Bài mẫu Tiểu luận luật: Vấn đề Đại diện trong quan hệ pháp luật dân sự - sdt/ ZALO 093 189 2701

1. Lời mở đầu .
Trong đời sống dân sự diễn ra hàng ngày hàng giờ, hầu hết các trường hợp chủ
thể quan hệ pháp luật dân sự đều tự mình xác lập, thực hiện giao dịch dân sự từ
khi cam kết, thỏa thuận và thực hiện những quyền nghĩa vụ phát sinh từ giao
dịch dân sự. Tuy nhiên do tính chất phong phú, đa dạng của giao lưu dân sự cũng
như do vài lý do khách quan, chủ quan của chủ thể quan hệ pháp luật dân sựmà
trong những trường hợp nhất định chủ thể xác lập thực hiện giao dịch dân sự cần
có sự giúp đỡ của người khác, phải thông qua hành vi của một người khác. Vì
thế để đảm bảo cho mọi chủ thể có thể tham gia quan hệ pháp luât dân sự và
khác phục điều trên mà chế độ đại diện đã ra đời. Nội dung của chế độ đại diện
này được quy định cụ thể chi tiết trong BLDS 2005.Nhận thấy vấn đề Đại diện là
một chế định truyền thống và quan trọng của Luật dân sự nên em xin phép được
chọn đề tài số 5 cho bài tập lớn học kì này .
Đê 5 : Đại diện trong quan hệ pháp luật dân sự .
Vì kiến thức và sự hiểu biết của em còn vô cùng hạn chế nên khó tránh khỏi
những sai sót nên em mong thầy cô thông cảm và giúp đỡ để em có thể hoàn
thiện hơn kiến thức của mình .
Đề tài bài mẫu Tiểu luận ngành luật: Vấn
đề Đại diện trong quan hệ pháp luật dân sự

2. BÀI MẪU TIỂU LUẬN LUẬT DÂN SỰ
DỊCH VỤ VIẾT THUÊ TIỂU LUẬN
NGÀNH LUẬT GIÁ RẺ SINH VIÊN –
ĐIỂM CAO
(Báo Giá Theo Yêu Cầu – Không Báo
Giá Cao Làm Lời)
Sdt/ ZALO 093 189 2701
Web: VietThueWriter.com
Nội Dung.
I) Khái niệm và phân loại Đại diện.
1)Khái niệm .
Đại diện là một chế định truyền thống của Luật Dân sự , thể hiện tính linh hoạt
mềm dẻo trong cách thức tham gia vào giao dịch dân sự của các chủ thế .Chủ thể
của quan hệ pháp luật dân sự rất đa dạng , ngoài cá nhân còn có pháp nhân , hộ
gia đình , tổ hợp tác ,.., nhà nước CHXHCN Việt Nam .Đối với các chủ thể
mang quyền lợi có tính cộng đồng thì việc tham gia quan hệ pháp luật dân sự bắt
buộc phải thông qua hành vi của người đại diện .Đối với cá nhân , bên cạnh việc
có thể tự mình trực tiếp tham gia ký kết vào những giao dịch dân sự thì các chủ
thể còn có thể tham gia một cách gián tiếp và được hưởng lợi ích cũng như có
nghĩa vụ từ các giao dịch đó thông qua một người khác , gọi là người đại diện
.Chế định này còn là phương tiện pháp lý hữu ích đối với các cá nhân mà theo
quy định của pháp luật không thể trực tiếp tham gia giao dịch dân sự ( Như
người mất năng lực hành vi , bị tòa tuyên bố mất năng lực hành vi , vv..).

3. Theo Khoản 1 điều 139 BLDS 2005 quy định : “ Đại diện là việc một người (
sau đây gọi là người đại diện ) nhân danh và vì lợi ích của người khác (sau đây
gọi là người được đại diện ) xác lập thực hiện giao dịch dân sự trong phạm vi
thẩm quyền đại diện”.
Tóm lại , Đại diện là một quan hệ pháp luật dân sự bao gồm hai bên chủ thể là
bên đại diện và bên được đại diện . Quan hệ đại diện là căn cứ để làm phát sinh
thêm một quan hệ ( giao dịch dân sự ) tiếp theo là quan hệ giữa người đại diện
với người thứ ba theo ý chí của người được đại diện và vì lợi ích của người được
đại diện .Mọi cá nhân đều được pháp luật bảo vệ quyền tham gia xác lập và thực
hiện các giao dịch dân sự có thể trực tiếp hoặc gián tiếp thông qua người khác .
Tuy nhiên cá nhân không được người khác đại diện cho mình nếu pháp luật quy
định họ phải tự mình xác lập thực hiện giao dịch đó .VD: không công nhận cho
cá nhân ủy quyền cho người khác thay mặt đến văn phòng công chứng , vv…
2) Đặc điểm của quan hệ Đại diện .
Ngoài các đặc điểm cảu quan hệ pháp luật dân sự nói chung , quan hệ đại diện
có những đặc điểm riêng sau đây :
- Đại diện làm phát sinh hai mối quan hệ cùng tồn tại song song đó là quan hệ
bên trong và quan hệ bên ngoài . Quan hệ bên trong là quan hệ giữa người đại
diện và người được đại diện , quan hệ bên ngoài là mối quan hệ giữa người đại
diện và người thứ ba . Thực tế còn tồn tại một mối quan hệ về lợi ích và trách
nhiệm giữa người được đại diện và người thứ ba ( còn gọi là mối quan hệ gián
tiếp).
-Người đại điện xác lập quan hệ với người thứ ba là nhân danh người được đại
diện chứ không phải nhân danh chính họ.Do vậy người đại diện phải giới thiệu
tư cách pháp lý của mình với người thứ ba để người này hiểu được hai vấn đề
trước khi xác lập giao dịch đó là : thứ nhất , ai là người người trao đổi lợi ích hay
chịu trách nhiệm về hậu quả của giao dịch với họ ; thứ hai là thẩm quyền của
người đại diện đến đâu và đưa ra cơ sở chứng minh như hợp đồng ủy quyền hay
các bằng chứng khác vv…
- Mục đích người đại diện xác lập quan hệ với người thứ ba là vì lợi ích của
người được đại diện .Lợi ích và quyền lợi trong quan hệ với người thứ ba được
chuyển cho người được đại diện. Vậy người đại điện có được lợi ích gì ?
Trong quan hệ đại diện theo ủy quyền , có thể họ được hưởng thù lao , tiền công
theo thỏa thuận . Còn với đại diện theo pháp luật thì chỉ có nghĩa vụ theo pháp
luật chứ người đại diện không được hưởng lợi ích vật chất cụ thể từ quan hệ này
–Người đại diện là nhân danh người được đại diện và thẩm quyền của họ bị giới
hạn trong phạm vi đại diện theo thỏa thuận hay theo quy định của pháp luật

