pisixalogiya

1. O'ZBEKISTON RESPUBLIKASIDA TA'LIM
SOHASIDA AMALGA OSHIRILGAN ISLOHOTLAR
1.Mustaqillik yillaridailm-fanni rivojlanishi.
2."Ta'limto'g'risida"gi qonunva"Kadrlar tayyorlashmilliydasturi" ningqabul
qilinishi.
3.Ta'limningmilliymodelini shakllanishi,rivojlanishi vasohadagi muammolar.
4.Oliyta'limsohasidaqabul qilinganqonunlar vaulardabelgilanganvazifalar.
5.Ta'limsohasidaxalqarohamkorlikningyo'lgaqo'yilishi: yutuqlar va
kamchiliklar

2. Ta'limto'g'risidagi yangi qonunningasosiyfarqlari haqidaqisqacha
ma'lumot:
• Birinchidan,ta'limolishshakllariningtasnifi • Kattayoshdagilarni o'qitishvaulargata'limberish;
kengaytirildi: • Jismoniy, aqliy,sensor(sezgi) yoki ruhiynuqsonlari
bo'lganbolalar(shaxslar) uchuninklyuzivta'lim;
• Ishlabchiqarishdanajralgan(kunduzgi)va
• Eksternattartibidagi ta'lim- o'quvdasturlarini
mustaqil ravishdao'zlashtirishni o'zichigaolib,
uningyakunlari bo'yichata'limoluvchilardandavlat
ta'limmuassasalaridayakuniyvadavlat
attestasiyalaridano'tish;
ajralmaganholda(sirtqi,kechki,masofaviy);
• Nazariy- ta'limtashkilotinegizida,amaliy-
ta'limoluvchiningishjoyidabirgaolib
boriladigandual ta'lim;
• Oiladata'limolishvamustaqil ta'limolish;
• Mudofaa,xavfsizlikvahuquqni muhofazaqilish
faoliyati sohasidakadrlartayyorlash.

3. • Ikkinchidan,VazirlarMahkamasi,ta'limsifatini nazoratqilishdavlatinspektsiyasi (ta'lim
inspektsiyasi),prezident,ijodvaixtisoslashtirilganmaktablarni rivojlantirishagentligi,shuningdeksoha
vazirliklari vamahalliy davlathokimiyati organlariningvakolatlari tafsilotlari bilananiqlashtirildi.
• Uchinchidan,ta'limjarayoniningbarchaishtirokchilarininghuquqiymaqomigako'proqe’tibor
qaratilgan:
• Ta'limtashkilotlari – ularni tashkil etish,qaytatashkil etishvatugatish,Ustavgatalablar;
• Pedagogikxodimlar, ta'limoluvchilar,ularningota-onalari vaboshqaqonuniyvakillari – huquqlar,
majburiyatlarvakafolatlarbo'yicha.Ta'lim-tarbiyajarayoni ishtirokchilarini ijtimoiy himoyaqilish
chora-tadbirlari belgilangan
• To'rtinchidan,davlatta'limstandartlari vatalablari,o'quvjarayonigao'quvrejalari vadasturlarini,ta'lim
sohasigaeksperimental vainnovasionfaoliyatta'limni joriyetishbilanbog'liqmasalalartartibga
solingan.O'qishgaqabul qilish,jumladanmaqsadli qabul qilishmexanizmi bayonetilgan

4. Beshinchidan,davlattomonidantartibgasolishvanazoratqilishdastaklarireglamentlangan:
A) birinchilargaquyidagilarkiradi:
Nodavlatta'limtashkilotlariningfaoliyatini lisenziyalash– lisenziyalarta'liminspektsiyasi tomonidan
cheklanmaganmuddatga,harbirta'limturi uchunalohidaberiladi;
Ta'limtashkilotlarini attestasiyadanvadavlatakkreditasiyasidano'tkazish– ta'liminspektsiyasitomonidan5
yil muddatgaamalgaoshiriladi.Bundanodavlatta'limtashkilotlarilisenziyaolingankundane'tiboran5yil
davomidaakkreditasiyadano'tgandebhisoblanadi,bumuddattugagach,ushbuattestasiyavaakkreditasiyadan
o'tkaziladi.Davlatakkreditasiyasidano'tgantashkilotlarmaxsusreestrgakiritiladi,buhaqdagi ma'lumotlar
ta'liminspektsiyasiningsaytigajoylashtiriladi;
Xorijiydavlatda1992yil 1yanvardankeyinolinganta'limto'g'risidagi hujjattanolish,shuningdekta'lim
sohasidagirasmiyhujjatlargaapostilqo'yish.Tanolishvaapostil qo'yishhamta'liminspektsiyasivakolatiga
kiradi;

