1.
Σχολή Επιστημών της Αγωγής
Παιδαγωγικό Τμήμα Δημοτικής Εκπαίδευσης
ΠΜΣ «Στελέχη Εκπαίδευσης στις Επιστήμες της Αγωγής»
«Η Επιμόρφωση των Εκπαιδευτικών στην Ευρώπη: το παράδειγμα
της Αγγλίας»
Εργασία στο μάθημα Ά εξαμήνου:
«Επιμόρφωση, Αξιολόγηση και Επαγγελματική Ανάπτυξη Εκπαιδευτικών και
Στελεχών Εκπαίδευσης»
Διδάσκουσα: Στραβάκου Πελαγία
Φοιτήτριες: Κούτσια Θεοπίστη
Μπαμπαλή Αικατερίνη

2.
Γενικά στοιχεία του Εκπαιδευτικού Συστήματος της Αγγλίας
• Το Ηνωμένο Βασίλειο αποτελείται από την Αγγλία, την Ουαλία, τη
Σκωτία και τη Βόρεια Ιρλανδία.
• Το Υπουργείο Παιδείας της Κυβερνήσεως του Ηνωμένου Βασιλείου
έχει την έλεγχο του Εκπαιδευτικού Συστήματος της Αγγλίας, καθώς δεν
θεωρείται αποκεντρωμένη Κυβέρνηση.
• Το μοντέλο ανάπτυξης του εκπαιδευτικού συστήματος της Αγγλίας
θεωρείται αποκεντρωτικό.
(Eurydice, 2020, Μαυρικάκης, 2017)

3.
Γενικά στοιχεία του Εκπαιδευτικού Συστήματος της Αγγλίας
Ο όρος «αποκέντρωση» σημαίνει τη κατανομή της εξουσίας από την
κυβέρνηση στις τοπικές αρχές.
Στο «αποκεντρωτικό σύστημα» οι τοπικές αρχές :
• Αποφασίζουν για σημαντικά ζητήματα και έχουν αποφασιστικό ρόλο.
• Είναι υπεύθυνες για την οικονομική διαχείριση των εσόδων που λαμβάνουν
από την κεντρική εξουσία
• Ελέγχονται από την κεντρική εξουσία, μόνο ως προς την τήρηση των νόμων
και όχι για το σκοπό που λαμβάνονται.
Η οργάνωση και διοίκηση της εκπαίδευσης πραγματοποιείται σε εθνικό
και τοπικό επίπεδο.
(Eurydice, 2020, Μαυρικάκης, 2017)

4.
Γενικά στοιχεία του Εκπαιδευτικού Συστήματος της Αγγλίας
Σε εθνικό επίπεδο ανήκουν:
 Το Department for Education - Πρωτοβάθμια και Δευτεροβάθμια Εκπαίδευση
 Το Department for Business, Innovation and Skills - Τριτοβάθμια
Εκπαίδευση
 Οργανώσεις - για σημαντικά ζητήματα, όπως προγράμματα σπουδών και
ενδοσχολικές εξετάσεις
 Τα Σωματεία Επιθεώρησης - αξιολόγηση όλων των βαθμίδων του εκπαιδευτικού
συστήματος
 Οι Αρχές εκκλησιαστικού χαρακτήρα - η Εκκλησία της Αγγλίας
 Δημόσιες και Ιδιωτικές οργανώσεις - συμβουλευτικού και υποστηρικτικού
χαρακτήρα.
(Μαυρικάκης, 2017)

5.
Γενικά στοιχεία του Εκπαιδευτικού Συστήματος της Αγγλίας
Σε τοπικό επίπεδο ανήκουν:
 Οι Τοπικές Αρχές- Local Authorities (LAs) : Τοπικοί δήμοι, Τοπικά και
Περιφερειακά Συμβούλια και Τοπικές Επιτροπές (Αποκεντρωτικό σύστημα
Εκπαίδευσης).
 Οι Τοπικές Αρχές είναι υπεύθυνες για:
1. Το σχεδιασμό και την εφαρμογή των εκπαιδευτικών πολιτικών
2. Την οργάνωση και διοίκηση του εκπαιδευτικού συστήματος όλων των βαθμίδων και
των ειδικών σχολείων, πλην της Τριτοβάθμιας
3. Τη λειτουργία των δημόσιων βιβλιοθηκών
4. Την πρόσληψη εκπαιδευτικών, εφόσον πληρούν συγκεκριμένα κριτήρια (περιφερειακά
συμβούλια).
(Eurydice, 2019, Μαυρικάκης, 2017)

6.
Γενικά στοιχεία του Εκπαιδευτικού Συστήματος της Αγγλίας
Στο κατώτερο σημείο της εκπαιδευτικής πυραμίδας βρίσκεται ο διευθυντής και
το διοικητικό όργανο (governing body) της σχολικής μονάδας.
Το διοικητικό όργανο:
• αποτελείται από γονείς, προσωπικό και διοικητές της τοπικής αυτοδιοίκησης
• Διαμορφώνουν οι ίδιοι τους στόχους, το ήθος και το όραμα της σχολικής μονάδας
• Λογοδοτούν για την απόδοση της σχολικής μονάδας και την επίδοση του προσωπικού
• Είναι υπεύθυνοι για οικονομική διαχείριση της σχολικής μονάδας
• Επιτρέπουν στον Διευθυντή να είναι υπεύθυνος για την εύρυθμη λειτουργία της σχολικής
μονάδας.
(Eurydice, 2019, Μαυρικάκης, 2017)

7.
Γενικά στοιχεία του Εκπαιδευτικού Συστήματος της Αγγλίας
• Το 1944 τέθηκαν οι κατευθύνσεις του Αναλυτικού Προγράμματος Σπουδών,
ενώ το 2014 έγινε αναθεώρηση του Εθνικού Αναλυτικού Προγράμματος
Σπουδών, όπου προστέθηκαν υποχρεωτικά μαθήματα στους τομείς της
θρησκείας, της σεξουαλικής αγωγής, της αγωγής υγείας, των σχέσεων και της
εκπαίδευσης σταδιοδρομίας.
• Στην Αγγλία η εκπαίδευση είναι υποχρεωτική, πλήρης απασχόλησης από την
ηλικία των 5 έως 16 ετών.
• Η σχολική φοίτηση δεν είναι υποχρεωτική , οι γονείς έχουν το δικαίωμα να
επιλέξουν και την «κατ΄οίκον» διδασκαλία.
(Eurydice, 2020)

8.
Δομή του Εκπαιδευτικού Συστήματος της Αγγλίας
Το εκπαιδευτικό σύστημα της Αγγλίας αποτελείται από εννιά επίπεδα
σύμφωνα με τα Διεθνή Πρότυπα Ταξινόμησης της Εκπαίδευσης (
International Standard Classification of Education – ISCED) του 2011.
 ISCED 0: Προσχολική εκπαίδευση – 0 έως 5 ετών – προαιρετική φοίτηση
 ISCED 1: Πρωτοβάθμια Εκπαίδευση ( 5 – 11 ετών)
 ISCED 2: Κατώτερη Δευτεροβάθμια Εκπαίδευση - 11- 14 ετών
 ISCED 3: Ανώτερη Δευτεροβάθμια Εκπαίδευση - 14-16 ετών – ολοκλήρωση
υποχρεωτικής εκπαίδευσης – απόκτηση Γενικού Πιστοποιητικού Δευτεροβάθμιας
Εκπαίδευσης ( General Certificate of Secondary Education- GCSE)
(OECD European Union, UNESCO-UIS, 2015)

