτων στην Τουρκία. Με ξεχωριστή συμφωνία μεταξύ Ελλάδας
και Τουρκίας αποφασίστηκε η υποχρεωτική ανταλλαγή πληθυσμών από τις δύο χώρες και
η αποστρατικοποίηση κάποιων νησιών του Αιγαίου.
Η ανταλλαγή μειονοτήτων που πραγματοποιήθηκε προκάλεσε μεγάλες μετακινήσεις
πληθυσμών. Μετακινήθηκαν από τη Μικρά Ασία και την Ανατολική Θράκη στην Ελλάδα
1.650.000 Τούρκοι υπήκοοι (άλλοι κάνουν λόγο για περίπου 2.000.000), χριστιανικού
θρησκεύματος και από την Ελλάδα στην Τουρκία 670.000 Έλληνες
υπήκοοι, μουσουλμανικού θρησκεύματος. Η θρησκεία και όχι η εθνικότητα αποτέλεσε
το βασικό κριτήριο για την ανταλλαγή.
5. Εξαιρέθηκαν από την ανταλλαγή οι Έλληνες κάτοικοι της
νομαρχίας της Κωνσταντινούπολης (οι 125.000 μόνιμοι κάτοικοι
της Κωνσταντινούπολης, των Πριγκηπονήσων και των περιχώρων,
οι οποίοι ήταν εγκατεστημένοι πριν από τις 30 Οκτωβρίου 1918)
και οι κάτοικοι της Ίμβρου και της Τενέδου (6.000 κάτοικοι), ενώ
στην Ελλάδα παρέμειναν 110.000 Μουσουλμάνοι της
Δυτικής Θράκης.
6. Η ΑΝΤΑΛΛΑΓΗ ΠΛΗΘΥΣΜΩΝ
Στην Ελλάδα εγκαταστάθηκαν περί τους 1.500.000
πρόσφυγες. Οι 400.000 περίπου προέρχονταν από το
μικρασιατικό Πόντο, οι 250.000 από την Ανατολική Θράκη
και οι υπόλοιποι από τη Δυτική Μικρά Ασία και την
Καππαδοκία. Περίπου 70.000 πρόσφυγες εγκαταστάθηκαν
στη Σοβιετική Ένωση, στις ήδη υπάρχουσες ελληνικές
κοινότητες.
7. ΣΕ ΠΟΙΕΣ ΠΕΡΙΟΧΕΣ ΤΗΣ ΕΛΛΑΔΑΣ
ΜΕΤΕΓΚΑΤΑΣΤΑΘΗΚΑΝ ΟΙ ΜΙΚΡΑΣΙΑΤΕΣ
ΠΡΟΣΦΥΓΕΣ;
Η εγκατάσταση των προσφύγων έγινε αρχικά σε σκηνές
τοποθετημένες σε ανοικτούς χώρους και σε καταυλισμούς με πρόχειρα
καταλύματα, πάντα μακριά από τις πυκνοκατοικημένες περιοχές των
μεγάλων πόλεων: Αθήνα, Θεσσαλονίκη, Πειραιάς, Πάτρα, Καβάλα,
Βόλος, Κόρινθος και αλλού.
Έπειτα, οι πρόσφυγες άρχισαν να οργανώνονται και εγκαταστάθηκαν
στη Μακεδονία(Δράμα ,Κοζάνη, Χαλκιδική, Σέρρες, Φλώρινα, Άγιον
Όρος), τη Δυτική Θράκη (Έδεσσα, Σουφλί), ενώ μερικοί κατέφυγαν
στην Κρήτη, στα νησιά του Αιγαίου και την Πελοπόννησο.
8. ΣΕ ΠΟΙΕΣ ΠΕΡΙΟΧΕΣ ΤΗΣ ΕΛΛΑΔΑΣ
ΜΕΤΕΓΚΑΤΑΣΤΑΘΗΚΑΝ ΟΙ ΜΙΚΡΑΣΙΑΤΕΣ
ΠΡΟΣΦΥΓΕΣ;
Η μαζική προσέλευση παρ’ όλα αυτά εντοπίζεται στην Αθήνα, το
μεγαλύτερο αστικό κέντρο της Ελλάδας, και σε μικρότερο βαθμό στη
Θεσσαλονίκη.(πρόκειται για τους οικισμούς Καλαμαριάς, Τούμπας,
Χαρμάνκιοϊ, που είναι και οι μεγαλύτεροι και που αποτελούν grosso
modo σημεία αναφοράς για τους λοιπούς οικισμούς.)
