Edirne Lalapaşa ilçe merkezinin hemen yanında bulunan, birçoğu da köy yollarının kenarında dizili olan dolmenler 1960 yıllarında Ş.A.Kansu tarafından yeniden bulunmuştur. Ş.A.Kansu daha çok Lalapaşa ilçe sınırları içerisindeki dolmenleri tespit etmiş, çeşitli raporlar ile 19 dolmenin fotoğraf ve tanımlarını yayınlamıştır. Daha sonra Edirne Müzesince 5 tane daha dolmen tespit edilmiştir. Dolmenler, tarih öncesinde mezar olarak kullanılan iki tanesi dikili, üçüncüsü de bunların üzerine kapak gibi yatırılmış üç büyük taştan meydana gelmiş yapılardır. Trakya dolmenleri genelde ortak özelliklere sahiptirler. Dolmenler esas mezar ve giriş odaları ile bunları çevreleyen küçük bir tepeden oluşmuştur. Mezar odaları ile ön odaların yapımında boyutları 2-3 m.ye kadar olan iri taş bloklar kullanılmıştır. Esas mezar odasının dört yanı iri blokların dik olarak yerleştirilip, üzerinin de yine iri bir blok taş ile örtülmesi ile biçimlendirilmiştir. Yan taşlar, arkada küçük bir antre oluşturacak şekilde çıkıntı yapar. Odanın ön kısmındaki kenar taşına “Ruh deliği” olarak adlandırılan küçük bir delik açılmıştır. Genellikle iki tane olan giriş odaları da aynı yöntemle şekillendirilmiştir. Bazen bir ruh deliği ikinci odanın girişinde de bulunmaktadır. En öndeki giriş odası daha çok önü açık bir koridor niteliğindedir. Mezarı genellikle küçük ve alçak bir tepe çevreler. Dolmenlerden bazıları ikili, bazıları da dörtlü gruplar halindedir. Slide 4 Dolmenlerin yönleri kuzeybatıya doğrudur. 1990 yılında Prof.Dr. Mehmet Özdoğan başkanlığında bir ekip daha önceden bilinen 50 dolmenin dışında 24 tane daha dolmeni tespit ederek belgelemiştir. Trakya dolmenleri genel olarak Son Tunç Çağı-İlk Demir Çağı geçiş dönemine, MÖ.1400-900 yılları arasına tarihlendirilmektedir. Bazı görüşlere göre dolmenlerin üstünü kaplayan büyük taş üzerinde tören yapılmaktadır. Edirne Müzesi tarafından 1994 yılında Lalapaşa’da yapılan kazıda bir dolmenin içerisinde insan kemiklerine rastlanmıştır. Birden fazla kişiye ait kemikler, burasının bir aile mezarı olduğuna işaret etmektedir. Kemiklere iki odalı ve bir girişi olan dolmenin ortasındaki odada rastlanmıştır. Trakya dolmenlerinin bir devamı niteliğinde olan Yunanistan’da Batı Trakya’daki ve özellikle Bulgaristan’da Yıldız, Sakar ve Rodop olmak üzere üç dolmen bölgesi olup, bu bölgede bilinen 750 kadar dolmen bulunmaktadır. Slide 6 A dolmen (also known as cromlech (Welsh), anta, Hünengrab, Hunebed, Goindol, quoit, and portal dolmen) is a type of single-chamber megalithic tomb, usually consisting of three or more upright stones supporting a large flat horizontal capstone (table). Most date from the early Neolithic period (4000 to 3000 BC). Dolmens were usually covered with earth or smaller stones to form a barrow, though in many cases that covering has weathered away, leaving only the stone "skeleton" of the burial mound intact. "Dolmen" originates from the expression taol maen, which means "stone table" in Breton, and was first used archaeologically by Théophile Corret de la Tour d'Auvergne. The etymology of the German Hünenbett or Hünengrab and Dutch Hunebed all evoke the image of giants building the structures. Of other Celtic languages, "cromlech" derives from Welsh and "quoit" is commonly used in Cornwall. Anta is the term used in Portugal, and dös in Sweden. Europe Megalithic tombs are found from the Baltic Sea and North Sea coasts south to Spain and Portugal. Hunebedden are chamber tombs similar to dolmens and date to the middle Neolithic (Funnelbeaker culture, 4th millennium BC). They consist of a kerb surrounding an oval mound which covered a rectangular chamber of stones with the entrance on one of the long sides. Some have a more complex layout and include an entrance passage

