1. Podsumowanie
działalności KASE
Kraków
Rok akademicki 2011/2012
2. Spotkania
1. Szymon Chrupczalski – Narodziny i upadek euro
2. Paweł Rusiecki – Pieniądz i bankowość w ujęciu ASE
3. Marcin Chmielowski – Agoryzm: geneza, założenia, relacje ze
szkołą austriacką
4. Dominik Jaskulski – PKB, bezrobocie, inflacja: w jakim stopniu
powinniśmy ufać wskaźnikom ekonomicznym?
5. Olgierd Sroczyński – Liberalizm, ekonomia i Nauka Społeczna
Kościoła
6. Paweł Awdaniec-Słomka – Średniowieczne korzenie Wolnego
Rynku
7. Marcin Chmielowski – Państwo i rynek w myśli F.A Hayeka
8. Grzegorz Piatkowski – Zaangażowanie Chin w światowy kryzys
finansowy
3. Spotkania
1. Olgierd Sroczyński – Nadużycie rozumu, czyli antropologia
socjalizmu
2. Piotr Kot – Analiza porównawcza ASE i Nowoczesnej Teorii
Monetarnej
3. Rafał Bill – Spirala zadłużenia światowej gospodarki i możliwe
wyjścia z sytuacji
4. Marcin Chmielowski - Państwo i demokracja w myśli Josepha
Schumpetera
5. Dominik Jaskulski – Teoria Przedsiębiorczości Israela Kirznera
6. Dr Piotr Karaś – Bank jako podmiot regulowany
7. Szymon Chrupczalski – Wiedza w przedsiębiorczości – od Wikipedii
po granty UE
4. Konferencje i debaty
1. Polityka a ekonomia
2. Internet: urząd czy targowisko
3. Keynesianism: why government spending cannot save an
economy?
4. Dwudziestolecie katedry przedsiębiorczości UEK
5. Charakter współczesnego państwa – aktywny uczestnik czy
niewidzialny wróg?
6. Jak czytać ekonomię? Pytania i odpowiedzi o stan globalnej
gospodarki
7. Warsztaty o rynku pracy
5. Biblioteka
• W bibliotece dostępne są 142 książki
• Książki anglojęzyczne i polskojęzyczne
• Nowy system rezerwacji książek przez
internet
6. Kontakt
krakow@austriacy.pl
www.austriacy.pl/kluby/krakow/
9. Wiedza w przedsiębiorczości
- od facebooka po granty UE
I. Odkrywanie pojęć na nowo
– Przedsiębiorczość
– Wiedza
II. Ład spontaniczny i ład zaplanowany
– Rynek
– Firma
– Interwencja
– Przykłady z praktyki
9
10. Odkrywanie pojęć na nowo
Przedsiębiorczość - definicje
Przedsiębiorczość: w szerszym sensie odpowiada znaczeniu ludzkiego
działania. Każda osoba działająca, aby zmienić teraźniejszość i
osiągnąć swoje cele w przyszłości, uruchamia funkcję
przedsiębiorczą.
Etymologia:
– przedsięwzięcie (pol.)
– empresa (hiszp.)
– entrepreneur (fr.)
– prehendi (prendi) (łac.) - brać, chwytać, odkrywać,
widzieć, zauważać, łapać, zdobyć.
– entrepreneur (ang.) – z francuskiego, w czasach J.S.Milla
10
11. Odkrywanie pojęć na nowo
Przedsiębiorczość i ludzkie działanie
Ludzkie działanie - każde intencjonalne zachowanie
• Skierowane na osiągnięcie subiektywnie wartościowanego celu
• Poddane prawu preferencji czasowej
• Oparte na subiektywnie dobranych środkach do realizacji celu
Cele i środki nigdy nie są dane – najważniejsze w przedsiębiorczości
działanie to tworzenie, odkrywanie, orientowanie się, jakie cele i środki
uważa za właściwe.
Każdy z nas jest przedsiębiorcą:
• Targowanie się
• Planowanie zakupów
• Spekulacja
• Zmiana pracy etc.
