SlideShare une entreprise Scribd logo
1  sur  23
Mr Nanda Mohan Shenoy
CISA CAIIB
<1/50>
Sanskrit -21
Dashavatara Stuti
Jayadeva Kritha
F- 01
09-05-20
Mr Nanda Mohan Shenoy
CISA CAIIB
<2/50>
Recite Sloka
Sloka Meaning
Day- Agenda
रामो राजमण िः सदा विजयते रामं रमेशं भजे
रामे ाभभहता निशाचरचमिः रामाय तस्मै िमिः ।
रामान्िास्स्त पराय ंपरतरं रामस्य दासोस््यहं
रामे चचत्तलयस्सदा भितु मे भो राम मामुद्धर ॥
Agenda
Mr Nanda Mohan Shenoy
CISA CAIIB
<3/50>
Identify the work
1: Bhagavatam
2: Narayaneeyam
3: Astapadi
4: Krishna Vilasa Kavyam
5: Krishna Karnamrutham
Poll:01
Mr Nanda Mohan Shenoy
CISA CAIIB
<4/50>
Introduction
Jayadeva is the composer
Lived in the 12th Century
In Jagnnath Puri
His work is known as अष्टपदि
12 Chapters – 24 Geetams average 8
slokas
More of शृङ्गार रस
Most popular
• राधिका कृ ष्ण राधिका
• धिरे समिरे
• प्रलयपयोधिजले िृतवानमस वेिि्|
Mr Nanda Mohan Shenoy
CISA CAIIB
<5/50>
Maharastra and Jayadeva
• Bhakta Vijaya
Kerala and Jayadeva
• Sopana Sangitham
Dashavatara Stuti
• Jayadeva (Simplest)
• Vadiraja (Complex- more than 40 slokas)
Introduction
Mr Nanda Mohan Shenoy
CISA CAIIB
<6/50>
गीनतकाव्य के तत्ि
वैयक्ततकता author has personal exposure of extremes of emotions
भावप्रवणता poem also is full of emotions
• रागात्मक अनुभूतत who hears it also becomes emotional
• गेयता या संगीतात्मकता can be sung
• सहज भाषा-शैली soft consonants less सिास: s less samyuktaksharas
• It is written a matrachanda (another example is bhaja govindam) in
which generally has in a line 10, 10, 16, 14 matras but some lines
are small and some longer for proper singing.
• Each song there is a raga
• mälava-gauòa-raga for Dashavatara
• Tala / rupaka/ ādi, jhaṁpa, pratimaṇṭha, niḥsāra, aḍḍa tāla.
• As per scholers these metres are of lesser importance. But these
help in creating soft and sweet songs.
Introduction
Mr Nanda Mohan Shenoy
CISA CAIIB
<7/50>
प्रळयपयोधिजले7 िृतवानमस वेिं, ववदहतवदहत्रचररत्रिखेिि् ।
के शव8 िृतिीनशरीर 8, जय जगिीश 8 हरे 8 ॥ १॥
प्रळय पयोधि जले िृतवान् अमस वेिि् ववदहत-वदहत्र-
चररत्रि् अखेिि् के शव िृत िीन शरीर जय जगत् ईश हरे
Poll 2:
Sloka -1
Identify the odd word
1: अमस
2: जय
3: िृतवान्
Mr Nanda Mohan Shenoy
CISA CAIIB
<8/50>
प्रळयपयोधिजले7 िृतवानमस वेिं,
ववदहतवदहत्रचररत्रिखेिि् ।
के शव8 िृतिीनशरीर 8,
जय जगिीश 8 हरे 8 ॥ १॥
प्रळयपयोधि जले िृतवान् अमस वेिि ् ववदहत-वदहत्र-
चररत्रि् अखेिि ् के शव िृत िीन शरीर जय जगत् ईश हरे
के शव8 िृतिीनशरीर 8 प्रलयपयोधिजले7 (त्वं) अखेिि्2 ववदहत-वदहत्र-
चररत्रि्2 वेिि्2 िृतवान्अभस जगिीश 8 हरे 8 (त्वं) जय
धृतिाि ् [धृङ्,6(तुदादद),क्तितु,0,noun_m]_KR
जय { ( कतृृिाच्य ) स्ज ( [ भ्िाददग ] [ अनिट् ] [ अकमृक ] ) ( [ लोट् ] ) भसप ् ( [
परस्मै ] [ मध्यम-पुरुष ] [ एकिचि ] )
अभस { ( कतृृिाच्य ) अस ( [ अदाददग ] [ सेट् ] [ अकमृक ] ) ( [ लट् ] ) भसप ् ( [
परस्मै ] [ मध्यम-पुरुष ] [ एकिचि ] ) }
Sloka -1
Mr Nanda Mohan Shenoy
CISA CAIIB
<9/50>
# Words Category Details Meaning
1 के शव8 सिास:
तद्धितान्ति्
क + ईश+ व
के श
