SlideShare une entreprise Scribd logo
1  sur  20
“ಹೆಬ್ಬಾ ಳ ಶಾಸನ”
ಎಂ.ಎ ಇತಿಹಾಸ ಪದವಿಗಾಗಿ ಭಾಗಶಃ ಸಲ್ಲ
ಿ ಸುವ ಇತಿಹಾಸ ಮತ್ತ
ು ಕಂಪ್ಯೂ ಟಂಗ್
ಕಲ್ಲಕೆಯ ಸಚಿತ್
ರ ಪ
ರ ಬಂಧ
ಸಂಶೋಧನಾ ವಿದ್ಯೂ ರ್ಥಿನಿ
ಮೇಘನ. ಏನ್
ಸ್ನಾ ತ್ಕೋತ್
ು ರ ಇತಿಹಾಸ ವಿಭಾಗ
ಎರಡನೇ ವರ್ಿ
ಸರ್ಕಿರಿ ಪ
ರ ಥಮದರ್ಜಿ ರ್ಕಲೇಜು
ಯಲಹಂಕ ಬಂಗಳೂರು- 560064
ನೋಂದಣಿಸಂಖ್ಯೂ : HS200412
ಮಾಗಿದರ್ಿಕರು
ಡಾ.ಮಹೇಶ್
ಸಹಾಯಕ ಪ್ರ
ರ ಧ್ಯೂ ಪಕರು.
ಬಂಗಳೂರು ನಗರ ವಿರ್
ವ ವಿದ್ಯೂ ಲಯ
ಸರ್ಕಿರಿ ಪ
ರ ಥಮದರ್ಜಿ ರ್ಕಲೇಜು
ಸ್ನಾ ತ್ಕೋತ್
ು ರ ಇತಿಹಾಸ ವಿಭಾಗ.
ಯಲಹಂಕ ಬಂಗಳೂರು- 560064
ಮಾಗಿದರ್ಿಕರ ಪ
ರ ಮಾಣಪತ್
ರ
“ಹೆಬ್ಬಾ ಳ ಶಾಸನ” ಎಂಬ ವಿರ್ಯದ ಸಚಿತ್
ರ ಪ
ರ ಬಂಧವನ್ನಾ ಮೇಘನ. ಏನ್
ಅವರು ಇತಿಹಾಸದ ವಿರ್ಯದಲ್ಲ
ಿ ಎಂ.ಎ ಇತಿಹಾಸ ಪದವಿಯ ಇತಿಹಾಸ ಮತ್ತ
ು
ಕಂಪ್ಯೂ ಟಂಗ್ ಪತಿ
ರ ಕೆಯ ಮೌಲೂ ಮಾಪನರ್ಕಾ ಗಿ ಬಂಗಳೂರು ನಗರ
ವಿರ್
ವ ವಿದ್ಯೂ ಲಯಕೆಾ ಸಲ್ಲ
ಿ ಸಲು ನನಾ ಮಾಗಿದರ್ಿನದಲ್ಲ
ಿ ಸಿದದ ಪಡಿಸಿದ್ಯದ ರೆ.
ಡಾ . ಮಹೇಶ್
ಸಹಾಯಕ ಪ್ರ
ರ ಧ್ಯೂ ಪಕರು.
ಸರ್ಕಿರಿ ಪ
ರ ಥಮದರ್ಜಿ ರ್ಕಲೇಜು
ಸ್ನಾ ತ್ಕೋತ್
ು ರ ಇತಿಹಾಸ ವಿಭಾಗ.
ಯಲಹಂಕ ಬಂಗಳೂರು- 560064
ಶಾಸನಗಳು(Inscription)
ಶಾಸನಗಳು ರ್ಕಲದ ಧಮಿ, ಸಂಸಾ ೃತಿ,
ಆರ್ಥಿಕತೆ, ಆಡಳಿತ್ ಇನಿಾ ತ್ರ ಅಂರ್ಗಳ
ಬಗ್ಗೆ ಮಾಹಿತಿಯನ್ನಾ ಒದಗಿಸುವ ಜೋವಂತ್
ಸ್ನರ್ಕ
ಾ ಧ್ಯರಗಳು. ಸ್ನಮಾನೂ ವಾಗಿ
ಶಾಸನಗಳು ಭೂಸಂಶೋದನೆ ಮಾಡುವಾಗ
ಮತ್ತ
ು ಉತ್ಾ ನನಗಳಿಂದ
ದೊರೆತಿರುವುದ್ಯಗಿದೆ.
ಶಾಸನ ಎಂಬ ಪದವು ಆಂಗಿ ಭಾಷೆಯ
Inscription ಪದಕೆಾ ಸಂಬಂಧ ಹಂದಿದೆ.
Inscription ಪದವು ಲ್ಯೂ ಟನ್ ಬ್ಬಷೆಯ
Inscriber ನಿಂದ ಬಂದಿದೆ. ಇದರ ಅಥಿ
ಮೇಲೆ ಬರೆ ಎಂದ್ಯಗುತ್
ು ದೆ.
ಸ್ನಮಾನೂ ವಾಗಿ ಶಾಸನಗಳನ್ನಾ ಒಟ್ಟು 7 ಪ
ರ ರ್ಕರಗಳಾಗಿ ವಿಂಗಡಿಸಲ್ಯಗಿದೆ.
ಅವುಗಳಂದರೆ,
• ದ್ಯನ- ದತಿ
ು ಶಾಸನ.
• ಪ
ರ ರ್ಸಿ
ು ಶಾಸನ.
• ಮಾಸಿ
ು ಕಲುಿ (ಮಹಾಸತಿಕಲುಿ ) .
• ನಿಷಿಧಿಗಲ್ಲ
ಿ .
• ಕೂಟಶಾಸನ.
• ಯೂಪಶಾಸನ.
• ವಿೋರಕಲುಿ ಶಾಸನ.
• ದ್ಯನ-ದತಿ
ು ಶಾಸನ : ದ್ಯನಶಾಸನವನ್ನಾ ಅರಸರ
ಸಮಕ್ಷಮದಲ್ಲ
ಿ ಅಥವ ರಾಜನ ಅಪಪ ಣೆ ಪಡೆದ ಅವನ
ಪ
ರ ತಿನಿಧಿಯ ಸಮಕ್ಷಮದಲ್ಲ
ಿ ಕರೆಸಲಪ ಡುತಿ
ು ತ್ತ
ು . ಇದು
ದ್ಯನದ ಬಗ್ಗೆ ತಿಳಿಸುವ ಶಾಸನ .
ಇದರಲ್ಲ
ಿ 2 ವಿಧ, ಅವು
* ವೂ ಕ್ತ
ು ಗ್ಗ ಕಟು ದ್ಯನ. * ಸಂಸ್ಥೆ ಗ್ಗ ಕಟು ದ್ಯನ .
*ಪ
ರ ರ್ಸಿ
ು ಶಾಸನ: ಇವು ರಾಜನ ದಿಗಿವ ಜಯಗಳ ಬಗ್ಗೆ ತಿಳಿಸುತ್
ು ದೆ.
ಸ್ನಮಾನೂ ವಾಗಿ ಪ
ರ ರ್ಸಿ
ು ಶಾಸನವನ್ನಾ ರಾಜನ ಆರ್
ರ ಯದಲ್ಲ
ಿ
ಇರುವಂತ್ಹ ಆಸ್ನೆ ನ ಕವಿಗಳೇ ರಚಿಸಿರುತ್ತ
ು ರೆ . ಕವಿಗಳ
ಪ್ರಂಡಿತ್ೂ ದೊಂದಿಗ್ಗ ರ್ಕವೂ ಪ್ರ
ರ ಢಿಮೆಯನ್ನಾ
ರ್ಕಣಬಹುದ್ಯಗಿದೆ.
*ಮಾಸಿ
ು ಗಲುಿ : ಮಾಸಿ
ು ಎನ್ನಾ ವುದು ಮಹಾಸತಿ ಪದದ ತ್ದಭ ವ
ರೂಪವಾಗಿದೆ. ಪತಿಯ ಮರಣದೊಂದಿಗ್ಗ ತ್ತನ್ನ ಮರಣ
ಹಂದುವ ಸತಿಗ್ಗ ಮಹಾಸತಿ ಎನ್ನಾ ವರು .
*ನಿಷಿಧಿ ಕಲುಿ : ಗೃಹಸೆ ರು ಅಥವಾ ಜೈನ ಸನಾೂ ಸಿಗಳು
ಸಲೆಿ ೋಖನ ವ
ರ ತ್ದಿಂದ ಅಥವಾ ಸನಾೂ ಸದ ವಿಧಿ ವಿಧ್ಯನಗಳ
ಮೂಲಕ ಪ್ರ
ರ ಣತ್ತೂ ಗ ಮಾಡಿದರೆ ಅದರ ಬಗ್ಗೆ ತಿಳಿಸುವ
ಕಲುಿ ಗಳೇ ನಿಷಿಧಿ ಕಲುಿ ಗಳಾಗಿವೆ. ನಿಷಿಧಿ ಅಥವಾ ನಿಷಿದ್
ಎಂದರೆ ಕುಳಿತಿರುವುದು ಎಂದ್ಯಗುತ್
ು ದೆ .
*ಕೂಟಶಾಸನ:
ಕೂಟಶಾಸನವನ್ನಾ ಮಿಥೂ
ಶಾಸನ, ಕೃತ್ಕ ಶಾಸನ
ಅಥವ ನಕಲು ಶಾಸನ