4. nhưng họ vẫn có sự chủ động trong khi tiến hành công việc cần thiết để đạt được
mục đích là vì lợi ích của người được đại diện .
3) Các hình thức Đại diện .
Đại diện có hai hình thức trong pháp luật dân sự là :
+ đại diện theo pháp luật .
+ đại diện theo ủy quyền .
3.1) Đại diện theo pháp luật .
Điều 140 , BLDS 2005 quy định : “Đại diện theo pháp luật là đại diện do pháp
luật quy định hoặc do cơ quan nhà nước quyết định”
Căn cứ để hình thành quân hệ đại diện này là do ý chí nhà nước .Pháp luật quy
định mối quan hệ đại diện được xác lập dựa trên các mối quan hệ tồn tại sẵn có
chứ không phụ thuộc vào ý chí hay sự định đoạt của các chủ thể .
Các chủ thể trong quan hệ đại diện theo pháp luật có thể là cá nhân , hộ gia đình ,
tổ hợp tác hoặc pháp nhân , bao gồm :người chưa thành niên , người được giám
hộ , người bị hạn chế năng lực hành vi , pháp nhân , hộ gia đình , tổ hợp tác
tương ứng với đó có những người đại diện lần lượt là cha , mẹ ; người giám hộ
;người được tòa án chỉ định ; người đứng đầu pháp nhân ; chủ hộ ; tổ trưởng .
Theo em , các chủ thể được đại diện theo pháp luật có 2 loại .Thứ nhất ,là cá
nhân thì cá nhân đó phải là cá nhân không có năng lực hành vi dân sự đầy đủ ,
chưa đủ tuổi theo quy định của pháp luật , người mắc bệnh tâm thần hoặc bệnh
khác mà không nhận thức và làm chủ được hành vi của mình , người bị tòa án ra
quyết định tuyên bố mất hoặc hạn chế năng lực hành vi dân sự .Do là đối tượng
cần được pháp luật bảo vệ bởi bản thân họ không thể trực tiếp tham gia vào các
giao dịch nên pháp luật phải quy định sẵn những chủ thể có nghĩa vụ bảo vệ
quyền lợi cho họ trong việc xác lập và thực hiện các giao dịch dân sự . Thứ hai là
các chủ thể mang tính quyên lợi công đồng , là những tổ chức nên khi tham gia
vào các giao dịch dân sự bắt buộc phải thông qua người đại diện cụ thể .
Người đại diện phải là người có năng lực hành vi dân sự đầy đủ .
Các quan hệ trên có tính bền vững và ổn định được dựa trên mối quan hệ huyết
thống như cha, mẹ với con chưa thành niên hay dựa trên mối quan hệ pháp lý
được ghi nhận như quan hệ giám hộ hoặc dựa trên tính tồn tại ổn định của các
chủ thể là tổ hợp tác , pháp nhân , hộ gia đình .
3.2) Đại diện theo ủy quyền .