के श + व
Origin of Brahma and
Siva
Slayer of Kesha
One having Beautiful hair
2 िृतिीनशरीर 8 बहुव्रीदहिः सिास: िृति्िीनि्शरीरं येन सिः One who took the form
of a fish
3 प्रळयपयोधिजले7 तत्पुरुषिःसिास: प्रलय (सिय) पयोधििः , तस्य जलि ्
तक्स्िन ्
In the ocean waters of
the Pralaya
4 अखेिि्2 नञ ्तत्पुरुषिः न खेिि्इतत. Without any effort
5 ववदहत-वदहत्र-
चररत्रि्2
बहुव्रीदहिः सिास: ववदहति्वदहत्रस्य चररत्रि्यक्स्िन ्, तत ् that which tells about the
boat-story
6 वेिि्2 कृ िन्ति् (ववि + घञ ्) knowledge
7 जगिीश 8 तत्पुरुषिःसिास: जगतिः इश यिः lord of worlds
8 हरे 8 कृ िन्ति् हृ + इन ् (हरतत पपान ्इतत) One who destroys the sin
Sloka -1
Mr Nanda Mohan Shenoy
CISA CAIIB
<10/50>
के शिं पनततं दृष्टट्िा द्रो ो हषृ
मुपागत:
रुदस्न्त कौरिास्सिेहा हा के शि ! कथं
गत: (अलंकारमण हार)
द्रो : - एक तरह कौआ,
के - पािी मे
शिम् - मृत शरीर,
पनततम् - चगरा
दृष्टट्िा - देखकर,
हषृ मुपागत: - बहुत पसंद हुआ,
कौरिा - एक तरह लोमडीयााँ,
सिे - सब,
कथं - कै से,
गत: - मरगया,
रुदस्न्त - रोते हैं
Sloka -1
के (seventh case of कं shabda) in
the water
शि cadaver
(dead body)
dead body in the water
द्रो - one type of crow
कौ रिािः - Foxen
कौ horrible
रिािः noise
fox howl with a horrible cry
On seeing the cadaver fallen in the water,
the crow were ecstatic (that was a feast for
them)
whereas the wolves were lamenting as they
could not get a
bite of the dead body in the water!
Mr Nanda Mohan Shenoy
CISA CAIIB
<11/50>
प्रळयपयोधिजले7 िृतवानमस वेिं,
ववदहतवदहत्रचररत्रिखेिि् ।
के शव8 िृतिीनशरीर 8, जय जगिीश 8 हरे 8 ॥ १॥
के शव8 िृतिीनशरीर 8 (त्वं) प्रलयपयोधिजले7 अखेिि्2 ववदहत-
वदहत्र-
चररत्रि्2 वेिि्2 िृतवान्अभस जगिीश 8 हरे 8 (त्वं) जय
When all the waters of all seven seas deluged the earth,
oh, keshava, donning the body of a fish you indefatigably
upheld all the four Vedas, thereby oh, Hari, you are the
Almighty of all the worlds, hail to thee.
Sloka -1
Mr Nanda Mohan Shenoy
CISA CAIIB
<12/50>
क्षिततरततववपुलतरे तव ततष्ठतत पृष्ठे,िरणणिरणककणचक्रगररष्ठे ।
के शव िृतकच्छपरूप जय जगिीश हरे ॥ २॥ Poll 03
Sloka -2
Identify the words in sapthami vibhakti (
Multiple Choice)
1: अततववपुलतरे
2: पृष्ठे
3: िृत-कच्छप-रूप
4: क्षिततिः
Mr Nanda Mohan Shenoy
CISA CAIIB
<13/50>
क्षिततरततववपुलतरे तव ततष्ठतत पृष्ठे,
िरणणिरणककणचक्रगररष्ठे ।
के शव िृतकच्छपरूप जय जगिीश हरे ॥ २॥
क्षिततिः1 अतत-ववपुल-तरे 7 तव 6 ततष्ठतत पृष्ठे 7 िरणण-िरण-
ककण-चक्र-गररष्ठे के शव 8िृत-कच्छप-रूप 8 जय जगिीश हरे
के शव 8िृत-कच्छप-रूप 8 क्षिनतिः1 तव 6 अततववपुलतरे 7
िरणणिरणककणचक्रगररष्ठे7 पृष्ठे 7 नतष्टठनत जगिीश 8 हरे 8 जय
नतष्टठनत { ( कतृृिाच्य ) ष्टठा ( [ भ्िाददग ] [ अनिट् ] [
अकमृक ] ) ( [ लट् ] ) नतप ् ( [ परस्मै ] [ प्रथम-पुरुष ] [
एकिचि ] )
Sloka -2
Mr Nanda Mohan Shenoy
CISA CAIIB
<14/50>
क्षिततरततववपुलतरे तव ततष्ठतत पृष्ठे,
िरणणिरणककणचक्रगररष्ठे ।
के शव िृतकच्छपरूप जय जगिीश हरे ॥ २॥
क्षिततिः1 अतत-ववपुल-तरे 7 तव 6 ततष्ठतत पृष्ठे 7 िरणण-िरण-
ककण-चक्र-गररष्ठे के शव 8िृत-कच्छप-रूप 8 जय जगिीश हरे
के शव 8िृत-कच्छप-रूप 8 क्षिनतिः1 तव 6 अततववपुलतरे 7
