Sa doppler dau hieu

M t s ch s Doppl er
Bs. Nguy n Xuân Hi n
Khoa Ch n đoán hình nh BVBM
7/17/2008 - 10:11 PM
1
A. Đ NG M CH NGO I VI
+ Đ ng m ch ngo i vi là nh ng đ ng m ch không tr c ti p c p máu cho các
t ng trong cơ th .
+ Ph Doppler xung bình thư ng c a các đ ng m ch ngo i vi có d ng sóng ba
pha, đ nh sóng tâm thu nh n. Chi u cao c a s ng ngư c chi u ≤ 1/3 chi u cao sóng
tâm thu. Mét sè m¹ch nhá ë ngän chi ®Æc biÖt lµ chi trªn cã thÓ cã sãng hai pha,
nh-ng t©m thu vÉn nhän, Vp kh«ng gi¶m, cßn cöa sæ trèng ©m, sãng Doppler xung
kh«ng cã h×nh r¨ng c-a.
+ Khi m t sóng ba pha: Có th gÆp sau ch h p, t c, gi·n m ch, trư c ch
thông đ ng tĩnh m ch.
+ Khi chi u cao sóng ngư c chi u ≥ 1/2 chi u cao sóng tâm thu thì đó là d u
hi u trư c ch h p, t¾c.
I. Bình thư ng
ĐM ch b ng: Vp = 140 cm/s, PI = 2 - 6, AcT = 50 ms.
ĐM dùi chung: Vp = 90 - 140 cm/s. Vr 30 - 50 cm/s, PI = 5 - 10, RI ≥ 1.
AcT = 50ms, ET = 200 - 240 ms.
ĐM đùi nông: Vp = 70 - 110 cm/s, Vr = 22 - 45 cm/s, PI = 5 - 10, RI ≥ 1.
ĐM khoeo: Vp = 50 - 80 cm/s, Vr = 20 - 40 cm/s, PI = 6 - 12, RI ≥ 1.
ĐM chày sau: Vp = 40 - 70 cm/s, Vr = 15 - 30 cm/s, PI = 7 - 15, RI ≥ 1.
ĐM chày trư c: Vp = 30 - 50 cm/s, Vr = 10 - 20 cm/s, RI ≥ 1.
Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software
http://www.foxitsoftware.com For evaluation only.

M t s ch s Doppl er
7/17/2008 - 10:11 PM
2
II. H p, t c đ ng m ch:
D u hi u tr c ti p:
+ T i ch h p: Vp tăng cao, ph Doppler r ng do AcT và ET kéo dài. Cã kh¶m
mµu. L-u ý: NÕu chç hÑp kÐo dµi trªn mét ®o¹n cña ®éng m¹ch th× cã thÓ kh«ng thÊy
râ Vp t¨ng.
+ T i ch t c: không có dòng ch y.
Ngoài ra trên siêu âm 2D chúng ta có th nhìn thÊy m¶ng x¬ v÷a và đo đư c
m c đ h p ho c t c trong lòng m ch theo d¹ng % stenosis.
D u hi u gián ti p:
+ Trư c ch h p: Vr tăng, Vp có th tách hai đ nh, RI và PI tăng n u không có
nhánh tu n hoàn ph (Collateral branch). Ngay sát ch t c thư ng ch có sóng ngư c
chi u y u và r ng do dòng máu đ p vào ch t c và b d i l i.
+ Sau ch h p, t c:
• Đ I (H p dư i 60%), Vr gi m ho c m t, Vp bình thư ng, RI
không thay đ i.
• Đ II (H p 60 - 75%): Vp gi m, xu t hi n Vd, AcT và ET kéo dài,
RI nh hơn 1.
• Đ III (H p 75 - 95%): Vp r t gi m và đ nh tròn, AcT và ET kéo
dài, RI nh hơn 1.
• Đ IV (H p trên 95%): Vp ≈ 0, không còn rõ đ nh, RI có th dư i
0,5.
Công th c tính:
RI = Vp - Vd/Vp.
PI = Vp/Vm.