ಎಂದು ಸಹ ಕರೆಯುತ್ತ
ು ರೆ.
ಬಹುತೇಕ ಕೂಟ
ಶಾಸನಗಳು ತ್ತಮ
ರ
ಪಟಗಳಲ್ಲ
ಿ ಕಂಡು
ಬರುತ್
ು ದೆ. ಕೃತ್ಕ ತ್ತಮ
ರ
ಪಟಗಳನ್ನಾ ಅಧಿಕೃತ್
ದ್ಯಖಲೆ ಎಂದೇ ಬಂಬಸಿ
ರಾಜರ ಮಂದೆ ಅಥವಾ
ಊರ ಗುರು ಹಿರಿಯರ
ಮಂದೆ ಪ
ರ ಸು
ು ತ್ ಪಡಿಸಿ
ಅನವರ್ೂ ಕ
ಸವಲತ್ತ
ು ಗಳನ್ನಾ
ಪಡೆಯಲ್ಯಗುತಿ
ು ತ್ತ
ು .
*ಯೂಫಶಾಸನ:
ಯಾಗದ ಸಂದರ್ಿದಲ್ಲ
ಿ
ಬಲ್ಲಕಡಲು ತಂದಿರುವ
ಹಸುಗಳನ್ನಾ
ಕಟು ಹಾಕಲು ನೆಟು ರುವ
ಸ
ು ಂರ್ಗಳಿಗ್ಗ ಯೂಫ
ಸ
ು ಂರ್ ಅಥವಾ ಯೂಫ
ಶಾಸನಗಳಂದು
ಕರೆಯುತ್ತ
ು ರೆ. ಈ
ಯೂಫ ಸ
ು ಂರ್ಗಳನ್ನಾ
ಮರದಿಂದ ಹಾಗೂ
ಶಿಲೆಗಳಿಂದ
ರಚಿಸುತಿ
ು ದದ ರು. ಪಂಪ
ಭಾರತ್ದಲ್ಲ
ಿ ಚಿನಾ ದಿಂದ
ರಚಿಸಿರುವ ಯೂಫ
ಸ
ು ಂರ್ದ ಉಲೆಿ ೋಖ
ಇರುವುದನ್ನಾ
ರ್ಕಣಬಹುದ್ಯಗಿದೆ .
*ವಿೋರಕಲುಿ ಶಾಸನ: ವಿೋರಗಲುಿ ಗಳು ಯೋಧನಬಾ ಯುದಧ ದಲ್ಲ
ಿ ವಿೋರಮರಣವನಾ ಪ್ಪಪ ದ
ಸಂಕೇತ್ವಾಗಿ ಸ್ನೆ ಪ್ಪಸಲಪ ಡುತ್
ು ವೆ. ಮಾಸಿ
ು ಕಲುಿ ಮತ್ತ
ು ವಿೋರಗಲುಿ ಗಳು ಭಾರತ್ದ್ಯದೂ ಂತ್ ಅನೇಕ
ರೂಪಗಳಲ್ಲ
ಿ ದೊರಕುತ್
ು ವೆ. ಕನಾಿಟಕದಲ್ಲ
ಿ ಕದಂಬರ ರ್ಕಲದಿಂದಲ್ಲ ವಿೋರಗಲುಿ ಗಳನ್ನಾ
ಸ್ನೆ ಪ್ಪಸುವ ವಾಡಿಕೆಯು ಮಂದುವರಿದುಕಂಡು ಬಂದಿದೆ. ವಿೋರಗಲುಿ ಗಳು ಶಿಲೆಯಂದ
ನಿಮಿಿತ್ವಾಗಿರುತ್
ು ವೆ ಮತ್ತ
ು ಶಿಲೆಯ ತ್ಲೆಭಾಗದಲ್ಲ
ಿ ಯೋಧನ್ನ ವಿೋರಮರಣವನಾ ಪ್ಪಪ ದ
ರ್ಕರಣವನ್ನಾ ಚಿಕಾ ವಾಕೂ ಗಳಲ್ಲ
ಿ ಬರೆಯಲ್ಯಗಿರುತ್
ು ದೆ. ಕನಾಿಟಕದಲ್ಲ
ಿ ಸುಮಾರು 2650
ವಿೋರಗಲುಿ ಗಳು ಕಂಡುಬಂದಿವೆ.
ಜತೇನ ಲರ್ೂ ತೇ ಲಕ್ತ
ಾ ್ ೋೀಃ ಮೃತೇನಾಪ್ಪ ಸುರಾಂಗನಾ | ಕ್ಷಣವಿಧವ ಂಸಿನಿ ರ್ಕಯೇ ರ್ಕ ಚಿಂತ್ತ ಮರಣೇ
ರಣೇ
ಹೆಬ್ಬಾ ಳ ಶಾಸನ
ಹೆಬ್ಬಾ ಳ ಕ್ತತ್
ು ಯೂ ಶಿಲ್ಯ ಬರಹ
ಬಂಗಳೂರಿನಲ್ಲ
ಿ ರುವ ಶಿಲ್ಯಬರಹ.
ಬಂಗಳೂರು ನಗರ ವಾೂ ಪ್ಪ
ು ಯಲ್ಲ
ಿ ನ
ಬಂಗಳೂರು ಬಳಾಾ ರಿ ಮಖೂ
ರಸ್ಥ
ು ಯಲ್ಲ
ಿ ರುವ ಇಂದಿನ ಹೆಬ್ಬಾ ಳ
ಗಾ
ರ ಮವು ಗಾಂಧಿ ಕೃಷಿ ವಿಜ್ಞಾ ನ
ಕೇಂದ
ರ ಮತ್ತ
ು ಬಂಗಳೂರು ಕೃಷಿ
ವಿಜ್ಞಾ ನ ವಿರ್
ವ ವಿದ್ಯೂ ಲಯ
ಮಂತ್ತದವುಗಳ ನೆಲೆಯಾಗಿ
ಪ
ರ ಸಿದಧ ವಾಗಿದೆ .
ಇತಿಹಾಸ– ಕ್ತ
ರ . ರ್. 750ರ ರ್ಕಲದ
ಹೆಬ್ಬಾ ಳ ಕ್ತತ್
ು ಯೂ ಶಿಲ್ಯಬರಹವು
ಕನಾ ಡ ಭಾಷೆ ಮತ್ತ
ು ಲ್ಲಪ್ಪಯಲ್ಲ
ಿ ರುವ
ಶಿಲ್ಯಬರಹವಾಗಿದೆ. ಇದು ಈವರೆಗೂ
ದೊರೆತಿರುವ ಕನಾ ಡ ಭಾಷೆಯ
ಹಳಯ ಶಿಲ್ಯಬರಹಗಳಲ್ಲ
ಿ ಒಂದ್ಯಗಿದೆ
ಮತ್ತ
ು ಬಂಗಳೂರು ಪ
ರ ದೇರ್ದಲ್ಲ
ಿ
ದೊರೆತಿರುವ ಅತ್ೂ ಂತ್ ಹಳಯ
ಶಿಲ್ಯಬರಹವಾಗಿದೆ.ಈ ಶಿಲ್ಯಬರಹವು
ಹೆಬ್ಬಾ ಳ ಪ
ರ ದೇರ್ದ ‘ಕ್ತತ್
ು ಯೂ ’ ಎಂಬ
ವೂ ಕ್ತ
ು ಯ ಬಗ್ಗೆ ಇರುವ ಒಂದು
‘ಊರಳಿವು ವಿೋರಗಲುಿ ’.
ಇದು 8 ನೇರ್ತ್ಮಾನದ ಗಂಗ
ಸ್ನಮಾ
ರ ಜೂ ಶಿ
ರ ೋಪುರುರ್ ರಾಜನ
ರ್ಕಲದೆದ ಂದು ಕನಾ ಡ ಸ್ನಹಿತ್ೂ
ಪರಿರ್ತಿ
ು ನ ಶಾಸನಶಾಸ
ು ರ ಪ್ರ
ರ ಫೆಸಸ್
ಆದ ಪ್ಪ.ವಿ. ಕೃರ್ಣ ಮೂತಿಿಯವರು
ಗ
ರ ಹಿಸಿದ್ಯದ ರೆ.
ಇದರಪತೆ
ು
ಹೆಬ್ಬಾ ಳ ಶಾಸನವು 1 ಮೇ
2018 ರಂದು
ಪತೆ
ು ಯಾಯತ್ತ. ಹಳೇ
ಹೆಬ್ಬಾ ಳದಲ್ಲ
ಿ (ಹೆಬ್ಬಾ ಳ
ಗಾ
ರ ಮ) ಚರಂಡಿ
ನಿಮಾಿಣರ್ಕಾ ಗಿ ಗುಂಡಿ
ತೆಗ್ಗಯುವ ವೇಳ ಚಿತ್
ರ ,
ಅಕ್ಷರಗಳಿರುವ
ಕಲ್
ಿ ಂದು ಸಿಕ್ತಾ ತ್ತ.
ರ್ಕಲದಅಂದ್ಯಜು
ಮಣಿಣ ನಲ್ಲ
ಿ ಹುದುಗಿ
ಹೋಗಿದದ ರಿಂದ ಅದರಲ್ಲ
ಿ ದದ
ಬರಹವು ಮಾಸಿಹೋಗಿತ್ತ
ು . 3D
ಡಿಜಟಲ್ ಸ್ನಾ ೂ ನ್ ನೆರವಿನಿಂದ
ಈ ಬರಹವನ್ನಾ ಓದಲು
ಸ್ನಧೂ ವಾಯತ್ತ .
ಈ ಶಾಸನದಿಂದ್ಯಗಿ ಹೆಬ್ಬಾ ಳಕೆಾ
1300 ವರ್ಿಗಳಷ್ಟು ಪ್ರ
ರ ಚಿೋನ
ಇತಿಹಾಸವಿದೆ ಎಂಬುದು
ಗೊತ್ತ
ು ಯತ್ತ .