11
12. Odkrywanie pojęć na nowo
Przedsiębiorczość - cechy
Cechy przedsiębiorczości:
•Działanie w subiektywnie pojmowanym czasie – przyszłość nie jest
zdeterminowana, ale projektowana i urzeczywistniana
•Działanie w warunkach niepewności – konkretne zdarzenia, nie klasy
wydarzeń
•Niewyrażalna matematycznie
•Intuicyjna
•Każda nowa informacja modyfikuje system przekonań i oczekiwań
Odkrywanie i ocenianie pojawiających się w otoczeniu możliwości
osiągnięcia jakiegoś celu (zysku) oraz podjęciu działania, aby te
możliwości wykorzystać.
12
13. Odkrywanie pojęć na nowo
Wiedza w przedsiębiorczości – 6 cech
F. A. von Hayek: „całość adaptacyjnych zachowań
człowieka do środowiska, w których brało udział
przeszłe doświadczenie.”
1) praktyczna i subiektywna;
2) unikatowa;
3) rozproszona w umysłach wszystkich ludzi;
4) niejawna, niedająca się zwerbalizować;
5) powstaje ex nihilo, jako następstwo przedsiębiorczych działań;
6) może być przekazywana, zwykle nieświadomie, za sprawą bardzo
skomplikowanych procesów socjalnych;
13
14. Odkrywanie pojęć na nowo
Wiedza w przedsiębiorczości
1) Jest praktyczna i subiektywna, a nie naukowa;
W dzisiejszych czasach sugestia, że wiedza naukowa nie jest summą
wszelkiej wiedzy, brzmi niemal jak herezja. (…) istnieje również korpus
bardzo ważnej, choć nie zorganizowanej wiedzy, której nie można
nazwać naukową w sensie wiedzy ogólnych reguł: jest to wiedza o
konkretnych okolicznościach danego czasu i miejsca.
Wykorzystanie wiedzy w społeczeństwie, F.A.von Hayek
Typ I Typ II
Oakeshott Praktyczna Naukowa
Hayek Rozproszona Scentralizowana
Polanyi Niezwerbalizowana Zwerbalizowana
Mises Dotycząca jednostkowych Dotycząca klas
wydarzeń
14
15. Odkrywanie pojęć na nowo
Wiedza w przedsiębiorczości
2) Jest to wiedza unikatowa.
•Osobisty i niepowtarzalny charakter
•Pochodzi z umysłu każdego z ludzi, do którego inni nie mają dostępu.
3) Jest ona rozproszona w umysłach wszystkich ludzi.
•Nie jest dana i dostępna wszystkim za pośrednictwem materialnych
nośników informacji (gazet, czasopism, książek, komputerów etc.)
Przykład:
Informacja I: chłopu z Podkarpacia czarna, smolista maź z wnętrza ziemi
zalewa pola i niszczy uprawy.
Informacja II: I. Łukasiewicz potrafi robić „naftę” świetlną nie używając
oleju roślinnego czy zwierzęcego.
15
16. Odkrywanie pojęć na nowo
Wiedza w przedsiębiorczości cd.
4) Zazwyczaj to wiedza niejawna, niedająca się zwerbalizować; milcząca
•Działający podmiot wie, jak przeprowadzić pewne działanie, ale
nie umie wyodrębnić i opisać elementów
•Często zawiera czynniki nieuświadamiane
•Przykłady: „chodź, pokażę Ci”, „właściwie to nie wiem”, „bo lubię”
5) Powstaje ex nihilo, jako następstwo przedsiębiorczych działań
•Aby osiągnąć cele (zyski) z przedsiębiorczości, nie trzeba dysponować
żadnym środkiem, wystarczy właściwie korzystać z przedsiębiorczych
zdolności.
Przykład: koordynacja handlowa ropy naftowej na chłopskim polu i
zdolności chemika z Bóbrki
16
17. Odkrywanie pojęć na nowo
Wiedza w przedsiębiorczości cd.
6) Może być przekazywana, zwykle nieświadomie, za sprawą bardzo
skomplikowanych procesów socjalnych
- działanie -> nowa informacja,
- przekazanie -> rozpowszechnienie,
- dostosowanie zachowań.
Przykłady:
•Rolnik z Podkarpacia
•Benzyna i Rockefeller
•Żarówki do „ogrzewania warsztatowego”
17
18. Ład spontaniczny i zaplanowany
Dwie formy porządku ekonomicznego
Na czym polega problem, który chcemy rozwiązać, gdy próbujemy
skonstruować racjonalny porządek ekonomiczny?
