Er zijn veranderingen aangebracht in de Nederlandse Concordante Vertaling, waarom? Wat zit daar achter?

1. De Nederlandse
Concordante Vertaling
Van verwachting naar hoop

2. Vandaag
Deel 1 - Veranderingen in de NCV
• Aanloop naar de papieren uitgave
• Waarom trefwoorden veranderen?
• Waarop letten bij trefwoorden kiezen?
• Uitgelicht: verwachting of hoop?
Deel 2 - In gesprek
Van verwachting naar hoop

3. Doel van de vertaling
Door concordant of consequent te vertalen preciezer
weergeven hoe de grondtekst het zegt, zoveel mogelijk
extra (theologische) interpretatie uitsluiten.
Van verwachting naar hoop

4. Aanloop naar uitgave
"Voor mijn tijd"
• Maken van de groene boeken
• Eerste uitgaven van Galaten, Efeze, Filippenzen etc.
Van verwachting naar hoop

5. Aanloop naar uitgave
"Voor mijn tijd"
• Maken van de groene boeken
• Eerste uitgaven van Galaten, Efeze, Filippenzen etc.
Toen ik aansloot bij de commissie
• Uitgave met 7 brieven - 2013
Van verwachting naar hoop

6. Aanloop naar uitgave
"Voor mijn tijd"
• Maken van de groene boeken
• Eerste uitgaven van Galaten, Efeze, Filippenzen etc.
Toen ik aansloot bij de commissie
• Uitgave met 7 brieven - 2013
Na de uitgave, 2013-2019
• Vertalen brieven aan Tessalonicenzen en Timoteüs
Van verwachting naar hoop

7. Aanloop naar uitgave
• Eerste interlineair 1Thes - 2014
• Eerste versie app - 2014
• Vertaling "taggen" - 2014
• Interlineair af brieven van Paulus - 2016
• Trefwoorden herzien en aanvullen NT - 2016
• Herzien van Griekse grammatica - 2018-2020
• Start revisie van het vertaalde werk - 2018
• Eerste proeve van rest NT - 2019 - 2021
• Oprichting Stichting NCV Bijbelstudie - 2021
• Interlineair bij het OT - 2021-2022
Van verwachting naar hoop

8. Aanloop naar uitgave
• Hoe veel is er gebeurd, hoeveel werk gedaan
Van verwachting naar hoop

9. Aanloop naar uitgave
• Hoe veel is er gebeurd, hoeveel werk gedaan
• Vele malen trefwoorden, grammatica en vertaling
heroverwogen
Van verwachting naar hoop

10. Aanloop naar uitgave
Stand van zaken:
• Revisie die nog halverwege is
• Proeve die nog niet nagekeken is
• Nog veel fouten, inconsistenties
Van verwachting naar hoop

11. Aanloop naar uitgave
Stand van zaken:
• Revisie die nog halverwege is
• Proeve die nog niet nagekeken is
• Nog veel fouten, inconsistenties
In 2021:
• Aantal leden vertaalcommissie stopt
• Alfred en ik zetten het voort
• Werk voor papieren uitgave wordt gestart
Van verwachting naar hoop

12. Nakijken van de vertaling
Aanpak:
• Revisie afmaken
• Woord voor woord alles controleren
• Andere mensen laten meelezen
• Meerdere malen op spelling doorlezen
Van verwachting naar hoop

13. Trefwoorden heroverwegen
Van verwachting naar hoop

14. Trefwoorden heroverwegen
Waarom?
• Alles vertaald, beter overzicht
Van verwachting naar hoop

15. Trefwoorden heroverwegen
Kairos - era (2021)
• Era
• Seizoen
• Periode
• Moment
• Gelegenheid
• Bestemde tijd
Van verwachting naar hoop

16. Trefwoorden heroverwegen
1. Lange periode binnen een aion of algemene perioden
a. Als er sprake is van een periode voor landbouw, seizoen.
Mat 12:1; 21:34,41; ...
b. Als er geen sprake van is, periode.
Mat 8:29; 14:1; Mar 1:15; ...
2. Tijdstippen, vaak met de notie dat het om het geschikte of juiste
moment gaat.
a. Algemeen, moment.
Mat 11:25; 13:30; ...
b. Als het gaat om een moment waarop je een kans hebt om te grijpen,
gelegenheid.
Luk 21:36; 2Kor 8:14; ...
c. Als het gaat om de juiste tijd om iets de toen, bestemde tijd.
Mat 24:45; 26:18; ...
Van verwachting naar hoop

17. Trefwoorden heroverwegen
Waarom?
• Alles vertaald, beter overzicht
• Archaïsche of te moeilijke woorden
Van verwachting naar hoop

