More Related Content
Similar to Giáo Án Ngữ Văn 10 Cơ Bản (20)
Giáo Án Ngữ Văn 10 Cơ Bản
- 1. Gi¸o ¸n Ng÷ V¨n líp 10 c¬ b¶n
TiÕt:1-2 Ngµy so¹n:
Tæng quan v¨n häc viÖt nam
A. Môc tiªu:
I/ ChuÈn kiÕn thøc kü n¨ng :
1. KiÕn thøc: - Gióp häc sinh n¾m ®îc kiÕn thøc chung nhÊt,
tæng quan nhÊt vÒ hai bé phËn cña VHVN vµ qu¸ tr×nh ph¸t triÓn
cña VHVN.
- N¾m v÷ng hÖ thèng vÊn ®Ò: + ThÓ lo¹i v¨n häc
+ Con ngêi trong v¨n häc.
2. Kü n¨ng: Tæng hîp kiÕn thøc v¨n häc.
3. Th¸i ®é : Nghiªm tóc tiÕp thu bµi gi¶ng
II/ N©ng cao më réng :
B.Ph¬ng ph¸p: Lµm viÖc víi SGK, ®Æt c©u hái, gîi më.
C.ChuÈn bÞ cña GV, HS:
a.ChuÈn bÞ cña GV: so¹n gi¸o ¸n, nghiªn cøu tµi liÖu.
b.ChuÈn bÞ cña HS: §äc SGK, so¹n bµi míi.
D.TiÕn tr×nh lªn líp:
1. æn ®Þnh:
2. KiÓm tra bµi cò:
3. Bµi míi:
a. §Æt vÊn ®Ò: LÞch sö v¨n häc cña bÊt cø d©n téc nµo ®Òu lµ
lÞch sö t©m hån cña d©n téc Êy. §Ó cung cÊp cho c¸c em nh÷ng
nÐt lín vÒ v¨n häc níc nhµ, chóng ta t×m hiÓu bµi “ tæng quan v¨n
häc ViÖt Nam”.
b. TriÓn khai bµi míi
Ho¹t ®éng cña thÇy trß Néi dung kiÕn thøc
H§1? Em hiÓu thÕ nµo lµ tæng
quan v¨n häc ViÖt Nam. Néi
dung cña bµi lµ g×.
? H·y cho biÕt nh÷ng bé phËn
hîp thµnh cña nÒn VHVN.
I. C¸c bé phËn hîp thµnh cña
nÒn VHVN.
- VHVN cã hai bé phËn: + VHDG
+ VH viÕt
-> cïng ph¸t triÓn song song vµ
lu«n cã mèi quan hÖ mËt thiÕt
víi nhau.
1
- 2. Gi¸o ¸n Ng÷ V¨n líp 10 c¬ b¶n
? ThÕ nµo lµ VHDG.
? ThÓ lo¹i. §Æc trng c¬ b¶n cña
VHDG.
? sù kh¸c nhau gi÷a VHDG vµ VH
viÕt.
H§2
? Nh×n mét c¸ch tæng qu¸t VH
viÕt ViÖt Nam ®îc chia lµm mÊy
thêi kú lín.
? Nªu nh÷ng nÐt chÝnh vÒ v¨n
häc trng ®¹i ViÖt Nam.
? Ph©n biÖt sù gièng nhau vµ
kh¸c nhau gi÷a VHT§ vµ VHH§.
? V¨n häc thêi kú nµy ®îc chia
lµm mÊy giai ®o¹n. nÐt chÝnh
cña mçi giai ®o¹n lµ g×.
H§3
1. V¨n häc d©n gian:
- VHDG lµ s¸ng t¸c tËp thÓ vµ
truyÒn miÖng cña nh©n d©n
lao ®éng.
- ThÓ lo¹i: SGK.
- §Æc trng: TÝnh truyÒn
miÖng, tÝnh tËp thÓ vµ sù
g¾n víi c¸c sinh ho¹t trong ®êi
sèng céng ®ång.
2. V¨n häc viÕt:
a. Ch÷ viÕt cña VHVN:
- VH viÕt: + Ch÷ H¸n.
+ Ch÷ N«m.
+ Ch÷ Quèc ng÷.
b. HÖ thèng thÓ lo¹i cña VH
viÕt: SGK
II. Qu¸ tr×nh ph¸t triÓn cña VH
viÕt ViÖt Nam:
- Chia lµm 3 thêi kú:
1. V¨n häc trung ®¹i:
- VH cã nhiÒu chuyÓn biÕn qa
c¸c giai ®o¹n lÞch sö kh¸c
nhau, g¾n liÒn víi qu¸ tr×nh
dùng níc vµ gi÷ níc vµ cã quan
hÖ giao lu víi nhiÒu nÒn v¨n
häc.
- VH viÕt b»ng ch÷ H¸n vµ ch÷
N«m.
- TiÕp nhËn hÖ thèng thÓ lo¹i
vµ thi ph¸p c¶ v¨n häc Trung
Quèc.
- T¸c gi¶ vµ t¸c phÈm tiªu biÓu:
SGK.
- Néi dung: yªu níc vµ nh©n
®¹o.
2. V¨n häc hiÖn ®¹i:
- VHH§ cã:
+ T¸c gi¶: xuÊt hiÖn ®éi ngò
nhµ v¨n, nhµ th¬ chuyªn
nghiÖp.
+ §êi sèng v¨n häc: s«i næi,
n¨ng ®éng.
+ ThÓ lo¹i: cã nhiÒu thÓ lo¹i
míi.
+ Thi ph¸p: lèi viÕt hiÖn
2
- 3. Gi¸o ¸n Ng÷ V¨n líp 10 c¬ b¶n
? Mèi quan hÖ gi÷a con ngêi víi
thÕ giíi tù nhiªn ®îc thÓ hiÖn nh
thÕ nµo trong v¨n häc.
? Con ngêi ViÖt Nam víi quèc gia
d©n téc ®îc ph¶n ¸nh nh thÕ nµo
trong v¨n häc.
- Yª níc: yªu quª h¬ng, tù hµo vÒ
truyÒn thèng v¨n ho¸ d©n téc, vÒ
lÞch sö dùng níc vµ gi÷ níc, ý chÝ
c¨m thï giÆc, tinh thÇn hi sinh v×
®éc tù do cña tæ quèc....
? Tr¶i qua c¸c thêi kú lÞch sö kh¸c
nhau trong v¨n häc, con ngêi VN
cã ý thøc ra sao vÒ b¶n th©n.
? VËy, nh×n chung khi x©y dùng
mÉu ngêi lý tëng con ngíi VN ®îc
v¨n häc x©y dùng ra sao.
thùc.
+ Néi dung: tiÕp tôc néi
dung cña v¨n häc d©n téc lµ
tinh thÇn yªu níc vµ nh©n
®¹o.
- 4 giai ®o¹n: SGK
III. Con ngêi ViÖt Nam qua v¨n
häc:
1. Con ngêi ViÖt Nam trong
quan hÖ víi thÕ giíi tù nhiªn:
- T×nh yªu thiªn nhiªn lµ mét
néi dung quan träng cña
VHVN.
+ Trong v¨n häc d©n gian:
thiªn nhiªn t¬i ®Ñp, ®¸ng
yªu: c©y ®a, bÕn níc, vÇng
tr¨ng....
+ VHT§: h×nh tîng thiªn
nhiªn g¾n víi lý tëng ®¹o
®øc, thÈm mü: tïng, cóc....
+ VHH§: thÓ hiÖn t×nh yªu
quª h¬ng, ®Êt níc, yªu cuéc
sèng, ®Æc biÖt lµ t×nh yªu
®«i løa.
2. Con ngêi ViÖt Nam trong
quan hÖ víi quèc gia d©n téc.
- Chñ nghÜa yªu níc lµ néi
dung tiªu biÓu- mét gi¸ trÞ
quan träng cña VHVN.
+ VHT§: ý thøc s©u s¾c vÒ
quèc gia d©n téc, vÒ truyÒn
thèng v¨n hiÕn l©u ®êi cña
d©n téc.
+ VHH§: yªu níc g¾n liÒn víi
sù ®Êu tranh vµ lý tëng
XHCN.
3.Con ngêi ViÖt Nam trong
quan hÖ víi x· héi:
- X©y dùng mét x· héi tèt ®Ñp
lµ íc muèn ngµn ®êi cña d©n
téc ViÖt Nam. NhiÒu t¸c phÈm
thÓ hiÖn íc m¬ vÒ mét x· héi
c«ng b»ng tèt ®Ñp.
-> Nh×n th¼ng vµo thùc t¹i víi
tinh thÇn nhËn thøc phª ph¸n
3
- 4. Gi¸o ¸n Ng÷ V¨n líp 10 c¬ b¶n
vµ c¶i t¹o x· héi lµ mét truyÒn
thèng lín cña v¨n häc VN.
- C¶m høng x· héi s©u ®Ëm lµ
tiÒn ®Ò cho sù h×nh thµnh
CNHT( tõ 1930- nay) vµ CNN§
trong v¨n häc d©n téc.
4.Con ngêi VN vµ ý thøc vÒ
b¶n th©n.
- VHVN ®· ghi l¹i qu¸ tr×nh t×m
kiÕm lùa chän c¸c gi¸ trÞ ®Ó
h×nh thµnh ®¹o lý lµm ngêi
cña d©n téc VN. C¸c häc
thuyÕt nh: N-P-L vµ t tëng d©n
gian cã ¶nh hëng s©u s¾c
®Õn qu¸ tr×nh nµy
+ Trong nh÷ng hoµn c¶nh
®Æc biÖt, con ngêi VN thêng
®Ò cao ý thøc céng ®ång.
+ giai ®o¹n cuèi thÕ kû
XVIII- ®Çu TK XIX, giai ®o¹n
1930- 1945, thêi kú ®æi míi tõ
1986- nay -> VH ®Ò cao con
ngêi c¸ nh©n.
- V¨n häc x©y dùng mét ®¹o lý
lµm ngêi víi nhiÒu phÈm chÊt
tèt ®Ñp nh: nh©n ¸i, thû chung,
t×nh nghÜa, vÞ tha, ®øc hi
sinh v× sù nghiÖp chÝnh
nghÜa....
4.Còng cè: c¸c bé phËn hîp thµnh cña nÒn v¨n häc VN.
Mét sè néi dung chñ yÕu cña VHVN.
TiÕn tr×nh lÞch sö cña V¨n häc VN.
5.DÆn dß: N¾m v÷ng nh÷ng néi dung c¬p b¶n ®· häc.
So¹n bµi míi: Ho¹t ®éng giao tiÕp b»ng ng«n ng÷.
E. Rót kinh nghiệm :
Gi¸o ¸n v¨n10,11, 12 c¶ n¨m CB chuÈn kiÕn thøc kü n¨ng míi
Liªn hÖ §T 0168.921.86.68
4
- 5. Gi¸o ¸n Ng÷ V¨n líp 10 c¬ b¶n
...................................................................................................
...................................................................................................
......................................................
TiÕt thø: 3 Ngµy so¹n:
Ho¹t ®éng giao tiÕp b»ng ng«n ng÷
A.Môc tiªu:
I/ ChuÈn kiÕn thøc kü n¨ng :
1. KiÕn thøc: Gióp häc sinh n¾m ®îc kiÕn thøc c¬ b¶n vÒ ho¹t
®éng giao tiÕp b»ng ng«n ng÷, vÒ c¸c nh©n tè giao tiÕp, vÒ hai
qu¸ tr×nh trong ho¹t ®éng giao tiÕp.
2. Kü n¨ng: BiÕt x¸c ®Þnh c¸c nh©n tè giao tiÕp trong mét ho¹t
®éng giao tiÕp, n©ng cao n¨ng lùc giao tiÕp khi nãi, khi viÕt vµ
n¨ng lùc ph©n tÝch, lÜnh héi khi giao tiÕp.
3. Th¸i ®é : nghiªm tóc tiÕp thu bµi gi¶ng
II/ N©ng cao më réng :
B.Ph¬ng ph¸p: Nªu vÊn ®Ò, ®µm tho¹i, ph©n tÝch, gi¶i thÝch.
C.ChuÈn bÞ cña GV, HS:
a. ChuÈn bÞ cña GV: so¹n gi¸o ¸n, ®äc tµi tµi liÖu.
b. ChuÈn bÞ cña HS: häc bµi cò, ®äc SGK, so¹n bµi míi.
D.tiÕn tr×nh lªn líp:
1. æn ®Þnh:
2. KiÓm tra bµi cò: kh«ng
3.Bµi míi:
a. §Æt vÊn ®Ò: Trong cuéc sèng hµng ngµy ®Ó ®¹t ®îc kÕt qu¶
cao trong qu¸ tr×nh giao tiÕp th× con ngêi cÇn sö dông ph¬ng tiÖn
ng«n ng÷. Bëi giao tiÕp lu«n phô thuéc vµo hoµn c¶nh, nh©n vËt
giao tiÕp. VËy, ®Ó hiÓu râ h¬n vÒ diÒu ®ã chóng ta t×m hiÓu bµi:
Ho¹t ®éng giao tiÕp b»ng ng«n ng÷
b. TriÓn khai bµi míi:
Ho¹t ®éng cña thÇy vµ trß Néi dung kiÕn thøc
- H§1 HS ®äc v¨n b¶n 1 - sgk vµ
tr¶ lêi c©u hái
? Ho¹t ®éng giao tiÕp ®îc v¨n
b¶n trªn ghi l¹i diÔn ra gi÷a c¸c
nh©n vËt giao tiÕp nµo? hai bªn
cã c¬ng vÞ vµ quan hÖ víi nhau
ra sao.
? Ngêi nãi nhê ng«n ng÷ biÓu
®¹t néi dung t tëng, t×nh c¶m
cña m×nh th× ngêi ®èi tho¹i lµm
g× ®Ó lÜnh héi ®îc néi dung ®ã
? hai bªn ®æi vai giao tiÕp cho
I. ThÕ nµo lµ ho¹t ®éng giao tiÕp
b»ng ng«n ng÷:
1. T×m hiÓu v¨n b¶n:
- Nh©n vËt giao tiÕp: vua TrÇn -
C¸c B« l·o.
-> vÞ thÕ kh¸c nhau -> ng«n ng÷
giao tiÕp kh¸c nhau:
+ c¸c tõ xng h«( bÖ h¹)
+ Tõ thÓ hiÖn th¸i ®é( xin, th-
a...)
- Nh©n v©t tham gia giao tiÕp
ph¶i ®äc hoÆc nghe xem ngêi nãi
nãi g× ®Ó gi¶i m· råi lÜnh héi néi
5
- 6. Gi¸o ¸n Ng÷ V¨n líp 10 c¬ b¶n
nhau nh thÕ nµo.
? Ho¹t ®éng giao tiÕp trªn diÔn
ra trong hoµn c¶nh nµo ? Néi
dung ho¹t ®éng ®Ò cËp ®Õn
vÊn ®Ò g× ? ho¹t ®éng cã ®¹t
®îc môc ®Ých kh«ng.
-HS ®äc v¨n b¶n, t×m hiÓu vµ
tr¶ lêi c©u hái ë sgk.
H§2
? Qua viÖc t×m hiÓu hai v¨n
b¶n trªn, em h·y cho biÕt thÕ
nµo lµ ho¹t ®éng giao tiÕp
dung ®ã.
- Ngêi nãi vµ ngêi nghe cã thÓ
®æi vai cho nhau:
+ vua nãi -> b« L·o nghe.
+ b« L·o nãi -> Vua nghe.
- Hoµn c¶nh giao tiÕp:
+ ®Êt níc ®ang bÞ giÆc ngo¹i
x©m ®e do¹.
-> ®Þa diÓm cô thÓ: §iÖn Diªn
Hång
- Néi dung giao tiÕp:
+ Hoµ hay ®¸nh -> vÊn ®Ò hÖ
träng cßn hay mÊt cña quèc gia
d©n téc, m¹ng sèng con ngêi.
- Môc ®Ých giao tiÕp:
+ Bµn b¹c ®Ó t×m ra vµ thèng
nhÊt s¸ch lîc ®èi phã víi qu©n
giÆc.
2. T×m hiÓu v¨n b¶n “ tæng quan
v¨n häc ViÖt Nam”.
- Nh©n vËt giao tiÕp:
+ T¸c gi¶ viÕt sgk-> cã tuæi, cã
vèn sèng, cã tr×nh ®é hiÓu biÕt
cao.
+ HS -> (ngc l¹i víi t/g viÕt sgk)
- Hoµn c¶nh giao tiÕp:
Cã tæ chøc gi¸o dôc, trong nhµ tr-
êng.
- Néi dng giao tiÕp:
+lÜnh vùc v¨n häc.
+ §Ò tµi: tæng quan VHVN.
+VÊn ®Ò c¬ b¶n:
*c¸c bé phËn hîp cña VHVN.
*Qu¸ tr×nh p/t cña VHVN.
*Con ngêi VN qua v¨n häc.
- Môc ®Ých: cung cÊp tri thøc cho
ngêi ®äc .
- Ph¬ng tiÖn vµ c¸ch thøc giao
tiÕp.
+ Dïng thuËt ng÷ v¨n häc.
+ C©u v¨n mang ®Æc ®iÓm
cña v¨n b¶n khoa häc: hÖ thèng
®Ò môc lín, nhá...
+ KÕt cÊu v¨n b¶n m¹ch l¹c râ
rµng.
6
- 7. Gi¸o ¸n Ng÷ V¨n líp 10 c¬ b¶n
GV híng dÉn HS lµm bµi.
II. kÕt luËn:
- H§GT lµ ho¹t ®éng trao ®æi
th«ng tin cña con ngêi trong x·
héi, ®îc tioÕn hµnh chñ yÕu b»ng
ph¬ng tiÖn ng«n ng÷ ( d¹ng nãi
hoÆc d¹ng viÕt) nh»m thùc hiÖn
nh÷ng môc ®Ých vÒ nhËn thøc,
t×nh c¶m....
- Mçi ho¹t ®éng giao tiÕp gåm hai
qu¸ tr×nh: + T¹o lËp v¨n b¶n.
+ LÜnh héi v¨n b¶n.
-> Hai qu¸ tr×nh nµy diÔn ra trong
quan hÖ t¬ng t¸c.
- Trong ho¹t ®éng giao tiÕp cã sù
chi phèi cña c¸c nh©n tè: nh©n
vËt, hoµn c¶nh, néi dung, môc
®Ých, ph¬ng tiÖn vµ c¸ch thøc
giao tiÕp.
III. LuyÖn tËp:
- Lµm bµi tËp 4-5 sgk.
4. Còng cè: C¸c nh©n tè giao tiÕp.
Qu¸ tr×nh cña ho¹t ®éng giao tiÕp.
5. DÆn dß: n¾m v÷ng c¸c néi dung ®· häc
So¹n bµi: kh¸i qu¸t v¨n häc d©n gian ViÖt Nam
E.Rót kinh nghiÖm :
......................................................................................................
......................................................................................................
.......................................................
TiÕt thø: 4
Ngµy so¹n:
Kh¸i qu¸t v¨n häc d©n gian viÖt nam
A. Môc tiªu:
I/ ChuÈn kiÕn thøc kü n¨ng :
1.KiÕn thøc:Kh¸i niÖm vÒ c¸c thÓ lo¹i cña v¨n häc d©n gian.
Gióp häc sinh n¾m ®îc nh÷ng ®Æc trng c¬ b¶n cña
VHDG.
Nh÷ng gi¸ trÞ to lín cña v¨n häc d©n gian.
2.Kü n¨ng:Tæng hîp kiÕn thøc vh.
Ph©n biÖt c¸c thÓ lo¹i vhdg trong cïng mét hÖ thèng.
3. Th¸i ®é: Nghiªm tóc tiÕp thu bµi gi¶ng
II/ N©ng cao më réng :
B.Ph¬ng ph¸p: Nªu vÊn ®Ò, ®µm tho¹i, ph©n tÝch, diÔn gi¶ng.
