932 No. 35,38,39,40

1. หนังสือเล่มเล็กประกอบการศึกษาเรียนรู้ด้านโครงสร้างอวัยวะสืบพันธุ์
ของพืชดอกตัวอย่าง จานวน 3 ชนิด ได้แก่ หางนกยูงฝรั่ง ชงโค เข็ม
นาเสนอครูผู้สอน
นายวิชัย ลิขิตพรรักษ์
ตาแหน่งครู คศ.1 สาขาชีววิทยา
กลุ่มสาระการเรียนรู้วิทยาศาสตร์
คณะผู้จัดทากลุ่มที่ 4
1. นายพศิน สุวุฒิกุล เลขที่ 35
2. นายภีร์นิธิ สุขใจเจริญกิจ เลขที่ 38
3. นายศรณ์ เนติธนากูล เลขที่ 39
4. นายศรวริศร์ บรรยง เลขที่ 40
ระดับชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 5 ห้อง 932 แผนการเรียน วิทยาศาสตร์-คณิตศาสตร์
ชิ้นงานนี้เป็นส่วนหนึ่งของรายวิชาชีววิทยา 4 (ว30244)
ภาคเรียนที่ 2 ปีการศึกษา 2561

2. 2
คานา
หนังสือเล่มนี้ เป็นส่วนหนึ่งของรายวิชาชีววิทยา 4 (ว30244) ระดับชั้น
มัธยมศึกษาปีที่ 5 ภาคเรียนที่ 2 ปีการศึกษา 2561 โรงเรียนเตรียมอุดมศึกษา จัดทา
ขึ้นเพื่อประกอบการศึกษาเรียนรู้วิชาชีววิทยาด้านโครงสร้างของพืชดอก ศึกษา
เกี่ยวกับอวัยวะต่างๆของพืชดอกแต่ละชนิด ศึกษาเกี่ยวกับความรู้ในเบื้องต้น
ทางด้านพฤกษศาสตร์ของพืชตัวอย่าง การจัดทาตัวอย่างแห้งของพืชตัวอย่างที่นามา
ทาการศึกษา และจัดทาคลิปวิดีโอประกอบการศึกษาเรื่องพืชดอกตัวอย่าง เพื่อเป็น
แนวทางในการศึกษาหาความรู้ต่อไป
คณะผู้จัดทาหนังสือหวังเป็นอย่างยิ่งว่า หนังสือเล่มนี้จะมีประโยชน์ต่อ
ผู้อ่านไม่มากก็น้อย และหากหนังสือเล่มนี้มีข้อผิดพลาดประการใด คณะผู้จัดทาต้อง
ขออภัยมา ณ ที่นี้ด้วย
คณะผู้จัดทา
วันที่ 23 พ.ย. พ.ศ. 2561

3. 3
สารบัญ
หัวข้อนาเสนอ หน้า
1. Dichotomous Key 4
2. การศึกษาโครงสร้างดอกชนิดที่ 1 คือ หางนกยูงฝรั่ง 5
2.1 ลักษณะทั่วไปทางพฤกษศาสตร์ 5
2.2 องค์ประกอบโครงสร้างสาคัญของดอก 7
2.3 ตัวอย่างแห้งแสดงองค์ประกอบโครงสร้างสาคัญของดอก 8
3. การศึกษาโครงสร้างดอกชนิดที่ 1 คือ ชงโค 9
3.1 ลักษณะทั่วไปทางพฤกษศาสตร์ 9
3.2 องค์ประกอบโครงสร้างสาคัญของดอก 10
3.3 ตัวอย่างแห้งแสดงองค์ประกอบโครงสร้างสาคัญของดอก 11
4. การศึกษาโครงสร้างดอกชนิดที่ 1 คือ เข็ม 12
4.1 ลักษณะทั่วไปทางพฤกษศาสตร์ 12
4.2 องค์ประกอบโครงสร้างสาคัญของดอก 13
4.3 ตัวอย่างแห้งแสดงองค์ประกอบโครงสร้างสาคัญของดอก 14
5. Clip Video ประกอบการศึกษา 15
6. บรรณานุกรม 16
7. ภาคผนวก 17