ಶಾಸನದ ಬರಹ
ಇತಿಹಾಸದಪಿನ ಸಂಪುಟ 37-38, 2018 ರಲ್ಲ
ಿ P. V.
ಕೃರ್ಣ ಮೂತಿಿಯವರಿಂದ ಪ
ರ ಕಟಗೊಂಡಿರುವಂತೆ ಈ
ಶಾಸನದ ಬರಹವು ಈ ಪಠ್ೂ ದಂತೆ ಇದೆ.
1. ಸವ ಸಿ
ು ಶಿ
ರ ೋ ಸಿರಿಪುರುರ್ ಮಹಾರಾಜ್ಞ ಪ
ರ ಥುವಿೋ
ರಾಜೂ ಂಗ್ಗಯ್ಯೂ
2. ಪೆರ್ಬ್ಾ ಿಳಲ್ಯಾ ಡು ಮೂವತ್ತ
ು ಮಾನೆಪ ೞ್ನಾ ಗತ್
ು ರಸರಾಳ
ಆರ
3. ಕಮ್ಮ್ ಱರ ಮಂದುನಂ ಕಡನದ ಲೆಯರ ಕ್ತತ್
ು ಯನಾ
ರಟು ವಾ
4. ಡಿ ಕೂಚಿ ತ್ನದ ಡೆ ಊರೞ್ಿವಿನೂಳಱಿದಿನದ ರಕ ಪುರ್ಕನ್
5. ಪೆಗುಿನಿದ ಯು ಕ್ತಱುಗುನಿದ ತ್ಮ್ ಕುಳಿ
ಾ ಿಱಿದೊದು ಇ
ಕಲುಿ ಂ
ಶಾಸನ ಬರಹದ ಅಥಿ ವಿವರಣೆ
ಶಿ
ರ ೋಪುರುರ್ ಮಹಾರಾಜನ್ನ ಭೂಮಿಯನ್ನಾ ಆಳುತಿ
ು ದ್ಯದ ಗ
ಪೆರ್ಬ್ಾ ಿಳಲನಾಡು-ಮೂವತ್
ು ನ್ನಾ ಪೆಳಾಾ ಗತ್
ು ರಸನ್ನ
ಆಳುತಿ
ು ರಲು ಆರ ಕಮ್ಮ್ ರ ಎಂಬ ವೂ ಕ್ತ
ು ಯ ಮದುನ
ಕಡನದ ಲೆ ಕ್ತತ್
ು ಯೂ ನ್ನ ರಟು ವಾಡಿಯ ದಂಡು ಬಂದ್ಯಗ
ಊರಿನ ನಾರ್ವನ್ನಾ ತ್ಡೆಯಲು ಹೋರಾಡಿ ಸತ್ತ
ು
ಇಂದ
ರ ಲ್ೋಕವನ್ನಾ ಸೇರಿದ . ಪೆಗುಿನಿದ ಮತ್ತ
ು ಅವನ ತ್ಮ್
ಗಂಗರ ಶಿ
ರ ೋಪುರುರ್ನ್ನ ಕ್ತ
ರ .ರ್ 726 – 788 ರ
ನಡುವೆ ರಾಜೂ ವಾಳಿದ ಗಂಗ ಸ್ನಮಾ
ರ ಜೂ ದ
ರ್ಕ್ತ
ು ಶಾಲ್ಲ ದೊರೆ. ಪಶಿಿ ಮ ಗಂಗ
ಸ್ನಮಾ
ರ ಜೂ ವು ಕ್ತ
ರ ರ್ 400 ರಿಂದ 1000 ನೇ
ಇಸವಿಯವರೆಗ್ಗ ದಕ್ತ
ಾ ಣ ಭಾರತ್ದಲ್ಲ
ಿ
ಒಂದು ರ್ಕ್ತ
ು ಶಾಲ್ಲ ಸ್ನಮಾ
ರ ಜೂ ವಾಗಿತ್ತ
ು .
ಶಿ
ರ ೋಪುರುರ್ನ ರಾಜೂ ವು ಗಂಗವಾಡಿ ಎಂಬ
ಹೆಸರಿನಿಂದ ಕರೆಯಲಪ ಡುತಿ
ು ತ್ತ
ು ಮತ್ತ
ು
ಈಗಿನ ಕೋಲ್ಯರ, ಬಂಗಳೂರು, ಕೃರ್ಣ ಗಿರಿ,
ಸೇಲಂ, ಈರೋಡು, ಮಂಡೂ , ಮಸೂರು,
ಕಡಗು, ಚಿಕಾ ಮಗಳೂರು, ಶಿವಮ್ಮಗೆ
ಮತ್ತ
ು ತ್ತಮಕೂರು ಜಲೆಿ ಗಳ
ಪ
ರ ದೇರ್ಗಳಲ್ಲ
ಿ ಹರಡಿತ್ತ
ು . ಈ
ಪ
ರ ದೇರ್ಗಳಲ್ಲ
ಿ ದೊರೆತ್ ಆ ರ್ಕಲದ ಅನೇಕ
ವಿೋರಗಲುಿ ಗಳು ಆ ರ್ಕಲದಲ್ಲ
ಿ ಗಂಗ ಮತ್ತ
ು
ರಾರ್ು ರಕೂಟರ ನಡುವೆ ನಡೆದ ಹಲವು
ರ್ಕಳಗಗಳ ಬಗ್ಗೆ ಮಾಹಿತಿ ಒದಗಿಸುತ್
ು ವೆ.
ಹೆಬ್ಬಾ ಳ ಪ
ರ ದೇರ್ದ ಹೆಸರಿನ ಪದ ಉತ್ಪ ತಿ
ು
ಹೆಬ್ಬಾ ಳ ಎಂಬ ಪದದ ಉತ್ಪ ತಿ
ು ಈ ಕೆಳಕಂಡಂತೆ ಇದೆ.
ಹಳಗನಾ ಡದಲ್ಲ
ಿ ಇದು ಪ್ಪರಿಯ (ಹಿರಿಯ) + ಪ್ರಱಲ್ (ಪಟು ಣ)
ಎಂದ್ಯಗುತ್
ು ದೆ.ಪ್ಪರಿಯ + ಪ್ರೞ್ಲ್ = ಪೆರ್ಬ್ಿೞ್ಲ್ >
ಪೆರ್ವ್ವ ಿೞ್ಲ್ > ಪೆರ್ಬ್ಾ ಿೞ್ಲ್ > ಪೆರ್ಬ್ಾ ಿಳ್ > ಪೆರ್ಬ್ಾ ಳ್ >
ಪೆಬ್ಬಾ ಳ > ಹೆಬ್ಬಾ ಳ.
ಹೆಮೆ್ ಯಸಂಗತಿ
ಡೆಕಾ ನ್ ಪ
ರ ಸೆ ಭೂಮಿಯ ಇತಿಹಾಸ
ಹೇಳುವ “LORDS OF THE DECCAN ”
ಎಂಬ ರೋಮಾಂಚನರ್ಕರಿ ಪುಸ
ು ಕದಲ್ಲ
ಿ
ನಮ್ ಕ್ತತ್
ು ಯೂ ನ ಉಲೆಿ ೋಖ ಕಂಡು ಬಂದಿದೆ
.
ವಿೋರಗಲುಿ ಈಗ ಇರುವ ಸೆ ಳ
ಗಂಗ ಶೈಲ್ಲಯ ಮಂಟಪದ ವಿನಾೂ ಸ ಮಾಡಿ
ನಿಮಾಿಣರ್ಕಾ ಗಿ ಜನರಿಂದಲೇ ಹಣ ಸಂಗ
ರ ಹ
ಮಾಡುವ ಕೆಲಸ ಮಾಡಲ್ಯಯತ್ತ. ಜನವರಿ
2020ರಲ್ಲ
ಿ ಈ ಮಂಟಪದ ನಿಮಾಿಣ ರ್ಕಯಿ
ಪ್ಯಣಿಗೊಂಡಿತ್ತ. ಹೆಬ್ಬಾ ಳದ ನಾಗರಿೋಕರು ಜನವರಿ
14 2020ರ ಸಂರ್ಕ
ರ ಂತಿಯಂದು
ಇದನ್ನಾ ಅಧಿಕೃತ್ವಾಗಿ ಉದ್ಯ
ಾ ಟನೆಗೊಳಿಸಿದರು
ಮತ್ತ
ು ಆ ಸೆ ಳದಲ್ಲ
ಿ ಹಬಾ ದ ಆಚರಣೆ ಮಾಡಿ
ಸಂರ್
ರ ಮಿಸಿದರು.
References ಉಲೆಿ ೋಖಗಳು
• ಇತಿಹಾಸ ದಪಿನ–ಕೃರ್ಣ ಮೂತಿಿ.P.V .
https://kn.m.wikipedia.org/wiki/ಹೆಬ್ಬಾ ಳ_ಕ್ತತ್
ು ಯೂ _ಶಿಲ್ಯಬ
ರಹ.
• ಬಂಗಳೂರು ದರ್ಿನ– ಡಾ. ಸೂಯಿನಾಥ ರ್ಕಮತ್ .
• YouTube channel spardha sangati–
ಶಾಸನಗಳು/ಶಾಸನದಪ
ರ ರ್ಕರಗಳು.
• Mythic Society (ಮಿರ್ಥಕ್ ಸೊಸೈಟ)–ಯುವರಾಜ್. R.