िरणणिरणककणचक्रगररष्ठे7 पृष्ठे 7 नतष्टठनत जगिीश 8 हरे 8 जय
नतष्टठनत { ( कतृृिाच्य ) ष्टठा ( [ भ्िाददग ] [ अनिट् ] [
अकमृक ] ) ( [ लट् ] ) नतप ् ( [ परस्मै ] [ प्रथम-पुरुष ] [
एकिचि ] )
Sloka -2
Mr Nanda Mohan Shenoy
CISA CAIIB
<15/50>
# Words Category Details Meaning
1 िृत-कच्छप-रूप 8 बहुव्रीदहिः सिास: िृति्कच्छपं रूपि्येन सिः. One who took the form
of turtle.
2 क्षिततिः1 कृ िन्ति् क्षियतत वसत्यस्याि्। क्षि + अधि-
करणे क्ततन ्
earth
3 तव 6 नाि { तव [युस्िद्+ङस षष्ठी एकवचन] } Your
4 अततववपुलतरे 7 तद्धिति् Very Wide
5 िरणणिरणककणच
क्रगररष्ठे
किमिारय: सिास: ककणं चेिं चक्रं च-ककणचक्रि ्
िरणीिरणेन ककणचक्रि्
तच्चेिं गररष्ठि्च, तक्स्िन ्
which was heavy and
was having a round mark
due to holding the
mountain .(this is an
adjective qualifying the
back)
6 पृष्ठे 7 कृ िन्ति् { पृष्ठे [पृष्ठ+ङङ, सप्तिी, एकवचन]
}
On the back
Sloka -2
Mr Nanda Mohan Shenoy
CISA CAIIB
<16/50>
क्षिततरततववपुलतरे तव ततष्ठतत पृष्ठे,
िरणणिरणककणचक्रगररष्ठे ।
के शव िृतकच्छपरूप जय जगिीश हरे ॥ २॥
Assuming Your tortoise form, You held the
Earth on one part of Your
expansive back. The fame of the impression
made by the Earth on Your back is ever
increasing. May You be victorious!
Sloka -2
Mr Nanda Mohan Shenoy
CISA CAIIB
<17/50>
वसतत िशनमशखरे िरणी तव लग्ना,
शमशतन कलङ्ककलेव तनिग्ना ।
के शव िृतसूकररूप, जय जगिीश हरे ॥ ३॥ Poll 04
Identify the odd word ( Single Choice)
1: के शव
2: हरे
3: िरणी
4: िृत-सूकर-रूप
Sloka -3
Mr Nanda Mohan Shenoy
CISA CAIIB
<18/50>
वसतत िशनमशखरे िरणी तव लग्ना,
शमशतन कलङ्ककलेव तनिग्ना ।
के शव िृतसूकररूप, जय जगिीश हरे ॥ ३॥
के शव8 िृत-सूकर-रूप8 िरणी1 शमशतन7 कलङ्क-कल
इव तनिग्ना1 तव िशन-मशखरे7 लग्ना1 िसनत
जगिीश 8 हरे 8 (त्वं) जय
िसनत { ( कतृृिाच्य ) िस ( [ भ्िाददग ] [ अनिट्
] [ सकमृक ] ) ( [ लट् ] ) नतप ् ( [ परस्मै ] [
प्रथम-पुरुष ] [ एकिचि ] ) }
Sloka -3
Mr Nanda Mohan Shenoy
CISA CAIIB
<19/50>
# Words Category Details Meaning
1 िृत-सूकर-रूप8 बहुव्रीदहिः सिास: िृति्सूकरि् रूपि्येन सिः. One who took the form
of boar
2 िरणी1 कृ िन्ति्
िृ िारणे िरतत जीवािीतनतत । िृ +इतनिः
earth
3 शमशतन7 तद्धिति् शश: अस्त्यस्येतत । शश + इतनिः moon
4 कलङ्क-कल इव सिास: कलङ्क युतता कल Like spot
5 तनिग्ना1 कृ िन्ति् निमग्िा [नि
टुमस्जो,6,क्त,0,noun_f]_KR
immersed
6 िशन-मशखरे7 सिास: किमिारय:
रूपकि्
सिास: तत्परुष:
teeth – peak of mountain
tip of teeth
7 लग्ना1 कृ िन्ति् लग्संगे + ततिः, क्स्त्रयां glued to
Sloka -3
Mr Nanda Mohan Shenoy
CISA CAIIB
<20/50>
वसतत िशनमशखरे िरणी तव लग्ना,
शमशतन कलङ्ककलेव तनिग्ना ।
के शव िृतसूकररूप, जय जगिीश हरे
॥ ३॥
O Jagadeesha ,O Keshava Hari! O You
who have assumed
the form of a boar! The Earth rests
upon the tip of Your
tusks like a tiny spot upon the moon.
May You be victorious!
Sloka -3
Mr Nanda Mohan Shenoy
CISA CAIIB
<21/50>
Varaha- Tirumala
Mr Nanda Mohan Shenoy
CISA CAIIB
<22/50>
Cherai Varapuzha
Varaha- GSB-Kerala
Mr Nanda Mohan Shenoy
CISA CAIIB
<23/50>
Next Class on Vrittha Manjari n 11th May Monday
Home work to be done as usual

