KAKAPUSAN AT
KAKULANGAN
1

 Ito ay kalagayan kung saan ang mga
pinagkukunang-yaman ay hindi sapat upang
tugunan ang pangangailangan at
kagustuhan ng tao.
 Ito ay tumutukoy sa pagkakaroon ng
limitasyon sa mga likas na yaman.
2

1.
3
Walang
konsepto ng
pagtitipid.
2.
Non-renewable ang
ibang likas na
yaman.
3.
Hindi nauubos ang
pangangailangan at
kagustuhan ng tao.

A Portrait by John Linnell of
Thomas Robert Malthus
4
“Malthusian
Theory of
Population”

 Ito ay kalagayan kung saan pansamantalang
hindi kasapatan ng mga produkto upang
tugunan ang pangangailangan at
kagustuhan ng tao.
5

1.
6
Gawain ng tao
katulad ng
hoarding.
2.
Pagkakaroon ng
kalamidad.
3.
Pagtaas ng demand
sa isang produkto.

HOARDING

1.
Mataas na
presyo ng
bilihin.
2.
Walang mabili o
kakaunti ang
mabibili sa
pamilihan.
3.
Dumarami ang
nagugutom.
8

4.
Import-
dependent
5.
Pagdami ng
umaalis sa bansa.
6.
Kakaunti ang
pamimilian.
9

PAGKAKAIBA NG
10
KAKAPUSAN AT KAKULANGAN

KAKAPUSAN KAKULANGAN
11

Paano natin
mabibigyang
solusyon ang
kakapusan at
kakulangan?

12
Subukin natin ang iyong
kaalaman. Isulat ang A kung
Kakapusan at B kung
Kakulangan ang ipinapahayag
ng bawat pangungusap.

Ito ay kalagayan kung saan
nauubos ang mga non-
renewable resources.

Ito ay kalagayan kung saan
panandalian lamang ang ating
mararanas sa pagkawala ng
produkto.

Ito ay mangyayari sa patuloy na
ng natural gas.

Ito ay pangmatagalang
kalagayan ng pagkaubos ng
pinagkukunang yaman.

Ito ang kalagayan na
mararanasan ng mga tao
kapag nagdaan ang isang
kalamidad.

TAGAPAGTAGUYOD NG KASAYSAYAN
BALIK-ARAL: Fact or Bluff
https://tinyurl.com/5x689zfh
Sa bawat pahayag ay sabihin o isulat kung ito ay FACT o
katotohanan at BLUFF naman kung hindi.
1. Mahalaga ang ekonomiks sapagkat itoy makatutulong sa
pagbuo ng matalinong desisyon.
2. Bilang bahagi ng lipunan, magagamit mo ang kaalaman sa
ekonomiks upang maunawaan ang mga napapanahong isyu
na may kaugnayan sa mahalagang usaping ekonomiko ng
bansa.

TAGAPAGTAGUYOD NG KASAYSAYAN
https://tinyurl.com/5x689zfh
3. Ang trade off ay pagpili o pagsasakripisyo ng isang bagay
kapalit ang isang bagay
4. Ang ekonomiks ay walang kinalaman sa pagiging matalino,
mapanuri at mapagtanong sa nangyayari sa iyong kapaligiran.
5. Ang kaalaman sa ekonomiks ay magagamit sa pag-unawa sa
mga desisyon mula sa mga pamimilian na mayroon ang
pamilyang iyong kinabibilangan.
BALIK-ARAL: Fact or Bluff

TAGAPAGTAGUYOD NG KASAYSAYAN
Mga Pamprosesong Tanong:
1. Ano ang naramdaman mo matapos mong
mapanood ang video?
2. Ano ang ipinahihiwatig ng video?
3. Bakit nagaganap ang ganitong sitwasyon?
4. Paano malulunasan ang nakita mong kaganapan
sa video?