7
- 8. Gi¸o ¸n Ng÷ V¨n líp 10 c¬ b¶n
C.ChuÈn bÞ cña GV, HS:
1. ChuÈn bÞ cña GV: so¹n gi¸o ¸n, ®äc tµi tµi liÖu.
2. ChuÈn bÞ cña HS: häc bµi cò, ®äc SGK, so¹n bµi míi.
D.tiÕn tr×nh lªn líp:
1. æn ®Þnh:
2. KiÓm tra bµi cò: Tr×nh bµy nh÷ng néi dung c¬ b¶n cña vhvn.
3. Bµi míi:
a. §Æt vÊn ®Ò: Trong suèt cuéc ®êi cña mçi con ngêi kh«ng ai
kh«ng mét lÇn ®îc nghemét bµi vÌ, mét c©u ®è, mét chuyÖn cæ
tÝch hay mét c©u h¸t ru... §ã ch×nh lµ nh÷ng t¸c phÈm cña vhdg.
VËy, chóng ta cïng t×m hiÓu v¨n b¶n: kh¸i qu¸t v¨n häc d©n gian
ViÖt Nam.
b. TriÓn khai bµi míi:
Ho¹t ®éng cña thÇy vµ trß Néi dung kiÕn thøc
H§1
? Em hiÓu thÕ nµo lµ v¨n häc
d©n gian.
? VËy, theo em ph¬ng thøc
truyÒn miÖng lµ g×.
? T¹i sao vhdg l¹i lµ nh÷ng s¸ng
t¸c tËp thÓ.
? Trong ®êi sèng céng ®ång
d©n gian cã nh÷ng sinh ho¹t
nµo.
H§2
? Theo em, vhdg cã nh÷ng ®Æc
trng c¬ b¶n nµo.
? t¹i sao nãi vhdg lµ nh÷ng t¸c
phÈm nghÖ thuËt ng«n tõ.
-vhdg tån t¹i díi d¹ng ng«n ng÷
nãi: lêi nãi, lêi h¸t, lêi kÓ...->
ng«n ng÷ gi¶n dÞ, dÔ hiÓu,
gÇn gñi
- NT vhdg: miªu t¶ hiÖn thùc
gièng nh thùc tÕ
miªu t¶ hiÖn thùc
I. Kh¸i niÖm:
- VHDG lµ nh÷ng t¸c phÈm nghÖ
thuËt ng«n tõ truyÒn miÖng ®îc
tËp thÓ s¸ng t¸c nh»m môc ®Ých
phôc vô trùc tiÕp cho c¸c sinh
ho¹t kh¸c nhau trong ®êi sèng
céng ®ång.
- Kh«ng dïng ch÷ viÕt mµ dïng
lêi ®Ó truyÒn tõ ngêi nµy sang
ngêi kh¸c tõ ®êi nµy sang ®êi
kh¸c.
- Kh«ng cã ch÷ viÕt cha «ng ta
truyÒn b»ng miÖng-> söa v¨n
b¶n-> s¸ng t¸c tËp thÓ.
-C¸c h×nh thøc sinh ho¹t: lao
®éng tËp thÓ, vui ch¬i, ca h¸t
tËp thÓ, lÔ héi...
II. §Æc trng c¬ b¶n cña v¨n häc
d©n gian:
1. V¨n häc d©n gian lµ nh÷ng
t¸c phÈm nghÖ thuËt ng«n tõ:
- VHDG lµ s¸ng t¸c nghÖ thuËt
ng«n tõ truyÒn miÖn=> truyÒn
thèng nghÖ thuËt cña vhdg.
-VHDG tån t¹i lu hµnh theo ph-
¬ng thøc truyÒn miÖngtõ ngêi
8
- 9. Gi¸o ¸n Ng÷ V¨n líp 10 c¬ b¶n
mét c¸ch kú ¶o.
VD: vhdg cã nhiÒu cèt truyÖn,
nh©n vËt, t×nh tiÕt... gièng
nhau: nhiÒu tryÖn d©n gian VN
cã t×nh tiÕt nh©n vËt chÝnh ®-
îc sinh ra do bµ mÑ thô thai mét
c¸ch kh¸c thêng ( Th¸nh Giãng,
Sä Dõa...).
?Qu¸ tr×nh s¸ng t¸c tËp thÓ cña
vhdg diÔn ra nh thÕ nµo.
H§3
? Vhdg bao gåm c¸c thÓ lo¹i
nµo, ®¨c trng c¬ b¶n cña c¸c
thÓ lo¹i.
H§4
? C¸c gi¸ trÞ c¬ b¶n cña vhdg.
? Tri thøc vhdg bao gåm nh÷ng
lÜnh vùc nµo ? t¹i sao l¹i lµ kho
tri thøc.
? Gi¸ trÞ vÒ mÆt gi¸o dôc cña
vhdg.
? tr×nh bµy nh÷ng gi¸ trÞ nghÖ
thuËt to lín cña v¨n häc d©n
gian.
nµy sang ngêi kh¸c qua nhiÒu
thÕ hÖ vµ qua c¸c ®Þa ph¬ng
kh¸c nhau-> ®Æc ®iÓm cña
vhdg lµ tÝnh dÞ b¶n.
- TÝnh truyÒn miÖng cßn biÓu
hiÖn trong diÔn xíng d©n gian:
ca h¸t, chÌo, tuång...
2. V¨n häc d©n gian lµ s¶n
phÈm cña qu¸ tr×nh s¸ng t¸c tËp
thÓ:
- C¸ nh©n khëi xíng, tËp thÓ h-
ëng øng tham gia, truyÒn miÖng
trong d©n gian.
- Qu¸ tr×nh truyÒn miÖng l¹i ®îc
tu bæ, söa ch÷a, thªm bít cho
hoµn chØnh. V× vËy vhdg mang
®Ëm tÝnh tËp thÓ.
=> TÝnh truyÒn miÖng vµ tÝnh
tËp thÓ lµ nh÷ng dÆc trng c¬
b¶n chi phèi qu¸ tr×nh s¸ng t¹o
vµ lu tryÒn t¸c phÈm vhdg, thÓ
hiÖn sù g¾n bã mËt thiÕt cña
vhdg víi c¸c sinh ho¹t kh¸c nhau
trong ®êi sèng céng ®ång.
III. HÖ thèng thÓ lo¹i cña VHDG:
(SGK)
IV. Nh÷ng gi¸ trÞ c¬ b¶n cña v¨n
häc d©n gian:
1. VHDG lµ kho tri thøc v«
cïng phong phó vÒ ®êi sèng c¸c
d©n téc:
- Tri thøc vhdg thuéc mäi lÜnh
vùc cña ®êi sèng: tù nhiªn, x· héi
vµ con ngêi. ®ã lµ nh÷ng kinh
nghiÖm ®îc ®óc róttõ thùc tiÔn.
- VN 54 téc ngu¬×-> vèn tri thøc
cña toµn d©n téc phong phó vµ
®a d¹ng.
2. VHDG cã gi¸ trÞ giao dôc
s©u s¾c vÒ ®¹o lý lµm ngêi:
- Gi¸o dôc tinh thÇn nh©n ®¹o vµ
l¹c quan.
- H×nh thµnh nh÷ng phÈm chÊt
tèt ®Ñp cña con ngêi
3. VHDG cã gi¸ trÞ thÈm mÜ
9
- 10. Gi¸o ¸n Ng÷ V¨n líp 10 c¬ b¶n
to lín, gãp phÇn quan träng t¹o
nªn b¶n s¾c riªng cho nÒn v¨n
häc d©n téc:
- VHDG ®îc ch¾y läc, mµi dòa
qua kh«ng gian vµ thêi gian.
NhiÒu t¸c phÈm ®· trë thµnh
mÉu mùc vÒ nghÖ thuËt ®Ó
chóng ta häc tËp.
=> Trong tiÕn tr×nh lÞch sö,
vhdg ®· ph¸t triÓn song song
cïng v¨n häc viÕt, lµm cho nÒn
v¨n häc ViÖt nam trë nªn phong
phó ®a d¹ng vµ ®Ëm ®µ b¶n
s¾c d©n téc.
4.Còng cè: ®Æc trng c¬ b¶n cña vhdg.
ThÓ lo¹i vhdg.
Vai trß cña vhdg ®èi víi nÒn v¨n häc d©n téc.
5. DÆn dß: n¾m v÷ng c¸c néi dung ®· häc
So¹n bµi: Ho¹t ®éng giao tiÕp b»ng ng«n ng÷.
E. Rót kinh nghiªm:
......................................................................................................
......................................................................................................
.......................................................
Gi¸o ¸n v¨n 10,11,12 c¶ n¨m CB chuÈn kiÕn thøc kü n¨ng míi
Liªn hÖ §T 01689218668 Gs Nguyªn V¨n HiÖp
TiÕt thø: 5
Ngµy so¹n:
Ho¹t ®éng giao tiÕp b»ng ng«n ng÷ (t2)
A. Môc tiªu:
I/ ChuÈn kiÕn thøc kü n¨ng :
1.KiÕn thøc: Gióp häc sinh còng cè vµ kh¾c s©u kiÕn thøc ®· häc.
2. Kü n¨ng:.øng dông c¸c kiÕn thøc ®· häc vµo thùc tiÔn ho¹t ®éng
giao tiÕp b»ng ng«n ng÷.
3. Th¸i ®é : Nghiªm tóc tiÕp thu bµi gi¶ng
II/ Më réng n©ng cao :
B.Ph¬ng ph¸p:®Æt c©u hái, gîi më, ph©n tÝch.
C.ChuÈn bÞ cña GV, HS:
1. ChuÈn bÞ cña GV: so¹n gi¸o ¸n, nghiªn cøu tµi liÖu.
2. ChuÈn bÞ cña HS: häc bµi cò, lµm bµi tËp ë sgk.
D.tiÕn tr×nh lªn líp:
1. æn ®Þnh
10
- 11. Gi¸o ¸n Ng÷ V¨n líp 10 c¬ b¶n
2. KiÓm tra bµi cò: ? ThÕ nµo lµ ho¹t ®éng giao tiÕp b»ng ng«n
ng÷. C¸c nh©n tè chi phèi ho¹t ®éng giao tiÕp.
3. Bµi míi:
a. §Æt vÊn ®Ò: ë tiÕt tríc chóng ta ®· n¾m ®îc nh÷ng kiÕn thøc
c¬ b¶nvÒ ho¹t ®éng giao tiÕp b»ng ng«n ng÷. VËy, ®Ó kh¾c s©u
h¬n vÒ kiÕn thøc ®ã, chóng ta tiÕn hµnh thùc hµnh lµm bµi tËp.
b. TriÓn khai bµi míi:
Ho¹t ®éng cña thÇy vµ trß Néi dung kiÕn thøc
H§1? Ph©n tÝch c¸c nh©n tè
giao tiÕpthÓ hiÖn trong bµi ca
dao:
§ªm tr¨ng thanh anh míi hái
nµng
Tre non ®ñ l¸ ®an sµng nªn
ch¨ng
H§2
-HS ®äc ®o¹n ®èi tho¹i (A cæ-
1em nhá víi mét «ng giµ)vµ tr¶
lêi c©u hái
?Trong cuéc giao tiÕp trªn, c¸c
nh©n vËt ®· thùc hiÖn b»ng
ng«n ng÷ nh÷ng hµnh ®éng nãi
cj thÓ nµo. Nh»m môc ®Ých
g×? ( chän trong c¸c tõ: chµo,
hái, ®¸p lêi, khen ®Ó gäi tªn mçi
hµnh ®éng cho phï hîp)
? Khi lµm bµi th¬ nµy Hå Xu©n
H¬ng ®· giao tiÕp víi ngêi ®äc
vÒ vÊn ®Ò g×.
Bµi 1:
- Nh©n vËt giao tiÕp: chµng trai-
c« g¸i, løa tuæi 18-20, hä khao
kh¸t t×nh yªu.
- Hoµn c¶nh giao tiÕp: ®ªm tr¨ng
s¸ng vµ thanh v¾ng-> phï hîp víi
c© chuyÖn t×nh cña nh÷ng ®«i
løa yªu nhau.
- Néi dung vµ môc ®Ých giao
tiÕp: “ tre non ®ñ l¸” “®an sµng”-
> chµng trai tá t×nh víi c« g¸i->
tÝnh ®Õn chuyÖn kÕt duyªn.
-> c¸ch nãi phï hîp víi hoµn c¶nh,
môc ®Ých giao tiÕp.
Bµi 2:
- C¸c hµnh ®éng giao tiÕp cô
thÓ:
+ Chµo ( ch¸u chµo «ng ¹!)
+ Chµo ®¸p l¹i ( A cæ h¶?)
+ Khen ( lín tíng råi nhØ!)
+ Hái (bè ch¸u...)
+ Tr¶ lêi(tha...)
- C¶ 3 c©u cña «ng giµ chØ cã
mét c©u hái “bè ch¸u cã ...” c¸c
c©u cßn l¹i ®Ó chµo vµ khen.
- Lêi nãi c¸c nh©n vËt béc lé t×nh
c¶m víi nhau. Ch¸u tá th¸i ®é
kÝnh mÕn qua c¸c tõ: tha, ¹. Cßn
«ng lµ t×nh c¶m yªu quÝ tr×u
mÕn ®èi víi ch¸u.
Bµi 3:
T×m hiÓu bµi th¬: “ B¸nh tr«i n-
íc”
-Qua viÖc miªu t¶, giíi thiÖu b¸nh
tr«i níc. Hå Xu©n H¬ng muèn nãi
®Õn th©n phËn ch×m næi cña
m×nh. Mét ngêi con g¸i xinh ®Ñp
11
- 12. Gi¸o ¸n Ng÷ V¨n líp 10 c¬ b¶n
? Ngêi ®äc c¨n cø vµo ®©u ®Ó
lÜnh héi bµi th¬.
tµi hoa l¹i gÆp nhiÒu bÊt h¹nh,
Ðo le. Song trong bÊt cø hoµn
c¶nh nµo vÉn gi÷ ®îc phÈm
chÊt cña m×nh.
- C¨n cø vµo cuéc ®êi cña n÷ sÜ
Hå Xu©n H¬ng: lµ ngêi cã tµi, cã
t×nh nhng sè phËn trí trªu ®·
dµnh cho bµ sù bÊt h¹nh. Hai lÇn
lÊy chång th× c¶ hai lÇn “cè
®Êm ¨n x«i...” §iÒu ®¸ng kh©m
phôc ë bµ lµ dï trong hoµn c¶nh
nµo vÉn gi÷ g×n phÈm chÊt cña
m×nh.
4. Còng cè: Nắm vững những kiến thức đã học .
5. DÆn dß: lµm bµi tËp ë nhµ.
So¹n bµi míi: V¨n b¶n.
E. Rót kinh nghiÖm :
......................................................................................................
......................................................................................................
.......................................................
TiÕt thø: 6
Ngµy so¹n:
V¨n b¶n
A. Môc tiªu:
I/ ChuÈn kiÕn thøc kü n¨ng :
1.KiÕn thøc: Gióp häc sinh cã ®îc nh÷ng kiÕn thøc c¬ b¶n vÒ v¨n
b¶n vµ kiÕn thøc kh¸i qu¸t vÒ c¸c lo¹i v¨n b¶n xÐt theo phong c¸ch
chøc n¨ng ng«n ng÷.
2.Kü n¨ng:n©ng cao kÜ n¨ng thùc hµnh ph©n tÝch vµ t¹o lËp v¨n
b¶n trong giao tiÕp.
3. Th¸i ®é : nghiªm tóc tieepd thu bµi gi¶ng
II/ Më réng n©ng cao :
B.Ph¬ng ph¸p:®Æt c©u hái, gîi më, ®µm tho¹i.
C.ChuÈn bÞ cña GV, HS:
1. ChuÈn bÞ cña GV: so¹n gi¸o ¸n, nghiªn cøu tµi liÖu.
2. ChuÈn bÞ cña HS: häc bµi cò, so¹n bµi míi.
D.tiÕn tr×nh lªn líp:
1. æn ®Þnh
2. KiÓm tra bµi cò: kh«ng.
3. Bµi míi:
a. §Æt vÊn ®Ò: Phong c¸ch ng«n ng÷ bao qu¸tô sö dông tÊt c¶
c¸c ph¬ng tiÖn ng÷ ©m, tõ vùng, ng÷ ph¸p cña ng«n ng÷ toµn d©n.
12
- 13. Gi¸o ¸n Ng÷ V¨n líp 10 c¬ b¶n
Cho nªn nãi vµ viÕt ®óng phong c¸ch lµ ®Ých cuèi cïng cña viÖc
häc tËp TiÕng viÖt, lµ mét yªu cÇu v¨n ho¸ ®Æt ra ®èi víi con ngêi
v¨n minh hiÖn ®¹i... Ta t×m hiÓu bµi v¨n b¶n.
b. TriÓn khai bµi míi:
Ho¹t ®éng cña thÇy vµ trß Néi dung kiÕn thøc
H§1
?C¸c v¨n b¶n trªn ®îc ngêi nãi
(ngêi viÕt ) t¹o ra trong hoµn
c¶nh nµo ? ®Ó ®¸p øng nhu
cÇu g×. ? Mçi v¨n b¶n ®Ò cËp
tíi vÊn ®Ò g×
? VÒ h×nh thøc v¨n b¶n 3 cã bè
côc nh thÕ nµo.
? Mçi v¨n b¶n t¹o ra nh»m môc
®Ých
g×.
? Qua viÖc t×m hiÓu c¸c v¨n
b¶n trªn, em hiÓu thÕ nµo lµ
v¨n b¶n. §Æc ®iÓm cña v¨n b¶n
lµ g×.
H§2
? VÊn ®Ò ®îc ®Ò cËp trong
mçi v¨n b¶n thuéc lÜnh vùc nµo
trong cuéc sèng.
? Tõ ng÷ ®îc sö dông trong mçi
v¨n b¶n thuéc lo¹i nµo (tõ ng÷
I. Kh¸i niÖm, ®Æc ®iÓm:
1. VÝ dô: (1,2,3,sgk)
2. nhËn xÐt:
-Vb1 t¹o ra trong ho¹t ®éng giao
tiÕp chung. §©y lµ kinh nghiÖm
cña nhiÒu ngêi víi mäi ngêi ->
mèi quan hÖ gi÷a con ngêi trong
cuéc sèng.
- Vb2 t¹o ra trong ho¹t ®éng giao
tiÕp gi÷a c« g¸i vµ mäi ngêi-> lêi
than th©n c¶ c« g¸i.
- Vb3 t¹o ra trong ho¹t ®éng gi÷a
chr tÞch níc víi quèc d©n ®ång
bµo-> lêi kªu gäi toµn quèc
kh¸ng chiÕn.
- Bè côc: 3phÇn
+ Më ®Çu: “hìi ®ång bµo toµn
quèc”-> nh©n tè giao tiÕp.
+ Th©n bµi: “chóng ta muèn
hoµ... d©n téc ta”-> nªu lËp tr-
êng ch×nh nghÜa cña ta vµ d·
t©m c¶ Ph¸p.
+ KÕt bµi: (phÇn cßn l¹i)->
kh¼ng ®Þnh níc VN ®éc lËp vµ
kh¸ng chiÕn th¾ng lîi.
- Môc ®Ých: + Vb1 truyÒn ®¹t
kinh nghiÖm sèng.
+ Vb2 lêi than th©n ®Ó gîi sù
hiÓu biÕt vµ c¶m th«ng cña mçi
ngêi ®èi víi sè phËn ngêi phô
n÷.
+ Vb3 kªu gäi, khÝch lÖ, thÓ
hiÖn quyÕt t©m cña mäi trong
kh¸ng chiÕn chèng thùc d©n
Ph¸p.
3.KÕt luËn:(xem phÇn ghi nhí-
sgk)
II. C¸c lo¹i v¨n b¶n:
1. So s¸nh c¸c v¨n b¶n 1,2,3
- Néi dung: + Vb1: kinh nghiÖm
13
- 14. Gi¸o ¸n Ng÷ V¨n líp 10 c¬ b¶n
th«ng thêng trong cuéc sèng
hay tõ ng÷ chÝnh trÞ)
? C¸ch thøc thÓ hiÖn néi dung
cña c¸c v¨n b¶n nh thÕ nµo.
? VËy, c¸c v¨n b¶n trªn thuéc
phong c¸ch ng«n ng÷ nµo.
H§3
? Qua viÖc so s¸nh trªn h·y cho
biÕt cã mÊy lo¹i v¨n b¶n
sèng.
+ Vb2: th©n phËn ngêi phô n÷
trong x· héi cò.
+ Vb3: kh¸ng chiÕn chèng thùc
d©n Ph¸p.