Contenu connexe

Tendances

Sunyam Margna
Sunyam MargnaSunyam Margna
Sunyam MargnaJainkosh
 
Hi introduction of_quran
Hi introduction of_quranHi introduction of_quran
Hi introduction of_quranLoveofpeople
 
Gyanmargna - Avdhigyan
Gyanmargna - AvdhigyanGyanmargna - Avdhigyan
Gyanmargna - AvdhigyanJainkosh
 
Shighra ishwarprapti
Shighra ishwarpraptiShighra ishwarprapti
Shighra ishwarpraptigurusewa
 
Bal sanskarkendraekmahatvapoornakadam
Bal sanskarkendraekmahatvapoornakadamBal sanskarkendraekmahatvapoornakadam
Bal sanskarkendraekmahatvapoornakadamgurusewa
 
Satsang suman
Satsang sumanSatsang suman
Satsang sumangurusewa
 
Sant avtaran
Sant avtaranSant avtaran
Sant avtarangurusewa
 
Shri brahmramayan
Shri brahmramayanShri brahmramayan
Shri brahmramayangurusewa
 
Gati Margna
Gati MargnaGati Margna
Gati MargnaJainkosh
 
Paryaptti Prarupna
Paryaptti PrarupnaParyaptti Prarupna
Paryaptti PrarupnaJainkosh
 
Chhand 1 - 3
Chhand 1 - 3Chhand 1 - 3
Chhand 1 - 3Jainkosh
 
Gurutva jyotish oct 2011
Gurutva jyotish oct 2011Gurutva jyotish oct 2011
Gurutva jyotish oct 2011GURUTVAKARYALAY
 
Alakh kiaur
Alakh kiaurAlakh kiaur
Alakh kiaurgurusewa
 

Tendances (17)

Sunyam Margna
Sunyam MargnaSunyam Margna
Sunyam Margna
 
Hi introduction of_quran
Hi introduction of_quranHi introduction of_quran
Hi introduction of_quran
 
Vaidik parishad public
Vaidik parishad publicVaidik parishad public
Vaidik parishad public
 
D4 Narayaneeyam
D4 NarayaneeyamD4 Narayaneeyam
D4 Narayaneeyam
 
Gyanmargna - Avdhigyan
Gyanmargna - AvdhigyanGyanmargna - Avdhigyan
Gyanmargna - Avdhigyan
 
Shighra ishwarprapti
Shighra ishwarpraptiShighra ishwarprapti
Shighra ishwarprapti
 
Bal sanskarkendraekmahatvapoornakadam
Bal sanskarkendraekmahatvapoornakadamBal sanskarkendraekmahatvapoornakadam
Bal sanskarkendraekmahatvapoornakadam
 
Satsang suman
Satsang sumanSatsang suman
Satsang suman
 
Sant avtaran
Sant avtaranSant avtaran
Sant avtaran
 
Shri brahmramayan
Shri brahmramayanShri brahmramayan
Shri brahmramayan
 
Gati Margna
Gati MargnaGati Margna
Gati Margna
 
Paryaptti Prarupna
Paryaptti PrarupnaParyaptti Prarupna
Paryaptti Prarupna
 
Chhand 1 - 3
Chhand 1 - 3Chhand 1 - 3
Chhand 1 - 3
 
RishiPrasad
RishiPrasadRishiPrasad
RishiPrasad
 
Sutra 1-8
Sutra 1-8Sutra 1-8
Sutra 1-8
 
Gurutva jyotish oct 2011
Gurutva jyotish oct 2011Gurutva jyotish oct 2011
Gurutva jyotish oct 2011
 
Alakh kiaur
Alakh kiaurAlakh kiaur
Alakh kiaur
 

Plus de Nanda Mohan Shenoy (20)

Srimadbhagavata_parayanam_v3.pdf
Srimadbhagavata_parayanam_v3.pdfSrimadbhagavata_parayanam_v3.pdf
Srimadbhagavata_parayanam_v3.pdf
 
D07_SVCMahatmyam_v1.pdf
D07_SVCMahatmyam_v1.pdfD07_SVCMahatmyam_v1.pdf
D07_SVCMahatmyam_v1.pdf
 
D06_SVCMahatmyam_v1.pdf
D06_SVCMahatmyam_v1.pdfD06_SVCMahatmyam_v1.pdf
D06_SVCMahatmyam_v1.pdf
 
D05_SVCMahatmyam_v1.pdf
D05_SVCMahatmyam_v1.pdfD05_SVCMahatmyam_v1.pdf
D05_SVCMahatmyam_v1.pdf
 
D04_SVCMahatmyam_v1.pdf
D04_SVCMahatmyam_v1.pdfD04_SVCMahatmyam_v1.pdf
D04_SVCMahatmyam_v1.pdf
 
D03_SVCMahatmyam_v1.pdf
D03_SVCMahatmyam_v1.pdfD03_SVCMahatmyam_v1.pdf
D03_SVCMahatmyam_v1.pdf
 
D02_SVCMahatmyam_v1.pdf
D02_SVCMahatmyam_v1.pdfD02_SVCMahatmyam_v1.pdf
D02_SVCMahatmyam_v1.pdf
 
D01_SVCMahatmyam_v1.pdf
D01_SVCMahatmyam_v1.pdfD01_SVCMahatmyam_v1.pdf
D01_SVCMahatmyam_v1.pdf
 
09_Sundara Kandam_v3.pdf
09_Sundara Kandam_v3.pdf09_Sundara Kandam_v3.pdf
09_Sundara Kandam_v3.pdf
 
08_Sundara Kandam_v3.pdf
08_Sundara Kandam_v3.pdf08_Sundara Kandam_v3.pdf
08_Sundara Kandam_v3.pdf
 
07_Sundara Kandam_v3.pdf
07_Sundara Kandam_v3.pdf07_Sundara Kandam_v3.pdf
07_Sundara Kandam_v3.pdf
 
06_Sundara Kandam_v3.pdf
06_Sundara Kandam_v3.pdf06_Sundara Kandam_v3.pdf
06_Sundara Kandam_v3.pdf
 
05_Sundara Kandam_v3.pdf
05_Sundara Kandam_v3.pdf05_Sundara Kandam_v3.pdf
05_Sundara Kandam_v3.pdf
 
04_Sundara Kandam_v3.pptx
04_Sundara Kandam_v3.pptx04_Sundara Kandam_v3.pptx
04_Sundara Kandam_v3.pptx
 