5. Khoản 1 điều 142 BLDS quy định : “ Đại diện theo ủy quyền là đại diện được
xác lập theo sự ủy quyền giữa người đại diện và người được đại diện”.
Hai bên chủ thể của quan hệ đại diện theo ủy quyền đều có năng lực hành vi dân
sự đầy đủ trừ trường hợp quy định tại khoản 2 điều 143BLDS 2005 : người từ đủ
15 tuổi đến chưa đủ 18 tuổi có thể là người đaị diện theo ủy quyền trừ trường
hợp pháp luật có quy đinh giao dịch dân sự phải do người từ đủ 18 tuổi trở lên
xác lập, thực hiện .
Đại diện theo ủy quyền có hai loại : Đại diện theo ủy quyền của cá nhân và đại
diện theo ủy quyền của tổ chức ( pháp nhân , tổ hợp tác , hộ gia đình , vv).
Đại diện theo ủy quyền của cá nhân , cá nhân có thể thống qua người khác để
xác lập giao dịch dân sự .Người khác ở đây được hiểu là có thể là cá nhân khác
hoặc pháp nhân khác . VD: A ủy quyền cho 1 người khác là B hay A có thể ủy
quyền cho 1 công ty đứng ra để thực hiện xác lập giao dịch dân sự cho mình.
Đại diện theo ủy quyền của pháp nhân là người đại diện theo pháp luật của pháp
nhân đó ủy quyền cho người khác xác lập thực hiện giao dịch dân sự .
Trong vấn đề đại diện theo ủy quyền của tổ chức được quy định trong từng
trường hợp khác nhau .
Khoản 1 Điều 107 BLDS2005 quy định về đại diện theo ủy quyền của hộ gia
đình : “ Chủ hộ có thể ủy quyền cho thành viên khác đã thành niên làm đại diện
cho hộ trong quan hệ dân sự”. Đại diện theo ủy quyền của tổ hợp tác là : “ Tổ
trưởng tổ hợp tác có thể ủy quyền cho tổ viên thực hiện một số công việc nhất
định cần thiết cho tổ”. Như vậy đối với đại diện theo ủy quyền của tổ hợp tác và
hộ gia đình thì người được ủy quyền chỉ có thể là thành viên trong hộ gia đình
hay tổ hợp tác mà thôi.Còn với pháp nhân thì bộ luật dân sự không chỉ rõ phạm
vi những người được ủy quyền .Nên về pháp nhân vấn đề này sẽ được điều chỉnh
trong điều lệ của pháp nhân đó .
Khoản 2 , Điều 142 , BLDS 2005 quy định : “ Hình thức ủy quyền do các bên
thỏa thuận , trừ trường hợp pháp luật quy định việc ủy quyền phải được lập
thành văn bản”.
Pháp luật tôn trọng ý chí của các bên trong việc lựa chọn hình thức tồn tại của
quan hệ ủy quyền . Tuy nhiên hợp đồng ủy quyền hoặc giấy ủy quyền dưới hình
thức viết tay hay có công chứng , chứng thực sẽ có nhiều lợi ích , đó là cơ sở để
người đại diện có thể thể giới thiệu tư cách pháp lý của mình với người thứ ba ,
hay khi có xảy ra tranh chấp thì đó sẽ là bằng chứng , cớ sở để có thể giải quyết
và bảo vệ quyền lợi cho các chủ thể . Nếu quan hệ ủy quyền xác lập thông qua
hình thức miệng thì khi xảy ra tranh chấp sẽ rất khó có cơ sở và chứng cứ để giải
quyết .Như vậy căn cứ pháp lý để nhận biết quan hệ ủy quyền là hợp đồng ủy
quyền hoặc giấy ủy quyền có công chứng , chứng thực có thể do pháp luật quy

6. định , nếu pháp luật không quy định các bên có thể tự thỏa thuận đưa ra hình
thức công chứng , chứng thực cho hợp đồng ủy quyền của mình .
3.3) So sánh 2 loại đại diện : giữa đại diện theo ủy quyền và đại diện theo
pháp luật .
Trước hết đại diện theo pháp luật (Điều 140 BLDS 2005: Đại diện theo
pháp luật là đại diện do pháp luật quy định hoặc cơ quan nhà nước có thẩm
quyền quyết định) và đại diện theo ủy quyền (Khoản 1,Điều 142 BLDS 2005:
Đại diện theo ủy quyền là đại diện được xác lập theo sự ủy quyền giữa người đại
diện và người được đại diện) đều có những điểm giống nhau cơ bản của chế độ
đại diện, đó là:
1. Hai loại đại diện đều là việc một người nhân danh và vì lợi ích của người
khác xác lập thực hiện giao dịch dân sự trong phạm vi đại diện.
2. Đại diện theo pháp luật và đại diện theo ủy quyền đều có khung pháp lý
chung: Căn cứ xác lập, người nào là đại diện, phạm vi đại diện, chấm dứt
đại diện.
3. Hậu quả giao dịch dân sự do người không có quyền đại diện xác lập thực
hiện hoặc do người xác lập thực hiện vượt quá phạm vi đại diện của đại
diện theo pháp luật hay đại diện theo ủy quyền đều không làm phát sinh
quyền và nghĩa vụ đối với người được đại diện trừ trường hợp có thỏa
thuận khác hoặc pháp luật có quy định khác. (Điều 145, 146 BLDS 2005)
4. Mặc dù người đại diện (theo pháp luật hay theo ủy quyền) giao dịch dân
sự trực tiếp vời người thứ 3 nhưng quan hệ pháp luật dân sự không phải
xác lập giữa người đại diện và người thứ 3 mà là giữa người được đại diện
với người thứ 3.
5. Người đại diện: phải thông báo cho người thứ 3 trong giao dịch dân sự
biết về phạm vi đại diện của mình; không được xác lập thực hiện các giao
dịch dân sự với chính mình hoặc với người thứ 3 mà mình cũng là đai diện
cho người đó trừ trường hợp pháp luật có quy định khác. (Khoản 4,5 Điều
144 BLDS 2005)
6. Đại diện theo pháp luật hay đại diện theo ủy quyền đều chấm dứt đối với
cá nhân khi việc ủy quyền không còn cần thiết hoặc việc ủy quyền không
tiếp tục thực hiện được, đối với pháp nhân khi pháp nhân chấm dứt; người
đại diện hoặc người được đại diện chết. (Điều 147,148 BLDS 2005)
Sau đó đặc biệt quan trọng là những căn cứ phân biệt giữa đại diện theo
pháp luật và đại diện theo ủy quyền (nói cách khác là điểm khác nhau gữa
chúng); chúng ta sẽ cùng xem xét từng tiêu chí của hai loại đại diện này:
Tiêu chí ĐẠI DIỆN THEO PHÁP ĐẠI DIỆN THEO ỦY