- tõ ng÷: Vb1,2 dïng nhiÒu tõ
ng÷ th«ng thêng. Vb3 dïng
nhiÒu tõ ng÷ chÝnh trÞ.
- C¸ch thøc thÓ hiÖn:
+ vb1,2 tr×nh bµy néi dung
th«ng qua h×nh ¶nh cô thÓ-> cã
tÝnh h×nh tîng.
+ vb3 dïng lý lÏ vµ lËp luËn ®Ó
kh¼ng ®Þnh r»ng: cÇn ph¶i
kh¸ng chiÕn chèng Ph¸p.
- Vb 1,2 thuéc phong c¸ch ng«n
ng÷ NT.
Vb3 thuéc phong c¸ch ng«n
ng÷ chÝnh luËn.
2. KÕt luËn:
( xem phÇn ghi nhí - sgk)
4.còng cè: §Æc ®iÓm cña v¨n b¶n, c¸c lo¹i v¨n b¶n.
5. DÆn dß: n¾m ch¾c c¸c kiÕn thøc ®· häc.
ChuÈn bÞ viÕt bµi lµm v¨n sè 1.
E.Rót kinh nghiệm :
......................................................................................................
......................................................................................................
....................................................
Gi¸o ¸n v¨n10,11,12 c¶ n¨m CB chuÈn kiÕn thøc kü n¨ng míi
Liªn hÖ §T 01689218668
..
TiÕt thø: 7
Ngµy so¹n:
ViÕt bµi lµm v¨n sè 1
A. Môc tiªu:
I/ChuÈn kiÕn thøc kü n¨ng:
1.KiÕn thøc: Gióp häc sinh còng cè nh÷ng kiÕn thøc vµ kÜ n¨ng
lµm v¨n, ®Æc biÖt lµ vÒ v¨n biÓu c¶m vµ v¨n nghÞ luËn.
2.Kü n¨ng: vËn dông nh÷ng hiÓu biÕt cña m×nh ®Ó béc lé c¶m
nghÜ cña m×nh vÒ mét sù vËt, sù viÖc, hiÖn tîng gÇn gñi trong
cuéc sèng hoÆc mét t¸c phÈm v¨n häc.
3. Th¸i ®é: Nghiªm tóc tieepd thu bµi gi¶ng
14
- 15. Gi¸o ¸n Ng÷ V¨n líp 10 c¬ b¶n
II/ Më réng n©ng cao:
B.Ph¬ng ph¸p: thùc hµnh: gv ra ®Ò, hs lµm bµi.
C.ChuÈn bÞ cña GV, HS:
1. ChuÈn bÞ cña GV: chuÈn bÞ chu ®¸o vÒ ®Ò ra vµ ®¸p ¸n.
2. ChuÈn bÞ cña HS: «n tËp l¹i c¸c kiÕn thøc c¬ b¶n ®· häc ë líp
díi. D.tiÕn tr×nh lªn líp:
1. æn ®Þnh
2. KiÓm tra bµi cò: kh«ng.
3. Bµi míi:
a. §Æt vÊn ®Ò: §Ó kiÓm tra ®¸nh gi¸ qu¸ tr×nh häc tËp ®¹t kÕt
qu¶ nh thÕ nµo chóng ta thùc hµnh viÕt bµi sè 1.
Ho¹t ®éng cña thÇy vµ trß Néi dung kiÕn thøc
H§1GV ghi ®Ò lªn b¶ng.
H§2yªu cÇu ®Ò
I. §Ò ra: ( B¸m chuÈn kiÕn thøc
kü n¨ng) Tïy theo yªu cÇu mçi líp
mµ cã ®Ò kiÓm tra phï hîp
1.H·y ph¸t biÓu c¶m nghÜ cña
em vÒ vÏ ®Ñp h×nh tîng cña ngêi
lÝnh trong bµi thá “§ång chÝ ”
cña ChÝnh H÷u.
2. Nªu c¶m nghÜ s©u s¾c nhÊt
cña em vÒ mét trong 2 t¸c phÈm
sau, ®· häc trong ch¬ng tr×nh
v¨n THCS :
- ChuyÖn ngêi con g¸i Nam X¬ng
- ChiÕc l¬c ngµ.
II. Yªu cÇu:
§Ò 1 ;
1. VÒ néi dung:
CÇn n¾m ®îc c¸c ý sau vµ
ph©n tÝch lµm næi bËt c¸c ý ®ã:
- VÎ ®Ñp ch©n chÊt méc m¹c,
gi¶n dÞ c¶ nh÷ng ngêi n«ng d©n
mÆc ¸o lÝnh.
- VÎ ®Ñp cña ®êi sèng t©m hån,
t×nh c¶m.
+ T×nh ®ång chÝ, ®ång ®éi,
t×nh quª h¬ng.
+ L¹c quan, yªu ®êi.
- VÎ ®Ñp cña ý chÝ quuyÕt t©m.
=> ®ã lµ vÎ ®Ñp cña søc m¹nh
t©m hån, cña tÇm lßng yªu
nø¬c... -> kÕ thõa nÐt ®Ñp tõ
ngµn xa truyÒn l¹i.
15
- 16. Gi¸o ¸n Ng÷ V¨n líp 10 c¬ b¶n
GV híng dÉn mét sè ®iÒu c¬
b¶n ®Ó lµm tèt bµi v¨n nµy.
§Ò 2 : N¾m ®îc gi¸ trÞ ND- Nt
cña t¸c phÈm .
3.H×nh thøc ( Yªu cÇu chung
cho c¶ hai ®Ò)
- Tr×nh bµy s¹ch sÏ, râ rµng.
- Dïng tõ viÕt c©u chÝnh x¸c.
III. §¸p ¸n, thang ®iÓm:
1. Më bµi: 1 ®iÓm
- Tuú vµo kh¶ n¨ng cña hs. Cã
thÓ më bµi trùc tiÕp hoÆc gi¸n
tiÕp.
2. Th©n bµi:8 ®iÓm
- hiÓu ®îc ý 1: 2®iÓm.
-hiÓu ®îc ý 2: 2®iÓm.
-hiÓu ®îc ý 3: 2®iÓm.
- Cuèi cïng ph¶i kh¼ng ®Þnh ®îc
®ã lµ vÎ ®Ñp truyÒn thèng cña
d©n téc ViÖt Nam.
3. KÕt luËn: 1 ®iÓm
- Kh¼ng ®Þnh ®îc gi¸ trÞ nghÖ
thuËt vµ néi dung cña t¸c phÈm.
Kh¸i qu¸t n©ng cao vÊn ®Ò.
IV. Híng dÉn chung:
- §Ó lµm tèt bµi v¨n c¸c em cÇn:
+ ¤n l¹i nh÷ng kiÕn thøc vµ kÜ
n¨ng tËp lµm v¨n ®· häc trong
ch¬ng tr×nh ng÷ v¨n THCS,
®Æc biÖt lµ v¨n biÓu c¶m.
+ ¤n luyÖn nh÷ng kiÕn thøc vµ
kÜ n¨ng TiÕng viÖt (®Æc biÖt
lµ vÒ c©u vµ c¸c biÖn ph¸p tu
tõ)
+ Quan s¸t, t×m hiÓu vµ t×m
c¸ch diÔn ®¹t nh÷ng c¶m xóc,
suy ngÉm vÒ bµi th¬.
4.còng cè: c¸c bíc tiÕn hµnh lµm mét bµi v¨n biÓu c¶m, ph©n tÝch.
5. DÆn dß: ChuÈn bÞ bµi míi: ChiÕn th¾ng Mtao Mx©y.
E. Rót kinh nghiÖm:
......................................................................................................
......................................................................................................
........................................................
TiÕt thø: 8-9
Ngµy so¹n:
16
- 17. Gi¸o ¸n Ng÷ V¨n líp 10 c¬ b¶n
ChiÕn th¾ng mtao mx©y
A. Môc tiªu:
I/ ChuÈn kiÕn thøc kü n¨ng:
1.KiÕn thøc: Gióp häc sinh n¾m đùoc ®Æc điÓm cña sö thi anh
hïng trong viÖc x©y dùng kiÓu “ nh©n vËt anh hïng sö thi” vÒ
nghÖ thuËt miªu t¶ vµ sö dông ng«n tõ.
2.Kü n¨ng: biÕt c¸ch ph©n tÝch mét v¨n b¶n sö thi anh hïng ®Ó
thÊy dîc gi¸ trÞ c¶ sö thi vÒ néi dung vµ nghÖ thuËt.
3. Th¸i ®é : Nghiªm tóc tiÕp thu bµi gi¶ng
II/ Më réng n©ng cao :
B.Ph¬ng ph¸p: ®Æt c©u hái, gîi më, ®µm tho¹i, ph©n tÝch.
C.ChuÈn bÞ cña GV, HS:
1. ChuÈn bÞ cña GV: so¹n gi¸o ¸n, nghiªn cøu tµi liÖu.
2. ChuÈn bÞ cña HS: häc bµi cò, so¹n bµi míi.
D.tiÕn tr×nh lªn líp:
1.æn ®Þnh
2.KiÓm tra bµi cò: ? Ph©n tÝch c¸c ®Æc trng c¬ b¶n cña v¨n häc
d©n gian. 3. Bµi míi:
a. §Æt vÊn ®Ò: Sö thi §am san lµ niÒm tù hµo lín lao nhÊt cña
®ång bµo £- §ª . Lµ s¶n phÈm tinh thÇn v« cïng quÝ gi¸ cña hä.
®ång bµo T©y Nguyªn thêng kÓ cho nhau nghe trong nh÷ng ng«i
nhà Rông. VËy, ®Ó hiÓu vÒ sö thi §am San chóng ta t×m hiÓu bµi
“ChiÕn th¾ng MTao Mx©y”
b. TriÓn khai bµi:
Ho¹t ®éng cña thÇy vµ trß Néi dung kiÕn thøc
H§1
? Em hiÓu thÕ nµo lµ sö thi. ë
níc ta cã nh÷ng lo¹i sö thi d©n
gian nµo
- ThÇn tho¹i, truyÒn thuyÕt kh¸c
sö thi: chÊt liÖu thÇn tho¹i chØ
cã thÓ trë thµnh sö thi khi:
- ND: ®îc hÖ thèng ho¸ thµnh
mét cèt truyÖn phøc t¹p
-NNNT: v¨n vÇn hoÆc v¨n xu«i.
Sö dông nhiÒu biÖn ph¸p tù sù:
dÉn truyÖn, ®éc tho¹i, ®èi tho¹i
-Qui m«: hoµnh tr¸ng, ®å sé.
H§2
I. Vµi nÐt vÒ sö thi:
1. kh¸i niÖm: sgk
2. Ph©n lo¹i: 2 lo¹i.
- Sö thi thÇn tho¹i: ®îc x©y dùng
trªn c¬ së c¸c truyÖn kÓ vÒ sù
h×nh thµnh thÕ giíi vµ mu«n
loµi, con ngêi vµ bé téc thêi cæ
®¹i.
- Sö thi anh hïng: kÓ vÒ cuéc
®êi vµ chiÕn c«ng cña nh÷ng tï
trëng anh hïng- chiÕn c«ng Êy
cã ý nghÜa víi c¶ céng ®ång.
II. Sö thi §am San:
1.Tãm t¾t: sgk
17
- 18. Gi¸o ¸n Ng÷ V¨n líp 10 c¬ b¶n
Giíi thiÖusö thi §S
H§3
? VÞ trÝ cña ®o¹n trÝch.
HS ®äc theo ph©n vai
? H·y chØ ra c¸c nh©n vËt ®·
tham gia vµo cuéc chiÕn gi÷a
DS vµ MTao Mx©y. Vai trß cña
c¸c nh©n vËt.
H§4
? Trong cuéc chiÕn ®Êu gi÷a
§S vµ MtaoMxay ®îc t¸c gi¶ kÓ
qua nh÷ng chÆng nµo.
? Cuéc khiªu chiÕn cña §S ®èi
víi kÎ thï cña m×nh ®îc diÔn t¶
nh thÕ nµo. Cã nhËn xÐt g× vÒ
c¸ch diÔn t¶ ®ã.
2.Néi dung:
- §am San lµ sö thi nái tiÕng cña
d©n téc £- §ª
- Miªu t¶ nh÷ng chiÕn c«ng oanh
liÖt vµ kh¸t väng tù do cña §am
San theo hai chñ ®Ò:
+ §Êu tranh chèng nh÷ng rµng
buéc c¶ tËp tôc h«n nh©n mÉu
quyÒn: tôc nèi d©y.
+ §Êu tranh chèng nh÷ng tï tr-
ëng thï ®Þch.
III. §o¹n trÝch:
1 VÞ trÝ: n»m ë ®o¹n giòa t¸c
phÈm.
2. ®äc- hiÓu:
-C¸c nh©n vËt tham gia lµm nçi
râ sù kiÖn:
+ Mtao Mx©y: cíp vî §S-> cuéc
chiÕn næ ra-> nh©n vËt ®èi thñ
cña §S.
+ §S: ®¸nh Mtao Mx©y dµnh l¹i
h¹nh phóc riªng (lµ nh©n vËt
chÝnh, nh©n vËt trung t©m
quyÕt ®Þnh diÔn biÕn cèt
truyÖn)
+ ¤ng trêi: nh©n vËt thÇn k×
hç trî cho §S.
+ HnhÞ: nh©n vËt trî thñ trao
vËt thÇn k× cho §S. Cïng víi
nh©n vËt «ng trêi sù trî lùc cña
HnhÞ thÓ hiÖn qan niÖm vÒ
cuéc ®Êu tranh chÝnh nghÜa c¶
nh©n vËt anh hïng.
+ QuÇn chóng: ®ãng vai trß
hËu thuÈn cho nh©n vËt chÝnh-
> bÞ l«i cuèn bëi søc m¹nh vµ
môc ®Ých chiÕn ®Êu cña nh©n
vËt chÝnh.
=> søc m¹nh vµ lý tëng cña c¸
nh©n ngêi anh hïng biÓu tîng
cho søc m¹nh vµ lý tëng c¶ c¶
céng ®ång.
1. H×nh tîng nh©n vËt §S
trong cuéc chiÕn víi Mtao Mx©y:
-§S®Õn ch©n cÇu thang kÎ thï
18
- 19. Gi¸o ¸n Ng÷ V¨n líp 10 c¬ b¶n
§am San
- §Õn ch©n cÇu thang khiªu
chiÕn-> rÊt chñ ®éng.
- Dngf lêi nãi khÝch dô Mtao
Mx©y ra khái nhµ xuèng ®¸nh
tay ®«i víi m×nh.
- Th¸ch ®ä dao.
- Do¹ ph¸ sµn, ®èt nhµ.
- Coi khinh kÎ thï kh«ng b»ng
con lîn, con tr©u.
- Kh«ng thÌm ®¸nh trém lóc
Mtao Mx©y ®ang ®i xuèng cÇu
thang (tù tin, ®µng hoµng)
=> cuèi cïng dô ®îc kÎ thï quyÕt
®Êu víi m×nh.
? VËy, cuéc quyÕt ®Êu gi÷a §S
vµ Mtao Mx©ydiÔn ra ra sao.
§am San
- KhÝch Mtao Mx©y móa tríc.
- §S døng kh«ng nhóc nhÝch.->
võa thÊy ®îc tµi nghÖ cña kÎ thï
võa béc lé ®îc b¶n lÜnh cña
m×nh.
- §S móa khiªn: “mét lÇn xèc...
phÝa t©y”-> móa khiªn rÊt ®Ñp
thÓ hiÖn tµi n¨ng vµ søc khoÎ c¶
§S-ngêi dòng sÜ.
- NhËn ®îc miÕng trÇu c¶ vî->
søc khoÎ §S t¨ng lªn gÊp béi,
móa khiªn cµng nhanh, m¹nh vµ
®Ñp (nh b·o, nh lèc,...)
- §©m vµo ®ïi, vµo ngêi Mtao
Mx©y nhng kh«ng thñng.
- Trong giÊc m¬ ®îc «ng trêi
m¸ch kÕ: dïng chµy mßn nÐm
vµo vµnh tai kÎ thï lµ ®îc.
-> ®uæi theo Mtao Mxay ®Õn
khiªu chiÕn.
-c¶nh hai ngêi móa khiªn.
- C¶nh hai ngêi ®uæi nhau, §S
®©m kh«ng thñng ®ïi Mtao
Mx©y.
- Nhê «ng trêi m¸ch kÕ, §S giÕt
Mtao Mx©y.
=> trong trËn chiÕn gi÷a §S vµ
MtaoMxay lu«n cã sù ®èi lËp:
Mtao Mx©y
- Nhµ giµu cã, réng r·i, sang
träng.
BÞ ®éng, sî h·i, do dù, rôt rÌ
kh«ng d¸m xuèng-> trªu tøc §S
(tay ta «m...)
- Sî ®¸nh bÊt ngê ph¶i ra.
- H×nh d¸ng Mtao Mx©y hung
h·n, d÷ tîn nh mét vÞ thÇn, khiªn
trßn nh ®Çu có, g¬m ãng ¸nh nh
c¸i cÇu vßng -> tÇn ngÇn do dù.
Cuéc quyÕt ®Êu gi÷a §S vµ
Mtao Mx©y diÔn ra qa c¸c hiÖp:
* HiÖp1: c¶nh hai ngêi móa
khiªn.
Mtao Mx©y
- Vµo móa khiªn: khiªn kªu l¹ch
x¹ch nh qu¶ míp kh«.
- Tù xem m×nh lµ mét tíng qen
®¸nh thiªn h¹, xÐo n¸t ®Êt ®ai
thiªn h¹, b¾t tï binh -> chñ quan,
ng¹o m¹n.
- Mtao Mx©y bíc cao bíc thÊp,
chÐm trît khoeo ch©n kÎ thï, chØ
tróng c¸i ch¶o cét tr©u-> bá ch¹y,
võa ch¹y võa chèng ®ì -> cÇu
cøu HnhÞ qu¨ng cho miÕng
trÇu.
* HiÖp2:
19
- 20. Gi¸o ¸n Ng÷ V¨n líp 10 c¬ b¶n
ng· l¨n quay xuèng ®Êt -> hái
téi cíp vî -> giÕt Mtao Mx©y.
=> §s chiÕn th¾ng trë thµnh
mét tï trëng giµu m¹nh nhÊt
vïng.
? Sù chiÕn th¾ng ®ã cã ý
nghÜa nh thÕ nµo.
? Em cã nhËn xÐt g× vÒ chi
tiÕt HnhÞ nÐm miÕng trÇu cho
§S vµ chi tiÕt «ng trêi m¸ch kÕ
cho §S.
? em cã nhËn xÐt g× cuéc
chiÕn ®Êu vµ chiÕn th¾ng cña
§S (cuéc chiÕn ®Ê cã g©y c¶m
gi¸c ghª rîn kh«ng? Sau khi giÕt
Mtao Mx©y §S cã tµn s¸t t«i tí,
cã ®èt ph¸ dµy xÐo ®Êt ®ai cña
y kh«ng? Chµng chiÕn ®Êu
nh»m môc ®Ých g×) T×m nh÷ng
chi tiÕt chøng minh tuy §S cã
môc ®Ých riªng nhng l¹i cã ý
nghÜa vµ tÇm quan träng chng
cho céng ®ång.
? Nh©n vËt §S ®îc giíi thiÖ nh
thÕ nµo vÒ vÎ ®Ñp th©n h×nh
diÖn m¹o.
- H×nh ¶nh §S ®îc miªu t¶ qua
c¸i nh×n ®Çy ngìng mé-> vÒ vÎ
®Ñp vµ søc m¹nh.
- BÞ chµy mßn ®©m vµo vµnh
tai -> cïng ®êng ng· l¨n xuènh
®Êt.
- Gi¶ dèi cÇu xin tha m¹ng.
- BÞ giÕt.
* ý nghÜa chiÕn th¾ng:
- ThÓ hiÖn vÎ ®Ñp, søc m¹nh
cña ngêi anh hïng-> céng ®ång.
- Kh¸t väng hoµ b×nh hoµ hîp tù
do.
- §S ¨n trÇu-> søc m¹nh t¨ng lªn:
t×nh nghÜa vî chång- søc m¹nh
thÇn linh.
- Nh©n vËt «ng trêi còng gièng
nh «ng tiªn «ng bôt trong truyÖn
cæ tÝch cña ngêi kinh -> sù
m¸ch kÕ cña «ng trêi thÓ hiÖn
sù gÇn gñi gi÷a con ngêi víi thÇn
linh.
