SlideShare a Scribd company logo
1 of 18
Bodemenergie de toekomst voor
energie neutrale gebouwen?
MJA Workshop duurzame energie
20-5-2014, Utrecht
Martin Bloemendal
Introductie
Inhoud presentatie
1. Focus op duurzame warmte
2. Wat is bodemenergie
3. Ontwikkelingen
4. Hoe zelf aan de slag?
Martin Bloemendal
220 mei 2014
+ Kwaliteit
~ 70 bedrijven
Focus op duurzame warmte
320 mei 2014
Focus op duurzame warmte
420 mei 2014
Focus op duurzame warmte
Gisteren CBS 2013:
520 mei 2014
Wat is Bodemenergie?
Verschillende
technieken
620 mei 2014
Wat is Bodemenergie?
Open
• Kantoorpanden
• Ziekenhuizen
• Scholen
• Utiliteit >2.500 m2
720 mei 2014
Wat is Bodemenergie?
Gesloten
• Woningen
• Kleine utiliteit
820 mei 2014
Wat is Bodemenergie?
Geothermie
• Grote warmtevragers
– Stadswarmte
– Kassen
920 mei 2014
Wat is Bodemenergie?
Stavaza NL
• ~10 geothermie systemen
• ~2000 open (WKO)
• ~20.000 gesloten
Besparing in PJ
• Nu: 4
• In 2020: 30
• Met open systemen is NL
koploper in de wereld
• Naast verwarming ook
koeling!!
1020 mei 2014
Ontwikkelingen
Kwaliteit
• Certificering
• Beter onderlinge
afstemming
Stimulering
• Minder regels
• Uniforme regels
• Hergebruik restwarmte
• Label sprongen
1120 mei 2014
Ontwikkelingen
Onderzoek
• Ordening/planning en
beheer
• Risico’s grondwaterkwaliteit
• Terugwin rendement HTO
• Putverstopping / neerslag
reacties
1220 mei 2014
Ontwikkelingen
Nieuwe technieken
• Inzet restwarmtestromen
• Ontlasten E-net
– Duurzame stroom gebruiken
om koelcapaciteit in de
bodem te generen
– Daarmee ontlasting van het
net in periode van grote
koelvraag.
1320 mei 2014
Hoe zelf aan de slag?
1420 mei 2014
Hoe zelf aan de slag?
Verken mogelijkheden
• Bodemgeschiktheid
 WKOtool.nl
• Systeem geschiktheid
 Vraag en aanbod energie
 Afgifte systeem
• Financiële haalbaarheid
 moment van investering
 indicatie kosten: wkotool
1520 mei 2014
Hoe zelf aan de slag?
WKOtool
• Mogelijkheden en
Belemmeringen
• Sterprojecten
• Indicatie van financiële
haalbaarheid
1620 mei 2014
Hoe zelf aan de slag?
De juiste partijen aan tafel
Certificering:
• Register rwsleefomgeving
• Ledenlijst BodemenergieNL
1720 mei 2014
Bodemenergie de toekomst voor
energie neutrale gebouwen!
MJA Workshop duurzame energie
20-5-2014, Utrecht
Martin Bloemendal
Martin.bloemendal@kwrwater.nl

More Related Content

Viewers also liked

Internet Filtering In South Korea
Internet Filtering In South KoreaInternet Filtering In South Korea
Internet Filtering In South Korea
michroeder
 
Good governance curbs corruption
Good governance curbs corruptionGood governance curbs corruption
Good governance curbs corruption
Andeel Ali
 
Map machinery
Map machinery Map machinery
Map machinery
cvt2go
 
USTA - Keeping Your CTA Legally Compliant and Out of Trouble
USTA - Keeping Your CTA Legally Compliant and Out of Trouble USTA - Keeping Your CTA Legally Compliant and Out of Trouble
USTA - Keeping Your CTA Legally Compliant and Out of Trouble
Perkins Law, PLLC
 
Schede tecniche integratori alimentari gjav 09 2012
Schede tecniche integratori alimentari gjav 09 2012Schede tecniche integratori alimentari gjav 09 2012
Schede tecniche integratori alimentari gjav 09 2012
GJAV
 

Viewers also liked (20)

DUO+ label
DUO+ labelDUO+ label
DUO+ label
 
Creating a repository using the oracle business intelligence administration tool
Creating a repository using the oracle business intelligence administration toolCreating a repository using the oracle business intelligence administration tool
Creating a repository using the oracle business intelligence administration tool
 