7. LUẬT QUYỀN
1,Căn cứ
xác lập
quan hệ đại
diện
- Được xác lập do quy định của
pháp luật hoặc cơ quan nhà
nước có thẩm quyền quyết định
(Điều 140 BLDS 2005).
- VD: Bộ trưởng Bộ GDĐT có
thể quyết định một trong các
phó hiệu trưởng cán bộ trường
đại học làm quyền hiệu trưởng.
- Được xác lập theo sự ủy
quyền,theo thỏa thuận ý chí
giữa người đại diện và người
được đại diện (Điều 142 BLDS
2005)
- VD: Bà A ủy quyền cho chị
gái mình bà B tới cơ quan nhận
tiền lương tháng hộ.
2,Người
đại diện.
- Người đại diện phải có năng
lực hành vi dân sự đầy đủ
- VD: Cha, mẹ đối với con
chưa thành niên; người giám
hộ đối với người được giám
hộ;…(Điều 141 BLDS 2005)
- Người đại diện không nhất
thiết phải có năng lực hành vi
dân sự đầy đủ
- CM: Tại khoản 2 Điều 143
BLDS 2005 có quy định người
từ đủ 15 tuổi đến chưa đủ 18
tuổi có thể là người đaị diện
theo ủy quyền trừ trường hợp
pháp luật có quy đinh giao dịch
dân sự phải do người từ đủ 18
tuổi trở lên xác lập
3,Hình
thức đại
diện
- Pháp luật quy định hoặc cơ
quan nhà nước có thẩm quyền
quyết định
- Hình thức ủy quyền do các
bên thỏa thuận trừ trường hợp
pháp luật quy định việc ủy
quyền phải được lập thành văn
bản.(Khoản 2 Điều 143 BLDS
2005 điều này đã được sửa đổi
so với BLDS 1995)
- Tùy vào từng trường hợp mà
hợp đồng có thể giản đơn hay
phức tạp: bằng miệng hoặc văn
bản đơn phương-giấy ủy
quyền; hợp đồng ủy quyền-
hành vi pháp lý đa phương
(HĐUQ1
: mục 12 chương
XVIII BLDS 2005)
4,Phạm vi
đại diện
- Người đại diện theo pháp luật
có quyền thực hiện mọi giao
dịch dân sự vì lợi ích của ngừoi
- Phạm vi ủy quyền được xác
lập theo sự ủy quyền (Khoản 3
Điều 144 BLDS 2005), người

8. được đại diện được pháp luật
thừa nhận, không làm ảnh
hưởng tới lợi ích của ngừoi
được đại diện trừ trường hợp
pháp luật hoặc cơ quan nhà
nước có thẩm quyền có quy
định khác.(Khoản 1 Điều 144
BLDS 2005)
đại diện theo ủy quyền chỉ
được xác lập trong khuôn khổ
phạm vi đã được xác lập.
- Ngoài ra người đại diện theo
ủy quyền còn phải tuân theo
nội dung giao dịch (công việc
ủy quyền) và thời hạn ủy
quyền2
.
=> Phạm vi đại diện của đại diện theo pháp luật rộng hơn phạm
vi đai diện theo ủy quyền
5,Chấm dứt
đại diện
Đại diện theo pháp luật hay đại diện theo ủy quyền nói chung
đều chấm dứt khi việc đại diện không còn cần thiết hoặc không
thể thực hiên được như đã trình bày ở trên. Tuy nhiên chúng vẫn
có những nét khác nhau riêng nổi bật ở đại diện theo ủy quyền
+ Các bên của đại diện
theo ủy quyền có quyền đơn
phương chấm dứt quan hệ đại
diện.(Điểm b, Khoản 2 Điều
147 BLDS 2005: Người ủy
quyền hủy bỏ việc ủy quyền
hoặc người được ủy quyền từ
chối việc ủy quyền và điểm b
khoản 2 Điều 148 cũng tương
tự như vậy).
+ Việc ủy quyền còn chấm
dứt khi người ủy quyền (hoặc
pháp nhân) hoặc người được
ủy quyền bị Tòa án tuyên bố
mất năng lực hành vi dân sự,
bị hạn chế năng lực hành vi
dân sự, mất tích hoặc là đã
chết.(Điểm c, Khoản 2 Điều
147 BLDS 2005 và Điểm c
khoản 2 Điều 148:BLDS
2005).
+ Hậu quả pháp lý phát
sinh sau khi chấm dứt đại diện

