1. Weet wat er speelt onder de motorkap
Peter Speek | Fertilab

2. www.nationalegrasdag.nl
nationalegrasdag.nl
Inleiding
 Onderzoek door Fertilab
 Bodemanalyse
 Algemeen
 Analyse van nutriënten (voedingsstoffen)
 Analyse van structuur (granulair onderzoek)
 Analyse praktijkvoorbeeld
 Frequentie van analyse

3. www.nationalegrasdag.nl
nationalegrasdag.nl
Inleiding
 Hoe vaak laat u een bodemanalyse uitvoeren?
1) Nooit
2) Met enige regelmaat

4. www.nationalegrasdag.nl
nationalegrasdag.nl
Onderzoek door Fertilab
 Bodem, substraten, compost
 Nutriënten (beschikbaarheid/voorraad)
 Structuur (granulair onderzoek)
 Plantaardig materiaal
 Meststoffen
 Organisch en mineraal
 Water
 Beregeningswater, oppervlaktewater, bronwater

5. www.nationalegrasdag.nl
nationalegrasdag.nl
Bodemanalyse: Algemeen
 Welke factoren heeft een gewas nodig om te groeien?
 Juiste ondergrond (structuur)
 (Zon)licht
 Water
 Nutriënten
 Onderdeel van bladgroen
 Stevigheid van celwanden
 Enzymatische reacties (co-enzymen)

6. www.nationalegrasdag.nl
nationalegrasdag.nl
Bodemanalyse: Algemeen
 Balans is belangrijk voor goede groei
 Wet van Liebig
 Groei hangt af van de factor
die het minst aanwezig is
 Eenvoudig op te lossen
door bemesting?

7. www.nationalegrasdag.nl
nationalegrasdag.nl
Bodemanalyse: Nutriënten
 Beschikbaarheid en
opname van nutriënten
is afhankelijk van onder
andere: Fixatie

8. www.nationalegrasdag.nl
nationalegrasdag.nl
Bodemanalyse: Nutriënten
 Beschikbaarheid en opname
van nutriënten is afhankelijk
van onder andere: Interactie

9. www.nationalegrasdag.nl
nationalegrasdag.nl
Bodemanalyse: Nutriënten
 Eigen bodemanalyse: Fertilyse
 Nabootsen van eigenschappen van het wortelmilieu door:
 Verzuring (organische zuren)
 Complexering (suikers, zuurresten)
 Fertilab heeft analyses in verschillende varianten:
 Van één parameter (pH) tot ruim 50 parameters
 Rapportage varieert van 2 tot 10 werkdagen

10. www.nationalegrasdag.nl
nationalegrasdag.nl
Bodemanalyse: Granulair onderzoek
 Traditioneel
Voorbehandeling
Zeven
(fracties > 50 µm)
Sedimentatie
(fracties < 50 µm)

11. www.nationalegrasdag.nl
nationalegrasdag.nl
Bodemanalyse: Granulair onderzoek
 Traditioneel
 Te bepalen fracties vooraf vaststellen
 Twee bepalingen die moeten worden samengevoegd
en soms gecorrigeerd voor naadloos aansluiten
 Verwerkingstijd: 6 tot 10 werkdagen

12. www.nationalegrasdag.nl
nationalegrasdag.nl
Bodemanalyse: Granulair onderzoek
 Laserdiffractie
Voorbehandeling Laserdiffractie

13. www.nationalegrasdag.nl
nationalegrasdag.nl
Bodemanalyse: Granulair onderzoek
 Laserdiffractie
 Te bepalen fracties vooraf óf achteraf vaststellen
 Eén bepaling, dus geen probleem met aansluiting
 Snellere verwerking (3 tot 4 werkdagen)

14. www.nationalegrasdag.nl
nationalegrasdag.nl
Bodemanalyse: Granulair onderzoek

15. www.nationalegrasdag.nl
nationalegrasdag.nl
 Voorraad zegt niet alles, kijk ook naar opneembaarheid
 Afhankelijk van zuurgraad (fixatie)
 Afhankelijk van andere nutriënten (interactie)
Bodemanalyse Willem II
Parameter Trainingsveld 1 Trainingsveld 2 Stadion
Zuurgraad (pH-H₂O) 6.4 6.4 6.1
Calcium 482 434 234
Fosfaat (voorraad) 83 76 52
Fosfaat (opneembaar) 16.6 14.0 20.1
Magnesium 77.1 79.3 76.6
Natrium 8.8 9.4 7.5

16. www.nationalegrasdag.nl
nationalegrasdag.nl
 Het grootste deel van de stikstof is aanwezig in een
organische vorm (als organische stof)
 Komt vrij door bodemleven (mineralisatie)
 Lage C/N verhouding (< 15): sneller afbreekbaar
Bodemanalyse Willem II
Parameter Trainingsveld 1 Trainingsveld 2 Stadion
Organische stof 2.0% (= 20000 mg/kg) 2.0 1.3
Stikstof (voorraad) 1240 1260 860
Stikstof (opneembaar) 4.9 4.7 5.9
C/N verhouding 9 9 8

17. www.nationalegrasdag.nl
nationalegrasdag.nl
 Kenmerken granulair onderzoek:
 D10 en D60 zijn die korreldiameters, waarbij 10% en 60%
van de deeltjes in de zandfractie kleiner zijn
 Matig grote spreiding (gelijkmatigheid 2.2 - 3.0)
Bodemanalyse Willem II
Parameter Trainingsveld 1 Trainingsveld 2 Stadion
Zandmediaan (= M50) 224 212 202
D10 101 94 84
D60 254 240 236
Gelijkmatigheid (CU) 2.53 2.55 2.81

18. www.nationalegrasdag.nl
nationalegrasdag.nl
Bodemanalyse Willem II

19. www.nationalegrasdag.nl
nationalegrasdag.nl
Frequentie van analyses
 Iedere 3 jaar
 Iedere 2 jaar
 Ieder jaar
 Nee!

20. www.nationalegrasdag.nl
nationalegrasdag.nl
Frequentie van analyses
 Analyses uitvoeren wanneer nodig
 Controleren van het effect van een uitgevoerde bemesting
 Bij (zichtbare) problemen en/of afwijkende plekken in het veld
 Voorafgaand aan aanleg/renovatie (structuuranalyse)
 Bodemanalyse: complex, maar noodzakelijk voor
juiste maatregelen !
 Door regelmatig analyseren leert u het veld beter kennen
en krijgt u een beeld van wat er speelt onder de motorkap!