9.
Δομή του Εκπαιδευτικού Συστήματος της Αγγλίας
 ISCED 4: ΜετάΔευτεροβάθμια - Μη Τριτοβάθμια Εκπαίδευση - 16- 18/19 ετών
 ISCED 5: Ανώτερη Επαγγελματική και Τεχνική Εκπαίδευση ή ένας σύντομος κύκλος στο
προπτυχιακό επίπεδο της Τριτοβάθμιας Εκπαίδευσης - άνω των 18 ετών
 ISCED 6: Προπτυχιακός τίτλος σπουδών
 ISCED 7: Μεταπτυχιακός τίτλος σπουδών
 ISCED 8: Διδακτορικό τίτλος σπουδών
(OECD European Union, UNESCO-UIS, 2015)

10.
Αρχική Κατάρτιση Εκπαιδευτικών – Initial Teacher Training (ITT)
• Από την δεκαετία του 1980, επί Πρωθυπουργίας της Μάργκαρετ Θάτσερ
(1979- 1980), η Κυβέρνηση της Αγγλίας άρχισε να έχει σοβαρό παρεμβατικό
ρόλο στην κατάρτιση εκπαιδευτικών.
• Χαρακτηριστική είναι η δήλωση του πρώην Πρωθυπουργού Tony Blair (1997-
2007), όπου έκανε ξεκάθαρο πως η εκπαίδευση αποτελεί προτεραιότητα και η
προετοιμασία των εκπαιδευτικών δεν μπορεί να είναι ευθύνη των Τοπικών
Αρχών.
• Στην Αγγλία οι Κυβερνήσεις που εφαρμόζουν τις εκάστοτε πολιτικές
αναφέρουν τον όρο «teacher training»-«κατάρτιση εκπαιδευτικών», όπου ο
όρος «training»-«κατάρτιση» δηλώνει κάτι «πρακτικό».
(Stephens , Egil tønnessen & Kyriacou 2004, The Funding Environment for Universities, 2014 )

11.
Αρχική Κατάρτιση Εκπαιδευτικών – Initial Teacher Training (ITT)
• Πάνω από 80 οργανισμοί πανεπιστημιακού επιπέδου παρέχουν αρχική
κατάρτιση εκπαιδευτικών
• Στόχος είναι να καλλιεργήσει στους εκπαιδευόμενους πρακτικές δεξιότητες και
αίσθημα θετικής διάθεσης, τα οποία αποτελούν απαραίτητα στοιχεία για την
ομαλή διεξαγωγή της διδασκαλίας, τη διαχείριση της σχολικής τάξης, τη
δημιουργία ενός ασφαλούς περιβάλλοντος και την προώθηση της εργασίας
στην τάξη
• Σε έρευνα που έγινε το 2012 σε νέους εκπαιδευτικούς Newly-Qualified
Teachers (NQTs), το 89% των εκπαιδευτικών της Πρωτοβάθμιας Εκπαίδευσης
απάντησε πως η αρχικής τους κατάρτιση ήταν καλή έως πολύ καλή, ενώ την
ίδια απάντηση έδωσε το 91% των εκπαιδευτικών της Δευτεροβάθμιας
Εκπαίδευσης
(Stephens , Egil tønnessen & Kyriacou 2004, The Funding Environment for Universities, 2014 )

12.
Αρχική Κατάρτιση Εκπαιδευτικών – Initial Teacher Training (ITT)
• Οι υποψήφιοι πρέπει να έχουν αποκτήσει Πιστοποιητικό Δευτεροβάθμιας
Εκπαίδευσης (GCSEs) με βαθμό C ή και μεγαλύτερο στα Αγγλικά και τα
Μαθηματικά, ενώ για αυτούς που ενδιαφέρονται για την Πρωτοβάθμια
Εκπαίδευση απαραίτητο είναι το ίδιο πιστοποιητικό στο μάθημα της Φυσικής.
• Όλοι οι εκπαιδευτικοί για να μπορέσουν να διδάξουν σε κάποια σχολική
μονάδα πρέπει να έχουν αποκτήσει Πιστοποιητικό Εκπαίδευσης- Qualified
Teaching Status (QTs).
• O Οργανισμός Διδασκαλίας- Teaching Regulated Agency (TRA) έχει την
ευθύνη να απονείμει το πιστοποιητικό σε υποψήφιους εκπαιδευτικούς, οι
οποίοι έχουν ολοκληρώσει τις σπουδές τους και προτείνονται από
εγκεκριμένους πανεπιστημιακούς οργανισμούς.
(Foster 2019, The Funding Environment for Universities, 2014 )

13.
Αρχική Κατάρτιση Εκπαιδευτικών – Initial Teacher Training (ITT)
Όλα τα ιδρύματα Τριτοβάθμιας Εκπαίδευσης παρέχουν σπουδές σε προπτυχιακό
και μεταπτυχιακό επίπεδο.
Το προπτυχιακό επίπεδο:
3- 4 χρόνια πλήρης απασχόλησης
Bachelor of Education (Bed) για τη Πρωτοβάθμια Εκπαίδευση
Bachelor of Arts (BA) και Bachelor of Science (BSc) για τη Δευτεροβάθμια Εκπαίδευση
Ορισμένα πτυχία συνδυάζουν την θεωρία με την πράξη. Αυτό τους προσφέρει εκτός από την απόκτηση του
πτυχίου και το πιστοποιητικό παιδαγωγικής επάρκειας-Qualified Teaching Status (QTs).
Το μεταπτυχιακό επίπεδο:
Τουλάχιστον 1 έτος πλήρης απασχόλησης
Μεταπτυχιακό τίτλο Post-Graduate Certificate in Education (PGCE)
Πιστοποιητικό Παιδαγωγικής επάρκειας Qualified Teaching Status (QTs) (για όσους δεν το έχουν ήδη)
Απαραίτητη προϋπόθεση είναι η συμμετοχή των υποψήφιων εκπαιδευτικών σε
πρακτική άσκηση για τουλάχιστον 24 εβδομάδες στις σχολικές μονάδες.
(Foster 2019)

14.
Πολιτικές Παρεμβάσεις – Προκλήσεις
• Στη στρατηγική βελτίωσης της εκπαίδευσης των μελλοντικών εκπαιδευτικών
που παρουσιάστηκε το 2011, διατυπώθηκε πως η αρχική πανεπιστημιακή
εκπαίδευση βασίζεται κυρίως σε θεωρητικές προσεγγίσεις .
 Χαρακτηριστική είναι η δήλωση του πρώην Υπουργού Michael Gove που υποστήριξε
πως πρέπει να υπάρξει μεγαλύτερη συμμετοχή των σχολείων και οι υποψήφιοι
εκπαιδευτικοί πρέπει να μαθαίνουν δίπλα σε έμπειρούς επαγγελματίες
εκπαιδευτικούς.
• Μέσα από μια σειρά στρατηγικών προτάσεων η κυβέρνηση το 2012 ενθάρρυνε
την αύξησή της συνεργασίας μεταξύ των πανεπιστημίων και των σχολείων.
(Foster D. 2019)