- Tuy cã môc ®Ých riªng - chiÕn
®Êu ®Ó dµnh l¹i vî- dµnh l¹i h¹nh
phóc riªng cho m×nh nhng l¹i cã
Ých cho toµn thÓ céng ®ång->
bu«n lµng ®îc më réng.
- Sau khi chiÕn th¾ng §S gäi t«i
tí, d©n lµngMtao Mx©y ®i theo
m×nh.
- §S ra lÖnh d©n lµng ¨n mõng.
=> §S lµ mét ngêi giµu cã, lµ
niÒm tù hµo cña d©n téc-> lµ
nh©n vËt lý tëng cña ngêi £-§ª.
2. H×nh tîng nh©n vËt §S trong
lÔ ¨n mõng chiÕn th¾ng:
- VÎ ®Ñp k× diÖu c¶ th©n h×nh
diÖn m¹o:
20
- 21. Gi¸o ¸n Ng÷ V¨n líp 10 c¬ b¶n
? Cã nhËn xÐt g× vÒ c¸ch miªu
t¶.
? VËy, lÔ ¨n mõng ®îc kh¾c ho¹
ra sao.
? Trong lÔ ¨n mõng cã g× ®Æc
biÖt? T¹i sao §S ra lÖnh ®¸nh
lªn nhiÒ lo¹i chiªng cßng? Vai
trß c¶ nã ®èi víi céng ngêi £-§ª.
H§5
? Nh÷ng nÐt ®Æc s¾c vÒ nghÖ
thuËt cña ®o¹n trÝch
+ Tãc ch¶y dµi ®Çy nong hoa.
+U èng kh«ng biÕt say.
+ ChuyÖn trß kh«ng biÕt ch¸n.
+ Ngùc qÊn chÐo tÊm mÒn
chiÕn.
+ §«i m¾t long lanh, b¾p
ch©n to b»ng c©y xµ ngang,
b¾p ®ïi to...
+ Søc ngang voi ®ùc, h¬i thë
Çm Çm nh sÊm.
- Ng«n ng÷ so s¸nh ®éc ®¸o + h«
ng÷ + giäng v¨n hµo hïng => ca
ngîi ngêi anh hïng.
- LÔ ¨n mõng:
+ Nhµ §S chËt nÝch t«i tí.
+ ¡n uèng ®«ng vui.
+ Tï trëng gÇn xa ®Òu ®Õn vµ
th¸n phôc.
- Trong lÔ ¨n mõng §S thÓ hiÖn
niÒm vi lín b»ng c¸ch næi lªn
nhiÒu chiªng lín, nhá. Më tiÖc
nhá, tiÖc to mêi mäi ngêi cïng ¨n
uèng vi ch¬i.
-> Tù hµo vÒ sù giµu cã cña thÞ
téc. Chiªng cßng vµ ©m thanh
cña nã hÕt søc quan träng. §ã lµ
b¶n s¾c riªng vµ l©u ®êi cña c¸c
d©n téc thiÓu sè nãi chung vµ
cña ngêi £-§ª nãi riªng -> sù giµu
co, sang träng vÒ mÆt vËt chÊt
vµ tinh thÇn cña tï trëng vµ thÞ
téc.
3. Vµi nÐt ®Æc s¾c vÒ nghÖ
thuËt:
- Ng«n ng÷ sö thi:
+ Ng«n ng÷ ngêi kÓ chuyÖn:
miªu t¶ nh©n vËt vµ cuéc chiÕn.
+ Ng«n ng÷ nh©n vËt cã nhiÒu
c©u mÖnh lÖnh(¬ diªng...)
- Giäng ®iÖu trang träng, chËm
r·i, víi c¸c phÐp so s¸nh, phãng
®¹i, liÖt kª, trïng ®iÖp, t¹o dùng
khing c¶nh hoµnh tr¸ngtrong sö
thi.
=> TÊt c¶ gãp phÇn lµm cho sö
21
- 22. Gi¸o ¸n Ng÷ V¨n líp 10 c¬ b¶n
thi cã vÎ ®Ñp hoµnh tr¸ng, ngêi
nghe nh ®îc sèng l¹i thêi xa xa.
=> ChiÕn th¾ng Mtao Mx©y lµ
mét ®oan trÝch hÊp dÉn cña sö
thi §S. Ca ngîi vÎ ®Ñp dòng m¹nh
cña ngêi anh hïng. §ång thêi thÓ
hiÖn tÊm lßng träng danh dù,
g¾n bã víi h¹nh phóc gia ®×nh,
thiÕt tha víi cuéc sèng b×nh yªn,
phån vinh cña thÞ téc.
4.còng cè: Sö thi §S ®· lµm sèng l¹i qu¸ khø hµo hïng cña ngêi £-§ª
thêi cæ ®¹i. §ã còng lµ kh¸t väng cña ®ång bµo c¸c d©n téc T©y
Nguyªn ngµy nay- mét T©y Nguyªn gi÷a lßng ®Êt níc giµu m¹nh,
®oµn kÕt, thèng nh¸t-> môc tiªumµ c¶ níc ta cïng ®ång bµo T©y
Nguyªn v¬n tíi.
5. DÆn dß: - VÒ nhµ t×m ®äc sö thi §am San
- ChuÈn bÞ bµi míi: v¨n b¶n.
E. Rót kinh nghiÖm :
......................................................................................................
......................................................................................................
........................................................
Gi¸o ¸n v¨n 10 c¶ n¨m CB chuÈn kiÕn thøc kü n¨ng míi Liªn hÖ
§T 01689218668 Gs Nguyªn V¨n HiÖp
TiÕt thø: 10 LUYỆN TẬP :
Ngµy so¹n:
V¨n b¶n
A. Môc tiªu:
I/ ChuÈn kiÕn thøc kü n¨ng :
1.KiÕn thøc: Qua tiÕt häc gióp häc sinh còng cè vµ kh¾c s©u
h¬n nh÷ng kiÕn thøc ®· häc.
2.Kü n¨ng: øng dông c¸c kiÕn ®· häc vµo qu¸ tr×nh t¹o lËp vµ
lÜnh héi v¨n b¶n.
3. Th¸i ®é : Nghiªm tóc tiÕp thu bµi gi¶ng
II/ Më réng n©ng cao :
B.Ph¬ng ph¸p: ®Æt c©u hái, gîi më, ®µm tho¹i, ph©n tÝch.
C.ChuÈn bÞ cña GV, HS:
1. ChuÈn bÞ cña GV: so¹n gi¸o ¸n, nghiªn cøu tµi liÖu.
2. ChuÈn bÞ cña HS: häc bµi cò, so¹n bµi míi.
D.tiÕn tr×nh lªn líp:
22
- 23. Gi¸o ¸n Ng÷ V¨n líp 10 c¬ b¶n
1.æn ®Þnh
2.KiÓm tra bµi cò: ? thÕ nµo lµ v¨n b¶n? ®Æc ®iÓm cña v¨n b¶n.
3. Bµi míi:
a. §Æt vÊn ®Ò: ë tiÕt tríc c¸c em ®· n¾m ®îc nh÷ng kiÕn thøc
c¬ b¶n vÒ v¨n b¶n. vËy, ®Ó kh¾c s©u h¬n vÒ mÆt kiÕn thøc ®ã
chóng ta tiÕn hµnh lµm bµi tËp
b. TriÓn khai bµi:
Ho¹t ®éng cña thÇy vµ trß Néi dung kiÕn thøc
H§1-Cho hs t×m hiÓu ®o¹n v¨n
T37-sgk.
? Ph©n tÝch tÝnh thèng nhÊt
vÒ chñ ®Ò cña ®o¹n v¨n.
->(1luËn ®iÓm, 2 luËn cø, 4
luËn chøng)
? Ph©n tÝch sù ph¸t triÓn cña
chñ ®Ò trong ®o¹n v¨n (tõ ý kh¸i
qu¸t ®Õn ý cô thÓ qua c¸c cÊp
®é)
? §Æt nhan ®Ò cho ®o¹n v¨n.
H§2
? S¾p xÕp c¸c c©u trong ®o¹n
thµnh mét v¨n b¶n hoµn chØnh,
m¹ch l¹c vµ ®Æt cho v¨n b¶n
mét nhan ®Ò cho phï hîp.
- §¬n xin phÐp nghØ häc lµ mét
Bµi 1:
- §o¹n v¨n cã mét chñ ®Ò thèng
nhÊt, c©u chèt ®øng ë ®Çu
c©u. C©u chèt (c©u chñ ®Ò) ®-
îc lµm râ b»ng c¸c c©u tiÕp theo:
gi÷a c¬ thÓ vµ m«i trêng cã ¶nh
hëng qua l¹i víi nhau.
+ M«i trêng cã ¶nh hëng tíi mäi
®Æc tÝnh cña c¬ thÓ.
+ So s¸nh c¸c l¸ mäc trong c¸c
m«i trêng kh¸c nhau.
* Cïng ®Ëu Hµ Lan.
* L¸ c©y m©y.
* L¸ c¬ thÓ biÕn thµnh gaج
c©y x¬ng rång thuéc miÒn kh«
r¸o.
* Dµy lªn nh c©y l¸ báng.
- Hai c©u: m«i trêng cã ¶nh hëng
tíi ®Æc tÝnh cña c¬ thÓ. So
s¸nh l¸ mäc trong m«i trßng kh¸c
nhau lµ hai c©u thuéc hai luËn
cø, 4 c©u sau lµ luËn chøng lµm
râ luËn cø vµo luËn ®iÓm (c©u
chñ ®Ò)
- ý chung cña ®o¹n(c©u chèt->
c©u chñ ®Ò-> luËn ®iÓm) ®·
®îc triÓn khai râ rµng.
- Nhan ®Ò: m«i trêng vµ c¬ thÓ.
Bµi 2: T38-sgk.
- S¾p xÕp nh sau: a-c-e-b-d.
- Tiªu ®Ò: bµi th¬ “ViÖt B¾c”.
Bµi 3:
- §¬n göi cho c¸c thÇy c« gi¸o,
23
- 24. Gi¸o ¸n Ng÷ V¨n líp 10 c¬ b¶n
v¨n b¶n. H·y x¸c ®Þnh:
? §¬n viÕt cho ai.? Ngêi viÕt
®¬n ë c¬ng vÞ nµo
? Môc ®Ých viÕt ®¬n lµ g×
? Néi dung c¬ b¶n cña l¸ ®¬n
? ViÕt mét sè c©u kh¸c tiÕp
theo c©u v¨n díi ®©y ®Ó t¹o mét
v¨n b¶n cã néi dung thèng nhÊt,
sau ®ã ®Æt nhan ®Ò cho v¨n
b¶n nµy.
“M«i trêng sèng cña loµi ngêi
hiÖn nay ®ang bÞ huû ho¹i ngµy
cµng nghiªm träng.
®Æc biÖt lµ thÇy c« chñ nhiÖm.
Ngêi viÕt lµ häc sinh.
- Môc ®Ých: xin phÐp ®îc nghØ
häc
- ND: nªu râ hä tªn, lý do xin
nghØ, thêi gian nghØ vµ høa
thùc hiÖn chÐp bµi lµmnhthÕ
nµo.
Bµi 4:
- MT sèng cña... nghiªm träng.
+ Rõng ®Çu nguån ®ang bÞ
chÆt ph¸, khai th¸c bõa b·i lµ
nguyªn nh©n g©y ra h¹n h¸n, lë
lôt kÐo dµi.
+ C¸c s«ng suèi ngµy cµng bÞ
c¹n kiÖt vµ bÞ « nhiÓm do c¸c
chÊt th¶i cña c¸c khu c«ng
nghiÖp, cña c¸c nhµ m¸y.
+ C¸c chÊt th¶i nhÊt lµ bao ni
l«ng vøt bõa b·i trong khi ta cha
cã qui ho¹ch xö lý hµng ngµy.
+ Ph©n bãn, thuèc trõ s©u, trõ
cá sö dông kh«ng theo qui
ho¹ch.
- TÊt c¶ ®· ®Õn møc b¸o ®éng
vÒ m«i sèng cña loµi ngêi.
- Tiªu ®Ò: M«i trêng sèng kªu
cøu.
4. Còng cè: ®Æc ®iÓm c¬ b¶n cña v¨n b¶n.
5. DÆn dß: lµm bµi tËp cßn l¹i ë sgk.
So¹n bµi míi: TruyÖn An D¬ng V¬ng vµ MÞ Ch©u - Träng Thuû.
E.Rót kinh nghiÖm :
.....................................................................................................
.....................................................................................................
........................................................
Gi¸o ¸n v¨n 10 ,11,12 c¶ n¨m CB chuÈn kiÕn thøc kü n¨ng míi
Liªn hÖ §T 01689218668 Gs Nguyªn V¨n HiÖp 0946.380.536
th¹c sÜ Ph¹m V¨n Trô
24
- 25. Gi¸o ¸n Ng÷ V¨n líp 10 c¬ b¶n
************************************************************
TiÕt:1-2 Ngµy so¹n:
Tæng quan v¨n häc viÖt nam
B. Môc tiªu:
I/ ChuÈn kiÕn thøc kü n¨ng :
1. KiÕn thøc: - Gióp häc sinh n¾m ®îc kiÕn thøc chung nhÊt,
tæng quan nhÊt vÒ hai bé phËn cña VHVN vµ qu¸ tr×nh ph¸t triÓn
cña VHVN.
- N¾m v÷ng hÖ thèng vÊn ®Ò: + ThÓ lo¹i v¨n häc
+ Con ngêi trong v¨n häc.
2. Kü n¨ng: Tæng hîp kiÕn thøc v¨n häc.
3. Th¸i ®é : Nghiªm tóc tiÕp thu bµi gi¶ng
II/ N©ng cao më réng :
B.Ph¬ng ph¸p: Lµm viÖc víi SGK, ®Æt c©u hái, gîi më.
25
- 26. Gi¸o ¸n Ng÷ V¨n líp 10 c¬ b¶n
C.ChuÈn bÞ cña GV, HS:
a.ChuÈn bÞ cña GV: so¹n gi¸o ¸n, nghiªn cøu tµi liÖu.
b.ChuÈn bÞ cña HS: §äc SGK, so¹n bµi míi.
D.TiÕn tr×nh lªn líp:
1. æn ®Þnh:
4. KiÓm tra bµi cò:
5. Bµi míi:
a. §Æt vÊn ®Ò: LÞch sö v¨n häc cña bÊt cø d©n téc nµo ®Òu lµ
lÞch sö t©m hån cña d©n téc Êy. §Ó cung cÊp cho c¸c em nh÷ng
nÐt lín vÒ v¨n häc níc nhµ, chóng ta t×m hiÓu bµi “ tæng quan v¨n
häc ViÖt Nam”.
c. TriÓn khai bµi míi
Ho¹t ®éng cña thÇy trß Néi dung kiÕn thøc
H§1? Em hiÓu thÕ nµo lµ tæng
quan v¨n häc ViÖt Nam. Néi
dung cña bµi lµ g×.
? H·y cho biÕt nh÷ng bé phËn
hîp thµnh cña nÒn VHVN.
I. C¸c bé phËn hîp thµnh cña
nÒn VHVN.
- VHVN cã hai bé phËn: + VHDG
+ VH viÕt
-> cïng ph¸t triÓn song song vµ
lu«n cã mèi quan hÖ mËt thiÕt
víi nhau.
26
- 27. Gi¸o ¸n Ng÷ V¨n líp 10 c¬ b¶n
? ThÕ nµo lµ VHDG.
? ThÓ lo¹i. §Æc trng c¬ b¶n cña
VHDG.
? sù kh¸c nhau gi÷a VHDG vµ VH
viÕt.
H§2
? Nh×n mét c¸ch tæng qu¸t VH
viÕt ViÖt Nam ®îc chia lµm mÊy
thêi kú lín.
? Nªu nh÷ng nÐt chÝnh vÒ v¨n
häc trng ®¹i ViÖt Nam.
? Ph©n biÖt sù gièng nhau vµ
kh¸c nhau gi÷a VHT§ vµ VHH§.
? V¨n häc thêi kú nµy ®îc chia
lµm mÊy giai ®o¹n. nÐt chÝnh
cña mçi giai ®o¹n lµ g×.
H§3
3. V¨n häc d©n gian:
- VHDG lµ s¸ng t¸c tËp thÓ vµ
truyÒn miÖng cña nh©n d©n
lao ®éng.
- ThÓ lo¹i: SGK.
- §Æc trng: TÝnh truyÒn
miÖng, tÝnh tËp thÓ vµ sù
g¾n víi c¸c sinh ho¹t trong ®êi
sèng céng ®ång.
4. V¨n häc viÕt:
a. Ch÷ viÕt cña VHVN:
- VH viÕt: + Ch÷ H¸n.
+ Ch÷ N«m.
+ Ch÷ Quèc ng÷.
b. HÖ thèng thÓ lo¹i cña VH
viÕt: SGK
II. Qu¸ tr×nh ph¸t triÓn cña VH
viÕt ViÖt Nam:
- Chia lµm 3 thêi kú:
1. V¨n häc trung ®¹i:
- VH cã nhiÒu chuyÓn biÕn qa
c¸c giai ®o¹n lÞch sö kh¸c
nhau, g¾n liÒn víi qu¸ tr×nh
dùng níc vµ gi÷ níc vµ cã quan
hÖ giao lu víi nhiÒu nÒn v¨n
häc.
- VH viÕt b»ng ch÷ H¸n vµ ch÷
N«m.
- TiÕp nhËn hÖ thèng thÓ lo¹i
vµ thi ph¸p c¶ v¨n häc Trung
Quèc.
- T¸c gi¶ vµ t¸c phÈm tiªu biÓu:
SGK.
- Néi dung: yªu níc vµ nh©n
®¹o.
3. V¨n häc hiÖn ®¹i:
- VHH§ cã:
+ T¸c gi¶: xuÊt hiÖn ®éi ngò
nhµ v¨n, nhµ th¬ chuyªn
nghiÖp.
+ §êi sèng v¨n häc: s«i næi,
n¨ng ®éng.
+ ThÓ lo¹i: cã nhiÒu thÓ lo¹i
míi.
+ Thi ph¸p: lèi viÕt hiÖn
27
- 28. Gi¸o ¸n Ng÷ V¨n líp 10 c¬ b¶n
? Mèi quan hÖ gi÷a con ngêi víi
thÕ giíi tù nhiªn ®îc thÓ hiÖn nh
thÕ nµo trong v¨n häc.
? Con ngêi ViÖt Nam víi quèc gia
d©n téc ®îc ph¶n ¸nh nh thÕ nµo
trong v¨n häc.
- Yª níc: yªu quª h¬ng, tù hµo vÒ
truyÒn thèng v¨n ho¸ d©n téc, vÒ
lÞch sö dùng níc vµ gi÷ níc, ý chÝ
c¨m thï giÆc, tinh thÇn hi sinh v×
®éc tù do cña tæ quèc....
? Tr¶i qua c¸c thêi kú lÞch sö kh¸c
nhau trong v¨n häc, con ngêi VN
cã ý thøc ra sao vÒ b¶n th©n.
? VËy, nh×n chung khi x©y dùng
mÉu ngêi lý tëng con ngíi VN ®îc
v¨n häc x©y dùng ra sao.
thùc.
+ Néi dung: tiÕp tôc néi
dung cña v¨n häc d©n téc lµ
tinh thÇn yªu níc vµ nh©n
®¹o.
- 4 giai ®o¹n: SGK
III. Con ngêi ViÖt Nam qua v¨n
häc:
1. Con ngêi ViÖt Nam trong
quan hÖ víi thÕ giíi tù nhiªn:
- T×nh yªu thiªn nhiªn lµ mét
néi dung quan träng cña
VHVN.
+ Trong v¨n häc d©n gian:
thiªn nhiªn t¬i ®Ñp, ®¸ng
yªu: c©y ®a, bÕn níc, vÇng
tr¨ng....
+ VHT§: h×nh tîng thiªn
nhiªn g¾n víi lý tëng ®¹o
®øc, thÈm mü: tïng, cóc....
+ VHH§: thÓ hiÖn t×nh yªu
quª h¬ng, ®Êt níc, yªu cuéc
sèng, ®Æc biÖt lµ t×nh yªu
®«i løa.