Στις συνοικίες αυτών των πόλεων που ονομάζονταν προσφυγικές, οι
πρόσφυγες ζούσαν απομονωμένοι, αποξενωμένοι, παραγκωνισμένοι και
περιθωριοποιημένοι από την υπόλοιπη ελληνική κοινωνία, που τους
αντιμετώπιζε ως παρείσακτους.
9. ΣΕ ΠΟΙΕΣ ΠΕΡΙΟΧΕΣ ΤΗΣ ΕΛΛΑΔΑΣ
ΜΕΤΕΓΚΑΤΑΣΤΑΘΗΚΑΝ ΟΙ ΜΙΚΡΑΣΙΑΤΕΣ
ΠΡΟΣΦΥΓΕΣ;
Η επιλογή των περιοχών εγκατάστασης γινόταν τις περισσότερες
φορές οργανωμένα με βάση το κριτήριο του επαγγέλματος που
ασκούσαν στις «χαμένες» πατρίδες τους, γι’ αυτό, για παράδειγμα,
οι καπνοπαραγωγοί και οι καλλιεργητές δημητριακών στέλνονταν
σε ανάλογα εδάφη, όπως ήταν η Δυτική Θράκη και η Ανατολική
Μακεδονία.
10. ΣΕ ΠΟΙΕΣ ΠΕΡΙΟΧΕΣ ΤΗΣ ΕΛΛΑΔΑΣ
ΜΕΤΕΓΚΑΤΑΣΤΑΘΗΚΑΝ ΟΙ ΜΙΚΡΑΣΙΑΤΕΣ
ΠΡΟΣΦΥΓΕΣ;
Αν και η Βοιωτία δεν αποτέλεσε έναν από τους πρώτους επιλεγμένους
τόπους και τα παραδοσιακά κέντρα υποδοχής και εγκατάστασης
Μικρασιατών προσφύγων, εν τούτοις —σύμφωνα με τα στοιχεία
εγκατάστασης του Κέντρου Μικρασιατικών Σπουδών αλλά και
προφορικές μαρτυρίες— πρόσφυγες εγκαταστάθηκαν στη Θήβα, στο
Πλατανάκι, στη Λιβαδειά και στο Σαράντη.
11. ΣΕ ΠΟΙΕΣ ΠΕΡΙΟΧΕΣ ΤΗΣ ΕΛΛΑΔΑΣ
ΜΕΤΕΓΚΑΤΑΣΤΑΘΗΚΑΝ ΟΙ ΜΙΚΡΑΣΙΑΤΕΣ
ΠΡΟΣΦΥΓΕΣ;
Στη Θήβα η πρώτη εγκατάσταση οργανώθηκε στον παλαιό «Αστικό
Συνοικισμό Θήβας», ο οποίος δημιουργήθηκε από το 1927 έως το 1931 και
φιλοξένησε 700 οικογένειες.
Λίγα χρόνια αργότερα (από το 1935-1940) αναπτύχθηκε ο «Νέος
Συνοικισμός Θήβας» σε επαφή και ένθεν της σιδηροδρομικής γραμμής, με
δυναμικό 283 κατοικιών και διαμερισμάτων.
12. ΜΙΚΡΑΣΙΑΤΕΣ ΠΟΥ ΠΡΟΣΦΕΡΑΝ ΣΤΟΝ
ΕΛΛΗΝΙΣΜΟ ΚΑΙ ΣΤΟΝ ΠΟΛΙΤΙΣΜΟ
Σωτηρία Μπέλλου
Η Σωτηρία Μπέλλου (29/08/21 -
7/08/97) ήταν Ελληνίδα
τραγουδίστρια, μία από τις κορυφαίες
του λαϊκού και ρεμπέτικου
τραγουδιού. Αναγνωρίζεται ως μία
από τις καλύτερες ερμηνεύτριες στα
ρεμπέτικα.