1. Can AKIN
ŞAİR VE FOTOĞRAF
SANATÇISI
Edirne Lalapaşa
DOLMEN - TÜMATA

2. Edirne Lalapaşa ilçe merkezinin hemen yanında bulunan, birçoğu da köy
yollarının kenarında dizili olan dolmenler 1960 yıllarında Ş.A.Kansu tarafından
yeniden bulunmuştur. Ş.A.Kansu daha çok Lalapaşa ilçe sınırları içerisindeki
dolmenleri tespit etmiş, çeşitli raporlar ile 19 dolmenin fotoğraf ve tanımlarını
yayınlamıştır. Daha sonra Edirne Müzesince 5 tane daha dolmen tespit
edilmiştir.
Dolmenler, tarih öncesinde mezar olarak kullanılan iki tanesi dikili, üçüncüsü
de bunların üzerine kapak gibi yatırılmış üç büyük taştan meydana gelmiş
yapılardır.
Trakya dolmenleri genelde ortak özelliklere sahiptirler. Dolmenler esas mezar
ve giriş odaları ile bunları çevreleyen küçük bir tepeden oluşmuştur. Mezar
odaları ile ön odaların yapımında boyutları 2-3 m.ye kadar olan iri taş bloklar
kullanılmıştır. Esas mezar odasının dört yanı iri blokların dik olarak yerleştirilip,
üzerinin de yine iri bir blok taş ile örtülmesi ile biçimlendirilmiştir. Yan taşlar,
arkada küçük bir antre oluşturacak şekilde çıkıntı yapar. Odanın ön kısmındaki
kenar taşına “Ruh deliği” olarak adlandırılan küçük bir delik açılmıştır.
Genellikle iki tane olan giriş odaları da aynı yöntemle şekillendirilmiştir. Bazen
bir ruh deliği ikinci odanın girişinde de bulunmaktadır. En öndeki giriş odası
daha çok önü açık bir koridor niteliğindedir. Mezarı genellikle küçük ve alçak
bir tepe çevreler. Dolmenlerden bazıları ikili, bazıları da dörtlü gruplar
halindedir.

4. Dolmenlerin yönleri kuzeybatıya doğrudur. 1990 yılında Prof.Dr. Mehmet
Özdoğan başkanlığında bir ekip daha önceden bilinen 50 dolmenin dışında 24
tane daha dolmeni tespit ederek belgelemiştir.
Trakya dolmenleri genel olarak Son Tunç Çağı-İlk Demir Çağı geçiş dönemine,
MÖ.1400-900 yılları arasına tarihlendirilmektedir. Bazı görüşlere göre
dolmenlerin üstünü kaplayan büyük taş üzerinde tören yapılmaktadır.
Edirne Müzesi tarafından 1994 yılında Lalapaşa’da yapılan kazıda bir dolmenin
içerisinde insan kemiklerine rastlanmıştır. Birden fazla kişiye ait kemikler,
burasının bir aile mezarı olduğuna işaret etmektedir. Kemiklere iki odalı ve bir
girişi olan dolmenin ortasındaki odada rastlanmıştır.
Trakya dolmenlerinin bir devamı niteliğinde olan Yunanistan’da Batı
Trakya’daki ve özellikle Bulgaristan’da Yıldız, Sakar ve Rodop olmak üzere üç
dolmen bölgesi olup, bu bölgede bilinen 750 kadar dolmen bulunmaktadır.

