10Η ΕΝΟΤΗΤΑ ΓΛΩΣΣΑΣ Δ ΔΗΜΟΤΙΚΟΥ Μεταφορά-Κυριολεξία, Αντωνυμίες αόριστες, προσωπικές , κτητικές, αυτοπαθείς και ερωτηματικές, Αντίθετες λέξεις με α-(αν-) Τροπικοί προσδιορισμοί - Τροπικά επιρρήματα, 5Να ξεχωρίζω τα τροπικά επιρρήματα από τα επίθετα Να αναγνωρίζω τις προθέσεις Μετοχές σε –οντας και ώντας Κύριες και δευτερεύουσες χρονικές προτάσεις ( να τις αναγνωρίζω) Χρονικοί σύνδεσμοι ( Να τους αναγνωρίζω μέσα στις προτάσεις), Να μετασχηματίζω προτάσεις έτσι, που η μια να είναι χρονική Συλλαβισμός

1. Ενότητα 10η
Δ΄ ΤΑΞΗ ΓΛΩΣΣΑ
ΟΝΟΜΑ:…………………………………………………………………………………………………..
Κουφοπούλου Μαρία

2. 1
1. Γράφω Κ για κυριολεξία και Μ για μεταφορά:
(…) κόβω ξύλα (….) κόβω δρόμο
(…) καθαρά ρούχα (….) καθαρό μυαλό
(…) μαύρα δάκρυα (….) μαύρα μαλλιά
(…) σπάω πλάκα (….) σπάω το τζάμι
(…) βαθύς ποταμός (….) βαθύς ύπνος
(…) τρώω γκολ (….) τρώω το φαγητό
(…) σκληρό υλικό (….) σκληρή καρδιά
2. Γράψε προτάσεις στις οποίες οι παρακάτω λέξεις χρησιμοποιούνται
κυριολεκτικά και μεταφορικά όπως στο παράδειγμα:
κοιμάμαι Κοιμάται όρθιος. (μεταφορά)
Κάθε βράδυ κοιμάται νωρίς για να αισθάνεται αναζωογονημένος και να είναι υγιής.(κυριολεξία)
τρέχω
……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………………………………………………..…………………………
Ραγίζω
……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………………………………………..………………………………
κλέβω
……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………………………………………………………….………………
παγώνω
……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………….………
γλώσσα
………………………………………………………………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………………………………………………………………
Κυριολεξία έχουμε όταν χρησιμοποιούμε μια λέξη με την πραγματική της σημασία.
(γλυκό πεπόνι)
Μεταφορά έχουμε όταν χρησιμοποιούμε μια λέξη όχι με την πραγματική της
σημασία (γλυκό πρόσωπο)

3. 2
3. Αντιστοίχισε τις φράσεις με τη λέξη γλώσσα με τη σημασία τους:
Μου βγήκε η γλώσσα   Δε μιλάει
Δε βάζω χαλινάρι στη γλώσσα μου   Κουράστηκα να μιλώ ή να
επαναλαμβάνω τα ίδια
Κατάπιε τη γλώσσα του   Κουράστηκα, λαχάνιασα
Μάλλιασε η γλώσσα μου   Δε συγκρατώ τα λόγια μου
Φάε τη γλώσσα σου!   Μην το ξαναπείς
4. Υπογραμμίζω στο παρακάτω κείμενο τις φράσεις όπου υπάρχουν μεταφορές:
Σήμερα πήγα αδιάβαστος στο μάθημα της Ιστορίας, γιατί χθες έπαιζα με τους φίλους μου ως
αργά και μετά ήμουν πτώμα από την κούραση. Πέρασα βέβαια πολύ ωραία, σήμερα όμως με
έτρωγαν οι τύψεις και με είχε κυριέψει ο φόβος. Τι θα έκανα αν με ρωτούσε κάτι η δασκάλα;
Όταν μπήκε στην τάξη, η καρδιά μου φτερούγισε στο στήθος μου. Μου φάνηκε πως η ματιά της
καρφώθηκε πάνω μου και μου κόπηκαν τα γόνατα. Ευτυχώς όμως, η δασκάλα άρχισε να
παραδίδει αμέσως το παρακάτω μάθημα χωρίς να εξετάσει κανέναν κι η καρδιά μου πήγε στη
θέση της.
