REVIEWER

1. ARALING PANLIPUNAN
Asia – pinakamalaking kontinente sa buong mundo.
- Matandang salita
- Daila at malawak na tradisyon
Eurocentric - pananaw ng mga Europeo na nag-aangkin n dakilang tradisyon, kasaysayan at kultura.
Herodotus - pinakaunang tao na na gumamit ng salitang Asia
Antolia – sibilisasyon sa labas ng Greece
Assuwa o Assua - tumukoy sa rehiyon na matatagpuan sa kanlura ng Anatolia
Asian-centric - nagbibigay halaga sa papel na ginagampanan ng mga Asyano sa paghubog ng kanilang kultura
at kasaysayan.
 Sibilisasyong Sumer, Harappa at Mohenjo-Daro at Shang
 Christianity, Judaism, Buddhism, Confucianism, Taoism, at Shinto
Asiancentrism - kaisipang nagbibigay halaga sa mga wika, pilosopiya, at kasaysayan ng Asia
Martin Luther - isang Europeo, ngtatag ng Protestanismo , sinabi niya na si Hesukristo ay tunay na taga
pagligtas.
Prime Meridian- imahinary line sa gitna mula sa itaas pababa
- Humahati sa dalawang bahagi ng globo
Longhitud- distansyang angular na nagtutukoy sa silangan at kanluran ng Prime Meridian
Latitud – distansyang angular na nagtutukoy sa hilaga o timog ng ekwador
*hugis ng kontinente ay di tiyak o irregular
Kontinente- pinakamalaking dibisyon ng lupain sa daigdig
44, 486, 104 kilometro kwadrado – sukat ng Asia
Kabundukan - hanay ng mga bundok
Himalayas- pinakasikat ng kabundukan
 Ural sa Western Asia, Hindu kush sa Afghanistan, Pamir sa Pakistan, Tien Shan sa Hilagang Asia,
Ghats sa South Asia, Caucasus sa Azerbaijan, Georgia, Russia at Armenia
Mt. Everest – pinakamataas na bundok (8, 850m)
Mt. Apo - pinakamataas na bundok sa Pilipinas , matatagpuan sa pagitan ng Davao at Nort Cotabato
Kanchenjunga - pang 3 sa pinakamtaas na bundok
Pinatubo - pang 10 sa pinakasikat na bulkan sa Pilipinas, itinuturing na pang 2 sa pinakamalakas na pagsabog
Krakatoa - pang 2 sa pinakasikat na bulkan sa Indonesia
Tambora - pang 4 na pinakasikat na bulkan sa Indonesia.
Talampas – anyong lupa sa itaas na tumutukoy sa kapatagan sa itaas ng bundok.
Tibet - pinakamataas na talampas sa daigdig, tinaguriang roof pf the world
Baguio – pinakatanyag na talampas sa bansa
Disyerto – anyong lupa na binubuo ng buhangin
Gobi – disyerto na pinakamalawak sa Asia at pang 4 sa buong mundo
Kapuluan - maliliit at malaking pulo
 Tanyag n apulo sa kontinenteng Asia ay kinabibilangan ng Cyprus, Andaman, Sri Lanka, Maldives, Borneo,
Taiwan , Palawan, Boracay, Batanes, at Siargao