9. theo ủy quyền: người đại diện
phải thanh toán xong các nghĩa
vụ tài sản với người được đại
diện (hoặc pháp nhân ủy
quyền) hoặc với người thừa kế
của người được đại diện (hoặc
pháp nhân thừa kế).( Điểm c,
Khoản 2 Điều 147 và Điểm c
khoản 2 Điều 148:BLDS
2005).
Bổ sung thêm 1 phần khác nhau đó là các chủ thể của đại diện theo ủy quyền thì
đều là người có đầy đủ năng lực dân sự ( cả người đại diện và được đại diện ) chỉ
trừ trường hợp đặc biệt đã trình bày ở trên .
II) Phạm vi đại diện .
1)Phạm vi đại diện .
“ Phạm vi đại diện là giới hạn quyền và nghĩa vụ của người đại diện trong việc
nhân danh người được đại diện xác lập và thực hiện giao dịch với người thứ ba”
Việc xác định phạm vi đại diện có những ý nghĩa pháp lý quan trọng sau đây :
+Thứ nhất , về nguyên tắc “ người đại diện chỉ được thực hiện giao dịch dân sự
trong phạm vi đại diện”( khoản 3, điều 1444, BLDS 2005) và qua đó mới làm
phát sinh quyền và nghĩa vụ của người được đại diện và người thứ ba .Thậm chí ,
nếu người đại diện có lỗi trong khi thực hiện việc đại diện nhưng trong phạm vi
đại diện mà gây thiệt hại cho người thứ ba thì trách nhiệm vẫn thuộc về người
đại diện . Người đại diện có lỗi trong phạm vi đại diện sẽ phảo chịu trách nhiệm
độc lập với người được đại diện . ( trường hợp này khác với người đại diện vượt
quá phạm vi đại diện hoặc không có thẩm quyền đại diện ).
+Người thứ ba phải biết rõ về phạm vi thẩm quyền đại diện bởi họ đang xác lập,
thực hiện giao dịch một cách gián tiếp với chủ thể phía bên kia trong quan hệ .
+Thứ ba, phạm vi đại diện còn là căn cứ để xem xét tính hiệu lực của một số
giao dịch do người đại diện xác lập , thực hiện.
Khoản 5 Điều 144 quy định : “ Người đại diện không được xác lập , thực hiện
giao dịch dân sự với chính mình hoặc với người thứ ba mà mình cũng là người
đại diện của người đó , trừ trường hợp pháp luật có quy định khác”. VD: Ông A

10. ủy quyền cho B mua oto cho A và ông B lại chính là người bán oto, vậy một
mình B sẽ đứng về hai phía trong một quan hệ .
Liên quan đến vấn đề này thì trường hợp đối với những cá nhân không có đủ
năng lực hành vi , bị tâm thần , không có khả năng nhận thức và điều chỉnh hành
vi được pháp luật quy định người giám hộ ( là đại diện cho người được giám hộ )
có quy định để đảm bảo quyền lợi cho người được giám hộ .Tại khoản 3 , điều
69 , BLDS2005 quy định : “ Các giao dịch dân sự giữa người giám hộ với người
được giám hộ có liên quan tới tài sản của người được giám hộ đều vô hiệu , trừ
trường hợp giao dịch dược thực hiện vì lợi ích của người được giám hộ và có sự
đồng ý của của người giám sát việc giám hộ”.
- Phạm vi đại diện được xác định tùy theo từng hình thức đại diện :
+ Đối với đại diện theo pháp luật :
Khoản 1 Điều 144 BLDS 2005 : “Người đại diện theo pháp luật có quyền xác
lập , thực hiện mọi giao dịch dân sự vì lợi ích của người được đại diện”. Như vậy
pháp luật cho phép người đại diện theo pháp luật có quyền chủ động tối đa trong
việc chủ động lựa chọn , xác lập và thực hiện các giao dịch lien quan đến người
được đại diện nhưng phải xuất phát từ lợi ích của người được đại diện. Như vậy ,
có nghĩa là khi có bất kì khiếu kiện thì người đại diện phải chứng minh được
giao dịch đó là vì lời ích của người đại diện . Nếu có chứng minh về sự lạm
quyền gây thiệt hại cho người được đại diện thì giao dịch đã xác lập bị tuyên vô
hiệu .
Trường hợp đối với người bị hạn chế năng lực hành vi dân sự , thẩm quyền của
người đại diện theo pháp luật chỉ là “ đồng ý” hay “ không đồng ý” cho phép
người bị hạn chế năng lực hành vi tự họ xác lập và thực hiện các giao dịch dân
sự .
+ Đối với đại diện theo ủy quyền :
Khoản 2 Điều 144 BLDS 2005 quy định: “ phạm vi đại diện theo ủy quyền được
xác lập theo sự ủy quyền”.
Như vậy , thẩm quyền của người đại diện được giới hạn bởi nội dung ghi trong
hợp đồng ủy quyền hay giấy ủy quyền .( Phụ thuộc vào ý chí của người được đại
diện cho phép , giới hạn trong một phạm vi ).
Nếu được sự đồng ý của người được đại diện thì người đại diện có thể ủy quyền
lại cho người khác .
2) Trường hợp không có thẩm quyền đại diện và vượt quá phạm vi thẩm
quyền đại diện .