6. A dolmen (also known as cromlech (Welsh), anta, Hünengrab, Hunebed, Goindol, quoit,
and portal dolmen) is a type of single-chamber megalithic tomb, usually consisting of
three or more upright stones supporting a large flat horizontal capstone (table). Most
date from the early Neolithic period (4000 to 3000 BC). Dolmens were usually covered
with earth or smaller stones to form a barrow, though in many cases that covering has
weathered away, leaving only the stone "skeleton" of the burial mound intact.
"Dolmen" originates from the expression taol maen, which means "stone table" in
Breton, and was first used archaeologically by Théophile Corret de la Tour d'Auvergne.
The etymology of the German Hünenbett or Hünengrab and Dutch Hunebed all evoke the
image of giants building the structures. Of other Celtic languages, "cromlech" derives
from Welsh and "quoit" is commonly used in Cornwall. Anta is the term used in Portugal,
and dös in Sweden.
Europe
Megalithic tombs are found from the Baltic Sea and North Sea coasts south to Spain and
Portugal. Hunebedden are chamber tombs similar to dolmens and date to the middle
Neolithic (Funnelbeaker culture, 4th millennium BC). They consist of a kerb surrounding
an oval mound which covered a rectangular chamber of stones with the entrance on one
of the long sides. Some have a more complex layout and include an entrance passage
giving them a T-shape. It has been suggested that this means they are related to the
passage graves found in Denmark and elsewhere.
Dolmen sites fringe the Irish Sea and are found in south-east Ireland, Wales, Devon and
Cornwall. In Ireland, however, dolmens are more to be found on the west coast,
particularly in the Burren and Connemara, where some of the more well-known
examples, such as Poulnabrone dolmen, are to be found. Examples have also been
found in northern Ireland where they may have co-existed with the court cairn tombs. It is
thought that the dolmens themselves evolved from a simpler cist burial method.

8. A great many examples can also be found on the Channel Island of Jersey, such as La
Pouquelaye de Faldouet, La Hougue des Géonnais and La Sergenté. The most famous of
these sites is La Hougue Bie a 6,000 year old neolithic site that sits inside a large mound;
later a chapel was built on the top of the mound.
Amongst the vast Neolithic collections of the Carnac stones in Brittany, France, several
dozen dolmens are found. And all around the country, several dolmens still stand, such
as the ones of Passebonneau and des Gorces near Saint-Benoît-du-Sault.
Various menhirs and dolmens are located around the Mediterranean islands of Malta and
Gozo. Pottery uncovered in these structures allowed the attribution of the monuments to
the Tarxien cemetery culture of the Early Bronze Age.[1] This later culture is not to be
confused with the Neolithic inhabitants of Malta, who built the Tarxien Temples circa
3100 BC.
In France, important megalithic zones are situated in Brittany, Vendée, Quercy and in the
south of France (Languedoc, Rouergue and Corsica). More than 10,000 dolmens and
menhirs cover a large part of the country (west and south). Importants menhirs
alignments in Brittany (Carnac's alignments count more than 1,000 menhirs)
In Spain dolmens can be found in Galicia (such as Axeitos, pictured below), Catalonia
(like Romanyà de la Selva or Creu d'en Cobertella) and Andalusia (like the Cueva de
Menga).

10. Dolmens can be found all over Portugal, from simple ones [1] to the more
complex examples of megalithic architecture, such as the Almendres Cromlech
or the Anta Grande do Zambujeiro.
In Mecklenburg and Pomerania (Germany) and Drenthe (The Netherlands), large
numbers of these graves were disturbed when harbours, towns, and cities were
built. The boulders were used in construction and road building. There are still
many thousands left today in Europe.
In Italy some dolmens can be found in the south (Puglia) and in Sardinia.
In Bulgaria there are many dolmens, and more are being recorded by
archaeologists.
In Turkey, in the Provinces of Edirne And Kirklareli there are dolmens. They have
been studied by Prof. Dr. Engin Beksaç since 2004.
The largest dolmen in Europe is the Brownshill Dolmen in County Carlow, Ireland.
Its capstone weighs about 150 tonnes.

23. Can AKIN
ŞAİR VE FOTOĞRAF
SANATÇISI
Mr_canakin@yahoo.co.uk
Mr_canakin@hotmail.com
Avrupa Müze Ödülü
EDİRNE
Sultan II. Bayezid Külliyesi Sağlık Müzesi
TÜMATA KONSERİMİZ İÇİN TIKLAYINIZ
http://www.turklider.org/TR/EditModule.aspx?tabid=1038