Szczególny charakter problemu racjonalnego porządku ekonomicznego
wynika właśnie z faktu, że wiedza o warunkach, z której musimy
korzystać, nigdy nie występuje w postaci skoncentrowanej czy
zintegrowanej, lecz wyłącznie w formie rozproszonych okruchów niepełnej
i często sprzecznej wiedzy posiadanej przez wszystkie z osobna jednostki.
Wykorzystanie wiedzy w społeczeństwie, F.A. von Hayek
• Porządek oparty na wiedzy • Porządek oparty na wiedzy
rozproszonej, wiedzy przedsiębiorcy. naukowej.
• Jest rezultatem ludzkiego działania, • Rezultat ludzkiego planowania.
nie planowania. • Jeden plan.
• Efekt dostrajania niezgodnych,
indywidualnych planów.
18
19. Ład spontaniczny i zaplanowany
Źródło wiedzy
Wiedza pochodząca od jednostki, Wiedza pochodząca bezpośrednio z
znajomość „okoliczności miejsca i ośrodka decyzyjnego, wydającego
czasu”. nakaz.
Ład spontaniczny Ład zaplanowany
Język Proces produkcyjny
System cen Czynności przy taśmie produkcyjnej
Konkurencja rynkowa Esperanto
Firmy na rynku Firma, korporacja
Administracja
Organizacje hierarchiczne
Rynek (wolny rynek) Gospodarka centralnie planowana
Cywilizacja – ład rozszerzony (rynek, Socjalizm, komunizm, kolektywizm
moralność, obyczaje, tradycja, język)
19
20. Ład spontaniczny i zaplanowany
Ład spontaniczny – poziom rynku i firmy
Ilość, wielkość i specjalizacja firm (organizacji pracy ludzi) na rynku –
rezultat spontanicznego ładu, tworzącego ład rozszerzony ludzkiej
współpracy – cywilizację.
Organizacja wewnętrzna firmy – „socjalizm” w
mikro skali, firmy zarządzane są jak gospodarki,
planowe (Coase, 1937 r.)
Istnienie i wielkość firmy wynika z:
•wysokości rynkowych kosztów transakcyjnych;
•zagadnienia kalkulacji ekonomicznej.
Większej produkcji zespołu niż sumy produkcji osiąganej oddzielnie przez
poszczególnych członków (Alchian i Demsetz)
20
21. Ład spontaniczny i zaplanowany
Ład spontaniczny – poziom rynku i firmy cd.
Ład spontaniczny w produkcie firmy
Ład spontaniczny w firmie!
Np. model 70/20/10
Inspiracje esejem
„Wykorzystanie wiedzy w
społeczeństwie” Hayeka.
21
22. Ład spontaniczny i organizacja
Ład zaplanowany – socjalizm, interwencjonizm
Socjalizm – brak prywatnej własności środków produkcji.
Skutki:
• Niemożliwość użycia wiedzy rozproszonej (system cen)
• Niemożliwość odkrywania i realizacji celów (plan już istnieje)
• Brak wzrostu wiedzy (innowacyjności)
• Brak bodźców dla przedsiębiorczości
Interwencjonizm – prywatna własność środków produkcji, ale naruszana
siłowymi nakazami.
Skutki:
• Łamanie reguł ładu spontanicznego i wzrost niepewności
• Zaburzony system cen i przekazywania informacji
• Alokacja środków niezgodna z życzeniami konsumentów
• Alokacja środków niezgodna z przeczuciami przedsiębiorców
22
23. Ład spontaniczny i zaplanowany
Ład zaplanowany – redystrybucjonizm
Cel systemu dotacji UE: tworzenie warunków dla wzrostu konkurencyjności
gospodarki opartej na wiedzy i przedsiębiorczości, zapewniającej wzrost
zatrudnienia oraz wzrost poziomu spójności (…)
Konkurencja w ładzie spontanicznym (element przedsiębiorczości)
•Odkrywanie i zdobywanie nowych informacji
•Odkrywanie dóbr i ich wartości dla konsumentów.
•Metoda rozprzestrzeniania się wiedzy praktycznej.
•Zmusza do testów, prób. Wymusza naśladowanie najlepszych.