15.
Πολιτικές Παρεμβάσεις – Προκλήσεις
• Λίγα χρόνια αργότερα, σε έκθεση του ο Sir Andrew Carter (2015), καταλήγει
στο συμπέρασμα πως το σύστημα κατάρτισης εκπαιδευτικών είναι γενικά
αποδοτικό.
• Στην έκθεση έγινε πρόταση να δημιουργηθεί:
1. ένα αποτελεσματικότερο πρόγραμμα σπουδών με συγκεκριμένους στόχους και
περιεχόμενο
2. να δοθεί προτεραιότητα στην αξιολόγηση και στην διαχείριση συμπεριφοράς
3. στην ανάπτυξη προτύπων για μέντορες
4. στην αναθεώρηση των τεστ δεξιοτήτων, καθώς έχουν δεχθεί αρνητικές κρητικές
5. και να αναβαθμιστεί ο φορέας NCTL’s Get into Teaching, ο οποίος παρέχει
πληροφορίες για τις πορείες εκπαιδευτικής κατάρτισης.
(Foster D. 2019)

16.
Πολιτικές Παρεμβάσεις – Προκλήσεις
• Στη Λευκή Βίβλο που δημοσιεύθηκε (2016) εκδίδονται κατευθυντήριες
προτάσεις, οι οποίες περιλαμβάνουν:
1. την δημιουργία ενός συστήματος ΙΤΤ που στηρίζεται όλο και περισσότερο στην πρακτική
άσκηση με τα πανεπιστήμια να έχουν το διευθυντικό ρόλο.
2. την αναβάθμιση του αναλυτικού προγράμματος σπουδών με έμφαση στις απαιτούμενες
δεξιότητες, στη γνώση και αξιοποίηση των νέων τεχνολογιών, στην εκπαίδευση παιδιών
που ανήκουν σε ειδικές ομάδες και στην ποιοτική εκπαίδευση μέσω της έρευνας, στην
ενίσχυση της συνεργασίας και της υποστήριξης των σχολικών μονάδων με στόχο την
βελτίωση της ποιότητας των προγραμμάτων που προσφέρουν.
3. τα εκπαιδευτικά κέντρα να εισάγουν νέα πρότυπα εκπαιδευτικής κατάρτισης και να
θέτουν τα κίνητρα και τους στόχους τους.
(Foster D. 2019)

17.
Πολιτικές Παρεμβάσεις – Προκλήσεις
• Το Δεκέμβριο του 2017 η κυβέρνηση δημοσίευσε μια σειρά προτάσεων για ένα
βελτιωμένο τρόπο απόκτησης του πιστοποιητικού εκπαιδευτικής επάρκειας
(Qualified Teacher Status-QTS) και την ενίσχυσης υποστήριξης των
εκπαιδευτικών στο ξεκίνημα της καριέρας τους.
• Το Μάιο του 2018 η Κυβέρνηση πρότεινε:
1. την αύξηση της εισαγωγικής περιόδου από ένα χρόνο σε δύο για τους νέους
εκπαιδευτικούς (NQTs)
2. τη δημιουργία ενός πλαισίου στο οποίο θα δίνονται αναλυτικά τα απαιτούμενα
προσόντα των εκπαιδευτικών
3. την ενίσχυση του ρόλου του μέντορα στην καθοδήγηση των νέων εκπαιδευτικών
4. υποστήριξε πως δεν θα υπάρξει κάποια αλλαγή στον τρόπο απόκτησης του
πιστοποιητικού παιδαγωγικής επάρκειας και θα παραδίδεται στο τέλος του
προγράμματος κατάρτισης εκπαιδευτικών (Qualified Teacher Status-QTS).
(Foster D. 2019)

18.
Πολιτικές Παρεμβάσεις – Προκλήσεις
Το Ιανουάριο του 2018 το Υπουργείο παιδείας της Αγγλίας:
1. δημοσίευσε ένα νέο σχέδιο στρατηγικής για την προσέλκυση νέων εκπαιδευτικών
υποστηρίζοντας πως ο τρόπος με τον οποίο μπορεί κάποιος να γίνει εκπαιδευτικός είναι
αρκετά περίπλοκος.
2. δεσμεύτηκε την δημιουργία ενός πλαισίου πρώιμης σταδιοδρομίας με πλήρη οικονομική
διετή υποστήριξη ενώ αναμένεται να εφαρμοστεί από τον Σεπτέμβριο του 2021.
3. δεσμεύτηκε την δημιουργία του προγράμματος Discover Teaching μέσω εικονικής
πραγματικότητας και την επέκταση των ωρών πρακτικής άσκησης που θα δίνει τη
δυνατότητα σε μεγαλύτερο αριθμό ατόμων να ζήσουν την εμπειρία της διδασκαλίας.
4. Πρότεινε τη συνεργασία με τα πανεπιστήμια και τα σχολεία για τη δημιουργία ενός
τρόπου απόκτησης πιστοποιητικού παιδαγωγικής επάρκειας για τους βοηθούς
διδασκαλίας με μερική απασχόληση, ενώ εργάζονται.
(Foster D. 2019)

19.
Ορισμός Επιμόρφωσης
• Ως επιμόρφωση μπορούμε να ορίζουμε «το σύνολο των
δραστηριοτήτων και διαδικασιών που συνδέονται με τη σύλληψη, το
σχεδιασμό και την εφαρμογή ειδικών προγραμμάτων, που έχουν ως
πρωταρχικό σκοπό τον εμπλουτισμό, την αναβάθμιση και την
περαιτέρω ανάπτυξη των ακαδημαϊκών – θεωρητικών ή πρακτικών
επαγγελματικών και προσωπικών ενδιαφερόντων, ικανοτήτων,
γνώσεων και δεξιοτήτων των εκπαιδευτικών κατά τη διάρκεια της
θητείας τους».
(Μαυρογιώργος, 1999 σ.101)

20.
Ορισμός Επιμόρφωσης
Σύμφωνα με τη Χατζηπαναγιώτου (2001:27) :
• Θεσμοθετημένες και μη δραστηριότητες στις οποίες συμμετέχουν οι
εκπαιδευτικοί προκειμένου να ανανεώσουν τις γνώσεις που έλαβαν
κατά την αρχική τους εκπαίδευση και να βελτιώσουν τη διδασκαλία
τους εντάσσοντας σ’ αυτήν νέες γνώσεις , στάσεις και δεξιότητες.
• Επαγγελματική ανάπτυξη των εκπαιδευτικών η οποία θα οδηγήσει σε
μια πιο ποιοτική εκπαίδευση.

21.
Ορισμός Επιμόρφωσης
Ο Βεργίδης (2001), εξισώσει την επιμόρφωση:
• δια βίου μάθηση και επαγγελματική ανάπτυξη,
• συμπλήρωση των αρχικών τους γνώσεων,
• σύνδεση της εκπαίδευσης με την κοινωνία, την οικονομία, την πολιτική και
τον πολιτισμό.
• Ευελιξία ως προς τον χρόνο, το χώρο, το περιεχόμενο και τις διδακτικές αρχές
της ανάλογα με το κοινωνικό γίγνεσθαι.