4. 4
Dichotomous Key

5. 5
การศึกษาโครงสร้างดอกชนิดที่ 1 คือ หางนกยูงฝรั่ง
1.1 ลักษณะทั่วไปทางพฤกษศาสตร์
ชื่อวิทยาศาสตร์ : Delonix regia (Hook.) Raf.
ชื่อสามัญ : Flam-boyant, The Flame tree, Royal poinciana
ชื่ออื่นๆ : นกยูง, นกยูงฝรั่ง, ชมพอหลวง, ส้มพอหลวง
หงอนยูง, อินทรี และยูงทอง
วงศ์ : วงศ์ถั่ว (FABACEAE หรือ LEGUMINOSAE)
และอยู่ในวงศ์ย่อยราชพฤกษ์(CAESALPINIOIDEAE
หรือ CAESALPINIACEAE)
ลักษณะทางพฤกษศาสตร์ :
ต้นหางนกยูงฝรั่ง เป็นไม้ยืนต้นขนาดกลาง
เมื่อโตเต็มที่สูงประมาณ 12-18 เมตร มีเรือนยอดแผ่
กว้างเป็นทรงกลมคล้ายร่ม และแผ่กิ่งก้านออกคล้ายกับ
ต้นจามจุรี แต่มีขนาดเล็กกว่า ลักษณะลาต้นเกลี้ยง
เปลือกมีสีน้าตาลอ่อนอมขาวถึงสีน้าตาลเข้ม โคนต้น
เป็ นพูพอน เมื่อโตเต็มที่มักมีรากโผล่ขึ้นมาบนดิน
โดยรอบ
ใบหางนกยูงฝรั่ง ใบประกอบแบบขนนกสอง
ชั้นเรียงเวียนสลับกัน มีใบย่อยเรียงตรงข้ามกัน แผ่น
ใบเป็นรูปขอบขนาน ปลายกลมโคนเบี้ยว ผิวใบ
เกลี้ยง ต้นหางนกยูงฝรั่งเป็นพืชผลัดใบซึ่งมักจะผลัด
ใบในช่วงเดือนมีนาคมถึงเดือนมิถุนายน

6. 6
ดอกหางนกยูงฝรั่ง เป็นช่อดอก ออกดอกตามปลายกิ่ง
และตามง่ามใบใกล้ปลายกิ่ง ประกอบด้วยกลีบดอก 5 กลีบ มี
เกสรตัวผู้ยาวงอนออกมาเหนือกลีบดอก กลีบดอกประกอบด้วย
2 สี คือสีแดงและสีเหลือง โดยทั่วไปมักพบดอกสีแสด ใน
ประเทศไทย ต้นหางนกยูงฝรั่งจะผลิดอกในช่วงเดือนเมษายนถึง
เดือนพฤษภาคม
ผลนกยูงฝรั่ง เป็นฝักแบนแข็ง โค้งเป็นรูปดาบ ยาว
ประมาณ 30-60 เซนติเมตร และกว้างประมาณ 3-5 เซนติเมตร
ลักษณะของฝักเป็นข้อ ๆ แต่ละข้อมีเมล็ด 1 เมล็ด เมื่อฝักแก่จะ
แตกออก และในฝักมีเมล็ดเรียงอยู่ตามขวางประมาณ 20-40
เมล็ด เมล็ดอ่อนมีสีเขียว ส่วนเมล็ดแก่เต็มที่จะเป็นสีเทาอมขาว
ลักษณะค่อนข้างเป็นทรงกลม (หรือทรงกระบอกหัวท้ายมน)
สรรพคุณ : - รากช่วยแก้อาการบวมต่าง ๆ
- ลาต้นนามาฝนใช้ทาแก้พิษ ถอนพิษจากแมลงสัตว์กัดต่อยได้

7. 7
1.2 องค์ประกอบโครงสร้างสาคัญของดอก

8. 8
1.3 ตัวอย่างแห้งแสดงองค์ประกอบโครงสร้าง

9. 9
การศึกษาโครงสร้างดอกชนิดที่ 2 คือ ชงโค
2.1 ลักษณะทั่วไปทางพฤกษศาสตร์
ชื่อวิทยาศาสตร์ : Bauhinia purpurea
ชื่อสามัญ : Purple Orchid Tree
ชื่ออื่นๆ : เสี้ยวเลื่อย กะเฮอ สะเปซี
วงศ์ : CAESALPINIACEAE
ลักษณะทางพฤกษศาสตร์ :
ใบชงโค ใบเดี่ยว เรียงสลับ เป็นรูปไข่
แยกเป็น 2 แฉกลึก คล้ายใบติดกันหรือใบแฝด
มีขนาดประมาณ 20 เซนติเมตร
ดอกชงโค ดอกสีชมพูอมม่วง สีม่วง
สดคล้ายกล้วยไม้และสีขาว มีกลิ่นหอมอ่อนๆ
ตลอดวัน ดอกบานเต็มที่ขนาด 6-8เซนติเมตร ช่อดอกออกตามซอกใบและปลายกิ่ง มีจานวน
ดอกน้อย เกสรตัวผู้ 3 อัน ขนาดไม่เท่ากัน ออกดอกเกือบ
ตลอดปี ออกดอกมากในฤดูหนาว
ผลชงโค เป็นฝักแบน กว้าง 1.5 - 2.5 เซนติเมตร
ยาว 20 - 25 เซนติเมตร เมื่อแก่แตกเป็นสองซีก เมล็ดกลม
มี 10 เมล็ด