Nieszczęście pomocy publicznej:
•Opiera się wiedzy II typu i ładzie zaplanowanym
•Zmniejsza konkurencyjność na rynku
•Niszczy czujność i zmysł przedsiębiorcy
23
24. Ład spontaniczny i zaplanowany
Ład zaplanowany – redystrybucjonizm i interwencja
Przykłady:
•Niepewność i zmiana a „trwałość projektu”
•Wiedza urzędników a wiedza przedsiębiorców
•Szybkość przenoszenia się informacji na rynku a w administracji
-problem innowacyjności
•Przedsiębiorcy a niepewność decyzji urzędników
•Inne
24
Miejsce Polski w kryzysie strefy euro Pozycja polskiej gospodarki na tle innych państw europejskich. Obowiązek i formalne warunki przyjęcia waluty euro przez państwa członkowskie. Przesłanki wprowadzenia euro w Polsce: korzyści i straty.
I. Wiedza Przedsiębiorczość III. Uczenie się
Znaczenie terminu „przedsiębiorczość” w szerszym sensie odpowiada znaczeniu ludzkiego działania. W takim rozumieniu należy podkreślić, że każda osoba działająca, aby zmienić teraźniejszość i osiągnąć swoje cele w przyszłości, uruchamia funkcję przedsiębiorczą etymologicznym znaczeniem słowa przedsięwzięcie. Hiszpańskie słowo empresa, francuskie i angielskie entrepreneur2 oraz polskie przedsięwzięcie pochodzą od czasownika „wziąć” (łacińske prehendi [lub prendi] znaczy brać, chwytać, odkrywać, widzieć, zauważać, łapać, zdobyć; łacińskie wyrażenie in prehensa wyraźnie nawiązuje do działania – znaczy wziąć, łapać, zdobyć). A więc przedsięwzięcie jest synonimem działania. We Francji terminu entrepreneur używano od wczesnego średniowiecza na określenie osob pełniących ważne funkcje w wojsku albo nadzorujących budowy katedr. W języku hiszpańskim jednym ze znaczeń słowa empresa* wymienionych w Słowniku Real Academia Espanola jest „działanie, zwłaszcza trudne, odważnie podjęte”. W średniowieczu używano tego słowa rownież w odniesieniu do insygniow zakonow rycerskich, ktorych członkowie pod przysięgą zobowiązali się wykonać jakieś ważne zadanie4. Rozumienie przedsięwzięcia jako działania jest więc wyraźnie związane z przedsiębiorczością, czyli postawą życiową, ktora przejawia się ciągłym poszukiwaniem nowych celow oraz środkow do ich osiągnięcia Ciekawy jest sposob, w jaki francuskie słowo entrepreneur zostało przejęte przez język angielski. Stało się to dość poźno. C.R. Prinsep, opracowując w 1821 r. przekład na angielski Traite d’Economie Politique Jeana Baptisty Saya, dziwacznie przetłumaczył francuskie entrepreneur jako adventurer, co dowodzi, że słowo to znalazło się w języku angielskim poźniej. Owo tłumaczenie znalazło się rownież w reedycji tego traktatu (ukazała się ona w 1971 r. w Nowym Jorku) na s. 329 i 330. John Stuart Mill ubolewał, że w jego języku nie istniało słowo będące odpowiednikiem francuskiego entrepreneur. W Principles of Political Economy w 1871 r. stwierdził: „ Należy żałować, że wyraz ten w tym znaczeniu nie przyjął się w języku angielskim. Francuscy ekonomiści polityczni korzystają z dużego udogodnienia, mogąc mowić o les profi ts de l’entrepreneur (chodzi o wyraz undertaker, ktory oznacza przedsiębiorcę pogrzebowego, i dlatego nie przyjął się w Anglii; zastąpił go w czasach Milla przejęty z francuskiego wyraz entrepreneur
Innymi słowy,, o to, jak działający podmiot subiektywnie odczuwa czas w kontekście swoich działań10. Według tej subiektywnej koncepcji czasu działający podmiot odczuwa jego upływ zgodnie ze swoim działaniem; inaczej mowiąc,, zgodnie z tym, jak w objaśniony tutaj przedsiębiorczy sposob tworzy nowe cele i środki, odkrywa je albo po prostu zauważa. Przeszłe doświadczenia łączą się w ludzkim umyśle z tworzonymi projektami przyszłości w obrazy lub oczekiwania. Przyszłość ta nie jest nigdy zdeterminowana, ale wyobrażana, projektowana i urzeczywistniana przez człowieka krok po kroku. Przyszłość zawsze jest niepewna, bo ciągle podlega tworzeniu, a działający podmiot ma tylko pewien jej obraz, wyobrażenie i oczekiwania, ktore stara się urzeczywistnić przez swoje działanie i wspołdziałanie z innymi osobami. Poza tym przyszłość jest otwarta na wszystkie tworcze możliwości człowieka. Stąd też działający podmiot musi zmierzyć się z nieuniknioną niepewnością. Niepewność ta może się zmniejszyć, jeśli zarowno podmiot, jak i jego otoczenie (instytucje) przestrzegają obowiązujących norm zachowania.
