1. 1
KHOA KINH TẾ - QTKD ĐẠI HỌC CẦN THƠKHOA KINH TẾ - QTKD ĐẠI HỌC CẦN THƠ
PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU KINH TẾ
CHƯƠNG 1
TỔNG QUAN VỀ
NGHIÊN CỨU KHOA HỌC

2. 2
Các bước tiến hành nghiên cứu
BƯỚC 1.
Lựa chọn chủ đề nghiên cứu
+ Tính thu hút
+ Kiến thức
+ Dữ liệu
KHOA KINH TẾ - QTKD ĐẠI HỌC CẦN THƠ

3. Tìm kiếm và lựa chọn vấn đề nghiên cứu
(ý tưởng)
Tạp chí/báo cáo nghiên cứu
Nhu cầu của chính phủ, công ty, viện nghiên cứu
Các chương trình nghiên cứu
Vấn đề phát sinh trong thực tiễn
KHOA KINH TẾ - QTKD ĐẠI HỌC CẦN THƠ

4. Cạn kiệt tài nguyên => cạn kiệt tài
nguyên nước
Hiệu quả sản xuất nông nghiệp
...
So sánh hiệu quả kinh tế trong sản xuất
dưa hấu giữa hai mô hình tưới tràn
bằng vòi và tưới nhỏ giọt tại huyện Duyên
Hải, tỉnh Trà Vinh
KHOA KINH TẾ - QTKD ĐẠI HỌC CẦN THƠ

5. Vấn đề quan tâm: ??? …
Nông
thôn
Thành
thị
Xuất
khẩu
Môi trường Bảo tồn
thiên nhiên
KHOA KINH TẾ - QTKD ĐẠI HỌC CẦN THƠ

6. - -
KHOA KINH TẾ - QTKD ĐẠI HỌC CẦN THƠ
Lựa chọn mô hình canh tác? Quy mô sản xuất?

7. 7
KHOA KINH TẾ - QTKD ĐẠI HỌC CẦN THƠ
Các nội dung cần xác định:
+ Đối tượng nghiên cứu
+ Nội dung nghiên cứu
+ Không gian và thời gian nghiên cứu
Ví dụ: Nghiên cứu mức độ hài lòng của các doanh
nghiệp thông qua phiên chợ hàng Việt về nông thôn

8. Lưu ý:
Tên đề tài cần
Ngắn gọn và rõ ràng (hiểu theo nghĩa đen, không ẩn dụ, không hiểu theo
nhiều nghĩa,…), hấp dẫn người đọc/người xét duyệt đề cương nghiên
cứu  tên đề tài và mục tiêu nghiên cứu có liên quan mật thiết với nhau
Bao gồm cả thời gian (có hoặc không có) và không gian nghiên cứu (rất cần
thiết)
Không nên:
Thử bàn về…,
Chống lạm phát – hiện tượng, nguyên nhân, giải pháp => Phân tích sự ảnh
hưởng của lạm phát đến nền kinh tế Việt Nam
Hội nhập – thách thức và cơ hội
Có sự khác biệt với tên điểm tin
KHOA KINH TẾ - QTKD ĐẠI HỌC CẦN THƠ

10. Nếu chưa có nghiên cứu nào giải quyết vấn đề này
 là cơ hội tốt cho nghiên cứu của mình.
Nếu đã có nghiên cứu giải quyết vấn đề này rồi 
cần xem xét các nghiên cứu đã có đã giải quyết
vấn đề này đến đâu, trong bối cảnh nào để có thể
đánh giá cho cơ hội nghiên cứu tiếp theo.
KHOA KINH TẾ - QTKD ĐẠI HỌC CẦN THƠ

11. 11
KHOA KINH TẾ - QTKD ĐẠI HỌC CẦN THƠ
Phân biệt khái niệm và biến số
Định nghĩa của khái niệm
Theo từ điển: Mô tả các khái niệm qua việc sử
dụng các khái niệm khác
Vận hành: Là định nghĩa chỉ ra một khái niệm mà
nó có thể được kiểm định hoặc có những tiêu
chuẩn đo lường được.
Nghiên cứu rất cần các biến số
Ví dụ: Nghiên cứu mức độ hài lòng (mới chỉ là khái niệm cần tìm một
biến số để thay thế) của các doanh nghiệp thông qua phiên chợ hàng
Việt về nông thôn