22.
Ορισμός Επιμόρφωσης
Η Σύγχρονη βιβλιογραφία- έρευνες
• Επιμόρφωση με μαθησιακή διαδικασία
• Επαγγελματική ανάπτυξη:
 με κριτική αναθεώρηση των στρατηγικών τους
 την περαιτέρω ανάπτυξη και βελτίωση αυτών με στόχο την αναβάθμιση του διδακτικού
τους έργου.
(Βοζαΐτης & Υφαντή, 2008· Δούκας κ.ά., 2008· Κατσαρού & Δεδούλη, 2008· Ματθαίου, 2008· Υφαντή & Βοζαΐτης, 2009·
Ανδρεαδάκης & Καδιανάκη, 2011· Γεωργιάδου κ.ά.,2011· Ξωχέλλης, 2011· Hargreaves &Fullan, 2014· Υφαντή, 2014)

23.
Η συνεχής επιμόρφωση των εκπαιδευτικών στις χώρες-
μέλη της Ευρωπαϊκής Ένωσης
• Η Ευρωπαϊκή Ένωση συμμετέχει στη χάραξη της εκπαιδευτικής
πολιτικής καθενός από τα κράτη- μέλη της μέσα από θεσμικά μέτρα
και οικονομικά κονδύλια.
( Βεργίδης 2012)

24.
Η συνεχής επιμόρφωση των εκπαιδευτικών στις χώρες-
μέλη της Ευρωπαϊκής Ένωσης
Ευρωπαϊκό Συμβούλιο υποστηρίζει:
• Η εκπαίδευση και η κατάρτιση αποτελούν θεμελιώδη στοιχεία της ευρύτερης
στρατηγικής για την οικονομική ανάπτυξης της.
• Συνιστώσες του εκσυγχρονισμού των ευρωπαϊκών εκπαιδευτικών
συστημάτων.
• Συμβολή στην πραγμάτωση των ευρωπαϊκών προτεραιοτήτων στον διεθνή
ανταγωνισμό
(Συμβούλιο της Ευρωπαϊκής Ένωσης, 2014· EE 2009/C 119/02).

25.
Η συνεχής επιμόρφωση των εκπαιδευτικών στις χώρες-
μέλη της Ευρωπαϊκής Ένωσης
Καταγραφή ευρωπαϊκών πρακτικών σε θέματα επιμόρφωσης
εκπαιδευτικών:
• Στην Ευρωπαϊκή Ένωση η επιμόρφωση των εκπαιδευτικών είναι απόλυτα
συνδεδεμένη με τη δια βίου μάθηση .
• Ανάμεσα στις σημαντικές τάσεις είναι η προσπάθεια ένταξης της
επιμόρφωσης σε ένα ευρύτερο σχήμα διά βίου μάθησης.

26.
Η συνεχής επιμόρφωση των εκπαιδευτικών στις χώρες-
μέλη της Ευρωπαϊκής Ένωσης
Το ευρύτερο σχήμα διά βίου μάθησης αφορά :
• (α) την επιστημονική κατάρτιση των νεοδιόριστων ή των ήδη
υπηρετούντων/-υπηρετουσών εκπαιδευτικών σε όλες τις βασικές πτυχές της
σχολικής πράξης
• (β) τη συστηματική ενημέρωση και εκπαίδευσή τους σε νέες εκπαιδευτικές
προσεγγίσεις
• γ) την εξοικείωσή τους με τις νέες εκπαιδευτικές τεχνολογίες
• (δ) τη συστηματική πληροφόρηση και εκπαίδευσή τους σχετικά με τα νέα
εκπαιδευτικά αντικείμενα που εντάσσονται στα αναλυτικά προγράμματα
σπουδών ή το διαποτίζουν
• ε) την επαγγελματική επιμόρφωσή τους με στόχο την επαγγελματική τους
εξέλιξη σε θέσεις διοίκησης ή ηγεσίας της εκπαίδευσης στο επίπεδο της
σχολικής μονάδας ή της εκπαιδευτικής διοίκησης
(Schratz, 2005)

27.
Η συνεχής επιμόρφωση των εκπαιδευτικών στις χώρες- μέλη
της Ευρωπαϊκής Ένωσης
Το περιεχόμενο και οι μορφές επιμορφωτικών προγραμμάτων:
• Νέες θεωρητικές γνώσεις και καινοτόμες πρακτικές, προκειμένου να
ανταποκριθεί στις ανάγκες του μαθητή του και του σύγχρονου εκπαιδευτικού
συστήματος.
• Ενδοσχολική επιμόρφωση με στόχο μια πιο αποκεντρωμένη εκπαιδευτική
πολιτική με αυτόνομες σχολικές μονάδες οι οποίες θα χαράσσουν την δική
τους εκπαιδευτική πολιτική και θα ακολουθούν το δικό τους πρόγραμμα
ανάλογα με τις ανάγκες τους.
(Ξωχέλλης , 2011)

28.
Η συνεχής επιμόρφωση των εκπαιδευτικών στις χώρες- μέλη
της Ευρωπαϊκής Ένωσης
Τα βασικά θέματα γύρω από τα οποία επικεντρώνονται οι εθνικές
πολιτικές των κρατών-μελών της Ευρωπαϊκής Ένωσης για τη διαρκή
επιμόρφωση των εκπαιδευτικών είναι:
1. Η σύνδεση μεταξύ βασικής κατάρτισης και διαρκούς επιμόρφωσης.
2. Η ενίσχυση της ευελιξίας των υπαρχόντων εκπαιδευτικών μηχανισμών και
θεσμών και η σύνδεση τους με τις σχολικές μονάδες. Ιδιαίτερα τονίζεται η
στροφή της επιμόρφωσης στη σχολική μονάδα .
3. Η αποκέντρωση των κεντρικών δομών και δραστηριοτήτων.
4. Η εξεύρεση, κατανομή και αξιοποίηση πόρων.
(Π. Ξωχέλης-Ζ. Παπαναούμ, 2000)

29.
• Η ενδοσχολική επιμόρφωση, το περιεχόμενο και οι πρακτικές της
διαφέρουν από χώρα σε χώρα.
• Τσεχία, την Πολωνία, τη Φινλανδία και τη Δανία για ενδοσχολική
επιμόρφωση λίγες ευκαιρίες.
• Γερμανία, Γαλλία, Σλοβακία, Ισπανία, Λιθουανία και Ρουμανία, οι
ευκαιρίες είναι πολλές.
(Παιδαγωγικό Ινστιτούτο)
Η συνεχής επιμόρφωση των εκπαιδευτικών στις χώρες-
μέλη της Ευρωπαϊκής Ένωσης

30.
Επιμόρφωση στο αγγλικό εκπαιδευτικό σύστημα
Μορφές:
• η αρχική ή αλλιώς εισαγωγική επιμόρφωση,
• η συνεχής ή συνεχιζόμενη επιμόρφωση και
• η «περιοδική» όπως αναφέρεται σε ορισμένες έρευνες επιμόρφωση.