Przestudiujemy dokładnie sześć cech tej wiedzy: 1) jest ona praktyczna i subiektywna, a nie naukowa; 2) jest to wiedza unikatowa; 3) jest ona rozproszona w umysłach wszystkich ludzi; 4) zazwyczaj jest to wiedza niejawna, a więc niedająca się zwerbalizować; 5) powstaje ona ex nihilo, z niczego, jako następstwo przedsiębiorczych działań; 6) jest to wiedza, która może być przekazywana, zwykle nieświadomie, za sprawą bardzo skomplikowanych procesów socjalnych;
Wiedzy praktycznej nie da się sformalizować, ponieważ stale się ją zdobywa i pogłębia dzięki praktyce, czyli przez ludzkie działanie we właściwych dla niego okolicznościach. Wystarczy, jesli przypomnimy sobie, ile musielismy nauczyc sie (w dowolnym zawodzie) po ukonczeniu szkolenia teoretycznego, jak wielka czesc ycia zawodowego spedzamy na nauce wykonywania poszczególnych zadan i jak wartosciowym atutem w całej drodze przez ycie jest dla nas wiedza o ludziach, lokalnych warunkach i konkretnych okolicznosciach. Wiedziec o istnieniu nie w pełni wykorzystanej maszyny i uruchomic ja, lepiej wykorzystac czyjes umiejetnosci, miec informacje o dodatkowych zapasach, z których mona zaczerpnac w okresach zakłócen poday – wszystko to ze społecznego punktu widzenia jest równie uyteczne jak znajomosc lepszych alternatywnych technik. Spedytor zarabiajacy na ycie dzieki wykorzystaniu rejsów pustych lub nie w pełni załadowanych trampów, agent nieruchomosci, którego wiedza niemal bez reszty ogranicza sie do znajomosci przemijajacych okazji, arbitraysta czerpiacy zyski z lokalnych rónic cen towarów – wszyscy oni spełniaja jednoznacznie uyteczne funkcje, opierajac sie na wyspecjalizowanej wiedzy o nieznanych innym ludziom okolicznosciach towarzyszacych konkretnej ulotnej chwili.
Przestudiujemy dokładnie sześć cech tej wiedzy: 1) jest ona praktyczna i subiektywna, a nie naukowa; 2) jest to wiedza unikatowa (Szymon i pralka); 3) jest ona rozproszona w umysłach wszystkich ludzi; 4) zazwyczaj jest to wiedza niejawna, a więc niedająca się zwerbalizować; 5) powstaje ona ex nihilo, z niczego, jako następstwo przedsiębiorczych działań; 6) jest to wiedza, ktora może być przekazywana, zwykle nieświadomie, za sprawą bardzo skomplikowanych procesow socjalnych;
Przestudiujemy dokładnie sześć cech tej wiedzy: 1) jest Model japoński Model japoński zarządzania wiedzą jest efektem badań dwóch Japończyków: Nonaki i Takeuchiego, którzy na początku lat 90. opracowali model "spirali wiedzy". Zarządzanie wiedzą na zasadzie "spirali" to powtarzający się cykl czterech procesów konwersji wiedzy: internalizacji, czyli zamiany wiedzy cichej (ukrytej) w wiedzę cichą (ukrytą), socjalizacji, czyli zamiany wiedzy cichej (ukrytej) w wiedzę formalną (dostępną),
chłop, na którego pole wylewała ropa naftowa dowie się, że środek ten jest cenny i nie może go marnować. Nawiązuje się nowa współpraca między nieznającymi się osobami. Otwierają się nowe możliwości dla ludzi, którzy potrzebują taniego źródła światła.