03_Sundara Kandam-v3.pdf
03_Sundara Kandam-v3.pdf03_Sundara Kandam-v3.pdf
03_Sundara Kandam-v3.pdf
 
02_Sundara Kandam_v3.pdf
02_Sundara Kandam_v3.pdf02_Sundara Kandam_v3.pdf
02_Sundara Kandam_v3.pdf
 
01_Sundara Kandam_v3.pdf
01_Sundara Kandam_v3.pdf01_Sundara Kandam_v3.pdf
01_Sundara Kandam_v3.pdf
 
CEPAR Conference _20230204.pdf
CEPAR Conference _20230204.pdfCEPAR Conference _20230204.pdf
CEPAR Conference _20230204.pdf
 
Digitial Personal Data Bill 2022 feedback
Digitial Personal Data Bill 2022 feedbackDigitial Personal Data Bill 2022 feedback
Digitial Personal Data Bill 2022 feedback
 
IS17428_ISACA_Chennai_20220910.pptx
IS17428_ISACA_Chennai_20220910.pptxIS17428_ISACA_Chennai_20220910.pptx
IS17428_ISACA_Chennai_20220910.pptx
 

F01 Dashavatara Stuti

  • 1. Mr Nanda Mohan Shenoy CISA CAIIB <1/50> Sanskrit -21 Dashavatara Stuti Jayadeva Kritha F- 01 09-05-20
  • 2. Mr Nanda Mohan Shenoy CISA CAIIB <2/50> Recite Sloka Sloka Meaning Day- Agenda रामो राजमण िः सदा विजयते रामं रमेशं भजे रामे ाभभहता निशाचरचमिः रामाय तस्मै िमिः । रामान्िास्स्त पराय ंपरतरं रामस्य दासोस््यहं रामे चचत्तलयस्सदा भितु मे भो राम मामुद्धर ॥ Agenda
  • 3. Mr Nanda Mohan Shenoy CISA CAIIB <3/50> Identify the work 1: Bhagavatam 2: Narayaneeyam 3: Astapadi 4: Krishna Vilasa Kavyam 5: Krishna Karnamrutham Poll:01
  • 4. Mr Nanda Mohan Shenoy CISA CAIIB <4/50> Introduction Jayadeva is the composer Lived in the 12th Century In Jagnnath Puri His work is known as अष्टपदि 12 Chapters – 24 Geetams average 8 slokas More of शृङ्गार रस Most popular • राधिका कृ ष्ण राधिका • धिरे समिरे • प्रलयपयोधिजले िृतवानमस वेिि्|
  • 5. Mr Nanda Mohan Shenoy CISA CAIIB <5/50> Maharastra and Jayadeva • Bhakta Vijaya Kerala and Jayadeva • Sopana Sangitham Dashavatara Stuti • Jayadeva (Simplest) • Vadiraja (Complex- more than 40 slokas) Introduction
  • 6. Mr Nanda Mohan Shenoy CISA CAIIB <6/50> गीनतकाव्य के तत्ि वैयक्ततकता author has personal exposure of extremes of emotions भावप्रवणता poem also is full of emotions • रागात्मक अनुभूतत who hears it also becomes emotional • गेयता या संगीतात्मकता can be sung • सहज भाषा-शैली soft consonants less सिास: s less samyuktaksharas • It is written a matrachanda (another example is bhaja govindam) in which generally has in a line 10, 10, 16, 14 matras but some lines are small and some longer for proper singing. • Each song there is a raga • mälava-gauòa-raga for Dashavatara • Tala / rupaka/ ādi, jhaṁpa, pratimaṇṭha, niḥsāra, aḍḍa tāla. • As per scholers these metres are of lesser importance. But these help in creating soft and sweet songs. Introduction
  • 7. Mr Nanda Mohan Shenoy CISA CAIIB <7/50> प्रळयपयोधिजले7 िृतवानमस वेिं, ववदहतवदहत्रचररत्रिखेिि् । के शव8 िृतिीनशरीर 8, जय जगिीश 8 हरे 8 ॥ १॥ प्रळय पयोधि जले िृतवान् अमस वेिि् ववदहत-वदहत्र- चररत्रि् अखेिि् के शव िृत िीन शरीर जय जगत् ईश हरे Poll 2: Sloka -1 Identify the odd word 1: अमस 2: जय 3: िृतवान्