Αριστοτέλης Ωνάσης
Γεννήθηκε στη Σμύρνη, ήρθε στην Ελλάδα
ως πρόσφυγας της Μικρασιατικής
καταστροφής. Ήταν 16 χρονών και κατά τη
διάρκεια της επίθεσης είχε δει τον θείο του να
απαγχονίζεται από τους Τούρκους. Ο
Αριστοτέλης Ωνάσης (20/01/ 1906 –
15/03/1975) ήταν Έλληνας εφοπλιστής και
επιχειρηματίας και ένας από τους
διασημότερους "κροίσους" του 20ού αιώνα.
13. ΜΙΚΡΑΣΙΑΤΕΣ ΠΟΥ ΠΡΟΣΦΕΡΑΝ ΣΤΟΝ
ΕΛΛΗΝΙΣΜΟ ΚΑΙ ΣΤΟΝ ΠΟΛΙΤΙΣΜΟ
Γιώργος Σεφέρης
Ο Γιώργος Σεφέρης (Βουρλά, Σμύρνη,
13 Μαρτίου 1900 – Αθήνα, 20
Σεπτεμβρίου 1971) ήταν Έλληνας
διπλωμάτης και ποιητής και ο πρώτος
Έλληνας που τιμήθηκε με βραβείο
Νόμπελ. Είναι ένας από τους
σημαντικότερους Έλληνες ποιητές και
εκ των δύο μοναδικών Ελλήνων
βραβευμένων με Νόμπελ Λογοτεχνίας,
μαζί με τον Οδυσσέα Ελύτη.
Διδώ Σωτηρίου
Η Διδώ Σωτηρίου (Αϊδίνιο, 18/02/1909 – Αθήνα,
23/09/2004) ήταν Ελληνίδα συγγραφέας,
δημοσιογράφος και αντιστασιακή ενταγμένη στο
αριστερό κίνημα. Γεννήθηκε στο Αϊδίνιο της
Μ.Ασίας και ήταν μεγαλύτερη αδελφή της Έλλης
Παππά. Το 1919 η οικογένειά της εγκαταστάθηκε
στη Σμύρνη. Μετά την Μικ. καταστροφή ήρθε
ως πρόσφυγας στον Πειραιά και κατόπιν
εγκαταστάθηκε οικογενειακώς στην Αθήνα. Τα
σημαντικότερα έργα της ήταν: Οι νεκροί
περιμένουν ,Ματωμένα Χώματα, Μέσα στις
Φλόγες, Ταξίδι χωρίς Επιστροφή.
14. ΜΙΚΡΑΣΙΑΤΕΣ ΠΟΥ ΠΡΟΣΦΕΡΑΝ ΣΤΟΝ
ΕΛΛΗΝΙΣΜΟ ΚΑΙ ΣΤΟΝ ΠΟΛΙΤΙΣΜΟ
Ο Ηλίας Βενέζης (πραγματικό όνομα:
Ηλίας Μέλλος, Αϊβαλί 4/3/1904 - Αθήνα,
3/8/1973) ήταν Έλληνας λογοτέχνης, μέλος της
Ακαδημίας Αθηνών. Έγινε γνωστός με τα
μυθιστορήματά του Το νούμερο 31328,και
Γαλήνη. Στη διάρκεια της πολύχρονης
παρουσίας του στα γράμματα, ασχολήθηκε με
όλες σχεδόν τις μορφές γραπτού λόγου.
Δημοσίευσε και εξέδωσε μυθιστορήματα,
διήγηματα, μελέτες, χρονογραφήματα,
βιογραφίες, οδοιπορικά, ταξιδιωτικές
εντυπώσεις και έγραψε και το θεατρικό έργο
«Μπλοκ C».
Υπήρξε γραμματέας και διευθύνων
σύμβουλος του Εθνικού θεάτρου (1950-1952)
καθώς και πρόεδρος της καλλιτεχνικής
επιτροπής του (1964-1967), συνεργάτης του ΕΙΡ
(Εθνικού ιδρύματος Ραδιοφωνίας, 1954 -1966)
αλλά και πρόεδρος του Κινηματογραφικού
Φεστιβάλ της Θεσσαλονίκης (1963-1966).
