1. ЗТС –ын инженер Д.Булган [email_address] Байгаль орчны мэдээллийн төв www.icc.mn

2. 1970.12.05 ESSA-8, NOAA-4-8 APT ( анологи) гараар (фото зургийн аргаар) 1987.11.25 - 1995 Олон бүсчлэлийн, тоон мэдээ-> NOAA9, NOAA10, NOAA11 PDP-11/34, NOVA-4, 2PAAC -> IDRISI, PCI 1 Анхны хүлээн авах антенн Хоёр дахь хүлээн авах антенн/Тоон 2 Үүл, хур тунадас, цасан бүрхүүл, ургамлан бүрхүүл Зөвхөн үүлний байршил, шилжилт хөдөлгөөн

3. Хүлээн авагч: PC-QUORUM Программ хангамж: QTRACK, SPARK, VxEos, PCI, ENVI, ERDAS Imagine Бүтээгдэхүүнүүд: Байгалийн нөөцийн мониторинг: Газрын бүрхэвчийн ангилал, бэлчээр, ургамал, ой, гадаргын ус... Гамшигийн мониторинг: ган, цөлжилт, цас зуд, ой хээрийн түймэр, шороон шуурга... 3 4 1995 – 2007: NOAA series, SEASTAR 2007 шинэ : 2.4 m – X-band TERRA/AQUA MODIS, L-band HRPT, 3.0m – FY-2D & FY-2C (GMS)

4. FY-2C MODIS / TERRA MODIS / AQUA

5. 700 15 0 platform sensor the sun atmosphere object reflection emission km km km

6. NOAA – AVHRR – 5 сувагтай 1, 2, 3-үзэгдэх гэрлийн /өдөр 3, 4, 5-температурын /шөнө Aqua, Terra – MODIS – 36 сувагтай 1, 2 – 250м 1-19,26 -ойлт 3-7 – 500м 19-36 –цацаргалт, температур 8-36 -1000м FY – 2D – 5 сувагтай 1 -үзэгдэх гэрлийн/өдөр 2-4 - IR / шөнө

8. 1995 NASA- ийн тусламжаар 1.3м антен Программ – SPARK Дагуул – NOAA цувралууд Бүтээгдэхүүн – NDVI, цас, түймэр, шороон шуурга г.м. БАЙНГЫН МОНИТОРИНГ Цасны зураг Түймрийн зураг Шороон шуурганй зураг NDVI зураг Ургацын зураг Гангийн зураг

10. 2007.11 NGIC тусламжаар 2.7м антен Программ – VXEOS Дагуул – Aqua, Terra Бүтээгдэхүүн – NDVI, цас, түймэр, шороон шуурга г.м. БАЙНГЫН МОНИТОРИНГ Цасны зураг Түймрийн зураг Шороон шуурганй зураг NDVI зураг Гангийн зураг Аерозолын зураг 18-May-2008 Day Time: 14:58 Russia Mongolia

11. 2007 оноос 1 цаг тутмын мэдээ ЭУБМС---> Үндсэн бүтээгдэхүүн---> Гангийн мониторингийн систем Бэлчээрийн мониторингийн систем Өвлийн мониторингийн систем Нийлбэр цацраг, в/м2 2 м-ийн өндөр дэх температур, C Бодит ууршиц, мм/өдөр Хур тунадас, мм

12. Гангийн мониторингийн систем, FY-2 CMI = P / LEpot EDI = Σ ( LE/LEpot)/ n SMI = LE/LEpot Энд : P: хур тунадас LE : ууршиц LEpot : боломжит ууршиц n : хугацаа (2 сар) Уур амьсгалын чийгийн индекс Хөрсний чийгийн индекс Ууршицын гангийн индекс 1994 онд НҮБ-ын Цөлжилттэй тэмцэх конвенц баталсан. 0,05-0,20 хуурай 0,20-0,50 хуурайвтар 0,50-0,65 хагас хуурай > 0.65 чийглэг бүс нутагт хамаарна