5. B) ta'liminspektsiyasi quyidagilargahaqli:
Nodavlatta'limtashkilotlaridata'lim-tarbiyajarayoniningsifatini nazorat
qilishvamonitoringini amalgaoshirish– biznes-ombudsmanni xabardor
qilganholda;
Ta'limtashkilotlari tomonidanberilayotganta'limningmazmuni vasifati
ta'limto'g'risidagi qonunhujjatlariganomuvofiqligini aniqlaganhollarda–
ularni bartaraf etishyuzasidanulargataqdimnomalarkiritish.Taqdimnoma
bajarilmagantaqdirda- ta'limtashkilotiningdavlatakkreditasiyasi
to'g'risidagi sertifikatini bekorqilish

6. Kadrlartayyorlashningmilliymodeli
1.Shaxs
6.Uzluksizta'limtizimi vaturlari.
Maktabgachata'lim.
Umumiyo'rtata'lim.
2.Davlatvajamiyat
3.Uzluksizta'lim
O'rtamaxsus,kasb-hunarta'limi
Oliyta'limOliyo'quvyurtidankeyingi ta’lim
4.Uzluksizta'limni tashkil etishva
rivojlantirishprintsiplari
Kadrlarmalakasini oshirishvaularni qayta
tayyorlashmaktabdantashqari ta’lim
5.Uzluksizta'limni islohqilish
yo'nalishlari
7.Kadrlartayyorlashtizimidafan
8.Kadrlartayyorlashtizimidaishlabchiqarish

7. Kadrlartayyorlashning milliymodeli
• Kadrlar tayyorlashtiziminingboshsub'ekti vaob'ekti,ta'limsohasidagi hizmatlarningiste'molchisi va
ularni amalgaoshiruvchi
Shaxs
• Ta'limvakadrlar tayyorlashtiziminingfaoliyatini tartibgasolishvanazorat qilishni amalgaoshiruvchi
Davlat
va
jamiyat
kadrlar tayyorlashvaularni qabul qilibolishni kafillari
• Malakali raqobatbardoshkadrlar tayyorlashningasosi bo'lib, ta'limningbarchaturlarini,davlatvata'lim
Uzluksiz standartlarini kadrlar tayyorlashtizimi tuzilmasi vauningfaoliyatko'rsatishmuhitini o'zichigaoladi
ta’lim
• Yuqori malakali mutaxassislar tayyorlovchi vaulardanfoydalanuvchi ilg'or pedagogik axborot
texnologiyalarini ishlabchiquvchi
Fan
• Kadrlargabo'lganehtiyojni,shuningdek ularni tayyorgarliksifati vasaviyasiganisbatanqo'yiladigan
talablarni belgilovchi asosiy buyurtmachi,kadrlar tayyorlashtizimini moliyavamoddiy-texnikajihatidan
ta'minlashjarayoninigqatnashchisi
Ishlab
chiqarish

8. Ta'limyo'nalishidamurojaatnomadabelgilanganvazifalarquyidagichabo'ldi:
Maktabbitiruvchilariningoliyta'limgaqamrovi 25foizdan50-60foizgaetkaziladi;
OTMdavlatgranti asosidaqabul ikki barobaroshiriladi,shuningdek,qizlaruchunalohida
davlatgrantlari joriyetiladi;O'qishgakirishsoddalashtiriladi;
Onatili bo'yichabilimlarni baholashningmilliytesttizimi paydobo'ladi;
Mutaxassislikkaaloqasi bo'lmaganfanlarsoni ikki baravargakamayadi;
Oliyta'limo'quv jarayonidakredit-modul tizimi joriyetiladi;
Pedagogikta'limning6tayo'nalishi bo'yichao'qishmuddati 3yil etibbelgilanadi;
10taOTMo'zini-o'zi moliyalashtizimigao'tib,kamida5taOTMtransformasiyaqilinadi

9. Bundantashqari,maktabgachata'limyoshidagi bolalarni bog'chalargaqamrabolish
ko'rsatkichini 60foizgaetkazishko'zlanmoqda.Shubilanbirga,6yoshli bolalarni
maktabgatayyorlashtizimini joriyqilishdavomettiriladi.Shumaqsadda130mlrdso'm
mablag'ajratiladi.2020yilda36tayangi maktabqurilib,216tasi kapital ta'mirdan
chiqariladi.Ushbuishlargaesa1,7trlnso'mmablag'sarflanishi rejalashtirilgan.
Joriyyilda55taxususiymaktabtashkil etilishi,ularningrespublikadagi umumiy soni
141tagaetkazilishi bildirildi.Yuqori malakali o'qituvchilarmaoshini yanadaoshirish
masalasi davometadi.Professional kasb-hunarta'limdayangi tizimyo'lgaqo'yiladi:340ta
kasb-hunarmaktabi,147takollej va143tatexnikumtashkil etiladi.Milliymalakatizimi
ishlabchiqiladi,natijada9000gayaqinkasblarbo'yichakadrlartayyorlanadi.