Έγινε μέλος της Ακαδημίας Αθηνών το 1957 και
τιμήθηκε με το Α' κρατικό βραβείο λογοτεχνίας
και τον Έπαινο της Ακαδημίας Αθηνών για το
μυθιστόρημά του «Γαλήνη».
15. ΜΙΚΡΑΣΙΑΤΕΣ ΠΟΥ ΠΡΟΣΦΕΡΑΝ ΣΤΟΝ
ΕΛΛΗΝΙΣΜΟ ΚΑΙ ΣΤΟΝ ΠΟΛΙΤΙΣΜΟ
Ο Στρατής Δούκας (Μοσχονήσια
Μικράς Ασίας, 6 Μαΐου 1895 –
Αθήνα, 26 Νοεμβρίου 1983) ήταν
Έλληνας συγγραφέας, κριτικός
τέχνης και ζωγράφος .
Θεωρείται ως ένας από τους
σημαντικότερους εκπροσώπους
της Αιολικής Σχολής, όπως αυτή
προσδιορίζεται μέσα στο
ευρύτερο πλαίσιο της Γενιάς του
1930. Ο Γεώργιος Θεοτοκάς (27
Αυγούστου 1905 - 30 Οκτωβρίου
1966) ήταν Έλληνας λογοτέχνης
και δικηγόρος. Αποτέλεσε έναν
από τους εκπροσώπους και τους
κορυφαίους διανοητές της γενιάς
του ’30, ίσως και το πιο
πολύπτυχο μέλος της.
16. ΜΙΚΡΑΣΙΑΤΕΣ ΠΟΥ ΠΡΟΣΦΕΡΑΝ ΣΤΟΝ
ΕΛΛΗΝΙΣΜΟ ΚΑΙ ΣΤΟΝ ΠΟΛΙΤΙΣΜΟ
Η Μαρία Κριεζή-Ιορδανίδου
(1897 - 6 Νοεμβρίου 1989) ήταν
Ελληνίδα πεζογράφος. Στα έργα
της υπάρχει αμεσότητα, απλό
ύφος, ζωντανοί διάλογοι και
νοσταλγική διάθεση.
Ο Κοσμάς Πολίτης (πραγματικό
ονοματεπώνυμο: Παρασκευάς
Ταβελούδης, (16/03/1888 –
24/02/1974 ) ήταν Έλληνας
συγγραφέας, απ' τους
σημαντιότερους πεζογράφους της
γενιάς του '30. Τα
χαρακτηριστικότερα έργα του είναι
τα μυθιστορήματα Eroïca (1938)
και Στου Χατζηφράγκου (1962).
17. ΜΙΚΡΑΣΙΑΤΕΣ ΠΟΥ ΠΡΟΣΦΕΡΑΝ ΣΤΟΝ
ΕΛΛΗΝΙΣΜΟ ΚΑΙ ΣΤΟΝ ΠΟΛΙΤΙΣΜΟ
Ο Φώτης Κόντογλου, ή με το πραγματικό του όνομα Φώτιος Αποστολέλης (Αϊβαλί
Μικράς Ασίας, 8 Νοεμβρίου 1895 - Αθήνα, 13 Ιουλίου1965) ήταν Έλληνας λογοτέχνης
και ζωγράφος. Αναζήτησε την «ελληνικότητα», δηλαδή μία αυθεντική έκφραση,
επιστρέφοντας στην ελληνική παράδοση, τόσο στο λογοτεχνικό όσο και στο
ζωγραφικό του έργο. Είχε ακόμα σημαντικότατη συμβολή στον χώρο της βυζαντινής
εικονογραφίας. Σήμερα θεωρείται ως ένας από τους κυριότερους εκπροσώπους της
«Γενιάς του ’30». Μαθητές του ήταν ο Γιάννης Τσαρούχης, ο Νίκος Εγγονόπουλος,
κ.ά.
18. ΜΙΚΡΑΣΙΑΤΕΣ ΠΟΥ ΠΡΟΣΦΕΡΑΝ ΣΤΟΝ
ΕΛΛΗΝΙΣΜΟ ΚΑΙ ΣΤΟΝ ΠΟΛΙΤΙΣΜΟ
Σερ Αλέξανδρος Ισιγώνης
Βρετανός σχεδιαστής αυτοκινήτων, ελληνικής
καταγωγής, γνωστός με την αγγλική εκδοχή του
ονόματός του, Alec Issigonis. Έμεινε στην
ιστορία, επειδή σχεδίασε και ανέπτυξε το θρυλικό
Μίνι Κούπερ.
