2. Kuramlar- Medya Düzeni - Mecralar - Teknolojiler - Uygulamalar
Sunum İçeriği
o Medya? Yeni Medya?
o Medya kuramları
o Medya ve etik
o Yeni medya düzeni
o Teknolojiler
o Yeni medya ve etkileri
o Sosyal medyanın yeri
o Geleneksel, modern karşılaştırma
3. Kuramlar- Medya Düzeni - Mecralar - Teknolojiler - Uygulamalar
Medya?
• Bilgiyi topluma, objektif olarak aktaran kitle iletişim araçları bütünüdür.
• En temel amacı karar verme süreçleri için yönlendirilmemiş, abartılmamış
veya küçümsenmemiş bilgiyi kitlelere aktarmaktır.
• Toplum hayatını ilgilendiren her konuda kişileri yönlendirmeden bilgilendirir.
• Yazılı, görsel ve işitsel olarak kurgulanmış bilgiler bütünüdür.
• Modern dünyada kamusal alan olarak medya önem kazanmaktadır, bir kamusal
alan olarak kamuoyu oluşumuna katkı sağlar.
• Medya içerisinde bulunmadığımız ortamlar hakkında fikir edinmemizi sağlayan
kesitler sunar. (Hava, yol, etkinlik, güncel haber, siyaset, gündem)
4. Kuramlar- Medya Düzeni - Mecralar - Teknolojiler - Uygulamalar
Yeni Medya?
Gazete
TV
Radyo
Dergi
Haber Sitesi
Internet TV
Internet Radyo
Tablet Dergi
Internet ve programlama
teknolojilerinin gelişmesi
Geleneksel medya mecra-
larını kaçınılmaz bir şekil-
de dönüştürmüştür.
Web 1.0 döneminde tek
taraflı bir ilişki varken
Web 2.0 dönemine geçil-
dikten sonra çift yönlü
iletişim bir gereksinim
haline gelmiştir.
Artık izler kitle aynı zaman-
da da medyanın üreteni
konumuna gelmiştir.
5. Kuramlar- Medya Düzeni - Mecralar - Teknolojiler - Uygulamalar
Medya Kuramları
Otoriter medya
Medya iktidarın etkisi altındadır ve yukarıdan aşağıya bir iletişim bulunur, objektif
bilgilendirme kaynağından çok, propaganda aracı olarak işlev görür.
Liberal özgürlükçü medya
Haber satılabilir bir meta olarak algılanmaktadır ve en iyi haberin alıcısının bulunacağı
ve gündemin de bu sayede belirlenebileceği savunulur.
Sosyal Sorumluluk Medya
Toplum zararına olabilecek şiddet içerikli haberlerin daha az görülmesini ve haber
yayını yapılırken toplum yararının gözetilmesi gerektiğini savunur.
Katılımcı Demokratik Medya
Diğer kuramlarla medya algısının kirlendiğini belirtir ve eşit düzeyde, yatay iletişim
savını savunur. Yukarıdan aşağıya iletişimi reddeder
6. Kuramlar- Medya Düzeni - Mecralar - Teknolojiler - Uygulamalar
Medya ve Etik
• Etik kavramı yeni medya açısından değerlendirildiğinde geleneksel medyaya oranla çok
daha fazla muhtaç olduğumuz bir kavramdır. En önemli sebebi ise erişebildiği okuyucu
sayısının geleneksel medyaya oranla kat kat fazla olmasıdır.
• Ülkemizdeki bütün gazetelerin satış rakamı birkaç milyonken, bu okunma oranına
tek başına bir haber sitesi ulaşabilmektedir, bu da yeni medya da etik kavramının
önemini çok daha net göstermektedir.
• Yeni medyanın okuyucusu geleneksel medyaya oranla çok daha reaktif bir tavır sergile-
mektedir. Daha faal, daha tepkisel, daha fazla katılım ve söz sahibi olmak isteyen bu
kitlenin dezenformasyonla yönlendirilmesi olumsuz sonuçlar doğurabilmektedir.
• Yeni medyanın katalizörü de sosyal medyadır, yanlış haber çok kısa sürede milyonlara
ulaşabileceği için toplumsal fayda ve etik ön planda tutulmalıdır.