2. Tangway - tawag sa kapuluan na nakausli sa karagatan
Kapatagan - patag na kalupaan
Caspian Sea – kinikilalang pinakamalakinh lawa sa mundo
Lake Baikal - pinakamalalim na lawa sa daigdig
Dead Sea - kilala sa pagiging maalat
Huang He - kulay dilaw na tubig
Mekong - limang bansa ang binabagtas
West Philippine Sea - pinag aagawan ng mga bansang tulad ng China, Pilipinas at iba pangbansa sa SoutheAST Asia
Persian Gulf - lagusan at daan para sa kalakalan ng langis
Klima- tumutukoy sa kalagayan ng atmosphere sa isang lupain sa loob ng mahabang panahon
Tatlong uri ng Klima
1. Klimang Polar - malamig na klima na nararanasan ng matataas na lugar
2. Klimang Temperate- nkakaranas ng katamtamang lamig at init
3. Klimang Tropikal - napakainit na klima
Iba pang Karagdagang uri ng Klima
1. Semi-arid - tumutukoy sa klima n amula sa mainit papalamig
2. Desert - mainit patungo sa hindi gaano malamig
3. Humid Subtropical - katamtamang init patungong mainit na tagtuyot
4. Humid Continental - katamtamang init patungong taglamig
5. Subarctic - maikling tagtuyot na malamig-lamig at mahabng taglamig
6. Highland - ang klima dito ay batay sa taas ng lupain
Monsoon - nagmula sa wikang Arabic na nangangahulugang season
Habagat - ito ay hanging umiihip sa isang particular na direksyon sa isang panahon. (April to September)
Amihan - hilagang silangan bahagi ng Asia (November to March)
Behetasyon – uri o dami ng mga halaman sa isang lugar
Mga uri ng Behetasyon
1. Tundra - tawag sa kalupaan na kakaunti ang mga halamang nakatakip at walang punong tumutubo sahil sa
sobrang lamig ng klima
- Nababalutan ng lumot
- Pinakamalamig sa lahat ng behetasyon
- Kahulugan ng salitang ito ay isang kapatagan na walang punongkahoy
2. Taiga – salitang Russian para sa kagubatan
- Pinakmalawak na behetasyon sa buong mundo
- Nasa ibaba ng tundra
- Kilala sa tawag na boreal forest
- Coniferous halamang tumutubo rito
3. Steppe – tuyo at madamong kapatagan
- Uri ng damuhang may uagat na mababaw
4. Prairie - malawak at patag na damuhan
- Tinataniman ng trigo
5. Savanna - pinagsamang damuhan at kagubatan
- Ang klima rito ay tag ulan at tag init
6. Kagubatang Tropikal - may mga punong may malalapad ang dahoon na nangangailangn ng mahabang tag init
7. Disyerto - matitinik at mahahabnag halaman ang tumutubo rito.

3. Clean Air Act - pagbabawal sa pagsusunog ng basura
Populasyon - tawag sa bilang ng kabuuang dami ng tao na naninirahan sa isang particular na lugar.
 Tatlong grupo ng pagpapangkat ng populayson ayon sa gulang
- 0- 14 na edad ay itinuturing na bata
- 15-64 produktibong pangkat
- 65 pataas tinuturing na matatanda
Pagsasaka – pangunahing ikinabubuhay ng mga Asyano
GDP (Gross Domestic Product) – kabuuang kita ng bansa
Migrasyon – paglipat ng tirahan mula sa isang lugar na kinagisnan papunta sa isang bagong pook
Etnisidad - tawag kung saan ang isang tao ay kabilang sa isang pangkat na may iisang kultura
Linggwistiko- tawag sa wika na ginagamit sa isang lugar
Etnolinggwistiko - tumutukoy sa sa pagkakapare-pareho a pagkakaiba iba ng mga tao sa isang lugar ayon sa kultura at
wikang kanilang sinambit
Tonal - kahulugan ng mga salita at pangungusap ay nagbabago ayon sa tono sa ng pagbigkas nito
Nontonal - pagbabago sa tono ng mga salita ay hindi makapagbabago sa kahulugan ng mga salita at pangungusap.
Dravidian - Naninirahan sa Timog ng India, ang kanilang kultura ay hindi naimpluwensyahan ng sinumang dayuhan
Austronesian- matatagpuan sa Indonesia, Malaysia at Pilipinas, ang kanilang wika ay pagiging magalang sa nkakatanda
at my kapangyarihan
Jew - nagsimula noong panahon ng bibliyasa kalupaan ng Israel,tradisyong ritwal ang isinasagawa ayon sa paniniwala
Japanese- Wika ng Japan, mailalarawan ito bilang pagpapakumbaba, sila ay yumuyuko pagpapakita ng paggalang
Tamil- matatagpuan ang pinakamagagandang templo, mahilig sa maanghang na curry, nagtatanim ng niyog at kopra na
ginagawa alak.
Kerala – Sagana sa ulan, karaniwang tinatanim ay halamang pampalasa tulad ng paminta at luya
Javanese- lalaki ang karaniwang ginagawang pinuno,
Bahasa – matinding pagpapahalaga sa mga nakatatanda at sa may kapangyarihan sa lipunan
Ainu – nabubuhay sa pamamagitan ng pangangaso, pagsasaka, pangingisda, at pagbebenta ng mga produkto sa mga
turista. Naniniwala sila na ang lahat ng bagay sa kalikasan ay pinananahanan ng mga espiritu