Ξαναθυμάμαι τις αντωνυμίες:
Ονομάζουμε τις λέξεις που χρησιμοποιούμε αντί για ονόματα, για να δείξουμε σε
ποιον αναφερόμαστε όταν μιλάμε.
Α’ προσ. εγώ ,εμένα , μου, με, εμείς, εμάς, μας
Β’ προσ. εσύ, εσένα , σου, σε, εσείς, εσάς, σας
Γ’ προσ. αυτός-ή –ό, αυτού -ής, αυτόν -ήν -ό,
τος-τη-το, ,του-της-του τον-την-το
αυτοί-ές-ά, αυτών, αυτούς, τοι-τες-τα, τους-τις
Ονομάζουμε τις λέξεις που μας δείχνουν σε ποιον ανήκει κάτι.
ο δικός μου/μας κήπος, η δική μου/μας τάξη, το δικό μου/μας μολύβι,
ο δικός σου/σας- η δική σου/σας- το δικό σου/σας
ο δικός του-της/τους, η δική του-της/τους-το δικό του-της/τους
το πινέλο μου/σου/του/μας/σας/τους, η καρέκλα της, κ. ά.

4. 3
Ονομάζονται οι αντωνυμίες που φανερώνουν πως το ίδιο πρόσωπο που ενεργεί
δέχεται και την ενέργεια. Είναι:
ο εαυτός μου/σου/του-της/μας /σας/τους
του εαυτού μου /σου/του-της/μας /σας/τους
τον εαυτό μου /σου/του-της/μας /σας/τους
των εαυτών μας/σας/τους
τους εαυτούς μας/σας/τους
Ονομάζονται οι λέξεις που χρησιμοποιούμε όταν ρωτάμε για τα ουσιαστικά. Είναι:
Ποιος-ποια-ποιο , ποιοι-ποιες-ποια κ.ά. ;
Πόσος-πόση-πόσο, πόσοι-πόσες-πόσα κ.ά. ; Τι;
Αόριστες λέγονται οι αντωνυµίες που φανερώνουν αόριστα, δηλαδή χωρίς
να τα ονοµάζουν, ένα πρόσωπο, ένα ζώο ή ένα πράγμα.
Οι αόριστες αντωνυµίες είναι:
ένας, μια, ένα (κλίνεται µόνο στον ενικό αριθμό και είναι ίδια µε το αριθμητικό
και µε το αόριστο άρθρο)
κανένας (κανείς), καμιά (καμία), κανένα (κλίνεται µόνο στον ενικό αριθμό)
κάθε (δεν κλίνεται και συνηθίζεται να χρησιµοποιείται σαν επίθετο)
καθένας, καθεμιά (καθεμία), καθένα (κλίνεται µόνο στον ενικό αριθμό)
κάποιος, κάποια, κάποιο
κάμποσος, κάμποση, κάμποσο
άλλος, άλλη, άλλο
μερικοί, μερικές, μερικά (κλίνεται µόνο στον πληθυντικό αριθμό)
κάτι, κατιτί, καθετί (δεν κλίνονται)
τίποτε (τίποτα), (δεν κλίνονται)
ο, η, το δείνα (δεν κλίνονται)
ο, η, το τάδε (δεν κλίνονται)

5. 4
5. Συμπληρώνω τα κενά των προτάσεων με τη σωστή αόριστη αντωνυμία από αυτές που
βρίσκονται στην παρένθεση:
(άλλη, κάτι, κάποιο, κάθε, καθένας, μερικοί, κάμποσες, τίποτα, κανένα, καθετί)
……….…….. παιδί πήρε το ποδήλατο από την αυλή.
…………….. τον βασανίζει.
