1. Uit de scriptie van Jolien Krijnen:
De Ipad
Is de meest populaire tablet (Onderzoeksbureau Canalys vermeldt: in de 1e helft van 2011 al
zo’n 6,4 miljoen tablets verkocht, waarvan 74% Ipad waren).
De Ipad is ruim bekeken bijna alle elementen van een laptop in 1 scherm. Het is een soort
kruising tussen een laptop en een smartphone. Je hebt geen muis of toetsenbord nodig. Je
vinger is de muis (zie eerder document over de bewegingsmogelijkheden van de Ipad).
De belangrijkste doelen van de Ipad is surfen op het internet, e-mailen, foto’s en video’s
bekijken, muziek beluisteren, gamen, Ibooks lezen en natuurlijk de App’s.
Door middel van applicaties (die gedownload kunnen worden) kan de Ipad transformeren in
zowat alles.
De Ipad is een groot touchscreen scherm dat naast aanraking ook reageert op beweging. Zo
reageert de Ipad als je het op zijn zij draait, dan oriënteert die zichzelf en laat het beeld
meedraaien. Zo kom je op 2 zichten: landschapmodus en portretmodus.
Usability = de gebruiksvriendelijkheid van de app’s.
“Usability is de mate waarin een product door bepaalde gebruikers in een bepaalde
gebruikersomgeving kan worden gebruikt om bepaalde doelen effectief, efficiënt en naar
tevredenheid te bereiken.”
Het product is dus in mijn geval de Ipad, de gebruikersomgeving is de omgeving waarin de
lezer zich op dat moment zich bevindt en het doel is om de lezer een unieke, (inter)actieve
leeservaring te geven.
Effectiviteit = of de gebruiker in slaagt om zijn doel te bereiken.
Efficiëntie = de moeite die de gebruiker moet doen om zijn doel te bereiken
Niet elke app is gemaakt om te bekijken op 2 verschillende houdingen. Soms kan het enkel
gebruikt worden op de ene modus en niet op de andere modus (of omgekeerd), maar er zijn
ook enkele die met de 2 modussen werken.
Naast de automatische oriëntatie reageert de Ipad ook als er meer geschud of gekanteld wordt.
Sommige apps maken hier gebruik van, maar dit zit niet in de standaard navigatie.
Ergonomie van de Ipad
Is de wetenschap die zich bezig houd met het bestuderen van de houding van de mens tijdens
het werken (met de Ipad). Hier probeert men de houding te veranderen zodat het lichaam niet
verkeerd belast wordt. Bijvoorbeeld bij het lang achter de pc zitten. Als men hier de verkeerde
houding aan neemt, kan men hier al snel nek- en rugklachten krijgen.
Bij het tablet gaat men zien hoe je deze in handen houdt (tov de pc).
Zo zijn er 4 verschillende houdingen getest. Hier kijkt men vooral naar de hoofd- en nek
positie.

2. Tip: Zien dat de app niet te lang duurt.
-> Conclusie is dat wanneer men langer dan 30 minuten op een tablet pc werkt, een extern
toetsenbord en tablet case nodig zijn om de nekbelasting binnen de aanvaardbare grenzen te
houden. Het mobiele karakter van tablet pc's biedt ook voordelen, de beeldschermwerker hoeft niet
meer de hele dag op eenzelfde plaats te werken. De afwisseling tussen zitten en staan, tussen een
bureaustoel en zetel, tussen wandelen en zitten... blijven de beste manier om eenzijdige
overbelasting te vermijden. (http://www.ergonomiesite.be/literatuur/ipad.htm)
Ipad is in makkelijk gebruik voor kinderen. Ze moeten gewoon rechtstreeks aanduiden wat ze
willen. Niet de link hoeven leggen tussen de muis en cursor op het scherm.
Tip: rekening houden met hoe de gebruiker het beeld aanraakt.
(ook rekening houden met de reikwijdte van de duimen of het gebruiken van 1 hand)
Apps
Is een programma of een groep programma’s die ontworpen zijn voor eindgebruikers
(eindgebruikers = zonder al te veel kennis van pc’s).
Er zijn verschillende soorten (van games tot interactieve boeken).
Er is een verschil tussen App Store boeken en Apple Ibooks. Zo zijn Ibooks zo goed als niet
geanimeerd en hebben weinig of geen interactie.
Ibooks
- door het boek bladeren door te vegen
- lettergrootte en lettertype mogelijk aanpassen
- mogelijkheid tot inzoomen en aanpassen van helderheid
- = een letterlijke digitale versie van een analoog boek
Typografie
Goede leesbaarheid door: corpsgrootte, schreef of schreefloos, letterspatie, witruimte,
interlinie, regellengte, contrast.
Uit: Interview met Ann Bessemans door Jolien Krijnen:
Verdana en Georgia zijn lettertypes die zich het best aanleunen om tekst te animeren. Zo
bijvoorbeeld aandacht geven aan hoe iets wordt uitgesproken, of juist een intonatie leggen, of
het gevoelswaarde van het verhaal omschrijven.
Zie ‘Moonboot’ voor goede voorbeelden van kinderboeken op de Ipad.
Zie de studie van ‘Wilkins & Hughes’ voor tips voor de optimale leesbaarheid. Bijvoorbeeld
voor kinderen van 5 tot 11 jaar is een x-hoogte van 4 mm ideaal.
Wat te vermeiden: 2 donkere kleuren op elkaar.
Waar op te letten:
- Hoe bladeren?
- Geluid?
o Verteller?