2. Con ngêi ViÖt Nam trong
quan hÖ víi quèc gia d©n téc.
- Chñ nghÜa yªu níc lµ néi
dung tiªu biÓu- mét gi¸ trÞ
quan träng cña VHVN.
+ VHT§: ý thøc s©u s¾c vÒ
quèc gia d©n téc, vÒ truyÒn
thèng v¨n hiÕn l©u ®êi cña
d©n téc.
+ VHH§: yªu níc g¾n liÒn víi
sù ®Êu tranh vµ lý tëng
XHCN.
3.Con ngêi ViÖt Nam trong
quan hÖ víi x· héi:
- X©y dùng mét x· héi tèt ®Ñp
lµ íc muèn ngµn ®êi cña d©n
téc ViÖt Nam. NhiÒu t¸c phÈm
thÓ hiÖn íc m¬ vÒ mét x· héi
c«ng b»ng tèt ®Ñp.
-> Nh×n th¼ng vµo thùc t¹i víi
tinh thÇn nhËn thøc phª ph¸n
28
- 29. Gi¸o ¸n Ng÷ V¨n líp 10 c¬ b¶n
vµ c¶i t¹o x· héi lµ mét truyÒn
thèng lín cña v¨n häc VN.
- C¶m høng x· héi s©u ®Ëm lµ
tiÒn ®Ò cho sù h×nh thµnh
CNHT( tõ 1930- nay) vµ CNN§
trong v¨n häc d©n téc.
4.Con ngêi VN vµ ý thøc vÒ
b¶n th©n.
- VHVN ®· ghi l¹i qu¸ tr×nh t×m
kiÕm lùa chän c¸c gi¸ trÞ ®Ó
h×nh thµnh ®¹o lý lµm ngêi
cña d©n téc VN. C¸c häc
thuyÕt nh: N-P-L vµ t tëng d©n
gian cã ¶nh hëng s©u s¾c
®Õn qu¸ tr×nh nµy
+ Trong nh÷ng hoµn c¶nh
®Æc biÖt, con ngêi VN thêng
®Ò cao ý thøc céng ®ång.
+ giai ®o¹n cuèi thÕ kû
XVIII- ®Çu TK XIX, giai ®o¹n
1930- 1945, thêi kú ®æi míi tõ
1986- nay -> VH ®Ò cao con
ngêi c¸ nh©n.
- V¨n häc x©y dùng mét ®¹o lý
lµm ngêi víi nhiÒu phÈm chÊt
tèt ®Ñp nh: nh©n ¸i, thû chung,
t×nh nghÜa, vÞ tha, ®øc hi
sinh v× sù nghiÖp chÝnh
nghÜa....
4.Còng cè: c¸c bé phËn hîp thµnh cña nÒn v¨n häc VN.
Mét sè néi dung chñ yÕu cña VHVN.
TiÕn tr×nh lÞch sö cña V¨n häc VN.
5.DÆn dß: N¾m v÷ng nh÷ng néi dung c¬p b¶n ®· häc.
So¹n bµi míi: Ho¹t ®éng giao tiÕp b»ng ng«n ng÷.
E. Rót kinh nghiệm :
Gi¸o ¸n v¨n10,11, 12 c¶ n¨m CB chuÈn kiÕn thøc kü n¨ng míi
Liªn hÖ §T 0168.921.86.68
29
- 30. Gi¸o ¸n Ng÷ V¨n líp 10 c¬ b¶n
...................................................................................................
...................................................................................................
......................................................
TiÕt thø: 3 Ngµy so¹n:
Ho¹t ®éng giao tiÕp b»ng ng«n ng÷
A.Môc tiªu:
I/ ChuÈn kiÕn thøc kü n¨ng :
6. KiÕn thøc: Gióp häc sinh n¾m ®îc kiÕn thøc c¬ b¶n vÒ ho¹t
®éng giao tiÕp b»ng ng«n ng÷, vÒ c¸c nh©n tè giao tiÕp, vÒ hai
qu¸ tr×nh trong ho¹t ®éng giao tiÕp.
7. Kü n¨ng: BiÕt x¸c ®Þnh c¸c nh©n tè giao tiÕp trong mét ho¹t
®éng giao tiÕp, n©ng cao n¨ng lùc giao tiÕp khi nãi, khi viÕt vµ
n¨ng lùc ph©n tÝch, lÜnh héi khi giao tiÕp.
8. Th¸i ®é : nghiªm tóc tiÕp thu bµi gi¶ng
II/ N©ng cao më réng :
B.Ph¬ng ph¸p: Nªu vÊn ®Ò, ®µm tho¹i, ph©n tÝch, gi¶i thÝch.
C.ChuÈn bÞ cña GV, HS:
a. ChuÈn bÞ cña GV: so¹n gi¸o ¸n, ®äc tµi tµi liÖu.
c. ChuÈn bÞ cña HS: häc bµi cò, ®äc SGK, so¹n bµi míi.
D.tiÕn tr×nh lªn líp:
1. æn ®Þnh:
2. KiÓm tra bµi cò: kh«ng
3.Bµi míi:
a. §Æt vÊn ®Ò: Trong cuéc sèng hµng ngµy ®Ó ®¹t ®îc kÕt qu¶
cao trong qu¸ tr×nh giao tiÕp th× con ngêi cÇn sö dông ph¬ng tiÖn
ng«n ng÷. Bëi giao tiÕp lu«n phô thuéc vµo hoµn c¶nh, nh©n vËt
giao tiÕp. VËy, ®Ó hiÓu râ h¬n vÒ diÒu ®ã chóng ta t×m hiÓu bµi:
Ho¹t ®éng giao tiÕp b»ng ng«n ng÷
b. TriÓn khai bµi míi:
Ho¹t ®éng cña thÇy vµ trß Néi dung kiÕn thøc
- H§1 HS ®äc v¨n b¶n 1 - sgk vµ
tr¶ lêi c©u hái
? Ho¹t ®éng giao tiÕp ®îc v¨n
b¶n trªn ghi l¹i diÔn ra gi÷a c¸c
nh©n vËt giao tiÕp nµo? hai bªn
cã c¬ng vÞ vµ quan hÖ víi nhau
ra sao.
? Ngêi nãi nhê ng«n ng÷ biÓu
®¹t néi dung t tëng, t×nh c¶m
cña m×nh th× ngêi ®èi tho¹i lµm
g× ®Ó lÜnh héi ®îc néi dung ®ã
? hai bªn ®æi vai giao tiÕp cho
I. ThÕ nµo lµ ho¹t ®éng giao tiÕp
b»ng ng«n ng÷:
1. T×m hiÓu v¨n b¶n:
- Nh©n vËt giao tiÕp: vua TrÇn -
C¸c B« l·o.
-> vÞ thÕ kh¸c nhau -> ng«n ng÷
giao tiÕp kh¸c nhau:
+ c¸c tõ xng h«( bÖ h¹)
+ Tõ thÓ hiÖn th¸i ®é( xin, th-
a...)
- Nh©n v©t tham gia giao tiÕp
ph¶i ®äc hoÆc nghe xem ngêi nãi
nãi g× ®Ó gi¶i m· råi lÜnh héi néi
30
- 31. Gi¸o ¸n Ng÷ V¨n líp 10 c¬ b¶n
nhau nh thÕ nµo.
? Ho¹t ®éng giao tiÕp trªn diÔn
ra trong hoµn c¶nh nµo ? Néi
dung ho¹t ®éng ®Ò cËp ®Õn
vÊn ®Ò g× ? ho¹t ®éng cã ®¹t
®îc môc ®Ých kh«ng.
-HS ®äc v¨n b¶n, t×m hiÓu vµ
tr¶ lêi c©u hái ë sgk.
H§2
? Qua viÖc t×m hiÓu hai v¨n
b¶n trªn, em h·y cho biÕt thÕ
nµo lµ ho¹t ®éng giao tiÕp
dung ®ã.
- Ngêi nãi vµ ngêi nghe cã thÓ
®æi vai cho nhau:
+ vua nãi -> b« L·o nghe.
+ b« L·o nãi -> Vua nghe.
- Hoµn c¶nh giao tiÕp:
+ ®Êt níc ®ang bÞ giÆc ngo¹i
x©m ®e do¹.
-> ®Þa diÓm cô thÓ: §iÖn Diªn
Hång
- Néi dung giao tiÕp:
+ Hoµ hay ®¸nh -> vÊn ®Ò hÖ
träng cßn hay mÊt cña quèc gia
d©n téc, m¹ng sèng con ngêi.
- Môc ®Ých giao tiÕp:
+ Bµn b¹c ®Ó t×m ra vµ thèng
nhÊt s¸ch lîc ®èi phã víi qu©n
giÆc.
2. T×m hiÓu v¨n b¶n “ tæng quan
v¨n häc ViÖt Nam”.
- Nh©n vËt giao tiÕp:
+ T¸c gi¶ viÕt sgk-> cã tuæi, cã
vèn sèng, cã tr×nh ®é hiÓu biÕt
cao.
+ HS -> (ngc l¹i víi t/g viÕt sgk)
- Hoµn c¶nh giao tiÕp:
Cã tæ chøc gi¸o dôc, trong nhµ tr-
êng.
- Néi dng giao tiÕp:
+lÜnh vùc v¨n häc.
+ §Ò tµi: tæng quan VHVN.
+VÊn ®Ò c¬ b¶n:
*c¸c bé phËn hîp cña VHVN.
*Qu¸ tr×nh p/t cña VHVN.
*Con ngêi VN qua v¨n häc.
- Môc ®Ých: cung cÊp tri thøc cho
ngêi ®äc .
- Ph¬ng tiÖn vµ c¸ch thøc giao
tiÕp.
+ Dïng thuËt ng÷ v¨n häc.
+ C©u v¨n mang ®Æc ®iÓm
cña v¨n b¶n khoa häc: hÖ thèng
®Ò môc lín, nhá...
+ KÕt cÊu v¨n b¶n m¹ch l¹c râ
rµng.
31
- 32. Gi¸o ¸n Ng÷ V¨n líp 10 c¬ b¶n
GV híng dÉn HS lµm bµi.
II. kÕt luËn:
- H§GT lµ ho¹t ®éng trao ®æi
th«ng tin cña con ngêi trong x·
héi, ®îc tioÕn hµnh chñ yÕu b»ng
ph¬ng tiÖn ng«n ng÷ ( d¹ng nãi
hoÆc d¹ng viÕt) nh»m thùc hiÖn
nh÷ng môc ®Ých vÒ nhËn thøc,
t×nh c¶m....
- Mçi ho¹t ®éng giao tiÕp gåm hai
qu¸ tr×nh: + T¹o lËp v¨n b¶n.
+ LÜnh héi v¨n b¶n.
-> Hai qu¸ tr×nh nµy diÔn ra trong
quan hÖ t¬ng t¸c.
- Trong ho¹t ®éng giao tiÕp cã sù
chi phèi cña c¸c nh©n tè: nh©n
vËt, hoµn c¶nh, néi dung, môc
®Ých, ph¬ng tiÖn vµ c¸ch thøc
giao tiÕp.
III. LuyÖn tËp:
- Lµm bµi tËp 4-5 sgk.
4. Còng cè: C¸c nh©n tè giao tiÕp.
Qu¸ tr×nh cña ho¹t ®éng giao tiÕp.
5. DÆn dß: n¾m v÷ng c¸c néi dung ®· häc
So¹n bµi: kh¸i qu¸t v¨n häc d©n gian ViÖt Nam
E.Rót kinh nghiÖm :
......................................................................................................
......................................................................................................
.......................................................
TiÕt thø: 4
Ngµy so¹n:
Kh¸i qu¸t v¨n häc d©n gian viÖt nam
A. Môc tiªu:
I/ ChuÈn kiÕn thøc kü n¨ng :
1.KiÕn thøc:Kh¸i niÖm vÒ c¸c thÓ lo¹i cña v¨n häc d©n gian.
Gióp häc sinh n¾m ®îc nh÷ng ®Æc trng c¬ b¶n cña
VHDG.
Nh÷ng gi¸ trÞ to lín cña v¨n häc d©n gian.
2.Kü n¨ng:Tæng hîp kiÕn thøc vh.
Ph©n biÖt c¸c thÓ lo¹i vhdg trong cïng mét hÖ thèng.
3. Th¸i ®é: Nghiªm tóc tiÕp thu bµi gi¶ng
II/ N©ng cao më réng :
B.Ph¬ng ph¸p: Nªu vÊn ®Ò, ®µm tho¹i, ph©n tÝch, diÔn gi¶ng.
32
- 33. Gi¸o ¸n Ng÷ V¨n líp 10 c¬ b¶n
C.ChuÈn bÞ cña GV, HS:
1. ChuÈn bÞ cña GV: so¹n gi¸o ¸n, ®äc tµi tµi liÖu.
2. ChuÈn bÞ cña HS: häc bµi cò, ®äc SGK, so¹n bµi míi.
D.tiÕn tr×nh lªn líp:
1. æn ®Þnh:
2. KiÓm tra bµi cò: Tr×nh bµy nh÷ng néi dung c¬ b¶n cña vhvn.
3. Bµi míi:
a. §Æt vÊn ®Ò: Trong suèt cuéc ®êi cña mçi con ngêi kh«ng ai
kh«ng mét lÇn ®îc nghemét bµi vÌ, mét c©u ®è, mét chuyÖn cæ
tÝch hay mét c©u h¸t ru... §ã ch×nh lµ nh÷ng t¸c phÈm cña vhdg.
VËy, chóng ta cïng t×m hiÓu v¨n b¶n: kh¸i qu¸t v¨n häc d©n gian
ViÖt Nam.
b. TriÓn khai bµi míi:
Ho¹t ®éng cña thÇy vµ trß Néi dung kiÕn thøc
H§1
? Em hiÓu thÕ nµo lµ v¨n häc
d©n gian.
? VËy, theo em ph¬ng thøc
truyÒn miÖng lµ g×.
? T¹i sao vhdg l¹i lµ nh÷ng s¸ng
t¸c tËp thÓ.
? Trong ®êi sèng céng ®ång
d©n gian cã nh÷ng sinh ho¹t
nµo.
H§2
? Theo em, vhdg cã nh÷ng ®Æc
trng c¬ b¶n nµo.
? t¹i sao nãi vhdg lµ nh÷ng t¸c
phÈm nghÖ thuËt ng«n tõ.
-vhdg tån t¹i díi d¹ng ng«n ng÷
nãi: lêi nãi, lêi h¸t, lêi kÓ...->
ng«n ng÷ gi¶n dÞ, dÔ hiÓu,
gÇn gñi
- NT vhdg: miªu t¶ hiÖn thùc
gièng nh thùc tÕ
miªu t¶ hiÖn thùc
I. Kh¸i niÖm:
- VHDG lµ nh÷ng t¸c phÈm nghÖ
thuËt ng«n tõ truyÒn miÖng ®îc
tËp thÓ s¸ng t¸c nh»m môc ®Ých
phôc vô trùc tiÕp cho c¸c sinh
ho¹t kh¸c nhau trong ®êi sèng
céng ®ång.
- Kh«ng dïng ch÷ viÕt mµ dïng
lêi ®Ó truyÒn tõ ngêi nµy sang
ngêi kh¸c tõ ®êi nµy sang ®êi
kh¸c.
- Kh«ng cã ch÷ viÕt cha «ng ta
truyÒn b»ng miÖng-> söa v¨n
b¶n-> s¸ng t¸c tËp thÓ.
-C¸c h×nh thøc sinh ho¹t: lao
®éng tËp thÓ, vui ch¬i, ca h¸t
tËp thÓ, lÔ héi...
II. §Æc trng c¬ b¶n cña v¨n häc
d©n gian:
1. V¨n häc d©n gian lµ nh÷ng
t¸c phÈm nghÖ thuËt ng«n tõ:
- VHDG lµ s¸ng t¸c nghÖ thuËt
ng«n tõ truyÒn miÖn=> truyÒn
thèng nghÖ thuËt cña vhdg.
-VHDG tån t¹i lu hµnh theo ph-
¬ng thøc truyÒn miÖngtõ ngêi
33
- 34. Gi¸o ¸n Ng÷ V¨n líp 10 c¬ b¶n
mét c¸ch kú ¶o.
VD: vhdg cã nhiÒu cèt truyÖn,
nh©n vËt, t×nh tiÕt... gièng
nhau: nhiÒu tryÖn d©n gian VN
cã t×nh tiÕt nh©n vËt chÝnh ®-
îc sinh ra do bµ mÑ thô thai mét
c¸ch kh¸c thêng ( Th¸nh Giãng,
Sä Dõa...).
?Qu¸ tr×nh s¸ng t¸c tËp thÓ cña
vhdg diÔn ra nh thÕ nµo.
H§3
? Vhdg bao gåm c¸c thÓ lo¹i
nµo, ®¨c trng c¬ b¶n cña c¸c
thÓ lo¹i.
H§4
? C¸c gi¸ trÞ c¬ b¶n cña vhdg.
? Tri thøc vhdg bao gåm nh÷ng
lÜnh vùc nµo ? t¹i sao l¹i lµ kho
tri thøc.
? Gi¸ trÞ vÒ mÆt gi¸o dôc cña
vhdg.
? tr×nh bµy nh÷ng gi¸ trÞ nghÖ
thuËt to lín cña v¨n häc d©n
gian.
nµy sang ngêi kh¸c qua nhiÒu
thÕ hÖ vµ qua c¸c ®Þa ph¬ng
kh¸c nhau-> ®Æc ®iÓm cña
vhdg lµ tÝnh dÞ b¶n.
- TÝnh truyÒn miÖng cßn biÓu
hiÖn trong diÔn xíng d©n gian:
ca h¸t, chÌo, tuång...
2. V¨n häc d©n gian lµ s¶n
phÈm cña qu¸ tr×nh s¸ng t¸c tËp
thÓ:
- C¸ nh©n khëi xíng, tËp thÓ h-
ëng øng tham gia, truyÒn miÖng
trong d©n gian.
- Qu¸ tr×nh truyÒn miÖng l¹i ®îc
tu bæ, söa ch÷a, thªm bít cho
hoµn chØnh. V× vËy vhdg mang
®Ëm tÝnh tËp thÓ.
=> TÝnh truyÒn miÖng vµ tÝnh
tËp thÓ lµ nh÷ng dÆc trng c¬
b¶n chi phèi qu¸ tr×nh s¸ng t¹o
vµ lu tryÒn t¸c phÈm vhdg, thÓ
hiÖn sù g¾n bã mËt thiÕt cña
vhdg víi c¸c sinh ho¹t kh¸c nhau
trong ®êi sèng céng ®ång.
III. HÖ thèng thÓ lo¹i cña VHDG:
(SGK)
IV. Nh÷ng gi¸ trÞ c¬ b¶n cña v¨n
häc d©n gian:
1. VHDG lµ kho tri thøc v«
cïng phong phó vÒ ®êi sèng c¸c
d©n téc:
- Tri thøc vhdg thuéc mäi lÜnh
vùc cña ®êi sèng: tù nhiªn, x· héi
vµ con ngêi. ®ã lµ nh÷ng kinh
nghiÖm ®îc ®óc róttõ thùc tiÔn.
- VN 54 téc ngu¬×-> vèn tri thøc
cña toµn d©n téc phong phó vµ
®a d¹ng.
2. VHDG cã gi¸ trÞ giao dôc
s©u s¾c vÒ ®¹o lý lµm ngêi:
- Gi¸o dôc tinh thÇn nh©n ®¹o vµ
l¹c quan.
- H×nh thµnh nh÷ng phÈm chÊt
tèt ®Ñp cña con ngêi
3. VHDG cã gi¸ trÞ thÈm mÜ
34
- 35. Gi¸o ¸n Ng÷ V¨n líp 10 c¬ b¶n
to lín, gãp phÇn quan träng t¹o
nªn b¶n s¾c riªng cho nÒn v¨n
häc d©n téc:
- VHDG ®îc ch¾y läc, mµi dòa
qua kh«ng gian vµ thêi gian.
NhiÒu t¸c phÈm ®· trë thµnh
mÉu mùc vÒ nghÖ thuËt ®Ó
chóng ta häc tËp.
=> Trong tiÕn tr×nh lÞch sö,
vhdg ®· ph¸t triÓn song song
cïng v¨n häc viÕt, lµm cho nÒn
v¨n häc ViÖt nam trë nªn phong
phó ®a d¹ng vµ ®Ëm ®µ b¶n
s¾c d©n téc.