Θέλω να ξέρω το ……………….. για σένα.
Πέρασα από το σπίτι του ……………..…… φορές, αλλά έλειπε.
…………………. φορά να προσέχεις.
Δεν είδα ……………..…… γνωστό εκεί.
Ο ………..……….. πρέπει να προσέχει τα πράγματά του.
…………….….. άνθρωποι είναι πολύ αγενείς.
Δεν έχω ……………..……. να σου πω.
Αυτό πρέπει να γίνει με ………….……. τρόπο.
6. Υπογράμμισε τις αντωνυμίες στις παρακάτω προτάσεις και γράψτε τες
στην κατάλληλη στήλη του πίνακα που ακολουθεί:
 Ποιος σου είπε ότι έφαγα κι άλλο γλυκό;
 Από τα λόγια της καταλάβαμε ότι ενδιαφέρεται μόνο για τον εαυτό της.
 Πόσες φορές σε ρώτησε ο πατέρας σου αν θέλεις να σου φέρει κάτι από το περίπτερο
και εσύ του απάντησες «Δεν θέλω τίποτα»;
 Μερικοί ψαράδες με τις βάρκες τους βοήθησαν το δελφίνι να ξαναβγεί στο πέλαγος.
 Υποστήριζε ότι μόνο η δική του γνώμη ήταν σωστή.
Προσωπικές Κτητικές Αυτοπαθείς Ερωτηματικές Αόριστες
7. Συμπληρώνω το οριστικό (ο, η, το) ή το αόριστο άρθρο (ένας, μια, ένα) και
μαθαίνω την ιστορία του ελληνικού αλφάβητου:
Οι Έλληνες έγραψαν αρχικά ………. Γλώσσα τους με ………… μορφή του προελληνικού αλφάβητου,
που λέγεται Γραμμική Β΄. Η γραφή αυτή διαβάστηκε το 1953, ύστερα από ……….. ανακάλυψη
της σημασίας των γραμμάτων από ……….. Άγγλο μελετητή, ……….... Μάικλ Βέντρις. Επειδή η

6. 5
Γραμμική Β΄ παρουσίαζε μεγάλες δυσκολίες, γιατί είχε 90 χαρακτήρες, οι Έλληνες την
εγκατέλειψαν και πήραν από τους Φοίνικες, ………..… λαό που ζούσε στις ακτές της ανατολικής
Μεσογείου, το φοινικικό αλφάβητο. Αυτό θα πρέπει να έγινε πρώτα σε ……..… περιοχή που είχε
συχνή επικοινωνία με τους Φοίνικες, όπως ήταν οι πόλεις ………. Μικράς Ασίας. ……… Φοίνικες
χρησιμοποιούσαν ……….. αλφάβητο που είχε σύμβολα μόνο για τα σύμφωνα, γι’ αυτό οι Έλληνες
επινόησαν κι άλλα σύμβολα για να δηλώσουν …….… φωνήεντα.
8. Γράψε πώς λέγεται αυτός/ή:
που φτιάχνει οίνο : ……………………………………….
που φτιάχνει άρτο:…………………………………………
που εκτρέφει πτηνά:……………………………………..
που πουλάει ψάρια(ψάρι = ιχθύς):……………………………………………….
που περιποιείται μαλλιά (κόμη):…………………………………………………..
που πουλάει φρούτα ( όπωρα):……………………………………………………..
που πουλάει παλιά αντικείμενα:……………………………………………………..
9. Αντιστοίχισε τις λέξεις της καθαρεύουσας με τις λέξεις της δημοτικής:
κόμβος   κουμπί
άρκτος   κόμπος
κομβίον   αρκούδα
σησάμι   κατσούφης
κατηφής   θυμάμαι
ενθυμούμαι   σουσάμι
άρτος   ψάρι
ιχθύς   ψωμί
κόμη   παλιό
πτηνό   μαλλιά
παλαιό   κρασί
οίνος   πουλί
Το στερητικό –α /αν-
α- στερητικό πρόθημα, που δηλώνει έλλειψη, απουσία, στέρηση.