Contenu connexe

Tendances

Karnataka- One State Many Worlds
Karnataka- One State Many WorldsKarnataka- One State Many Worlds
Karnataka- One State Many WorldsGourav Saha
 
School Project-Class8-CBSE-Kannada-About Kannada poets-Slideshare
School Project-Class8-CBSE-Kannada-About Kannada poets-SlideshareSchool Project-Class8-CBSE-Kannada-About Kannada poets-Slideshare
School Project-Class8-CBSE-Kannada-About Kannada poets-SlideshareSwethaRM2
 
ვირი, ვეფხვი, მელა და მგელი2
ვირი, ვეფხვი, მელა და მგელი2ვირი, ვეფხვი, მელა და მგელი2
ვირი, ვეფხვი, მელა და მგელი2mziaegiashvili
 
Military Administration and Ethics of War
Military Administration and Ethics of War Military Administration and Ethics of War
Military Administration and Ethics of War Virag Sontakke
 
Political History of Kalyani Chalukya
Political History of Kalyani ChalukyaPolitical History of Kalyani Chalukya
Political History of Kalyani ChalukyaVirag Sontakke
 
Famous Monuments in India, Egypt and Jordan
Famous Monuments in India, Egypt and JordanFamous Monuments in India, Egypt and Jordan
Famous Monuments in India, Egypt and Jordansimarjitkaurdav
 
Depressions And Anticyclones
Depressions And AnticyclonesDepressions And Anticyclones
Depressions And Anticyclonesgeog32
 
Kahaum stone pillar Inscription of Skandagupta.pdf
Kahaum stone pillar Inscription of Skandagupta.pdfKahaum stone pillar Inscription of Skandagupta.pdf
Kahaum stone pillar Inscription of Skandagupta.pdfPrachiSontakke5
 
Political History of Rashtrakuta
Political History of Rashtrakuta Political History of Rashtrakuta
Political History of Rashtrakuta Virag Sontakke
 

Tendances (20)

Karnataka- One State Many Worlds
Karnataka- One State Many WorldsKarnataka- One State Many Worlds
Karnataka- One State Many Worlds
 
School Project-Class8-CBSE-Kannada-About Kannada poets-Slideshare
School Project-Class8-CBSE-Kannada-About Kannada poets-SlideshareSchool Project-Class8-CBSE-Kannada-About Kannada poets-Slideshare
School Project-Class8-CBSE-Kannada-About Kannada poets-Slideshare
 
ვირი, ვეფხვი, მელა და მგელი2
ვირი, ვეფხვი, მელა და მგელი2ვირი, ვეფხვი, მელა და მგელი2
ვირი, ვეფხვი, მელა და მგელი2
 
Military Administration and Ethics of War
Military Administration and Ethics of War Military Administration and Ethics of War
Military Administration and Ethics of War
 
Chalukya of Kalyani Dynasty
Chalukya of Kalyani  DynastyChalukya of Kalyani  Dynasty
Chalukya of Kalyani Dynasty
 
Political History of Kalyani Chalukya
Political History of Kalyani ChalukyaPolitical History of Kalyani Chalukya
Political History of Kalyani Chalukya
 
Festivals
FestivalsFestivals
Festivals
 
Uttar pradesh
Uttar pradeshUttar pradesh
Uttar pradesh
 
Famous Monuments in India, Egypt and Jordan
Famous Monuments in India, Egypt and JordanFamous Monuments in India, Egypt and Jordan
Famous Monuments in India, Egypt and Jordan
 
Vakatakas
VakatakasVakatakas
Vakatakas
 
Kushana Dynasty
Kushana DynastyKushana Dynasty
Kushana Dynasty
 
POWERPOINT ON GUJARAT
POWERPOINT ON GUJARAT POWERPOINT ON GUJARAT
POWERPOINT ON GUJARAT
 
Mural Art of Chola Period
Mural Art of Chola PeriodMural Art of Chola Period
Mural Art of Chola Period
 
Heliodorus pdf.pdf
Heliodorus pdf.pdfHeliodorus pdf.pdf
Heliodorus pdf.pdf
 
Depressions And Anticyclones
Depressions And AnticyclonesDepressions And Anticyclones
Depressions And Anticyclones
 
აფხაზეთის ომი [Autosaved]
აფხაზეთის ომი [Autosaved]აფხაზეთის ომი [Autosaved]
აფხაზეთის ომი [Autosaved]
 
MITHILA STATE
MITHILA STATEMITHILA STATE
MITHILA STATE
 
Kahaum stone pillar Inscription of Skandagupta.pdf
Kahaum stone pillar Inscription of Skandagupta.pdfKahaum stone pillar Inscription of Skandagupta.pdf
Kahaum stone pillar Inscription of Skandagupta.pdf
 
Hindi ppt
Hindi pptHindi ppt
Hindi ppt
 
Political History of Rashtrakuta
Political History of Rashtrakuta Political History of Rashtrakuta
Political History of Rashtrakuta
 

Similaire à mn ಹೆಬ್ಬಾಳ ppt.pptx

Paalaru Art and architecture
Paalaru Art and architecturePaalaru Art and architecture
Paalaru Art and architectureNandiniNandu83
 