18. Trefwoorden heroverwegen
Efeze 1:10
NCV 2021
tot beheer van het complement van de era’s, om het al te
culmineren in de Christus:
NCV
tot beheer van de volheid van de perioden, om alle dingen
samen te vatten in Christus
Van verwachting naar hoop

19. Trefwoorden heroverwegen
Kol 4:5
NCV 2021
Wandelt in wijsheid ten opzichte van de buitenstaanders, de
era uitkopend.
NCV
Wandel in wijsheid ten opzichte van de buitenstaanders, de
gelegenheid benuttend.
Van verwachting naar hoop

20. Trefwoorden heroverwegen
Waarom?
• Alles vertaald, beter overzicht
• Archaïsche of te moeilijke woorden
• Etymologie en buiten-Bijbels gebruik anders gewogen
Van verwachting naar hoop

21. Trefwoorden heroverwegen
Efe 1:18
NCV 2021
opdat jullie zien wat de verwachting van Zijn roeping is en wat
de rijkdom van de heerlijkheid van Zijn lot toedeling is te
midden van de heiligen
NCV
opdat jullie weten wat de hoop van Zijn roeping is en wat de
rijkdom van de heerlijkheid van Zijn erfdeel is te midden van
de heiligen
Van verwachting naar hoop

22. Trefwoorden heroverwegen
Waarom?
• Alles vertaald, beter overzicht
• Archaïsche of te moeilijke woorden
• Etymologie en buiten-Bijbels gebruik anders gewogen
• Voortschrijdend inzicht
Van verwachting naar hoop

23. Trefwoorden heroverwegen
Mat 8:3
NCV 2021
En Zijn hand uitgestrekt hebbend raakte Hij hem aan,
zeggend: "Ik wil het, word gereinigd!", en terstond was zijn
lepra gereinigd.
NCV
En Zijn hand uitgestrekt hebbend raakte Hij hem aan,
zeggend: "Ik wil het, word gereinigd!", en terstond was zijn
huidziekte gereinigd.
Van verwachting naar hoop

24. Trefwoorden heroverwegen
Valkuilen
• Etymologie
• Gebruik in buiten Bijbelse teksten
• Septuagint
• Te breed of specifiek trefwoord
• Eigen overtuiging
• Autoriteit van anderen
Van verwachting naar hoop

25. Verwachting of hoop
Trefwoorden heroverwogen

26. Verwachting of hoop
Keuze voor verwachting:
In verwachting zit zekerheid, in hoop onzekerheid. Onze
verwachting is zeker, dus dat is het betere trefwoord.
Trefwoorden heroverwogen

27. Dikke van Dale
Hoop:
wensende verwachting dat iets goeds, dat nog onzeker is
en in de toekomst ligt, werkelijkheid zal worden
Verwachting of hoop

28. Dikke van Dale
Hoop:
wensende verwachting dat iets goeds, dat nog onzeker is
en in de toekomst ligt, werkelijkheid zal worden
Verwachting of hoop

29. Dikke van Dale
• zijn hoop is in rook vervlogen
hij zag zich in zijn verwachting teleurgesteld
• op hoop van beter
in de hoopvolle verwachting later beter te zullen slagen
• de hoop des eeuwigen levens (vgl. Tit. 1:2)
vertrouwen waarmee van God het eeuwig leven wordt
verwacht en de middelen om dat te bereiken
Verwachting of hoop

30. Dikke van Dale
Verwachten:
1. wachten op, tegemoetzien, rekenen op, m.n. denken dat
iets of iem. komen zal
2. voorzien of mogelijk achten dat iets gebeuren zal of zich
op zekere wijze zal ontwikkelen
Verwachting of hoop

31. Dikke van Dale
• Hoop is een wensende verwachting, verwachting is
algemeen, neutraal
Verwachting of hoop

32. Dikke van Dale
• Hoop is een wensende verwachting, verwachting is
algemeen, neutraal
• Gaat over perspectief, niet zekerheid
Verwachting of hoop

33. Woordstudie
1. Etymologie
2. Buiten-Bijbelse teksten
3. Septuagint
4. Andere Koinè Griekse teksten
5. Nieuwe Testament
Verwachting of hoop

34. 1 Etymologie
• elpis, hoop/verwachting en elpizo, hopen/verwachten
komen van element elp-
Verwachting of hoop

35. 1 Etymologie
• elpis, hoop/verwachting en elpizo, hopen/verwachten
komen van element elp-
• Etymologie helpt weinig: verwachten, hopen of wensen
Verwachting of hoop

36. 2 Buiten Bijbelse bronnen
Verwachting of hoop

37. 2 Buiten Bijbelse bronnen
• Hopend op de zegen van de goden (Xenophon)
Verwachting of hoop