13. Бэлчээрийн мониторингийн систем, FY-2 ЭУБМС-Бэлчээрийн мониторингийн дэд систем-бэлчээрийн даац, бэлчээрийн харьцангуй ургац Бэлчээрийн даац, хонин толгойгоор. 2008.08.20 Бэлчээрийн харьцангуй ургац, %. 2008.08.20

14. Өвлийн мониторингийн систем, FY-2 Цасан бүрхүүлтэй өдрийн тоо Мөсөн бүрхүүл Цасан дахь услаг (0-60 мм H2O)

15. NDVI NDVI =(NIR-RED)/(NIR+RED)

16. 2000 2007 2006 2005 2001 2002 2003 2004 2008

17. 2008-06-17 2008-07-05 2008-07-21 2008-08-06 MODIS/TERRA- 250 метр Давтамж-16 хоногоор

18. NDVI-2008/6/1-2008/9/1 Давтамж-16 хоногоор MODIS/TERRA – 250 метр Ховд

21. Түймрийн гарах хугацаа: 80% - хавар 5-8% - намар Тандан судлалаар түймрийн голомт илрүүлэх - 1996 оноос одоог хүртэл: NOAA/AVHRR - 2008 оноос : MODIS/Aqua, Terra 18-May-2008 Day Time: 14:58 Russia Mongolia

22. Идэвхтэй асаж байгаа түймрйин голомтыг MODIS мэдээгээр илрүүлэх 18-May-2008 Day Time: 14:58 Composite image MODIS – ын бүтээгдэхүүн: MOD14....*hdf Халуун цэгийн байршил R = band21 G = band1 B = band2

23. NOAA Сэлэнгэ аймаг MODIS Шатаж буй түймэр Түймрийн шатсан талбай 2007/05/17, 14:15

24. Хамгийн анхны түймэр /Ховд аймгийн Буянт сум 2010-04-04 / Хамгийн сүүлийн түймэр /Хэнтий аймгийн Норовин, Баян-Адарга 2010-11-07/ Хамгийн том хэмжээний түймэр /Дорнод аймгийн Хөлөнбуйр сум 2010-06-27/ Хамгийн удаан үргэлжилсэн түймэр /Төв аймгийн Батсүмбэр сум / 2010.06.26-10.6 хооронд нийтдээ 14 удаа гарсан байна.

25. 23-Apr-2008 Time: 05:17 Russia MODIS=250m Hec = 47387

27. 1996 1999 1998 1997 2000 2002 2004 2005 2001 2003 Ой хээрийн түймэр

28. NEMA: 1996 – 415 fires

29. Decreased by Burnt grassland area 578 ha/10yrs Burnt forest area 189 ha/10yrs # of fires 28/10yrs

31. МОДИС мэдээ ашигласан цасан бүрхүүлийн зураг

36. 1992 2002

38. 1535.6 ha 127.38 ha 1390.11 (ha) 1397.92 (ha)

39. Мөнх цасны талбайн өөрчлөлтийг 1992, 2002, 2007 оны мэдээгээр тодорхойлов. Сайр уулын мөнх цас Талбай: 1547.98 га Талбай: 945.30 га Талбай: 429.48 га Landsat TM 1992 он Landsat ETM+ 2002 он ASTER 2007 он

41. Ашиглавал зохих байгууллагууд: БОЯ ХХААЯ ОБЕГ Газар ашиглалт Боловсрол, сургалт Орон нутаг Бусад Интернетээр Web: www.icc.mn Орон нутагт /бүх аймгийн УЦУОШТ/ Сансрын холбоогоор ( VSAT) Захиалгаар Мэдээ ( CD, DVD) Хэвлэх.... Сургалт Хичээл Дадлага Танилцуулга

42. Холбоо барих ЦУОШГ-ын Байгаль Орчны Мэдээллийн Төв Жуулчны гудамж – 5 Улаанбаатар 15160 Утас: 70110638 Факс. 329968, 326649 Email: mtt@magicnet.mn Website: www.icc.mn