Ο Αλέξανδρος Άρνολντ Ισιγώνης γεννήθηκε στη
Σμύρνη της Μικράς Ασίας στις 18 Νοεμβρίου
1906. Ο πατέρα του Κωνσταντίνος ήταν
μηχανικός με καταγωγή από την Πάρο και η
μητέρα του Χίλντα Πρόκοπ ήταν Γερμανίδα,
κόρη πλούσιου ζυθοποιού της Σμύρνης.
Έλλη Σουγιουλτζόγλου – Σεραϊδάρη (ΝΕΛΛΥ)
Η Έλλη Σουγιουλτζόγλου – Σεραϊδάρη ήταν η
πρώτη Ελληνίδα φωτογράφος. Γεννήθηκε και
μεγάλωσε στη Μικρά Ασία. Η Νέλλυ
φωτογράφισε πολλά σημαντικά πρόσωπα της
εποχής, όπως ο Κωστής Παλαμάς, και ο
Ελευθέριος Βενιζέλος, ενώ το 1936
απαθανάτισε τους Ολυμπιακούς Αγώνες του
Βερολίνου. Ήταν η επίσημη φωτογράφος του
υπουργείου Πολιτισμού και εκτελούσε
παραγγελίες για τουριστικές αφίσες της
Ελλάδας. Ξεχωριστή θέση στο έργο της
κατέχουν οι γυναίκες, που συνήθιζε να τις
φωτογραφίζει με τις παραδοσιακές ενδυμασίες
του τόπου τους.
19. Η ΜΙΚΡΑΣΙΑΤΙΚΗ ΚΟΥΖΙΝΑ ΩΣ ΦΟΡΕΑΣ ΚΑΙ
ΣΥΝΕΧΙΣΤΗΣ ΤΗΣ ΚΟΥΛΤΟΥΡΑΣ ΚΑΙ ΤΟΥ
ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΥ ΜΑΣ
Οι 1.500.000 πρόσφυγες που κατέφυγαν στην Ελλάδα, περίπου 1000 και στην
Κύπρο, μετά τη Μικρασιατική Καταστροφή, εκτός από τις μνήμες τους
κουβαλούσαν και όλη την παράδοσή τους. Η αστική πολίτικη κουζίνα και η
κουζίνα της Ιωνίας, της Καππαδοκίας και του Πόντου, συνέβαλαν στην τελική
διαμόρφωση της ελληνικής κουζίνας.
Χαρακτηριστικά τους είναι ο εμπλουτισμός της γεύσης με καθετί αρωματικό
βότανο ή μπαχαρικό. Δεν ήταν πολύπλοκες συνταγές, όμως ήταν γεμάτες από
χρώματα και μυρωδιές. Η τέχνη της μικρασιατικής κουζίνας διασώθηκε δια
μέσου της προφορικής παράδοσης από μητέρα σε κόρη, από γειτόνισσα σε
γειτόνισσα και από μάγειρα σε βοηθό. Έτσι έχουμε μέχρι τις μέρες μας αυτές
τις καταπληκτικές συνταγές που είναι γνωστές σε όλον τον κόσμο για την
νοστιμιά τους.
Στην Ιωνία συνυπήρχαν παραδοσιακά φαγητά της Μικράς Ασίας, της
Κωνσταντινούπολης, των νησιών του Αιγαίου, αλλά και ευρωπαϊκή κουζίνα.
Τα διάφορα είδη ψαριών, τα μαλακόστρακα και τα μαλάκια, τα λαχανικά, τα
τοπικά χόρτα με τα οποία παρασκεύαζαν χορτόπιτες και σαλάτες, τα όσπρια
και το κρέας αποτελούσαν τον κορμό του διαιτολογίου του Ελληνισμού της
Ιωνίας.