Μπροστά από επίθετα φανερώνει το αντίθετο:
άβουλος, απέραντος, αναξιόπιστος, ανεδαφικός
Όταν μπαίνει μπροστά από λέξεις που αρχίζουν από φωνήεν προσθέτουμε ένα ν για να
είναι πιο εύηχη η λέξη:
α + άξιος= ανάξιος
α + έτοιμος= ανέτοιμος
Υπάρχουν όμως περιπτώσεις που δεν μπαίνει το ν.
Π.χ. αήττητος, άυπνος, άοπλος, άυλος κλπ.

7. 6
10. Γράψε τις αντίθετες λέξεις:
γνωστός …………………………………. δυνατός ………………………………….
όμοια …………………………………. ισότητα ………………………………….
δετός …………………………………. κατάλληλος ………………………………….
άξιος …………………………………. ήσυχος ………………………………….
ισχυρός …………………………………. καθιστός ………………………………….
Υπάρχουν δυο ειδών μετοχές. Οι μετοχές σε –οντας.-ώντας και οι μετοχές σε –
μένος-μένη-μένο.
Η Ελένη ήρθε τρέχοντας και η Σίλια χαμογελώντας. Μετά έφυγαν χαρούμενες.
Οι λέξεις τρέχοντας και χαμογελώντας είναι μετοχές ρημάτων ενεργητικής φωνής
είναι άκλιτες και γράφονται :
 Με όμικρον όταν το ρήμα τονίζεται στην παραλήγουσα
π.χ. τρέχω-τρέχοντας, παίζω-παίζοντας
 Με ωμέγα όταν το ρήμα τονίζεται στην λήγουσα
π.χ. γελώ-γελώντας, πηδώ-πηδώντας
Η λέξη χαρούμενες είναι μετοχή παθητικής φωνής και κλίνεται όπως τα επίθετα.
11. Ξεχωρίζω τις μετοχές της ενεργητικής και της παθητικής φωνής
τραγουδώντας, ντυμένος, στολισμένη, γελώντας, πηγαίνοντας, ραμμένος, καρφωμένος,
πηδώντας, καρφώνοντας, μεθυσμένος, αγαπημένοι, κλαίγοντας, μιλώντας, μαζεμένες
Ενεργητική φωνή Παθητική φωνή
12. Φτιάχνω μετοχές σε –οντας ή –ώντας από τα ρήματα:
μαγειρεύω ………………………… ανάβω ………………….………….. πίνω……………………………………
καίω ……………………………..……. αθροίζω ……………………………. πεινώ…………………………………..
σέρνω………………………………….. περνώ…………………………….….. βλέπω………………………….………
κεντώ………………………………… ζητώ ………………………………….. ανάβω …………………………………

8. 7
13. Να σχηματίσετε τις μετοχές σε –οντας ή ώντας με τα ρήματα των
παρενθέσεων:
Τα παιδιά βγήκαν ……………………………………… (τρέχω) στο προαύλιο. Πέρασα όλο το
απόγευμα ………………………………. (γράφω) ασκήσεις .
Αυτός έφτιαξε περιουσία ………………………………………… (δουλεύω) πολύ σκληρά ακόμα και
……………………………….… ( ξενυχτώ).
Κατάφερε τελικά ………………………………….. (ρωτώ) να βρει το δρόμο που έψαχνε.
Η γιαγιά περνούσε τις ώρες της ……………………………………… (πλέκω).
14. Γράφω τις παθητικές μετοχές των ρημάτων
λύνομαι - λυμένος πλένομαι………………………………
δένομαι -…………………………. κουράζομαι…………………………….
στολίζομαι……………………….. πνίγομαι…………………………………
15. Τρέπω το ρήμα της παρένθεσης σε μετοχή παθητικής φωνής όπως στο
παράδειγμα:
Φυσούσε ( παγώνω) βοριάς. Φυσούσε παγωμένος βοριάς.