7. Kuramlar- Medya Düzeni - Mecralar - Teknolojiler - Uygulamalar
Yeni Medya Düzeni
• Yeni medya düzeninin oluşuma kapı aralayan en önemli neden Web 2.0’dır.
• Web 1.0 da kullanıcılar sadece okuyucu durumundadır. Kontroller tamamen kaynak
sitenin elindedir. İnsan etkileşimi yoktur, var olana erişilir, okunur, indirilir. Pasif
internet olarak da nitelendirilmektedir.
• Web 2.0, web-insan, insan-insan etkileşimine imkan sağlayan altyapıya sahiptir.
Temel mantık paylaşım ve etkileşimdir. İnternetin içeriği kullanıcılar tarafından
oluşturulur, geliştirilir. (Vikipedi) Sosyal ağlar, arama motorları, sözlükler bu
dönemin ürünüdür.
• Web 3.0, Cihazlar arası etkileşim ile insan kontrolünde olmadan cihazların karar
alabildiği, insan-makine, makine-makine, insan-insan etkileşimine imkan sağlar.
Yapay zeka önemli bir rol oynar, kullanıcı davranışlarını öğrenir, kısaca leb demeden
leblebiyi anlayan ekosistemin bütünüdür.
8. Kuramlar- Medya Düzeni - Mecralar - Teknolojiler - Uygulamalar
Teknolojiler
Tablet Gazete ve Dergiler
• Dünyada trend erişim kolaylığı ve taşınabilirlik nedeniyle mobil aygıtlara doğru yöneldi.
Bilgisayarların küçülebileceği en son nokta olan ultrabooklara kadar küçüldü, buna rağmen
taşıma kolaylığı çok daha fazla olan tabletler ile işlem gücü açısından çok büyük farklılıklar
taşımıyorlar.
• Bir fare ve klavye ile bilgisayarı yetişken insanlar bile kullanamazken, tableti çocuklar ve
hatta bebekler bile kullanabiliyor.
• Geniş bir yelpazede fiyat seçeneklerinin bulunması tabletin daha ulaşılabilir bir cihaz
olmasını sağlamıştır.
• Yanımızda sadece bir veya iki gazete taşıyabiliyorken 3G internet bağlantılı bir tablet ile
internette erişimi olan milyarlarca gazete ve dergiye erişebiliyoruz.
• Tablet gazeteler video, resim, metin, ses dosyası gibi bir çok medya türünü
destekleyebiliyor.
9. Kuramlar- Medya Düzeni - Mecralar - Teknolojiler - Uygulamalar
Teknolojiler
Enders Analysis
• Dünyada akıllı telefon satışları 1 milyar rakamına ulaştı, tablet ise 500 milyona yaklaştı
ve toplam PC satışlarını geride bıraktı.
• Türkiye’deki internet kullanıcı sayısı 34 milyonun üzerinde ve bunun yaklaşık 26 milyonu
mobil internet kullanıcısı.
• Türkiye mobil penetrasyonu 2012 Q3 itibariyle %91’e ulaştı ve bu orana karşılık
gelen 68.911.173 mobil abone bulunuyor.
• 2019 sonuna kadar dünyada 5,6 milyar akıllı telefonunun olması bekleniyor!
• iab verilerine göre ülkemizdeki tabletten internete giren kullanıcı sayısı 1 milyon
civarında.
• 2013’ün ikinci çeyreğine baktığımızda ise 43 milyon tablet sevkiyatı yapıldı.
Yeni medya neden gelecek
için kaçınılmazdır?
10. Kuramlar- Medya Düzeni - Mecralar - Teknolojiler - Uygulamalar
Teknolojiler
* Akıllı telefon ve tablet için tek bir uygulama kullanıldığından
Android baz alınmıştır.
Gazetelerin uygulama kullanım rakamları
YAYIN İNDİRME SAYISI
HÜRRİYET 100bin 500bin
MİLLİYET 100bin 500bin
SABAH 50bin 100bin
HABERTÜRK 100bin 500bin
MYNET 100bin 500bin
TRT HABER 100bin 500bin
Haber sitelerinin ziyaretçi sayıları
YAYIN ZİYARETÇİ SAYISI
HÜRRİYET 7.2 milyon
SABAH 3.8 milyon
HABERTÜRK 3.7 milyon
HABERLER 3.1 milyon
STAR 3.02 milyon
RADİKAL 2.5 milyon
HABER7 2.06 milyon
ENSONHABER 1.9 milyon
SOZCU 1.7 milyon
11. Kuramlar- Medya Düzeni - Mecralar - Teknolojiler - Uygulamalar
Teknolojiler
Dünya basınının devleri de yavaş yavaş kağıttan dijitale geçişe yeşil ışık yaktı. Bu konuda da
öncüler teknolojinin beşiği ABD’den çıktı.