  • 8. Mr Nanda Mohan Shenoy CISA CAIIB <8/50> प्रळयपयोधिजले7 िृतवानमस वेिं, ववदहतवदहत्रचररत्रिखेिि् । के शव8 िृतिीनशरीर 8, जय जगिीश 8 हरे 8 ॥ १॥ प्रळयपयोधि जले िृतवान् अमस वेिि ् ववदहत-वदहत्र- चररत्रि् अखेिि ् के शव िृत िीन शरीर जय जगत् ईश हरे के शव8 िृतिीनशरीर 8 प्रलयपयोधिजले7 (त्वं) अखेिि्2 ववदहत-वदहत्र- चररत्रि्2 वेिि्2 िृतवान्अभस जगिीश 8 हरे 8 (त्वं) जय धृतिाि ् [धृङ्,6(तुदादद),क्तितु,0,noun_m]_KR जय { ( कतृृिाच्य ) स्ज ( [ भ्िाददग ] [ अनिट् ] [ अकमृक ] ) ( [ लोट् ] ) भसप ् ( [ परस्मै ] [ मध्यम-पुरुष ] [ एकिचि ] ) अभस { ( कतृृिाच्य ) अस ( [ अदाददग ] [ सेट् ] [ अकमृक ] ) ( [ लट् ] ) भसप ् ( [ परस्मै ] [ मध्यम-पुरुष ] [ एकिचि ] ) } Sloka -1
  • 9. Mr Nanda Mohan Shenoy CISA CAIIB <9/50> # Words Category Details Meaning 1 के शव8 सिास: तद्धितान्ति् क + ईश+ व के श के श + व Origin of Brahma and Siva Slayer of Kesha One having Beautiful hair 2 िृतिीनशरीर 8 बहुव्रीदहिः सिास: िृति्िीनि्शरीरं येन सिः One who took the form of a fish 3 प्रळयपयोधिजले7 तत्पुरुषिःसिास: प्रलय (सिय) पयोधििः , तस्य जलि ् तक्स्िन ् In the ocean waters of the Pralaya 4 अखेिि्2 नञ ्तत्पुरुषिः न खेिि्इतत. Without any effort 5 ववदहत-वदहत्र- चररत्रि्2 बहुव्रीदहिः सिास: ववदहति्वदहत्रस्य चररत्रि्यक्स्िन ्, तत ् that which tells about the boat-story 6 वेिि्2 कृ िन्ति् (ववि + घञ ्) knowledge 7 जगिीश 8 तत्पुरुषिःसिास: जगतिः इश यिः lord of worlds 8 हरे 8 कृ िन्ति् हृ + इन ् (हरतत पपान ्इतत) One who destroys the sin Sloka -1
  • 10. Mr Nanda Mohan Shenoy CISA CAIIB <10/50> के शिं पनततं दृष्टट्िा द्रो ो हषृ मुपागत: रुदस्न्त कौरिास्सिेहा हा के शि ! कथं गत: (अलंकारमण हार) द्रो : - एक तरह कौआ, के - पािी मे शिम् - मृत शरीर, पनततम् - चगरा दृष्टट्िा - देखकर, हषृ मुपागत: - बहुत पसंद हुआ, कौरिा - एक तरह लोमडीयााँ, सिे - सब, कथं - कै से, गत: - मरगया, रुदस्न्त - रोते हैं Sloka -1 के (seventh case of कं shabda) in the water शि cadaver (dead body) dead body in the water द्रो - one type of crow कौ रिािः - Foxen कौ horrible रिािः noise fox howl with a horrible cry On seeing the cadaver fallen in the water, the crow were ecstatic (that was a feast for them) whereas the wolves were lamenting as they could not get a bite of the dead body in the water!
  • 11. Mr Nanda Mohan Shenoy CISA CAIIB <11/50> प्रळयपयोधिजले7 िृतवानमस वेिं, ववदहतवदहत्रचररत्रिखेिि् । के शव8 िृतिीनशरीर 8, जय जगिीश 8 हरे 8 ॥ १॥ के शव8 िृतिीनशरीर 8 (त्वं) प्रलयपयोधिजले7 अखेिि्2 ववदहत- वदहत्र- चररत्रि्2 वेिि्2 िृतवान्अभस जगिीश 8 हरे 8 (त्वं) जय When all the waters of all seven seas deluged the earth, oh, keshava, donning the body of a fish you indefatigably upheld all the four Vedas, thereby oh, Hari, you are the Almighty of all the worlds, hail to thee. Sloka -1
  • 12. Mr Nanda Mohan Shenoy CISA CAIIB <12/50> क्षिततरततववपुलतरे तव ततष्ठतत पृष्ठे,िरणणिरणककणचक्रगररष्ठे । के शव िृतकच्छपरूप जय जगिीश हरे ॥ २॥ Poll 03 Sloka -2 Identify the words in sapthami vibhakti ( Multiple Choice) 1: अततववपुलतरे 2: पृष्ठे 3: िृत-कच्छप-रूप 4: क्षिततिः
  • 13. Mr Nanda Mohan Shenoy CISA CAIIB <13/50> क्षिततरततववपुलतरे तव ततष्ठतत पृष्ठे, िरणणिरणककणचक्रगररष्ठे । के शव िृतकच्छपरूप जय जगिीश हरे ॥ २॥ क्षिततिः1 अतत-ववपुल-तरे 7 तव 6 ततष्ठतत पृष्ठे 7 िरणण-िरण- ककण-चक्र-गररष्ठे के शव 8िृत-कच्छप-रूप 8 जय जगिीश हरे के शव 8िृत-कच्छप-रूप 8 क्षिनतिः1 तव 6 अततववपुलतरे 7 िरणणिरणककणचक्रगररष्ठे7 पृष्ठे 7 नतष्टठनत जगिीश 8 हरे 8 जय नतष्टठनत { ( कतृृिाच्य ) ष्टठा ( [ भ्िाददग ] [ अनिट् ] [ अकमृक ] ) ( [ लट् ] ) नतप ् ( [ परस्मै ] [ प्रथम-पुरुष ] [ एकिचि ] ) Sloka -2