Ο Κώστας είναι ( ξαπλώνω) ……………………………..…………………………
Ο Γιάννης είναι (χαίρομαι) ……………………………………………………………
Με κοιτούσε σα ( χάνομαι) ………………………………………..………………
1. Εγώ με τον Γιώργο θα πάμε σινεμά.
2. Θα βγούμε από την μπροστινή πόρτα.
3. Χωρίς αυτήν δεν πάω πουθενά.
4. Θα σε περιμένω για ένα λεπτό.
5. Θα πάμε μια βόλτα ίσαμε εκεί πέρα.
Στα παραπάνω παραδείγματα οι λέξεις: με, από, χωρίς, για, ίσαμε, εκτός,
είναι προθέσεις, δηλαδή άκλιτες λέξεις που μπαίνουν μπροστά από ουσιαστικά,
επίθετα, αντωνυμίες, αριθμητικά και επιρρήματα, για να δηλώσουν τόπο, χρόνο,
αιτία, τρόπο, προέλευση και πολλά άλλα.
Οι είκοσι (20) πιο συνηθισμένες προθέσεις είναι :
οι μονοσύλλαβες: με, σε, για, ως, πριν, προς, σαν
οι δισύλλαβες: αντί, από, δίχως, έως, κατά, μετά, μέχρι, παρά, χωρίς
οι τρισύλλαβες: εναντίον, εξαιτίας, ίσαμε, μεταξύ
ΣΗΜΕΙΩΣΗ: Η πρόθεση σε συναντιέται πολύ συχνά ενωμένη με το άρθρο,
π.χ. σε + το = στο, σε + τη = στη

9. 8
Τα μέρη του λόγου είναι δέκα
 Έξι από αυτά κλίνονται ( κλιτά μέρη) και
 Τέσσερα δεν κλίνοντα (άκλιτα μέρη)
Το ουσιαστικό και το επίθετο λέγονται και ονόματα
16. Να υπογραμμίσεις τις προθέσεις που υπάρχουν στο παρακάτω κείμενο.
Η Ευγενία κάνει παρέα με κωφά και ακούοντα παιδιά και η πιο στενή φίλη της είναι ένα
ακούον κοριτσάκι από την Κρήτη, Η Στεφανία. Από την παρέα με την Ευγενία, η Στεφανία
έμαθε τη νοηματική γλώσσα κι έτσι επικοινωνούν χωρίς δυσκολία. Κατά τη διάρκεια των
καλοκαιρινών διακοπών, που τις πέρασαν μαζί, η Ευγενία έμαθε από τη φίλη της για το
μπαλέτο. Έτσι, μετά την επιστροφή της, γράφτηκε αμέσως σε μια σχολή μπαλέτου.
Σήμερα, παρά τις δυσκολίες που αντιμετώπισε αρχικά, είναι μια πολύ καλή χορεύτρια,
που θέλει να χορεύει από το πρωί ως το βράδυ.
Γράψε τα ουσιαστικά:………………………………………………………………………………………………………………….
……………………………………………………………………………………………………………………………………………………....
Γράψε τα ρήματα:………………………………………………………………………………………………………..............
………………………………………………………………………………………………………………………………………………………
ΚΛΙΤΑ ΜΕΡΗ ΑΚΛΙΤΑ ΜΕΡΗ
1 ΑΡΘΡΟ
2 ΟΥΣΙΑΣΤΙΚΟ
3 ΕΠΙΘΕΤΟ
4 ΑΝΤΩΝΥΜΙΑ
5 ΡΗΜΑ
6 ΜΕΤΟΧΗ
7 ΕΠΙΡΡΗΜΑ
8 ΠΡΟΘΕΣΗ
9 ΣΥΝΔΕΣΜΟΣ
10 ΕΠΙΦΩΝΗΜΑ

10. 9
Για να εκφράσουμε τον τρόπο, δηλαδή να απαντήσουμε στην
ερώτηση μπορούμε να χρησιμοποιήσουμε:
 τροπικά επιρρήματα π.χ. έτσι, μαζί, αλλιώς, καλά, βιαστικά, κτλ.