Rashtrakuta art and architecture
Rashtrakuta art and architectureRashtrakuta art and architecture
Rashtrakuta art and architectureMeenakshiMeena21
 
thanuja presentaion.pdf
thanuja presentaion.pdfthanuja presentaion.pdf
thanuja presentaion.pdfthanujaThanu34
 
shruthi kulkarni ppt-1.pptx
shruthi kulkarni ppt-1.pptxshruthi kulkarni ppt-1.pptx
shruthi kulkarni ppt-1.pptxShruthiKulkarni9
 
chola's bronze sculpture
chola's bronze sculpturechola's bronze sculpture
chola's bronze sculptureJyothiSV
 
ಬೆಂಗಳೂರಿನ ಐತಿಹಾಸಿಕ ಕರಗ ಮಹೋತ್ಸವ
ಬೆಂಗಳೂರಿನ ಐತಿಹಾಸಿಕ ಕರಗ ಮಹೋತ್ಸವಬೆಂಗಳೂರಿನ ಐತಿಹಾಸಿಕ ಕರಗ ಮಹೋತ್ಸವ
ಬೆಂಗಳೂರಿನ ಐತಿಹಾಸಿಕ ಕರಗ ಮಹೋತ್ಸವManikantas15
 
Gavigangadareshwara temple
Gavigangadareshwara  templeGavigangadareshwara  temple
Gavigangadareshwara templePaviPavithra69
 
Jyothi pdf
Jyothi pdfJyothi pdf
Jyothi pdfJyothiSV
 
History of Basavanagudi
History of BasavanagudiHistory of Basavanagudi
History of BasavanagudiVijayGowda45
 
Cultural celebrations in bangalore
Cultural celebrations in bangaloreCultural celebrations in bangalore
Cultural celebrations in bangalorevenuMC
 
ಅಚ್ಚರಿಯ ತಾಣ ಲೇಪಾಕ್ಷಿ NAGESH PPT
ಅಚ್ಚರಿಯ ತಾಣ ಲೇಪಾಕ್ಷಿ NAGESH PPTಅಚ್ಚರಿಯ ತಾಣ ಲೇಪಾಕ್ಷಿ NAGESH PPT
ಅಚ್ಚರಿಯ ತಾಣ ಲೇಪಾಕ್ಷಿ NAGESH PPTNagesh B
 
halasurina somanatheshwara devalaya.pdf
halasurina somanatheshwara devalaya.pdfhalasurina somanatheshwara devalaya.pdf
halasurina somanatheshwara devalaya.pdfPRASHANTHKUMARKG1
 
A CULTURAL OF JAINS - Devanahalli
A CULTURAL OF JAINS - DevanahalliA CULTURAL OF JAINS - Devanahalli
A CULTURAL OF JAINS - DevanahalliNagamanicbaby
 

Similaire à mn ಹೆಬ್ಬಾಳ ppt.pptx (20)

Paalaru Art and architecture
Paalaru Art and architecturePaalaru Art and architecture
Paalaru Art and architecture
 
Rashtrakuta art and architecture
Rashtrakuta art and architectureRashtrakuta art and architecture
Rashtrakuta art and architecture
 
Meenakshi pdf
Meenakshi pdfMeenakshi pdf
Meenakshi pdf
 
thanuja presentaion.pdf
thanuja presentaion.pdfthanuja presentaion.pdf
thanuja presentaion.pdf
 
Pallavaru ppt
Pallavaru pptPallavaru ppt
Pallavaru ppt
 
shruthi kulkarni ppt-1.pptx
shruthi kulkarni ppt-1.pptxshruthi kulkarni ppt-1.pptx
shruthi kulkarni ppt-1.pptx
 
darshan j ppt.ppt.pptx
darshan j ppt.ppt.pptxdarshan j ppt.ppt.pptx
darshan j ppt.ppt.pptx
 
chola's bronze sculpture
chola's bronze sculpturechola's bronze sculpture
chola's bronze sculpture
 
Kushalkush.pptx
Kushalkush.pptxKushalkush.pptx
Kushalkush.pptx
 
ಬೆಂಗಳೂರಿನ ಐತಿಹಾಸಿಕ ಕರಗ ಮಹೋತ್ಸವ
ಬೆಂಗಳೂರಿನ ಐತಿಹಾಸಿಕ ಕರಗ ಮಹೋತ್ಸವಬೆಂಗಳೂರಿನ ಐತಿಹಾಸಿಕ ಕರಗ ಮಹೋತ್ಸವ
ಬೆಂಗಳೂರಿನ ಐತಿಹಾಸಿಕ ಕರಗ ಮಹೋತ್ಸವ
 
Gavigangadareshwara temple
Gavigangadareshwara  templeGavigangadareshwara  temple
Gavigangadareshwara temple
 
Jyothi pdf
Jyothi pdfJyothi pdf
Jyothi pdf
 
History of Basavanagudi
History of BasavanagudiHistory of Basavanagudi
History of Basavanagudi
 
Cultural celebrations in bangalore
Cultural celebrations in bangaloreCultural celebrations in bangalore
Cultural celebrations in bangalore
 
ಅಚ್ಚರಿಯ ತಾಣ ಲೇಪಾಕ್ಷಿ NAGESH PPT
ಅಚ್ಚರಿಯ ತಾಣ ಲೇಪಾಕ್ಷಿ NAGESH PPTಅಚ್ಚರಿಯ ತಾಣ ಲೇಪಾಕ್ಷಿ NAGESH PPT
ಅಚ್ಚರಿಯ ತಾಣ ಲೇಪಾಕ್ಷಿ NAGESH PPT
 
Nandini pdf
Nandini pdfNandini pdf
Nandini pdf
 
halasurina somanatheshwara devalaya.pdf
halasurina somanatheshwara devalaya.pdfhalasurina somanatheshwara devalaya.pdf
halasurina somanatheshwara devalaya.pdf
 
Nethra pdf
Nethra pdfNethra pdf
Nethra pdf
 
A CULTURAL OF JAINS - Devanahalli
A CULTURAL OF JAINS - DevanahalliA CULTURAL OF JAINS - Devanahalli
A CULTURAL OF JAINS - Devanahalli
 