12. 12
KHOA KINH TẾ - QTKD ĐẠI HỌC CẦN THƠ
VVíí ddụụ ““nghnghèèoo đđóóii””
Theo UBTheo UB KinhKinh ttếế XãXã hhộộii châuchâu ÁÁ--TBD, 1993:TBD, 1993: ““NghNghèèoo đđóóii llàà ttììnhnh
trtrạạngng mmộộtt bbộộ phphậậnn dândân cưcư khôngkhông ccóó khkhảả năngnăng thothoảả mãnmãn
nhnhữữngng nhunhu ccầầuu cơcơ bbảảnn ccủủaa concon ngưngườờii,, …”…”
ViViệệtt Nam:Nam: nămnăm 20112011--20152015 --TheoTheo ChChỉỉ ththịị ssốố 1752/CT1752/CT--TTgTTg ccủủaa ThThủủ
tưtướớngng ChChíínhnh phphủủ
HHộộ nghnghèèoo::
NôngNông thônthôn:: thuthu nhnhậậpp bbììnhnh quânquân dưdướớii 400400 ngngàànn đđồồng/nng/ngưgườời/thi/tháángng
ThThàànhnh ththịị:: thuthu nhnhậậpp bbììnhnh quânquân dưdướớii 500500 ngngàànn đđồồng/nng/ngưgườời/thi/tháángng
HHộộ ccậậnn nghnghèèoo::
NôngNông thônthôn:: thuthu nhnhậậpp bbììnhnh quânquân ttừừ 401.000401.000 -- 520.000520.000
đđồồng/nng/ngưgườời/thi/tháángng;; ThThàànhnh ththịị:: thuthu nhnhậậpp bbììnhnh quânquân ttừừ 501.000501.000 --
650.000650.000 đđồồng/nng/ngưgườời/thi/tháángng..

13. 13
KHOA KINH TẾ - QTKD ĐẠI HỌC CẦN THƠ
Biến số
Biến chỉ ra tất cả những gì có sự khác biệt hoặc thay đổi
Ví dụ: Tuổi, giới tính...
Biến có thể là định tính hoặc định lượng
Một thuộc tính là giá trị riêng biệt của một biến
Ví dụ: Giới tính có 2 thuộc tính là Nam và Nữ
Biến số gồm biến độc lập và biến phụ thuộc

14. 14
KHOA KINH TẾ - QTKD ĐẠI HỌC CẦN THƠ
Biến độc lập: Là tác nhân ảnh hưởng đến kết
quả thử nghiệm
Biến phụ thuộc: Là kết quả đo lường tác động
của biến độc lập
Độc lập Phụ thuộc

15. 15
KHOA KINH TẾ - QTKD ĐẠI HỌC CẦN THƠ
BƯỚC 2.
Viết đề cương nghiên cứu
(thuyết minh đề tài)
Xem chương 2

16. 16
KHOA KINH TẾ - QTKD ĐẠI HỌC CẦN THƠ
BƯỚC 3.
Thu thập số liệu (lựa chọn loại số liệu,
nguồn thu thập, phương pháp thu thập)
Xem chương 3

17. 17
KHOA KINH TẾ - QTKD ĐẠI HỌC CẦN THƠ
BƯỚC 4.
Nhập liệu và xử lý số liệu (nhập liệu,
kiểm tra, xử lý và phân tích số liệu)
Xem chương 4

18. 18
KHOA KINH TẾ - QTKD ĐẠI HỌC CẦN THƠ
BƯỚC 5.
Viết báo cáo (bản nháp và bản chính)
(nhận xét về số liệu đã phân tích)
Báo cáo nghiên cứu/nghiệm thu (nếu
có)