  • 14. Mr Nanda Mohan Shenoy CISA CAIIB <14/50> क्षिततरततववपुलतरे तव ततष्ठतत पृष्ठे, िरणणिरणककणचक्रगररष्ठे । के शव िृतकच्छपरूप जय जगिीश हरे ॥ २॥ क्षिततिः1 अतत-ववपुल-तरे 7 तव 6 ततष्ठतत पृष्ठे 7 िरणण-िरण- ककण-चक्र-गररष्ठे के शव 8िृत-कच्छप-रूप 8 जय जगिीश हरे के शव 8िृत-कच्छप-रूप 8 क्षिनतिः1 तव 6 अततववपुलतरे 7 िरणणिरणककणचक्रगररष्ठे7 पृष्ठे 7 नतष्टठनत जगिीश 8 हरे 8 जय नतष्टठनत { ( कतृृिाच्य ) ष्टठा ( [ भ्िाददग ] [ अनिट् ] [ अकमृक ] ) ( [ लट् ] ) नतप ् ( [ परस्मै ] [ प्रथम-पुरुष ] [ एकिचि ] ) Sloka -2
  • 15. Mr Nanda Mohan Shenoy CISA CAIIB <15/50> # Words Category Details Meaning 1 िृत-कच्छप-रूप 8 बहुव्रीदहिः सिास: िृति्कच्छपं रूपि्येन सिः. One who took the form of turtle. 2 क्षिततिः1 कृ िन्ति् क्षियतत वसत्यस्याि्। क्षि + अधि- करणे क्ततन ् earth 3 तव 6 नाि { तव [युस्िद्+ङस षष्ठी एकवचन] } Your 4 अततववपुलतरे 7 तद्धिति् Very Wide 5 िरणणिरणककणच क्रगररष्ठे किमिारय: सिास: ककणं चेिं चक्रं च-ककणचक्रि ् िरणीिरणेन ककणचक्रि् तच्चेिं गररष्ठि्च, तक्स्िन ् which was heavy and was having a round mark due to holding the mountain .(this is an adjective qualifying the back) 6 पृष्ठे 7 कृ िन्ति् { पृष्ठे [पृष्ठ+ङङ, सप्तिी, एकवचन] } On the back Sloka -2
  • 16. Mr Nanda Mohan Shenoy CISA CAIIB <16/50> क्षिततरततववपुलतरे तव ततष्ठतत पृष्ठे, िरणणिरणककणचक्रगररष्ठे । के शव िृतकच्छपरूप जय जगिीश हरे ॥ २॥ Assuming Your tortoise form, You held the Earth on one part of Your expansive back. The fame of the impression made by the Earth on Your back is ever increasing. May You be victorious! Sloka -2
  • 17. Mr Nanda Mohan Shenoy CISA CAIIB <17/50> वसतत िशनमशखरे िरणी तव लग्ना, शमशतन कलङ्ककलेव तनिग्ना । के शव िृतसूकररूप, जय जगिीश हरे ॥ ३॥ Poll 04 Identify the odd word ( Single Choice) 1: के शव 2: हरे 3: िरणी 4: िृत-सूकर-रूप Sloka -3
  • 18. Mr Nanda Mohan Shenoy CISA CAIIB <18/50> वसतत िशनमशखरे िरणी तव लग्ना, शमशतन कलङ्ककलेव तनिग्ना । के शव िृतसूकररूप, जय जगिीश हरे ॥ ३॥ के शव8 िृत-सूकर-रूप8 िरणी1 शमशतन7 कलङ्क-कल इव तनिग्ना1 तव िशन-मशखरे7 लग्ना1 िसनत जगिीश 8 हरे 8 (त्वं) जय िसनत { ( कतृृिाच्य ) िस ( [ भ्िाददग ] [ अनिट् ] [ सकमृक ] ) ( [ लट् ] ) नतप ् ( [ परस्मै ] [ प्रथम-पुरुष ] [ एकिचि ] ) } Sloka -3
  • 19. Mr Nanda Mohan Shenoy CISA CAIIB <19/50> # Words Category Details Meaning 1 िृत-सूकर-रूप8 बहुव्रीदहिः सिास: िृति्सूकरि् रूपि्येन सिः. One who took the form of boar 2 िरणी1 कृ िन्ति् िृ िारणे िरतत जीवािीतनतत । िृ +इतनिः earth 3 शमशतन7 तद्धिति् शश: अस्त्यस्येतत । शश + इतनिः moon 4 कलङ्क-कल इव सिास: कलङ्क युतता कल Like spot 5 तनिग्ना1 कृ िन्ति् निमग्िा [नि टुमस्जो,6,क्त,0,noun_f]_KR immersed 6 िशन-मशखरे7 सिास: किमिारय: रूपकि् सिास: तत्परुष: teeth – peak of mountain tip of teeth 7 लग्ना1 कृ िन्ति् लग्संगे + ततिः, क्स्त्रयां glued to Sloka -3
  • 20. Mr Nanda Mohan Shenoy CISA CAIIB <20/50> वसतत िशनमशखरे िरणी तव लग्ना, शमशतन कलङ्ककलेव तनिग्ना । के शव िृतसूकररूप, जय जगिीश हरे ॥ ३॥ O Jagadeesha ,O Keshava Hari! O You who have assumed the form of a boar! The Earth rests upon the tip of Your tusks like a tiny spot upon the moon. May You be victorious! Sloka -3
  • 21. Mr Nanda Mohan Shenoy CISA CAIIB <21/50> Varaha- Tirumala
  • 22. Mr Nanda Mohan Shenoy CISA CAIIB <22/50> Cherai Varapuzha Varaha- GSB-Kerala
  • 23. Mr Nanda Mohan Shenoy CISA CAIIB <23/50> Next Class on Vrittha Manjari n 11th May Monday Home work to be done as usual