• Dünyaca ünlü Newsweek dergisi Aralık 2012 itibariyle basılı yayınlarını durdurdu.
• İsveç’te 1645’ten beri yayınlanan dünyanın en eski gazetesi Postoch Inrikes Tidningar,
1 Ocak 2007 itibariyle basılı yayıncılığı bırakıp tamamen online yayına döndü.
• The Washington Times, New York Times gazeteleri geleceği ön görüp 1995 yılında
online haberciliğe başladı
• Avrupa basınında da Herald Tribune ve Daily Mirror gazeteleri aynı yıl yeni medyada
yerini aldı.
• Ülkemizde ilk online yayın 19 Temmuz 1995’te Aktüel Dergisi tarafından başlatılmıştır.
• Zaman aynı yıl, Milliyet 1996, Hürriyet ve Sabah gazeteleri ise 1997 yılında online
haberciliğe merhaba dedi.
12. Kuramlar- Medya Düzeni - Mecralar - Teknolojiler - Uygulamalar
Teknolojiler
Eye-tracking: Eye-tracking online ziyaretçilerin web sitesine geldiklerinde göz hareketlerini
tarayarak nereye baktıklarının tespit edilmesidir. Kullanıcılar haberi metnine mi, görsellere
mi yoksa reklamlara mı odaklanıyor, sitenin hangi alanına en fazla temas sağlanıyor gibi bilgiler
tespit edilir ve haber, galeri, haber metni tasarımı elde edilen verilere göre belirlenir.
Yorumlar: Yorumlar bir haber sitesi için vazgeçilmez bir özelliktir. Kişiler etkileşime
girebildikleri haber sitelerinde daha fazla zaman geçirmektedirler, bu da haber sitesine
sayfada kalma oranı artışını getirmektedir. Bu süreyi yüksek tutan sayfaların reklam değerleri
daha yüksektir.
Kullanılabilirlik: Karmaşık tasarıma sahip haber sitelerinin ziyaretçi çekme şansı düşüktür.
Arama motoru aracılığıyla gelen ziyaretçilerin ise sadakati sağlanamamaktadır. Tablet
haberciliğindeki sade ve anlaşılır arayüz artık haber sitelerinde de aranmaktadır. Sadakati
düşük olan haber sitelerinin geridönüş oranı da düşük olacağı için reklam değeri de
doğru orantıyla düşmektedir.
13. Kuramlar- Medya Düzeni - Mecralar - Teknolojiler - Uygulamalar
Yeni Medya ve Etkileri
• Yeni medyanın genetiğinde gelişim, etkileşim, hız ve güncellik bulunmaktadır. Pozitif
çağrışımlar yapsa da bu özellikler her zaman faydalı sonuçlar doğurmamaktadır. Fakat
unutmamak gerekir ki kanserin de en temel nedeni aşırı hızlı çalışan hücrelerdir. Bu hızın
habercilik adına kansere dönüştürülmemesine dikkat edilmeli.
• Yeni medyanın = hızlı habercilik eşitlemesini rahatlıkla kurabiliriz. Hızlı habercilik yeni
medya açısından bir güven kanserine dönüştü. Yüzlerce haber sitesi arasında öne çıka-
bilmek uğruna teyit edilmeden yayınlanan haberler, toplumu internette yayınlanan
haber TV’de teyit edilmeden güvenmemeye sevk etmiştir.
• Yeni medya düzeni daha çok bilmek için anlamaktan uzaklaşan pasif bireyler yarattı.(Alıntı)
• Habercilik belirli bir grubun tekelinden çıktı, 50 TL ile haber sitesi açmak mümkün.
• Aynı haberi farklı kaynaklardan okuma imkanı bulan toplum, kendi kanaatini oluştururken
bu durumu bir zenginlik olarak değerlendirmektedir.