4.Còng cè: ®Æc trng c¬ b¶n cña vhdg.
ThÓ lo¹i vhdg.
Vai trß cña vhdg ®èi víi nÒn v¨n häc d©n téc.
5. DÆn dß: n¾m v÷ng c¸c néi dung ®· häc
So¹n bµi: Ho¹t ®éng giao tiÕp b»ng ng«n ng÷.
E. Rót kinh nghiªm:
......................................................................................................
......................................................................................................
.......................................................
Gi¸o ¸n v¨n 10,11,12 c¶ n¨m CB chuÈn kiÕn thøc kü n¨ng míi
Liªn hÖ §T 01689218668 Gs Nguyªn V¨n HiÖp
TiÕt thø: 5
Ngµy so¹n:
Ho¹t ®éng giao tiÕp b»ng ng«n ng÷ (t2)
A. Môc tiªu:
I/ ChuÈn kiÕn thøc kü n¨ng :
1.KiÕn thøc: Gióp häc sinh còng cè vµ kh¾c s©u kiÕn thøc ®· häc.
2. Kü n¨ng:.øng dông c¸c kiÕn thøc ®· häc vµo thùc tiÔn ho¹t ®éng
giao tiÕp b»ng ng«n ng÷.
3. Th¸i ®é : Nghiªm tóc tiÕp thu bµi gi¶ng
II/ Më réng n©ng cao :
B.Ph¬ng ph¸p:®Æt c©u hái, gîi më, ph©n tÝch.
C.ChuÈn bÞ cña GV, HS:
1. ChuÈn bÞ cña GV: so¹n gi¸o ¸n, nghiªn cøu tµi liÖu.
2. ChuÈn bÞ cña HS: häc bµi cò, lµm bµi tËp ë sgk.
D.tiÕn tr×nh lªn líp:
2. æn ®Þnh
35
- 36. Gi¸o ¸n Ng÷ V¨n líp 10 c¬ b¶n
2. KiÓm tra bµi cò: ? ThÕ nµo lµ ho¹t ®éng giao tiÕp b»ng ng«n
ng÷. C¸c nh©n tè chi phèi ho¹t ®éng giao tiÕp.
3. Bµi míi:
a. §Æt vÊn ®Ò: ë tiÕt tríc chóng ta ®· n¾m ®îc nh÷ng kiÕn thøc
c¬ b¶nvÒ ho¹t ®éng giao tiÕp b»ng ng«n ng÷. VËy, ®Ó kh¾c s©u
h¬n vÒ kiÕn thøc ®ã, chóng ta tiÕn hµnh thùc hµnh lµm bµi tËp.
b. TriÓn khai bµi míi:
Ho¹t ®éng cña thÇy vµ trß Néi dung kiÕn thøc
H§1? Ph©n tÝch c¸c nh©n tè
giao tiÕpthÓ hiÖn trong bµi ca
dao:
§ªm tr¨ng thanh anh míi hái
nµng
Tre non ®ñ l¸ ®an sµng nªn
ch¨ng
H§2
-HS ®äc ®o¹n ®èi tho¹i (A cæ-
1em nhá víi mét «ng giµ)vµ tr¶
lêi c©u hái
?Trong cuéc giao tiÕp trªn, c¸c
nh©n vËt ®· thùc hiÖn b»ng
ng«n ng÷ nh÷ng hµnh ®éng nãi
cj thÓ nµo. Nh»m môc ®Ých
g×? ( chän trong c¸c tõ: chµo,
hái, ®¸p lêi, khen ®Ó gäi tªn mçi
hµnh ®éng cho phï hîp)
? Khi lµm bµi th¬ nµy Hå Xu©n
H¬ng ®· giao tiÕp víi ngêi ®äc
vÒ vÊn ®Ò g×.
Bµi 1:
- Nh©n vËt giao tiÕp: chµng trai-
c« g¸i, løa tuæi 18-20, hä khao
kh¸t t×nh yªu.
- Hoµn c¶nh giao tiÕp: ®ªm tr¨ng
s¸ng vµ thanh v¾ng-> phï hîp víi
c© chuyÖn t×nh cña nh÷ng ®«i
løa yªu nhau.
- Néi dung vµ môc ®Ých giao
tiÕp: “ tre non ®ñ l¸” “®an sµng”-
> chµng trai tá t×nh víi c« g¸i->
tÝnh ®Õn chuyÖn kÕt duyªn.
-> c¸ch nãi phï hîp víi hoµn c¶nh,
môc ®Ých giao tiÕp.
Bµi 2:
- C¸c hµnh ®éng giao tiÕp cô
thÓ:
+ Chµo ( ch¸u chµo «ng ¹!)
+ Chµo ®¸p l¹i ( A cæ h¶?)
+ Khen ( lín tíng råi nhØ!)
+ Hái (bè ch¸u...)
+ Tr¶ lêi(tha...)
- C¶ 3 c©u cña «ng giµ chØ cã
mét c©u hái “bè ch¸u cã ...” c¸c
c©u cßn l¹i ®Ó chµo vµ khen.
- Lêi nãi c¸c nh©n vËt béc lé t×nh
c¶m víi nhau. Ch¸u tá th¸i ®é
kÝnh mÕn qua c¸c tõ: tha, ¹. Cßn
«ng lµ t×nh c¶m yªu quÝ tr×u
mÕn ®èi víi ch¸u.
Bµi 3:
T×m hiÓu bµi th¬: “ B¸nh tr«i n-
íc”
-Qua viÖc miªu t¶, giíi thiÖu b¸nh
tr«i níc. Hå Xu©n H¬ng muèn nãi
®Õn th©n phËn ch×m næi cña
m×nh. Mét ngêi con g¸i xinh ®Ñp
36
- 37. Gi¸o ¸n Ng÷ V¨n líp 10 c¬ b¶n
? Ngêi ®äc c¨n cø vµo ®©u ®Ó
lÜnh héi bµi th¬.
tµi hoa l¹i gÆp nhiÒu bÊt h¹nh,
Ðo le. Song trong bÊt cø hoµn
c¶nh nµo vÉn gi÷ ®îc phÈm
chÊt cña m×nh.
- C¨n cø vµo cuéc ®êi cña n÷ sÜ
Hå Xu©n H¬ng: lµ ngêi cã tµi, cã
t×nh nhng sè phËn trí trªu ®·
dµnh cho bµ sù bÊt h¹nh. Hai lÇn
lÊy chång th× c¶ hai lÇn “cè
®Êm ¨n x«i...” §iÒu ®¸ng kh©m
phôc ë bµ lµ dï trong hoµn c¶nh
nµo vÉn gi÷ g×n phÈm chÊt cña
m×nh.
9. Còng cè: Nắm vững những kiến thức đã học .
10. DÆn dß: lµm bµi tËp ë nhµ.
So¹n bµi míi: V¨n b¶n.
E. Rót kinh nghiÖm :
......................................................................................................
......................................................................................................
.......................................................
TiÕt thø: 6
Ngµy so¹n:
V¨n b¶n
A. Môc tiªu:
I/ ChuÈn kiÕn thøc kü n¨ng :
1.KiÕn thøc: Gióp häc sinh cã ®îc nh÷ng kiÕn thøc c¬ b¶n vÒ v¨n
b¶n vµ kiÕn thøc kh¸i qu¸t vÒ c¸c lo¹i v¨n b¶n xÐt theo phong c¸ch
chøc n¨ng ng«n ng÷.
2.Kü n¨ng:n©ng cao kÜ n¨ng thùc hµnh ph©n tÝch vµ t¹o lËp v¨n
b¶n trong giao tiÕp.
3. Th¸i ®é : nghiªm tóc tieepd thu bµi gi¶ng
II/ Më réng n©ng cao :
B.Ph¬ng ph¸p:®Æt c©u hái, gîi më, ®µm tho¹i.
C.ChuÈn bÞ cña GV, HS:
1. ChuÈn bÞ cña GV: so¹n gi¸o ¸n, nghiªn cøu tµi liÖu.
2. ChuÈn bÞ cña HS: häc bµi cò, so¹n bµi míi.
D.tiÕn tr×nh lªn líp:
3. æn ®Þnh
4. KiÓm tra bµi cò: kh«ng.
3. Bµi míi:
a. §Æt vÊn ®Ò: Phong c¸ch ng«n ng÷ bao qu¸tô sö dông tÊt c¶
c¸c ph¬ng tiÖn ng÷ ©m, tõ vùng, ng÷ ph¸p cña ng«n ng÷ toµn d©n.
37
- 38. Gi¸o ¸n Ng÷ V¨n líp 10 c¬ b¶n
Cho nªn nãi vµ viÕt ®óng phong c¸ch lµ ®Ých cuèi cïng cña viÖc
häc tËp TiÕng viÖt, lµ mét yªu cÇu v¨n ho¸ ®Æt ra ®èi víi con ngêi
v¨n minh hiÖn ®¹i... Ta t×m hiÓu bµi v¨n b¶n.
b. TriÓn khai bµi míi:
Ho¹t ®éng cña thÇy vµ trß Néi dung kiÕn thøc
H§1
?C¸c v¨n b¶n trªn ®îc ngêi nãi
(ngêi viÕt ) t¹o ra trong hoµn
c¶nh nµo ? ®Ó ®¸p øng nhu
cÇu g×. ? Mçi v¨n b¶n ®Ò cËp
tíi vÊn ®Ò g×
? VÒ h×nh thøc v¨n b¶n 3 cã bè
côc nh thÕ nµo.
? Mçi v¨n b¶n t¹o ra nh»m môc
®Ých
g×.
? Qua viÖc t×m hiÓu c¸c v¨n
b¶n trªn, em hiÓu thÕ nµo lµ
v¨n b¶n. §Æc ®iÓm cña v¨n b¶n
lµ g×.
H§2
? VÊn ®Ò ®îc ®Ò cËp trong
mçi v¨n b¶n thuéc lÜnh vùc nµo
trong cuéc sèng.
? Tõ ng÷ ®îc sö dông trong mçi
v¨n b¶n thuéc lo¹i nµo (tõ ng÷
I. Kh¸i niÖm, ®Æc ®iÓm:
3. VÝ dô: (1,2,3,sgk)
4. nhËn xÐt:
-Vb1 t¹o ra trong ho¹t ®éng giao
tiÕp chung. §©y lµ kinh nghiÖm
cña nhiÒu ngêi víi mäi ngêi ->
mèi quan hÖ gi÷a con ngêi trong
cuéc sèng.
- Vb2 t¹o ra trong ho¹t ®éng giao
tiÕp gi÷a c« g¸i vµ mäi ngêi-> lêi
than th©n c¶ c« g¸i.
- Vb3 t¹o ra trong ho¹t ®éng gi÷a
chr tÞch níc víi quèc d©n ®ång
bµo-> lêi kªu gäi toµn quèc
kh¸ng chiÕn.
- Bè côc: 3phÇn
+ Më ®Çu: “hìi ®ång bµo toµn
quèc”-> nh©n tè giao tiÕp.
+ Th©n bµi: “chóng ta muèn
hoµ... d©n téc ta”-> nªu lËp tr-
êng ch×nh nghÜa cña ta vµ d·
t©m c¶ Ph¸p.
+ KÕt bµi: (phÇn cßn l¹i)->
kh¼ng ®Þnh níc VN ®éc lËp vµ
kh¸ng chiÕn th¾ng lîi.
- Môc ®Ých: + Vb1 truyÒn ®¹t
kinh nghiÖm sèng.
+ Vb2 lêi than th©n ®Ó gîi sù
hiÓu biÕt vµ c¶m th«ng cña mçi
ngêi ®èi víi sè phËn ngêi phô
n÷.
+ Vb3 kªu gäi, khÝch lÖ, thÓ
hiÖn quyÕt t©m cña mäi trong
kh¸ng chiÕn chèng thùc d©n
Ph¸p.
3.KÕt luËn:(xem phÇn ghi nhí-
sgk)
II. C¸c lo¹i v¨n b¶n:
3. So s¸nh c¸c v¨n b¶n 1,2,3
- Néi dung: + Vb1: kinh nghiÖm
38
- 39. Gi¸o ¸n Ng÷ V¨n líp 10 c¬ b¶n
th«ng thêng trong cuéc sèng
hay tõ ng÷ chÝnh trÞ)
? C¸ch thøc thÓ hiÖn néi dung
cña c¸c v¨n b¶n nh thÕ nµo.
? VËy, c¸c v¨n b¶n trªn thuéc
phong c¸ch ng«n ng÷ nµo.
H§3
? Qua viÖc so s¸nh trªn h·y cho
biÕt cã mÊy lo¹i v¨n b¶n
sèng.
+ Vb2: th©n phËn ngêi phô n÷
trong x· héi cò.
+ Vb3: kh¸ng chiÕn chèng thùc
d©n Ph¸p.
- tõ ng÷: Vb1,2 dïng nhiÒu tõ
ng÷ th«ng thêng. Vb3 dïng
nhiÒu tõ ng÷ chÝnh trÞ.
- C¸ch thøc thÓ hiÖn:
+ vb1,2 tr×nh bµy néi dung
th«ng qua h×nh ¶nh cô thÓ-> cã
tÝnh h×nh tîng.
+ vb3 dïng lý lÏ vµ lËp luËn ®Ó
kh¼ng ®Þnh r»ng: cÇn ph¶i
kh¸ng chiÕn chèng Ph¸p.
- Vb 1,2 thuéc phong c¸ch ng«n
ng÷ NT.
Vb3 thuéc phong c¸ch ng«n
ng÷ chÝnh luËn.
4. KÕt luËn:
( xem phÇn ghi nhí - sgk)
4.còng cè: §Æc ®iÓm cña v¨n b¶n, c¸c lo¹i v¨n b¶n.
5. DÆn dß: n¾m ch¾c c¸c kiÕn thøc ®· häc.
ChuÈn bÞ viÕt bµi lµm v¨n sè 1.
E.Rót kinh nghiệm :
......................................................................................................
......................................................................................................
....................................................
Gi¸o ¸n v¨n10,11,12 c¶ n¨m CB chuÈn kiÕn thøc kü n¨ng míi
Liªn hÖ §T 01689218668
..
TiÕt thø: 7
Ngµy so¹n:
ViÕt bµi lµm v¨n sè 1
A. Môc tiªu:
I/ChuÈn kiÕn thøc kü n¨ng:
1.KiÕn thøc: Gióp häc sinh còng cè nh÷ng kiÕn thøc vµ kÜ n¨ng
lµm v¨n, ®Æc biÖt lµ vÒ v¨n biÓu c¶m vµ v¨n nghÞ luËn.
2.Kü n¨ng: vËn dông nh÷ng hiÓu biÕt cña m×nh ®Ó béc lé c¶m
nghÜ cña m×nh vÒ mét sù vËt, sù viÖc, hiÖn tîng gÇn gñi trong
cuéc sèng hoÆc mét t¸c phÈm v¨n häc.
3. Th¸i ®é: Nghiªm tóc tieepd thu bµi gi¶ng
39
- 40. Gi¸o ¸n Ng÷ V¨n líp 10 c¬ b¶n
II/ Më réng n©ng cao:
B.Ph¬ng ph¸p: thùc hµnh: gv ra ®Ò, hs lµm bµi.
C.ChuÈn bÞ cña GV, HS:
2. ChuÈn bÞ cña GV: chuÈn bÞ chu ®¸o vÒ ®Ò ra vµ ®¸p ¸n.
2. ChuÈn bÞ cña HS: «n tËp l¹i c¸c kiÕn thøc c¬ b¶n ®· häc ë líp
díi. D.tiÕn tr×nh lªn líp:
3. æn ®Þnh
4. KiÓm tra bµi cò: kh«ng.
3. Bµi míi:
a. §Æt vÊn ®Ò: §Ó kiÓm tra ®¸nh gi¸ qu¸ tr×nh häc tËp ®¹t kÕt
qu¶ nh thÕ nµo chóng ta thùc hµnh viÕt bµi sè 1.
Ho¹t ®éng cña thÇy vµ trß Néi dung kiÕn thøc
H§1GV ghi ®Ò lªn b¶ng.
H§2yªu cÇu ®Ò
I. §Ò ra: ( B¸m chuÈn kiÕn thøc
kü n¨ng) Tïy theo yªu cÇu mçi líp
mµ cã ®Ò kiÓm tra phï hîp
1.H·y ph¸t biÓu c¶m nghÜ cña
em vÒ vÏ ®Ñp h×nh tîng cña ngêi
lÝnh trong bµi thá “§ång chÝ ”
cña ChÝnh H÷u.
2. Nªu c¶m nghÜ s©u s¾c nhÊt
cña em vÒ mét trong 2 t¸c phÈm
sau, ®· häc trong ch¬ng tr×nh
v¨n THCS :
- ChuyÖn ngêi con g¸i Nam X¬ng
- ChiÕc l¬c ngµ.
II. Yªu cÇu:
§Ò 1 ;
1. VÒ néi dung:
CÇn n¾m ®îc c¸c ý sau vµ
ph©n tÝch lµm næi bËt c¸c ý ®ã:
- VÎ ®Ñp ch©n chÊt méc m¹c,
gi¶n dÞ c¶ nh÷ng ngêi n«ng d©n
mÆc ¸o lÝnh.
- VÎ ®Ñp cña ®êi sèng t©m hån,
t×nh c¶m.
+ T×nh ®ång chÝ, ®ång ®éi,
t×nh quª h¬ng.
+ L¹c quan, yªu ®êi.
- VÎ ®Ñp cña ý chÝ quuyÕt t©m.
=> ®ã lµ vÎ ®Ñp cña søc m¹nh
t©m hån, cña tÇm lßng yªu
nø¬c... -> kÕ thõa nÐt ®Ñp tõ
ngµn xa truyÒn l¹i.
40
- 41. Gi¸o ¸n Ng÷ V¨n líp 10 c¬ b¶n
GV híng dÉn mét sè ®iÒu c¬
b¶n ®Ó lµm tèt bµi v¨n nµy.
§Ò 2 : N¾m ®îc gi¸ trÞ ND- Nt
cña t¸c phÈm .
3.H×nh thøc ( Yªu cÇu chung
cho c¶ hai ®Ò)
- Tr×nh bµy s¹ch sÏ, râ rµng.
- Dïng tõ viÕt c©u chÝnh x¸c.
III. §¸p ¸n, thang ®iÓm:
6. Më bµi: 1 ®iÓm
- Tuú vµo kh¶ n¨ng cña hs. Cã
thÓ më bµi trùc tiÕp hoÆc gi¸n
tiÕp.
7. Th©n bµi:8 ®iÓm
- hiÓu ®îc ý 1: 2®iÓm.
-hiÓu ®îc ý 2: 2®iÓm.
-hiÓu ®îc ý 3: 2®iÓm.
- Cuèi cïng ph¶i kh¼ng ®Þnh ®îc
®ã lµ vÎ ®Ñp truyÒn thèng cña
d©n téc ViÖt Nam.
8. KÕt luËn: 1 ®iÓm
- Kh¼ng ®Þnh ®îc gi¸ trÞ nghÖ
thuËt vµ néi dung cña t¸c phÈm.
Kh¸i qu¸t n©ng cao vÊn ®Ò.
IV. Híng dÉn chung:
- §Ó lµm tèt bµi v¨n c¸c em cÇn:
+ ¤n l¹i nh÷ng kiÕn thøc vµ kÜ
n¨ng tËp lµm v¨n ®· häc trong
ch¬ng tr×nh ng÷ v¨n THCS,
®Æc biÖt lµ v¨n biÓu c¶m.
+ ¤n luyÖn nh÷ng kiÕn thøc vµ
kÜ n¨ng TiÕng viÖt (®Æc biÖt
lµ vÒ c©u vµ c¸c biÖn ph¸p tu
tõ)
+ Quan s¸t, t×m hiÓu vµ t×m
c¸ch diÔn ®¹t nh÷ng c¶m xóc,
suy ngÉm vÒ bµi th¬.
4.còng cè: c¸c bíc tiÕn hµnh lµm mét bµi v¨n biÓu c¶m, ph©n tÝch.
5. DÆn dß: ChuÈn bÞ bµi míi: ChiÕn th¾ng Mtao Mx©y.
E. Rót kinh nghiÖm:
......................................................................................................
......................................................................................................
........................................................
