1.
महाभारत:

2.
आमुख
• महाभारतं 100,000 श्लोकयुक्तं विशालतमं महाकाव्यं अस्तत तथा च 18 परिेषु
(पुततक
े षु) विभक्तम् अस्तत। इदं पुततक
ं प्रायः ऋवषिेदव्यासाय नियुक्तं भिनत,
परन्तु एतादृशं महत् कायं एक
े ि एि व्यस्क्तिा सम्पादनयतुं शक्यते तम िा इनत
विदिांसः संशयं प्रकटितिन्तः।

3.
• काययतय मूलकथा क
ु रुगोत्रेण शाससतराज्यतय हस्ततिापुरतय ससंहासिाथं िंशसङ्घषयतय
अस्तत । संग्रामे भागं गृह्णानत क
ु लतय दिौ संपाश्ियशाखौ कौरिः पाण्डिः च । यदयवप
कौरिः क
ु लतय िररष्ठशाखा अस्तत तथावप दुयोधिः ज्येष्ठः कौरिः युधधस्ष्ठरतय
ज्येष्ठपाण्डितय अपेक्षया कनिष्ठः अस्तत । दुयोधि एिं युधधस्ष्ठर दोिों ही ससंहासि क
े
उत्तराधधकार प्राप्त करिे क
े सलए प्रथम पंस्क्त में होिे का दािा करते हैं।

4.
संग्रामतय पराकाष्ठा क
ु रुक्षेत्रतय महायुदधे भिनत, यस्तमि् पाण्डिः अन्ततः
विजयी भिस्न्त । युदधे ज्ञानत-मैत्री-विग्रहाः जटिलाः, क
ु िुम्बनिष्ठायाः,
कतयव्यतय च दृष्िान्ताः, यत् उधचतं प्राधान्यं प्राप्िुिस्न्त, तथैि विपरीतम्
अवप उत्पदयते

5.
• महाभारत एि कृ ष्णमृत्युः, तदिन्तरं ततय िंशतय समास्प्तः, पाण्डि्ातृणां
तिगायरोहणं च भिनत । माििजातेः चतुथयतय अस्न्तमतय च युगतय कसलयुगतय
टहन्दुयुगतय आरम्भः अवप अस्तत, यस्तमि् महाि् मूल्यानि, उदात्तविचाराः च
क्षीणाः अभिि्, जिाः च सम्यक् कमय, िैनतकता, सदाचारतय च पूणयविघििं प्रनत
गच्छस्न्त।