20. Η ΜΙΚΡΑΣΙΑΤΙΚΗ ΚΟΥΖΙΝΑ ΩΣ ΦΟΡΕΑΣ ΚΑΙ
ΣΥΝΕΧΙΣΤΗΣ ΤΗΣ ΚΟΥΛΤΟΥΡΑΣ ΚΑΙ ΤΟΥ
ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΥ ΜΑΣ
Γιουβαρλάκια σμυρναιϊκα
Μενεμένη με παστουρμά
21. Η ΜΙΚΡΑΣΙΑΤΙΚΗ ΚΟΥΖΙΝΑ ΩΣ ΦΟΡΕΑΣ ΚΑΙ
ΣΥΝΕΧΙΣΤΗΣ ΤΗΣ ΚΟΥΛΤΟΥΡΑΣ ΚΑΙ ΤΟΥ
ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΥ ΜΑΣ
Αετουδάκια σμυρναίικα
Μπακλαβάς / μπακλαβαδάκια
22. Η ΜΙΚΡΑΣΙΑΤΙΚΗ ΚΟΥΖΙΝΑ ΩΣ ΦΟΡΕΑΣ ΚΑΙ
ΣΥΝΕΧΙΣΤΗΣ ΤΗΣ ΚΟΥΛΤΟΥΡΑΣ ΚΑΙ ΤΟΥ
ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΥ ΜΑΣ
Στο πλαίσιο της σύγχρονης
εποχής, όπου πολιτισμοί και
παραδόσεις διασχίζουν τα
εθνικά σύνορα της κάθε
χώρας και αναμιγνύονται, οι
διατροφικές συνήθειες
αποτελούν ένα από τα
κυριότερα στοιχεία
πολιτιστικής έκφρασης που
καθορίζουν την πολιτιστική
μας ταυτότητα.
23. Η ΜΙΚΡΑΣΙΑΤΙΚΗ ΚΟΥΖΙΝΑ ΩΣ ΦΟΡΕΑΣ ΚΑΙ
ΣΥΝΕΧΙΣΤΗΣ ΤΗΣ ΚΟΥΛΤΟΥΡΑΣ ΚΑΙ ΤΟΥ
ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΥ ΜΑΣ
Γιαουρτλού κεμπάπ
Η διατροφική συμπεριφορά
των Ελλήνων Μικρασιατών
διαφέρει από όλες τις άλλες. Οι
γεωγραφικές και
κλιματολογικές συνθήκες του
χώρου που διαβίωσαν οι
Μικρασιάτες, τα τοπικά
προϊόντα, οι επιρροές που
δέχθηκαν από εθνότητες με τις
οποίες συγκατοίκησαν, η
οικονομική ευμάρεια και η
ευρηματικότητα της
Μικρασιάτισσας νοικοκυράς
διαμόρφωσαν τον ξεχωριστό
χαρακτήρα αυτής της κουζίνας.
24. Η ΠΡΟΣΦΟΡΑ ΤΩΝ ΜΙΚΡΑΣΙΑΤΩΝ
ΣΤΟΝ ΕΛΛΗΝΙΚΟ ΑΘΛΗΤΙΣΜΟ
Παρά τις δυσμενείς συνθήκες που είχαν διαμορφωθεί με
τον ερχομό τους στην Ελλάδα, οι πρόσφυγες κατέβαλαν
προσπάθειες να οργανωθούν στη νέα τους πατρίδα και μη
έχοντας ξεχάσει την πολιτιστική της ταυτότητα και τους
ισχυρούς δεσμούς που τους συνέδεαν, ονόμασαν τους νέους
τόπους κατοικίας τους επηρεαζόμενοι από της παλιές τους
πατρίδες.
Το φαινόμενο αυτό συναντάται και στον αθλητισμό με τα
ονόματα των ομάδων που δημιούργησαν να θυμίζουν τις
πατρογονικές τους εστίες. Ενδεικτικά αναφερόμαστε στους
εξής μεγάλους αθλητικούς συλλόγους: Πανιώνιος, ΑΕΚ,
ΠΑΟΚ.