M t s ch s Doppl er
7/17/2008 - 10:11 PM
3
B. Đ NG M CH TRUNG ƯƠNG
Đ ng m ch c p máu cho các t ng quan tr ng c a cơ th như: Não, th n, ru t,
gan, lách...
Bình thư ng các đ ng m ch này có sóng hai pha, th hi n là sóng tâm thu và
sóng tâm trương cùng chi u, không bao gi sóng tâm trương v đư ng 0.
I. Đ ng m ch c nh trong:
1. Bình thư ng: Vp=100-110cm/s, Vd=30-40cm/s, RI=0.5 - 0.7, AcT=70 -
150ms.
Ph Doppler xung có sóng tâm thu nh n, d c xu ng có ng n lõm, luôn có c a
s tr ng âm ph tâm thu. Dòng c a ĐM c nh trong luôn luôn nh hơn ho c b ng
dòng c a ĐM g c.
2. H p, t c đ ng m ch:
D u hi u tr c ti p:
Ngay t i ch h p
Vp cm/s M c đ h p (%)
110 - 120 30 - 50
130 - 150 50 - 70
H p nh
150 - 250 70 - 80 H p v a
>250 >80 H p n ng

M t s ch s Doppl er
7/17/2008 - 10:11 PM
4
D u hi u gián ti p
Trư c ch h p: Vp tăng ho c bình thư ng, Vd gi m --> RI tăng > 0,75; PI
tăng n u không có nhi u tu n hoàn bàng h . N u t c hoàn toàn thì ngay sát ch t c s
có sóng m t pha ho c ngư c chi u do dòng ph t ngư c.
Sau ch h p: Vp gi m, Vd tăng, RI gi m < 0.5, RI càng gi m thì m c đ h p
càng cao. Sóng tâm thu th p (d t), chân r ng, đ nh sóng hình cao nguyên và m t nh n
do đó AcT tăng, ET kéo dài.
* Ch s c a Johnson SBI (Spectral Broadening Index).
SBI = (Vp - Vm/Vp) x 100, bình thư ng SBI ≤ 30%.
N u SBI = 30 - 40% ----> H p 40 - 60%.
N u SBI = 40 - 80% -----> H p 60 - 80%.
N u SBI > 80% -----------> H p > 80%.
* T s t c đ tâm thu (Systotic Ratio) c a ĐM c nh trong / ĐM c nh g c
SR ≤ 1,8 ----------------> H p 40 - 60%.
SR = 1,8 - 3,7 ----------> H p 60 - 80%.
SR > 3,7 -----------------> H p > 80%.
3. Thông đ ng m ch c nh xoang hang
+ D u hi u tr c ti p: không nhìn th y l thông trên siêu âm
+ D u hi u gián ti p:
• Đ ng m ch c nh trong bên có thông giãn, t c đ dòng ch y tăng,
có ti ng rít liên t c trên âm thanh, b sóng Doppler xung có hình
răng cưa, Vp và Vd cao, RI gi m.
• Tĩnh m ch m t bên thông giãn và có ph d ng đ ng m ch hóa.
• T t c các d u hi u trên tùy thu c vào m c đ và lưu lư ng qua l
thông.
+ Ch n đoán phân bi t: Viêm t c xoang hang, thông đ ng tĩnh m ch màng c ng.
Lưu ý: Bao gi cũng ph i làm c hai bên

M t s ch s Doppl er
7/17/2008 - 10:11 PM
5
II. Đ ng m ch c nh g c và c nh ngoài.
Có ph Doppler xung d ng sóng hai pha trong đó tâm trương th p ----> RI cao
hơn ĐM c nh trong vì c hai ĐM này đ u có sóng trung gian gi a trung ương và
ngo i vi.
III. Đ ng m ch th n:
1. Ch s bình thư ng
V trí Vp (cm/s) Vd (cm/s) RI AcT (ms)
L 100 40 0,5 - 0,7 30 - 60
Thân 80 30 0,5 - 0,7 30 - 60
R n th n 55 25 0,5 - 0,7 40 - 70
Nhu mô 45 15 0,5 - 0,7 40 - 70
2. H p ĐM th n:
T i ch h p: T c đ tăng cao, dòng ch y rít, có th có hi n tư ng Ailasing,
thư ng là t c đ ĐM th n cao hơn 180 cm/s. Doppler xung hình vi n răng cưa không
đ u và m t c a s tr ng âm, Doppler màu có th th y hình kh m màu.
Trư c ch h p: Vp bình thư ng, Vd gi m, RI tăng, PI tăng.
Sau ch h p: Vp gi m, Vd tăng, RI gi m, PI gi m, AcT tăng, hình Doppler
xung b d t và kéo dài.
M t s cách tính m c đ h p ĐM th n
* T s th i gian d c lên tâm thu c a ĐM th n và ĐM ch (Acceleration Time Ratio)
ATR = AcT đ ng m ch th n / Act đ ng m ch ch .
N u ATR ≤ 1,35 ---------> Không h p, ho c h p < 60%.
N u ATR > 1,35 ----------> H p 60 - 99% (càng cao thì m c đ h p càng
n ng).
* T s t c đ tâm thu c a ĐM th n và tâm thu ĐM ch (Renal Aortic Ratio).
RAR = Vp ĐM th n / Vp ĐM ch .