31.
Εισαγωγική επιμόρφωση( School- Centered Initial
Teacher Training- SCTTS)
• Η εισαγωγική επιμόρφωση είναι υποχρεωτική
• Λήψη πιστοποιητικού διδακτικής επάρκειας.
• Μετά το προπτυχιακό επίπεδο σπουδών.
• Διάρκεια μονοετής και καταβολή διδάκτρων από τους υποψήφιους
• Διαλέξεις ή σεμινάρια.
• Τεστ μαθηματικών και γραφής- Προεισαγωγή
• Ο χώρος διεξαγωγής: σχολική μονάδα.
• Η αποτυχία ενός εκπαιδευτικού σ’ αυτό το υποχρεωτικό στάδιο
επιμόρφωσης του στερεί τη δυνατότητα να εργαστεί σε κάποιο
σχολείο.
Hilton, 2015α: 46)

32.
Εισαγωγική επιμόρφωση( School- Centered Initial
Teacher Training- SCTTS)
Στόχος εισαγωγικής επιμόρφωσης:
• «Να αποτελέσει γέφυρα μεταξύ της αρχική εκπαίδευσης και της
επαγγελματικής καριέρας τους εκπαιδευτικού».
• Συνδυάζει ένα εξατομικευμένο πρόγραμμα ανάπτυξης, υποστήριξης
και επαγγελματικού διαλόγου με την καθοδήγηση και την
αξιολόγηση των επιδόσεων με βάση τα σχετικά πρότυπα.
(Department for Education, 2018b:6)

33.
Η συνεχής επιμόρφωση
Οι οργανωτικές αρχές:
• Αποκεντρωμένο εκπαιδευτικό σύστημα
• Φορείς: Υπουργείο Παιδείας, τοπικές εκπαιδευτικές αρχές ( LEA) ,
διοικητικά συμβούλια των σχολείων και ενδιαφερόμενοι
εκπαιδευτικοί.
• Το Υπουργείο Παιδείας χορηγεί χρηματική ενίσχυση μέσω ενός
προγράμματος επιχορήγησης της εκπαίδευσης και της κατάρτισης (
Grants for Education Support and Training- GEST)η οποία
καταβάλλεται στις LEA και κατόπιν διαμοιράζεται στα σχολεία.
(Εyridice,2017)

34.
• Το σχολείο αποτελεί τον κύριο επιμορφωτικό φορέα.
• Η διάρκεια, η μορφή και το περιεχόμενο των επιμορφωτικών
δραστηριοτήτων αποφασίζεται από τον διευθυντή.
• Τα μαθήματα περιλαμβάνουν:
 εργαστηριακά σεμινάρια, συμβουλευτικές συνεδρίες( mentoring),
ανατροφοδοτήσεις μετά την παρακολούθηση διδασκαλιών, καθοδηγητικές
δράσεις (coaching), ομαδοσυνεργατική διδασκαλία και συμμετοχή σε
ομάδες εργασίας.
 Προγράμματα ανταλλαγής εκπαιδευτικών.
(Εyridice,2017)
Η συνεχής επιμόρφωση

35.
Η συνεχής επιμόρφωση
Το School direct:
• Ξεκίνησε από το 2012 .
• Πραγματοποιείται με την πρόσληψη εκπαιδευόμενων για ένα χρόνο σε
σχολείο πριν τον διορισμό τους
• Τα μαθήματα σχεδιάζονται από κάποιο πανεπιστήμιο ή από άλλα σχολεία.
• Χορηγείται πιστοποιητικό διδακτικής επάρκειας μετά την περάτωση του
προγράμματος.
( Department for education, 2018a)

36.
Η συνεχής επιμόρφωση
Το Mεταπτυχιακό πρόγραμμα μαθητείας:
• Ξεκίνησε το ακαδημαϊκό έτος 2018/2019.
• Πρόκειται για μία εναλλακτική λύση απόκτησης μεταπτυχιακού αλλά όχι
μέσω πανεπιστημίων αλλά μέσω της σχολικής μονάδας, από την οποία οι
εκπαιδευόμενοι λαμβάνουν τακτικό μισθό.
( Department for education, 2018a)

37.
Από το 2017 ένας νέος φορέας που δημιουργήθηκε για να καλύψει τις
επιμορφωτικές ανάγκες των εκπαιδευτικών είναι το Chartered
College of teaching:
• Είναι μια ανεξάρτητη πολιτικά ομάδα εκπαιδευτικών και πρωταγωνιστεί
σήμερα στις επιμορφωτικές δράσεις εντός της σχολικής μονάδας.
(Ευθυμιοπούλου Ε., 2018)
Η συνεχής επιμόρφωση

38.
• Δικαίωμα αλλά και ευθύνη να συμμετέχουν στη συνεχή επιμόρφωση
και επαγγελματική εξέλιξη τους αλλά και σ ‘ αυτή των συναδέλφων
τους.
• Άδεια 5 εργάσιμων ημερών για τη συμμετοχή σε επιμορφωτικές
δράσεις.
• Απαλλαγή από τα διδακτικά τους καθήκοντα τις μέρες αυτές.
( Ευθυμιοπούλου, 2018)
Η συνεχής επιμόρφωση

39.
Η συνεχής επιμόρφωση
Οι λόγοι συμμετοχής στη συνεχή επιμόρφωση είναι:
• Προαγωγή σε ανώτερες θέσεις όπως αυτές του αναπληρωτή διευθυντή ή του
διευθυντή σχολείου.
• Κατά την αξιολόγηση του διαπιστώνεται ανάγκη για περαιτέρω κατάρτιση του.
• Επισήμανση της αποτελεσματικότητας της κατάρτισης μέσω της εφαρμογής
των γνώσεων και των ικανοτήτων που απέκτησε κατά την επιμόρφωση του.
( Ευθυμιοπούλου, 2018)

40.
Περιοδική επιμόρφωση
• Ο όρος « περιοδική επιμόρφωση» δεν συναντάται στην αγγλική
βιβλιογραφία, ωστόσο αποδόθηκε από έλληνες ερευνητές της
επιμόρφωσης στο αγγλικό εκπαιδευτικό σύστημα στις επιμορφωτικές
δραστηριότητες που πραγματοποιούνται από τους εκπαιδευτικούς
εντός του ωραρίου εργασίας τους με ταυτόχρονη χρήση
εκπαιδευτικής άδειας αλλά η επιμόρφωση αυτή ξεπερνά τις μερικές
ημέρες.
• Πρόκειται για «χρηματοδοτούμενες από δημόσιους φορείς μορφές
επιμόρφωσης, μιας και αυτός είναι ο ορισμός που δίνεται στην Αγγλία
για τις επιμορφωτικές δραστηριότητες, οι οποίες είναι ισότιμες του
εκπαιδευτικού έργου».
( Γαυλογαύρου, 2011)

41.
• Από το 2005 πραγματοποιείται μέσω των Μεταπτυχιακών
Προγραμμάτων Επαγγελματικής Ανάπτυξης ( PPD).
• Απευθύνεται σε εκπαιδευτικούς που έχουν ολοκληρώσει την αρχική
εκπαίδευση και εργάζονται ήδη σε σχολείο της Αγγλίας.
• Δυνατότητα επαγγελματικής εξέλιξης και απόκτησης ανώτερων
τίτλων με μειωμένα όμως δίδακτρα.
( Γαυλογαύρου, 2011)
Περιοδική επιμόρφωση

42.
• Χρηματοδότηση :Εθνικός Οργανισμός για την ανάπτυξη των
εκπαιδευτικών ( TDA) .
• Φορείς: οι LEA, ένα πανεπιστήμιο και το σχολείο.
• Συμμετοχή προαιρετική.
• Στόχος: βελτίωση της διδακτικής ικανότητας των εκπαιδευτικών και
ανάπτυξη των γνώσεων και των δεξιοτήτων τους.
( Γαυλογαύρου, 2011)
Περιοδική επιμόρφωση