Internet Filtering In South Korea
Internet Filtering In South KoreaInternet Filtering In South Korea
Internet Filtering In South Korea
 
Good governance curbs corruption
Good governance curbs corruptionGood governance curbs corruption
Good governance curbs corruption
 
Sonicview
SonicviewSonicview
Sonicview
 
Map machinery
Map machinery Map machinery
Map machinery
 
Deinstalling oracle database 11 g on wondows
Deinstalling oracle database 11 g on wondowsDeinstalling oracle database 11 g on wondows
Deinstalling oracle database 11 g on wondows
 
USTA - Keeping Your CTA Legally Compliant and Out of Trouble
USTA - Keeping Your CTA Legally Compliant and Out of Trouble USTA - Keeping Your CTA Legally Compliant and Out of Trouble
USTA - Keeping Your CTA Legally Compliant and Out of Trouble
 
Schede tecniche integratori alimentari gjav 09 2012
Schede tecniche integratori alimentari gjav 09 2012Schede tecniche integratori alimentari gjav 09 2012
Schede tecniche integratori alimentari gjav 09 2012
 
ara TELE-audiovision-1309
ara TELE-audiovision-1309ara TELE-audiovision-1309
ara TELE-audiovision-1309
 
Anwb toetst het keurmerk breeam bestaande bouw en gebruik
Anwb toetst het keurmerk breeam bestaande bouw en gebruikAnwb toetst het keurmerk breeam bestaande bouw en gebruik
Anwb toetst het keurmerk breeam bestaande bouw en gebruik
 
Azbox
AzboxAzbox
Azbox
 
AZEC Gangplank
AZEC GangplankAZEC Gangplank
AZEC Gangplank
 
System Revolution- How We Did It
System Revolution- How We Did It System Revolution- How We Did It
System Revolution- How We Did It
 
How to find ip and mac address
How to find ip and mac addressHow to find ip and mac address
How to find ip and mac address
 
Bdo Parachute
Bdo ParachuteBdo Parachute
Bdo Parachute
 
Graphs for portfolio
Graphs for portfolioGraphs for portfolio
Graphs for portfolio
 
"String Theory" Snow Sculpture 2010 Breckenridge, Colorado
"String Theory" Snow Sculpture 2010 Breckenridge, Colorado"String Theory" Snow Sculpture 2010 Breckenridge, Colorado
"String Theory" Snow Sculpture 2010 Breckenridge, Colorado
 
HTML5 & JavaScript = App Mobile
HTML5 & JavaScript = App MobileHTML5 & JavaScript = App Mobile
HTML5 & JavaScript = App Mobile
 
Preparing Your Data for an Affirmative Action Plan: Hiring
Preparing Your Data for an Affirmative Action Plan: HiringPreparing Your Data for an Affirmative Action Plan: Hiring
Preparing Your Data for an Affirmative Action Plan: Hiring
 

More from Netherlands Enterprise Agency (RVO.nl)

More from Netherlands Enterprise Agency (RVO.nl) (20)

Het derde natuurlijke moment
Het derde natuurlijke momentHet derde natuurlijke moment
Het derde natuurlijke moment
 
Energielabel c verplichting kantoren in 2023
Energielabel c verplichting kantoren in 2023Energielabel c verplichting kantoren in 2023
Energielabel c verplichting kantoren in 2023
 
Energielabel C verplichting voor kantoren
Energielabel C verplichting voor kantorenEnergielabel C verplichting voor kantoren
Energielabel C verplichting voor kantoren
 
5 EPC-modellen voor het oplossen van de Split incentive
5 EPC-modellen voor het oplossen van de Split incentive5 EPC-modellen voor het oplossen van de Split incentive
5 EPC-modellen voor het oplossen van de Split incentive
 
Energieprestatiecontracten en bodemenergie: een ideale match!
Energieprestatiecontracten en bodemenergie: een ideale match!Energieprestatiecontracten en bodemenergie: een ideale match!
Energieprestatiecontracten en bodemenergie: een ideale match!
 
energiebesparing is investering in de toekomst
energiebesparing is investering in de toekomstenergiebesparing is investering in de toekomst
energiebesparing is investering in de toekomst
 
energie besparen is makkelijker met erkende maatregelen
energie besparen is makkelijker met erkende maatregelenenergie besparen is makkelijker met erkende maatregelen
energie besparen is makkelijker met erkende maatregelen
 
Energieprestatiecontracten: het moet echt anders!
Energieprestatiecontracten: het moet echt anders!Energieprestatiecontracten: het moet echt anders!
Energieprestatiecontracten: het moet echt anders!
 