10. 10
2.2 องค์ประกอบโครงสร้างสาคัญของดอก

11. 11
2.3 ตัวอย่างแห้งแสดงองค์ประกอบโครงสร้าง

12. 12
การศึกษาโครงสร้างดอกชนิดที่ 3 คือ เข็ม
3.1 ลักษณะทั่วไปทางพฤกษศาสตร์
ชื่อวิทยาศาสตร์ : Ixora
ชื่อสามัญ : West Indian Jasmine
ชื่ออื่นๆ : เข็มญี่ปุ่น, เข็มแดง, เงาะ, ตุโดปุโยบูเก๊ะ, จะปูโย
วงศ์ : Rubiaceae
ลักษณะทางพฤษศาสตร์ :
ต้นเข็ม เป็นไม้พุ่มขนาดเล็กถึงขนาดกลาง ขยายพันธุ์
ด้วยวิธีตอนกิ่ง ทาบกิ่ง ปักชา ต้นโตเต็มที่ สูงได้ถึง 2 เมตร และ
กว้างประมาณ 1.5 เมตร
ใบเข็ม แข็ง เปราะง่าย มีสีเขียวสด ลักษณะใบมนรี
ปลายใบแหลมโคนใบมนใบเรียงสลับกันคนละทิศทางลักษณะ
ใบมีขนาดและรูปร่างแตกต่างกันตามชนิดพันธุ์
ดอกเข็ม ออกเป็นช่อใหญ่ มักออกบริเวณ
ส่วนยอดของต้นและกิ่งข้าง แต่ละช่อประกอบด้วย
ดอกขนาดเล็กเป็นหลอด ปลายหลอดมี 4-5 กลีบ
ปลายกลีบแหลม ลักษณะดอกและสีแตกต่างกันไป
โดยทั่วไปพบ สีแดง ส้ม ชมพู เหลือง และขาว
ผล เป็นผลกลม ผลอ่อนสีเขียว เมื่อเริ่มสุกจะเปลี่ยนเป็นสีแดง และผลแก่จะมีสีม่วงดา

13. 13
3.2 องค์ประกอบโครงสร้างสาคัญของดอก

14. 14
3.3 ตัวอย่างแห้งแสดงองค์ประกอบโครงสร้าง

15. 15
Clip VDO ประกอบการศึกษาโครงสร้างดอกของพืชตัวอย่าง 3 ชนิด
QR Code ลิงค์ Youtube

16. 16
บรรณานุกรม
ฐานข้อมูลพรรณไม้องค์การสวนพฤกษศาสตร์, (2558),[ออนไลน์], เข้าถึงได้จาก : http://www.
qsbg.org/Database/Botanic_Book%2 0 full%2 0 option/search_detail.asp?botanic_id
=802, (วันที่ค้นข้อมูล : 19 พฤศจิกายน 2561)
ชงโค, [ออนไลน์], เข้าถึงได้จาก : https://il.mahidol.ac.th/e-media/plants/webcontent3/interacti
ve_key/key/describ/chongko.htm, (วันที่ค้นข้อมูล : 19 พฤศจิกายน 2561)
ต้นเข็ม, [ออนไลน์], เข้าถึงได้จาก : https://sites.google.com/site/cfxxcxc/dxk-khem, (วันที่ค้น
ข้อมูล : 19 พฤศจิกายน 2561)

17. 17
ภาคผนวก
ครูผู้สอน : นายวิชัย ลิขิตพรรักษ์
ตาแหน่งครู คศ.1 สาขาชีววิทยา
กลุ่มสาระการเรียนรู้วิทยาศาสตร์
โรงเรียนเตรียมอุดมศึกษา
คณะผู้จัดทา
1. นายพศิน สุวุฒิกุล เลขที่ 35
2. นายภีร์นิธิ สุขใจเจริญกิจ เลขที่ 38
3. นายศรณ์ เนติธนากูล เลขที่ 39
4. นายศรวริศร์ บรรยง เลขที่ 40
40/932 39/932 38/932 35/932