TAGAPAGTAGUYOD NG KASAYSAYAN
PINAKAMAHALAGANG KASANAYAN SA PAGKATUTO (MELC)
Natataya ang kahalagahan ng ekonomiks sa pang araw-araw na
pamumuhay ng bawat pamilya at ng lipunan

TAGAPAGTAGUYOD NG KASAYSAYAN
1. Natutukoy ang kahulugan ng kakapusan at kakulangan;
2. Naihahambing ang kahulugan ng kakapusan at kakulangan;
3. Naiuugnay ang kahalagahan ng ekonomiks sa pagharap sa mga
suliraning dulot ng kakapusan sa pang araw-araw na pamumuhay.
LAYUNIN:

TAGAPAGTAGUYOD NG KASAYSAYAN
Ikalawang Linggo, Ika-apat na Araw
Aralin 4: Kakapusan,
Pagkakaiba ng Kakapusan at Kakulangan,
Ang kakapusan sa pang araw-araw
na pamumuhay
ARALING PANLIPUNAN

TAGAPAGTAGUYOD NG KASAYSAYAN
GAWAIN: IT’S TEKSTO TIME
Panuto: Basahin ang teksto tungkol sa aralin. Sagutin ang mga katanungan
tungo sa lalo pang pagkatuto ng mga mag-aaral.
Ang kakapusan o scarcity ay umiiral dahil limitado ang
pinagkukunang-yaman at walang katapusang pangangailangan at
kagustuhan ng tao kagaya ng kakapusan sa supply ng nickel,
chromite, natural gas at iba pang non-renewable resources. Ang
kakapusan sa mga nabanggit na halimbawa ay itinakda ng kalikasan.
Ang kondisyong ito ay nagtakda ng limitasyon sa lahat at naging
isang pangunahing suliraning pang-ekonomiya.

TAGAPAGTAGUYOD NG KASAYSAYAN
GAWAIN: IT’S TEKSTO TIME
Ang kakulangan o shortage ay nagaganap kung may
pansamantalang pagkukulang sa suplay ng isang produkto kagaya
ng kakulangan ng suplay ng bigas sa pamilihan sanhi ng bagyo,
peste, El Nino,pandemya tulad ng Covid-19 at iba pang kalamidad.
Ang kakapusan sa pang araw-araw na buhay ay inilarawan ni N.
Gregory Mankiw (1997) bilang isang pamayanan na may limitadong
pinagkukunang-yaman na hindi kayang matugunan ang lahat ng
produkto at serbisyo na gusto at kailangan ng tao.

TAGAPAGTAGUYOD NG KASAYSAYAN
GAWAIN: IT’S TEKSTO TIME
Sa pagharap sa suliraning pang-ekonomiya, mahalagang pag-isipan ang
opportunity cost ng gagawing desisyon.
1. Alin sa mga pamimiliang produkto ang gustong likhain?
2. Para kanino ang mga ito?
3. Alin ang higit na kailangan?
4. Paano ito lilikhain?
5. Ano ang kabutihang maidudulot sa pagpili?
6. Gaano kalaki ang halaga ng pakinabang?
Ang opportunity cost ay tumutukoy sa halaga ng bagay o nang best
alternative na handang ipagpalit sa bawat paggawa ng desisyon.

TAGAPAGTAGUYOD NG KASAYSAYAN
GAWAIN: IT’S TEKSTO TIME
Sa paggawa ng desisyon, makatutulong ang pagkakaroon
ng plano ng produksiyon at masusing pag-aaral kung saan
higit na makikinabang. Pagtuunan ng pansin ang alternatibong
produkto o serbisyo at timbangin ang kahalagahan nito sa
pang araw-araw na pamumuhay. Ang Production
Possibilities Frontier (PPF) ay isang modelo na nagpapakita
ng mga estratehiya sa paggamit ng mga salik upang makalikha
ng mga produkto.

TAGAPAGTAGUYOD NG KASAYSAYAN
Batay sa binasang teksto,sagutin ang mga
katanungan.
1. Ano ang kahulugan ng kakapusan at kakulangan?
2. Ano ang pagkakaiba ng kakapusan at kakulangan?
Magbigay ng halimbawa.
3. Kung ikaw ay nakaranas na ng kakulangan at kakapusan
sa loob ng inyong pamilya dulot ng Covid-19, paano
ninyo ito sinolusyunan?

TAGAPAGTAGUYOD NG KASAYSAYAN
GAWAIN 3: TALAHANAYAN
Panuto: Ihanay ang pagkakaiba at pagkakatulad ng kakapusan at
kakulangan.
Pagkakaiba Pagkakatulad
Kakapusan
Kakulangan

TAGAPAGTAGUYOD NG KASAYSAYAN
GAWAIN 4: TALENT MO, SHOW MO!
Pumili ng isa sa mga gawaing nabanggit at isulat ito sa iyong sagutang
papel.
Bawat pangkat ay magbibigay ng tatlong (3) sitwasyon o suliraning
may kinalaman sa kakapusan na kinakaharap ng lipunan na kanilang
kinabibilangan at kung paano ito isinasaayos o nabigyang solusyon ng
kanilang pinuno sa tulong ng konsepto ng ekonomiks na natutuhan sa mga
nakaraang aralin.
Maaring ilahad ang presentasyon sa mga sumusunod na paraan; tula,
awit, newscasting, roleplay, advertisement o patalastas at iba pa sa loob ng
limang (5) minuto. Mamarkahan ang pagtatanghal batay sa inihandang
rubrik.