11. Về nguyên tắc , giao dịch dân sự do người đại diện xác lập thực hiện chỉ làm
phát sinh quyền và nghĩa vụ của người được đại diện nếu trong phạm vi đại diện
, vì giao dịch được thực hiện phù hợp với ý chí và lợi ích của người được đại
diện.
Nếu giao dịch dân sự do người không có thẩm quyền đại diện xác lập , thực hiện
thì sẽ không làm phát sinh quyền và nghĩa vụ cho người được đại diện .Tuy
nhiên , nếu sau đó người đại diện hoặc người được đại diện đồng ý chấp nhận
giao dịch đó thì vẫn mang lại quyền và nghĩa vụ của giao dịch .Người đã giao
dịch với người không có thẩm quyền đại diện phải thông báo cho người được đại
diện hoặc người đại diện của người đó để trả lời trong thời hạn ấn định . Nếu hết
thời hạn ấn định mà không trả lời thì giao dịch đó không làm phát sinh quyền và
nghĩa vụ đối với người được đại diện .
Trong trường hợp người được đại diện hay người đại diện của người này không
chấp nhận hợp đồng giao dịch do người không có thẩm quyền đại diện ký kết thì
mặc dù hợp đồng đó không có giá trị đối với người được đại diện nhưng giá trị
của hợp đồng đã ký kết có giá trị thi hành hay không lại phụ thuộc vào quyền
quyết định của người đã ký kết giao dịch với người không có thẩm quyền đại
diện. Nếu người đã giao dịch có căn cứ để biết và phải biết về việc không có
thẩm quyền đại diện thì trường hợp này giao dịch sẽ bị vô hiệu ( bởi đó là sự cố
ý của cả 2 bên ) còn nếu người đã giao dịch không có căn cứ để biết và không
thể biết về việc không có thẩm quyền đại diện thì có thể giải quyết bằng hai
phương án :
+Chấp nhận giao dịch đã xác lập với người không có thẩm quyền đại diện và có
quyền yêu cầu người không có thẩm quyền đại diện thực hiện nghĩa vụ trong hợp
đồng với mình .
+Có quyền đơn phương chấm dứt thực hiện hoặc hủy bỏ giao dịch đã xác lập và
yêu cầu người không có thẩm quyền đại diện phải bồi thường thiệt hại cho mình.
Nếu giao dịch do người đại diện xác lập , thực hiện vượt quá phạm vi đại diện sẽ
không làm phát sinh quyền và nghĩa vụ của người được đại diện đối với phần
vượt quá phạm vi đại diện .Tuy nhiên nếu người được đại diện sau đó chấp nhận
phần giao dịch vượt quá này thì phần giao dịch đó sẽ vẫn có giá trị với người
được đại diện .
Giao dịch do người đại diện xác lập , thực hiện vượt quá thẩm quyền đại diện
không làm phát sinh quyền và nghĩa vụ với người được đại diện nhưng vẫn có
giá trị pháp lý đối với người đã xác lập giao dịch này trong trường hợp họ không

12. biết hoặc không thể biết về việc vượt quá thẩm quyền đại diện . Lúc này họ cũng
sẽ có quyền lựa chọn :
+ yêu cầu người đại diện vượt quá thẩm quyền đại diện phải thực hiện nghĩa vụ
về phần giao dịch vượt quá phạm vi đại diện.
+ Đơn phương chấm dứt thực hiện hợp đồng hoặc hủy bỏ giao dịch dân sự đối
với phần vượt quá phạm vi đại diện hoặc toàn bộ giao dịch và yêu cầu bồi
thường thiệt hại .
Trường hợp nếu người đã xác lập giao dịch biết hoặc phải biết về việc vượt quá
phạm vi thẩm quyền mà vẫn xác lập giao dịch thì giao dịch đó sẽ vô hiệu ; nếu
gây thiệt hại cho người được đại diện thì người đại diện vượt quá phạm vi đại
diện và người đã xác lập giao dịch phải chịu trách nhiệm liên đới bồi thường
thiệt hại.
-So sánh thêm và làm rõ hơn về hậu quả pháp lý của trường hợp không có thẩm
quyền đại diện và vượt quá phạm vi thẩm quyền đại diện :
Vấn đề này đã được BLDS quy định rất rõ tại Điều 145 và điều 146 BLDS 2005.
. Điều 139 của BLDS đã cắt nghĩa rằng đại diện là việc người đại diện nhân danh
người được đại diện xác lập, thực hiện các giao dịch dân sự trong phạm vi giao
dịch. Trong thực tế, việc xác lập quyền đại diện của người đại diện đối với người
được đại diện đã nảy sinh ra nhiều vấn đề mà cần các quy phạm pháp luật dân
sự, đó là: Vượt quá thẩm quyền đại diện hoặc không có thẩm quyền đại diện.
Việc tìm hiểu, làm rõ vượt quá thẩm quyền đại diện là gì, không có thẩm quyền
đại diện là gì, sẽ là cơ sở để hiểu rõ bản chất của 2 khía cạnh này, từ đó có thể
phân tích được một cách cặn kẽ hậu quả pháp lý của chúng.
Nhìn chung, hai trường hợp xác lập giao dịch không có thẩm quyền hoặc vượt
quá thẩm quyền đại diện đều có bản chất là như nhau. Vì suy tới cùng, hậu quả
pháp lý của 2 khía cạnh này cũng chỉ là để xem có sự phát sinh quyền và nghĩa
vụ đối với người đại diện và người được đại diện hay không, cũng như là có một
bên nào có quyền đơn phương chấm dứt giao dịch dân sự hay không. Vì thế,
công việc đi phân tích hậu quả pháp lý trong các trường hợp đã kể trên chính là
xác định sự phát sinh quyền và nghĩa vụ trong giao dịch dân sự mà có mối quan
hệ đại diện tham gia vào cũng như quyền đơn phương chấm dứt hợp đông giao
dịch dân sự hay không.
Ở Điều 145 đã quy định rằng: “ người đã giao dịch với người không có quyền
đại …” Lấy cơ sở pháp lý từ đó, có thể thấy rằng sẽ không có sự phát sinh quyền
và nghĩa vụ đối với người được đại diện, mà thay vào đó sẽ là việc phát sinh
nghĩa vụ đối với người không có quyền đại diện. Các trường hợp không có thẩm