M t s ch s Doppl er
7/17/2008 - 10:11 PM
6
N u RAR < 3,5 -----------> không h p, ho c h p <60%.
N u RAR > 3,5% ---------> H p t 60 - 99%.
* Ch s h p (Stenosis Index) ARBEILLE.
SI = 0.9 {1 - (Vm/Vp) }%.
IV. M t s m ch khác:
* Đ ng m ch thân t ng: Vp = 100 - 140 cm/s.
* Đ ng m ch gan: Vp = 60 - 80 cm/s.
* Tĩnh m ch c a: V = 15 - 25 cm/s, lưu lư ng kho ng 1000 ml/phút.

M t s ch s Doppl er
7/17/2008 - 10:11 PM
7
C. M T S V TRÍ THĂM DÒ ĐM - TM
TRÊN SIÊU ÂM DOPPLER
I. M ch ch trên
- Đ ng m ch dư i đòn: B dư i 1/3 ngoài xương đòn.
- Đ ng m ch nách: Trong h nách.
- Đ ng m ch cánh tay: Trong ng cánh tay (Thăm dò t ng đo n m t).
- Đ ng m ch quay, tr : Thăm dò d c theo m t trư c c ng tay, đ c bi t vùng c tay.
- Đ ng cung gan tay: Phía lòng bàn tay.
- Đ ng m ch ngón tay: D c hai bên ngón tay.
- Các tĩnh m ch luôn đi kèm đ ng m ch do đó v trí thăm khám cũng như các đ ng
m ch mà nó đi cùng.
II. M ch chi dư i:
- Đ ng m ch ch u ngoài: Trên n p b n.
- Đ ng m ch đùi chung: Ngang n p b n.
- Đ ng m ch đùi nông: D c theo ng đùi.
- Đ ng m ch khoeo: H khoeo.
- Đ ng m ch chày sau: Dư i đ nh chám kheo và vùng ng gót.
- Đ ng m ch chày trư c: Khe chày mác và mu chân.
III. Vùng m ch c :
- Đ ng m ch c nh n m g c trong máng c nh d c theo cơ c đòn chũm hai bên.
- Đ ng m ch c nh trong và ngoài: Sau trong góc xương hàm dư i, đ u dò ch ch vào
trong đư ng gi a ----> Thăm dò ĐM c nh ngoài, ngư c l i thăm dò ĐM c nh trong.
- Đ ng m ch đ t s ng: D c hai bên khí qu n ho c b bên c và hư ng v phía m m
ngang.

M t s ch s Doppl er
7/17/2008 - 10:11 PM
8
Các ch vi t t t
Vp: T c đ tâm thu (Peak Systolic Velocity).
Vd: T c đ tâm trương (End Diatolic Velocity).
Vm: T c đ trung bình (Mean Velocity).
Vr: T c đ sóng ngư c chi u (Reverse Velocity)
RI: Ch s tr kháng (Resistance Index).
PI: Ch s s c đ p (Pulsatility Index).
AcT: Th i gian d c lên tâm thu (Acceleration Time).
ET: Th i gian t ng máu (Ejection Time).

M t s ch s Doppl er
7/17/2008 - 10:11 PM
9
H tĩnh m ch
I. Nh c l i gi i ph u
+ Đi kèm theo các đ ng m ch là các tĩnh m ch cùng tên. Bình thư ng các đ ng m ch
l n ch có m t tĩnh m ch đi kèm, các đ ng m ch nh và có v trí trí t g i, khu u tr
xu ng thư ng có hai hay ba tĩnh m ch đi kèm đ ng m ch cùng tên.
+ H tĩnh m ch chi bao g m hai h : nông và sâu, hai h này n i v i nhau qua h tĩnh
m ch xiên n m trong các cơ.
+ Các tĩnh m ch chi thư ng có van t g i và khu u tr xu ng. Bình thư ng h th ng
van này ch cho dòng máu đi t ng n chi đi lên, không cho dòng máu đi ngư c l i.
+ Thành tĩnh m ch m ng đ u, kích thư c thư ng dư i 1mm. Các van tĩnh m ch
m ng, đ u, di đ ng m m m i, đóng kín khi làm nghi m pháp Valsava, bình thư ng
th i gian c a dòng ph t ngư c kéo dài dư i 0,50s là sinh lý, n u trên 0,50s là b nh lý,
m c đ càng suy van t l thu n v i th i gian kéo dài c a dòng ph t
Suy van
Bình thư ng
Hình nh van tĩnh m ch