TiÕt thø: 8-9
Ngµy so¹n:
41
- 42. Gi¸o ¸n Ng÷ V¨n líp 10 c¬ b¶n
ChiÕn th¾ng mtao mx©y
A. Môc tiªu:
I/ ChuÈn kiÕn thøc kü n¨ng:
1.KiÕn thøc: Gióp häc sinh n¾m đùoc ®Æc điÓm cña sö thi anh
hïng trong viÖc x©y dùng kiÓu “ nh©n vËt anh hïng sö thi” vÒ
nghÖ thuËt miªu t¶ vµ sö dông ng«n tõ.
2.Kü n¨ng: biÕt c¸ch ph©n tÝch mét v¨n b¶n sö thi anh hïng ®Ó
thÊy dîc gi¸ trÞ c¶ sö thi vÒ néi dung vµ nghÖ thuËt.
3. Th¸i ®é : Nghiªm tóc tiÕp thu bµi gi¶ng
II/ Më réng n©ng cao :
B.Ph¬ng ph¸p: ®Æt c©u hái, gîi më, ®µm tho¹i, ph©n tÝch.
C.ChuÈn bÞ cña GV, HS:
1. ChuÈn bÞ cña GV: so¹n gi¸o ¸n, nghiªn cøu tµi liÖu.
2. ChuÈn bÞ cña HS: häc bµi cò, so¹n bµi míi.
D.tiÕn tr×nh lªn líp:
1.æn ®Þnh
2.KiÓm tra bµi cò: ? Ph©n tÝch c¸c ®Æc trng c¬ b¶n cña v¨n häc
d©n gian. 3. Bµi míi:
a. §Æt vÊn ®Ò: Sö thi §am san lµ niÒm tù hµo lín lao nhÊt cña
®ång bµo £- §ª . Lµ s¶n phÈm tinh thÇn v« cïng quÝ gi¸ cña hä.
®ång bµo T©y Nguyªn thêng kÓ cho nhau nghe trong nh÷ng ng«i
nhà Rông. VËy, ®Ó hiÓu vÒ sö thi §am San chóng ta t×m hiÓu bµi
“ChiÕn th¾ng MTao Mx©y”
b. TriÓn khai bµi:
Ho¹t ®éng cña thÇy vµ trß Néi dung kiÕn thøc
H§1
? Em hiÓu thÕ nµo lµ sö thi. ë
níc ta cã nh÷ng lo¹i sö thi d©n
gian nµo
- ThÇn tho¹i, truyÒn thuyÕt kh¸c
sö thi: chÊt liÖu thÇn tho¹i chØ
cã thÓ trë thµnh sö thi khi:
- ND: ®îc hÖ thèng ho¸ thµnh
mét cèt truyÖn phøc t¹p
-NNNT: v¨n vÇn hoÆc v¨n xu«i.
Sö dông nhiÒu biÖn ph¸p tù sù:
dÉn truyÖn, ®éc tho¹i, ®èi tho¹i
-Qui m«: hoµnh tr¸ng, ®å sé.
H§2
I. Vµi nÐt vÒ sö thi:
1. kh¸i niÖm: sgk
2. Ph©n lo¹i: 2 lo¹i.
- Sö thi thÇn tho¹i: ®îc x©y dùng
trªn c¬ së c¸c truyÖn kÓ vÒ sù
h×nh thµnh thÕ giíi vµ mu«n
loµi, con ngêi vµ bé téc thêi cæ
®¹i.
- Sö thi anh hïng: kÓ vÒ cuéc
®êi vµ chiÕn c«ng cña nh÷ng tï
trëng anh hïng- chiÕn c«ng Êy
cã ý nghÜa víi c¶ céng ®ång.
II. Sö thi §am San:
1.Tãm t¾t: sgk
42
- 43. Gi¸o ¸n Ng÷ V¨n líp 10 c¬ b¶n
Giíi thiÖusö thi §S
H§3
? VÞ trÝ cña ®o¹n trÝch.
HS ®äc theo ph©n vai
? H·y chØ ra c¸c nh©n vËt ®·
tham gia vµo cuéc chiÕn gi÷a
DS vµ MTao Mx©y. Vai trß cña
c¸c nh©n vËt.
H§4
? Trong cuéc chiÕn ®Êu gi÷a
§S vµ MtaoMxay ®îc t¸c gi¶ kÓ
qua nh÷ng chÆng nµo.
? Cuéc khiªu chiÕn cña §S ®èi
víi kÎ thï cña m×nh ®îc diÔn t¶
nh thÕ nµo. Cã nhËn xÐt g× vÒ
c¸ch diÔn t¶ ®ã.
2.Néi dung:
- §am San lµ sö thi nái tiÕng cña
d©n téc £- §ª
- Miªu t¶ nh÷ng chiÕn c«ng oanh
liÖt vµ kh¸t väng tù do cña §am
San theo hai chñ ®Ò:
+ §Êu tranh chèng nh÷ng rµng
buéc c¶ tËp tôc h«n nh©n mÉu
quyÒn: tôc nèi d©y.
+ §Êu tranh chèng nh÷ng tï tr-
ëng thï ®Þch.
III. §o¹n trÝch:
1 VÞ trÝ: n»m ë ®o¹n giòa t¸c
phÈm.
2. ®äc- hiÓu:
-C¸c nh©n vËt tham gia lµm nçi
râ sù kiÖn:
+ Mtao Mx©y: cíp vî §S-> cuéc
chiÕn næ ra-> nh©n vËt ®èi thñ
cña §S.
+ §S: ®¸nh Mtao Mx©y dµnh l¹i
h¹nh phóc riªng (lµ nh©n vËt
chÝnh, nh©n vËt trung t©m
quyÕt ®Þnh diÔn biÕn cèt
truyÖn)
+ ¤ng trêi: nh©n vËt thÇn k×
hç trî cho §S.
+ HnhÞ: nh©n vËt trî thñ trao
vËt thÇn k× cho §S. Cïng víi
nh©n vËt «ng trêi sù trî lùc cña
HnhÞ thÓ hiÖn qan niÖm vÒ
cuéc ®Êu tranh chÝnh nghÜa c¶
nh©n vËt anh hïng.
+ QuÇn chóng: ®ãng vai trß
hËu thuÈn cho nh©n vËt chÝnh-
> bÞ l«i cuèn bëi søc m¹nh vµ
môc ®Ých chiÕn ®Êu cña nh©n
vËt chÝnh.
=> søc m¹nh vµ lý tëng cña c¸
nh©n ngêi anh hïng biÓu tîng
cho søc m¹nh vµ lý tëng c¶ c¶
céng ®ång.
1. H×nh tîng nh©n vËt §S
trong cuéc chiÕn víi Mtao Mx©y:
-§S®Õn ch©n cÇu thang kÎ thï
43
- 44. Gi¸o ¸n Ng÷ V¨n líp 10 c¬ b¶n
§am San
- §Õn ch©n cÇu thang khiªu
chiÕn-> rÊt chñ ®éng.
- Dngf lêi nãi khÝch dô Mtao
Mx©y ra khái nhµ xuèng ®¸nh
tay ®«i víi m×nh.
- Th¸ch ®ä dao.
- Do¹ ph¸ sµn, ®èt nhµ.
- Coi khinh kÎ thï kh«ng b»ng
con lîn, con tr©u.
- Kh«ng thÌm ®¸nh trém lóc
Mtao Mx©y ®ang ®i xuèng cÇu
thang (tù tin, ®µng hoµng)
=> cuèi cïng dô ®îc kÎ thï quyÕt
®Êu víi m×nh.
? VËy, cuéc quyÕt ®Êu gi÷a §S
vµ Mtao Mx©ydiÔn ra ra sao.
§am San
- KhÝch Mtao Mx©y móa tríc.
- §S døng kh«ng nhóc nhÝch.->
võa thÊy ®îc tµi nghÖ cña kÎ thï
võa béc lé ®îc b¶n lÜnh cña
m×nh.
- §S móa khiªn: “mét lÇn xèc...
phÝa t©y”-> móa khiªn rÊt ®Ñp
thÓ hiÖn tµi n¨ng vµ søc khoÎ c¶
§S-ngêi dòng sÜ.
- NhËn ®îc miÕng trÇu c¶ vî->
søc khoÎ §S t¨ng lªn gÊp béi,
móa khiªn cµng nhanh, m¹nh vµ
®Ñp (nh b·o, nh lèc,...)
- §©m vµo ®ïi, vµo ngêi Mtao
Mx©y nhng kh«ng thñng.
- Trong giÊc m¬ ®îc «ng trêi
m¸ch kÕ: dïng chµy mßn nÐm
vµo vµnh tai kÎ thï lµ ®îc.
-> ®uæi theo Mtao Mxay ®Õn
khiªu chiÕn.
-c¶nh hai ngêi móa khiªn.
- C¶nh hai ngêi ®uæi nhau, §S
®©m kh«ng thñng ®ïi Mtao
Mx©y.
- Nhê «ng trêi m¸ch kÕ, §S giÕt
Mtao Mx©y.
=> trong trËn chiÕn gi÷a §S vµ
MtaoMxay lu«n cã sù ®èi lËp:
Mtao Mx©y
- Nhµ giµu cã, réng r·i, sang
träng.
BÞ ®éng, sî h·i, do dù, rôt rÌ
kh«ng d¸m xuèng-> trªu tøc §S
(tay ta «m...)
- Sî ®¸nh bÊt ngê ph¶i ra.
- H×nh d¸ng Mtao Mx©y hung
h·n, d÷ tîn nh mét vÞ thÇn, khiªn
trßn nh ®Çu có, g¬m ãng ¸nh nh
c¸i cÇu vßng -> tÇn ngÇn do dù.
Cuéc quyÕt ®Êu gi÷a §S vµ
Mtao Mx©y diÔn ra qa c¸c hiÖp:
* HiÖp1: c¶nh hai ngêi móa
khiªn.
Mtao Mx©y
- Vµo móa khiªn: khiªn kªu l¹ch
x¹ch nh qu¶ míp kh«.
- Tù xem m×nh lµ mét tíng qen
®¸nh thiªn h¹, xÐo n¸t ®Êt ®ai
thiªn h¹, b¾t tï binh -> chñ quan,
ng¹o m¹n.
- Mtao Mx©y bíc cao bíc thÊp,
chÐm trît khoeo ch©n kÎ thï, chØ
tróng c¸i ch¶o cét tr©u-> bá ch¹y,
võa ch¹y võa chèng ®ì -> cÇu
cøu HnhÞ qu¨ng cho miÕng
trÇu.
* HiÖp2:
44
- 45. Gi¸o ¸n Ng÷ V¨n líp 10 c¬ b¶n
ng· l¨n quay xuèng ®Êt -> hái
téi cíp vî -> giÕt Mtao Mx©y.
=> §s chiÕn th¾ng trë thµnh
mét tï trëng giµu m¹nh nhÊt
vïng.
? Sù chiÕn th¾ng ®ã cã ý
nghÜa nh thÕ nµo.
? Em cã nhËn xÐt g× vÒ chi
tiÕt HnhÞ nÐm miÕng trÇu cho
§S vµ chi tiÕt «ng trêi m¸ch kÕ
cho §S.
? em cã nhËn xÐt g× cuéc
chiÕn ®Êu vµ chiÕn th¾ng cña
§S (cuéc chiÕn ®Ê cã g©y c¶m
gi¸c ghª rîn kh«ng? Sau khi giÕt
Mtao Mx©y §S cã tµn s¸t t«i tí,
cã ®èt ph¸ dµy xÐo ®Êt ®ai cña
y kh«ng? Chµng chiÕn ®Êu
nh»m môc ®Ých g×) T×m nh÷ng
chi tiÕt chøng minh tuy §S cã
môc ®Ých riªng nhng l¹i cã ý
nghÜa vµ tÇm quan träng chng
cho céng ®ång.
? Nh©n vËt §S ®îc giíi thiÖ nh
thÕ nµo vÒ vÎ ®Ñp th©n h×nh
diÖn m¹o.
- H×nh ¶nh §S ®îc miªu t¶ qua
c¸i nh×n ®Çy ngìng mé-> vÒ vÎ
®Ñp vµ søc m¹nh.
- BÞ chµy mßn ®©m vµo vµnh
tai -> cïng ®êng ng· l¨n xuènh
®Êt.
- Gi¶ dèi cÇu xin tha m¹ng.
- BÞ giÕt.
* ý nghÜa chiÕn th¾ng:
- ThÓ hiÖn vÎ ®Ñp, søc m¹nh
cña ngêi anh hïng-> céng ®ång.
- Kh¸t väng hoµ b×nh hoµ hîp tù
do.
- §S ¨n trÇu-> søc m¹nh t¨ng lªn:
t×nh nghÜa vî chång- søc m¹nh
thÇn linh.
- Nh©n vËt «ng trêi còng gièng
nh «ng tiªn «ng bôt trong truyÖn
cæ tÝch cña ngêi kinh -> sù
m¸ch kÕ cña «ng trêi thÓ hiÖn
sù gÇn gñi gi÷a con ngêi víi thÇn
linh.
- Tuy cã môc ®Ých riªng - chiÕn
®Êu ®Ó dµnh l¹i vî- dµnh l¹i h¹nh
phóc riªng cho m×nh nhng l¹i cã
Ých cho toµn thÓ céng ®ång->
bu«n lµng ®îc më réng.
- Sau khi chiÕn th¾ng §S gäi t«i
tí, d©n lµngMtao Mx©y ®i theo
m×nh.
- §S ra lÖnh d©n lµng ¨n mõng.
=> §S lµ mét ngêi giµu cã, lµ
niÒm tù hµo cña d©n téc-> lµ
nh©n vËt lý tëng cña ngêi £-§ª.
2. H×nh tîng nh©n vËt §S trong
lÔ ¨n mõng chiÕn th¾ng:
- VÎ ®Ñp k× diÖu c¶ th©n h×nh
diÖn m¹o:
45
- 46. Gi¸o ¸n Ng÷ V¨n líp 10 c¬ b¶n
? Cã nhËn xÐt g× vÒ c¸ch miªu
t¶.
? VËy, lÔ ¨n mõng ®îc kh¾c ho¹
ra sao.
? Trong lÔ ¨n mõng cã g× ®Æc
biÖt? T¹i sao §S ra lÖnh ®¸nh
lªn nhiÒ lo¹i chiªng cßng? Vai
trß c¶ nã ®èi víi céng ngêi £-§ª.
H§5
? Nh÷ng nÐt ®Æc s¾c vÒ nghÖ
thuËt cña ®o¹n trÝch
+ Tãc ch¶y dµi ®Çy nong hoa.
+U èng kh«ng biÕt say.
+ ChuyÖn trß kh«ng biÕt ch¸n.
+ Ngùc qÊn chÐo tÊm mÒn
chiÕn.
+ §«i m¾t long lanh, b¾p
ch©n to b»ng c©y xµ ngang,
b¾p ®ïi to...
+ Søc ngang voi ®ùc, h¬i thë
Çm Çm nh sÊm.
- Ng«n ng÷ so s¸nh ®éc ®¸o + h«
ng÷ + giäng v¨n hµo hïng => ca
ngîi ngêi anh hïng.
- LÔ ¨n mõng:
+ Nhµ §S chËt nÝch t«i tí.
+ ¡n uèng ®«ng vui.
+ Tï trëng gÇn xa ®Òu ®Õn vµ
th¸n phôc.
- Trong lÔ ¨n mõng §S thÓ hiÖn
niÒm vi lín b»ng c¸ch næi lªn
nhiÒu chiªng lín, nhá. Më tiÖc
nhá, tiÖc to mêi mäi ngêi cïng ¨n
uèng vi ch¬i.
-> Tù hµo vÒ sù giµu cã cña thÞ
téc. Chiªng cßng vµ ©m thanh
cña nã hÕt søc quan träng. §ã lµ
b¶n s¾c riªng vµ l©u ®êi cña c¸c
d©n téc thiÓu sè nãi chung vµ
cña ngêi £-§ª nãi riªng -> sù giµu
co, sang träng vÒ mÆt vËt chÊt
vµ tinh thÇn cña tï trëng vµ thÞ
téc.
3. Vµi nÐt ®Æc s¾c vÒ nghÖ
thuËt:
- Ng«n ng÷ sö thi:
+ Ng«n ng÷ ngêi kÓ chuyÖn:
miªu t¶ nh©n vËt vµ cuéc chiÕn.
+ Ng«n ng÷ nh©n vËt cã nhiÒu
c©u mÖnh lÖnh(¬ diªng...)
- Giäng ®iÖu trang träng, chËm
r·i, víi c¸c phÐp so s¸nh, phãng
®¹i, liÖt kª, trïng ®iÖp, t¹o dùng
khing c¶nh hoµnh tr¸ngtrong sö
thi.
=> TÊt c¶ gãp phÇn lµm cho sö
46
- 47. Gi¸o ¸n Ng÷ V¨n líp 10 c¬ b¶n
thi cã vÎ ®Ñp hoµnh tr¸ng, ngêi
nghe nh ®îc sèng l¹i thêi xa xa.
=> ChiÕn th¾ng Mtao Mx©y lµ
mét ®oan trÝch hÊp dÉn cña sö
thi §S. Ca ngîi vÎ ®Ñp dòng m¹nh
cña ngêi anh hïng. §ång thêi thÓ
hiÖn tÊm lßng träng danh dù,
g¾n bã víi h¹nh phóc gia ®×nh,
thiÕt tha víi cuéc sèng b×nh yªn,
phån vinh cña thÞ téc.
4.còng cè: Sö thi §S ®· lµm sèng l¹i qu¸ khø hµo hïng cña ngêi £-§ª
thêi cæ ®¹i. §ã còng lµ kh¸t väng cña ®ång bµo c¸c d©n téc T©y
Nguyªn ngµy nay- mét T©y Nguyªn gi÷a lßng ®Êt níc giµu m¹nh,
®oµn kÕt, thèng nh¸t-> môc tiªumµ c¶ níc ta cïng ®ång bµo T©y
Nguyªn v¬n tíi.
5. DÆn dß: - VÒ nhµ t×m ®äc sö thi §am San
- ChuÈn bÞ bµi míi: v¨n b¶n.
E. Rót kinh nghiÖm :
......................................................................................................
......................................................................................................
........................................................
Gi¸o ¸n v¨n 10 c¶ n¨m CB chuÈn kiÕn thøc kü n¨ng míi Liªn hÖ
§T 01689218668 Gs Nguyªn V¨n HiÖp
TiÕt thø: 10 LUYỆN TẬP :
Ngµy so¹n:
V¨n b¶n
A. Môc tiªu:
I/ ChuÈn kiÕn thøc kü n¨ng :
1.KiÕn thøc: Qua tiÕt häc gióp häc sinh còng cè vµ kh¾c s©u
h¬n nh÷ng kiÕn thøc ®· häc.
2.Kü n¨ng: øng dông c¸c kiÕn ®· häc vµo qu¸ tr×nh t¹o lËp vµ
lÜnh héi v¨n b¶n.
3. Th¸i ®é : Nghiªm tóc tiÕp thu bµi gi¶ng
II/ Më réng n©ng cao :
B.Ph¬ng ph¸p: ®Æt c©u hái, gîi më, ®µm tho¹i, ph©n tÝch.
C.ChuÈn bÞ cña GV, HS:
1. ChuÈn bÞ cña GV: so¹n gi¸o ¸n, nghiªn cøu tµi liÖu.
2. ChuÈn bÞ cña HS: häc bµi cò, so¹n bµi míi.
D.tiÕn tr×nh lªn líp:
47
- 48. Gi¸o ¸n Ng÷ V¨n líp 10 c¬ b¶n
1.æn ®Þnh
2.KiÓm tra bµi cò: ? thÕ nµo lµ v¨n b¶n? ®Æc ®iÓm cña v¨n b¶n.
3. Bµi míi:
a. §Æt vÊn ®Ò: ë tiÕt tríc c¸c em ®· n¾m ®îc nh÷ng kiÕn thøc
c¬ b¶n vÒ v¨n b¶n. vËy, ®Ó kh¾c s©u h¬n vÒ mÆt kiÕn thøc ®ã
chóng ta tiÕn hµnh lµm bµi tËp
b. TriÓn khai bµi:
Ho¹t ®éng cña thÇy vµ trß Néi dung kiÕn thøc
H§1-Cho hs t×m hiÓu ®o¹n v¨n
T37-sgk.