25. Η ΠΡΟΣΦΟΡΑ ΤΩΝ ΜΙΚΡΑΣΙΑΤΩΝ
ΣΤΟΝ ΕΛΛΗΝΙΚΟ ΑΘΛΗΤΙΣΜΟ
Πώς αξιοποίησαν τον Αθλητισμό για την επιβίωση τους,
χωρίς να χάσουν την ταυτότητα τους;
Η σωματειακή οργάνωση των προσφύγων κάλυψε
ζωτικές ανάγκες του κοινωνικού τους βίου, καθώς και την
ανάγκη τους για έκφραση και δημιουργία. Τα σωματεία
της προσφυγικής νεολαίας έθεσαν ειδικούς στόχους,
διαφορετικούς από αυτόν της αποκατάστασης, που είχαν
να κάνουν κυρίως με τη «σωματική και διανοητική
ανάπτυξη και ηθική ανύψωση των μελών τους» και
διακρινόμενα σε αμιγώς αθλητικά και πολιτιστικά-
αθλητικά, πρόσφεραν στα μέλη τους ευκαιρίες διεξόδου
από τις άθλιες συνθήκες της καθημερινότητας.
26. Η ΠΡΟΣΦΟΡΑ ΤΩΝ ΜΙΚΡΑΣΙΑΤΩΝ
ΣΤΟΝ ΕΛΛΗΝΙΚΟ ΑΘΛΗΤΙΣΜΟ
Η ταυτότητα των αθλητικών σωματείων των
προσφύγων, όπως αναδεικνύεται μέσα από τις
επωνυμίες, τα σύμβολα και τις καταστατικές τους
διατάξεις, αποτέλεσε μέρος της συνολικότερης
προσφυγικής ταυτότητας, βασικό στοιχείο της οποίας
ήταν η μνήμη των τόπων καταγωγής και η προσπάθεια
διαμόρφωσης μιας θετικής εικόνας των νέων κατοίκων,
που θα αναδεικνυόταν μέσα από το σφρίγος και τις
ικανότητές τους.
Τα συνοικιακά προσφυγικά αθλητικά σωματεία της
Αθήνας και του Πειραιά αναδείχτηκαν σε χώρους
κοινωνικής συνάθροισης και κοινωνικοποίησης των
νέων προσφύγων και ένταξης τους στην ελληνική
κοινωνία.
27. Η ΠΡΟΣΦΟΡΑ ΤΩΝ ΜΙΚΡΑΣΙΑΤΩΝ
ΣΤΟΝ ΕΛΛΗΝΙΚΟ ΑΘΛΗΤΙΣΜΟ
Η ίδρυση της ομάδας σημειώθηκε
στη Σμύρνη της Μικράς Ασίας για
να μετακομίσει στη συνέχεια ο
σύλλογος σ’ έναν από τους
μεγαλύτερους δήμους της Αθήνας,
αυτόν της Νέας Σμύρνης στις
αρχές της δεκαετίας του 1920.
28. Η ΠΡΟΣΦΟΡΑ ΤΩΝ ΜΙΚΡΑΣΙΑΤΩΝ
ΣΤΟΝ ΕΛΛΗΝΙΚΟ ΑΘΛΗΤΙΣΜΟ
Είναι ηρωική η ιστορία τούτης της ομάδας καθώς κλείνει μέσα της την
πίστη προς το αθάνατο ελληνικό πνεύμα και τη θέληση να κρατηθεί άσβεστη
στην αιωνιότητα η ανάμνηση του Μικρασιατικού Ελληνισμού. Είναι η
ιστορία μιας χούφτας ανθρώπων-εκπροσώπων των χιλιάδων Ελλήνων τις
Πόλης- που φτάνοντας κυνηγημένοι στα ιερά χώματα της μητέρας πατρίδας,
κράτησαν μέσα στην ψυχή τους την ιερή παρακαταθήκη του υπέροχου
αθλητικού πνεύματος που κυριαρχούσε χρόνια πριν στην
Κωνσταντινούπολη.
Σαν έμβλημα επιλέχτηκε ο ΔΙΚΕΦΑΛΟΣ ΑΕΤΟΣ της Βυζαντινής
Αυτοκρατορίας για να θυμίζει στους μεταγενέστερους την ένδοξη αθλητική
παρακαταθήκη των Ελλήνων της Πόλης. Δεν χρειάστηκε πολύ ο σπόρος να
φυτρώσει στην Αθήνα και να γίνει το νέο ξεκίνημα.
