De presentatie van workshop 'Gericht werken aan de sociale basis' verzorgd tijdens het congres 'Samen werken aan sociale inclusie' op 15 maart 2018. Bekijk voor meer presentaties en verslagen de website www.nieuwewegenggzenopvang.nl.

1. Gericht werken aan de sociale basis
Congres Samen werken aan sociale inclusie - 15 maart 2018

2. Opbouw van deze workshop
1. Landelijke peiling sociale (wijk)teams
- taken en tijdsbesteding
- waar teams onvoldoende aan toekomen
- kansen voor samenlevingsopbouw
2. Haarlem Effect samen mét inwoners aan de slag
- wat werkt in de Haarlemse aanpak
- wat zijn eerste resultaten?
3. Vraag aan u: aandacht voor samenlevingsopbouw in uw
(werk)situatie?

3. Landelijke peiling sociale (wijk)teams

4. Taken en tijdsbesteding van het wijkteam
o.a. preventie
ondersteunen coll. voorz.
community building

5. Waar komen teams onvoldoende aan toekomen

6. Kansen voor samenlevingsopbouw

7. Een verschuiving nodig …
• Preventief werken, outreachend werken, collectieve voorzieningen,
ondersteunen informele netwerken en buurthulp is ‘ondergeschoven’
• Door gemeenten niet als taak, wel als knelpunt benoemd
• Opbouwwerkers en jongerenwerkers vaak bezig met individuele
hulpvragen (als T-shaped professional) of wegbezuinigd
Risico van neerwaartse spiraal
Transformatie komt onvoldoende van de grond

8. Preventie en samenlevingsopbouw in sociaal team
• Een specialist in het team met aparte
taak rond samenlevingsopbouw /
wijkgericht werken
➢ Aan de slag met de potentie van de wijk
is anders kijken en weten wat er speelt
➢ Samenlevingsopbouwers smeden
verbinding
➢ Informele gesprekken, vóór de voordeur,
werken drempelverlagend om hulp te
vragen
• Alle teamleden pakken deel mee op
• Samenwerken met vrijwilligers

9. Opbouwwerkers Haarlem Effect en Sociaal Wijkteam
Motto:
Iedereen doet er toe

10. Sociaal Wijkteam: samenwerking T-shaped professionals
Maatschappelijk werker
MEE consulent
Wmo consulent
Wijkverpleegkundige
Zorgprofessionals
Consulent Werk & Inkomen
OpbouwwerkerGroepsmaatschappelijk werk
Naar Ard Sprinkhuizen, presentatie Zomerschool Generalistisch werken, 2015

11. Opgaven sociaal werkers empowerment op verschillende
niveaus - rol opbouwwerker
Naar Ard Sprinkhuizen, presentatie Zomerschool Generalistisch werken, 2015

12. Casus: Het Diaconessenplein en omgeving

13. Diaconessenplein en omgeving, wie wonen daar?

14. Partijen 2013 betrokken
Gemeente: verkeer
Bewoners
buurtgroep
Gemeente: groenbeheer
Wijkagent
GGZ organisaties
Veiligheid en
handhaving
Opbouwwerker
Haarlem Effect
Woningbouwcorporatie
- Consulent
- Gebiedsbeheerder
MW organisatie

15. Partijen 2014-2015 betrokken
Gemeente: afdeling verkeer
Bewoners
Buurtgroep 2 personen
Gemeente, groenbeheer
Wijkagent
GGZ organisaties
Veiligheid en
handhaving
Woningbouwcorporatie
- Consulent
- Gebiedsbeheerder
MW organisatie

16. Najaar 2015: alarmbellen gaan af
Aanleiding: Gebiedsverbinder gemeente:
• Krijgt in weekend diverse meldingen van hevige overlast op en
rondom Diaconessenplein
• Agendeert situatie voor overleg met
Handhaving, (O)GGZ zorgprofessionals, wijkagent
opbouwwerker Haarlem Effect, wijkagent,
woningbouwcorporatie, Sociaal Wijkteam
• Kiest SWT Zuidwest als regisseur voor integrale aanpak
zorgproblematiek

17. Rol opbouwwerker SWT: uít de individuele hulpverlening
• Aanjager, agendering punten bewoners
• Motiveren van het SWT tot proactieve aanpak
• Creëren win-win situatie, beperken overlast, versterken draagkracht wijk
• Concretiseren plan van aanpak met tijdspad
• Voorwaarden realiseren
• Ondersteuning niet meer/nog niet geregeld in basisinfrastructuur
• Extra middelen hiervoor nodig, moeten geborgd met politieke agendering
• Extra opbouwwerk geen geld, ggz heeft geen faciliteiten

18. Bewonersbetrokkenheid met opbouwwerker gemobiliseerd
• Eerste inventarisatie met bewoners
• Schouw met sleutelfiguren en betrokken partijen
• Leefbaarheidsonderzoek
• Burendag
• Buurtkrant
• Bewonersavond over resultaten leefbaarheidsonderzoek en ideeën
voor de toekomst
• Maandelijkse bijeenkomsten initiatiefgroep