13. quyền đại diện trong thực tế xã hội rất phong phú và đa dạng. Hiểu một cách đơn
giản nhất, không có thẩm quyền đại diện là việc một người không có quyền đại
diện đối với một chủ thể khác lại vẫn thực hiện việc giao dịch dân sự với 1 người
thứ 3. Có thể lấy ví dụ như sau: Ông A muốn mua ô tô, và ông A đã đưa một số
tiền cho ông B và yêu cầu ông B đại diện cho ông A đi mua ô tô. Thế nhưng, ông
B lại tự ý thay đổi quyết định mà chuyển sang mua xe máy cho ông A. Về bản
chất, ông B là đại diện cho ông A trong việc mua ô tô, thế nhưng ông B lại đại
diện ông A để mua xe máy. Xét về thẩm quyền, lúc đó ông B không có quyền
đại diện trong việc mua xe máy. Như vậy, căn cứ theo Điều 145 BLDS thì sau
khi thực hiện giao dịch trên, thì sẽ không hề có một sự phát sinh về quyền và
nghĩa vụ nào đối với ông A; mà thay vì đó ông B mặc dù không có quyền đại
diện về việc mua xe máy cho ông A nhưng vẫn sẽ phải thực hiện nghĩa vụ đối
với người bán xe máy. Tuy nhiên, nếu ông B có sự thông báo trước khi mua xe
máy với ông A và được ông A đồng ý thì ông B có thể thực hiện giao dịch dân
sự kể trên với tư cách là người đại diện hợp pháp của ông A.
Về bản chất thì không có thẩm quyền đại diện và vượt quá thẩm quyền đại diện
đều có bản chất như nhau, cho nên hậu quả pháp lý của vượt quá thẩm quyền đại
diện cũng là sự phát sinh quyền và nghĩa vụ đối với người đại diện hay được đại
diện. Nhưng không thể từ đó mà đồng nhất không có thẩm quyền đại diện và
vượt quá thẩm quyền đại diện, vì dù gì nó cũng là hiện tượng khác nhau cho nên
sẽ có những đặc thù khác nhau. Nếu hậu quả pháp lý trong trường hợp không có
thẩm quyền đại diện là sẽ không làm phát sinh quyền và nghĩa vụ đối với người
được đại diện, thì hậu quả pháp lý trong trường hợp vượt quá hẩm quyền đại
diện là sẽ chỉ không làm phát sinh quyền và nghĩa vụ đối với phần giao dịch dân
sự được thực hiện vượt quá phạm vi đại diện của người đại diện. Nói như vậy
nghĩa là sẽ vẫn có phát sinh quyền và nghĩa vụ đối với phần giao dịch dân sự
nằm trong phạm vi đại diện của người đại diện. Trong giao dịch dân sự mà bên
tham gia có một bên là một chủ thể có quan hệ đại diện, rất dễ nẩy sinh ra những
vấn đề vượt quá thẩm quyền đại diện hoặc không có thẩm quyền đại diện sẽ phát
sinh thiệt hại cho người thứ ba. Cho nên, pháp luật đã có những quy phạm pháp
luật để bảo vệ quyền lợi cho người thứ ba. Cụ thể là trong khoản 2 Điều 145 và
khoản 2 Điều 146 đã quy định hậu quả pháp lý trong giao dịch dân sự khi không
có thẩm quyền đại diện hoặc vượt quá thẩm quyền đại diện.
III) Chấm dứt đại diện .
Quan hệ đại diện không tồn tại vĩnh viễn mà sẽ phải chấm dứt khi có các sự kiện
pháp lý nhất định xảy ra .
1 ) Chấm dứt đại diện theo pháp luật .

14. -Khoản 1 Điều 147 BLDS 2005 quy định đại diện theo pháp luật của cá nhân
chấm dứt khi :
+ Người được đại diện đã thành niên hoặc năng lực hành vi dân sự đã được khôi
phục. Cụ thể , nếu con đã thành niên đủ 18 tuổi thì cha mẹ không còn là người
đại diện nữa .hay có quyết định của tòa án tuyên bố hủy bỏ quyết định mất hay
hạn chế năng lực hành vi dân sự của một cá nhân thì người giám hộ và người
được tòa án chỉ định không còn là đại diện của cá nhân này .
+ NGười được đại diện chết .
+ Các trường hợp khác do pháp luật quy định ( thống thường lien quan tới việc
người đại diện không có đủ khả năng , điều kiện để làm người đại diện như
không đủ năng lực hành vi , vv..)
-Chấm dứt đại diện theo pháp luật của pháp nhân : Quan hệ đại diện theo pháp
luật của pháp nhân chấm dứt khi pháp nhân chấm dứt ( Khoản 1 , Diều 148 ,
BLDS 2005 ) Trường hợp pháp nhân bị tòa án ra quyết định tuyên bố phá sản
hay có quyết định giải thể hay bị hợp nhất , chia tách pháp nhân thì quan hệ đại
diện của pháp nhân đó sẽ chấm dứt .
-Chấm dứt đại diện của hộ gia đình và tổ hợp tác : thông thường quan hệ đại diện
sẽ chấm dứt khi hộ gia đình hoặc tổ hợp tác đó chấm dứt sự tồn tại .Ngoài ra chủ
hộ nếu không còn đủ điều kiện làm người đại diện theo quy định theo pháp luật
thì thành viên khác đủ điều kiện sẽ làm chủ hộ. Đối với tổ hợp tác , khi tổ trưởng
ra khỏi tổ hợp tác thì tổ trưởng của tổ hợp tác sẽ là thành viên khác được thay thế
theo thỏa thuận của các tổ viên.
Như vậy hình thức đại diện theo pháp luật sẽ chấm dứt khi chủ thể được đại diện
không còn là đối tượng cần được pháp luật bảo vệ nữa như khi các nhân đã có đủ
khả năng nhận thức và điều khiển được hành vi hoặc khi các chủ thể là các tổ
chức ( pháp nhân , tổ hợp tác ) không còn tồn tại . Bên cạnh đó với trường hợp
người đại diện theo pháp luật của các chủ thể là tổ chức không còn đủ điều kiện
làm người đại diện nữa thì sẽ được thay thế bằng một người khác .
2 ) Chấm dứt đại diện theo ủy quyền .
Các trường hợp chấm dứt đại diện theo ủy quyền của cá nhân và pháp nhân là
tương đối giống nhau :