Ppt
PptPpt
Ppt
 

mn ಹೆಬ್ಬಾಳ ppt.pptx

  • 1. “ಹೆಬ್ಬಾ ಳ ಶಾಸನ” ಎಂ.ಎ ಇತಿಹಾಸ ಪದವಿಗಾಗಿ ಭಾಗಶಃ ಸಲ್ಲ ಿ ಸುವ ಇತಿಹಾಸ ಮತ್ತ ು ಕಂಪ್ಯೂ ಟಂಗ್ ಕಲ್ಲಕೆಯ ಸಚಿತ್ ರ ಪ ರ ಬಂಧ ಸಂಶೋಧನಾ ವಿದ್ಯೂ ರ್ಥಿನಿ ಮೇಘನ. ಏನ್ ಸ್ನಾ ತ್ಕೋತ್ ು ರ ಇತಿಹಾಸ ವಿಭಾಗ ಎರಡನೇ ವರ್ಿ ಸರ್ಕಿರಿ ಪ ರ ಥಮದರ್ಜಿ ರ್ಕಲೇಜು ಯಲಹಂಕ ಬಂಗಳೂರು- 560064 ನೋಂದಣಿಸಂಖ್ಯೂ : HS200412 ಮಾಗಿದರ್ಿಕರು ಡಾ.ಮಹೇಶ್ ಸಹಾಯಕ ಪ್ರ ರ ಧ್ಯೂ ಪಕರು. ಬಂಗಳೂರು ನಗರ ವಿರ್ ವ ವಿದ್ಯೂ ಲಯ ಸರ್ಕಿರಿ ಪ ರ ಥಮದರ್ಜಿ ರ್ಕಲೇಜು ಸ್ನಾ ತ್ಕೋತ್ ು ರ ಇತಿಹಾಸ ವಿಭಾಗ. ಯಲಹಂಕ ಬಂಗಳೂರು- 560064
  • 2. ಮಾಗಿದರ್ಿಕರ ಪ ರ ಮಾಣಪತ್ ರ “ಹೆಬ್ಬಾ ಳ ಶಾಸನ” ಎಂಬ ವಿರ್ಯದ ಸಚಿತ್ ರ ಪ ರ ಬಂಧವನ್ನಾ ಮೇಘನ. ಏನ್ ಅವರು ಇತಿಹಾಸದ ವಿರ್ಯದಲ್ಲ ಿ ಎಂ.ಎ ಇತಿಹಾಸ ಪದವಿಯ ಇತಿಹಾಸ ಮತ್ತ ು ಕಂಪ್ಯೂ ಟಂಗ್ ಪತಿ ರ ಕೆಯ ಮೌಲೂ ಮಾಪನರ್ಕಾ ಗಿ ಬಂಗಳೂರು ನಗರ ವಿರ್ ವ ವಿದ್ಯೂ ಲಯಕೆಾ ಸಲ್ಲ ಿ ಸಲು ನನಾ ಮಾಗಿದರ್ಿನದಲ್ಲ ಿ ಸಿದದ ಪಡಿಸಿದ್ಯದ ರೆ. ಡಾ . ಮಹೇಶ್ ಸಹಾಯಕ ಪ್ರ ರ ಧ್ಯೂ ಪಕರು. ಸರ್ಕಿರಿ ಪ ರ ಥಮದರ್ಜಿ ರ್ಕಲೇಜು ಸ್ನಾ ತ್ಕೋತ್ ು ರ ಇತಿಹಾಸ ವಿಭಾಗ. ಯಲಹಂಕ ಬಂಗಳೂರು- 560064
  • 3. ಶಾಸನಗಳು(Inscription) ಶಾಸನಗಳು ರ್ಕಲದ ಧಮಿ, ಸಂಸಾ ೃತಿ, ಆರ್ಥಿಕತೆ, ಆಡಳಿತ್ ಇನಿಾ ತ್ರ ಅಂರ್ಗಳ ಬಗ್ಗೆ ಮಾಹಿತಿಯನ್ನಾ ಒದಗಿಸುವ ಜೋವಂತ್ ಸ್ನರ್ಕ ಾ ಧ್ಯರಗಳು. ಸ್ನಮಾನೂ ವಾಗಿ ಶಾಸನಗಳು ಭೂಸಂಶೋದನೆ ಮಾಡುವಾಗ ಮತ್ತ ು ಉತ್ಾ ನನಗಳಿಂದ ದೊರೆತಿರುವುದ್ಯಗಿದೆ. ಶಾಸನ ಎಂಬ ಪದವು ಆಂಗಿ ಭಾಷೆಯ Inscription ಪದಕೆಾ ಸಂಬಂಧ ಹಂದಿದೆ. Inscription ಪದವು ಲ್ಯೂ ಟನ್ ಬ್ಬಷೆಯ Inscriber ನಿಂದ ಬಂದಿದೆ. ಇದರ ಅಥಿ ಮೇಲೆ ಬರೆ ಎಂದ್ಯಗುತ್ ು ದೆ.
  • 4. ಸ್ನಮಾನೂ ವಾಗಿ ಶಾಸನಗಳನ್ನಾ ಒಟ್ಟು 7 ಪ ರ ರ್ಕರಗಳಾಗಿ ವಿಂಗಡಿಸಲ್ಯಗಿದೆ. ಅವುಗಳಂದರೆ, • ದ್ಯನ- ದತಿ ು ಶಾಸನ. • ಪ ರ ರ್ಸಿ ು ಶಾಸನ. • ಮಾಸಿ ು ಕಲುಿ (ಮಹಾಸತಿಕಲುಿ ) . • ನಿಷಿಧಿಗಲ್ಲ ಿ . • ಕೂಟಶಾಸನ. • ಯೂಪಶಾಸನ. • ವಿೋರಕಲುಿ ಶಾಸನ.
  • 5. • ದ್ಯನ-ದತಿ ು ಶಾಸನ : ದ್ಯನಶಾಸನವನ್ನಾ ಅರಸರ ಸಮಕ್ಷಮದಲ್ಲ ಿ ಅಥವ ರಾಜನ ಅಪಪ ಣೆ ಪಡೆದ ಅವನ ಪ ರ ತಿನಿಧಿಯ ಸಮಕ್ಷಮದಲ್ಲ ಿ ಕರೆಸಲಪ ಡುತಿ ು ತ್ತ ು . ಇದು ದ್ಯನದ ಬಗ್ಗೆ ತಿಳಿಸುವ ಶಾಸನ . ಇದರಲ್ಲ ಿ 2 ವಿಧ, ಅವು * ವೂ ಕ್ತ ು ಗ್ಗ ಕಟು ದ್ಯನ. * ಸಂಸ್ಥೆ ಗ್ಗ ಕಟು ದ್ಯನ .
  • 6. *ಪ ರ ರ್ಸಿ ು ಶಾಸನ: ಇವು ರಾಜನ ದಿಗಿವ ಜಯಗಳ ಬಗ್ಗೆ ತಿಳಿಸುತ್ ು ದೆ. ಸ್ನಮಾನೂ ವಾಗಿ ಪ ರ ರ್ಸಿ ು ಶಾಸನವನ್ನಾ ರಾಜನ ಆರ್ ರ ಯದಲ್ಲ ಿ ಇರುವಂತ್ಹ ಆಸ್ನೆ ನ ಕವಿಗಳೇ ರಚಿಸಿರುತ್ತ ು ರೆ . ಕವಿಗಳ ಪ್ರಂಡಿತ್ೂ ದೊಂದಿಗ್ಗ ರ್ಕವೂ ಪ್ರ ರ ಢಿಮೆಯನ್ನಾ ರ್ಕಣಬಹುದ್ಯಗಿದೆ.
  • 7. *ಮಾಸಿ ು ಗಲುಿ : ಮಾಸಿ ು ಎನ್ನಾ ವುದು ಮಹಾಸತಿ ಪದದ ತ್ದಭ ವ ರೂಪವಾಗಿದೆ. ಪತಿಯ ಮರಣದೊಂದಿಗ್ಗ ತ್ತನ್ನ ಮರಣ ಹಂದುವ ಸತಿಗ್ಗ ಮಹಾಸತಿ ಎನ್ನಾ ವರು .
  • 8. *ನಿಷಿಧಿ ಕಲುಿ : ಗೃಹಸೆ ರು ಅಥವಾ ಜೈನ ಸನಾೂ ಸಿಗಳು ಸಲೆಿ ೋಖನ ವ ರ ತ್ದಿಂದ ಅಥವಾ ಸನಾೂ ಸದ ವಿಧಿ ವಿಧ್ಯನಗಳ ಮೂಲಕ ಪ್ರ ರ ಣತ್ತೂ ಗ ಮಾಡಿದರೆ ಅದರ ಬಗ್ಗೆ ತಿಳಿಸುವ ಕಲುಿ ಗಳೇ ನಿಷಿಧಿ ಕಲುಿ ಗಳಾಗಿವೆ. ನಿಷಿಧಿ ಅಥವಾ ನಿಷಿದ್ ಎಂದರೆ ಕುಳಿತಿರುವುದು ಎಂದ್ಯಗುತ್ ು ದೆ .