19. Meer sociale cohesie als 1e resultaat
• Onderling contact tussen bewoners is gegroeid
• Bewoners voelen zich meer serieus genomen
• Eigenaarschap m.b.t. problemen wordt vergroot
• Bewoners weten de weg naar het Sociaal Wijkteam te vinden
• Presentie leidt tot snel in kunnen spelen op kracht/talenten en
ondersteuningsvragen
• Voorlopig nog ondersteuning nodig voor het organiseren en
borgen van de onderlinge samenwerking

20. Overige behaalde resultaten in deze eerste fase
• Budget voor buurtonderzoek en extra bewonersondersteuning
• Extra handhaving parkeeroverlast fietsen en auto’s
• Na schouw: bomen gekapt door woningbouwcorporatie en
overleg met groenbeheer gemeente over snoeien en onderhoud
• Klachten rond aanleg cv geïnventariseerd
• Portiekverlichting en grote schoonmaak in trappenhuis
• Herinrichting Diaconessenplein genoemd in gebiedsplan
gemeente

21. Openstaande actiepunten bewoners
• Creëren ontmoetingsruimte in leegstaande bergingsruimte
• Initiëren bewonersbetrokkenheid bij groenonderhoud
• Oprichten bewonerscommissie huurders
• Verminderen parkeerdruk
• Ontwikkelen ideeën herinrichting plein
• Ontwikkeling gezamenlijke activiteiten

22. Partijen uiteindelijk betrokken
Gemeente: afdeling verkeer
Gebiedsverbinder
Bewoners
Spaarnelanden
gebiedsonderhoud
Wijkagent
GGZ organisaties
Sociaal wijkteamleden
individuele ondersteuning
Veiligheid en
handhaving
Opbouwwerker
Haarlem Effect
Opbouwwerker
Sociaal Wijkteam
Wethouder
Huurdersvereniging
Woningbouwcorporatie
- Consulent
- Gebiedsbeheerder
- Vastgoed afdeling

23. Aandachtspunten
• Duurzaamheid inzet en belastbaarheid kwetsbare bewoners
• Organiseren en behouden voldoende draagvlak
• Lange adem nodig voor organiseren draagvlak bij alle
partijen voor ontwikkelen invloed op gemeentelijk beleid
• Gericht betrekken andere bewoners op basis van interesse
en talenten genoemd in enquête leefbaarheidsonderzoek
• Aansluiten bij het tempo/draagkracht van bewoners (slow
social work)

24. Werken aan voorwaarden
• Gezamenlijk gedragen aanpak
• Respect en aandacht voor ieders perspectief en rol
• Transparantie en korte lijnen
• Investering in persoonlijke contacten, vanuit aandacht en
betrokkenheid
• Continuïteit (vooral ook in personen)
• Maak fysiek en in tijd plaats voor ontmoeting
• Samenlevingsopbouw ingezet en gewaardeerd als expertise

25. Kans op inclusie groter
• waar steun en vangnet in de basisinfrastructuur
laagdrempelig en langdurig kan worden gerealiseerd
• wanneer ook sociale kwesties politiek geagendeerd
kunnen worden
Zodat
• een draagkrachtige wijk
• met sociale cohesie
kan worden gerealiseerd

26. Wat werkt?
Doelen transformatie bevorderen door:
1. Werken aan versterking sociaal en maatschappelijk kapitaal;
versterken en vergroten draagkracht wijk, mét kwetsbare inwoners
2. Organiseren vangnet en laagdrempelige ondersteuning vanuit
basisinfrastructuur in de wijk, mét bewoners
3. Presentie en opbouwen van vertrouwen in instanties, samen werken
aan oplossingen
4. Steun van de gemeente: garanties voor continuïteit inzet
samenlevingsopbouw én inzet op ontschotting binnen de gemeente
14 maart 2018 Marie Kamphuis-lezing door Margot Scholte
https://www.movisie.nl/artikel/je-kunt-niet-alles-individueel-niveau-oplossen

27. Vraag aan u
Welke aanknopingspunten ziet u voor aandacht
voor samenlevingsopbouw in uw eigen (werk)situatie?

28. Meer info?
Marjolein Huijser, mhuijser@haarlemeffect.nl
Ingrid Swakman, iswakman@haarlemeffect.nl
Hilde van Xanten, h.vanxanten@movisie.nl
Kijk verder op:
- www.movisie.nl/socialewijkteams
- www.integraalwerkenindewijk.nl
- www.wijkteamswerken.nl
- www.wijkteamswerkenmetjeugd.nl
- www.movisie.nl/publicaties/sociale-wijkteams-opnieuw-uitgelicht
- www.movisie.nl/publicaties/toeval-bestaat-niet