15. - Thời hạn ủy quyền đã hết hoặc công việc ủy quyền đã hoàn thành , một
khi sự kiện nào xảy ra trước thì mặc nhiên quan hệ ủy quyền sẽ chấm dứt
.Thời hạn ủy quyền do các bên thỏa thuận , nếu các bên không có thỏa
thuận cụ thể về thời hạn hoặc pháp luật cũng không có quy định thì quan
hệ ủy quyền chỉ kéo dài trong thời hạn 1 năm kể từ ngày xác lập việc ủy
quyền ( quy định tại ĐIều 582 BLDS 2005). Trong thời hạn cua quan hệ
ủy quyền mà công việc hoàn thành thì quan hệ đại diện chấm dứt .
- Cá nhân ủy quyền hoặc người đại diện theo pháo luật cảu pháp nhân hủy
bỏ việc ủy quyền hoặc người được ủy quyền từ chối việc ủy quyền .Theo
ý chí của một trong hai bên chủ thể ,quan hệ ủy quyền sẽ chấm dứt tồn tại
sau thời điểm thông báo và tuyên bố hủy bỏ hay tuyên bố từ chối . Nếu
việc chấm dứt theo ý chí một bên mà gây thiệt hại cho chủ thể phía bên
kia thì sẽ phải bồi thường những thiệt hại đó .
- Cá nhân ủy quyền chết , pháp nhân chấm dứt hoặc người ủy quyền chết ,
bị tòa án tuyên bố mất năng lực hành vi , bị hạn chế năng lực hành vi dân
sự .Như vậy một trong hai bên quan hệ không đáp ứng được các điều kiện
của chủ thể trong quan hệ dân sự thì quan hệ đó chấm dứt .
IV)Kết Luận .
Đại diện là công cụ pháp lý hữu hiệu để các chủ thể thực hiện được tất cả các
quyền và nghĩa vụ dân sự của mình một cách linh hoạt và hiệu quả nhất
.Trong đời sống pháp luật dân sự với sự lưu thông dân sự phong phú đa dạng
thì đại diện được coi như là một công cụ hỗ trợ cho các lưu thông này thêm
phát triển .Chế định đại diện ngoài việc thỏa mãn quyền và lợi ích hợp pháp
giữa các chủ thể còn là công cụ pháp lý hữu hiệu để Nhà nước kiểm soát quan
hệ đại diên theo một trật tự chung .Có thể thấy ý nghĩa của việc đại diện được
thể hiện rõ ràng và vô cùng quan trọng trong những trường hợp :
+ Hình thức đại diện theo pháp luật của cá nhân là những người không có đủ
năng lực hành vi dân sự , chưa đủ tuổi , bị bệnh tâm thần , khôn glam fchur
được hành vi vậy hình thức đại diện này là một giải pháp bảo vệ và giúp họ
vẫn được hưởng mọi lợi ích từ các giao dịch thông qua đại diện .
+ Cá nhân có đầy đủ năng lực hành vi dân sự có thể trực tiếp tham gia vào cá
giao dịch nhưng lại có vô số những vấn đề như vì thời gian , sức khỏe , vv..
mà họ có thể tham gia một cách gián tiếp bằng quan hệ đại diện thông qua kí

16. hợp đông ủy quyền việc này giúp họ có thể linh hoạt tham gia vào các giao
dịch .
+Đối với chủ thể mà quyền lợi mang tính cộng đồng thì việc tham gia giao
dịch dân sự bắt buộc phải thông qua hành vi của người đại diện .
Danh mục tài liệu tham khảo .
1. Giáo trình Luật Dân sự Việt Nam tập một –TS Lê Đình Nghị - NXB giáo
dục VIệt Nam .

17. 2. Bộ Luật dân sự Việt Nam 2005
3. Một vài vấn đề về giám hộ Tạp chí tòa án nhân dân
Mục Lục
Lời mở đầu
Nội Dung

18. I) Khái niệm và phân loại Đại diện.
1)Khái niệm .
2) Đặc điểm của quan hệ Đại diện .
3) Các hình thức Đại diện .
3.1) Đại diện theo pháp luật .
3.2) Đại diện theo ủy quyền .
3.3) So sánh 2 loại đại diện : giữa đại diện theo ủy quyền và đại diện theo
pháp luật .
II) Phạm vi đại diện .
1)Phạm vi đại diện
2) Trường hợp không có thẩm quyền đại diện và vượt quá phạm vi thẩm
quyền đại diện .
III) Chấm dứt đại diện .
1 ) Chấm dứt đại diện theo pháp luật .
2 ) Chấm dứt đại diện theo ủy quyền .
IV)Kết Luận .