Friedrich August von Hayek Indywidualizm i porzadek ekonomiczny Rozdział IV Wykorzystanie wiedzy w społeczenstwie1 1 Na czym polega problem, który chcemy rozwiazac, gdy próbujemy skonstruowac racjonalny porzadek ekonomiczny? Szczególny charakter problemu racjonalnego porzadku ekonomicznego wynika własnie z faktu, e wiedza o warunkach, z której musimy korzystac, nigdy nie wystepuje w postaci skoncentrowanej czy zintegrowanej, lecz wyłacznie w formie rozproszonych okruchów niepełnej i czesto sprzecznej wiedzy posiadanej przez wszystkie z osobna jednostki. Ekonomiczny problem społeczenstwa nie dotyczy zatem po prostu alokacji „ danych” zasobów – jesli słowo „danych” ma znaczyc: danych jednemu umysłowi swiadomie rozwiazujacemu problem stawiany przez te dane. Jest to raczej problem zapewnienia najlepszego wykorzystania zasobów znanych kademu sposród członków społeczenstwa 1 Przedrukowane z „American Economic Review”, t. XXXV, nr 4, wrzesien 1945, s.519-530. 2 w celach, których wzgledne znaczenia jemu tylko sa znane. Krótko mówiac, jest to problem wykorzystania wiedzy, która w całej swej pełni nikomu nie jest dana. Hayek twierdzi, iż sposobem na sprawne funkcjonowanie społeczeństwa w warunkach rozproszenia informacji jest ład spontaniczny, w szczególności wolny rynek. W ramach rynku każda z jednostek tworzy własne plany – można więc mówić o skrajnej decentralizacji planowania. Plany te muszą być oparte o wiedzę cząstkową, w związku z tym rzadko są ze sobą zgodne. Ową niezgodność można usunąć tylko w jeden sposób – korygując własne plany, dostosowując je tym samym do planów innych osób. Przy braku wiedzy i informacji, jakie są podstawą dla planów innych ludzi, jednostka musi polegać na obserwacji ich zachowania. W ten sposób działalność podejmowana przez jedną osobę staje się informacją dla drugiej. Dochodzi do samoistnej agregacji2 i analizy informacji w społeczeństwie. Zbiór ekskluzywnych danych posiadanych przez jednostkę A jest przetwarzany i wykorzystywany w działaniu. Działanie jednostki A staje się więc agregatem, skupiającym przetworzone przez nią informacje. W efekcie jednostka B – obserwując i biorąc pod uwagę w swoich planach i czynach działanie jednostki A – nieświadomie korzysta z wiedzy, której sama nie posiada. Oczywiście podobne sprzężenie zachodzi również w przeciwną stronę, co skutkuje wzajemnym dostosowywaniem się planów jednostek. Tym sposobem w społeczeństwie kształtuje się sytuacja podziału wiedzy, który w swej samorzutnej i samoregulującej się istocie przypomina podział pracy. O ile wzajemne wykorzystywanie informacji między jednostkami A i B jest sprawą dość prostą, o tyle sytuacja komplikuje się w bardziej złożonej społeczności. Tu jednym z najważniejszych mediów przekazywania informacji staje się system cen.
Szczególny charakter problemu racjonalnego porzadku ekonomicznego wynika własnie z faktu, e wiedza o warunkach, z której musimy korzystac, nigdy nie wystepuje w postaci skoncentrowanej czy zintegrowanej, lecz wyłacznie w formie rozproszonych okruchów niepełnej i czesto sprzecznej wiedzy posiadanej przez wszystkie z osobna jednostki. Ekonomiczny problem społeczenstwa nie dotyczy zatem po prostu alokacji „ danych” zasobów – jesli słowo „danych” ma znaczyc: danych jednemu umysłowi swiadomie rozwiazujacemu problem stawiany przez te dane. Jest to raczej problem zapewnienia najlepszego wykorzystania zasobów znanych kademu sposród członków społeczenstwa w celach, których wzgledne znaczenia jemu tylko sa znane. Krótko mówiac, jest to problem wykorzystania wiedzy, która w całej swej pełni nikomu nie jest dana. Hayek twierdzi, iż sposobem na sprawne funkcjonowanie społeczeństwa w warunkach rozproszenia informacji jest ład spontaniczny, w szczególności wolny rynek. W ramach rynku każda z jednostek tworzy własne plany – można więc mówić o skrajnej decentralizacji planowania. Plany te muszą być oparte o wiedzę cząstkową, w związku z tym rzadko są ze sobą zgodne. Ową niezgodność można usunąć tylko w jeden sposób – korygując własne plany, dostosowując je tym samym do planów innych osób. Przy braku wiedzy i informacji, jakie są podstawą dla planów innych ludzi, jednostka musi polegać na obserwacji ich zachowania. W ten sposób działalność podejmowana przez jedną osobę staje się informacją dla drugiej. Dochodzi do samoistnej agregacji2 i analizy informacji w społeczeństwie. Zbiór ekskluzywnych danych posiadanych przez jednostkę A jest przetwarzany i wykorzystywany w działaniu. Działanie jednostki A staje się więc agregatem, skupiającym przetworzone przez nią informacje. W efekcie jednostka B – obserwując i biorąc pod uwagę w swoich planach i czynach działanie jednostki A – nieświadomie korzysta z wiedzy, której sama nie posiada. Oczywiście podobne sprzężenie zachodzi również w przeciwną stronę, co skutkuje wzajemnym dostosowywaniem się planów jednostek. Tym sposobem w społeczeństwie kształtuje się sytuacja podziału wiedzy, który w swej samorzutnej i samoregulującej się istocie przypomina podział pracy. O ile wzajemne wykorzystywanie informacji między jednostkami A i B jest sprawą dość prostą, o tyle sytuacja komplikuje się w bardziej złożonej społeczności. Tu jednym z najważniejszych mediów przekazywania informacji staje się system cen.