  • 9. *ಕೂಟಶಾಸನ: ಕೂಟಶಾಸನವನ್ನಾ ಮಿಥೂ ಶಾಸನ, ಕೃತ್ಕ ಶಾಸನ ಅಥವ ನಕಲು ಶಾಸನ ಎಂದು ಸಹ ಕರೆಯುತ್ತ ು ರೆ. ಬಹುತೇಕ ಕೂಟ ಶಾಸನಗಳು ತ್ತಮ ರ ಪಟಗಳಲ್ಲ ಿ ಕಂಡು ಬರುತ್ ು ದೆ. ಕೃತ್ಕ ತ್ತಮ ರ ಪಟಗಳನ್ನಾ ಅಧಿಕೃತ್ ದ್ಯಖಲೆ ಎಂದೇ ಬಂಬಸಿ ರಾಜರ ಮಂದೆ ಅಥವಾ ಊರ ಗುರು ಹಿರಿಯರ ಮಂದೆ ಪ ರ ಸು ು ತ್ ಪಡಿಸಿ ಅನವರ್ೂ ಕ ಸವಲತ್ತ ು ಗಳನ್ನಾ ಪಡೆಯಲ್ಯಗುತಿ ು ತ್ತ ು .
  • 10. *ಯೂಫಶಾಸನ: ಯಾಗದ ಸಂದರ್ಿದಲ್ಲ ಿ ಬಲ್ಲಕಡಲು ತಂದಿರುವ ಹಸುಗಳನ್ನಾ ಕಟು ಹಾಕಲು ನೆಟು ರುವ ಸ ು ಂರ್ಗಳಿಗ್ಗ ಯೂಫ ಸ ು ಂರ್ ಅಥವಾ ಯೂಫ ಶಾಸನಗಳಂದು ಕರೆಯುತ್ತ ು ರೆ. ಈ ಯೂಫ ಸ ು ಂರ್ಗಳನ್ನಾ ಮರದಿಂದ ಹಾಗೂ ಶಿಲೆಗಳಿಂದ ರಚಿಸುತಿ ು ದದ ರು. ಪಂಪ ಭಾರತ್ದಲ್ಲ ಿ ಚಿನಾ ದಿಂದ ರಚಿಸಿರುವ ಯೂಫ ಸ ು ಂರ್ದ ಉಲೆಿ ೋಖ ಇರುವುದನ್ನಾ ರ್ಕಣಬಹುದ್ಯಗಿದೆ .
  • 11. *ವಿೋರಕಲುಿ ಶಾಸನ: ವಿೋರಗಲುಿ ಗಳು ಯೋಧನಬಾ ಯುದಧ ದಲ್ಲ ಿ ವಿೋರಮರಣವನಾ ಪ್ಪಪ ದ ಸಂಕೇತ್ವಾಗಿ ಸ್ನೆ ಪ್ಪಸಲಪ ಡುತ್ ು ವೆ. ಮಾಸಿ ು ಕಲುಿ ಮತ್ತ ು ವಿೋರಗಲುಿ ಗಳು ಭಾರತ್ದ್ಯದೂ ಂತ್ ಅನೇಕ ರೂಪಗಳಲ್ಲ ಿ ದೊರಕುತ್ ು ವೆ. ಕನಾಿಟಕದಲ್ಲ ಿ ಕದಂಬರ ರ್ಕಲದಿಂದಲ್ಲ ವಿೋರಗಲುಿ ಗಳನ್ನಾ ಸ್ನೆ ಪ್ಪಸುವ ವಾಡಿಕೆಯು ಮಂದುವರಿದುಕಂಡು ಬಂದಿದೆ. ವಿೋರಗಲುಿ ಗಳು ಶಿಲೆಯಂದ ನಿಮಿಿತ್ವಾಗಿರುತ್ ು ವೆ ಮತ್ತ ು ಶಿಲೆಯ ತ್ಲೆಭಾಗದಲ್ಲ ಿ ಯೋಧನ್ನ ವಿೋರಮರಣವನಾ ಪ್ಪಪ ದ ರ್ಕರಣವನ್ನಾ ಚಿಕಾ ವಾಕೂ ಗಳಲ್ಲ ಿ ಬರೆಯಲ್ಯಗಿರುತ್ ು ದೆ. ಕನಾಿಟಕದಲ್ಲ ಿ ಸುಮಾರು 2650 ವಿೋರಗಲುಿ ಗಳು ಕಂಡುಬಂದಿವೆ. ಜತೇನ ಲರ್ೂ ತೇ ಲಕ್ತ ಾ ್ ೋೀಃ ಮೃತೇನಾಪ್ಪ ಸುರಾಂಗನಾ | ಕ್ಷಣವಿಧವ ಂಸಿನಿ ರ್ಕಯೇ ರ್ಕ ಚಿಂತ್ತ ಮರಣೇ ರಣೇ
  • 12. ಹೆಬ್ಬಾ ಳ ಶಾಸನ ಹೆಬ್ಬಾ ಳ ಕ್ತತ್ ು ಯೂ ಶಿಲ್ಯ ಬರಹ ಬಂಗಳೂರಿನಲ್ಲ ಿ ರುವ ಶಿಲ್ಯಬರಹ. ಬಂಗಳೂರು ನಗರ ವಾೂ ಪ್ಪ ು ಯಲ್ಲ ಿ ನ ಬಂಗಳೂರು ಬಳಾಾ ರಿ ಮಖೂ ರಸ್ಥ ು ಯಲ್ಲ ಿ ರುವ ಇಂದಿನ ಹೆಬ್ಬಾ ಳ ಗಾ ರ ಮವು ಗಾಂಧಿ ಕೃಷಿ ವಿಜ್ಞಾ ನ ಕೇಂದ ರ ಮತ್ತ ು ಬಂಗಳೂರು ಕೃಷಿ ವಿಜ್ಞಾ ನ ವಿರ್ ವ ವಿದ್ಯೂ ಲಯ ಮಂತ್ತದವುಗಳ ನೆಲೆಯಾಗಿ ಪ ರ ಸಿದಧ ವಾಗಿದೆ .
  • 13. ಇತಿಹಾಸ– ಕ್ತ ರ . ರ್. 750ರ ರ್ಕಲದ ಹೆಬ್ಬಾ ಳ ಕ್ತತ್ ು ಯೂ ಶಿಲ್ಯಬರಹವು ಕನಾ ಡ ಭಾಷೆ ಮತ್ತ ು ಲ್ಲಪ್ಪಯಲ್ಲ ಿ ರುವ ಶಿಲ್ಯಬರಹವಾಗಿದೆ. ಇದು ಈವರೆಗೂ ದೊರೆತಿರುವ ಕನಾ ಡ ಭಾಷೆಯ ಹಳಯ ಶಿಲ್ಯಬರಹಗಳಲ್ಲ ಿ ಒಂದ್ಯಗಿದೆ ಮತ್ತ ು ಬಂಗಳೂರು ಪ ರ ದೇರ್ದಲ್ಲ ಿ ದೊರೆತಿರುವ ಅತ್ೂ ಂತ್ ಹಳಯ ಶಿಲ್ಯಬರಹವಾಗಿದೆ.ಈ ಶಿಲ್ಯಬರಹವು ಹೆಬ್ಬಾ ಳ ಪ ರ ದೇರ್ದ ‘ಕ್ತತ್ ು ಯೂ ’ ಎಂಬ ವೂ ಕ್ತ ು ಯ ಬಗ್ಗೆ ಇರುವ ಒಂದು ‘ಊರಳಿವು ವಿೋರಗಲುಿ ’. ಇದು 8 ನೇರ್ತ್ಮಾನದ ಗಂಗ ಸ್ನಮಾ ರ ಜೂ ಶಿ ರ ೋಪುರುರ್ ರಾಜನ ರ್ಕಲದೆದ ಂದು ಕನಾ ಡ ಸ್ನಹಿತ್ೂ ಪರಿರ್ತಿ ು ನ ಶಾಸನಶಾಸ ು ರ ಪ್ರ ರ ಫೆಸಸ್ ಆದ ಪ್ಪ.ವಿ. ಕೃರ್ಣ ಮೂತಿಿಯವರು ಗ ರ ಹಿಸಿದ್ಯದ ರೆ.
  • 14. ಇದರಪತೆ ು ಹೆಬ್ಬಾ ಳ ಶಾಸನವು 1 ಮೇ 2018 ರಂದು ಪತೆ ು ಯಾಯತ್ತ. ಹಳೇ ಹೆಬ್ಬಾ ಳದಲ್ಲ ಿ (ಹೆಬ್ಬಾ ಳ ಗಾ ರ ಮ) ಚರಂಡಿ ನಿಮಾಿಣರ್ಕಾ ಗಿ ಗುಂಡಿ ತೆಗ್ಗಯುವ ವೇಳ ಚಿತ್ ರ , ಅಕ್ಷರಗಳಿರುವ ಕಲ್ ಿ ಂದು ಸಿಕ್ತಾ ತ್ತ.
  • 15. ರ್ಕಲದಅಂದ್ಯಜು ಮಣಿಣ ನಲ್ಲ ಿ ಹುದುಗಿ ಹೋಗಿದದ ರಿಂದ ಅದರಲ್ಲ ಿ ದದ ಬರಹವು ಮಾಸಿಹೋಗಿತ್ತ ು . 3D ಡಿಜಟಲ್ ಸ್ನಾ ೂ ನ್ ನೆರವಿನಿಂದ ಈ ಬರಹವನ್ನಾ ಓದಲು ಸ್ನಧೂ ವಾಯತ್ತ . ಈ ಶಾಸನದಿಂದ್ಯಗಿ ಹೆಬ್ಬಾ ಳಕೆಾ 1300 ವರ್ಿಗಳಷ್ಟು ಪ್ರ ರ ಚಿೋನ ಇತಿಹಾಸವಿದೆ ಎಂಬುದು ಗೊತ್ತ ು ಯತ್ತ .