29. Η ΠΡΟΣΦΟΡΑ ΤΩΝ ΜΙΚΡΑΣΙΑΤΩΝ
ΣΤΟΝ ΕΛΛΗΝΙΚΟ ΑΘΛΗΤΙΣΜΟ
Ο ΠΑΟΚ είναι η ιστορική συνέχεια του αθλητικού και
πολιτιστικού σωματείου της Κωνσταντινούπολης Ερμής,
που δημιουργήθηκε από Ρωμιούς της Πόλης το 1875 στη
συνοικία Πέρα. Μετά τη μικρασιατική καταστροφή, μία
ομάδα προσφύγων που εγκαταστάθηκαν στη Θεσσαλονίκη
δημιούργησαν το 1926 τον Πανθεσσαλονίκειο Αθλητικό
Όμιλο Κωνσταντινουπολιτών.
30. Η ΠΡΟΣΦΟΡΑ ΤΩΝ ΜΙΚΡΑΣΙΑΤΩΝ
ΣΤΟΝ ΕΛΛΗΝΙΚΟ ΑΘΛΗΤΙΣΜΟ
Ο Γ.Σ. Απόλλων Σμύρνης (Γ.Σ.Α.Σ.) είναι ελληνικός αθλητικός
σύλλογος με έδρα τη ΡΙΖΟΥΠΟΛΗ. Ιδρυμένος
στη Σμύρνη της Μικράς Ασίας υποχρεώθηκε κατά
τη μικρασιατική καταστροφή του 1922 να ξεριζωθεί
στην πρωτεύουσα, όπου αρχικά εγκαταστάθηκε στον ανοικτό
χώρο πίσω από τους στύλους του ολύμπιου Διός. Σύντομα
παραχωρήθηκε αντίστοιχος στο ρουφ, την απαλλοτρίωση του
οποίου το 1946 ακολούθησε η κατασκευή του ιδιόκτητου γήπεδο
Γεώργιος Καμάρας (έως το 2003 Ριζούπολης ή Απόλλωνα) που
εγκαινιάστηκε το 1948 και έκτοτε αποτελεί την έδρα του. Μεταξύ
δεκαετίας του '30 και 2000, ο σύλλογος είχε μετονομαστεί σε
Απόλλων Αθηνών.
Ο Απόλλων ιδρύθηκε το 1891 στην ακμάζουσα Σμύρνη από μια
ομάδα Ελλήνων. Τα μισά περίπου από τα μέλη του, μεταξύ των
οποίων o Χρυσόστομος Σμύρνης (θα κατακρεουργηθεί από τον
τουρκικό όχλο κατά την καταστροφή της Σμύρνης το 1922) και
ο Εμμανουήλ Σάμιος, είχαν αποχωρήσει από τον
προϋπάρχοντα Ορφέα. Ως χρώματα του συλλόγου επιλέχθηκαν
αυτά της ελληνικής σημαίας, για να καταδειχθεί ο αποκλειστικά
ελληνικός χαρακτήρας της ομάδας μέσα στην τουρκοκρατούμενη
πόλη.
31. Η ΠΡΟΣΦΟΡΑ ΤΩΝ ΜΙΚΡΑΣΙΑΤΩΝ
ΣΤΟΝ ΕΛΛΗΝΙΚΟ ΑΘΛΗΤΙΣΜΟ
Ο Απόλλων Καλαμαριάς ιδρύθηκε στις 24 Ιανουαρίου 1926 στην
Καλαμαριά από Πόντιους πρόσφυγες. Η αρχική ιδέα ήταν η
ίδρυση ενός συλλόγου με σκοπό τη διάδοση της πλούσιας
μουσικής παράδοσης των Ποντίων, όπου τα μέλη θα
συγκεντρώνονταν για να παίξουν μαντολίνο και κιθάρα.
Έτσι επιλέχθηκε ως έμβλημα της ομάδας η κεφαλή του
Απόλλωνα, θεού της μουσικής στην αρχαία ελληνική μυθολογία.
Αργότερα ακολούθησε η ίδρυση θεατρικού και αθλητικών
τμημάτων. Τα χρώματα που επιλέχτηκαν για να
αντιπροσωπεύουν το σύλλογο ήταν συμβολικά για την ποντιακή
ιστορία: κόκκινο για το αίμα των ανθρώπων που έχασαν τη ζωή
τους κατά τον εκπατρισμό των Ποντίων και μαύρο για το
πένθος.