? Ph©n tÝch tÝnh thèng nhÊt
vÒ chñ ®Ò cña ®o¹n v¨n.
->(1luËn ®iÓm, 2 luËn cø, 4
luËn chøng)
? Ph©n tÝch sù ph¸t triÓn cña
chñ ®Ò trong ®o¹n v¨n (tõ ý kh¸i
qu¸t ®Õn ý cô thÓ qua c¸c cÊp
®é)
? §Æt nhan ®Ò cho ®o¹n v¨n.
H§2
? S¾p xÕp c¸c c©u trong ®o¹n
thµnh mét v¨n b¶n hoµn chØnh,
m¹ch l¹c vµ ®Æt cho v¨n b¶n
mét nhan ®Ò cho phï hîp.
- §¬n xin phÐp nghØ häc lµ mét
Bµi 1:
- §o¹n v¨n cã mét chñ ®Ò thèng
nhÊt, c©u chèt ®øng ë ®Çu
c©u. C©u chèt (c©u chñ ®Ò) ®-
îc lµm râ b»ng c¸c c©u tiÕp theo:
gi÷a c¬ thÓ vµ m«i trêng cã ¶nh
hëng qua l¹i víi nhau.
+ M«i trêng cã ¶nh hëng tíi mäi
®Æc tÝnh cña c¬ thÓ.
+ So s¸nh c¸c l¸ mäc trong c¸c
m«i trêng kh¸c nhau.
* Cïng ®Ëu Hµ Lan.
* L¸ c©y m©y.
* L¸ c¬ thÓ biÕn thµnh gaج
c©y x¬ng rång thuéc miÒn kh«
r¸o.
* Dµy lªn nh c©y l¸ báng.
- Hai c©u: m«i trêng cã ¶nh hëng
tíi ®Æc tÝnh cña c¬ thÓ. So
s¸nh l¸ mäc trong m«i trßng kh¸c
nhau lµ hai c©u thuéc hai luËn
cø, 4 c©u sau lµ luËn chøng lµm
râ luËn cø vµo luËn ®iÓm (c©u
chñ ®Ò)
- ý chung cña ®o¹n(c©u chèt->
c©u chñ ®Ò-> luËn ®iÓm) ®·
®îc triÓn khai râ rµng.
- Nhan ®Ò: m«i trêng vµ c¬ thÓ.
Bµi 2: T38-sgk.
- S¾p xÕp nh sau: a-c-e-b-d.
- Tiªu ®Ò: bµi th¬ “ViÖt B¾c”.
Bµi 3:
- §¬n göi cho c¸c thÇy c« gi¸o,
48
- 49. Gi¸o ¸n Ng÷ V¨n líp 10 c¬ b¶n
v¨n b¶n. H·y x¸c ®Þnh:
? §¬n viÕt cho ai.? Ngêi viÕt
®¬n ë c¬ng vÞ nµo
? Môc ®Ých viÕt ®¬n lµ g×
? Néi dung c¬ b¶n cña l¸ ®¬n
? ViÕt mét sè c©u kh¸c tiÕp
theo c©u v¨n díi ®©y ®Ó t¹o mét
v¨n b¶n cã néi dung thèng nhÊt,
sau ®ã ®Æt nhan ®Ò cho v¨n
b¶n nµy.
“M«i trêng sèng cña loµi ngêi
hiÖn nay ®ang bÞ huû ho¹i ngµy
cµng nghiªm träng.
®Æc biÖt lµ thÇy c« chñ nhiÖm.
Ngêi viÕt lµ häc sinh.
- Môc ®Ých: xin phÐp ®îc nghØ
häc
- ND: nªu râ hä tªn, lý do xin
nghØ, thêi gian nghØ vµ høa
thùc hiÖn chÐp bµi lµmnhthÕ
nµo.
Bµi 4:
- MT sèng cña... nghiªm träng.
+ Rõng ®Çu nguån ®ang bÞ
chÆt ph¸, khai th¸c bõa b·i lµ
nguyªn nh©n g©y ra h¹n h¸n, lë
lôt kÐo dµi.
+ C¸c s«ng suèi ngµy cµng bÞ
c¹n kiÖt vµ bÞ « nhiÓm do c¸c
chÊt th¶i cña c¸c khu c«ng
nghiÖp, cña c¸c nhµ m¸y.
+ C¸c chÊt th¶i nhÊt lµ bao ni
l«ng vøt bõa b·i trong khi ta cha
cã qui ho¹ch xö lý hµng ngµy.
+ Ph©n bãn, thuèc trõ s©u, trõ
cá sö dông kh«ng theo qui
ho¹ch.
- TÊt c¶ ®· ®Õn møc b¸o ®éng
vÒ m«i sèng cña loµi ngêi.
- Tiªu ®Ò: M«i trêng sèng kªu
cøu.
9. Còng cè: ®Æc ®iÓm c¬ b¶n cña v¨n b¶n.
10. DÆn dß: lµm bµi tËp cßn l¹i ë sgk.
So¹n bµi míi: TruyÖn An D¬ng V¬ng vµ MÞ Ch©u - Träng Thuû.
E.Rót kinh nghiÖm :
.....................................................................................................
.....................................................................................................
........................................................
Gi¸o ¸n v¨n 10 ,11,12 c¶ n¨m CB chuÈn kiÕn thøc kü n¨ng míi
Liªn hÖ §T 01689218668 Gs Nguyªn V¨n HiÖp 0946.380.536
th¹c sÜ Ph¹m V¨n Trô
49
- 66. Gi¸o ¸n Ng÷ V¨n líp 10 c¬ b¶n
TiÕt thø: 55 Ngµy so¹n:
C¸c h×nh thøc kÕt cÊu cña v¨n b¶n thuyÕt minh
A. Môc tiªu:
1.KiÕn thøc: gióp hs tr×nh bµy vµ ph©n tÝch ®îc c¸c h×nh thøc kÕt cÊu c¬
b¶n cña v¨n b¶n thuyÕt minh: k/c theo thêi gian, kh«ng gian, trËt tù logÝc cña
®èi tîng thuyÕt minh vµ nhËn thøc cña ngêi ®äc, kÕt cÊu hçn hîp.
2. KÜ n¨ng: x©y dùng ®îc kÕt cÊu cho bµi v¨n thuyÕt minh vÒ c¸c ®èi tîng
theo kiÓu giíi thiÖu, tr×nh bµy.
3.Th¸i ®é: häc vµ lµm bµi ®Çy ®ñ, nghiªm tóc.
66
- 67. Gi¸o ¸n Ng÷ V¨n líp 10 c¬ b¶n
B.Ph¬ng ph¸p: thùc hµnh, ®Æt c©u hái, ph©n tÝch.
C.ChuÈn bÞ cña GV, HS:
1.ChuÈn bÞ cña GV: So¹n gi¸o ¸n, ®äc tµi liÖu.
2.ChuÈn bÞ cña HS: Häc bµi cò, so¹n bµi míi.
D.tiÕn tr×nh lªn líp:
1.æn ®Þnh:
2.KiÓm tra bµi cò: kh«ng.
3. Bµi míi:
a. §Æt vÊn ®Ò: v¨n b¶n thuyÕt minh cã kÕt cÊu nh thÕ nµo vµ khi thuyÕt
minh mét vÊn ®Ò ta chon h×nh thøc kÕt cÊu ra sao. Chóng ta t×m hiÓu bµi
b. TriÓn khai bµi:
Ho¹t ®éng cña thÇy vµ trß Néi dung kiÕn thøc
? ThÕ nµo lµ v¨n b¶n thuyÕt minh.
? Theo em cã bao nhiªu kiÓu thuyÕt
minh.
- §äc hai v¨n b¶n ë sgk-tr¶ lêi c©u
hái.
? H·y x¸c ®Þnh ®èi tîng vµ môc
®Ých thuyÕt minh cña tõng v¨n b¶n.
? T×m c¸c ý chÝnh t¹o thµnh néi
dung thuyÕt minh cña tõng v¨n b¶n.
? Ph©n tÝch c¸ch s¾p xÕp c¸c ý
trong tõng v¨n b¶n. Gi¶i thÝch c¬ së
cña c¸ch s¾p xÕp Êy.
? Qua viÖc t×m hiÓu hai v¨n b¶n
trªn h·y cho biÕt thÕ nµo lµ kÕt cÊu
cña v¨n b¶n thuyÕt minh.
I. Kh¸i niÖm:
- VB thuyÕt minh lµ kiÓu vb nh»m giíi
thiÖu tr×nh bµy chÝnh x¸c, kquan vÒ cÊu
t¹o t/c, qhÖ, gi¸ trÞ cña mét sù vËt hiÖn t-
îng, 1 vÊn ®Ò thuéc tù nhiªn xh, con ngêi.
II. KÕt cÊu cña v¨n b¶n thuyÕt minh:
1. T×m hiÓu v¨n b¶n: 1,2 sgk
- VB1: giíi thiÖu héi thæi c¬m thi ë §ßng
V©n thuéc §ång Th¸p, huyÖn §an Ph¬ng,
Hµ T©y-> giíi thiÖu víi ngêi ®äc t/g, ®Þa
®iÓm vµ diÔn biÕn cña lÔ héi + ý nghÜa
cña lÔ héi víi ®/s tinh thÇn cña ngêi l®.
+ Giíi thiÖu s¬ qua lµng §ång V¨n, §ång
Th¸p, §an Phîng, Hµ T©y.
+ Th«ng lÖ lµng më héi trong ®ã cã
thæi c¬m thi vµo ngµy 15-1.
+ LuËt lÖ vµ h×nh thøc thi cö.
+ Néi dung héi thi (diÔn biÕn cuéc thi).
+ §¸nh gi¸ kÕt qu¶.
+ ý nghÜa héi thi.
=> C¸c ý ®îc s¾p xÕp theo tr×nh tù thêi
gian.
- VB2: giíi thiÖu bëi Phóc Tr¹ch - Hµ
TÜnh -> c¶m nhËn ®îc h×nh d¸ng mµu
s¾c, h¬ng vÞ vµ sù bæ dìng cña bëi
Phóc Tr¹ch.
+ Trªn níc ta cã nhiÒu lo¹i bëi, trong ®ã
cã bëi PT.
+ Miªu t¶ h×nh thÓ cña bëi, hiÖn tr¹ng
bªn trong cña bëi PT.
+ Gi¸ trÞ cña bëi PT.
=> C¸c ý ®îc s¾p xÕp theo tr×nh tù hçn
hîp.
2. KÕt luËn:
- Lµ sù tæ chøc s¾p xÕp c¸c thµnh tè cña
VB thµnh mét ®¬n vÞ thèng nhÊt hoµn
chØnh vµ phï hîp víi mqhÖ bªn trong
hoÆc bªn ngoµi víi nhËn thøc con ngêi.
III. LuyÖn tËp:
Bµi 1: sgk.
67
- 68. Gi¸o ¸n Ng÷ V¨n líp 10 c¬ b¶n
? NÕu ph¶i thuyÕt minh bµi “Tá
Lßng” (thuËt hoµi) cña Ph¹m Ngò
L·o th× chän h×nh thøc kÕt cÊu nµo
- H×nh thøc kÕt cÊu hçn hîp
+ Giíi thiÖu PNL lµ mét vÞ tíng vµ còng
lµ m«n kh¸ch, lµ con rÔ TrÇn Quèc TuÊn.
+ §· tõng ®¸nh ®«ng, dÑp b¾c.
+ Ca ngîi søc m¹nh cña qu©n d©n ®êi
TrÇn trong ®ã cã PNL.
+ PNL cßn b¨n kho¨n v× nî c«ng danh.
=> vÎ ®Ñp cña ngêi trai ®êi TrÇn, ©m
vang mét thêi lÞch sö hµo hïng cña d©n
téc.
4.còng cè: xem phÇn ghi nhí ë sgk
5.DÆn dß: - lµm bµi tËp cßn l¹i ë sgk.
- chuÈn bÞ bµi: lËp dµn ý bµi v¨n thuyÕt minh.
6.Rut kinh nghiệm :
***
TiÕt thø: 56 Ngµy so¹n:
LËp dµn ý bµi v¨n thuyÕt minh
A. Môc tiªu:
1.KiÕn thøc: gióp hs thÊy ®îc sù cÇn thiÕt cña viÖc lËp dµn ý khi lµm v¨n
nãi chung vµ viÕt bµi v¨n thuyÕt minh nãi riªng.
2. KÜ n¨ng: còng cè v÷ng ch¾c h¬n kÜ n¨ng lËp dµn ý.
3.Th¸i ®é: häc vµ lµm bµi ®Çy ®ñ, nghiªm tóc.
B.Ph¬ng ph¸p: thùc hµnh, ®Æt c©u hái, ph©n tÝch.
C.ChuÈn bÞ cña GV, HS:
1.ChuÈn bÞ cña GV: So¹n gi¸o ¸n, ®äc tµi liÖu.
2.ChuÈn bÞ cña HS: Häc bµi cò, so¹n bµi míi.
D.tiÕn tr×nh lªn líp:
1.æn ®Þnh:
2.KiÓm tra bµi cò: ? V¨n b¶n thuyÕt minh lµ g× ? kÕt cÊu cña v¨n b¶n
thuyÕt minh.
3. Bµi míi:
a. §Æt vÊn ®Ò: lËp dµn ý cho mét bµi v¨n thuyÕt minh lµ mét kh©u rÊt
quan träng kh«ng thÓ thiÕu trong qu¸ tr×nh lµm bµi. VËy, lËp dµn ý nh thÕ
nµo chóng ta cïng t×m hiÓu bµi.
b. TriÓn khai bµi:
Ho¹t ®éng cña thÇy vµ trß Néi dung kiÕn thøc
68
- 69. Gi¸o ¸n Ng÷ V¨n líp 10 c¬ b¶n
? Nh¾c l¹i bè côc 3 phÇn cña mét
bµi v¨n vµ nhiÖm vô cña mçi phÇn.
? Bè côc 3 phÇn cã phï hîp víi bµi
v¨n thuyÕt minh kh«ng.
? So s¸nh phÇn më bµi vµ kÕt bµi
cña v¨n tù sù th× v¨n b¶n thyÕt minh
cã nh÷ng ®iÓm t¬ng ®ång vµ kh¸c
biÖt nµo
? C¸c tr×nh tù s¾p xÕp ý cho phÇn
th©n bµi kÓ díi ®©y cã phï hîp víi
yªu cÇu cña bµi thuyÕt minh kh«ng.
? C¸c bíc tiÕn hµnh mét bµi v¨n
thuyÕt minh.
? LËp dµn ý cho bµi v¨n thuyÕt minh
sau:
I. Dµn ý bµi v¨n thuyÕt minh:
b- Më bµi: giíi thiÖu svËt,sviÖc,®/s cô thÓ
cña bµi viÕt.
- Th©n bµi: n/ d chÝnh cña bµi viÕt
- KÕt bµi: nªu suy nghÜ, hµnh ®éng cña
ngêi viÕt.
-> Phï hîp -> v¨n TM lµ kqu¶ cña thao t¸c
lµm v¨n. Còng cã lóc ngêi viÕt ph¶i miªu t¶
nªu c¶m xóc, tr×nh bµy sù viÖc.
- Nh×n chung lµ t¬ng ®ång.
- Kh¸c: ë phÇn kÕt bµi - VB tù sù chØ cÇn
nªu c¶m nghÜ cña ngêi viÕt.
VBTM ph¶i trë l¹i ®Ò tµi thyÕt minh, lu l¹i
nh÷ng suy nghÜ c¶m xóc l©u bÒn trong
lßng ®éc gi¶.
- Tr×nh tù t/ g (tõ xa ®Õn nay)
- Tr×nh tù k/g ( tõ xa ->gÇn, trong ra
ngoµi, tõ trªn xuèng díi)
- Tr×nh tù nhËn thøc cña con ngêi (tõ
quen ®Õn l¹, dÔ thÊy ®Õn khã thÊy...)
- Tr×nh tù c/m - ph¶n b¸c hoÆc ph¶n b¸c-
c/m.
II. LËp dµn ý bµi v¨n thuyÕt minh:
1. X¸c ®Þnh ®Ò tµi:
2. LËp dµn ý:
- Më bµi: nªu ®îc ®Ò tµi bµi viÕt.
Cho ngêi ®äc nhËn ra kiÓu VB cña bµi
lµm. Thu hót sù chó ý c¶ ngêi ®äc ®èi víi
®Ò tµi.
- Th©n bµi:
+ t×m ý, chän ý: ý ph¶i phï hîp vµ lµm râ
®îc ®iÒu cÇn thuyÕt minh.
+ S¾p xÕp ý: theo hÖ thèng thèng nhÊt
kh«ng trïng lÆp hay chång chÐo.
- KÕt bµi: trë l¹i ®Ò tµi cña bµi thuyÕt
minh.
Lu l¹i nh÷ng suy nghÜ vµ c¶m xcs ë ®éc
gi¶.
III. LuyÖn tËp:
Giíi thiÖu mét t¸c gi¶ v¨n häc
- MB:
- TB: cÇn nªu ®îc:
+ C¸ch 1: th©n thÕ vµ sù nghiÖp cña t¸c
gi¶.
TiÓu sö cña t/ g tõ khi sinh ®Õn khi mÊt,
theo tõng giai ®o¹n cña c/®.
T¸c phÈm cña t/g chia theo g®o¹n, ®Ò tµi,
thÓ lo¹i, theo h×nh thøc v¨n tù...
+ C¸ch 2: th©n thÕ vµ sù nghiÖp cña t¸c
gi¶ theo tõng giai ®o¹n quan träng cña c/®.
- KB:
PhÇn më bµi vµ kÕt bµi ph¶i lµm ®îc
69
- 70. Gi¸o ¸n Ng÷ V¨n líp 10 c¬ b¶n
nh÷ng ®iÓm chÝnh nh lÝ thuyÕt ë sgk ®·
nªu.
4.còng cè: xem phÇn ghi nhí ë sgk
5.DÆn dß: - lµm bµi tËp cßn l¹i ë sgk.
- chuÈn bÞ bµi: Phú Sông Bạch Đằng
6. Rut kinh nghiệm:
***
TiÕt thø: 57 Ngµy so¹n:
Phó s«ng b¹ch ®»ng
-Tr¬ng H¸n Siªu-
A. Môc tiªu:
1.KiÕn thøc: gióp hs c¶m nhËn ®îc néi dung yªu níc vµ t tëng nh©n v¨n c¶
bµi phó s«ng B§. ND y/n thÓ hiÖn ë niÒm tù hµo vÒ chiÕn c«ng lÞch sö vµ
chiÕn c«ng thêi TrÇn trªn dßng s«ng B§. t tëng nh©n v¨n thÓ hiÖn qua viÖc
®Ò cao vai trß, vÞ trÝ, ®øc ®é cña con ngêi, coi ®©y lµ nh©n tè quyÕt ®Þnh
®èi víi sù nghiÖp cøu níc.
ThÊy ®îc nh÷ng ®Æc trng c¬ b¶n cña thÓ phó.
2. KÜ n¨ng: ph©n tÝch tèt bµi phó.
3.Th¸i ®é: båi dìng lßng y/n, niÒm tù hµo d©n téc vµ ý thøc tr©n träng
nh÷ng ®Þa danh lÞch sö vµ danh nh©n lÞch sö.
B.Ph¬ng ph¸p: Ph¸t vÊn, gîi më, ph©n tÝch
C.ChuÈn bÞ cña GV, HS:
1.ChuÈn bÞ cña GV: So¹n gi¸o ¸n, ®äc tµi liÖu.
2.ChuÈn bÞ cña HS: Häc bµi cò, so¹n bµi míi.
D.tiÕn tr×nh lªn líp:
1.æn ®Þnh:
2.KiÓm tra bµi cò:
3.Bµi míi:
a. §Æt vÊn ®Ò: B§ lµ mét dßng s«ng næi tiÕng cña ViÖt Nam. N¬i ®©y ®·
trë thµnh niÒm tù hµo cña qu©n d©n §¹i ViÖt. Dßng s«ng vµ nh÷ng chiÕn
c«ng hiÓn h¸ch ®· lµ niÒm c¶m høng hoµi cæ hµo hïng cña bao thÕ hÖ thi
nh©n. B§GP cña THS lµ mét t¸c phÈm tiªu biÓu.
b. TriÓn khai bµi:
Ho¹t ®éng cña thÇy vµ trß Néi dung kiÕn thøc
70