Financiël overheidssteun
Financiël overheidssteunFinanciël overheidssteun
Financiël overheidssteun
 
Over de regelingen rondom Huurwoningen
Over de regelingen rondom HuurwoningenOver de regelingen rondom Huurwoningen
Over de regelingen rondom Huurwoningen
 
Energieneutrale scholen
Energieneutrale scholenEnergieneutrale scholen
Energieneutrale scholen
 
Het moet echt anders! Over energieprestatiecontracten
Het moet echt anders! Over energieprestatiecontractenHet moet echt anders! Over energieprestatiecontracten
Het moet echt anders! Over energieprestatiecontracten
 
Biobased bouwen: mooi en duurzaam
Biobased bouwen: mooi en duurzaamBiobased bouwen: mooi en duurzaam
Biobased bouwen: mooi en duurzaam
 
Zeer energiezuinig bouwen en renoveren
Zeer energiezuinig bouwen en renoverenZeer energiezuinig bouwen en renoveren
Zeer energiezuinig bouwen en renoveren
 
Topsector Energie en de Gebouwde Omgeving
Topsector Energie en de Gebouwde OmgevingTopsector Energie en de Gebouwde Omgeving
Topsector Energie en de Gebouwde Omgeving
 
RVO.nl - uw kennispartner rondom duurzaam bouwen
RVO.nl - uw kennispartner rondom duurzaam bouwenRVO.nl - uw kennispartner rondom duurzaam bouwen
RVO.nl - uw kennispartner rondom duurzaam bouwen
 
Energielabel utiliteitsbouw
Energielabel utiliteitsbouwEnergielabel utiliteitsbouw
Energielabel utiliteitsbouw
 
Architecten en energieprestatiecontracten
Architecten en energieprestatiecontractenArchitecten en energieprestatiecontracten
Architecten en energieprestatiecontracten
 
Wetgeving en beleid rondom Bodemenergie
Wetgeving en beleid rondom BodemenergieWetgeving en beleid rondom Bodemenergie
Wetgeving en beleid rondom Bodemenergie
 
Ca eed 2014 milan wg5 4 nl split incentive
Ca eed 2014 milan wg5 4   nl split incentiveCa eed 2014 milan wg5 4   nl split incentive
Ca eed 2014 milan wg5 4 nl split incentive
 

Is Bodemenergie de toekomst voor energieneutrale gebouwen?

Editor's Notes

  1. Martin laat mooi filmpje zien
  2. Promotieonderzoek TU Delft
  3. Energie akkoord Warmtevisie Warmtewet EED RED EPBD
  4. Energie akkoord Warmtevisie Warmtewet EED RED EPBD Nieuwste cijfers van CBS toegevoegd.
  5. Glycol is gevaar voor milieu, zit in gesloten systemen. Het zijn geen enorme hoeveelheden. Nu blij met certificering en registratie van nieuwe systemen
  6. Alle onderdelen in bodemenergiesystemen moeten goed op elkaar aangesloten zijn en afgestemd. Bedrijven moeten hun restwarmtestromen nuttig gebruiken (=wetgeving vanaf zomer 2014)
  7. EED Is er nog ruimte in de diepte in de bodem? Ja. Hoe vindt de afstemming plaats over putten in de bodem? Gemeentes zorgen voor afstemming.
  8. EED Koelvraag wordt steeds grotere uitdaging A) het opslaan van voldoende koud grondwater is lastig bij lage warmte vraag. B) het leveren van de benodigde piek koelcapaciteit vraagt veel elektriciteit Als er piekmomenten zijn, kan de WKO alvast laden. Knelpunt: prijs van stroom
  9. http://www.platformduurzamehuisvesting.nl/infographic-bodemenergie/
  10. www.wkotool.nl
  11. Drukte in de ondergrond. Nu weer eerste komt die het eerste maalt. Ordening zit in STRONG gevangen. Nu eigenlijk op eigen initiatief. Gemeentes en provincies kunnen wel overleg organiseren. Mensen worden afhankelijk van elkaar, daar moet je regie op kunnen voeren. MvE: netbeheerders zijn visie aan het ontwikkelen over gebruik van energiestromen. Omgevingswet: decentralisatie van bevoegdheden