M t s ch s Doppl er
7/17/2008 - 10:11 PM
10
ngư c.
+ Dòng ch y c a tĩnh m ch là dòng th đ ng, ph thu c vào nh p th c a b nh nhân.
Đ i v i tĩnh m ch chi dư i: dòng ch y tăng cao thì th vào và gi m thì th ra.
Còn tĩnh m ch chi trên thì ngư c l i.
+ Các tĩnh m ch l n g n tim thư ng có sóng trên và dư i đư ng không, còn các tĩnh
m ch nh xa tim thì ch có dòng ch y m t phía đư ng không.
+ Chi dư i bên trái có h i ch ng Cockett: do b t thư ng v gi i ph u, đ ng m ch
ch u g c trái đi trư c và b t chéo tĩnh m ch ch u g c trái. Đi u này lý gi i t i sao
hay g p huy t kh i gây t c h tinh m ch chi dư i bên trais nhi u hơn bên ph i( 70-
80% t c bên trái).
II. Siêu âm Doppler h tĩnh m ch
1. D u hi u bình thư ng
+ Các tĩnh m ch thành m ng đ u, n x p, trong lòng r ng âm.
+ Dòng ch y thay đ i theo nh p th th hi n trên âm thanh và Doppler xung .
+ Không có sóng ngư c chi u khi làm nghi m pháp Valsava hay bóp chi thư ng
lưu.
Th i gian sóng ngư c chi u kéo dài trong suy van tĩnh m ch

M t s ch s Doppl er
7/17/2008 - 10:11 PM
11
2. M t s b nh lý h tĩnh m ch
2.1. Huy t kh i:
+ Tùy theo huy t kh i m i hay cũ mà có c u trúc âm khác nhau, huy t kh i
m i gi m âm, huy t kh i cũ tăng âm có th có vôi hóa hay m ch máu vào huy t
kh i. C n thi t ph i xác đ nh đư c v trí và hình d ng c a đ u trên huy t kh i.
+ Trên siêu âm: Tĩnh m ch không n x p, không b t ph Doppler màu, không
có dòng ch y bên trong, giãn tĩnh m ch phía thư ng lưu, khi bóp chi dòng ch y
không tăng t c hay tăng kém tùy thu c m c đ huy t kh i gây h p hay t c hoàn
toàn lòng tĩnh m ch.
2.2. Suy tĩnh m ch
+ Là tình tr ng dòng máu ch y ngư c trong lòng tĩnh m ch do van tĩnh m ch
đóng không kín.
+ Nguyên nhân van tĩnh m ch đóng không kín: Giãn tĩnh m ch, t n thương
van.
+ D u hi u siêu âm:
• Giãn tĩnh m ch trên siêu âm 2D
• Có dòng ch y ngư c chi u khi làm nghi m pháp Valsava hay bóp
chi thư ng lưu.
• Tùy theo m c đ mà chia ra m c đ suy van tĩnh m ch trên siêu
âm Doppler.
2.3. C u n i đ ng – tĩnh m ch trong ch y th n nhân t o
+ Có nhi u v trí đ b c c u n i đ ng, tĩnh m ch, nhưng thông thư ng hay b c
c u n i c a đ ng, tĩnh m ch quay vùng c tay. Lưu lư ng bình thư ng c a c u
n i t 600-1200ml/p. Trên th c t lâm sàng n u dư i 500ml/p là gi m và trên
850ml/p là cao[Ph. Melki và c ng s 2001]

M t s ch s Doppl er
7/17/2008 - 10:11 PM
12
2.4. Xơ gan
+ D u hi u trên siêu âm 2D
+ D u hi u trên Doppler: gi m dòng ch y và lưu lư ng c a tĩnh m ch c a( 10-
20cm/s, 700-1200ml/p). Chi u dòng ch y tĩnh m ch c a có th b đ o chi u,
giãn các tĩnh m ch như vành v , v ph i, tĩnh m ch lách, th n trái, tĩnh m ch
r n...

Sa doppler dau hieu

Recommandé

Recommandé

Contenu connexe

Similaire à Sa doppler dau hieu

Similaire à Sa doppler dau hieu (20)

Plus de Lan Đặng

Plus de Lan Đặng (20)

Dernier

Dernier (20)

Sa doppler dau hieu