43.
Αξιολόγηση
• Εξωτερική αξιολόγηση: πραγματοποιείται από τις τοπικές εκπαιδευτικές
αρχές ( LEA) και το OFSTED ( Office for Standards in Education).
• Οι όροι αξιολόγησης των εκπαιδευτικών καθιερώθηκαν από το 2000 και
συμπεριλήφθηκαν στους κανονισμούς Education 2000 ( School Government
and Terms of Reference) και Education 2001( School Teacher Appraisal).
• Υποχρέωση κάθε σχολείου η διατύπωση της πολιτικής αξιολόγησης του σε
γραπτή αναφορά ( school’s performance management policy).
• Τι θα περιλαμβάνει; Τους στόχους που έχει θέσει ο κάθε εκπαιδευτικός
,τον ετήσιο προγραμματισμού του διδακτικού χρόνου και τα πρότυπα
έγγραφα του σχολείου.
( Eyridice, 2012)

44.
• Επικοινωνία και ανοιχτή συζήτηση με τον προϊστάμενο του σχετικά με το
διδακτικό του έργο και την εξέλιξη του σε επαγγελματικό επίπεδο.
• Οι εκπαιδευτικοί της ίδιας σχολικής μονάδας: ανταλλαγή διδακτικών
πρακτικών και συνεργασία για τη βέλτιστη διδακτική απόδοση όλου το
σχολείου.
• Οι LEA: παρεμβαίνουν στις σχολικές μονάδες και στο έργο των
εκπαιδευτικών όταν ένα σχολείο παρουσιάζει χαμηλό επίπεδο γνώσεων,
περιπτώσεις προβληματικής συμπεριφοράς, συγκρούσεις εκπαιδευτικών και
δυσκολία αξιοποίησης των υλικών πόρων.
( Eyridice, 2012)
Αξιολόγηση

45.
To OFSTED αποτελείται:
• Επιτροπή επιθεωρητών που πραγματοποιεί έκτακτες και χωρίς προηγούμενη
ενημέρωση επισκέψεις σε σχολεία.
• Συντάσσει γραπτή έκθεση στην οποία περιλαμβάνονται θέματα
αποτελεσματικότητας του σχολείου π.χ παροχές, γνωστικό επίπεδο μαθητών,
διοίκηση κτλ..
• Η έκθεση αυτή γνωστοποιείται στους γονείς και τα σχολεία που παρατηρείται
πως έχουν ελλείψεις παραπέμπονται σε υποστηρικτικές ή βελτιωτικές
δράσεις.
(Ofsted, 2008β)
Αξιολόγηση

46.
Αξιολόγηση
Στην Εσωτερική Αξιολόγηση:
• Ο διευθυντής της σχολικής μονάδας και το εκπαιδευτικό προσωπικό
παρακολουθούν αρχικά τη διαδικασία της διδασκαλίας όλων των
εκπαιδευτικών του σχολείου.
• Συγκρίνουν τους δείκτες αποδοτικότητας του σχολείου με άλλα σχολεία της
περιοχής.
• Εντοπίζονται οι διδακτικές αδυναμίες του σχολείου και πραγματοποιείται
προγραμματισμός των δράσεων ( επιμορφωτικές ενέργειες) για την
αντιμετώπιση ή βελτίωση τους.
(Eyridice, 2010)

47.
Ειδική αγωγή
• Η ανάπτυξη γνώσεων όσον αφορά την κατανόηση των μαθησιακών
δυσκολιών παρέχεται στους εκπαιδευτικούς στο προπτυχιακό επίπεδο.
• Για την απασχόληση ενός εκπαιδευτικού σε θέση διδασκαλίας μαθητών με
ειδικές ανάγκες απαιτείται περισσότερη εξειδίκευση την οποία ο
εκπαιδευτικός αποκτά κυρίως μέσω εργασιακής εμπειρίας μερικούς
απασχόλησης.
• Απαραίτητη η κατοχή συγκεκριμένων προσόντων τα οποία ορίζονται από το
Υπουργείο.
(Norwich, 2010)

48.
Ειδική Αγωγή
Τα προσόντα εξειδίκευσης είναι:
• Q9 ( όπως αναφέρεται από το Υπουργείο Παιδείας, 2005Π): Αφορά στη
γνώση πραγματοποίησης εξατομικευμένης διδασκαλίας σε αλλόγλωσσους
μαθητές ή μαθητές με αναπηρίες και στις ικανότητες χρήσης πρακτικών που
ενθαρρύνουν την ισότιμη συμμετοχή και ένταξη των μαθητών στο μάθημα.
• Q20: Αφορά στη γνώση πραγματοποίησης συνεκπαίδευσης- συνδιδασκαλίας
με συνάδελφο εκπαιδευτικό, υπεύθυνο για μαθητή με ειδικές εκπαιδευτικές
ανάγκες και κατανόηση του ρόλου του.
(Norwich, 2010)

49.
• Ο κυβερνητικός οργανισμός για την κατάρτιση και ανάπτυξη των
εκπαιδευτικών TDA έχει εισαγάγει τα τελευταία χρόνια προγράμματα
παρέμβασης.
 Το πρόγραμμα εμπλοκής: όλοι οι εκπαιδευόμενοι μεταπτυχιακών
προγραμμάτων του κλάδου της εκπαίδευσης συμμετέχουν στη διδασκαλία σε
εξατομικευμένο επίπεδο ενός μαθητή που εμπίπτει διαγνωσμένα στις
κατηγορίες της ειδικής αγωγής.
• Η διαδικασία αυτή εποπτεύεται από τον συντονιστή εκπαιδευτικό της
ειδικής αγωγής και από έναν εκπαιδευτικό με εργασιακή εμπειρία και
κατάρτιση στην ειδική αγωγή.
(Norwich, 2010)
Ειδική Αγωγή

50.
• Ειδική κατάρτιση οφείλουν υποχρεωτικά να λάβουν οι εκπαιδευτικοί
κωφών μαθητών ή μαθητών με οπτική ανεπάρκεια.
• Η κατάρτιση αυτή προσφέρεται από τη συμμετοχή σε εξειδικευμένα
μεταπτυχιακά προγράμματα.
(Norwich, 2010)
Ειδική Αγωγή

51.
Συμπεράσματα
 Το «αποκεντρωτικό» εκπαιδευτικό σύστημα της Αγγλίας δίνει τη
δυνατότητα στις Τοπικές αρχές – Local Authorities (LAs) να είναι υπεύθυνες
για την οργάνωση, το σχεδιασμό και την εφαρμογή των εκάστοτε
εκπαιδευτικών πολιτικών.
 Οι Κυβερνήσεις τα τελευταία χρόνια στρέφουν το ενδιαφέρον τους στη
δημιουργία ενός συστήματος ΙΤΤ που στηρίζεται όλο και περισσότερο στην
πρακτική άσκηση και όχι σε θεωρητικές προσεγγίσεις.
 Προτείνεται να εισαχθούν νέα πρότυπα εκπαιδευτικής κατάρτισης και τα
εκπαιδευτικά κέντρα να αναθεωρήσουν τα κίνητρα και τους στόχους τους.
 Οι αλλαγές που έχουν συντελεστεί τα τελευταία χρόνια στην κοινωνία της
Ευρώπης επηρεάζουν αναπόφευκτα τα εκπαιδευτικά συστήματα των
κρατών- μελών της.