19. 19
KHOA KINH TẾ - QTKD ĐẠI HỌC CẦN THƠ
Phân loại nghiên cứu khoa học (nghiên
cứu hàn lâm và nghiên cứu ứng dụng)
Nghiên cứu hàn lâm (trong một ngành khoa học nào
đó) là nghiên cứu nhằm mục đích mở rộng kho tàng
tri thức của ngành khoa học đó.
Kết quả nghiên cứu hàn lâm (chủ yếu) => trả lời cho
các câu hỏi về bản chất lý thuyết của khoa học. (=>
xây dựng và kiểm định các lý thuyết khoa học).
Ví dụ: các nhà kinh tế học đã nghiên cứu lý thuyết
hành vi của người sản xuất, hành vi của người tiêu
dùng,… (lý thuyết nền tảng của kinh tế học)

20. 20
KHOA KINH TẾ - QTKD ĐẠI HỌC CẦN THƠ
Nghiên cứu ứng dụng là nghiên cứu vận dụng
những quy luật được phát hiện từ nghiên cứu hàn
lâm để giải thích một hiện tượng
Ví dụ: Các nghiên cứu áp dụng khoa học kinh doanh
để nghiên cứu các vấn đề kinh doanh của công ty
như marketing, nhân sự, …
Các NC này nhằm vào mục đích hỗ trợ các nhà
quản trị trong quá trình ra quyết định kinh doanh.
Ví dụ: áp dụng lý thuyết cung cầu để giải thích vấn
đề trúng mùa rớt giá của nông sản (lúa, trái cây, …)

21. (Ở khía cạnh khác) Nghiên cứu khoa học có
thể được chia thành ba trường phái:
Định tính (Qualitative approach) thường đi đôi với việc khám
phá ra các lý thuyết khoa học, dựa vào qui trình qui nạp
(nghiên cứu trước lý thuyết sau).
Định lượng (Quantitative approach) thường gắn liền với việc
kiểm định chúng, dựa vào qui trình suy diễn (lý thuyết rồi
đến nghiên cứu)
Hỗn hợp (mixed methods approach) phối hợp cả định tính và
định lượng với những mức độ khác nhau.
KHOA KINH TẾ - QTKD ĐẠI HỌC CẦN THƠ

22. Suy diễn và quy nạp
Qui trình suy diễn (deduction) bắt đầu từ các lý thuyết khoa
học đã có, còn gọi là lý thuyết nền (foundation theories) để
xây dựng (suy diễn) các giả thuyết trả lời cho câu hỏi
nghiên cứu (research question) và dùng quan sát (thu thập
dữ liệu) để kiểm định các giả thuyết này.
Qui trình quy nạp (induction) đi theo hướng ngược lại với qui
trình suy diễn. Qui trình này bắt đầu bằng các quan sát các
hiện tượng khoa học để xây dựng mô hình (pattern) giải
thích các hiện tượng khoa học (lý thuyết khoa học).
KHOA KINH TẾ - QTKD ĐẠI HỌC CẦN THƠ

23. Tiêu chuẩn của một nghiên cứu tốt
Đáp ứng được những tiêu chuẩn của phương
pháp nghiên cứu khoa học
Mục tiêu được xác định rõ ràng
Quá trình nghiên cứu được chi tiết hóa
Thiết kế nghiê cứu được hoạch định cẩn thận
Những giới hạn của nghiên cứu được trình bày rõ ràng
Đáp ứng tốt các chuẩn mực đạo đức của một nghiên cứu
khoa học
KHOA KINH TẾ - QTKD ĐẠI HỌC CẦN THƠ

24. Tiêu chuẩn của một nghiên cứu tốt
Đáp ứng được những tiêu chuẩn của phương pháp
nghiên cứu khoa học (tt)
Các phân tích phù hợp với những nhu cầu của người
ra quyết định
Các kết quả nghiên cứu được trình bày rõ ràng, không
mơ hồ
Các kết luận có cơ sở vững chắc, được chứng minh
Những kinh nghiệm của nhà nghiên cứu được phản
ánh
KHOA KINH TẾ - QTKD ĐẠI HỌC CẦN THƠ