Dlaczego istnieją firmy? Zdaniem Coase'a, firmy są zarządzane w podobny sposób, jak gospodarki planowe z tym, że ich wielkość wyznaczona jest przez dobrowolne decyzje, które wynikają z wysokości rynkowych kosztów transakcyjnych . Gdyby koszty związane z zawieraniem transakcji były zerowe, wówczas według Coase'a, nie byłoby potrzeby tworzenia przedsiębiorstw i wszelka działalność gospodarcza miałaby miejsce w formie bezpośrednich transakcji rynkowych. Jednak, jeżeli rynkowe koszty transakcji są wysokie, wówczas działalność gospodarcza w obrębie przedsiębiorstwa może być bardziej efektywna niż z użyciem mechanizmu rynkowego, bo taki sposób koordynacji kontraktów (np. umów o pracę) obniża koszty ich zawierania i realizacj Funkcją przedsiębiorczości, jako czynnika produkcji, jest redukcja kosztów kombinacji innych czynników produkcji w ich przetwarzaniu w finalne produkty. Wynagrodzeniem za przedsiębiorczość są oszczędności na kosztach alokacji zasobów. Dobra jakie są produkowane i metody produkcji są dane, nie są określane przez przedsiębiorcę. Wybory przedsiębiorców dokonują się w ramach danych zbiorów czynników produkcji, dóbr i ich cen (Boudreaux, Holcombe, 1989). Coase mówi jednak o pewnych aspektach funkcjonowania firm, które najlepiej rozumiane są w świetle przedsiębiorczych działań (Foss, Klein, 2004). Jego analiza długookresowych kontraktów zatrudnienia odwołuje się do nieprzewidywalności i potrzeby jakościowej koordynacji w świecie niepewności, w sytuacjach niemożliwych do zawarcia ich w kontraktach. To daje możliwość działań przedsiębiorcy, jako podmiotowi decydującemu w warunkach niepewności. Alchian, Demsetz (1972), w swojej teorii firmy, jako koncepcji produkcji zespołowej, rolę przedsiębiorcy widzą w funkcji monitorowania członków zespołu. Produkcja osiągana przez zespół jest większa niż suma produkcji osiągana oddzielnie przez poszczególnych członków zespołu.