 εκφράσεις που δηλώνουν τρόπο π.χ. σιγά σιγά, έτσι κι αλλιώς, έτσι κι έτσι, κτλ.
μετοχές του ενεστώτα της ενεργητικής φωνής που τελειώνουν σε –οντας ή ώντας
π.χ. Έφτασα στο σπίτι τρέχοντας και τραγουδώντας.
 λέξεις που συνοδεύονται από προθέσεις.
π.χ. Πέρασε το δρόμο με προσοχή. Έκοψε το ψωμί χωρίς μαχαίρι.
Μια πρόταση που μπορεί να σταθεί μόνη της στο λόγο λέγεται ΚΥΡΙΑ ή
ΑΝΕΞΑΡΤΗΤΗ Π.χ. Προσπάθησα πολύ. Ήρθαμε αργά χθες το βράδυ.
Μια πρόταση που δεν μπορεί να σταθεί μόνη της στο λόγο, αλλά χρησιμεύει για να
συμπληρώσει το νόημα μιας άλλης πρότασης ή να προσδιορίσει έναν όρο μιας
πρότασης, λέγεται ΔΕΥΤΕΡΕΥΟΥΣΑ ή ΕΞΑΡΤΗΜΕΝΗ.
Π.χ. Δεν ήρθε σχολείο, γιατί ήταν άρρωστος.
(κύρια) ( δευτερεύουσα)
Προσπάθησα πολύ, όταν έγραφα τις ασκήσεις μου.
(κύρια) (δευτερεύουσα)
 Δεν μπορούμε να χρησιμοποιούμε μόνο δευτερεύουσες προτάσεις.
Δίπλα στη δευτερεύουσα υπάρχει πάντα μια κύρια.
 Η δευτερεύουσα πρόταση συνδέεται με την κύρια πρόταση με συνδέσμους.
Οι άκλιτες λέξεις που συνδέουν τις προτάσεις λέγονται σύνδεσμοι.
π.χ. Πριν αναπτυχθεί η γραφή, οι άνθρωποι συγκρατούσαν όλες τις πληροφορίες
στο μυαλό τους.
Η λέξη «πριν», με την οποία ξεκινάει η πρώτη πρόταση, δηλώνει τον χρόνο που
συνέβη κάτι και είναι χρονικός σύνδεσμος.
Γι’ αυτό και η πρόταση λέγεται χρονική πρόταση.

11. 10
Οι χρονικοί σύνδεσμοι είναι οι λέξεις:
αφού, αφότου, ενώ, καθώς, μόλις, όποτε, όσο που, όταν, πριν, προτού,
σαν, ωσότου, ώσπου.
Οι χρονικές προτάσεις χωρίζονται με κόμμα (,) από την πρόταση την
οποία προσδιορίζουν π.χ. Ενώ διαβάζει, ακούει μουσική.
17. Να υπογραμμίσετε τις χρονικές προτάσεις και να κυκλώσετε τον χρονικό
σύνδεσμο:
Όποτε ψάχνω τα κλειδιά μου, δεν μπορώ να τα βρω.
Το μάθημα συνεχίστηκε, όταν μπήκε ο δάσκαλος στην τάξη και αφού όλοι ηρέμησαν.
Όταν κοιμάμαι, έχω ένα φωτάκι ανοιχτό.
Πριν ξεκινήσω για το σχολείο, η μητέρα μου μου δίνει χαρτζιλίκι.
Ο πατέρας διόρθωνε μια συσκευή, όσο εγώ διάβαζα τα μαθήματά μου.
Το παιχνίδι άρχισε, μόλις ο διαιτητής σφύριξε την έναρξη του αγώνα.
Αφού ήπιε λίγο νερό, ο βουλευτής ξεκίνησε την ομιλία του.
Φτάσαμε στην κορυφή του βουνού, αφού περπατήσαμε τρεις ώρες.