Notes de l'éditeur

  1. https://sanskritdocuments.org/doc_vishhnu/dashAvatArastavaHjayadeva.html?lang=sa
  2. https://www.youtube.com/watch?v=UhTNwsHDFJI https://www.youtube.com/watch?v=Q_OZ3POwajc
  3. https://sanskritdocuments.org/sites/giirvaani/giirvaani/gg_utf/gg_utf_intro.htm केशव 8 समास: क + ईश​+ व origin of brahma and shiva or समास: one who slain केश or तद्धितान्तम् related to hair केश + व having beautiful hair? धृतमीनशरीर 8 समास: बहुव्रीहिः. धृतम् मीनम् शरीरं येन सः. One who took the form of fish. प्रलयपयोधिजले समास: तत्पुरुषः प्रलय (समय​) पयोधिः , तस्य जलम्, (repetation - kavyadosha) तस्मिन्। अखेदम् 2 समास: . न​ञ् तत्पुरुषः न खेदम् इति. That effortlessly विहितवहित्रचरित्रम् 2 समास: बहुव्रीहिः विहितम् वहित्रस्य चरित्रम् यस्मिन्, तत् that which tells about the boat-story वेदम् 2 कृदन्त​म् (विद + घञ् ) knowledge धृतवान् कृदन्त​म् धृत + क्तवतु held असि क्रियापदम् अस् भुवि लट् परस्मैपदी मध्यमपुरुष एकवचनम् जगदीश 8 समास: तत्पुरुषः lord of worlds हरे 8 कृदन्त​म् हृ + इन् हरति पपान् इति जय क्रियापदम् जि जये लोट् परस्मैपदी मध्यमपुरुष एकवचनम्
  4. https://sanskritdocuments.org/sites/giirvaani/giirvaani/gg_utf/gg_utf_intro.htm केशव 8 समास: क + ईश​+ व origin of brahma and shiva or समास: one who slain केश or तद्धितान्तम् related to hair केश + व having beautiful hair? धृतमीनशरीर 8 समास: बहुव्रीहिः. धृतम् मीनम् शरीरं येन सः. One who took the form of fish. प्रलयपयोधिजले समास: तत्पुरुषः प्रलय (समय​) पयोधिः , तस्य जलम्, (repetation - kavyadosha) तस्मिन्। अखेदम् 2 समास: . न​ञ् तत्पुरुषः न खेदम् इति. That effortlessly विहितवहित्रचरित्रम् 2 समास: बहुव्रीहिः विहितम् वहित्रस्य चरित्रम् यस्मिन्, तत् that which tells about the boat-story वेदम् 2 कृदन्त​म् (विद + घञ् ) knowledge धृतवान् कृदन्त​म् धृत + क्तवतु held असि क्रियापदम् अस् भुवि लट् परस्मैपदी मध्यमपुरुष एकवचनम् जगदीश 8 समास: तत्पुरुषः lord of worlds हरे 8 कृदन्त​म् हृ + इन् हरति पपान् इति जय क्रियापदम् जि जये लोट् परस्मैपदी मध्यमपुरुष एकवचनम्
  5. https://sahitisadan.blogspot.com/?view=flipcard keshava is one of the many names of Lord kRuShNa.  He was called so after he slayed a demon named keshi.) Well, let's see some special words in the verse here  केशव if split as के शव means के (seventh case of कं shabda) in the water शव cadaver (dead body) dead body in the water द्रोण - one type of crow कौ रवाः - wolves / foxen कौ horrible रवाः noise wolves/fox howl with a horrible cry Now, the meaning becomes, On seeing the cadaver fallen in the water, the crow were ecstatic (that was a feast for them) whereas the wolves were lamenting as they could not get a bite of the dead body in the water!
  6. https://sanskritdocuments.org/sites/giirvaani/giirvaani/gg_utf/gg_utf_intro.htm केशव 8 समास: क + ईश​+ व origin of brahma and shiva or समास: one who slain केश or तद्धितान्तम् related to hair केश + व having beautiful hair? धृतमीनशरीर 8 समास: बहुव्रीहिः. धृतम् मीनम् शरीरं येन सः. One who took the form of fish. प्रलयपयोधिजले समास: तत्पुरुषः प्रलय (समय​) पयोधिः , तस्य जलम्, (repetation - kavyadosha) तस्मिन्। अखेदम् 2 समास: . न​ञ् तत्पुरुषः न खेदम् इति. That effortlessly विहितवहित्रचरित्रम् 2 समास: बहुव्रीहिः विहितम् वहित्रस्य चरित्रम् यस्मिन्, तत् that which tells about the boat-story वेदम् 2 कृदन्त​म् (विद + घञ् ) knowledge धृतवान् कृदन्त​म् धृत + क्तवतु held असि क्रियापदम् अस् भुवि लट् परस्मैपदी मध्यमपुरुष एकवचनम् जगदीश 8 समास: तत्पुरुषः lord of worlds हरे 8 कृदन्त​म् हृ + इन् हरति पपान् इति जय क्रियापदम् जि जये लोट् परस्मैपदी मध्यमपुरुष एकवचनम्
  7. निमग्ना [नि टुमस्जो,6,क्त,0,noun_f]_KR लग्ना[लग,1,क्त,0,noun_m_1.1 ]_KR
  8. निमग्ना [नि टुमस्जो,6,क्त,0,noun_f]_KR लग्ना[लग,1,क्त,0,noun_m_1.1 ]_KR
  9. निमग्ना [नि टुमस्जो,6,क्त,0,noun_f]_KR लग्ना[लग,1,क्त,0,noun_m_1.1 ]_KR