Dlaczego istnieją firmy? Zdaniem Coase'a, firmy są zarządzane w podobny sposób, jak gospodarki planowe z tym, że ich wielkość wyznaczona jest przez dobrowolne decyzje, które wynikają z wysokości rynkowych kosztów transakcyjnych . Gdyby koszty związane z zawieraniem transakcji były zerowe, wówczas według Coase'a, nie byłoby potrzeby tworzenia przedsiębiorstw i wszelka działalność gospodarcza miałaby miejsce w formie bezpośrednich transakcji rynkowych. Jednak, jeżeli rynkowe koszty transakcji są wysokie, wówczas działalność gospodarcza w obrębie przedsiębiorstwa może być bardziej efektywna niż z użyciem mechanizmu rynkowego, bo taki sposób koordynacji kontraktów (np. umów o pracę) obniża koszty ich zawierania i realizacj Funkcją przedsiębiorczości, jako czynnika produkcji, jest redukcja kosztów kombinacji innych czynników produkcji w ich przetwarzaniu w finalne produkty. Wynagrodzeniem za przedsiębiorczość są oszczędności na kosztach alokacji zasobów. Dobra jakie są produkowane i metody produkcji są dane, nie są określane przez przedsiębiorcę. Wybory przedsiębiorców dokonują się w ramach danych zbiorów czynników produkcji, dóbr i ich cen (Boudreaux, Holcombe, 1989). Coase mówi jednak o pewnych aspektach funkcjonowania firm, które najlepiej rozumiane są w świetle przedsiębiorczych działań (Foss, Klein, 2004). Jego analiza długookresowych kontraktów zatrudnienia odwołuje się do nieprzewidywalności i potrzeby jakościowej koordynacji w świecie niepewności, w sytuacjach niemożliwych do zawarcia ich w kontraktach. To daje możliwość działań przedsiębiorcy, jako podmiotowi decydującemu w warunkach niepewności. Alchian, Demsetz (1972), w swojej teorii firmy, jako koncepcji produkcji zespołowej, rolę przedsiębiorcy widzą w funkcji monitorowania członków zespołu. Produkcja osiągana przez zespół jest większa niż suma produkcji osiągana oddzielnie przez poszczególnych członków zespołu.
Skutki interwencji są odmienne od planów i intencji
Efektem jest coraz lepsza kombinacja wiedzy i zdolności Konkurencyjność (Competitiveness) – zdolność do osiągania sukcesu w gospodarczej rywalizacji, a w szerszym ujęciu to zdolność do ekspansji lokowania na rynkach międzynarodowych dóbr i usług przy jednoczesnym zapewnieniu realnego wzrostu dochodów ludności w długim okresie. Konkurencyjność to także zdolność kraju do tworzenia i utrzymywania otoczenia, które sprzyja tworzeniu większej wartości dodanej przez przedsiębiorstwa i osiąganiu większego dobrobytu przez ludność.
-3 lata trwałości -Problem centralnego planisty. MARR -MARR zielona energia -korporacje taksówkarskie
Dlaczego istnieją firmy? Zdaniem Coase'a, firmy są zarządzane w podobny sposób, jak gospodarki planowe z tym, że ich wielkość wyznaczona jest przez dobrowolne decyzje, które wynikają z wysokości rynkowych kosztów transakcyjnych . Gdyby koszty związane z zawieraniem transakcji były zerowe, wówczas według Coase'a, nie byłoby potrzeby tworzenia przedsiębiorstw i wszelka działalność gospodarcza miałaby miejsce w formie bezpośrednich transakcji rynkowych. Jednak, jeżeli rynkowe koszty transakcji są wysokie, wówczas działalność gospodarcza w obrębie przedsiębiorstwa może być bardziej efektywna niż z użyciem mechanizmu rynkowego, bo taki sposób koordynacji kontraktów (np. umów o pracę) obniża koszty ich zawierania i realizacj Funkcją przedsiębiorczości, jako czynnika produkcji, jest redukcja kosztów kombinacji innych czynników produkcji w ich przetwarzaniu w finalne produkty. Wynagrodzeniem za przedsiębiorczość są oszczędności na kosztach alokacji zasobów. Dobra jakie są produkowane i metody produkcji są dane, nie są określane przez przedsiębiorcę. Wybory przedsiębiorców dokonują się w ramach danych zbiorów czynników produkcji, dóbr i ich cen (Boudreaux, Holcombe, 1989). Coase mówi jednak o pewnych aspektach funkcjonowania firm, które najlepiej rozumiane są w świetle przedsiębiorczych działań (Foss, Klein, 2004). Jego analiza długookresowych kontraktów zatrudnienia odwołuje się do nieprzewidywalności i potrzeby jakościowej koordynacji w świecie niepewności, w sytuacjach niemożliwych do zawarcia ich w kontraktach. To daje możliwość działań przedsiębiorcy, jako podmiotowi decydującemu w warunkach niepewności. Alchian, Demsetz (1972), w swojej teorii firmy, jako koncepcji produkcji zespołowej, rolę przedsiębiorcy widzą w funkcji monitorowania członków zespołu. Produkcja osiągana przez zespół jest większa niż suma produkcji osiągana oddzielnie przez poszczególnych członków zespołu.