Πριν ξεκινήσουμε, φάγαμε ένα πλούσιο πρωινό.
Σαν μας είδε, έφυγε τρέχοντας.
Καθίστε ήσυχα, έως ότου χτυπήσει το κουδούνι.
Ώσπου να έρθεις, θα έχω γυρίσει.
Κάθε μεσημέρι, προτού να φάμε, πλένουμε καλά τα χέρια μας.
18. Να υπογραμμίσετε τη δευτερεύουσα χρονική πρόταση, αφού πρώτα
συμπληρώσετε τον κατάλληλο χρονικό σύνδεσμο.
Χτύπησε το τηλέφωνο,____________ ετοιμαζόμουν να βγω.
_______ φύγεις, θέλω να με βοηθήσεις.
Κάνει γυμναστική, _______ ακούει μουσική.
_______ επιστρέφαμε από τα ψώνια, άρχισε να βρέχει.
Έβαλε τα κλάματα, _______ μας είδε.
Θα έχω ήδη τελειώσει, ___________ να φτάσεις.
19. Να ενώσεις τις δύο προτάσεις σε μία χρησιμοποιώντας τον χρονικό σύνδεσμο
της παρένθεσης.
 Ανεβαίνει στη σκάλα / Την πιάνει ίλιγγος (όταν)
Όταν ανεβαίνει στη σκάλα, την πιάνει ίλιγγος.

12. 11
 Ήρθε στο σπίτι μας / Ξημερώσει καλά καλά (πριν)
……………………………………………………………………………………………………………………………………….
 Άνοιξε την πόρτα / Είδε μπροστά της τον παππού (μόλις)
……………………………………………………………………………………………………………………………………….
 Είσαι αχάριστος / Δεν αναγνωρίζεις τις θυσίες μου (αφού)
……………………………………………………………………………………………………………………………………….
20. Να αντικαταστήσεις τις μετοχές με χρονικές προτάσεις, όπως στο παράδειγμα.
 Επιστρέφοντας στο σπίτι ο Λουκάς τράκαρε με ένα φορτηγό.
Όταν επέστρεφε στο σπίτι, ο Λουκάς τράκαρε με ένα φορτηγό.
 Ο πατέρας αποκοιμήθηκε στον καναπές διαβάζοντας εφημερίδα.
……………………………………………………………………………………………………………………………………….
 Ανεβαίνοντας στην κορυφή του λόφου είδα απέναντι το χωριό.
……………………………………………………………………………………………………………………………………….
 Φτάνοντας στα σύνορα τον ανάγκασαν να γυρίσει πίσω.
……………………………………………………………………………………………………………………………………….
21. Να ενώσεις τις προτάσεις με τον κατάλληλο χρονικό σύνδεσμο, όπως στο
παράδειγμα.
 Ερχόταν να μας δει / Τα παιδιά έκαναν μεγάλες χαρές.
Όταν ερχόταν να μας δει, τα παιδιά έκαναν μεγάλες χαρές.
 Έτρεξε ν’ ανοίξει την πόρτα / Χτύπησε το κουδούνι
……………………………………………………………………………………………………………………………………….
 Πάω για δουλειά / Πέρασα από την τράπεζα
……………………………………………………………………………………………………………………………………….
 Συζητούσαν / Την έπιασαν τα κλάματα
……………………………………………………………………………………………………………………………………….
22. Ας συλλαβίσουμε τώρα! Προσπάθησε να συλλαβίσεις γραπτώς τις παρακάτω
λέξεις.
δέντρο ………………………………. περγαμηνή…………………………………………..
Κρήτη ……………………………….. Μακεδονία…………………………………………….
εκστρατεία ……………………..………… ακριβό………………………………………………..…
πληροφορίες…………………………….…. ηλεκτρονικό……………………………………………
γράμμα……………………………….…………. αντιγραφή………………………………. …………….
μυαλό………………………….…………………. αναλαμβάνω…………………………………………