3. o Muziek?
o Effecten?
- Interactie?
- Animatie?
- Contrast?
- Interlinie?
Uit: Interview met Chris Nauwelaerts door Jolien Krijnen:
Illustraties kunnen gegevens of info uit de tekst verduidelijken. Maar ze kunnen ook puur
esthetisch zijn.
Verschillende verhalen en beeldniveaus kunnen ingebouwd worden.
Besluit uit de door Jolien gemaakte analyses:
Bij alle kinderboekapplicaties werd er gekozen voor 1 manier van lezen, en niet voor het
lezen in zowel de landschaps- als portretmodus. Van deze 2 wordt de landschapsmodus het
meeste toegepast.
(De meeste geanalyseerde kinderboekapplicaties zijn gebaseerd op een al bestaand analoog
boek of een tekenfilm)
Om te navigeren is het vegen over het scherm de meest gebruikte manier om te bladeren door
de applicaties. Het gebruik van pijlen komt iets minder vaak voor, maar toch de helft van de
geanalyseerde applicaties gebruikt dit. Velen gebruiken meer dan 1 manier om te navigeren.
Vaak kan je dan in het menu kiezen welke je graag gebruikt.
Het geluid dat toegepast wordt bestaat uit een verteller, achtergrondmuziek en/of
geluidseffecten. Er is 1 applicatie die gebruik maakt van de mogelijkheid om de gebruiker
zijn eigen stem te laten opnemen en afspelen. Niet alle applicaties maken gebruik van alle
geluidstoepassingen. Er wordt wel het meest gebruik gemaakt van geluidseffecten. Een
verteller en achtergrondmuziek worden net iets minder toegepast. Vaak komen ook alle
geluidsmogelijkheden in 1 applicatie voor. Zo kan je in de meeste applicaties ook het geluid
uit zetten.
Niet elke applicatie had een inhoudoverzicht, terwijl dit wel erg handig kan zijn. Er wordt ook
niet heel veel gebruik gemaakt van bijkomende spelletjes. Het boek zelf kan wel als een spel
worden beschouwd door de zeer aanwezige interactie. Deze interactie gebeurt voornamelijk
door het aanraken van het touchscreen. Het schudden en het draaien van de Ipad wordt veel
minder gebruikt om interactie toe te voegen aan de applicatie. Er kan meer gedaan worden
dan enkel het aanraken van het scherm (bijvoorbeeld: schudden, draaien, blazen,..).
Geen enkele geanalyseerde applicatie bevat meer dan 1 verhaal(lijn). Er is wel variatie
mogelijk, zo is er 1 dat je voor een lange of een korte versie kan kiezen, of het in een andere
taal kan zetten, maar er wordt steeds gewerkt binnen hetzelfde verhaal.
Er wordt op uitzondering van 1 applicatie, altijd gebruik gemaakt van geanimeerde
illustraties. Dit wordt op bijna altijd op dezelfde manier gedaan, namelijk met de knip- en
plakanimatie of met een vloeiende animatie. De knip- en plakanimatie wordt vooral gebruikt
bij het omzetten van de analoge illustraties naar de digitale animaties.

4. Daar tegenover staat er opmerkelijk meer aandacht wordt getrokken naar de
illustraties/animaties ipv naar de tekst (die ook niet onbelangrijk is). Er is maar 1 van de
geanalyseerde applicaties die hier wel meer aandacht aan geeft.
Er is geen vaste keuze in lettertypes. Er wordt ongeveer even veel gebruik gemaakt van
schreefloze als van schreefhebbende lettertypes. Er is ook maar 1 lettertype dat maar 2 keer is
teruggekomen in al de geanalyseerde applicaties, en dat is de ‘Geneva’. De ontwerpers gaan
er dus van uit dat er voor het lezen op de Ipad (en dus op scherm) niet noodzakelijk met
schreefloze lettertypes moet gewerkt worden (wat wel de juiste keuze bleek uit voorgaande
studies). Er wordt wel telkens gewerkt met een goed contrast tussen de tekst en de
achtergrond.
De corpsgrootte ligt wel best boven 10pt. Wat wel opvalt is dat de boeken met een analoge
versie dezelfde corpsgrootte behouden (zowel analoog als digitaal).
De combinatie van een animatiefilm met een aparte band tekst werkt niet. De tekst wordt
hierdoor overbodig waardoor het ook geen ‘boek’ meer genoemd kan worden. Als de tekst in
het totaalbeeld geïntrigeerd wordt, ga je veel sneller lezen.