38. 2 Buiten Bijbelse bronnen
• Hopend op de zegen van de goden (Xenophon)
• Vrezen voor een executie (Euripides)
Verwachting of hoop

39. 2 Buiten Bijbelse bronnen
• Hopend op de zegen van de goden (Xenophon)
• Vrezen voor een executie (Euripides)
• Niet noodzakelijk zeker
• Wat verwacht wordt kan positief of negatief zijn
Verwachting of hoop

40. 3 Septuagint
Verwachting of hoop

41. 3 Septuagint
elpis als vertaling van:
• tiqwa – hoop/verwachting
• betach – vertrouwen/veiligheid
• ...
Verwachting of hoop

42. 3 Septuagint
Psalm 71:5
Want U bent mijn hoop, mijn Heer, Jahwe, mijn vertrouwen
vanaf mijn jeugd.
Hebreeuws: tiqwa
Septuagint: elpis
Verwachting of hoop

43. 3 Septuagint
Spreuken 11:7
In de dood van een slecht mens verdwijnt zijn hoop, zijn
verwachting van rijkdom gaat weg.
Hebreeuws: tiqwa
Septuagint: elpis
Verwachting of hoop

44. 3 Septuagint
Psalm 4:9
Laat ik in vrede neerliggen en slapen, want u alleen, Jahwe,
doet mij wonen in veiligheid.
Hebreeuws: betach
Septuagint: elpis
Verwachting of hoop

45. 3 Septuagint
• Gaat altijd over iets positiefs
• Wat verwacht wordt is niet altijd zeker
Verwachting of hoop

46. 4 Andere Koine teksten
Verwachting of hoop

47. 4 Andere Koine teksten
• Schrijvers als Philo, Josephus
Verwachting of hoop

48. 4 Andere Koine teksten
• Schrijvers als Philo, Josephus
• Gebruiken het woord in klassieke betekenis, soms in
betekenis Septuagint
Verwachting of hoop

49. 5 Nieuwe Testament
Verwachting of hoop

50. 5 Nieuwe Testament
Rom 8
23 En dat niet alleen, maar ook wijzelf, die de eersteling van
de geest hebben, ook wíj zelf zuchten in onszelf, onze
aanneming tot zonen verwachtend, de vrijkoping van ons
lichaam. 24 Want in die hoop zijn wij gered. Hoop nu die
gezien wordt is geen hoop, want wat iemand ziet, waarom
hoopt hij het ook? 25 Indien wij echter hopen op wat wij
niet zien, wachten wij erop door volharding.
Hoop m.b.t. onze redding
Verwachting of hoop

51. 5 Nieuwe Testament
1Cor 9:10
Vanwege ons werd immers geschreven dat wie ploegt in
hoop moet ploegen en wie dorst in zijn hoop deel te
hebben aan de hoop.
Hoop m.b.t. alledaagse zaken
Verwachting of hoop

52. 5 Nieuwe Testament
Rom 15
23 Nú echter heb ik geen plaats meer in deze gebieden, en
heb sinds vele jaren het verlangen naar jullie toe te komen
24 wanneer ik ook maar naar Spanje ga – want ik hoop
doorgaand jullie te zien en door jullie daar vooruitgezonden
te zijn wanneer ik eerst, voor een deel, door jullie gevuld zou
zijn.
Hoop die niet uitkomt
Verwachting of hoop

53. 5 Nieuwe Testament
• Ook in het NT altijd over iets positiefs
• Wat verwacht wordt is niet altijd zeker
Verwachting of hoop

54. Verwachting of hoop?
Trefwoorden heroverwogen

55. Verwachting of hoop?
Dikke van Dale:
• Hoop is een wensende verwachting, verwachting is
algemeen, neutraal
• Gaat over perspectief, niet zekerheid
Trefwoorden heroverwogen

56. Verwachting of hoop?
Dikke van Dale:
• Hoop is een wensende verwachting, verwachting is
algemeen, neutraal
• Gaat over perspectief, niet zekerheid
Uit het onderzoek:
• In het oud Grieks neutraal -> verwachting
Trefwoorden heroverwogen

57. Verwachting of hoop?
Dikke van Dale:
• Hoop is een wensende verwachting, verwachting is
algemeen, neutraal
• Gaat over perspectief, niet zekerheid
Uit het onderzoek:
• In het oud Grieks neutraal -> verwachting
• In het NT altijd positief -> hoop
Trefwoorden heroverwogen

58. Pauze
Trefwoorden heroverwogen

61. Opdat we Hem en Zijn woord
beter leren kennen!
De vertaalmethode