TAGAPAGTAGUYOD NG KASAYSAYAN

TAGAPAGTAGUYOD NG KASAYSAYAN
Panuto: Tunghayan ang sitwasyong halaw sa balita ng Rappler Newsbreak
Podcasts and Videos. Basahin at unawaing mabuti at pagkatapos ay sagutin ang
tanong.
GAWAIN 5: PULSO NG MAG-AARAL
Ang epekto ng corona virus pandemic ay hindi nagtatapos sa mga
pasyenteng napupunta sa mga ospital. Ito ay makikita rin sa kabuhayan ng
mga Pilipino.
Abot 5 milyong Pilipino ang mawawalan ng trabaho dahil sa coronavirus
pandemic, ayon sa Department of Labor and Employment (DOLE). Ang
bilang na ito ay maaaring tumaas, depende kung gaano kalakas ang impact
ng pandemic sa ekonomiya ng Pilipinas sa mga susunod na buwan.
(Pinagkunan: Rappler Newsbreak Podcast:Pagdurusa ng Manggagawang Pilipino sa gitna ng Pandemya, Rappler.com,
May 30, 2020, rappler.com/newsbreak/262129-beyond-stories-labor-jobs-lossescoronavirus-pandemic-philippines/)

TAGAPAGTAGUYOD NG KASAYSAYAN
Pamprosesong Tanong:
Kung ikaw ay magiging isang pinuno ng ating
bansa, paano mo pamamahalaan ang suliranin
sa kakapusan at kakulangan dulot ng kawalan ng
hanapbuhay bunsod ng pandemya?
Pangatwiranan.

TAGAPAGTAGUYOD NG KASAYSAYAN
Pagtataya ng Aralin
Panuto: Isulat ang titik ng tamang sagot sa sagutang papel.
1. Ito ay umiiral dahil limitado ang pinagkukunang – yaman at walang
katapusang pangangailangan at kagustuhan ng tao.
A. kakulangan C. opportunity cost
B. trade off D. kakapusan
2. Ang shortage ay nagaganap kung may pansamantalang ________
sa supply ng mga produkto.
A. kakapusan C. trade off
B. opportunity cost D. kakulangan

TAGAPAGTAGUYOD NG KASAYSAYAN
3. Ayon sa kanya, ang kakapusan ay tulad ng isang pamilya na di kayang
ibigay ang pangangailangan ng miyembro nito.
A. Adam Smith C. Jose Basco
B. Gregorio Joson D. Gregory Mankiw
4. Ito ay tumutukoy sa halaga ng isang bagay o ng best alternative na handang
ipagpalit sa bawat paggawa ng desisyon.
A. opportunity cost C. Production Possibilities Frontier
B. trade off D. kakapusan
5. Ito ay ang pagpili o pagsasakripisyo ng isang bagay kapalit ng ibang bagay
at halagang ipinagpaliban.
A. kakapusan C. trade off
B. opportunity cost D. kakulangan

TAGAPAGTAGUYOD NG KASAYSAYAN
KOMPLETUHIN MO!
Naunawaan ko na ang ekonomiks ay mahalaga sa pamamahala ng
kakapusan dahil
____________________________________________________________________
____________________________________________________________________
___________________________________________________________________.
Nabatid ko sa aralin na ito na ang kakapusan ay
____________________________________________________________________
____________________________________________________________________
___________________________________________________________________

SANGGUNIAN:
I. Mga Larawan
Rappler Newsbreak Podcast:Pagdurusa ng Manggagawang Pilipino sa gitna ng
Pandemya, Rappler.com, May 30, 2020, rappler.com/newsbreak/262129- beyond-
stories-labor-jobs-lossescoronavirus-pandemic-philippines/)
https://tinyurl.com/5x689zfh
https://tinyurl.com/yc43wav8
TAGAPAGTAGUYOD NG KASAYSAYAN
“The New Humanitarian”, Poor squeezed by high prices, food shortages, IRIN
News, 6 May 2008, https://www.thenewhumanitarian.org/fr/node/241421.