14. Kuramlar- Medya Düzeni - Mecralar - Teknolojiler - Uygulamalar
Sosyal Medyanın Yeri
Sosyal medya, internet medyasının rakibi değil destekleyicisi konumundadır. School.com’un
bu konuda yayınladığı infografik oldukça değerli bilgiler vermektedir.
• Kullanıcıların %50’si sıcak haberleri sosyal medya mecralarından okuyorlar.
• Okuyucuların %59’u haberi Facebook’tan, %19’u Twitter’dan %12’si Youtube’dan, %11.6’sı
Google+’tan, takip ediyor.
• 2009’dan beri haber sitelerinin sosyal medya ile aldıkları trafik %59 artmıştır.
Sosyal medyadan yayılan büyük haberler
• Mısır olayları, Facebook
• Hudson nehrine düşen uçak, Twitter
• Bahreyn’de protestocuların ölüdürülmesi, Yuoutube
• Kraliyet ailesinin düğünü, Twitter
• Whitney Houston’ı ölüm haberi, Twitter
• Üsame Bin Ladin!in öldürülmesi
• Hilary Clinton’un 2.Obama kabinesinde yer almak istememesi, Twitter
• Newt Gingrich’in, ABD başkanlığına adaylığı, Twitter
15. Kuramlar- Medya Düzeni - Mecralar - Teknolojiler - Uygulamalar
Sosyal Medyanın Yeri
• Sosyal medya bir anlamda da ‘’vatandaş gazeteciliği’’ kavramını gündeme taşımış ve
ciddi anlamda sorgulanmasına neden olmuştur. Sosyal medya hızlı olması, herkesin
haberleri en kısa zamanda geniş kitlelere duyurabilmesi açısından önemsense de,
haberin doğruluğu ve tarafsızlığı her zaman su götürür bir konu olarak kalacaktır. Zira
bireyler angaje oldukları fikre veya tarafın politik görüşüne uygun bir şekilde bilgilendirme
yapmakta ve olayı ciddi anlamda çarpıtabilmektedir.
• 3G bağlantılı ve kameralı akıllı telefonlar normal şartlar altında bir basın mensubunun
kendi ekipmanlarıyla giremeyeceği mekanlara girmiş ve herhangi bir sınırlandırmaya
maruz kalmadan bu haberler internet kanalıyla da paylaşılmıştır.
• Kanuni sınırlamalar ve maddi kaygılarla yayınlanamayan haberler önce sosyal medyada
yayınlanabilir olmuş, sosyal medyada gündemin üst sıralarına yerleştiğinde ise geleneksel
medyayı etkilemeye başlamıştır.
• Çıkan haberlerin sıklıkla taraflı, manipülatif olması sosyal medya haberciliğine gölge
düşürse de online haberciliğin çok önemli bir destekleyicisidir.
16. Kuramlar- Medya Düzeni - Mecralar - Teknolojiler - Uygulamalar
Geleneksel / Modern
Geleneksel Medya Yeni Medya
İtibar indeksi yüksektir İtibar indeksi düşüktür
Gündemi geriden takip eder Gündemi anlık olarak takip eder
Haberi doğrulatmak önemlidir Haber doğrulatılmadan da yayınlanabilir
Arşive ulaşmak için prosedür gerekir Gazete arşivi elinizin altındadır
Haber düzeltmesi için gün geçmesi gerekir Haber anlık düzeltilebilir, güncellenebilir
Ölçümler varsayımsaldır ve kesin değildir Ölçümler kesin sayılara dayanır
Maliyet yüksektir ve yükselmektedir Maliyet düşüktür ve düşmektedir
17. Kuramlar- Medya Düzeni - Mecralar - Teknolojiler - Uygulamalar
Geleneksel / Modern
Geleneksel Medya Yeni Medya
Etkileşim gecikmeli ve azdır, tek yönlüdür Etkileşim yoğun ve çok yönlüdür
Zengin medyalardan yoksundur Video, resim, metin, ses dosyası vardır
Paylaşma imkanınız kısıtlıdır Anlık paylaşabilir bilgilendirebilirsiniz
Kamuoyu oluşturma zaman alır Çok kısa sürede kamuoyu oluşur
Yorum yapamazsınız Habere anlık yorum yapabilirsiniz
Eşik bekçileri kurumsaldır Eşik bekçileri fenomenlerdir
Katkı sunamazsınız İçerik gönderip, katılım sağlayabilirsiniz