  • 16. ಶಾಸನದ ಬರಹ ಇತಿಹಾಸದಪಿನ ಸಂಪುಟ 37-38, 2018 ರಲ್ಲ ಿ P. V. ಕೃರ್ಣ ಮೂತಿಿಯವರಿಂದ ಪ ರ ಕಟಗೊಂಡಿರುವಂತೆ ಈ ಶಾಸನದ ಬರಹವು ಈ ಪಠ್ೂ ದಂತೆ ಇದೆ. 1. ಸವ ಸಿ ು ಶಿ ರ ೋ ಸಿರಿಪುರುರ್ ಮಹಾರಾಜ್ಞ ಪ ರ ಥುವಿೋ ರಾಜೂ ಂಗ್ಗಯ್ಯೂ 2. ಪೆರ್ಬ್ಾ ಿಳಲ್ಯಾ ಡು ಮೂವತ್ತ ು ಮಾನೆಪ ೞ್ನಾ ಗತ್ ು ರಸರಾಳ ಆರ 3. ಕಮ್ಮ್ ಱರ ಮಂದುನಂ ಕಡನದ ಲೆಯರ ಕ್ತತ್ ು ಯನಾ ರಟು ವಾ 4. ಡಿ ಕೂಚಿ ತ್ನದ ಡೆ ಊರೞ್ಿವಿನೂಳಱಿದಿನದ ರಕ ಪುರ್ಕನ್ 5. ಪೆಗುಿನಿದ ಯು ಕ್ತಱುಗುನಿದ ತ್ಮ್ ಕುಳಿ ಾ ಿಱಿದೊದು ಇ ಕಲುಿ ಂ ಶಾಸನ ಬರಹದ ಅಥಿ ವಿವರಣೆ ಶಿ ರ ೋಪುರುರ್ ಮಹಾರಾಜನ್ನ ಭೂಮಿಯನ್ನಾ ಆಳುತಿ ು ದ್ಯದ ಗ ಪೆರ್ಬ್ಾ ಿಳಲನಾಡು-ಮೂವತ್ ು ನ್ನಾ ಪೆಳಾಾ ಗತ್ ು ರಸನ್ನ ಆಳುತಿ ು ರಲು ಆರ ಕಮ್ಮ್ ರ ಎಂಬ ವೂ ಕ್ತ ು ಯ ಮದುನ ಕಡನದ ಲೆ ಕ್ತತ್ ು ಯೂ ನ್ನ ರಟು ವಾಡಿಯ ದಂಡು ಬಂದ್ಯಗ ಊರಿನ ನಾರ್ವನ್ನಾ ತ್ಡೆಯಲು ಹೋರಾಡಿ ಸತ್ತ ು ಇಂದ ರ ಲ್ೋಕವನ್ನಾ ಸೇರಿದ . ಪೆಗುಿನಿದ ಮತ್ತ ು ಅವನ ತ್ಮ್
  • 17. ಗಂಗರ ಶಿ ರ ೋಪುರುರ್ನ್ನ ಕ್ತ ರ .ರ್ 726 – 788 ರ ನಡುವೆ ರಾಜೂ ವಾಳಿದ ಗಂಗ ಸ್ನಮಾ ರ ಜೂ ದ ರ್ಕ್ತ ು ಶಾಲ್ಲ ದೊರೆ. ಪಶಿಿ ಮ ಗಂಗ ಸ್ನಮಾ ರ ಜೂ ವು ಕ್ತ ರ ರ್ 400 ರಿಂದ 1000 ನೇ ಇಸವಿಯವರೆಗ್ಗ ದಕ್ತ ಾ ಣ ಭಾರತ್ದಲ್ಲ ಿ ಒಂದು ರ್ಕ್ತ ು ಶಾಲ್ಲ ಸ್ನಮಾ ರ ಜೂ ವಾಗಿತ್ತ ು . ಶಿ ರ ೋಪುರುರ್ನ ರಾಜೂ ವು ಗಂಗವಾಡಿ ಎಂಬ ಹೆಸರಿನಿಂದ ಕರೆಯಲಪ ಡುತಿ ು ತ್ತ ು ಮತ್ತ ು ಈಗಿನ ಕೋಲ್ಯರ, ಬಂಗಳೂರು, ಕೃರ್ಣ ಗಿರಿ, ಸೇಲಂ, ಈರೋಡು, ಮಂಡೂ , ಮಸೂರು, ಕಡಗು, ಚಿಕಾ ಮಗಳೂರು, ಶಿವಮ್ಮಗೆ ಮತ್ತ ು ತ್ತಮಕೂರು ಜಲೆಿ ಗಳ ಪ ರ ದೇರ್ಗಳಲ್ಲ ಿ ಹರಡಿತ್ತ ು . ಈ ಪ ರ ದೇರ್ಗಳಲ್ಲ ಿ ದೊರೆತ್ ಆ ರ್ಕಲದ ಅನೇಕ ವಿೋರಗಲುಿ ಗಳು ಆ ರ್ಕಲದಲ್ಲ ಿ ಗಂಗ ಮತ್ತ ು ರಾರ್ು ರಕೂಟರ ನಡುವೆ ನಡೆದ ಹಲವು ರ್ಕಳಗಗಳ ಬಗ್ಗೆ ಮಾಹಿತಿ ಒದಗಿಸುತ್ ು ವೆ.
  • 18. ಹೆಬ್ಬಾ ಳ ಪ ರ ದೇರ್ದ ಹೆಸರಿನ ಪದ ಉತ್ಪ ತಿ ು ಹೆಬ್ಬಾ ಳ ಎಂಬ ಪದದ ಉತ್ಪ ತಿ ು ಈ ಕೆಳಕಂಡಂತೆ ಇದೆ. ಹಳಗನಾ ಡದಲ್ಲ ಿ ಇದು ಪ್ಪರಿಯ (ಹಿರಿಯ) + ಪ್ರಱಲ್ (ಪಟು ಣ) ಎಂದ್ಯಗುತ್ ು ದೆ.ಪ್ಪರಿಯ + ಪ್ರೞ್ಲ್ = ಪೆರ್ಬ್ಿೞ್ಲ್ > ಪೆರ್ವ್ವ ಿೞ್ಲ್ > ಪೆರ್ಬ್ಾ ಿೞ್ಲ್ > ಪೆರ್ಬ್ಾ ಿಳ್ > ಪೆರ್ಬ್ಾ ಳ್ > ಪೆಬ್ಬಾ ಳ > ಹೆಬ್ಬಾ ಳ. ಹೆಮೆ್ ಯಸಂಗತಿ ಡೆಕಾ ನ್ ಪ ರ ಸೆ ಭೂಮಿಯ ಇತಿಹಾಸ ಹೇಳುವ “LORDS OF THE DECCAN ” ಎಂಬ ರೋಮಾಂಚನರ್ಕರಿ ಪುಸ ು ಕದಲ್ಲ ಿ ನಮ್ ಕ್ತತ್ ು ಯೂ ನ ಉಲೆಿ ೋಖ ಕಂಡು ಬಂದಿದೆ .
  • 19. ವಿೋರಗಲುಿ ಈಗ ಇರುವ ಸೆ ಳ ಗಂಗ ಶೈಲ್ಲಯ ಮಂಟಪದ ವಿನಾೂ ಸ ಮಾಡಿ ನಿಮಾಿಣರ್ಕಾ ಗಿ ಜನರಿಂದಲೇ ಹಣ ಸಂಗ ರ ಹ ಮಾಡುವ ಕೆಲಸ ಮಾಡಲ್ಯಯತ್ತ. ಜನವರಿ 2020ರಲ್ಲ ಿ ಈ ಮಂಟಪದ ನಿಮಾಿಣ ರ್ಕಯಿ ಪ್ಯಣಿಗೊಂಡಿತ್ತ. ಹೆಬ್ಬಾ ಳದ ನಾಗರಿೋಕರು ಜನವರಿ 14 2020ರ ಸಂರ್ಕ ರ ಂತಿಯಂದು ಇದನ್ನಾ ಅಧಿಕೃತ್ವಾಗಿ ಉದ್ಯ ಾ ಟನೆಗೊಳಿಸಿದರು ಮತ್ತ ು ಆ ಸೆ ಳದಲ್ಲ ಿ ಹಬಾ ದ ಆಚರಣೆ ಮಾಡಿ ಸಂರ್ ರ ಮಿಸಿದರು.
  • 20. References ಉಲೆಿ ೋಖಗಳು • ಇತಿಹಾಸ ದಪಿನ–ಕೃರ್ಣ ಮೂತಿಿ.P.V . https://kn.m.wikipedia.org/wiki/ಹೆಬ್ಬಾ ಳ_ಕ್ತತ್ ು ಯೂ _ಶಿಲ್ಯಬ ರಹ. • ಬಂಗಳೂರು ದರ್ಿನ– ಡಾ. ಸೂಯಿನಾಥ ರ್ಕಮತ್ . • YouTube channel spardha sangati– ಶಾಸನಗಳು/ಶಾಸನದಪ ರ ರ್ಕರಗಳು. • Mythic Society (ಮಿರ್ಥಕ್ ಸೊಸೈಟ)–ಯುವರಾಜ್. R.