52.
 Η ευρωπαϊκή ένωση έχει θέσει το θεσμικό πλαίσιο και τις γενικές αρχές
της ευρωπαϊκής εκπαιδευτικής πολιτικής τις οποίες οι χώρες οφείλουν να
ακολουθήσουν.
 Η κάθε χώρα όμως επιλέγει τον φορέα εκπαίδευσης και επιμόρφωσης των
εκπαιδευτικών της, το περιεχόμενο των δραστηριοτήτων, τον τρόπο διάθεσης
των προσφερόμενων ευρωπαϊκών κονδυλίων και τον τρόπο διοίκησης των
εκπαιδευτικών συστημάτων της.
 Στο αποκεντρωμένο εκπαιδευτικό σύστημα της Αγγλίας, επιμορφωτικός
φορέας είναι η κάθε σχολική μονάδα.
 Η ενδουπηρεσιακή κατάρτιση είναι υποχρεωτική αποτυπώνει την απαίτηση
της αγγλικής εκπαιδευτικής αρχής για τη δια βίου μάθηση των εκπαιδευτικών.
Συμπεράσματα

53.
Βιβλιογραφία
Ελληνόγλωσση
• Ανδρεαδάκης, Ν. & Καδιανάκη, Μ. (2011). Εμπειρική προσέγγιση στην επαγγελματική ανάπτυξη και επιμόρφωση του
εκπαιδευτικού. Στο Οικονομίδης, Β. (επιμ.) Εκπαίδευση & Επιμόρφωση εκπαιδευτικών. Θεωρητικές και ερευνητικές
προσεγγίσεις (σελ. 734-745). Αθήνα: Πεδίο
• Βεργίδης, Δ. (2001). Συνεχιζόμενη εκπαίδευση και δια βίου μάθηση: διεθνής εμπειρία και ελληνική προοπτική.Στο Χάρης, Κ.Π.,
Πετρουλάκης, Ν. & Νικόδημος, Σ. (επιμ.) Πρακτικά Θ΄ Διεθνούς Παιδαγωγικού Συνεδρίου (σελ. 127 – 144), Αθήνα: Ατροπός
• Βοζαΐτης, Γ., & Υφαντή, Α. (2008). Η κοινωνία της μάθησης και το θεσμικό πλαίσιο για την επιμόρφωση των εκπαιδευτικών
δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης στην Ελλάδα. Διοικητική Ενημέρωση, 44, 68-84
• Γαβριηλίδου, Μ. (1999). Ο ρόλος του σχολείου στην επιμόρφωση των εκπαιδευτικών: Τo αγγλικό εκπαιδευτικό σύστημα.
Σύγχρονη εκπαίδευση, 104, 92 – 96
• Γαλογαύρου,Δ. (2011). Η Περιοδική Επιμόρφωση των εκπαιδευτικών: ιστορικοσυγκριτική μελέτη σε τρεις χώρες. Αριστοτέλειο
Πανεπιστήμιο, Θεσσαλονίκη
• Γεωργιάδου, Α., Πηλιούρας, Π., Βαλμάς, Θ., Σκιά, Κ., Σαλαγιάννη, Μ., & Σαλίχος, Μ. (2011). Ζητήματα του επιμορφωτικού
προγράμματος και του επιμορφωτικού υλικού. Στο Μπαγάκης, Γ. (επιμ.) Εισαγωγική επιμόρφωση: Ανάδειξη καλών πρακτικών,
διερεύνηση προβλημάτων και ανίχνευση προοπτικής (σελ. 52–64). Αθήνα: ΟΕΠΕΚ
• Δούκας, Χ., Βαβουράκη, Α., Θωμοπούλου, Μ., Kalantzis, M., Κούτρα, Χ., & Σμυρνιωτοπούλου, A. (2008). Επιμόρφωση των
Εκπαιδευτικών. Στο Παιδαγωγικό Ινστιτούτο. Η ποιότητα στην Εκπαίδευση. Έρευνα για την αξιολόγηση ποιοτικών
χαρακτηριστικών του συστήματος Πρωτοβάθμιας και Δευτεροβάθμιας Εκπαίδευσης (σελ. 358 – 390). Αθήνα: Παιδαγωγικό
Ινστιτούτο
• Ευθυμιοπούλου, Ε. (2018). Εκπαίδευση και Επιμόρφωση των Εκπαιδευτικών στην Ευρώπη: η περίπτωση της Ελλάδας, του
Ηνωμένου Βασιλείου και της Φινλανδίας, Ελληνικό Ανοιχτό Πανεπιστήμιο, Πάτρα
• Eyridice (2010). Η Διασφάλιση της Ποιότητας στην Εκπαίδευση, Πολιτικές και Προσεγγίσεις για την Αξιολόγηση των Σχολείων
στην Ευρώπη, σελ.10, Διαθέσιμο στο: DocHdl1OnPN-PRINTRDY-01tmpTarget (moec.gov.cy)
• Euridice (2012). Η Διασφάλιση της Ποιότητας Έκθεση Δικτύου Ευρυδίκη Εκπαίδευση και Κατάρτιση ,Πολιτικές και
Προσεγγίσεις για την Αξιολόγηση των Σχολείων στην Ευρώπη στην Εκπαίδευση, σελ. 17, Διαθέσιμο στο: Η Διασφάλιση της
Ποιότητας στην Εκπαίδευση: Πολιτικές και Προσεγγίσεις για την Αξιολόγηση των Σχολείων στην Ευρώπη (europa.eu)

54.
• Eyridice (2017). H συνεχής επιμόρφωση των εκπαιδευτικών στις χώρες της Ευρωπαϊκής Ένωσης και στις χώρες της ΕΟΖ/ του
ΕΟΧ, σελ. 179-192, Διαθέσιμο στο: gp_eudor_PDFA1B_UU1095057GRC_001.pdf.el.pdf
• ΕΕ 2007/C 300/07 (2007). Συμπεράσματα του Συμβουλίου και των αντιπροσώπων των κυβερνήσεων των κρατών μελών,
συνερχομένων στο πλαίσιο του Συμβουλίου της 15ης Νοεμβρίου 2007, σχετικά με τη βελτίωση της ποιότητας της εκπαίδευσης
των εκπαιδευτικών. Επίσημη Εφημερίδα της Ευρωπαϊκής Ένωσης, 12.12.2007
• ΕΕ 2009/C 119/02 (2009). Συμπεράσματα του συμβουλίου της 12ης Μαΐου 2009 σχετικά με ένα στρατηγικό πλαίσιο για την
ευρωπαϊκή συνεργασία στον τομέα της εκπαίδευσης και της κατάρτισης («ΕΚ 2020»). Επίσημη Εφημερίδα της Ευρωπαϊκής
Ένωσης, 28.5.2009
• ΕΕ 2010/C 135/02(2010). Συμπεράσματα του Συμβουλίου της 11ης Μαΐου 2010 σχετικά με την κοινωνική διάσταση της
εκπαίδευσης και της κατάρτισης. Επίσημη Εφημερίδα της Ευρωπαϊκής Ένωσης, 26.5.2010
• Κατσαρού, Ε., & Δεδούλη, Μ. (2008). Επιμόρφωση και αξιολόγηση στο χώρο της εκπαίδευσης. Αθήνα: Παιδαγωγικό
Ινστιτούτο
• Ματθαίου, Δ. (2008). Από την επιμόρφωση στη διαρκή επαγγελματική ανάπτυξη του εκπαιδευτικού – Νέες προτεραιότητες
και προσεγγίσεις. Εισήγηση στο 20ο Συνέδριο του Παιδαγωγικού Ινστιτούτου με θέμα «Επιμόρφωση Στελεχών της
Εκπαίδευσης: Δράσεις - Αποτελέσματα - Προοπτικές», 19-20 Ιουνίου 2008, Βόλος. Ανάκτηση από:
http://users.uoa.gr/~dmatth/02_conferences.html
• Μαυρικάκης, Ε. (2017). Η αναμόρφωση της λειτουργίας του σχολείου μέσα σε ένα αποκεντρωμένο εκπαιδευτικό σύστημα και
ο ρόλος του Διευθυντή μέσα στο νέο αυτό πλαίσιο, Διδακτορική Διατριβή, Πανεπιστήμιο Κρήτης.
• Mαυρογιώργος, Γ. (1983). Μορφές Επιμόρφωσης: Εννοιολογικές διευκρινίσεις - Το πολιτικοκοινωνικό τους πλαίσιο –
Προϋποθέσεις. Σύγχρονη Εκπαίδευση, 10, 37-52
• Ξωχέλλης, Π. (2011). Επιμόρφωση και μετεκπαίδευση των εκπαιδευτικών: έννοια, σκοποθεσία και αναγκαιότητα, φορείς και
μορφές. Στο Οικονομίδης, Β. (επιμ.) Εκπαίδευση & Επιμόρφωση εκπαιδευτικών Θεωρητικές και ερευνητικές προσεγγίσεις
(σελ. 593 – 601). Αθήνα: Πεδίο
• Σακκούλης,Δ., Ασημάκη,Α.,& Βεργίδης,Δ.( 2017). Η επιμόρφωση των εκπαιδευτικών:ζητήματα ορισμού και τυπολογίας. Η
ελληνική εμπειρία και οι διεθνείς τάσεις. Εκπαιδευτικός Κύκλος. 5(1), 104-126. Διαθέσιμο στο: (PDF) Η επιμόρφωση των
εκπαιδευτικών: ζητήματα ορισμού και τυπολογίας. Η ελληνική εμπειρία και οι διεθνείς τάσεις In – service training of teachers:
issues of definition and typology. Greek experience and the international trends (researchgate.net)
• Συμβούλιο της Ευρωπαϊκής Ένωσης. (2004). « Εκπαίδευση και κατάρτιση 2010- επείγουσα ανάγκη μεταρρυθμίσεων για να
επιτύχει η στρατηγική της Λισσαβόνας. Βρυξέλλες: Ευρωπαϊκή Ένωση.
• Χατζηπαναγιώτου, Π. (2001). Η Επιμόρφωση των Εκπαιδευτικών. Ζητήματα Οργάνωσης, Σχεδιασμού και Αξιολόγησης.
Αθήνα: Τυπωθήτω – Γιώργος Δαρδανός

55.
Ξενόγλωσση
• Continuing Professional Development for Teachers Working in Early Childhood and
School Education (2017). Ανακτήθηκε 15 Μαΐου, 2018, από Continuing Professional Development for Teachers Working in
Early Childhood and School Education | Eurydice (europa.eu)
• Department of education (2018a). Postgraduate teaching apprenticeship funding manual: 2018 to 2019 academic year.
Ανακτήθηκε 24 Μαΐου, 2018, από https://assets.publishing.service.gov.uk/government/uploads/system/uploads/at
tachment_data/file/697276/Postgraduate_teaching_apprenticeship_funding_m anual_2018-2019.pdf
• Department of education (2018b), Induction for newly qualified teachers (England). Statutory guidance for appropriate
bodies, headteachers, school staff and governing bodies. Ανακτήθηκε 24 Μαΐου, 2018, από
https://assets.publishing.service.gov.uk/government/uploads/system/uploads/at
tachment_data/file/696428/Statutory_Induction_Guidance_2018.pdf
• Eurydice (2020). National Education Systems – United Kingdom – England Overview – Key features of the education
system. Διαθέσιμο στο: https://eacea.ec.europa.eu/national-policies/eurydice/content/united-kingdom-england_en
• Eurydice (2019). National Education Systems – United Kingdom – England – Glossary. Διαθέσιμο στο:
https://eacea.ec.europa.eu/national-policies/eurydice/content/glossary-74_en
• Eurydice (2020). National Education Systems – United Kingdom – England – Early Childhood Education and Care.
Διαθέσιμο στο: https://eacea.ec.europa.eu/national-policies/eurydice/content/early-childhood-education-and-care-93_en
• Eurydice (2020). National Education Systems – United Kingdom – England – Primary Education. Διαθέσιμο στο:
https://eacea.ec.europa.eu/national-policies/eurydice/content/primary-education-49_en
• Eurydice (2020). National Education Systems – United Kingdom – England – Secondary and Post-Secondary Non-Tertiary
Education. Διαθέσιμο στο: https://eacea.ec.europa.eu/national-policies/eurydice/content/secondary-and-post-secondary-
non-tertiary-education-48_en
• Eurydice (2020). National Education Systems – United Kingdom – England – Higher Education. Διαθέσιμο στο:
https://eacea.ec.europa.eu/national-policies/eurydice/content/higher-education-91_en
• Foster, D. (2019). Initial teacher training in England, House of Commons Library.
• Hilton, G. L. S. (2015α). Ενδοϋπηρεσιακή κατάρτιση των εκπαιδευτικών στην Αγγλία: Από τον κρατικό έλεγχο της
κατάρτισης των εκπαιδευτικών στην έμφαση στις ατομικές τους ανάγκες στον κεντρικό πολιτικό σχεδιασμό.Στο Κ. Γ
Καρράς & C.C. Wolhuter (Επιμ.) Συστήματα εκπαίδευσης, επιμόρφωσης και μετεκπαίδευσης των εκπαιδευτικών στον
σύγχρονο κόσμο (σσ. 25 – 55). Αθήνα: Gutenberg.

56.
• Hargreaves, A., & Fullan, M. (2014). Η εξέλιξη των εκπαιδευτικών. Αθήνα: Πατάκης
• Norwich, B. (2010). A response to ‘Special Educational Needs: A New Look’ in Terzi, L. (ed.) (2010) Special Educational
Needs: A New Look. London: Continuum
• OECD, European Union UNESCO-UIS (2012). International Standard Classification of Education: ISCED 2011, UNESCO
Institute for Statistics, Montreal.
• Ofsted (2018b). The Annual Report of Her Majesty’s Chief Inspector of Education, Children’s Services and Skills 2018/19,
pg 85-90, Διαθέσιμο στο: Education, Children’s Services and Skills 2018/19 (publishing.service.gov.uk)
• Paul Stephens , Finn Egil tønnessen & Chris Kyriacou (2004) Teacher training and teacher education in England and
Norway: a comparative study of policy goals, Comparative Education, 40:1, 109-130, DOI: 10.1080/0305006042000184908
• The Funding Enviroment For Universities 2014 (2014). The impact of initial teacher training reforms on English Higher
Education Institutions. Διαθέσιμο στο: https://www.universitiesuk.ac.uk/policy-and-
analysis/reports/Documents/2014/impact-of-itt-reforms-on-english-heis.pdf